പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
സൌപ്തിക പര്വ
ഐഷീക പര്വ
അധ്യായ 11
സാര
മക്കള മത്തു സഹോദരര വധെയ കുരിതു കേളി ശോകാര്തളാദ ദ്രൌപദിയു അശ്വത്ഥാമനിഗെ പ്രതീകാരവാഗദേ ഇദ്ദരെ പ്രായോപവേശ മാഡുത്തേനെ എംദു ഹഠഹിഡിദുദു (1-20). അശ്വത്ഥാമന രഥവന്നനുസരിസി ഭീമസേനനു ഹോദുദു (21-30).
10011001 വൈശംപായന ഉവാച।
10011001a സ ദൃഷ്ട്വാ നിഹതാന്സംഖ്യേ പുത്രാന്ഭ്രാതൄന്സഖീംസ്തഥാ।
10011001c മഹാദുഃഖപരീതാത്മാ ബഭൂവ ജനമേജയ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ജനമേജയ! രണദല്ലി മക്കളൂ മൊമ്മക്കളൂ, സ്നേഹിതരൂ ഹതരാദുദന്നു നോഡി മഹാദുഃഖദിംദ അവനു സംതപ്തനാഗിഹോദനു.
10011002a തതസ്തസ്യ മഹാന് ശോകഃ പ്രാദുരാസീന്മഹാത്മനഃ।
10011002c സ്മരതഃ പുത്രപൌത്രാണാം ഭ്രാതൄണാം സ്വജനസ്യ ഹ।।
പുത്ര-പൌത്രരന്നൂ, സഹോദരരന്നൂ, സ്വജനരന്നൂ സ്മരിസികൊള്ളുത്തിദ്ദ ആ മഹാത്മന ശോകവു ഇന്നൂ ഹെച്ചായിതു.
10011003a തമശ്രുപരിപൂര്ണാക്ഷം വേപമാനമചേതസം।
10011003c സുഹൃദോ ഭൃശസംവിഗ്നാഃ സാംത്വയാം ചക്രിരേ തദാ।।
കംബനിഗളിംദ കണ്ണുഗളു തുംബിഹോഗിദ്ദ, നഡുഗുത്താ എച്ചരദപ്പുത്തിദ്ദ അവനന്നു തുംബാ വ്യാകുലഗൊംഡിദ്ദ സുഹൃദയരു സംതയിസതൊഡഗിദരു.
10011004a തതസ്തസ്മിന് ക്ഷണേ കാല്യേ രഥേനാദിത്യവര്ചസാ।
10011004c നകുലഃ കൃഷ്ണയാ സാര്ധമുപായാത്പരമാര്തയാ।।
അദേ ക്ഷണദല്ലി ആദിത്യവര്ചസ രഥദല്ലി നകുലനു പരമ ആര്തെ കൃഷ്ണെയന്നു അല്ലിഗെ കരെതംദനു.
10011005a ഉപപ്ലവ്യഗതാ സാ തു ശ്രുത്വാ സുമഹദപ്രിയം।
10011005c തദാ വിനാശം പുത്രാണാം സര്വേഷാം വ്യഥിതാഭവത്।।
ഉപപ്ലവ്യക്കെ ഹോഗിദ്ദ അവളു തന്ന പുത്രരെല്ലര വിനാശദ മഹാ അപ്രിയ വിഷയവന്നു കേളി വ്യഥിതളാഗിദ്ദളു.
10011006a കംപമാനേവ കദലീ വാതേനാഭിസമീരിതാ।
10011006c കൃഷ്ണാ രാജാനമാസാദ്യ ശോകാര്താ ന്യപതദ്ഭുവി।।
ചംഡമാരുതക്കെ സിലുകിദ ബാളെയ മരദംതെ ശോകാര്തളാഗിദ്ദ കൃഷ്ണെയു രാജന ബളിസേരി ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദളു.
10011007a ബഭൂവ വദനം തസ്യാഃ സഹസാ ശോകകര്ശിതം।
10011007c ഫുല്ലപദ്മപലാശാക്ഷ്യാസ്തമോധ്വസ്ത ഇവാംശുമാന്।।
അരളിദ കമലദ ദളഗളംഥഹ വിശാല കണ്ണുഗളിദ്ദ അവള മുഖവു ശോകകര്ശിതഗൊംഡു ഒഡനെയേ രാഹുഗ്രസ്ത ചംദ്രനംതെ കാംതിഹീനവായിതു.
10011008a തതസ്താം പതിതാം ദൃഷ്ട്വാ സംരംഭീ സത്യവിക്രമഃ।
10011008c ബാഹുഭ്യാം പരിജഗ്രാഹ സമുപേത്യ വൃകോദരഃ।।
അവളു കെളഗെ ബീളുത്തിരുവുദന്നു നോഡി സത്യവിക്രമി കുപിത വൃകോദരനു അവളിദ്ദല്ലിഗെ ഹാരി തന്ന എരഡൂ കൈഗളിംദ അവളന്നു ഹിഡിദുകൊംഡനു.
