praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
śalya parva
gadāyuddha parva
adhyāya 60
sāra
pāṃḍava yodharu saṃtoṣagòṃḍu bhīmasenanannu praśaṃsidudu (1-17). kṛṣṇavākya (18-22). duryodhananu vāsudevanannu niṃdisidudu (23-38). vāsudeva-duryodhanara saṃvāda (39-50).duryodhananannu gauravisuvaṃtaha adbhuta nimittagal̤annu noḍi pāṃḍavara kaḍèyavarèllarū lajjitarāgalu, kṛṣṇanu avarannu samādhānagòl̤isidudu (51-65).
09060001 dhṛtarāṣṭra uvāca 09060001a hataṃ duryodhanaṃ dṛṣṭvā bhīmasenena saṃyuge|
09060001c pāṃḍavāḥ sṛṃjayāścaiva kimakurvata saṃjaya||
dhṛtarāṣṭranu hel̤idanu: “saṃjaya! bhīmasenaniṃda yuddhadalli duryodhananu hatanādudannu noḍi pāṃḍavaru mattu sṛṃjayaru enu māḍidaru?”
09060002 saṃjaya uvāca 09060002a hataṃ duryodhanaṃ dṛṣṭvā bhīmasenena saṃyuge|
09060002c siṃheneva mahārāja mattaṃ vanagajaṃ vane||
09060003a prahṛṣṭamanasastatra kṛṣṇena saha pāṃḍavāḥ|
saṃjayanu hel̤idanu: “mahārāja! vanadalli madisida kāḍānèyannu siṃhavu hego hāgè yuddhadalli duryodhananannu bhīmasenanu hòḍèdurul̤isalu kṛṣṇanòṃdigè pāṃḍavaru harṣitarādaru.
09060003c pāṃcālāḥ sṛṃjayāścaiva nihate kurunaṃdane||
09060004a āvidhyannuttarīyāṇi siṃhanādāṃśca nedire|
09060004c naitān harṣasamāviṣṭāniyaṃ sehe vasuṃdharā||
kurunaṃdananu hatanāgalu pāṃcālaru mattu sṛṃjayaru uttarīyagal̤annu melè hārisidaru mattu siṃhanādagaidaru. harṣitarāgi kuṇidāḍuttidda avara bhāravannu hòralu vasuṃdharègū sādhyavāgalilla.
09060005a dhanūṃṣyanye vyākṣipaṃta jyāścāpyanye tathākṣipan|
09060005c dadhmuranye mahāśaṃkhānanye jaghnuśca duṃdubhīḥ||
kèlavaru dhanussugal̤annu ṭeṃkarisidaru. innu kèlavaru śiṃjanigal̤annu mīṭuttiddaru. kèlavaru mahāśaṃkhagal̤annu ūdidarè innu kèlavaru duṃdubhigal̤annu mòl̤agisidaru.
09060006a cikrīḍuśca tathaivānye jahasuśca tavāhitāḥ|
09060006c abruvaṃścāsakṛdvīrā bhīmasenamidaṃ vacaḥ||
ninagè ahitarāgidda kèlavaru kuṇidāḍidaru. kèlavaru parihāsamāḍi naguttiddaru. ā vīraru bhīmasenana kuritāgi ī mātugal̤annāḍuttiddaru:
09060007a duṣkaraṃ bhavatā karma raṇe'dya sumahatkṛtaṃ|
09060007c kauraveṃdraṃ raṇe hatvā gadayātikṛtaśramaṃ||
“gadèyalli ati pariśramamāḍiruva kauraveṃdranannu iṃdu raṇadalli kòṃdu mahā duṣkara kāryavannu èsagiruvè!
09060008a iṃdreṇeva hi vṛtrasya vadhaṃ paramasaṃyuge|
09060008c tvayā kṛtamamanyaṃta śatrorvadhamimaṃ janāḥ||
mahāsamaradalli iṃdranu vṛtrana vadhègaidaṃtè nīnu śatruvina vadhègaidèyèṃdu janaru bhāvisiddārè.
