063 कर्णार्जुनसमागमे द्वैरथः

प्रवेश

।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।

श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित

श्री महाभारत

कर्ण पर्व

कर्णवध पर्व

अध्याय 63

सार

पुत्र वृषसेनन मरणदिंद कोप-शोकान्वितनाद कर्णनु अर्जुननन्नु द्वैरथयुद्धक्कॆ आह्वानिसिदुदु (1-2). कर्णार्जुनर द्वंद्वयुद्धवन्नु नोडलु, इब्बरन्नू प्रोत्साहिसि कुरु-पांडवर सेनॆगळु अवरिब्बरन्नू सुत्तुवरॆदु तुमुलशब्धगळन्नुंटुमाडिदुदु (3-12). परस्पररन्नु ऎदुरिसिद कर्णार्जुनर वर्णनॆ (13-29). अवरिब्बरल्लि यारिगॆ जयवागुवुदॆंदु भिन्नाभिप्रायविद्द सर्वलोकगळू ऒब्बॊब्बर पक्षवन्नु वहिसिकॊळ्ळुवुदु (30-42). कर्णार्जुनर युद्धवन्नु वीक्षिसलु बंद ब्रह्मनन्नु इंद्रनु केळलु कृष्णार्जुनरिगे जयवॆंदु ब्रह्मनु हेळिदुदु (43-61). कर्णार्जुनर युद्धारंभ, शल्य-कर्णर मत्तु कृष्णार्जुनर संवाद (62-83).

08063001 संजय उवाच।
08063001a वृषसेनं हतं दृष्ट्वा शोकामर्षसमन्वितः।
08063001c मुक्त्वा शोकोद्भवं वारि नेत्राभ्यां सहसा वृषः।।

संजयनु हेळिदनु: “वृषसेननु हतनादुदन्नु कंडु कूडले शोक-कोप समन्वितनाद वृष कर्णनु ऎरडू कण्णुगळिंद शोकोद्भव कण्णीरन्नु सुरिसिदनु.

08063002a रथेन कर्णस्तेजस्वी जगामाभिमुखो रिपून्।
08063002c युद्धायामर्षताम्राक्षः समाहूय धनंजयं।।

कोपदिंद रक्ताक्षनागिद्द तेजस्वि कर्णनु रथदल्लि कुळितु शत्रुगळ अभिमुखवागि तॆरळि धनंजयनन्नु युद्धक्कॆ आह्वानिसिदनु.

08063003a तौ रथौ सूर्यसंकाशौ वैयाघ्रपरिवारणौ।
08063003c समेतौ ददृशुस्तत्र द्वाविवार्कौ समागतौ।।

व्याघ्रचर्म आच्छादित सूर्यसंकाश रथगळल्लि कुळितिद्द अवरिब्बरू ऎदुरुबदिरागिरुव ऎरडु सूर्यरंतॆ कंडरु.

08063004a श्वेताश्वौ पुरुषादित्यावास्थितावरिमर्दनौ।
08063004c शुशुभाते महात्मानौ चंद्रादित्यौ यथा दिवि।।

श्वेताश्वरागिद्द अवरिब्बरु पुरुषादित्य अरिमर्दन महात्मरु दिवियल्लि चंद्र-आदित्यरंतॆ शोभिसिदरु.

08063005a तौ दृष्ट्वा विस्मयं जग्मुः सर्वभूतानि मारिष।
08063005c त्रैलोक्यविजये यत्ताविंद्रवैरोचनाविव।।

मारिष! अवरिब्बरन्नु नोडि सर्वभूतगळू इंद्र वैरोचनरु त्रैलोक्यविजयक्कॆ निंतिद्दाग हेगो हागॆ विस्मितरादरु.

08063006a रथज्यातलनिर्ह्रादैर्बाणशंखरवैरपि।
08063006c तौ रथावभिधावंतौ समालोक्य महीक्षितां।।
08063007a ध्वजौ च दृष्ट्वा संसक्तौ विस्मयः समपद्यत।
08063007c हस्तिकक्ष्यां च कर्णस्य वानरं च किरीटिनः।।

रथघोषगळिंदलू, मौर्विगळ टेंकारगळिंदलू, चप्पाळॆय शब्धगळिंदलू, बाणगळ सीत्कारगळिंदलू, शंखगळ शब्धगळिंदलू किरीटिय वानरध्वज मत्तु कर्णन आनॆय हग्गद चिह्नॆय ध्वजगळ ऎरडु रथगळू युद्धदल्लि संसक्तवादुदन्नु नोडि महीक्षितरु विस्मितनादरु.

08063008a तौ रथौ संप्रसक्तौ च दृष्ट्वा भारत पार्थिवाः।
08063008c सिंहनादरवांश्चक्रुः साधुवादांश्च पुष्कलान्।।

भारत! आ ऎरडु महारथरू ऒंदॆडॆयल्लि युद्धमाडलु तॊडगिदुदन्नु नोडि पार्थिवरु सिंहनादगैदरु मत्तु पुष्कलवागि साधु! साधु! ऎंदु घोषिसिदरु.

