правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
ш́алйа парва
ш́алйавадха парва
адхйа̄йа 12
са̄ра
дхармара̄джа-са̄тйаки-бхӣмасэна-ма̄дрӣпутраро̆м̣дигэ̆ ш́алйана йуддха (1-45).
09012001 сам̣джайа ува̄ча 09012001a пӣд̣итэ дхармара̄джэ ту мадрара̄джэна ма̄риша।
09012001c са̄тйакирбхӣмасэнаш́ча ма̄дрӣпутрау ча па̄м̣д̣авау।।
09012001e парива̄рйа ратхаих̣ ш́алйам̣ пӣд̣айа̄ма̄сура̄хавэ।।
сам̣джайану хэл̤идану: “ма̄риша! дхармара̄джану ха̄гэ̆ мадрара̄джаним̣да пӣд̣итана̄гиралу са̄тйаки, бхӣмасэна матту ма̄дрӣпутра па̄м̣д̣аварӣрвару ратхагал̤им̣да ш́алйананну суттуварэ̆ду йуддхадалли авананну пӣд̣исато̆д̣агидару.
09012002a тамэкам̣ бахубхирдр̣шт̣ва̄ пӣд̣йама̄нам̣ маха̄ратхаих̣।
09012002c са̄дхува̄до маха̄нджаджн̃э сиддха̄ш́ча̄санпрахаршита̄х̣।।
09012002e а̄ш́чарйамитйабха̄шам̣та мунайаш́ча̄пи сам̣гата̄х̣।
авано̆ббананну анэка маха̄ратхару пӣд̣исуттирувуданну кам̣д̣у са̄дху са̄дхувэ̆ннува джора̄да кӯгугал̤у кэл̤ибам̣даву. сиддхару прахаршитара̄дару. сэрида мунигал̤ӯ кӯд̣а а̄ш́чарйадим̣да ма̄тана̄д̣ико̆л̤л̤уттиддару.
09012003a бхӣмасэно ран̣э ш́алйам̣ ш́алйабхӯтам̣ пара̄крамэ।।
09012003c экэна виддхва̄ ба̄н̣эна пунарвивйа̄дха саптабхих̣।
ран̣адалли бхӣмасэнану танна пара̄крамаккэ̆ кам̣т̣акапра̄йана̄гидда ш́алйананну о̆м̣дэ ба̄н̣адим̣да хо̆д̣э̆ду пунах̣ эл̤арим̣да хо̆д̣э̆дану.
09012004a са̄тйакиш́ча ш́атэнаинам̣ дхармапутрапарӣпсайа̄।।
09012004c мадрэш́варамава̄кӣрйа сим̣хана̄даматха̄надат।
са̄тйакийӯ кӯд̣а дхармапутрананну ракшисалосуга мадрэш́варананну нӯру ба̄н̣агал̤им̣да муччи сим̣хана̄дагаидану.
09012005a накулах̣ пам̣чабхиш́чаинам̣ сахадэваш́ча саптабхих̣।।
09012005c виддхва̄ там̣ ту татастӯрн̣ам̣ пунарвивйа̄дха саптабхих̣।
накулану аиду матту сахадэвану эл̤у ба̄н̣агал̤им̣да авананну хо̆д̣э̆ду нам̣тара такшан̣авэ пунах̣ эл̤арим̣да хо̆д̣э̆дару.
09012006a са ту ш́ӯро ран̣э йаттах̣ пӣд̣итастаирмаха̄ратхаих̣।।
09012006c викр̣шйа ка̄рмукам̣ гхорам̣ вэгагхнам̣ бха̄раса̄дханам̣।
09012007a са̄тйаким̣ пам̣чавим̣ш́атйа̄ ш́алйо вивйа̄дха ма̄риша।।
09012007c бхӣмасэнам̣ трисаптатйа̄ накулам̣ саптабхистатха̄।
ма̄риша! ран̣адалли маха̄ратхарим̣да пӣд̣итана̄да ш́ӯра ш́алйану -вэгава̄ги ко̆ллува гхора бха̄раса̄дхана ка̄рмукаванну сэ̆л̤э̆ду са̄тйакийанну иппаттаиду ба̄н̣агал̤им̣да, бхӣмананну э̆ппатту ба̄н̣агал̤им̣да матту накулананну эл̤арим̣да хо̆д̣э̆дану.