09060009a caraṃtaṃ vividhānmārgānmaṃḍalāni ca sarvaśaḥ|
09060009c duryodhanamimaṃ śūraṃ ko'nyo hanyādvṛkodarāt||
vividha mārgagal̤alli mattu maṃḍalākāragal̤alli èllakaḍè tiruguttidda ī śūra duryodhananannu vṛkodaranalladè berè yāru saṃharisaballavarāgiddaru?
09060010a vairasya ca gataḥ pāraṃ tvamihānyaiḥ sudurgamaṃ|
09060010c aśakyametadanyena saṃpādayitumīdṛśaṃ||
itararigè sudurgamavāgidda ī vairavèṃba samudravannu nīnu dāṭiruvè! ī rītiya vijayavannu saṃpādisalu berè yārigū sādhyavāguttiralilla.
09060011a kuṃjareṇeva mattena vīra saṃgrāmamūrdhani|
09060011c duryodhanaśiro diṣṭyā pādena mṛditaṃ tvayā||
vīra! òl̤l̤èyadāyitu! madisida ānèyaṃtè nīnu saṃgrāmadalli duryodhanana talèyannu ninna kāliniṃda òdèdu tul̤idè!
09060012a siṃhena mahiṣasyeva kṛtvā saṃgaramadbhutaṃ|
09060012c duḥśāsanasya rudhiraṃ diṣṭyā pītaṃ tvayānagha||
anagha! òl̤l̤èyadāyitu nīnu siṃhavu èmmèya raktavannu hīri kuḍiyuvaṃtè adbhutavāgi yuddhamāḍi duḥśāsanana raktavannu kuḍidè!
09060013a ye viprakurvanrājānaṃ dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiraṃ|
09060013c mūrdhni teṣāṃ kṛtaḥ pādo diṣṭyā te svena karmaṇā||
òl̤l̤èyadāyitu! dharmātma rājā yudhiṣṭhirana kuritu aparādhavèsagidavara talèya melè sāhasadiṃda ninna kālannu mèṭṭidè.
09060014a amitrāṇāmadhiṣṭhānādvadhādduryodhanasya ca|
09060014c bhīma diṣṭyā pṛthivyāṃ te prathitaṃ sumahadyaśaḥ||
bhīma! òl̤l̤èyadāyitu! duryodhananannu vadhisi śatrugal̤a melè adhikāravannu sthāpisida ninna ī mahā yaśassu bhūmiyalliye prathitavāgiruttadè!
09060015a evaṃ nūnaṃ hate vṛtre śakraṃ naṃdaṃti baṃdinaḥ|
09060015c tathā tvāṃ nihatāmitraṃ vayaṃ naṃdāma bhārata||
bhārata! vṛtranu hatanāgalu śakranannu vaṃdimāgadharu hegè gauravisi ānaṃdisidaro hāgè amitranannu saṃharisida ninnannu nāvu gauravisi ānaṃdisuttiddevè.
09060016a duryodhanavadhe yāni romāṇi hṛṣitāni naḥ|
09060016c adyāpi na vihṛṣyaṃti tāni tadviddhi bhārata||
09060016e ityabruvanbhīmasenaṃ vātikāstatra saṃgatāḥ||
bhārata! duryodhanana vadhèya samayadalli harṣagòṃḍu nimiri niṃtidda namma romakoṭigal̤u īgalū kūḍa harṣagòṃḍu hāgèye niṃtivè ènnuvudannu til̤i!” alli nèrèdidda vīrayodharu bhīmasenanannu ī rīti hel̤i praśaṃsisidaru.
09060017a tān hṛṣṭānpuruṣavyāghrānpāṃcālānpāṃḍavaiḥ saha|
09060017c bruvataḥ sadṛśaṃ tatra provāca madhusūdanaḥ||
hāgè òṭṭāgi harṣadiṃda hel̤uttidda pāṃcāla-pāṃḍava puruṣavyāghrarigè madhusūdananu hel̤idanu:
09060018a na nyāyyaṃ nihataḥ śatrurbhūyo haṃtuṃ janādhipāḥ|
09060018c asakṛdvāgbhirugrābhirnihato hyeṣa maṃdadhīḥ||
“janādhipare! hatanāgiruva śatruvannu punaḥ punaḥ kaṭhora mātugal̤iṃda pīḍisuvudu sariyalla. ī maṃdabuddhiyu īgāgale hatanāgihogiddānè!
