057 संकुलयुद्धः

प्रवेश

।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।

श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित

श्री महाभारत

कर्ण पर्व

कर्णवध पर्व

अध्याय 57

सार

पांडव सेनॆयु पलायनगॊळ्ळुत्तिरुवुदन्नु नोडिद कृष्णनु कर्णनॊडनॆ द्वैरथयुद्धकॆंदु अर्जुनन रथवन्नु कर्णनिरुवल्लिगॆ कॊंडॊय्दुदु (1-12). कृष्णार्जुनरु तन्न कडॆगे बरुत्तिद्दारॆंदू, अर्जुननन्नु संहरिसलु इदु अवकाशवॆंदू शल्यनु कर्णनिगॆ सूचिसिदुदु (13-32). कर्णनु अर्जुनन पराक्रमगळन्नु नॆनपिसिकॊळ्ळुत्ता तानल्लदॆ बेरॆ यारू अर्जुननन्नु ऎदुरिसलाररु ऎंदु हेळिदुदु (33-50). दुर्योधनन मातिनंतॆ कृष्णार्जुनरन्नु तडॆयलु प्रयत्निसुत्तिद्द कुरु सेनानायकरन्नु अर्जुननु पराजयगॊळिसुदुदु (51-69).

08057001 संजय उवाच।
08057001a अर्जुनस्तु महाराज कृत्वा सैन्यं पृथग्विधं।
08057001c सूतपुत्रं सुसंरब्धं दृष्ट्वा चैव महारणे।।
08057002a शोणितोदां महीं कृत्वा मांसमज्जास्थिवाहिनीं।
08057002c वासुदेवमिदं वाक्यमब्रवीत्पुरुषर्षभ।।

संजयनु हेळिदनु: “महाराज! पुरुषर्षभ अर्जुननादरो सेनॆयन्नु चदुरिसि, महारणदल्लि अतिक्रुद्ध सूतपुत्रनन्नु नोडि, रणभूमियल्लि रक्तवे नीराद मांसमज्जगळन्ने तेलिसिकॊंडु होगुत्तिरुव नदियन्नु सृष्टिसि वासुदेवनिगॆ ई मातन्नाडिदनु:

08057003a एष केतू रणे कृष्ण सूतपुत्रस्य दृश्यते।
08057003c भीमसेनादयश्चैते योधयंति महारथान्।
08057003e एते द्रवंति पांचालाः कर्णात्त्रस्ता जनार्दन।।

“कृष्ण! जनार्दन! अगो रणदल्लि सूतपुत्रन ध्वजवु काणुत्तिदॆ! भीमसेनने मॊदलाद महारथरु युद्धमाडुत्तिद्दारॆ. अगो कर्णनिगॆ हॆदरि पांचालरु ओडिहोगुत्तिद्दारॆ!

08057004a एष दुर्योधनो राजा श्वेतच्चत्रेण भास्वता।
08057004c कर्णेन भग्नान्पांचालान्द्रावयन्बहु शोभते।।

इगो! कर्णनिंद भग्नराद पांचालरन्नु ओडिसुत्तिरुव राजा दुर्योधननु तन्न बॆळगुत्तिरुव श्वेतछत्रदडियल्लि बहळवागि शोभिसुत्तिद्दानॆ!

08057005a कृपश्च कृतवर्मा च द्रौणिश्चैव महाबलः।
08057005c एते रक्षंति राजानं सूतपुत्रेण रक्षिताः।
08057005e अवध्यमानास्तेऽस्माभिर्घातयिष्यंति सोमकान्।।

कृप, कृतवर्म मत्तु महाबल द्रौणियरु सूतपुत्रन रक्षणॆयडियल्लि राजनन्नु रक्षिसुत्तिद्दारॆ. नम्मिंद अवध्यराद अवरु सोमकरन्नु घातिगॊळिसुत्तिद्दारॆ.

08057006a एष शल्यो रथोपस्थे रश्मिसंचारकोविदः।
08057006c सूतपुत्ररथं कृष्ण वाहयन्बहु शोभते।।

कृष्ण! इगो कडिवाणगळ संचालनॆयल्लि कोविदनागिरुव शल्यनु रथदल्लि कुळितु सूतपुत्रन रथवन्नु नडॆसुत्ता बहळवागि शोभिसुत्तिद्दानॆ!

08057007a तत्र मे बुद्धिरुत्पन्ना वाहयात्र महारथं।
08057007c नाहत्वा समरे कर्णं निवर्तिष्ये कथं चन।।

अल्लिगॆ होगलु निश्चयिसिद्देनॆ. अल्लिगॆ महारथवन्नु नडॆसु! समरदल्लि कर्णनन्नु संहरिसदे यावुदे कारणदिंदलू नानु हिंदिरुगुवुदिल्ल!