08063009a श्रुत्वा तु द्वैरथं ताभ्यां तत्र योधाः समंततः।
08063009c चक्रुर्बाहुवलं चैव तथा चेलवलं महत्।।

अवरिब्बरु द्वैरथयुद्धदल्लि तॊडगिद्दारॆंदु केळिद योधरु ऎल्लकडॆगळिंद बंदु भुजगळन्नु तट्टिकॊळ्ळुत्ता अंगवस्त्रगळन्नु हारिसि महा तुमुलशब्धवन्नुंटुमाडिदरु.

08063010a आजग्मुः कुरवस्तत्र वादित्रानुगतास्तदा।
08063010c कर्णं प्रहर्षयंतश्च शंखान्दध्मुश्च पुष्कलान्।।

कर्णनिगॆ हर्षवन्नुंटुमाडलु अल्लिगॆ कुरुगळु वाद्यगळिंद कूडिकॊंडु बंदु पुष्कलवागि शंखगळन्नूदिदरु.

08063011a तथैव पांडवाः सर्वे हर्षयंतो धनंजयं।
08063011c तूर्यशंखनिनादेन दिशः सर्वा व्यनादयन्।।

हागॆये पांडवरॆल्लरू धनंजयनन्नु हर्षगॊळिसलु तूर्य शंखनिनादगळिंद ऎल्ल दिक्कुगळन्नू मॊळगिसिदरु.

08063012a क्ष्वेडितास्फोटितोत्क्रुष्टैस्तुमुलं सर्वतोऽभवत्।
08063012c बाहुघोषाश्च वीराणां कर्णार्जुनसमागमे।।

कर्णार्जुनर आ समागमदल्लि वीरर सिंहनाद, चप्पाळॆ मत्तु कूगाटगळिंद सर्वत्र कोलाहलवुंटायितु.

08063013a तौ दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्रौ रथस्थौ रथिनां वरौ।
08063013c प्रगृहीतमहाचापौ शरशक्तिगदायुधौ।।
08063014a वर्मिणौ बद्धनिस्त्रिंशौ श्वेताश्वौ शंखशोभिनौ।
08063014c तूणीरवरसंपन्नौ द्वावपि स्म सुदर्शनौ।।
08063015a रक्तचंदनदिग्धांगौ समदौ वृषभाविव।
08063015c आशीविषसमप्रख्यौ यमकालांतकोपमौ।।
08063016a इंद्रवृत्राविव क्रुद्धौ सूर्याचंद्रमसप्रभौ।
08063016c महाग्रहाविव क्रूरौ युगांते समुपस्थितौ।।
08063017a देवगर्भौ देवसमौ देवतुल्यौ च रूपतः।
08063017c समेतौ पुरुषव्याघ्रौ प्रेक्ष्य कर्णधनंजयौ।।

रथस्थरागिद्द महाचाप-शर-शक्ति-गदायुधगळन्नु हिडिद आ रथिगळल्लि श्रेष्ठ पुरुषव्याघ्ररिब्बरन्नु, कवचगळन्नु धरिसिद्द, खड्गगळन्नु कट्टिकॊंडिद्द, श्वेताश्वराद, शंखगळिंद सुशोभितरागिद्द, श्रेष्ठ बत्तळिकॆगळिंद संपन्नरागिद्द, सुंदररागि काणुत्तिद्द अवरिब्बरन्नू, कॆंपाद रक्तदिंद लेपितरागिद्द, मदिसिद होरिगळंतिद्द, सर्पद विषदंतॆ प्रखररागिद्द, कालांतक यमरंतिद्द, इंद्र-वृत्ररंतॆ क्रुद्धरागिद्द, सूर्यचंद्रर समप्रभॆयुळ्ळ, युगांतदल्लि कूडिकॊळ्ळुव क्रूर महाग्रहगळंतिद्द, देवगर्भराद, देवसमराद, रूपदल्लि देवतुल्यराद, समेतरागिद्द पुरुषव्याघ्रराद कर्ण-धनंजयरन्नु नोडि विस्मितरादरु.

08063018a उभौ वरायुधधरावुभौ रणकृतश्रमौ।
08063018c उभौ च बाहुशब्देन नादयंतौ नभस्तलं।।
08063019a उभौ विश्रुतकर्माणौ पौरुषेण बलेन च।
08063019c उभौ च सदृशौ युद्धे शंबरामरराजयोः।।
08063020a कार्तवीर्यसमौ युद्धे तथा दाशरथेः समौ।
08063020c विष्णुवीर्यसमौ वीर्ये तथा भवसमौ युधि।।
08063021a उभौ श्वेतहयौ राजन्रथप्रवरवाहिनौ।
08063021c सारथी प्रवरौ चैव तयोरास्तां महाबलौ।।

