pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
śalya parva
sārasvata parva
adhyāya 51
sāra
vr̥ddhakanyeya caritre (1-26).
09051001 janamējaya uvāca 09051001a kathaṁ kumārī bhagavaṁstapōyuktā hyabhūtpurā।
09051001c kimarthaṁ ca tapastēpē kō vāsyā niyamō'bhavat।।
janamējayanu hēḷidanu: “bhagavan! hiṁde kumāriyādavaḷu ēke tapassannācarisuttiddaḷu? yāva uddēśadiṁda avaḷu tapassannācarisuttiddaḷu mattu avaḷa niyamagaḷēniddavu?
09051002a suduṣkaramidaṁ brahmaṁstvattaḥ śrutamanuttamaṁ।
09051002c ākhyāhi tattvamakhilaṁ yathā tapasi sā sthitā।।
brahman! suduṣkaravāda mattu anuttamavāda idara kuritu nānu ninnalli kēḷiddēne. avaḷu hēge tapassinalli nirataḷāgiddaḷu ennuvudara saṁpūrṇa tattvavannu hēḷabēku.”
09051003 vaiśaṁpāyana uvāca 09051003a r̥ṣirāsīnmahāvīryaḥ kuṇirgārgyō mahāyaśāḥ।
09051003c sa taptvā vipulaṁ rājaṁstapō vai tapatāṁ varaḥ।।
09051003e mānasīṁ sa sutāṁ subhrūṁ samutpāditavānvibhuḥ।।
vaiśaṁpāyanu hēḷidanu: “rājan! mahāvīryanāda mahāyaśasviyāda kuṇirgāgya eṁba r̥ṣiyiddanu. tapasvigaḷalli śrēṣṭhanāda ā vibhuvu vipula tapassannu tapisi suṁdara hubbina magaḷōrvaḷannu manassiniṁdalē sr̥ṣṭisidanu.
09051004a tāṁ ca dr̥ṣṭvā bhr̥śaṁ prītaḥ kuṇirgārgyō mahāyaśāḥ।
09051004c jagāma tridivaṁ rājansaṁtyajyēha kalēvaraṁ।।
avaḷannu nōḍi mahāyaśasvi kuṇirgāgyanu parama prītanādanu. dēhavannu tyajisi avanu svargakke teraḷidanu.
09051005a subhrūḥ sā hyatha kalyāṇī puṁḍarīkanibhēkṣaṇā।
09051005c mahatā tapasōgrēṇa kr̥tvāśramamaniṁditā।।
suṁdara hubbina, kamalada esaḷugaḷaṁtaha kaṇṇugaḷidda ā kalyāṇī aniṁditeyu oṁdu āśramavannu māḍikoṁḍu ugra tapassinalli toḍagidaḷu.
09051006a upavāsaiḥ pūjayaṁtī pitr̥̄ndēvāṁśca sā purā।
09051006c tasyāstu tapasōgrēṇa mahānkālō'tyagānnr̥pa।।
modalu avaḷu upavāsādigaḷiṁda pitr̥gaḷannū dēvategaḷannū pūjisidaḷu. nr̥pa! avaḷa ugra tapassu dīrgha kāladavarege naḍeyitu.
09051007a sā pitrā dīyamānāpi bhartrē naiccadaniṁditā।
09051007c ātmanaḥ sadr̥śaṁ sā tu bhartāraṁ nānvapaśyata।।
avaḷa taṁdeyu koḍalu bayasiddarū ā aniṁditeyu yārannū gaṁḍanannāgi icchisiralilla. tanna sadr̥śa patiyannu avaḷu kaṁḍiralilla.
09051008a tataḥ sā tapasōgrēṇa pīḍayitvātmanastanuṁ।
09051008c pitr̥dēvārcanaratā babhūva vijanē vanē।।
hīge nirjana vanadalli pitr̥-dēvategaḷa arcaneyalli nirataḷāgi ā ugra tapassiniṁda tanna dēhavannu pīḍisikoṁḍiruttiddaḷu.