08057008a राधेयोऽप्यन्यथा पार्थान्सृंजयांश्च महारथान्।
08057008c निःशेषान्समरे कुर्यात्पश्यतोर्नौ जनार्दन।।

जनार्दन! अन्यथा राधेयनु महारथ पार्थरन्नु मत्तु सृंजयरन्नु समरदल्लि, नाविब्बरू नोडुत्तिद्दंतॆये, निःशेषरन्नागि माडिबिडुत्तानॆ.”

08057009a ततः प्रायाद्रथेनाशु केशवस्तव वाहिनीं।
08057009c कर्णं प्रति महेष्वासं द्वैरथे सव्यसाचिना।।

आग केशवनु महेष्वास कर्णनॊडनॆ द्वैरथक्कॆंदु सव्यसाचियन्नु निन्न सेनॆय कडॆ करॆदुकॊंडुहोदनु.

08057010a प्रयातश्च महाबाहुः पांडवानुज्ञया हरिः।
08057010c आश्वासयन्रथेनैव पांडुसैन्यानि सर्वशः।।

पांडवन अनुज्ञॆयंतॆ होगुत्तिद्द हरियु रथदिंदले ऎल्लकडॆ पांडुसेनॆगळिगॆ आश्वासनॆयन्नु नीडुत्तिद्दनु.

08057011a रथघोषः स संग्रामे पांडवेयस्य संबभौ।
08057011c वासवाशनितुल्यस्य महौघस्येव मारिष।।

मारिष! संग्रामदल्लि पांडवेयन रथघोषवु वासवन वज्रायुधद ध्वनिगॆ समनागित्तु मत्तु महामेघद गर्जनॆयन्नु अनुकरिसुत्तित्तु.

08057012a महता रथघोषेण पांडवः सत्यविक्रमः।
08057012c अभ्ययादप्रमेयात्मा विजयस्तव वाहिनीं।।

महा रथघोषदॊंदिगॆ सत्यविक्रम अप्रमेयात्म पांडवनु निन्न सेनॆयन्नु गॆल्ललु आगमिसिदनु.

08057013a तमायांतं समीक्ष्यैव श्वेताश्वं कृष्णसारथिं।
08057013c मद्रराजोऽब्रवीत्कर्णं केतुं दृष्ट्वा महात्मनः।।

श्वेताश्व कृष्णसारथियु बरुत्तिरुवुदन्नु मत्तु अवन ध्वजवन्नु नोडिदॊडनॆये महात्म मद्रराजनु कर्णनिगॆ हेळिदनु:

08057014a अयं स रथ आयाति श्वेताश्वः कृष्णसारथिः।
08057014c निघ्नन्नमित्रान्समरे यं कर्ण परिपृच्चसि।।

“कर्ण! समरदल्लि यार कुरितु केळुत्तिद्दॆयो आ श्वेताश्व कृष्णसारथिय रथवु, शत्रुगळन्नु संहरिसुत्ता, इगो बरुत्तिदॆ!

08057015a एष तिष्ठति कौंतेयः संस्पृशन्गांडिवं धनुः।
08057015c तं हनिष्यसि चेदद्य तन्नः श्रेयो भविष्यति।।

इगो! कौंतेयनु गांडीव धनुस्सन्नु हिडिदु निंतिद्दानॆ! इंदु नीनु अवनन्नु संहरिसिद्दे आदरॆ निनगॆ श्रेयस्सुंटागुत्तदॆ!

08057016a एषा विदीर्यते सेना धार्तराष्ट्री समंततः।
08057016c अर्जुनस्य भयात्तूर्णं निघ्नतः शात्रवान्बहून्।।

अनेक शत्रुगळन्नु संहरिसुत्तिरुव अर्जुनन भयदिंद धार्तराष्ट्री सेनॆयु बेगनॆ चदुरि ऎल्ल कडॆ ओडिहोगुत्तिदॆ!

08057017a वर्जयन्सर्वसैन्यानि त्वरते हि धनंजयः।
08057017c त्वदर्थमिति मन्येऽहं यथास्योदीर्यते वपुः।।

अवन शरीरवु उब्बिरुवुदन्नु नोडिदरॆ धनंजयनु ऎल्ल सेनॆगळन्नू बिट्टु निनगोस्करवागि इल्लिगॆ त्वरॆमाडि बरुत्तिद्दानॆ ऎंदु ननगन्निसुत्तिदॆ.

08057018a न ह्यवस्थाप्यते पार्थो युयुत्सुः केन चित्सह।
08057018c त्वां ऋते क्रोधदीप्तो हि पीड्यमाने वृकोदरे।।

वृकोदरनु निन्निंद पीडॆगॊळगागिरलु क्रोधदिंद उरियुत्तिरुव पार्थनु निन्नन्नल्लदे बेरॆ यारॊडनॆयो युद्धक्कॆ निल्लुववनल्ल.