09012008a татах̣ савиш́икхам̣ ча̄пам̣ сахадэвасйа дханвинах̣।।
09012008c читтва̄ бхаллэна самарэ вивйа̄дхаинам̣ трисаптабхих̣।
а̄га дханви ш́алйану самарадалли виш́икхадо̆м̣дигэ̆ сахадэвана дхануссанну бхалладим̣да тум̣д̣ариси авананну э̆ппатмӯру ба̄н̣агал̤им̣да хо̆д̣э̆дану.
09012009a сахадэвасту самарэ ма̄тулам̣ бхӯриварчасам̣।।
09012009c саджйаманйаддханух̣ кр̣тва̄ пам̣чабхих̣ самата̄д̣айат।
09012009e ш́араира̄ш́ӣвиша̄ка̄раирджваладжджваланасам̣нибхаих̣।।
сахадэвана̄даро самарадалли инно̆м̣ду дхануссанну саджджуго̆л̤иси праджвалита агни сама̄на сарпавишада̄ка̄рада аиду ш́арагал̤им̣да танна бхӯриварчаса содарама̄вананну хо̆д̣э̆дану.
09012010a са̄ратхим̣ ча̄сйа самарэ ш́арэн̣а̄натапарван̣а̄।
09012010c вивйа̄дха бхр̣ш́асам̣круддхастам̣ ча бхӯйастрибхих̣ ш́араих̣।।
самарадалли авану натапарва ш́арадим̣да авана са̄ратхийанну хо̆д̣э̆ду пунах̣ круддхана̄ги мӯру ба̄н̣агал̤им̣да ш́алйананну хо̆д̣э̆дану.
09012011a бхӣмасэнастрисаптатйа̄ са̄тйакирнавабхих̣ ш́араих̣।
09012011c дхармара̄джастатха̄ шашт̣йа̄ га̄трэ ш́алйам̣ самарпайат।।
бхӣмасэнану э̆ппатмӯру ш́арагал̤им̣далӯ, са̄тйакийу о̆м̣бхаттарим̣далӯ, ха̄гэ̆йэ дхармара̄джану араватту ш́арагал̤им̣далӯ ш́алйана дэхаванну чуччидару.
09012012a татах̣ ш́алйо маха̄ра̄джа нирвиддхастаирмаха̄ратхаих̣।
09012012c сусра̄ва рудхирам̣ га̄траиргаирикам̣ парвато йатха̄।।
маха̄ра̄джа! а̄ маха̄ратхарим̣да чэ̆нна̄ги прахарисалпат̣т̣а ш́алйана дэхадим̣да рактаву гаирака̄ди дха̄тугал̤ул̤л̤а кэ̆м̣пу нӣру парватадим̣да сурийувам̣тэ̆ сурийиту.
09012013a та̄м̣ш́ча сарва̄нмахэшва̄са̄нпам̣чабхих̣ пам̣чабхих̣ ш́араих̣।
09012013c вивйа̄дха тараса̄ ра̄джам̣стададбхутамива̄бхават।।
ра̄джан! кӯд̣алэ авану а̄ э̆лла маха̄ратхараннӯ аидаиду ш́арагал̤им̣да хо̆д̣э̆дану. адо̆м̣ду адбхутава̄гитту.
09012014a тато'парэн̣а бхаллэна дхармапутрасйа ма̄риша।
09012014c дхануш́чиччэда самарэ саджйам̣ са сумаха̄ратхах̣।।
ма̄риша! анам̣тара инно̆м̣ду бхалладим̣да а̄ сумаха̄ратхану самарадалли дхармапутрана дхануссанну тум̣д̣арисидану.
09012015a атха̄нйаддханура̄да̄йа дхармапутро маха̄ратхах̣।
09012015c са̄ш́васӯтадхваджаратхам̣ ш́алйам̣ пра̄чча̄дайаччараих̣।।
а̄га маха̄ратха дхармапутрану инно̆м̣ду дхануссанну э̆ттико̆м̣д̣у ш́арагал̤им̣да кудурэ̆гал̤у, са̄ратхи, дхваджа матту ратхагал̤а сахита ш́алйананну муччибит̣т̣ану.