09060019a tadaivaiṣa hataḥ pāpo yadaiva nirapatrapaḥ|
09060019c lubdhaḥ pāpasahāyaśca suhṛdāṃ śāsanātigaḥ||
èṃdu pāpigal̤a sahāyadiṃda suhṛdayara ādeśagal̤annu mīridano aṃde ī pāpi lubdhanu hatanādanu.
09060020a bahuśo viduradroṇakṛpagāṃgeyasṛṃjayaiḥ|
09060020c pāṃḍubhyaḥ procyamāno'pi pitryamaṃśaṃ na dattavān||
vidura, droṇa, kṛpa, gāṃgeya, mattu sṛṃjayaru èṣṭe hel̤idarū ivanu pāṃḍavarigè avara pitrāṃśavannu nīḍalilla!
09060021a naiṣa yogyo'dya mitraṃ vā śatrurvā puruṣādhamaḥ|
09060021c kimanenātinunnena vāgbhiḥ kāṣṭhasadharmaṇā||
ī puruṣādhamanu īga yāra mitranāgiralū śatruvāgiralū yogyanāgilla. kaṭṭigèyaṃtè biddiruva ivanannu kaṭhora mātugal̤iṃda baggisalu prayatnisidarè enu prayojana?
09060022a ratheṣvārohata kṣipraṃ gaccāmo vasudhādhipāḥ|
09060022c diṣṭyā hato'yaṃ pāpātmā sāmātyajñātibāṃdhavaḥ||
vasudhādhipare! bega rathagal̤anneri! hogoṇa! òl̤l̤èyadāyitu ī pāpātmanu tanna amātyaru mattu baṃdhu-bāṃdhavaròḍanè hatanāgiddānè!”
09060023a iti śrutvā tvadhikṣepaṃ kṛṣṇādduryodhano nṛpaḥ|
09060023c amarṣavaśamāpanna udatiṣṭhadviśāṃ pate||
viśāṃpate! kṛṣṇana ī niṃdanèyannu kel̤i nṛpa duryodhananu kopavannu taḍèdukòl̤l̤alārade èddu kul̤itanu.
09060024a sphigdeśenopaviṣṭaḥ sa dorbhyāṃ viṣṭabhya medinīṃ|
09060024c dṛṣṭiṃ bhrūsaṃkaṭāṃ kṛtvā vāsudeve nyapātayat||
avanu èraḍu kaigal̤annū nèlakkè ūrikòṃḍu melèddu pṛṣṭhavannu ūri kul̤itu, hubbannu gaṃṭikki kṛṣṇanannu duruguṭṭi noḍidanu.
09060025a ardhonnataśarīrasya rūpamāsīnnṛpasya tat|
09060025c kruddhasyāśīviṣasyeva ccinnapuccasya bhārata||
bhārata! śarīrada ardhabhāgavu mātra melè èddidda avana rūpavu bālavannu kattarisikòṃḍu kṛddhanāgi hèḍèyittida viṣasarpadaṃtè kāṇuttittu.
09060026a prāṇāṃtakaraṇīṃ ghorāṃ vedanāmaviciṃtayan|
09060026c duryodhano vāsudevaṃ vāgbhirugrābhirārdayat||
āga tanagāguttidda prāṇāṃtaka ghora vedanèyannū lèkkisade duryodhananu vāsudevanannu kaṭhora mātugal̤iṃda niṃdisidanu:
09060027a kaṃsadāsasya dāyāda na te lajjāstyanena vai|
09060027c adharmeṇa gadāyuddhe yadahaṃ vinipātitaḥ||
“kaṃsana dāsana magane! gadāyuddhadalli adharmapūrvakavāgi nannannu kèl̤agurul̤isidudariṃda ninagè svalpavū nācikèyāguttillave?