राजन्! इब्बरू श्रेष्ठ अयुधगळन्नु धरिसिद्दरु. इब्बरू युद्धमाडि बळलिद्दरु, इब्बरू बाहुशब्धगळिंद नभस्तलवन्नु मॊळगिसुत्तिद्दरु. इब्बरू बल मत्तु पौरुष कर्मगळल्लि विश्रुतरागिद्दरु. इब्बरू युद्धदल्लि शंबर मत्तु अमरराजरंतॆ काणुत्तिद्दरु. इब्बरू युद्धदल्लि कार्तवीर्यन मत्तु दाशरथिय समनागिद्दरु. इब्बरू वीर्यदल्लि विष्णुविन समनागिद्दरु मत्तु युद्धदल्लि भवन समनागिद्दरु. इब्बर कुदुरॆगळू श्वेतवर्णद्दागिद्दवु. रथगळु श्रेष्ठवागिद्दवु. अवरिब्बर सारथिगळू महाबलशालिगळु मत्तु प्रमुखरागिद्दरु.

08063022a तौ तु दृष्ट्वा महाराज राजमानौ महारथौ।
08063022c सिद्धचारणसंघानां विस्मयः समपद्यत।।

महाराज! विराजिसुत्तिरुव आ महारथरन्नु कंडु सिद्धचारणसंघगळिगॆ विस्मयवुंटायितु.

08063023a धार्तराष्ट्रास्ततः कर्णं सबला भरतर्षभ।
08063023c परिवव्रुर्महात्मानं क्षिप्रमाहवशोभिनं।।

भरतर्षभ! आग बेगने सेनॆगळॊंदिगॆ धार्तराष्ट्ररु आहवशोभी महात्म कर्णनन्नु सुत्तुवरॆदरु.

08063024a तथैव पांडवा हृष्टा धृष्टद्युम्नपुरोगमाः।
08063024c परिवव्रुर्महात्मानं पार्थमप्रतिमं युधि।।

हागॆये धृष्टद्युम्नपुरोगम पांडवरु हृष्टरागि युद्धदल्लि अप्रतिमनाद महात्म पार्थनन्नु सुत्तुवरॆदरु.

08063025a तावकानां रणे कर्णो ग्लह आसीद्विशां पते।
08063025c तथैव पांडवेयानां ग्लहः पार्थोऽभवद्युधि।।

विशांपते! रणवॆंब जूजिनल्लि निन्नवरिगॆ कर्णनु पणवादनु. हागॆये युद्धदल्लि पांडवेयरिगॆ पार्थनु पणवादनु.

08063026a त एव सभ्यास्तत्रासन् प्रेक्षकाश्चाभवन्स्म ते।
08063026c तत्रैषां ग्लहमानानां ध्रुवौ जयपराजयौ।।

अंदु सभासदरागि यारिद्दरो अवरे इंदु प्रेक्षकरागिद्दरु. पणवन्निट्टिद्द अवरल्लि ऒब्बरिगॆ जय मत्तु इन्नॊब्बरिगॆ पराजयवु निश्चयवादुदागित्तु.

08063027a ताभ्यां द्यूतं समायत्तं विजयायेतराय वा।
08063027c अस्माकं पंडवानां च स्थितानां रणमूर्धनि।।

रणमूर्धनियल्लि निंतिरुव नम्मवरु मत्तु पांडवर नडुवॆ अवरिब्बर विजय अथवा पराजयद कुरिताद द्यूतवु प्रारंभवायितु.

08063028a तौ तु स्थितौ महाराज समरे युद्धशालिनौ।
08063028c अन्योन्यं प्रतिसंरब्धावन्योन्यस्य जयैषिणौ।।

महाराज! समरदल्लि आ इब्बरु युद्धशालिगळू अन्योन्यरॊडनॆ कुपितरागि अन्योन्यरन्नु जयिसलु बयसि ऎदुराळिगळागि निंतिद्दरु.

08063029a तावुभौ प्रजिहीर्षेतामिंद्रवृत्राविवाभितः।
08063029c भीमरूपधरावास्तां महाधूमाविव ग्रहौ।।

इंद्र-वृत्ररंतॆ अवरिब्बरू अन्योन्यरन्नु प्रहरिसलु उत्सुकरागिद्दरु. धूमग्रहगळाद महा राहु-केतुगळंतॆ भयंकर रूपगळन्नु तळॆदिद्दरु.

08063030a ततोऽम्तरिक्षे साक्षेपा विवादा भरतर्षभ।
08063030c मिथो भेदाश्च भूतानामासन्कर्णार्जुनांतरे।
08063030e व्याश्रयंत दिशो भिन्नाः सर्वलोकाश्च मारिष।।

भरतर्षभ! मारिष! आग अंतरिक्षदल्लिद्दवरल्लि कर्णार्जुनरल्लि यारु विजयिगळागुवरॆन्नुव विषयदल्लि विवादगळू भिन्नाभिप्रायगळू उंटागलु अवर भिन्न अभिप्रायद मातुगळू सर्वलोकगळिगू सर्व दिक्कुगळल्लियू केळिबरुत्तित्तु.