08057019a विरथं धर्मराजं च दृष्ट्वा सुदृढविक्षतं।
08057019c शिखंडिनं सात्यकिं च धृष्टद्युम्नं च पार्षतं।।
08057020a द्रौपदेयान्युधामन्युमुत्तमौजसमेव च।
08057020c नकुलं सहदेवं च भ्रातरौ द्वौ समीक्ष्य च।।
08057021a सहसैकरथः पार्थस्त्वामभ्येति परंतप।
08057021c क्रोधरक्तेक्षणः क्रुद्धो जिघांसुः सर्वधन्विनां।।

परंतप! निन्निंद धर्मराज, शिखंडि, सात्यकि, पार्षत धृष्टद्युम्न, द्रौपदेयरु, युधामन्यु, उत्तमौजस, सहोदरराद नकुल सहदेवरिब्बरू विरथरागिद्दुदन्नु मत्तु अतियागि गायगॊंडिरुवुदन्नु नोडि क्रुद्धनागि क्रोधदिंद कण्णुगळन्नु कॆंपुमाडिकॊंडु पार्थनु ऒंदेरथद सहायदिंद सर्वधन्विगळन्नु संहरिसलु इच्छिसि निन्नकडॆये बरुत्तिद्दानॆ!

08057022a त्वरितोऽभिपतत्यस्मांस्त्यक्त्वा सैन्यान्यसंशयं।
08057022c त्वं कर्ण प्रतियाह्येनं नास्त्यन्यो हि धनुर्धरः।।

कर्ण! निस्संशयवागियू आ धनुर्धरनु अन्य सेनॆगळन्नु बिट्टु अत्यंत वेगवागि बंदु निन्नमेलॆये ऎरगुत्तिद्दानॆ.

08057023a न तं पश्यामि लोकेऽस्मिंस्त्वत्तोऽप्यन्यं धनुर्धरं।
08057023c अर्जुनं समरे क्रुद्धं यो वेलामिव धारयेत्।।

ई लोकदल्लि निन्न हॊरतागि उक्किबरुत्तिरुव समुद्रवन्नु तडॆदु निल्लिसुव तीरप्रदेशदंतॆ समरदल्लि क्रुद्धनागिरुव अर्जुननन्नु ऎदुरिसुव बेरॆ याव धनुर्धरनन्नू नानु काणॆ!

08057024a न चास्य रक्षां पश्यामि पृष्ठतो न च पार्श्वतः।
08057024c एक एवाभियाति त्वां पश्य साफल्यमात्मनः।।

अवन पार्श्वगळल्लियू हिंदॆयू रक्षकरन्नु नानु काणुत्तिल्ल. अवनॊब्बने बरुत्तिद्दानॆ. नोडु! निन्न आत्मसाफल्यवागलिक्किदॆ!

08057025a त्वं हि कृष्णौ रणे शक्तः संसाधयितुमाहवे।
08057025c तवैष भारो राधेय प्रत्युद्याहि धनंजयं।।

राधेय! रणदल्लि आ कृष्णरिब्बरन्नू ऎदुरिसलु नीनॊब्बने शक्यनागिरुवॆ. निन्न मेलॆये इदर भारविदॆ! धनंजयनन्नु ऎदुरिसि युद्धमाडु!

08057026a त्वं कृतो ह्येव भीष्मेण द्रोणद्रौणिकृपैरपि।
08057026c सव्यसाचिप्रतिरथस्तं निवर्तय पांडवं।।

भीष्म, द्रोण, द्रौणि, कृपरिगिंत नीनु समर्थनागिरुवॆ! आदुदरिंद पांडव सव्यसाचिय रथद कडॆ हॊरडु!

08057027a लेलिहानं यथा सर्पं गर्जंतं ऋषभं यथा।
08057027c लयस्थितं यथा व्याघ्रं जहि कर्ण धनंजयं।।

कर्ण! सर्पदंतॆ कटवायियन्नु नॆक्किकॊळ्ळुत्तिरुव, गूळियंतॆ गर्जिसुत्तिरुव, अरण्यदल्लिरुव व्याघ्रदंतिरुव धनंजयनन्नु संहरिसु!

08057028a एते द्रवंति समरे धार्तराष्ट्रा महारथाः।
08057028c अर्जुनस्य भयात्तूर्णं निरपेक्षा जनाधिपाः।।

इगो समरदल्लि अर्जुनन भयदिंद धार्तराष्ट्रर महारथ जनाधिपरु निरपेक्षरागि बेगने ओडिहोगुत्तिद्दारॆ.

08057029a द्रवतामथ तेषां तु युधि नान्योऽस्ति मानवः।
08057029c भयहा यो भवेद्वीर त्वां ऋते सूतनंदन।।

वीर सूतनंदन! निन्नन्नु बिट्टरॆ बेरॆ याव मानवनू हीगॆ ओडिहोगुत्तिरुववर भयवन्नु होगलाडिसबल्लनु!

08057030a एते त्वां कुरवः सर्वे द्वीपमासाद्य संयुगे।
08057030c विष्ठिताः पुरुषव्याघ्र त्वत्तः शरणकांक्षिणः।।

पुरुषव्याघ्र! ई ऎल्ल कुरुगळू युद्धदल्लि द्वीपदंतिरुव निन्न आश्रयवन्नु पडॆयलु बयसि निंतिद्दारॆ!