10011009a സാ സമാശ്വാസിതാ തേന ഭീമസേനേന ഭാമിനീ।
10011009c രുദതീ പാംഡവം കൃഷ്ണാ സഹഭ്രാതരമബ്രവീത്।।
ഭീമസേനനിംദ സമാധാനഗൊളിസല്പട്ട ഭാമിനി കൃഷ്ണെയു രോദിസുത്താ ഭ്രാതരരൊംദിഗിദ്ദ പാംഡവനിഗെ ഹേളിദളു:
10011010a ദിഷ്ട്യാ രാജംസ്ത്വമദ്യേമാമഖിലാം ഭോക്ഷ്യസേ മഹീം।
10011010c ആത്മജാന് ക്ഷത്രധര്മേണ സംപ്രദായ യമായ വൈ।।
“രാജന്! അദൃഷ്ടവശാത് നീനു ക്ഷത്രധര്മദംതെ നിന്ന മക്കളന്നു യമനിഗിത്തു ഇംദു ഈ അഖില ഭൂമിയന്നു ഭോഗിസുവംതവനാഗിദ്ദീയെ!
10011011a ദിഷ്ട്യാ ത്വം പാര്ഥ കുശലീ മത്തമാതംഗഗാമിനം।
10011011c അവാപ്യ പൃഥിവീം കൃത്സ്നാം സൌഭദ്രം ന സ്മരിഷ്യസി।।
ഒള്ളെയദായിതു! നീനു കുശലിയാഗിദ്ദുകൊംഡു ഈ ഇഡീ ഭൂമിയന്നു പഡെദു മത്ത മാതംഗദംതെ നഡെയുത്തിദ്ദ സൌഭദ്രനന്നു സ്മരിസികൊള്ളുത്തില്ല!
10011012a ആത്മജാംസ്തേന ധര്മേണ ശ്രുത്വാ ശൂരാന്നിപാതിതാന്।
10011012c ഉപപ്ലവ്യേ മയാ സാര്ധം ദിഷ്ട്യാ ത്വം ന സ്മരിഷ്യസി।।
ഒള്ളെയദായിതു! നന്ന ശൂര മക്കളു ധര്മദിംദാഗി മഡിദിദ്ദാരെ എന്നുവുദന്നു കേളി ഉപപ്ലവ്യദല്ലിദ്ദ നനഗേനാഗിരബഹുദെംദു നീനു യോചിസുത്തില്ല!
10011013a പ്രസുപ്താനാം വധം ശ്രുത്വാ ദ്രൌണിനാ പാപകര്മണാ।
10011013c ശോകസ്തപതി മാം പാര്ഥ ഹുതാശന ഇവാശയം।।
പാപകര്മി ദ്രൌണിയു മലഗിദ്ദവരന്നു സംഹരിസിദനു എന്നുവുദന്നു കേളി പാര്ഥ! ബെംകിയു കട്ടിഗെയന്നു സുഡുവംതെ ശോകവു നന്നന്നു സുഡുത്തിദെ!
10011014a തസ്യ പാപകൃതോ ദ്രൌണേര്ന ചേദദ്യ ത്വയാ മൃധേ।
10011014c ഹ്രിയതേ സാനുബംധസ്യ യുധി വിക്രമ്യ ജീവിതം।।
10011015a ഇഹൈവ പ്രായമാസിഷ്യേ തന്നിബോധത പാംഡവാഃ।
10011015c ന ചേത്ഫലമവാപ്നോതി ദ്രൌണിഃ പാപസ്യ കര്മണഃ।।
പാംഡവരേ! കേളികൊള്ളി! പാപകര്മവന്നെസഗിദ ദ്രൌണിയ മത്തു അവന അനുയായിഗള ജീവവന്നു നീനു യുദ്ധദല്ലി വിക്രമദിംദ അപഹരിസദേ ഇദ്ദരെ, ദ്രൌണിയു അവന പാപകര്മദ ഫലവന്നു പഡെയദേ ഇദ്ദരെ, ഇല്ലിയേ നാനു പ്രായോപവേശവന്നു മാഡുത്തേനെ!”
10011016a ഏവമുക്ത്വാ തതഃ കൃഷ്ണാ പാംഡവം പ്രത്യുപാവിശത്।
10011016c യുധിഷ്ഠിരം യാജ്ഞസേനീ ധര്മരാജം യശസ്വിനീ।।
പാംഡവ ധര്മരാജ യുധിഷ്ഠിരനിഗെ ഹീഗെ ഹേളി യാജ്ഞസേനി യശസ്വിനീ കൃഷ്ണെയു പ്രായോപവേശക്കാഗി കുളിതളു.
