ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
କର୍ଣ ପର୍ଵ
କର୍ଣଵଧ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 54
ସାର
ଭୀମସେନନ ଆକ୍ରମଣଦିଂଦ କୌରଵ ସେନॆଯୁ ଦିକ୍କାପାଲାଗି ହୋଦୁଦୁ (1-11). ଅର୍ଜୁନନ ରଥଵନ୍ନୁ ହୁଡୁକୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଭୀମସେନ ମତ୍ତୁ ଅଵନ ସାରଥି ଵିଶୋକର ସଂଵାଦ (12-29).
08054001 ସଂଜଯ ଉଵାଚ।
08054001a ଅଥ ତ୍ଵିଦାନୀଂ ତୁମୁଲେ ଵିମର୍ଦେ ଦ୍ଵିଷଦ୍ଭିରେକୋ ବହୁଭିଃ ସମାଵୃତଃ।
08054001c ମହାଭଯେ ସାରଥିମିତ୍ଯୁଵାଚ ଭୀମଶ୍ଚମୂଂ ଵାରଯନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀଂ।
08054001e ତ୍ଵଂ ସାରଥେ ଯାହି ଜଵେନ ଵାହୈର୍ ନଯାମ୍ଯେତାନ୍ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ଯମାଯ।।
ସଂଜଯନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଆଗ ତୁମୁଲଦଲ୍ଲି ଅନେକ ଵୈରିଗଳିଂଦ ସମାଵୃତନାଗି ଏକାଂଗିଯାଗି ମର୍ଦିସଲ୍ପଡୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଭୀମନୁ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ସେନॆଯନ୍ନୁ ତଡॆଯୁତ୍ତା ମହାଭଯଦିଂଦ32 ସାରଥିଗॆ “ସାରଥେ! ନୀନୁ ଵେଗଦିଂଦ ରଥଵନ୍ନୁ କॊଂଡॊଯ୍ଯି! ଈ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରନ୍ନୁ ଯମଲୋକକ୍କॆ କଳୁହିସୋଣ!” ऎଂଦୁ ହେଳିଦନୁ:
08054002a ସଂଚୋଦିତୋ ଭୀମସେନେନ ଚୈଵଂ ସ ସାରଥିଃ ପୁତ୍ରବଲଂ ତ୍ଵଦୀଯଂ।
08054002c ପ୍ରାଯାତ୍ତତଃ ସାରଥିରୁଗ୍ରଵେଗୋ ଯତୋ ଭୀମସ୍ତଦ୍ବଲଂ ଗଂତୁମୈଚ୍ଚତ୍।।
ଉଗ୍ରଵେଗଦଲ୍ଲି ରଥଵନ୍ନୁ କॊଂଡॊଯ୍ଯୁଵ ସାରଥିଯୁ ଭୀମସେନନିଂଦ ପ୍ରଚୋଦିତନାଗି ଭୀମନୁ ଯାଵ ସେନॆଯ କଡॆ ହୋଗଲୁ ବଯସିଦ୍ଦନୋ ଆ ନିନ୍ନ ପୁତ୍ରନ ସେନॆଯ ବଳି ରଥଵନ୍ନୁ କॊଂଡॊଯ୍ଦନୁ.
08054003a ତତୋଽପରେ ନାଗରଥାଶ୍ଵପତ୍ତିଭିଃ ପ୍ରତ୍ଯୁଦ୍ଯଯୁଃ କୁରଵସ୍ତଂ ସମଂତାତ୍।
08054003c ଭୀମସ୍ଯ ଵାହାଗ୍ର୍ଯମୁଦାରଵେଗଂ ସମଂତତୋ ବାଣଗଣୈର୍ନିଜଘ୍ନୁଃ।।
ଅନଂତର କୁରୁଗଳୁ ଆନॆ-ରଥ-କୁଦୁରॆ-ପଦାତିଗଳॊଂଦିଗॆ ଉଦାରଵେଗଦଲ୍ଲିଦ୍ଦ ଭୀମନ ରଥଵନ୍ନୁ ऎଲ୍ଲକଡॆଗଳିଂଦ ଆକ୍ରମଣିସି ବାଣଗଣଗଳିଂଦ ସୁତ୍ତଲୂ ହॊଡॆଦରୁ.