08057031a वैदेहांबष्ठकांबोजास्तथा नग्नजितस्त्वया।
08057031c गांधाराश्च यया धृत्या जिताः संख्ये सुदुर्जयाः।।
08057032a तां धृतिं कुरु राधेय ततः प्रत्येहि पांडवं।
08057032c वासुदेवं च वार्ष्णेयं प्रीयमाणं किरीटिना।।

राधेय! युद्धदल्लि हिंदॆ नीनु याव धैर्यदिंद दुर्जय वैदेह-अंबष्ट-कांबोज-नग्नजित-गांधाररन्नु गॆद्दिद्दॆयो अदे धृतियिंद पांडवनन्नु मत्तु किरीटिगॆ प्रियकरनाद वार्ष्णेय वासुदेवनन्नु संहरिसु!” 8057033 कर्ण उवाच।

08057033a प्रकृतिस्थो हि मे शल्य इदानीं सम्मतस्तथा।
08057033c प्रतिभासि महाबाहो विभीश्चैव धनंजयात्।।

कर्णनु हेळिदनु: “शल्य! ईग नीनु निन्न स्वभावक्कॆ सम्मतनागिद्दु प्रकाशिसुत्तिरुवॆ! महाबाहो! धनंजयनिगॆ भयपडुव कारणविल्ल!

08057034a पश्य बाह्वोर्बलं मेऽद्य शिक्षितस्य च पश्य मे।
08057034c एकोऽद्य निहनिष्यामि पांडवानां महाचमूं।।

नन्न ई बाहुगळ बलवन्नु नोडु! इंदु नन्न शिक्षणद शक्तियन्नु नोडु! नानॊब्बने पांडवर महासेनॆयन्नु विनाशगॊळिसुत्तेनॆ!

08057035a कृष्णौ च पुरुषव्याघ्रौ तच्च सत्यं ब्रवीमि ते।
08057035c नाहत्वा युधि तौ वीरावपयास्ये कथं चन।।

आ इब्बरु कृष्णरू पुरुषव्याघ्ररु. युद्धदल्लि आ इब्बरु वीररन्नू संहरिसदे नानु युद्धदिंद हिंदिरुगुवुदिल्ल!

08057036a स्वप्स्ये वा निहतस्ताभ्यामसत्यो हि रणे जयः।
08057036c कृतार्थो वा भविष्यामि हत्वा तावथ वा हतः।।

अथवा अवरिब्बरिंद हतनागि रणदल्लि मलगुत्तेनॆ! रणदल्लि जयवु असत्यवादुदु. अवरन्नु संहरिसियादरू अथवा अवरिंद हतनागियादरू नानु कृतार्थनागुत्तेनॆ!

08057037a नैतादृशो जातु बभूव लोके रथोत्तमो यावदनुश्रुतं नः।
08057037c तमीदृशं प्रतियोत्स्यामि पार्थं महाहवे पश्य च पौरुषं मे।।

इवनंतह रथोत्तमनु लोकदल्लि हुट्टिरलिल्ल मत्तु इंथवनिद्दनॆंदु नानु केळियू इल्ल. अंतह पार्थनन्नु ऎदुरिसि युद्धमाडुत्तेनॆ! महारणदल्लि नन्न पौरुषवन्नु नोडु!

08057038a रथे चरत्येष रथप्रवीरः शीघ्रैर्हयैः कौरवराजपुत्रः।
08057038c स वाद्य मां नेष्यति कृच्च्रमेतत् कर्णस्यांतादेतदंताः स्थ सर्वे।।

ई रथप्रवीर कौरवराजपुत्रनु शीघ्र हयगळिंद युक्तनागि रथदल्लि संचरिसुत्तानॆ. इंदु अवनु अथवा नानु अवनन्नु संकटक्कीडुमाडुववरिद्देवॆ. कर्णन अंत्यवायितॆंदरॆ ऎल्लर अंत्यवादंतॆये!

08057039a अस्वेदिनौ राजपुत्रस्य हस्ताव् अवेपिनौ जातकिणौ बृहंतौ।
08057039c दृढायुधः कृतिमान् क्षिप्रहस्तो न पांडवेयेन समोऽस्ति योधः।।

आ राजपुत्रन कैगळु बॆवरुवुदिल्ल मत्तु नडुगुवुदिल्ल. अवन तोळुगळु दीर्घवागियू दष्टपुष्टवागियू इवॆ. दृढायुध, अस्त्रशास्त्रनिपुण मत्तु क्षिप्रहस्तनाद पांडवेयनिगॆ समनाद योधनिल्ल!