10011017a ദൃഷ്ട്വോപവിഷ്ടാം രാജര്ഷിഃ പാംഡവോ മഹിഷീം പ്രിയാം।
10011017c പ്രത്യുവാച സ ധര്മാത്മാ ദ്രൌപദീം ചാരുദര്ശനാം।।
ഹാഗെ കുളിതിദ്ദ തന്ന പ്രിയ മഹിഷീ ചാരുദര്ശനെ ദ്രൌപദിഗെ ധര്മത്മാ രാജര്ഷി പാംഡവനു ഹേളിദനു:
10011018a ധര്മ്യം ധര്മേണ ധര്മജ്ഞേ പ്രാപ്താസ്തേ നിധനം ശുഭേ।
10011018c പുത്രാസ്തേ ഭ്രാതരശ്ചൈവ താന്ന ശോചിതുമര്ഹസി।।
“ശുഭേ! ധര്മജ്ഞേ! നിന്ന പുത്രരു മത്തു സഹോദരരു ധര്മാനുസാരവാഗി യുദ്ധമാഡി ധര്മമാര്ഗദല്ലിയേ നിധനവന്നു ഹൊംദിദ്ദാരെ. അവര കുരിതു ദുഃഖിസബാരദു.
10011019a ദ്രോണപുത്രഃ സ കല്യാണി വനം ദൂരമിതോ ഗതഃ।
10011019c തസ്യ ത്വം പാതനം സംഖ്യേ കഥം ജ്ഞാസ്യസി ശോഭനേ।।
കല്യാണീ! ശോഭനേ! ദ്രോണപുത്രനു ഇല്ലിംദ ദൂരദല്ലിരുവ വനക്കെ ഹൊരടുഹോഗിദ്ദാനെ. അവനു അല്ലി യുദ്ധദല്ലി ഹതനാദുദു നിനഗാദരോ ഹേഗെ തിളിയബേകു?”
10011020 ദ്രൌപദ്യുവാച।
10011020a ദ്രോണപുത്രസ്യ സഹജോ മണിഃ ശിരസി മേ ശ്രുതഃ।
10011020c നിഹത്യ സംഖ്യേ തം പാപം പശ്യേയം മണിമാഹൃതം।
10011020e രാജന് ശിരസി തം കൃത്വാ ജീവേയമിതി മേ മതിഃ।।
ദ്രൌപദിയു ഹേളിദളു: “ദ്രോണപുത്രന ശിരദല്ലി സഹജവാദ മണിയൊംദിദെയെംദു കേളിദ്ദേവെ. യുദ്ധദല്ലി ആ പാപിയന്നു സംഹരിസി അവന മണിയന്നു അപഹരിസിദുദന്നു നാനു നോഡബേകു! രാജന്! അദു നിന്ന ശിരദല്ലിരുവംതെ മാഡിദരെ മാത്ര നാനു ജീവിസിരബല്ലെ!””
10011021 വൈശംപായന ഉവാച।
10011021a ഇത്യുക്ത്വാ പാംഡവം കൃഷ്ണാ രാജാനം ചാരുദര്ശനാ।
10011021c ഭീമസേനമഥാഭ്യേത്യ കുപിതാ വാക്യമബ്രവീത്।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “രാജ പാംഡവനിഗെ ഹീഗെ ഹേളി ചാരുദര്ശനെ കൃഷ്ണെയു ഭീമസേനന ബളിബംദു കുപിതളാഗി ഈ മാതന്നാഡിദളു:
10011022a ത്രാതുമര്ഹസി മാം ഭീമ ക്ഷത്രധര്മമനുസ്മരന്।
10011022c ജഹി തം പാപകര്മാണം ശംബരം മഘവാനിവ।
10011022e ന ഹി തേ വിക്രമേ തുല്യഃ പുമാനസ്തീഹ കശ്ചന।।
“ഭീമ! ക്ഷത്രധര്മവന്നു നെനപിസികൊംഡു നന്നന്നു കാപാഡബേകാഗിദെ. മഘവാനനു ശംബരനന്നു ഹേഗോ ഹാഗെ ആ പാപിഷ്ടനന്നു നീനു കൊല്ലു! വിക്രമദല്ലി നിന്ന സമാന പുരുഷനു യാരൂ ഇല്ല!