08054004a ତତଃ ଶରାନାପତତୋ ମହାତ୍ମା ଚିଚ୍ଛେଦ ବାଣୈସ୍ତପନୀଯପୁଂଖୈଃ।
08054004c ତେ ଵୈ ନିପେତୁସ୍ତପନୀଯପୁଂଖା ଦ୍ଵିଧା ତ୍ରିଧା ଭୀମଶରୈର୍ନିକୃତ୍ତାଃ।।
ଆଗ ମେଲॆ ବୀଳୁତ୍ତିଦ୍ଦ ବାଣଗଳନ୍ନୁ ସୁଵର୍ଣମଯପୁଂଖଗଳ ବାଣଗଳିଂଦ କତ୍ତରିସିଦନୁ. ଅଵର ବାଣଗଳୁ ଭୀମନ ବାଣଗଳିଂଦ କତ୍ତରିସଲ୍ପଟ୍ଟୁ ऎରଡୁ ଅଥଵା ମୂରୁ ଭାଗଗଳାଗି ବୀଳୁତ୍ତିଦ୍ଦଵୁ.
08054005a ତତୋ ରାଜନ୍ନାଗରଥାଶ୍ଵଯୂନାଂ ଭୀମାହତାନାଂ ତଵ ରାଜମଧ୍ଯେ।
08054005c ଘୋରୋ ନିନାଦଃ ପ୍ରବଭୌ ନରେଂଦ୍ର ଵଜ୍ରାହତାନାମିଵ ପର୍ଵତାନାଂ।।
ରାଜନ୍! ନରେଂଦ୍ର! ଆଗ ରାଜମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ଵଜ୍ରଗଳିଂଦ ହତଗॊଂଡ ପର୍ଵତଗଳଂତॆ ଭୀମନିଂଦ ହତରାଦ ଗଜାଶ୍ଵରଥପଦାତିଗଳ ସେନॆଗଳ ଘୋର ନିନାଦଵୁଂଟାଯିତୁ.
08054006a ତେ ଵଧ୍ଯମାନାଶ୍ଚ ନରେଂଦ୍ରମୁଖ୍ଯା ନିର୍ଭିନ୍ନା ଵୈ ଭୀମସେନପ୍ରଵେକୈଃ।
08054006c ଭୀମଂ ସମଂତାତ୍ସମରେଽଧ୍ଯରୋହନ୍ ଵୃକ୍ଷଂ ଶକୁଂତା ଇଵ ପୁଷ୍ପହେତୋଃ।।
ଭୀମସେନନ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବାଣଗଳିଂଦ ଵଧିସଲ୍ପଟ୍ଟୁ ଗାଯଗॊଂଡିରୁଵ ଆ ନରେଂଦ୍ରମୁଖ୍ଯରୁ ସମରଦଲ୍ଲି ପକ୍ଷିଗଳୁ ପୁଷ୍ପକ୍କାଗି ଵୃକ୍ଷଵନ୍ନୁ ମୁତ୍ତିଗॆ ହାକୁଵଂତॆ ऎଲ୍ଲକଡॆଗଳିଂଦ ଭୀମନନ୍ନୁ ମୁତ୍ତିଗॆ ହାକିଦରୁ.
08054007a ତତୋଽଭିପାତଂ ତଵ ସୈନ୍ଯମଧ୍ଯେ ପ୍ରାଦୁଶ୍ଚକ୍ରେ ଵେଗମିଵାତ୍ତଵେଗଃ।
08054007c ଯଥାଂତକାଲେ କ୍ଷପଯନ୍ଦିଧକ୍ଷୁର୍ ଭୂତାଂତକୃତ୍କାଲ ଇଵାତ୍ତଦଂଡଃ।।
ହାଗॆ ସୈନ୍ଯମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ଆକ୍ରମଣକ୍କॊଳଗାଦ ଅତିଵେଗଶାଲୀ ଭୀମନୁ ପ୍ରଳଯକାଲଦଲ୍ଲି ଦଂଡଧର କାଲନୁ ପ୍ରପଂଚଵନ୍ନେ ଦହିସୁଵ ଇଚ୍ଛॆଯିଂଦ ଵେଗଵାଗି କାର୍ଯପ୍ରଵୃତ୍ତନାଗୁଵଂତॆ ଆକ୍ରମଣିସିଦନୁ.