08063031a देवदानवगंदर्वाः पिशाचोरगराक्षसाः।
08063031c प्रतिपक्षग्रहं चक्रुः कर्णार्जुनसमागमे।।

कर्णार्जुनर आ समागमदल्लि देव-दानव-गंधर्वरू पिशाच-उरग-राक्षसरू ऒंदॊंदु पक्षवन्नु हिडिदरु.

08063032a द्यौरासीत्कर्णतो व्यग्रा सनक्षत्रा विशां पते।
08063032c भूमिर्विशाला पार्थस्य माता पुत्रस्य भारत।।

विशांपते! नक्षत्रगळॊंदिगॆ नभवु व्यग्रळागि कर्णन पक्षवन्नु वहिसिदळु. मातॆयंतिद्द विशाल भूमियु मग पार्थन पक्षवन्नु वहिसिदळु.

08063033a सरितः सागराश्चैव गिरयश्च नरोत्तम।
08063033c वृक्षाश्चौषधयस्तत्र व्याश्रयंत किरीटिनं।।

नरोत्तम! सागर-सरित्तुगळू, गिरिगळू, वृक्ष-औषधगळू किरीटियन्नु आश्रयिसिदवु.

08063034a असुरा यातुधानाश्च गुह्यकाश्च परंतप।
08063034c कर्णतः समपद्यंत खेचराणि वयांसि च।।

परंतप! असुररू, यातुधानरू, गुह्यकरू, खेचररू, पक्षिगळू कर्णन पक्षवन्नु सेरिदरु.

08063035a रत्नानि निधयः सर्वे वेदाश्चाख्यानपंचमाः।
08063035c सोपवेदोपनिषदः सरहस्याः ससंग्रहाः।।
08063036a वासुकिश्चित्रसेनश्च तक्षकश्चोपतक्षकः।
08063036c पर्वताश्च तथा सर्वे काद्रवेयाश्च सान्वयाः।
08063036e विषवंतो महारोषा नागाश्चार्जुनतोऽभवन्।।

रत्नगणिगळु, सर्व वेद-आख्यान-पंचमगळू, रहस्यगळु मत्तु संग्रहगळॊंदिगॆ समस्त वेद-उपनिषत्तुगळू, वासुकि, चित्रसेन, तक्षक, उपतक्षक, पर्वतगळु, कद्रुविन सर्प पीळिगॆगळु, महारोषवुळ्ळ विषयुक्त नागगळु अर्जुनन पक्षवन्नु सेरिदवु.

08063037a ऐरावताः सौरभेया वैशालेयाश्च भोगिनः।
08063037c एतेऽभवन्नर्जुनतः क्षुद्रसर्पास्तु कर्णतः।।

ऐरावतरु, सौरभेयरु, हॆडॆगळुळ्ळ वैशालेयरु अर्जुनन पक्षदवरादरु. क्षुद्र सर्पगळु कर्णन पक्षक्कॆ सेरिदवु.

08063038a ईहामृगा व्याडमृगा मंगल्याश्च मृगद्विजाः।
08063038c पार्थस्य विजयं राजन्सर्व एवाभिसंश्रिताः।।

राजन्! ईहामृगगळु, व्यालमृगगळु, मंगळसूचक मृगळु, पक्षिगळु ऎल्लवू पार्थन विजयवन्नु बयसि अवन पक्षवन्ने सेरिदवु.

08063039a वसवो मरुतः साध्या रुद्रा विश्वेऽश्विनौ तथा।
08063039c अग्निरिंद्रश्च सोमश्च पवनश्च दिशो दश।
08063039e धनंजयमुपाजग्मुरादित्याः कर्णतोऽभवन्।।

वसुगळु, मरुतरु, साध्यरु, रुद्ररु, विश्वेदेवरु, अश्विनिगळु, अग्नि-इंद्ररु, सोम, पवन मत्तु हत्तु दिक्कुगळु धनंजयन पक्षवन्नु सेरिदरु. आदरॆ आदित्यरु कर्णन पक्षदवरादरु.

08063040a देवास्तु पितृभिः सार्धं सगणार्जुनतोऽभवन्।
08063040c यमो वैश्रवणश्चैव वरुणश्च यतोऽर्जुनः।।

पितृगळॊंदिगॆ देवतॆगळु गणगळॊंदिगॆ अर्जुनन कडॆयवरादरु. यम, वैश्रवण, वरुणरू अर्जुनन कडॆयवरादरु.

08063041a देवब्रह्मनृपर्षीणां गणाः पांडवतोऽभवन्।
08063041c तुंबुरुप्रमुखा राजन्गंधर्वाश्च यतोऽर्जुनः।।
08063042a प्रावेयाः सह मौनेयैर्गंदर्वाप्सरसां गणाः।

राजन्! देव-ब्रह्मर्षि-नृपर्षिगणगळु पांडवन कडॆयायितु. हागॆये तुंबुरु प्रमुख गंधर्वरू, मौनेयरॊंदिगॆ प्रावेयरू, गंधर्वाप्सर गणगळू अर्जुनन कडॆयवरादरु.