09051009a sātmānaṁ manyamānāpi kr̥takr̥tyaṁ śramānvitā।
09051009c vārddhakēna ca rājēṁdra tapasā caiva karśitā।।
rājēṁdra! tannannu kr̥takr̥tyaḷeṁdu bhāvisiddarū śramānvitaḷāda avaḷu tapassiniṁda mattu vr̥ddhāpyadiṁda kr̥śaḷādaḷu.
09051010a sā nāśakadyadā gaṁtuṁ padātpadamapi svayaṁ।
09051010c cakāra gamanē buddhiṁ paralōkāya vai tadā।।
avaḷige tānāgiyē hejje-hejje muṁdehōgalū sādhyavāguttiralilla. āga avaḷu paralōkakke hōgalu manassumāḍidaḷu.
09051011a mōktukāmāṁ tu tāṁ dr̥ṣṭvā śarīraṁ nāradō'bravīt।
09051011c asaṁskr̥tāyāḥ kanyāyāḥ kutō lōkāstavānaghē।।
dēhatyāgamāḍalu bayasida avaḷannu nōḍi nāradanu hēḷidanu: “anaghē! asaṁskr̥teyāda27 kanyeyu hēge tānē puṇyalōkagaḷannu paḍeyuvaḷu?
09051012a ēvaṁ hi śrutamasmābhirdēvalōkē mahāvratē।
09051012c tapaḥ paramakaṁ prāptaṁ na tu lōkāstvayā jitāḥ।।
mahāvratē! nīnu parama tapassannu sādhisiddīye eṁdu nāvu dēvalōkadalli kēḷiddēve. ādare ninage puṇyalōkagaḷu doreyalāravu!”
09051013a tannāradavacaḥ śrutvā sābravīdr̥ṣisaṁsadi।
09051013c tapasō'rdhaṁ prayaccāmi pāṇigrāhasya sattamāḥ।।
nāradana ā mātannu kēḷi avaḷu r̥ṣisaṁsadiyalli “sattamarē! nanna pāṇigrahaṇamāḍikoḷḷuvavanige tapassina ardhabhāgavannu koḍuttēne” eṁdaḷu.
09051014a ityuktē cāsyā jagrāha pāṇiṁ gālavasaṁbhavaḥ।
09051014c r̥ṣiḥ prāk śr̥ṁgavānnāma samayaṁ cēdamabravīt।।
avaḷu hīge hēḷalu gālavanalli huṭṭidda śr̥ṁgavān eṁba hesarina r̥ṣiyu avaḷa pāṇigrahaṇa māḍi karārāgi ī mātannāḍidanu:
09051015a samayēna tavādyāhaṁ pāṇiṁ sprakṣyāmi śōbhanē।
09051015c yadyēkarātraṁ vastavyaṁ tvayā saha mayēti ha।।
“śōbhanē! oṁdu oppaṁdada mērege nānu ninna pāṇigrahaṇa māḍikoḷḷuttēne. nīnu nannoḍane oṁdē oṁdu rātriyannu kaḷeyabēku.”
09051016a tathēti sā pratiśrutya tasmai pāṇiṁ dadau tadā।
09051016c cakrē ca pāṇigrahaṇaṁ tasyōdvāhaṁ ca gālaviḥ।।
hāgeyē āgaleṁdu hēḷalu avaḷu avanige tanna kaiyannittaḷu. gālaviyū kūḍa avaḷa kaiyannu hiḍidukoṁḍanu.
09051017a sā rātrāvabhavadrājaṁstaruṇī dēvavarṇinī।
09051017c divyābharaṇavastrā ca divyasraganulēpanā।।
rājan! rātriyalli avaḷu divyābharaṇa vastragaḷannu dharisi, divya gaṁdhagaḷannu lēpisikoṁḍu taruṇiyū, dēvavarṇiniyū ādaḷu.
09051018a tāṁ dr̥ṣṭvā gālaviḥ prītō dīpayaṁtīmivātmanā।
09051018c uvāsa ca kṣapāmēkāṁ prabhātē sābravīcca taṁ।।
tannannē beḷagisuvaṁtidda avaḷannu nōḍi gālaviyu prītanāgi avaḷoṁdige ēkāṁta vāsavannu māḍidanu. beḷagāguttalē avaḷu avanige hēḷidaḷu:
09051019a yastvayā samayō vipra kr̥tō mē tapatāṁ vara।
09051019c tēnōṣitāsmi bhadraṁ tē svasti tē'stu vrajāmyahaṁ।।
“vipra! tapasvigaḷalli śrēṣṭha! nīnē māḍikoṁḍa oppaṁdadaṁte nānu ninnoḍane vāsisiddēne. ninage maṁgaḷavāgali. nāninnu horaḍuttēne.”