09060028a ūrū bhiṃdhīti bhīmasya smṛtiṃ mithyā prayaccatā|
09060028c kiṃ na vijñātametanme yadarjunamavocathāḥ||
tòḍèyannu muriyuvaṃtè mosadiṃda bhīmanigè nènapu māḍuvāga nīnu arjunanòḍanè enu hel̤idèyèṃbudu nanagè til̤ididè.
09060029a ghātayitvā mahīpālānṛjuyuddhānsahasraśaḥ|
09060029c jihmairupāyairbahubhirna te lajjā na te ghṛṇā||
satyadiṃda yuddhamāḍuttidda sahasrāru mahīpālarannu aneka kuṭilopāyagal̤a mūlaka saṃhāra māḍisiruva ninagè lajjèyū illa, karuṇèyū illa.
09060030a ahanyahani śūrāṇāṃ kurvāṇaḥ kadanaṃ mahat|
09060030c śikhaṃḍinaṃ puraskṛtya ghātitaste pitāmahaḥ||
śiṃkhaṃḍiyannu èdurigè taṃdu, anudinavū mahā śūraròḍanè mahā yuddhavannu māḍuttidda pitāmahanannu saṃharisidè!
09060031a aśvatthāmnaḥ sanāmānaṃ hatvā nāgaṃ sudurmate|
09060031c ācāryo nyāsitaḥ śastraṃ kiṃ tanna viditaṃ mama||
durbuddhiye! aśvatthāmavèṃba ānèyannu kòṃdu aśvatthāmane sattanèṃdu hel̤i ācāryaniṃda śastratyāgamāḍisidudu nanagè til̤idillave?
09060032a sa cānena nṛśaṃsena dhṛṣṭadyumnena vīryavān|
09060032c pātyamānastvayā dṛṣṭo na cainaṃ tvamavārayaḥ||
aṃtaha vīryavānanannu krūri dhṛṣṭadyumnanu kòṃdudannu nīnu noḍidarū adannu nīnu taḍèyalilla!
09060033a vadhārthaṃ pāṃḍuputrasya yācitāṃ śaktimeva ca|
09060033c ghaṭotkace vyaṃsayathāḥ kastvattaḥ pāpakṛttamaḥ||
pāṃḍuputra arjunana vadhègèṃdu paḍèdidda śaktiyannu ghaṭotkacana vadhègè bal̤asuvaṃtè nīnu kutraṃtravannu māḍidè. ninagiṃta pāpigal̤u innyāriddārè?
09060034a cinnabāhuḥ prāyagatastathā bhūriśravā balī|
09060034c tvayā nisṛṣṭena hataḥ śaineyena durātmanā||
bāhuvu tuṃḍāgi prāyopaveśamāḍidda balaśālī bhūriśravanannu ninnade sūcanèyaṃtè durātma śaineyanu saṃharisidanu!
09060035a kurvāṇaścottamaṃ karma karṇaḥ pārthajigīṣayā|
09060035c vyaṃsanenāśvasenasya pannageṃdrasutasya vai||
karṇanu pārthana saṃhāravèṃba uttama karmavannu māḍahòraṭiddāga nīnu pannageṃdrana maga aśvasenanannu mosadiṃda taḍèdè!
09060036a punaśca patite cakre vyasanārtaḥ parājitaḥ|
09060036c pātitaḥ samare karṇaścakravyagro'graṇīrnṛṇāṃ||
mattè narāgra karṇanu samaradalli hugiduhogidda rathacakravannu melèttalu prayatnisuttā saṃdigdha samayadalliddāga nīnu avanannu kòllisidè!
09060037a yadi māṃ cāpi karṇaṃ ca bhīṣmadroṇau ca saṃyuge|
09060037c ṛjunā pratiyudhyethā na te syādvijayo dhruvaṃ||
òṃdu vel̤è nīnu nannòḍanè, karṇanòḍanè athavā bhīṣma-droṇaròḍanè samaradalli nijavāda yuddhavanne māḍiddiddarè vijayavu khaṃḍitavāgiyū ninnadāguttiralilla!