08057040a गृह्णात्यनेकानपि कंकपत्रान् एकं यथा तान् क्षितिपान्प्रमथ्य।
08057040c ते क्रोशमात्रं निपतंत्यमोघाः कस्तेन योधोऽस्ति समः पृथिव्यां।।

अवनु अनेक कंकपत्र शरगळन्नु हिडिदु अवु ऒंदे बाणवो ऎंबंतॆ धनुस्सिगॆ जोडिसि, सॆळॆदु बिट्ट बाणगळु ऒंदु क्रोशदवरॆगू होगि विफलवागदे गुरिगळ मेलॆ बीळुत्तवॆ. अंथह अवनिगॆ समनाद योधनु भूमियल्लिये यारिद्दानॆ?

08057041a अतोषयत्पांडवेयो हुताशं कृष्णद्वितीयोऽतिरथस्तरस्वी।
08057041c लेभे चक्रं यत्र कृष्णो महात्मा धनुर्गांडीवं पांडवः सव्यसाची।।

आ अतिरथ तरस्वी पांडवेयनु ऎरडनॆ कृष्णनन्नॊडगूडि हुताशननन्नु तृप्तिपडिसिदनु. अल्लि महात्म कृष्णनु चक्रवन्नू पांडव सव्यसाचियु गांडिव धनुस्सन्नू पडॆदरु.

08057042a श्वेताश्वयुक्तं च सुघोषमग्र्यं रथं महाबाहुरदीनसत्त्वः।
08057042c महेषुधी चाक्षयौ दिव्यरूपौ शस्त्राणि दिव्यानि च हव्यवाहात्।।

आ महाबाहु अदीनसत्त्वनु श्वेताश्वगळिंद युक्तवाद, उत्तम ध्वनियन्नुंटुमाडुव, अग्रणीय रथवन्नू, दिव्यरूपद ऎरडु अक्षय बत्तळिकॆगळन्नू, दिव्य शस्त्रगळन्नू हव्यवाहननिंद पडॆदनु.

08057043a तथेंद्रलोके निजघान दैत्यान् असंख्येयान् कालकेयांश्च सर्वान्।
08057043c लेभे शंखं देवदत्तं स्म तत्र को नाम तेनाभ्यधिकः पृथिव्यां।।

हागॆये अवनु इंद्रलोकदल्लि असंख्य कालकेय दैत्यरॆल्लरन्नू संहरिसिदनु. अल्लि अवनु देवदत्त शंखवन्नु पडॆदनु. अवनिगिंथ अधिकनागिरुववनु ई भूमियल्लि यारिद्दारॆ?

08057044a महादेवं तोषयामास चैव साक्षात्सुयुद्धेन महानुभावः।
08057044c लेभे ततः पाशुपतं सुघोरं त्रैलोक्यसंहारकरं महास्त्रं।।

आ महानुभावनु उत्तम युद्धदिंद साक्षात् महादेवनन्नु तृप्तिगॊळिसिदनु. अनंतर सुघोरवू त्रैलोक्य संहारकवू आद महा पाशुपतास्त्रवन्नु पडॆदुकॊंडनु.

08057045a पृथक् पृथग्लोकपालाः समेता ददुर्ह्यस्त्राण्यप्रमेयाणि यस्य।
08057045c यैस्तां जघानाशु रणे नृसिंहान् स कालखंजानसुरान्समेतान्।।

जॊतॆगॆ लोकपालकरु प्रत्येक प्रत्येकवागि अप्रमेय अस्त्रगळन्नु दयपालिसिदरु. अवुगळिंदले अर्जननु रणदल्लि कालखंज असुर नरसिंहरन्नु ऒट्टिगे संहरिसिदनु.

08057046a तथा विराटस्य पुरे समेतान् सर्वानस्मानेकरथेन जित्वा।
08057046c जहार तद्गोधनमाजिमध्ये वस्त्राणि चादत्त महारथेभ्यः।।

हागॆये विराट पुरदल्लि ऒट्टागिद्द नम्मॆल्लरन्नू ऒंदे रथदिंद गॆद्दु अवनु रणमध्यदल्लि आ गोधनवन्नु बिडिसिकॊंडु होदनु मत्तु महारथर वस्त्रगळन्नू कॊंडॊय्दनु.

08057047a तमीदृशं वीर्यगुणोपपन्नं कृष्णद्वितीयं वरये रणाय।
08057047c अनंतवीर्येण च केशवेन नारायणेनाप्रतिमेन गुप्तं।।
08057048a वर्षायुतैर्यस्य गुणा न शक्या वक्तुं समेतैरपि सर्वलोकैः।
08057048c महात्मनः शंखचक्रासिपाणेर् विष्णोर्जिष्णोर्वसुदेवात्मजस्य।।

इंतह वीर्यगुणसंपन्ननाद ई ऎरडनॆय कृष्णनन्नु रणदल्लि युद्धक्कॆ आरिसिको! हत्तु साविर वर्षगळ पर्यंतवागि ऎल्ल लोकगळ ऎल्ल जनरू ऒट्टागि सेरिकॊंडु हेळिदरू यावन अनंत वीर्यगळन्नु पूर्णवागि हेळि मुगिसलु साध्यवागुवुदिल्लवो अंतह महात्म, शंख-चक्र-खड्गगळन्नु हिडिदिरुव विष्णु जिष्णु वसुदेवात्मज नारायणनिंद अवनु रक्षितनागिद्दानॆ!