08054008a ତସ୍ଯାତିଵେଗସ୍ଯ ରଣେଽତିଵେଗଂ ନାଶକ୍ନୁଵନ୍ଧାରଯିତୁଂ ତ୍ଵଦୀଯାଃ।
08054008c ଵ୍ଯାତ୍ତାନନସ୍ଯାପତତୋ ଯଥୈଵ କାଲସ୍ଯ କାଲେ ହରତଃ ପ୍ରଜା ଵୈ।।
ପ୍ରଳଯକାଲଦଲ୍ଲି ପ୍ରଜॆଗଳ ପ୍ରାଣଗଳନ୍ନୁ ଅପହରିସୁଵ ବାଯିକଳॆଦ କାଲନିଂଦ ହେଗୋ ହାଗॆ, ରଣଦଲ୍ଲି ଅତିଵେଗିଯାଗିଦ୍ଦ ଅଵନ ଆ ଅତିଵେଗଵନ୍ନୁ ସହିସିକॊଳ୍ଳଲୁ ନିନ୍ନଵରିଗॆ ସାଧ୍ଯଵାଗଲିଲ୍ଲ.
08054009a ତତୋ ବଲଂ ଭାରତ ଭାରତାନାଂ ପ୍ରଦହ୍ଯମାନଂ ସମରେ ମହାତ୍ମନ୍।
08054009c ଭୀତଂ ଦିଶୋଽକୀର୍ଯତ ଭୀମନୁନ୍ନଂ ମହାନିଲେନାଭ୍ରଗଣୋ ଯଥୈଵ।।
ଭାରତ! ମହାତ୍ମନ୍! ସମରଦଲ୍ଲି ଭୀମନିଂଦ ହାଗॆ ସୁଡଲ୍ପଡୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଭାରତର ସେନॆଯୁ ଭୀତିଗॊଂଡୁ ଚଂଡମାରୁତଦିଂଦ ଚଦୁରିହୋଗୁଵ ମୋଡଗଳ ଗୁଂପୁଗଳଂତॆ ଦିକ୍କାପାଲାଗି ଓଡି ହୋଯିତୁ.
08054010a ତତୋ ଧୀମାନ୍ସାରଥିମବ୍ରଵୀଦ୍ବଲୀ ସ ଭୀମସେନଃ ପୁନରେଵ ହୃଷ୍ଟଃ।
08054010c ସୂତାଭିଜାନୀହି ପରାନ୍ସ୍ଵକାନ୍ଵା ରଥାନ୍ଧ୍ଵଜାଂଶ୍ଚାପତତଃ ସମେତାନ୍।
08054010e ଯୁଧ୍ଯନ୍ନହଂ ନାଭିଜାନାମି କିଂ ଚିନ୍ ମା ସୈନ୍ଯଂ ସ୍ଵଂ ଚାଦଯିଷ୍ଯେ ପୃଷତ୍କୈଃ।।
ଆଗ ଧୀମାନ୍ ବଲଶାଲୀ ଭୀମସେନନୁ ହୃଷ୍ଟନାଗି ପୁନଃ ସାରଥିଗॆ ହେଳିଦନୁ: “ସୂତ! ऒଟ୍ଟାଗି ମେଲॆ ବୀଳୁତ୍ତିରୁଵ ଈ ରଥଧ୍ଵଜଗଳୁ ଶତ୍ରୁଗଳଦ୍ଦୋ ଅଥଵା ନମ୍ମଵରଦ୍ଦୋ ऎନ୍ନୁଵୁଦୁ ତିଳିଯଦଂତାଗିଦॆ! ଏକॆଂଦରॆ ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ତॊଡଗିରୁଵାଗ ନନଗॆ ଏନॊଂଦୂ ତିଳିଯୁତ୍ତିଲ୍ଲ! ନାନୁ ନନ୍ନଦେ ସେନॆଯନ୍ନୁ ବାଣଗଳିଂଦ ହॊଡॆଯବାରଦଲ୍ଲ!
08054011a ଅରୀନ୍ଵିଶୋକାଭିନିରୀକ୍ଷ୍ଯ ସର୍ଵତୋ ମନସ୍ତୁ ଚିଂତା ପ୍ରଦୁନୋତି ମେ ଭୃଶଂ।
08054011c ରାଜାତୁରୋ ନାଗମଦ୍ଯତ୍କିରୀଟୀ ବହୂନି ଦୁଃଖାନ୍ଯଭିଜାତୋଽସ୍ମି ସୂତ।।
ଵିଶୋକ! ସୂତ! ସୁତ୍ତଲୂ ନୋଡି ଚିଂତॆଯୁ ନନ୍ନ ମନସ୍ସନ୍ନୁ ତୁଂବା କାଡୁତ୍ତିଦॆ. ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରନନ୍ନୁ ନୋଡଲୁ ହୋଗିଦ୍ଦ କିରୀଟିଯୁ ଇନ୍ନୂ ବରଲିଲ୍ଲଵॆଂଦୁ ବହଳ ଦୁଃଖିତନାଗିଦ୍ଦେନॆ!