08063042c ईहामृगव्याडमृगैर्द्विपाश्च रथपत्तिभिः।।
08063043a उह्यमानास्तथा मेघैर्वायुना च मनीषिणः।
08063043c दिदृक्षवः समाजग्मुः कर्णार्जुनसमागमं।।

तोळगळॊंदिगॆ हुलिये मॊदलाद दुष्टप्राणिगळू, रथ-पदातिगळू, मेघ-वायुगळन्नु वाहनवन्नागिसिकॊंड मनीषिगळू कर्णार्जुनर आ समागमवन्नु नोडलु सेरिदरु.

08063044a देवदानवगंदर्वा नागा यक्षाः पतत्रिणः।
08063044c महर्षयो वेदविदः पितरश्च स्वधाभुजः।।
08063045a तपो विद्यास्तथौषध्यो नानारूपांबरत्विषः।
08063045c अंतरिक्षे महाराज विनदंतोऽवतस्थिरे।।

महाराज! देव-दानव-गंधर्वरू, नाग-यक्ष-पक्षिगळू, वेदविद महर्षिगळू, स्वधाभुज पितृगळू, नानारूपगळल्लिद्द तपस्सु, विद्यॆ, औषधिगळू अंतरिक्षदल्लि नॆरॆदु आनंदिसुत्तिद्दरु.

08063046a ब्रह्मा ब्रह्मर्षिभिः सार्धं प्रजापतिभिरेव च।
08063046c भवेनावस्थितो यानं दिव्यं तं देशमभ्ययात्।।

ब्रह्मर्षिगळॊडनॆ प्रजापति ब्रह्मनु भवनॊंदिगॆ दिव्य यानदल्लि आ प्रदेशक्कॆ आगमिसिदनु.

08063047a दृष्ट्वा प्रजापतिं देवाः स्वयंभुवमुपागमन्।
08063047c समोऽस्तु देव विजय एतयोर्नरसिंहयोः।।
08063048a तदुपश्रुत्य मघवा प्रणिपत्य पितामहं।
08063048c कर्णार्जुनविनाशेन मा नश्यत्वखिलं जगत्।।

स्वयंभु प्रजापतियु बंदुदन्नु नोडि देवतॆगळु “देव! निनगॆ नमस्कार! ई ऎब्बरु नरसिंहरल्लि विजयवु समनागिरलि!’ ऎन्नलु अदन्नु केळिद मघवनु पितामहनिगॆ नमस्करिसि “कर्णार्जुनर विनाशदिंद अखिल जगत्तन्नू नाशपडिसदिरु!

08063049a स्वयंभो ब्रूहि तद्वाक्यं समोऽस्तु विजयोऽनयोः।।
08063049c तत्तथास्तु नमस्तेऽस्तु प्रसीद भगवन्मम।

स्वयंभो! निनगॆ नमस्कार! इवरिब्बर विजयवू समवागिरलि ऎंदु हेळु! नीनु हेळिदंतॆये आगलि. निनगॆ नमस्कार! भगवन्! नन्न मेलॆ प्रसीदनागु!”

08063050a ब्रह्मेशानावथो वाक्यमूचतुस्त्रिदशेश्वरं।
08063050c विजयो ध्रुव एवास्तु विजयस्य महात्मनः।।

आग ब्रह्मेशनु त्रिदशेश्वरनिगॆ ई मातन्नाडिदनु: “महात्म विजयनिगे विजयवॆन्नुवुदु निश्चितवादुदु.

08063051a मनस्वी बलवां शूरः कृतास्त्रश्च तपोधनः।
08063051c बिभर्ति च महातेजा धनुर्वेदमशेषतः।।

अवनु मनस्वि. बलशालि. शूर. अस्त्रगळन्नु कलितिद्दानॆ मत्तु तपोधननु. आ महातेजस्वियु धनुर्वेदवन्नु संपूर्णवागि धरिसिद्दानॆ.

08063052a अतिक्रमेच्च माहात्म्याद्दिष्टमेतस्य पर्ययात्।
08063052c अतिक्रांते च लोकानामभावो नियतो भवेत्।।

ई महात्मनु आगबहुदन्नू अतिक्रमिसबल्लनु. इवनेनादरू आगुवंथहुदन्नु अतिक्रमिसिदरॆ लोकगळ नाशवु निश्चितवागुत्तदॆ.