09012016a са чча̄дйама̄нах̣ самарэ дхармапутрасйа са̄йакаих̣।
09012016c йудхишт̣хираматха̄видхйаддаш́абхирниш́итаих̣ ш́араих̣।।
самарадалли дхармапутрана са̄йакагал̤им̣да муччихода ш́алйану кӯд̣алэ йудхишт̣хирананну хатту ниш́ита ш́арагал̤им̣да прахарисидану.
09012017a са̄тйакисту татах̣ круддхо дхармапутрэ ш́ара̄рдитэ।
09012017c мадра̄н̣а̄мадхипам̣ ш́ӯрам̣ ш́араугхаих̣ самава̄райат।।
дхармапутрананну ш́арагал̤им̣да пӣд̣исалу, круддхана̄да са̄тйакийу ш́ӯра мадра̄дхипананну ш́арасамӯхагал̤им̣да тум̣бибит̣т̣ану.
09012018a са са̄тйакэх̣ прачиччэда кшурапрэн̣а махаддханух̣।
09012018c бхӣмасэнамукха̄м̣ста̄м̣ш́ча трибхистрибхирата̄д̣айат।।
ш́алйану кшурапрадим̣да са̄тйакийа маха̄ дхануссанну каттарисидану матту бхӣмасэнанэ мо̆дала̄даваранну мӯру мӯру ба̄н̣агал̤им̣да хо̆д̣э̆дану.
09012019a тасйа круддхо маха̄ра̄джа са̄тйаких̣ сатйавикрамах̣।
09012019c томарам̣ прэшайа̄ма̄са сварн̣адам̣д̣ам̣ маха̄дханам̣।।
маха̄ра̄джа! а̄га круддха сатйавикрами са̄тйакийу маха̄бэ̆лэ̆ба̄л̤ува сварн̣адам̣д̣ада томараванну ш́алйана мэлэ̆ прайогисидану.
09012020a бхӣмасэно'тха на̄ра̄чам̣ джвалам̣тамива паннагам̣।
09012020c накулах̣ самарэ ш́актим̣ сахадэво гада̄м̣ ш́убха̄м̣।।
09012020e дхармара̄джах̣ ш́атагхнӣм̣ ту джигха̄м̣сух̣ ш́алйама̄хавэ।
йуддхадалли ш́алйананну сам̣харисалосуга бхӣмасэнану сарпадам̣тэ̆ праджчалисуттидда на̄ра̄чаваннӯ, накулану ш́актийаннӯ, сахадэвану ш́убха гадэ̆йаннӯ матту дхармара̄джану ш́атагхнийаннӯ прайогисидару.
09012021a та̄на̄патата эва̄ш́у пам̣ча̄на̄м̣ ваи бхуджачйута̄н।।
09012021c са̄тйакипрахитам̣ ш́алйо бхаллаиш́чиччэда томарам̣।
ӣ аивара бхуджагал̤им̣да хо̆рат̣а астрагал̤у танна мэлэ̆ бӣл̤увударо̆л̤агэ ш́алйану авугал̤анну нива̄рисидану. са̄тйакийу кал̤ухисида томараванну бхаллагал̤им̣да тум̣д̣арисидану.
09012022a бхӣмэна прахитам̣ ча̄пи ш́арам̣ канакабхӯшан̣ам̣।।
09012022c двидха̄ чиччэда самарэ кр̣тахастах̣ прата̄пава̄н।
бхӣману прайогисида канакабхӯшан̣а ш́араванну кӯд̣а самарадалли кр̣тахаста прата̄пава̄н ш́алйану э̆рад̣а̄ги тум̣д̣арисидану.
09012023a накулапрэшита̄м̣ ш́актим̣ хэмадам̣д̣а̄м̣ бхайа̄ваха̄м̣।।
09012023c гада̄м̣ ча сахадэвэна ш́араугхаих̣ самава̄райат।
ш́араугхагал̤им̣да накулану прайогисида бхайаваннум̣т̣ума̄д̣ува хэмадам̣д̣айукта ш́актийанну матту сахадэвана гадэ̆йанну нива̄рисидану.