09060038a tvayā punaranāryeṇa jihmamārgeṇa pārthivāḥ|
09060038c svadharmamanutiṣṭhaṃto vayaṃ cānye ca ghātitāḥ||
punaḥ svadharmadalli niratarāgidda nammavarāda itara pārthivarannū nīnu anārya kuṭilamārgagal̤annu bal̤asi saṃharisidè!”
09060039 vāsudeva uvāca 09060039a hatastvamasi gāṃdhāre sabhrātṛsutabāṃdhavaḥ|
09060039c sagaṇaḥ sasuhṛccaiva pāpamārgamanuṣṭhitaḥ||
vāsudevanu hel̤idanu: “gāṃdhāre! pāpamārgagal̤alli naḍèyuttidda nīnu sahodararu, makkal̤u, bāṃdhavaru mattu snehita gaṇagal̤òṃdigè hatanāgiddīyè!
09060040a tavaiva duṣkṛtairvīrau bhīṣmadroṇau nipātitau|
09060040c karṇaśca nihataḥ saṃkhye tava śīlānuvartakaḥ||
ninna duṣkṛtagal̤iṃdāgiye bhīṣma-droṇarū hatarādaru. ninna naḍatèyanne anusarisida karṇanū kūḍa yuddhadalli hatanādanu.
09060041a yācyamāno mayā mūḍha pitryamaṃśaṃ na ditsasi|
09060041c pāṃḍavebhyaḥ svarājyārdhaṃ lobhāccakuniniścayāt||
mūḍha! lobhadiṃda mattu śakuniya niścayadaṃtè nīnu pāṃḍavara pitrārjita ardharājyavannu avarigè kòḍu èṃdu beḍikòṃḍarū kòḍalilla.
09060042a viṣaṃ te bhīmasenāya dattaṃ sarve ca pāṃḍavāḥ|
09060042c pradīpitā jatugṛhe mātrā saha sudurmate||
durbuddhe! nīnu bhīmasenanigè viṣavannuṇisidè. pāṃḍavarèllarannū avara tāyiyòṃdigè jatugṛhadalli suḍalu prayatnisidè.
09060043a sabhāyāṃ yājñasenī ca kṛṣṭā dyūte rajasvalā|
09060043c tadaiva tāvadduṣṭātman vadhyastvaṃ nirapatrapaḥ||
duṣṭātma! rajasvalè yājñaseniyannu dyūtada sabhègè èl̤èdutaṃda aparādhakkāgi ninnannu aṃde saṃharisabekittu!
09060044a anakṣajñaṃ ca dharmajñaṃ saubalenākṣavedinā|
09060044c nikṛtyā yatparājaiṣīstasmādasi hato raṇe||
jūjannu aritirada dharmajñanannu akṣavidyèyannu cènnāgi til̤ididda saubalana mūlaka mosadiṃda jayisida kāraṇa nīniṃdu raṇadalli hatanāgiddīyè!
09060045a jayadrathena pāpena yat kṛṣṇā kleśitā vane|
09060045c yāteṣu mṛgayāṃ teṣu tṛṇabiṃdorathāśrame||
09060046a abhimanyuśca yadbāla eko bahubhirāhave|
09060046c tvaddoṣairnihataḥ pāpa tasmādasi hato raṇe||
vanadalli pāṃḍavaru beṭègèṃdu hogiddāga tṛṇabiṃduvina āśramadalli pāpi jayadrathana mūlaka kṛṣṇèyannu pīḍisidudu mattu bālaka abhimanyu òbbananne anekaru yuddhadalli saṃharisidudu – ī doṣa pāpagal̤iṃdāgi nīnu iṃdu raṇadalli hatanāgiddīyè!”
09060047 duryodhana uvāca 09060047a adhītaṃ vidhivaddattaṃ bhūḥ praśāstā sasāgarā|
09060047c mūrdhni sthitamamitrāṇāṃ ko nu svaṃtataro mayā||
duryodhananu hel̤idanu: “kalitiddenè! vidhivattāgi dānagal̤annittiddenè! śatrugal̤a talèyannu mèṭṭi sāgaraparyaṃtavāda bhūmiyannu āl̤iddenè! ivèllavannū nanagiṃtalū hèccu māḍidavaru yāriddārè?