08063053a न विद्यते व्यवस्थानं कृष्णयोः क्रुद्धयोः क्व चित्।
08063053c स्रष्टारौ ह्यसतश्चोभौ सतश्च पुरुषर्षभौ।।
08063054a नरनारायणावेतौ पुराणावृषिसत्तमौ।
08063054c अनियत्तौ नियंतारावभीतौ स्म परंतपौ।।

ई कृष्णरिब्बरु क्रुद्धरादरॆ लोकदल्लि याव व्यवस्थॆयू उळियुवुदिल्ल. शोभिसुत्तिरुव इवरिब्बरु पुरुषर्षभरू सततवागि सृष्टिसुत्तिरुत्तारॆ. इवरु पुराणराद नरनारायण ऋषिसत्तमरु. इवरु यार नियंत्रणक्कू ऒळपडदवरु. निर्भीतराद ई परंतपरु ऎल्लवन्नू नियंत्रिसुववरु.

08063055a कर्णो लोकानयं मुख्यान्प्राप्नोतु पुरुषर्षभः।
08063055c वीरो वैकर्तनः शूरो विजयस्त्वस्तु कृष्णयोः।।
08063056a वसूनां च सलोकत्वं मरुतां वा समाप्नुयात्।
08063056c सहितो द्रोणभीष्माभ्यां नाकलोके महीयतां।।

वीर शूर पुरुषर्षभ वैकर्तन कर्णनु मुख्य लोकगळिगॆ होगलि. अवनु भीष्मनॊंदिगॆ वसुगळ लोकक्कागली अथवा द्रोणनॊंदिगॆ मरुतर लोकक्कागली होगलि अथवा नागलोकक्कागली होगलि! आदरॆ विजयवु कृष्णरिब्बरदागुत्तदॆ.”

08063057a इत्युक्तो देवदेवाभ्यां सहस्राक्षोऽब्रवीद्वचः।
08063057c आमंत्र्य सर्वभूतानि ब्रह्मेशानानुशासनात्।।
08063058a श्रुतं भवद्भिर्यत्प्रोक्तं भगवद्भ्यां जगद्धितं।
08063058c तत्तथा नान्यथा तद्धि तिष्ठध्वं गतमन्यवः।।

देवदेवरिब्बरू इदन्नु हेळलु सहस्राक्षनु सर्वभूतगळन्नू आमंत्रिसि हेळिदनु: “ब्रह्म-ईशानर शासनगळन्नु नीवु केळिदिरि. जगत्तिन हितक्कागि ई भगवंतरिब्बरू हेळिदंतॆये आगुत्तदॆ. अदल्लदे बेरॆ आगुवुदे इल्ल. आदुदरिंद नीवु निश्चिंतरागिरि!”

08063059a इति श्रुत्वेंद्रवचनं सर्वभूतानि मारिष।
08063059c विस्मितान्यभवन्राजन्पूजयां चक्रिरे च तत्।।

मारिष! राजन्! इंद्रन ई मातन्नु केळि सर्वभूतगळू विस्मितरागि कृष्णार्जुनरन्नु पूजिसतॊडगिदवु.

08063060a व्यसृजंश्च सुगंधीनि नानारूपाणि खात्तथा।
08063060c पुष्पवर्षाणि विबुधा देवतूर्याण्यवादयन्।।

देवतॆगळु अवर मेलॆ सुगंधद्रव्यगळन्नॆरचिदरु. नानारूपद पुष्पवृष्टियन्नु सुरिसिदरु. देवतूर्यगळन्नु बारिसिदरु.

08063061a दिदृक्षवश्चाप्रतिमं द्वैरथं नरसिंहयोः।
08063061c देवदानवगंदर्वाः सर्व एवावतस्थिरे।
08063061e रथौ च तौ श्वेतहयौ युक्तकेतू महास्वनौ।।

महारथिगळाद, श्वेतहयराद, युक्तकेतुगळागिद्द, महास्वनरागिद्द आ इब्बरु नरसिंहर द्वैरथयुद्धवन्नु नोडलु देव-दानव-गंधर्वरॆल्लरू नॆरॆदरु.

08063062a समागता लोकवीराः शंखान्दध्मुः पृथक् पृथक्।
08063062c वासुदेवार्जुनौ वीरौ कर्णशल्यौ च भारत।।

अल्लि सेरिद्द लोकवीररु प्रत्येक प्रत्येकवागि शंखगळन्नूदिदरु. भारत! वीरराद वासुदेव-अर्जुनरू, कर्ण-शल्यरू शंखगळन्नूदिदरु.

08063063a तद्भीरुसंत्रासकरं युद्धं समभवत्तदा।
08063063c अन्योन्यस्पर्धिनोर्वीर्ये शक्रशंबरयोरिव।।

आग शक्र-शंबररंतॆ अन्योन्यरॊडनॆ स्पर्धिसुत्तिद्द आ वीरर नडुवॆ हेडिगळन्नु नडुगिसबल्ल युद्धवु प्रारंभवायितु.

08063064a तयोर्ध्वजौ वीतमालौ शुशुभाते रथस्थितौ।
08063064c पृथग्रूपौ समार्चंतौ क्रोधं युद्धे परस्परं।।

परस्परररन्नु क्रोधदिंद नोडुत्तिरुव मालॆगळुळ्ळ अवर रथगळ मेलिद्द ऎरडु महाग्रहगळंथह ध्वजगळु शोभिसिदवु.