08057048e भयं मे वै जायते साध्वसं च दृष्ट्वा कृष्णावेकरथे समेतौ।।
08057049a उभौ हि शूरौ कृतिनौ दृढास्त्रौ महारथौ संहननोपपन्नौ।
08057049c एतादृशौ फल्गुनवासुदेवौ कोऽन्यः प्रतीयान्मदृते नु शल्य।।

शल्य! कृष्णरिब्बरू ऒंदे रथदल्लि ऒट्टागिरुवुदन्नु नोडिदॊडनॆये ननगॆ भयवुंटागुत्तदॆ! इब्बरू शूररू, बलिष्टरू, दृढायुधरू, महारथरू, ऒळ्ळॆय मैकट्टुळ्ळवरू आगिद्दारॆ. इंथह फल्गुन-वासुदेवरन्नु नन्नन्नु बिट्टु बेरॆ यारु ताने ऎदुरिसबल्लरु?

08057050a एतावहं युधि वा पातयिष्ये मां वा कृष्णौ निहनिष्यतोऽद्य।
08057050c इति ब्रुवं शल्यममित्रहंता कर्णो रणे मेघ इवोन्ननाद।।

इंदिन युद्धदल्लि नानु आ कृष्णरिब्बरन्नू कॆडवुत्तेनॆ अथवा अवरु नन्नन्नु संहरिसुत्तारॆ!” शल्यनिगॆ हीगॆ हेळि अमित्रहंत कर्णनु रणदल्लि मेघदंतॆ गर्जिसिदनु.

08057051a अभ्येत्य पुत्रेण तवाभिनंदितः समेत्य चोवाच कुरुप्रवीरान्।
08057051c कृपं च भोजं च महाभुजावुभौ तथैव गांधारनृपं सहानुजं।
08057051e गुरोः सुतं चावरजं तथात्मनः पदातिनोऽथ द्विपसादिनोऽन्यान्।।

आग निन्न पुत्रनु अवन बळि बंदु अभिनंदिसिदनु. अनंतर अवनु कुरुप्रवीर महाभुज कृप-भोजरन्नू, हागॆये अनुजरॊंदिगॆ गांधारनृपनन्नू, गुरुसुत अश्वत्थामनन्नू, तन्न तम्म दुःशासनन्नू, इतर पदाति-गजसेनॆ-अश्वसेनॆगळन्नु ऒट्टागि सेरिसि हेळिदनु:

08057052a निरुंदताभिद्रवताच्युतार्जुनौ श्रमेण संयोजयताशु सर्वतः।
08057052c यथा भवद्भिर्भृशविक्षतावुभौ सुखेन हन्यामहमद्य भूमिपाः।।

“भूमिपरे! अच्युत-अर्जुनरन्नु तडॆयिरि. ऎल्लकडॆगळिंद बाणगळ मळॆगरॆयुत्ता अवर मेलॆ आक्रमणमाडिरि! निम्मिंद क्षतविक्षतराद अवरिब्बरन्नू सुलभवागि इंदु संहरिसबहुदु!”

08057053a तथेति चोक्त्वा त्वरिताः स्म तेऽर्जुनं जिघांसवो वीरतमाः समभ्ययुः।
08057053c नदीनदान्भूरिजलो महार्णवो यथा तथा तान्समरेऽर्जुनोऽग्रसत्।।

हागॆये आगलॆंदु हेळि त्वरॆमाडि अर्जुननन्नु संहरिसलिच्छिसि आ महावीररु हॊरटरु. आदरॆ अपार जलराशियुळ्ळ समुद्रवु नदीनदगळन्नु नुंगिहाकुवंतॆ समरदल्लि अर्जुननु अवरॆल्लरन्नू नुंगिबिट्टनु.

08057054a न संदधानो न तथा शरोत्तमान् प्रमुंचमानो रिपुभिः प्रदृश्यते।
08057054c धनंजयस्तस्य शरैश्च दारिता हताश्च पेतुर्नरवाजिकुंजराः।।

अवनु शरगळन्नु संधानमाडुत्तिरुवुदागली बिडुत्तिरुवुदागली शत्रुगळिगॆ काणिसुत्तिरलिल्ल. आदरॆ धनंजयन शरगळिंद सीळल्पट्टु हतराद मनुष्य-कुदुरॆ-आनॆगळु मात्र कॆळक्कॆ बीळुत्तिद्दवु.

08057055a शरार्चिषं गांडिवचारुमंडलं युगांतसूर्यप्रतिमानतेजसं।
08057055c न कौरवाः शेकुरुदीक्षितुं जयं यथा रविं व्याधितचक्षुषो जनाः।।

गांडीववन्नु मंडलाकारदल्लि सॆळॆदु बाणगळन्नु बिडुत्तिद्द अर्जुननु युगांतद सूर्यनंतॆ अप्रतिम तेजस्वियागिद्दनु. कण्णुबेनॆयिरुव जनरु रवियन्नु नोडलु शक्यरागदंतॆ जय अर्जुननन्नु नोडलु कौरवरिगॆ साध्यवागुत्तिरलिल्ल.