09060048a yadiṣṭaṃ kṣatrabaṃdhūnāṃ svadharmamanupaśyatāṃ|
09060048c tadidaṃ nidhanaṃ prāptaṃ ko nu svaṃtataro mayā||
svadharmadalliye dṛṣṭiyiṭṭukòṃḍiruva kṣatrabaṃdhugal̤igè iṣṭavāda nidhanavu nanagè prāptavāgidè. idakkiṃtalū hèccinadu yārigè dòrakidè?
09060049a devārhā mānuṣā bhogāḥ prāptā asulabhā nṛpaiḥ|
09060049c aiśvaryaṃ cottamaṃ prāptaṃ ko nu svaṃtataro mayā||
nṛparigè sulabhavallada devatègal̤igè takkudāda manuṣya bhogagal̤annu nānu anubhavisiddenè. uttama aiśvaryavannu paḍèdukòṃḍè. ivugal̤annu nanagiṃtalū hèccu paḍèdiruvavaru yāriddārè?
09060050a sasuhṛtsānubaṃdhaśca svargaṃ gaṃtāhamacyuta|
09060050c yūyaṃ vihatasaṃkalpāḥ śocaṃto vartayiṣyatha||
acyuta! suhṛdayaròḍanè mattu anuyāyigal̤òḍanè nānu svargakkè hoguttiddenè. nīvugal̤u saṃkalpagal̤illade śokisuttā jīvisuviri!””
09060051 saṃjaya uvāca 09060051a asya vākyasya nidhane kururājasya bhārata|
09060051c apatatsumahadvarṣaṃ puṣpāṇāṃ puṇyagaṃdhināṃ||
saṃjayanu hel̤idanu: “bhārata! kururājana ī mātugal̤annu mugisuttiddaṃtèye puṇya sugaṃdhayukta puṣpagal̤a mahāvṛṣṭiyāyitu.
09060052a avādayaṃta gaṃdharvā jaguścāpsarasāṃ gaṇāḥ|
09060052c siddhāśca mumucurvācaḥ sādhu sādhviti bhārata||
bhārata! gaṃdharvaru vādyagal̤annu nuḍisidaru mattu apsaragaṇagal̤u hāḍidaru. siddharu punaḥ punaḥ “sādhu! sādhu!” èṃdu udgarisidaru.
09060053a vavau ca surabhirvāyuḥ puṇyagaṃdho mṛduḥ sukhaḥ|
09060053c vyarājatāmalaṃ caiva nabho vaiḍūryasaṃnibhaṃ||
puṇyagaṃdhayuktavāda, mṛduvāda, sukhakaravāda maṃdavāyuvu bīsitu. dikkugal̤u prakāśagòṃḍavu. ākāśavu vaiḍūryadaṃtè hòl̤èyitu.
09060054a atyadbhutāni te dṛṣṭvā vāsudevapurogamāḥ|
09060054c duryodhanasya pūjāṃ ca dṛṣṭvā vrīḍāmupāgaman||
duryodhananannu gauravisuvaṃtaha ī adbhutagal̤annu noḍi vāsudeva puraḥsararāda avaru atyaṃta lajjitarādiru.
09060055a hatāṃścādharmataḥ śrutvā śokārtāḥ śuśucurhi te|
09060055c bhīṣmaṃ droṇaṃ tathā karṇaṃ bhūriśravasameva ca||
bhīṣma, droṇa, karṇa mattu bhūriśravasaru adharmadiṃda hatarādudannu kel̤i śokārtarāgi duḥkhisidaru.
09060056a tāṃstu ciṃtāparāndṛṣṭvā pāṃḍavāndīnacetasaḥ|
09060056c provācedaṃ vacaḥ kṛṣṇo meghaduṃdubhinisvanaḥ||
dīnacetasa pāṃḍavaru apāra ciṃtèyalliruvudannu kaṃḍa kṛṣṇanu moḍagal̤a guḍuginaṃtaha dhvaniyalli ī mātugal̤annāḍidanu:
09060057a naiṣa śakyo'tiśīghrāstraste ca sarve mahārathāḥ|
09060057c ṛjuyuddhena vikrāṃtā haṃtuṃ yuṣmābhirāhave||
“ati śīghravāgi astragal̤annu prayogisaballa ī èlla mahāratha vikrāṃtarannū nyāyayuddhadalli nīvu saṃharisalu śakyarāgiralilla.