08063065a कर्णस्याशीविषनिभा रत्नसारवती दृढा।
08063065c पुरंदरधनुह्प्रख्या हस्तिकक्ष्या व्यराजत।।

सर्पदंतिद्द आनॆय हग्गद चिह्नॆयुळ्ळ, रत्नसारमयवागिद्द, दृढवागिद्द, पुरंधरन धनुस्सिनंतिद्द कर्णन ध्वजवु विराजिसुत्तित्तु.

08063066a कपिश्रेष्ठस्तु पार्थस्य व्यादितास्यो भयंकरः।
08063066c भीषयन्नेव दंष्ट्राभिर्दुर्निरीक्ष्यो रविर्यथा।।

पार्थन कपिश्रेष्ठनादरो बायिकळॆदु कोरॆदाडॆगळिंद भयंकरनागि, सूर्यनु हेगो हागॆ नोडलू असाध्यनागिद्दनु.

08063067a युद्धाभिलाषुको भूत्वा ध्वजो गांडीवधन्वनः।
08063067c कर्णध्वजमुपातिष्ठत्सोऽवदीदभिनर्दयन्।।

गांडीवधन्विय ध्वजदल्लिद्द हनुमंतनु युद्धाभिलाषियागि कर्णध्वजवन्नेरि जोरागि गर्जिसिदनु.

08063068a उत्पत्य च महावेगः कक्ष्यामभ्यहनत्कपिः।
08063068c नखैश्च दशनैश्चैव गरुडः पन्नगं यथा।।

महावेगदिंद हारि आ कपियु आनॆयकक्षद ध्वजवन्नु गरुडनु सर्पवन्नु हेगो हागॆ उगुरुगळिंद परचि हल्लुगळिंद कच्चिहाकलु प्रारंभिसिदनु.

08063069a सुकिंकिणीकाभरणा कालपाशोपमायसी।
08063069c अभ्यद्रवत्सुसंक्रुद्धा नागकक्ष्या महाकपिं।।

किंकिणिगळन्ने आभरणगळन्नागुळ्ळ कालपाशदंतिद्द उक्किन आनॆय कक्षवु संक्रुद्धवागि महाकपियन्नु आक्रमणिसितु.

08063070a उभयोरुत्तमे युद्धे द्वैरथे द्यूत आहृते।
08063070c प्रकुर्वाते ध्वजौ युद्धं प्रत्यहेषन् हयान् हयाः।।

अवरिब्बर नडुवॆ द्वैरथयुद्धद द्यूतवु नडॆयुत्तिरलु ध्वजगळॆरडु मत्तु अवर कुदुरॆगळु कुदुरॆगळॊडनॆ हेषारव माडि युद्धमाडुत्तिद्दवु.

08063071a अविध्यत्पुंडरीकाक्षः शल्यं नयनसायकैः।
08063071c स चापि पुंडरीकाक्षं तथैवाभिसमैक्षत।।

पुंडरीकाक्षनु शल्यनन्नु तन्न सायकदंतह दृष्टियिंद हॊडॆयुत्तिद्दनु. अवनू कूड पुंडरीकाक्षनन्नु हागॆये नोडुत्तिद्दनु.

08063072a तत्राजयद्वासुदेवः शल्यं नयनसायकैः।
08063072c कर्णं चाप्यजयद्दृष्ट्या कुंतीपुत्रो धनंजयः।।

अल्लि वासुदेवने नयनसायकगळिंद शल्यनन्नु गॆद्दनु. कुंतीपुत्र धनंजयनू कूड कर्णनन्नु दृष्टियुद्धदल्लि गॆद्दनु.

08063073a अथाब्रवीत्सूतपुत्रः शल्यमाभाष्य सस्मितं।
08063073c यदि पार्थो रणे हन्यादद्य मामिह कर्हि चित्।
08063073e किमुत्तरं तदा ते स्यात्सखे सत्यं ब्रवीहि मे।।

आग सूतपुत्रनु मंदहासपूर्वकवागि मातनाडुत्ता शल्यनिगॆ हेळिदनु: “सखा! रणदल्लि पार्थनेनादरू नन्नन्नु संहरिसिदरॆ अदर नंतर नीनु एनु माडुत्तीयॆ? सत्यवन्ने ननगॆ हेळु!”

08063074 शल्य उवाच।
08063074a यदि कर्ण रणे हन्यादद्य त्वां श्वेतवाहनः।
08063074c उभावेकरथेनाहं हन्यां माधवपांडवौ।।

शल्यनु हेळिदनु: “कर्ण! रणदल्लि इंदु श्वेतवाहननु निन्नन्नु संहरिसिद्दे आदरॆ नानु एकरथनागि माधव-पांडवरिब्बरन्नू संहरिसुत्तेनॆ!””