09051020a sānujñātābravīdbhūyō yō'smiṁstīrthē samāhitaḥ।
09051020c vatsyatē rajanīmēkāṁ tarpayitvā divaukasaḥ।।
09051021a catvāriṁśatamaṣṭau ca dvē cāṣṭau samyagācarēt।
09051021c yō brahmacaryaṁ varṣāṇi phalaṁ tasya labhēta saḥ।
09051021e ēvamuktvā tataḥ sādhvī dēhaṁ tyaktvā divaṁ gatā।।
bīḷkoṁḍa avaḷu punaḥ hēḷidaḷu: “ī tīrthadalli samāhitarāgi divaukasarige tarpaṇagaḷannittu oṁdu rātri vāsisuvavarige aivatteṁṭu varṣagaḷavarege brahmacaryavannu pālisida phalavu doreyuttade.” hīge hēḷi ā sādhviyu dēhavannu tyajisi svargakke hōdaḷu.
09051022a r̥ṣirapyabhavaddīnastasyā rūpaṁ viciṁtayan।
09051022c samayēna tapō'rdhaṁ ca kr̥ccrātpratigr̥hītavān।।
r̥ṣiyādarō avaḷa rūpavannē smarisikoḷḷuttā dīnanādanu. oppaṁdadaṁte bahaḷa kaṣṭadiṁda avaḷa tapassina ardhaphalavannu svīkarisidanu.
09051023a sādhayitvā tadātmānaṁ tasyāḥ sa gatimanvayāt।
09051023c duḥkhitō bharataśrēṣṭha tasyā rūpabalātkr̥taḥ।
09051023e ētattē vr̥ddhakanyāyā vyākhyātaṁ caritaṁ mahat।।
bharataśrēṣṭha! avaḷa rūpabala mattu ākarṣaṇeya duḥkhadiṁda avanu tannannu kūḍa sādhanege toḍagisikoṁḍu avaḷa dāriyalliyē hōdanu. ā vr̥ddhakanyeya ī mahācaritreyannu nānu hēḷiddēne.
09051024a tatrasthaścāpi śuśrāva hataṁ śalyaṁ halāyudhaḥ।
09051024c tatrāpi dattvā dānāni dvijātibhyaḥ paraṁtapa।।
09051024e śuśōca śalyaṁ saṁgrāmē nihataṁ pāṁḍavaistadā।।
alliruvāgalē halāyudhanu śalyanu hatanādudannu kēḷiddanu. alli kūḍa paraṁtapanu dvijātigaḷige dānagaḷannittanu. pāṁḍavariṁda saṁgrāmadalli hatanāda śalyana kuritu śōkisidanu.
09051025a samaṁtapaṁcakadvārāttatō niṣkramya mādhavaḥ।
09051025c papraccarṣigaṇānrāmaḥ kurukṣētrasya yatphalaṁ।।
anaṁtara samaṁtapaṁcaka dvāradiṁda horaṭu mādhava rāmanu kurukṣētrada phalagaḷa kuritu r̥ṣigaṇagaḷannu praśnisidanu.
09051026a tē pr̥ṣṭā yadusiṁhēna kurukṣētraphalaṁ vibhō।
09051026c samācakhyurmahātmānastasmai sarvaṁ yathātathaṁ।।
vibhō! yadusiṁhanu kurukṣētraphalada kuritu kēḷalu ā mahātmaru avanige yathāvattāgi ellavannū tiḷisihēḷidaru.
samāpti
iti śrīmahābhāratē śalyaparvaṇi sārasvataparvaṇi baladēvatīrthayātrāyāṁ ēkapaṁcāśattamō'dhyāyaḥ।।
idu śrīmahābhāratadalli śalyaparvadalli sārasvataparvadalli baladēvatīrthayātrā ennuva aivattoṁdanē adhyāyavu.