09012024a ш́ара̄бхйа̄м̣ ча ш́атагхнӣм̣ та̄м̣ ра̄джн̃аш́чиччэда бха̄рата।।
09012024c паш́йата̄м̣ па̄м̣д̣упутра̄н̣а̄м̣ сим̣хана̄дам̣ нана̄да ча।
09012024e на̄мр̣шйаттам̣ ту ш́аинэйах̣ ш́атрорвиджайама̄хавэ।।
бха̄рата! дхармара̄джана ш́арагал̤аннӯ ш́атагхнийаннӯ тум̣д̣ариси, па̄м̣д̣упутрару нод̣уттиддам̣тэ̆йэ сим̣хана̄дагаидану. йуддхадалли ш́атрувина а̄ виджайаванну ш́аинэйанигэ̆ сахисико̆л̤л̤ала̄галилла.
09012025a атха̄нйаддханура̄да̄йа са̄тйаких̣ кродхамӯрчитах̣।
09012025c два̄бхйа̄м̣ мадрэш́варам̣ виддхва̄ са̄ратхим̣ ча трибхих̣ ш́араих̣।।
а̄га кродхамӯрчхита са̄тйакийу инно̆м̣ду дхануссаннэ̆ттико̆м̣д̣у э̆рад̣у ба̄н̣агал̤им̣да мадрэш́варананнӯ мӯрарим̣да авана са̄ратхийаннӯ хо̆д̣э̆дану.
09012026a татах̣ ш́алйо маха̄ра̄джа сарва̄м̣ста̄ндаш́абхих̣ ш́араих̣।
09012026c вивйа̄дха субхр̣ш́ам̣ круддхастоттраирива маха̄двипа̄н।।
маха̄ра̄джа! а̄га круддха ш́алйану аварэ̆лларанну – маха̄гаджагал̤анну ам̣куш́агал̤им̣да хэго ха̄гэ̆ – хатту ба̄н̣агал̤им̣да прахарисидану.
09012027a тэ ва̄рйама̄н̣а̄х̣ самарэ мадрара̄джн̃а̄ маха̄ратха̄х̣।
09012027c на ш́экух̣ прамукхэ стха̄тум̣ тасйа ш́атрунишӯдана̄х̣।।
самарадалли мадрара̄джаним̣да тад̣э̆йалпад̣уттидда а̄ ш́атрунишӯдана маха̄ратхару авана э̆диру ниллалу ш́акйара̄гиралилла.
09012028a тато дурйодхано ра̄джа̄ др̣шт̣ва̄ ш́алйасйа викрамам̣।
09012028c нихата̄нпа̄м̣д̣ава̄нмэнэ па̄м̣ча̄ла̄натха ср̣м̣джайа̄н।।
а̄га ш́алйана викрамаванну нод̣и ра̄джа̄ дурйодханану па̄м̣д̣ава-па̄м̣ча̄ла-ср̣м̣джайару хатара̄дарэ̆м̣дэ бха̄висидану.
09012029a тато ра̄джанмаха̄ба̄хурбхӣмасэнах̣ прата̄пава̄н।
09012029c сам̣тйаджйа манаса̄ пра̄н̣а̄нмадра̄дхипамайодхайат।।
ра̄джан! а̄га прата̄пава̄н маха̄ба̄ху бхӣмасэнану манаса̄ пра̄н̣агал̤аннэ паритйаджиси мадра̄дхипано̆д̣анэ̆ йуддхама̄д̣идану.
09012030a накулах̣ сахадэваш́ча са̄тйакиш́ча маха̄ратхах̣।
09012030c парива̄рйа тада̄ ш́алйам̣ самам̣та̄двйакиран ш́араих̣।।
накула, сахадэва матту маха̄ратха са̄тйакийару э̆ллакад̣э̆гал̤алли ш́арагал̤анну э̆рачутта̄ ш́алйананну тад̣э̆дару.