10011023a ശ്രുതം തത്സര്വലോകേഷു പരമവ്യസനേ യഥാ।
10011023c ദ്വീപോഽഭൂസ്ത്വം ഹി പാര്ഥാനാം നഗരേ വാരണാവതേ।
10011023e ഹിഡിംബദര്ശനേ ചൈവ തഥാ ത്വമഭവോ ഗതിഃ।।
വാരണാവത നഗരദല്ലി ഹിഡിംബനന്നു നോഡി പരമവ്യസനക്കെ സിലുകിദ്ദ പാര്ഥരിഗെ നീനു ദ്വീപപ്രായനാഗി അവരന്നു രക്ഷിസിദെയെംദു സര്വലോകഗളല്ലി വിഖ്യാതവാഗിദെ.
10011024a തഥാ വിരാടനഗരേ കീചകേന ഭൃശാര്ദിതാം।
10011024c മാമപ്യുദ്ധൃതവാന്കൃച്ച്രാത്പൌലോമീം മഘവാനിവ।।
ഹാഗെയേ വിരാടനഗരദല്ലി കീചകനിംദ ബഹള പീഡെഗൊളഗാഗിദ്ദ നന്നന്നു മഘവാനനു പൌലോമിയന്നു ഹേഗോ ഹാഗെ ആ കഷ്ടദിംദ പാരുമാഡിദ്ദെ!
10011025a യഥൈതാന്യകൃഥാഃ പാര്ഥ മഹാകര്മാണി വൈ പുരാ।
10011025c തഥാ ദ്രൌണിമമിത്രഘ്ന വിനിഹത്യ സുഖീ ഭവ।।
പാര്ഥ! അമിത്രഘ്ന! ഹിംദെ ഇന്നൂ അന്യ മഹാകര്മഗളന്നു മാഡിദ്ദംതെ നീനു ദ്രൌണിയന്നു സംഹരിസി സുഖിയാഗിരു!”
10011026a തസ്യാ ബഹുവിധം ദുഃഖാന്നിശമ്യ പരിദേവിതം।
10011026c നാമര്ഷയത കൌംതേയോ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ।।
ഹാഗെ ബഹുവിധവാഗി ദുഃഖദിംദ പരിവേദിതളാഗിദ്ദ അവളന്നു നോഡി മഹാബല കൌംതേയ ഭീമസേനനു സഹിസികൊള്ളലാരദാദനു.
10011027a സ കാംചനവിചിത്രാംഗമാരുരോഹ മഹാരഥം।
10011027c ആദായ രുചിരം ചിത്രം സമാര്ഗണഗുണം ധനുഃ।।
അവനു സുംദര ചിത്രിത മാര്ഗണഗുണവുള്ള ധനുവന്നെത്തികൊംഡു കാംചനദ വിചിത്രഭാഗഗളന്നുള്ള മഹാരഥവന്നു ഏരിദനു.
10011028a നകുലം സാരഥിം കൃത്വാ ദ്രോണപുത്രവധേ വൃതഃ।
10011028c വിസ്ഫാര്യ സശരം ചാപം തൂര്ണമശ്വാനചോദയത്।।
നകുലനന്നു സാരഥിയന്നാഗി മാഡികൊംഡു ദ്രോണപുത്രന വധെയന്നു നിശ്ചയിസി ശരദൊംദിഗെ ചാപവന്നു ടേംകരിസി കൂഡലേ അശ്വഗളന്നു ഓഡിസിദനു.
10011029a തേ ഹയാഃ പുരുഷവ്യാഘ്ര ചോദിതാ വാതരംഹസഃ।
10011029c വേഗേന ത്വരിതാ ജഗ്മുര്ഹരയഃ ശീഘ്രഗാമിനഃ।।
പുരുഷവ്യാഘ്ര! പ്രചോദിതഗൊംഡ ആ വായുവേഗദ ശീഘ്രഗാമി കുദുരെഗളു ത്വരിത വേഗദിംദ മുംദുവരെദവു.
10011030a ശിബിരാത്സ്വാദ്ഗൃഹീത്വാ സ രഥസ്യ പദമച്യുതഃ।
10011030c ദ്രോണപുത്രരഥസ്യാശു യയൌ മാര്ഗേണ വീര്യവാന്।।
പ്രതിജ്ഞെയിംദ ച്യുതനാഗദ വീര്യവാന് ഭീമനു ശിബിരദിംദ ഹൊരടു ദ്രോണപുത്രന രഥദ മാര്ഗദല്ലിയേ പ്രയാണമാഡിദനു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീമഹാഭാരതേ സൌപ്തികപര്വണി ഐഷീകപര്വണി ദ്രൌണിവധാര്ഥം ഭീമസേനഗമനേ ഏകാദശോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീമഹാഭാരതദല്ലി സൌപ്തികപര്വദല്ലി ഐഷീകപര്വദല്ലി ദ്രൌണിവധാര്ഥം ഭീമസേനഗമന എന്നുവ ഹന്നൊംദനേ അധ്യായവു.