08057056a तमभ्यधावद्विसृजं शरान् कृपस् तथैव भोजस्तव चात्मजः स्वयं।
08057056c जिघांसुभिस्तान्कुशलैः शरोत्तमान् महाहवे संजवितान्प्रयत्नतः।
08057056e शरैः प्रचिच्छेद च पांडवस्त्वरन् पराभिनद्वक्षसि च त्रिभिस्त्रिभिः।।

आग कृप, भोज, मत्तु स्वयं निन्न मग इवरु बाणगळन्नु प्रयोगिसुत्ता अवनन्नु आक्रमणिसिदरु. संहरिसलु बयसि प्रयत्नपट्टु कुशलवागि बिडुत्तिद्द अवर उत्तम शरगळन्नु पांडवनु त्वरॆमाडि शरगळिंदले तुंडरिसि तन्न शत्रुगळन्नु मूरु मूरु बाणगळिंद गायगॊळिसिदनु.

08057057a स गांडिवाभ्यायतपूर्णमंडलस् तपन्रिपूनर्जुनभास्करो बभौ।।
08057057c शरोग्ररश्मिः शुचिशुक्रमध्यगो यथैव सूर्यः परिवेषगस्तथा।

गांडीववन्नु पूर्णमंडलाकारदल्लि सॆळॆदु शत्रुगळन्नु सुडुत्तिद्द अर्जुननु ज्येष्ठ-आषाढ मासगळ मध्यॆ वर्तुलाकरद प्रभॆयिंद कूडिद भास्कर सूर्यनंतॆये काणुत्तिद्दनु.

08057058a अथाग्र्यबाणैर्दशभिर्धनंजयं पराभिनद्द्रोणसुतोऽच्युतं त्रिभिः।
08057058c चतुर्भिरश्वांश्चतुरः कपिं तथा शरैः स नाराचवरैरवाकिरत्।।

आग द्रोणसुतनु धनंजयनन्नु हत्तु बाणगळिंद हॊडॆदु अच्युतनन्नु मूरुगळिंदलू, नाल्कु बाणगळिंद नाल्कु कुदुरॆगळन्नू प्रहरिसि नाराच शरगळिंद कपियन्नु मुसुकिदनु.

08057059a तथा तु तत्तत् स्फुरदात्तकार्मुकं त्रिभिः शरैर्यंतृशिरः क्षुरेण।
08057059c हयांश्चतुर्भिश्चतुरस्त्रिभिर्ध्वजं धनंजयो द्रौणिरथान्न्यपातयत्।।

अदक्कॆ प्रतियागि धनंजयनु मूरु शरगळिंद द्रौणिय धनुस्सन्नु तुंडरिसि, क्षुरदिंद अवन सारथिय शिरवन्नु तुंडरिसि, नाल्कु बाणगळिंद अवन नाल्कु कुदुरॆगळन्नु संहरिसि मूररिंद अवन ध्वजवन्नु रथदिंद कॆळक्कॆ बीळिसिदनु.

08057060a स रोषपूर्णोऽशनिवज्रहाटकैर् अलंकृतं तक्षकभोगवर्चसं।
08057060c सुबंधनं कार्मुकमन्यदाददे यथा महाहिप्रवरं गिरेस्तथा।

अदरिंद रोषपूर्णनाद अश्वत्थामनु मणि-वज्र-सुवर्णगळिंद अलंकृतवाद तक्षकन हॆडॆयंतॆ प्रकाशिसुत्तिद्द, बहुमूल्यवाद मत्तॊंदु धनुस्सनु पर्वतद तप्पलिनल्लिद्द महासर्पवन्नु कैगॆत्तिकॊळ्ळुवंतॆ कैगॆत्तिकॊंडनु.

08057061a स्वमायुधं चोपविकीर्य भूतले धनुश्च कृत्वा सगुणं गुणाधिकः।
08057061c समानयानावजितौ नरोत्तमौ शरोत्तमैर्द्रौणिरविध्यदंतिकात्।।

तन्न आयुधवन्नु भूमिय मेलॆ बिसुटु हॊसधनुस्सन्नु सिद्धगॊळिसि अधिक गुणवुळ्ळ द्रौणियु उत्तम शरगळिंद हत्तिरदिंदले ऒंदे रथदल्लि कुळितिद्द नरोत्तमरीर्वरन्नू प्रहरिसिदनु.

08057062a कृपश्च भोजश्च तथात्मजश्च ते तमोनुदं वारिधरा इवापतन्।
08057062c कृपस्य पार्थः सशरं शरासनं हयान्ध्वजं सारथिमेव पत्रिभिः।।

कृप, भोज मत्तु निन्न मग इवरु मोडगळु मळॆसुरिसुवंतॆ अर्जुनन मेलॆ ऎरगिदरु. पार्थनु पत्रिगळिंद कृपन धनुस्सन्नू, कुदुरॆगळन्नू, ध्वजवन्नू, सारथियन्नू नाशगॊळिसिदनु.