09012031a са чатурбхирмахэшва̄саих̣ па̄м̣д̣ава̄на̄м̣ маха̄ратхаих̣।
09012031c вр̣таста̄нйодхайа̄ма̄са мадрара̄джах̣ прата̄пава̄н।।
прата̄пава̄н мадрара̄джану а̄ на̄лку па̄м̣д̣ава махэшва̄са маха̄ратхарим̣да суттуварэ̆йалпат̣т̣у йуддхама̄д̣идану.
09012032a тасйа дхармасуто ра̄джан кшурапрэн̣а маха̄хавэ।
09012032c чакраракшам̣ джагха̄на̄ш́у мадрара̄джасйа па̄ртхива।।
ра̄джан! маха̄йуддхадалли па̄ртхива дхармасутану мадрара̄джана чакраракшакананну кшурапрадим̣да сам̣харисидану.
09012033a тасмим̣сту нихатэ ш́ӯрэ чакраракшэ маха̄ратхэ।
09012033c мадрара̄джо'тибалава̄нсаиника̄настр̣н̣оччараих̣।।
чакраракшакану хатана̄галу ш́ӯра маха̄ратхи балава̄н мадрара̄джану ш́арагал̤им̣да саиникаранну муччибит̣т̣ану.
09012034a сама̄ччанна̄м̣статаста̄м̣сту ра̄джанвӣкшйа са саиника̄н।
09012034c чим̣тайа̄ма̄са самарэ дхармара̄джо йудхишт̣хирах̣।।
ра̄джан! саиникару ш́алйана ба̄н̣агал̤им̣да муччихогирувуданну вӣкшисида дхармара̄джа йудхишт̣хирану самарадалли чим̣тисато̆д̣агидану:
09012035a катхам̣ ну на бхавэтсатйам̣ танма̄дхававачо махат।
09012035c на хи круддхо ран̣э ра̄джа̄ кшапайэта балам̣ мама।।
“ма̄дхавана маха̄ вачанаву хэгэ̆ та̄нэ сатйава̄габалладу? ран̣адалли круддхана̄да ӣ ра̄джану нанна сэнэ̆йанну сам̣пӯрн̣ава̄ги на̄ш́ама̄д̣адэ ируванэ?”
09012036a татах̣ саратхана̄га̄ш́ва̄х̣ па̄м̣д̣ава̄х̣ па̄м̣д̣упӯрваджа।
09012036c мадрэш́варам̣ сама̄сэдух̣ пӣд̣айам̣тах̣ самам̣татах̣।।
па̄м̣д̣увина ан̣н̣анэ! анам̣тара ратха-гаджа-аш́ва сэна̄ самэтара̄да па̄м̣д̣авару мадрэш́варананну э̆лла кад̣э̆гал̤им̣да пӣд̣исутта̄ авана мэлэ̆ дха̄л̤инад̣э̆сидару.
09012037a на̄на̄ш́астраугхабахула̄м̣ ш́астравр̣шт̣им̣ самуттхита̄м̣।
09012037c вйадхаматсамарэ ра̄джанмаха̄бхра̄н̣ӣва ма̄рутах̣।।
ра̄джан! мэлэ̆дда до̆д̣д̣а до̆д̣д̣а мэгхагал̤анну бхируга̄л̤ийу хэго ха̄гэ̆ авану самарадалли на̄на̄ ш́астрагал̤им̣да кӯд̣идда а̄ анэка ш́аравр̣шт̣ийанну на̄ш́аго̆л̤исидану.
09012038a татах̣ канакапум̣кха̄м̣ та̄м̣ ш́алйакшипта̄м̣ вийадгата̄м̣।
09012038c ш́аравр̣шт̣имапаш́йа̄ма ш́алабха̄на̄мива̄татим̣।।
ш́алйану прайогисида суварн̣амайа буд̣агал̤идда ба̄н̣агал̤а вр̣шт̣ийу мид̣атэ̆гал̤а хим̣д̣угал̤ам̣тэ̆ а̄ка̄ш́аваннэ тум̣бидуданну на̄ву нод̣идэ̆ву.