08063075 संजय उवाच।
08063075a एवमेव तु गोविंदमर्जुनः प्रत्यभाषत।
08063075c तं प्रहस्याब्रवीत् कृष्णः पार्थं परमिदं वचः।।

संजयनु हेळिदनु: “अदेरीति अर्जुननू कूड गोविंदनन्नु केळिदनु. आग जोरागि नक्कु कृष्णनिगॆ ई परमवचनवन्नित्तनु:

08063076a पतेद्दिवाकरः स्थानाच्चीर्येतानेकधा क्षितिः।
08063076c शैत्यमग्निरियान्न त्वा कर्णो हन्याद्धनंजयं।।

“दिवाकरनु तानिरुव स्थळदिंद च्युतनागि बीळबहुदु. महासागरवु बत्तिहोगबहुदु. अग्नियु शीतलनागबहुदु. आदरॆ कर्णनु धनंजयनन्नु संहरिसलारनु!

08063077a यदि त्वेवं कथं चित्स्याल्लोकपर्यसनं यथा।
08063077c हन्यां कर्णं तथा शल्यं बाहुभ्यामेव संयुगे।।

आदरॆ लोकस्थितिये व्यत्यासहॊंदि हागेनादरू आगि होदरॆ नन्न ई तोळुगळिंदले युद्धदल्लि नानु कर्णनन्नू शल्यनन्नू संहरिसुत्तेनॆ!”

08063078a इति कृष्णवचः श्रुत्वा प्रहसन्कपिकेतनः।
08063078c अर्जुनः प्रत्युवाचेदं कृष्णमक्लिष्टकारिणं।
08063078e ममाप्येतावपर्याप्तौ कर्णशल्यौ जनार्दन।।

कृष्णन ई मातन्नु केळि नगुत्ता कपिकेतन अर्जुननु अक्लिष्टकारिणि कृष्णनिगॆ उत्तरिसिदनु: “जनार्दन! ई कर्ण-शल्यरु ननगॆ कूड पर्याप्तरल्ल!

08063079a सपताकाध्वजं कर्णं सशल्यरथवाजिनं।
08063079c सच्चत्रकवचं चैव सशक्तिशरकार्मुकं।
08063080a द्रष्टास्यद्य शरैः कर्णं रणे कृत्तमनेकधा।।

नन्न शरगळिंद इंदु शल्य, रथ, कुदुरॆगळु, पताकॆ, ध्वज, च्छत्र, कवच, शक्ति-शर-कार्मुकगळॊडनॆ कर्णनु अनेक भागगळागि कत्तरिसिल्पडुवुदन्नु नीनु नोडुवॆयंतॆ!

08063080c अद्यैनं सरथं साश्वं सशक्तिकवचायुधं।
08063080e न हि मे शांयते वैरं कृष्णां यत्प्राहसत्पुरा।।

इंदु इवनन्नु रथ-कुदुरॆ-शक्ति-कवच-आयुधगळॊंदिगॆ नाशपडिसदे हिंदॆ इवनु वैरदिंद कृष्णॆयन्नु नोडि हेगॆ नक्कनो अदर कोपवु शांतवागुवुदिल्ल!

08063081a अद्य द्रष्टासि गोविंद कर्णमुन्मथितं मया।
08063081c वारणेनेव मत्तेन पुष्पितं जगतीरुहं।।

गोविंद! अरण्यदल्लि मदिसिद आनॆयु पुष्पितवाद दॊड्ड वृक्षवन्नु मथिसिबिडुवंतॆ कर्णनन्नु पुडिपुडि माडुवुदन्नु नीनु इंदु नोडुवियंतॆ!

08063082a अद्य ता मधुरा वाचः श्रोतासि मधुसूदन।
08063082c अद्याभिमन्युजननीमनृणः सांत्वयिष्यसि।
08063082e कुंतीं पितृष्वसारं च संप्रहृष्टो जनार्दन।।

मधुसूदन! जनार्दन! इंदु नीनु आ मधुर मातुगळन्नु केळुवॆ. इंदु नीनु अभिमन्युविन तायियन्नू निन्न तंदॆय तंगि कुंतियन्नू प्रहृष्टनागि संतविसुत्तीयॆ!

08063083a अद्य बाष्पमुखीं कृष्णां सांत्वयिष्यसि माधव।
08063083c वाग्भिश्चामृतकल्पाभिर्धर्मराजं युधिष्ठिरं।।

माधव! इंदु नीनु अमृतकल्पवाद मातुगळिंद कण्णीरुतुंबिद कृष्णॆयन्नू, धर्मराज युधिष्टिरनन्नू संतविसुत्तीयॆ!””

समाप्ति

इति श्री महाभारते कर्णपर्वणि कर्णार्जुनसमागमे द्वैरथे त्रिषष्ठितमोऽध्यायः।।
इदु श्री महाभारतदल्लि कर्णपर्वदल्लि कर्णार्जुनसमागमे द्वैरथ ऎन्नुव अरवत्मूरने अध्यायवु.