08057063a शरैः प्रचिच्छेद तवात्मजस्य ध्वजं धनुश्च प्रचकर्त नर्दतः।
08057063c जघान चाश्वान्कृतवर्मणः शुभान् ध्वजं च चिच्चेद ततः प्रतापवान्।।

प्रतापवान् अर्जुननु निन्न मगन ध्वज मत्तु धनुस्सुगळन्नु कत्तरिसि गर्जिसिदनु. कृतवर्मन शुभ कुदुरॆगळन्नु संहरिसि अवन ध्वजवन्नू तुंडरिसिदनु.

08057064a सवाजिसूतेष्वसनान्सकेतनां जघान नागाश्वरथांस्त्वरंश्च सः।
08057064c ततः प्रकीर्णं सुमहद्बलं तव प्रदारितं सेतुरिवांभसा यथा।
08057064e ततोऽर्जुनस्याशु रथेन केशवः चकार शत्रूनपसव्यमातुरान्।।

अनंतर अवनु सारथि-अश्व-धनुस्सु-ध्वजगळिंद कूडिद रथगळन्नू, गजाश्वरथगळन्नू संहरिसिदनु. अणॆकट्टु ऒडॆदुहोगलु नीरिन प्रवाहवु हरियुवंतॆ निन्न सेनॆयु चॆल्लापिल्लियायितु. आग केशवनु अर्जुनन रथवन्नु आतुर शत्रुगळन्नु बलभागक्कॆ माडिकॊंडु कॊंडॊय्दनु.

08057065a ततः प्रयांतं त्वरितं धनंजयं शतक्रतुं वृत्रनिजघ्नुषं यथा।
08057065c समन्वधावन्पुनरुच्च्रितैर्ध्वजै रथैः सुयुक्तैरपरे युयुत्सवः।।

हागॆ त्वरॆमाडि होगुत्तिरुव धनंजयनन्नु वृत्रनन्नु संहरिसलु हॊरटिरुव शतक्रतुवन्नु हेगो हागॆ इतर युद्धाकांक्षी योधरु एरिसल्पट्ट ध्वजगळिंद कूडिद्द सुसज्जित रथगळल्लि कुळितु पुनः आक्रमणिसिदरु.

08057066a अथाभिसृत्य प्रतिवार्य तानरीन् धनंजयस्याभि रथं महारथाः।
08057066c शिखंडिशैनेययमाः शितैः शरैर् विदारयंतो व्यनदन्सुभैरवं।।

धनंजयन रथद मेलॆ पुनः धाळियिडुत्तिद्द आ शत्रुगळन्नु महारथराद शिखंडि-शैनेय-नकुल-सहदेवरु निशित शरगळिंद हॊडॆदु तडॆदरु मत्तु भैरववागि गर्जिसिदरु.

08057067a ततोऽभिजघ्नुः कुपिताः परस्परं शरैस्तदांजोगतिभिः सुतेजनैः।
08057067c कुरुप्रवीराः सह सृंजयैर्यथा सुराः पुरा देववरैरयोधयन्।।

आग कुपित कुरुप्रवीररु सृंजयरन्नु वेगयुक्त निशित बाणगळिंद हिंदॆ असुररु देवतॆगळॊंदिगॆ हेगो हागॆ परस्पररन्नु प्रहरिसुत्ता युद्धमाडिदरु.

08057068a जयेप्सवः स्वर्गमनाय चोत्सुकाः पतंति नागाश्वरथाः परंतप।
08057068c जगर्जुरुच्चैर्बलवच्च विव्यधुः शरैः सुमुक्तैरितरेतरं पृथक्।।

परंतप! विजयवन्नु बयसिद्द, स्वर्गगमनक्कॆ उत्सुकरागिद्द आनॆ-अश्व-रथगळु उच्छबलगळिंद परस्पररन्नु प्रत्येकवाद शरगळिंद हॊडॆदु आक्रमणिसुत्तिद्दरु.

08057069a शरांधकारे तु महात्मभिः कृते महामृधे योधवरैः परस्परं।
08057069c बभुर्दशाशा न दिवं च पार्थिव प्रभा च सूर्यस्य तमोवृताभवत्।।

पार्थिव! महायुद्धदल्लि परस्पर होराडुत्तिरुव महात्म योधश्रेष्ठर शरगळिंद अंधकारवे कवियितु. दिक्कु-उपदिक्कुगळू, सूर्यन प्रभॆयू शरांधकारदिंद मुच्चिहोदवु.”

समाप्ति

इति श्री महाभारते कर्णपर्वणि संकुलयुद्धे सप्तपंचाशत्तमोऽध्यायः।।
इदु श्री महाभारतदल्लि कर्णपर्वदल्लि संकुलयुद्ध ऎन्नुव ऐवत्तेळने अध्यायवु.