09060058a upāyā vihitā hyete mayā tasmānnarādhipāḥ|
09060058c anyathā pāṃḍaveyānāṃ nābhaviṣyajjayaḥ kva cit||
ādudariṃda narādhipare! nānu upāyagal̤annu bal̤asidudariṃda avaru hatarādaru. anyathā pāṃḍavarigè jayavu èṃdū dòrèyuttiralilla!
09060059a te hi sarve mahātmānaścatvāro'tirathā bhuvi|
09060059c na śakyā dharmato haṃtuṃ lokapālairapi svayaṃ||
ā èlla nālvaru mahātmarū bhūmiyalli atiratharāgiddaru. dharmapūrvakavāgi avarannu saṃharisisalu svayaṃ lokapālarigū śakyaviralilla.
09060060a tathaivāyaṃ gadāpāṇirdhārtarāṣṭro gataklamaḥ|
09060060c na śakyo dharmato haṃtuṃ kālenāpīha daṃḍinā||
hāgèye yuddhadalli śramavanne kāṇada gadāpāṇi dhārtarāṣṭranannu dharmapūrvaka saṃharisalu daṃḍāpāṇi kālanigū śakyavillavāgittu.
09060061a na ca vo hṛdi kartavyaṃ yadayaṃ ghātito nṛpaḥ|
09060061c mithyāvadhyāstathopāyairbahavaḥ śatravo'dhikāḥ||
nṛpa! ī rītiyāgi saṃharisidèvèṃdu nīnu nòṃdukòl̤l̤abāradu. adhika balaśālī śatrugal̤annu aneka mithyopāyagal̤iṃda vadhisabekāguttadè.
09060062a pūrvairanugato mārgo devairasuraghātibhiḥ|
09060062c sadbhiścānugataḥ paṃthāḥ sa sarvairanugamyate||
hiṃdè asuraghāti devatègal̤ū kūḍa ide mārgavannu anusarisiddaru. sādhugal̤èllarū ide mārgavannu anusarisuttārè.
09060063a kṛtakṛtyāḥ sma sāyāhne nivāsaṃ rocayāmahe|
09060063c sāśvanāgarathāḥ sarve viśramāmo narādhipāḥ||
kṛtakṛtyarāgiddevè. sāyaṃkālavū āgidè. nāvèllarū namma namma nivāsagal̤igè tèral̤alu bayasuttiddevè. narādhipare! kudurè-ānè-rathagal̤òṃdigè èllarū viśramisoṇa!”
09060064a vāsudevavacaḥ śrutvā tadānīṃ pāṃḍavaiḥ saha|
09060064c pāṃcālā bhṛśasaṃhṛṣṭā vineduḥ siṃhasaṃghavat||
vāsudevana mātannu kel̤i tuṃbā harṣitarāgi pāṃḍavaròṃdigè pāṃcālaru siṃhagal̤a hiṃdinaṃtè garjisidaru.
09060065a tataḥ prādhmāpayan śaṃkhānpāṃcajanyaṃ ca mādhavaḥ|
09060065c hṛṣṭā duryodhanaṃ dṛṣṭvā nihataṃ puruṣarṣabhāḥ||
duryodhananu hatanādudannu noḍi harṣagòṃḍa ā puruṣarṣabharu śaṃkhagal̤annū mādhavanu pāṃcajanyavannū jorāgi ūdi mòl̤agisidaru.”
samāpti
iti śrīmahābhārate śalyaparvaṇi gadāyuddhaparvaṇi kṛṣṇapāṃḍavaduryodhanasaṃvāde ṣaṣṭitamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli śalyaparvadalli gadāyuddhaparvadalli kṛṣṇapāṃḍavaduryodhanasaṃvāda ènnuva aravattane adhyāyavu.