09012039a тэ ш́ара̄ мадрара̄джэна прэшита̄ ран̣амӯрдхани।
09012039c сам̣патам̣тах̣ сма др̣ш́йам̣тэ ш́алабха̄на̄м̣ враджа̄ ива।।
мадрара̄джаним̣да прайогисалпат̣т̣а а̄ ба̄н̣агал̤у мид̣атэ̆гал̤а гум̣пугал̤ам̣тэ̆ ран̣амӯрдханийалли бӣл̤уттирувуданну на̄ву нод̣идэ̆ву.
09012040a мадрара̄джадханурмуктаих̣ ш́араих̣ канакабхӯшан̣аих̣।
09012040c нирам̣тарамива̄ка̄ш́ам̣ сам̣бабхӯва джана̄дхипа।।
джана̄дхипа! мадрара̄джана дхануссиним̣да хо̆рат̣а а̄ канакабхӯшан̣а ш́арагал̤им̣да тум̣бихода а̄ка̄ш́адалли свалпавӯ стхал̤а̄вака̄ш́авилладам̣та̄йиту.
09012041a на па̄м̣д̣ава̄на̄м̣ на̄сма̄кам̣ татра каш́чидвйадр̣ш́йата।
09012041c ба̄н̣а̄м̣дхака̄рэ махати кр̣тэ татра маха̄бхайэ।।
авану ср̣шт̣исида маха̄ ба̄н̣а̄м̣дхака̄радим̣да наммаварига̄галӣ па̄м̣д̣аварига̄галӣ энӯ ка̄н̣уттиралилла. алли маха̄бхайавэ утпаннава̄йиту.
09012042a мадрара̄джэна балина̄ ла̄гхава̄ччаравр̣шт̣ибхих̣।
09012042c лод̣йама̄нам̣ татха̄ др̣шт̣ва̄ па̄м̣д̣ава̄на̄м̣ бала̄рн̣авам̣।
09012042e висмайам̣ парамам̣ джагмурдэвагам̣дхарвада̄нава̄х̣।।
балаш́а̄лӣ мадрара̄джана хастала̄гхавадим̣да ср̣шт̣исалпат̣т̣а а̄ ш́аравр̣шт̣ийим̣да па̄м̣д̣авара сэна̄са̄гараву аллолакаллолава̄гуттирувуданну нод̣и дэва-гам̣дхарва-да̄навараллийӯ парама висмайавум̣т̣а̄йиту.
09012043a са ту та̄нсарвато йатта̄н ш́араих̣ сам̣пӣд̣йа ма̄риша।
09012043c дхармара̄джамавачча̄дйа сим̣хавадвйанаданмухух̣।।
ма̄риша! ш́алйану а̄ прайатнаш́ӣларэ̆ллараннӯ ш́арагал̤им̣да пӣд̣иси, дхармара̄джананнӯ ш́арагал̤им̣да муччи, пунах̣ пунах̣ сим̣хана̄дагаидану.
09012044a тэ чанна̄х̣ самарэ тэна па̄м̣д̣ава̄на̄м̣ маха̄ратха̄х̣।
09012044c на ш́экустам̣ тада̄ йуддхэ пратйудйа̄тум̣ маха̄ратхам̣।।
самарадалли аваним̣да мусукалпат̣т̣а па̄м̣д̣ава маха̄ратхару а̄га йуддхадалли а̄ маха̄ратха ш́алйананну э̆дуриси йуддхама̄д̣алу ш́акйара̄гиралилла.
09012045a дхармара̄джапурога̄сту бхӣмасэнамукха̄ ратха̄х̣।
09012045c на джахух̣ самарэ ш́ӯрам̣ ш́алйама̄хаваш́обхинам̣।।
а̄дарӯ дхармара̄джана на̄йакатвадаллидда бхӣмасэнанэ мо̆дала̄да маха̄ратхару самарадалли а̄хаваш́обхӣ ш́ӯра ш́алйананну бит̣т̣у хим̣дэ̆ сарийалилла.”
сама̄пти
ити ш́рӣмаха̄бха̄ратэ ш́алйапарван̣и ш́алйавадхапарван̣и ш́алйайуддхэ два̄даш́о'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣмаха̄бха̄ратадалли ш́алйапарвадалли ш́алйавадхапарвадалли ш́алйайуддха э̆ннува ханнэ̆рад̣анэ адхйа̄йаву.