08054012a ଏତଦ୍ଦୁଃଖଂ ସାରଥେ ଧର୍ମରାଜୋ ଯନ୍ମାଂ ହିତ୍ଵା ଯାତଵାଂ ଶତ୍ରୁମଧ୍ଯେ।
08054012c ନୈନଂ ଜୀଵନ୍ନାପି ଜାନାମ୍ଯଜୀଵନ୍ ବୀଭତ୍ସୁଂ ଵା ତନ୍ମମାଦ୍ଯାତିଦୁଃଖଂ।।
ସାରଥେ! ଧର୍ମରାଜନୁ ନନ୍ନନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ଶତ୍ରୁଗଳ ମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ହୋଦାଗଲେ ନନଗॆ ଦୁଃଖଵାଗିତ୍ତୁ. ଈଗ ଅଵନୁ ଅଥଵା ବୀଭତ୍ସୁଵୁ ବଦୁକିରୁଵନୋ ଇଲ୍ଲଵୋ ऎନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୂ ନାନୁ ତିଳିଯଦଂତାଗିଦ୍ଦେନॆ.
08054013a ସୋଽହଂ ଦ୍ଵିଷତ୍ସୈନ୍ଯମୁଦଗ୍ରକଲ୍ପଂ ଵିନାଶଯିଷ୍ଯେ ପରମପ୍ରତୀତଃ।
08054013c ଏତାନ୍ନିହତ୍ଯାଜିମଧ୍ଯେ ସମେତାନ୍ ପ୍ରୀତୋ ଭଵିଷ୍ଯାମି ସହ ତ୍ଵଯାଦ୍ଯ।।
ଏନେ ଆଦରୂ ନାନୁ ପରମପ୍ରୀତନାଗି ଶତ୍ରୁଗଳ ଈ ଉଗ୍ରକଲ୍ପ ସେନॆଯନ୍ନୁ ଵିନାଶଗॊଳିସୁତ୍ତେନॆ. ରଣମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ସେରିରୁଵ ଇଵରନ୍ନୁ ଇଂଦୁ ନିନ୍ନ ସହାଯଦିଂଦ ସଂହରିସି ପ୍ରୀତନାଗୁତ୍ତେନॆ.
08054014a ସର୍ଵାଂସ୍ତୂଣୀରାନ୍ମାର୍ଗଣାନ୍ଵାନ୍ଵଵେକ୍ଷ୍ଯ କିଂ ଶିଷ୍ଟଂ ସ୍ଯାତ୍ସାଯକାନାଂ ରଥେ ମେ।
08054014c କା ଵା ଜାତିଃ କିଂ ପ୍ରମାଣଂ ଚ ତେଷାଂ ଜ୍ଞାତ୍ଵା ଵ୍ଯକ୍ତଂ ତନ୍ମମାଚକ୍ଷ୍ଵ ସୂତ।।
ସୂତ! ନନ୍ନ ରଥଦଲ୍ଲିରୁଵ ତୂଣୀରଗଳନ୍ନୂ ମାର୍ଗଣଗଳନ୍ନୂ ସାଯକଗଳନ୍ନୂ ନୋଡି ଯାଵ ଯାଵ ଜାତିଯ ବାଣଗଳୁ ऎଷ୍ଟୁ ପ୍ରମାଣଗଳଲ୍ଲିଵॆଯॆନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୁ ତିଳିଦୁକॊଂଡୁ ନନଗॆ ହେଳୁ!”
08054015 ଵିଶୋକ ଉଵାଚ।
08054015a ଷଣ୍ମାର୍ଗଣାନାମଯୁତାନି ଵୀର କ୍ଷୁରାଶ୍ଚ ଭଲ୍ଲାଶ୍ଚ ତଥାଯୁତାଖ୍ଯାଃ।
08054015c ନାରାଚାନାଂ ଦ୍ଵେ ସହସ୍ରେ ତୁ ଵୀର ତ୍ରୀଣ୍ଯେଵ ଚ ପ୍ରଦରାଣାଂ ଚ ପାର୍ଥ।।
ଵିଶୋକନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଵୀର! ନିନ୍ନଲ୍ଲି ଅରୁଵତ୍ତୁ ସାଵିର ମାର୍ଗଣଗଳୂ, ହତ୍ତୁ ସାଵିର କ୍ଷୁରଗଳୂ, ହତ୍ତୁସାଵିର ଭଲ୍ଲଗଳୂ, ऎରଡୁ ସାଵିର ନାରାଚଗଳୂ ମତ୍ତୁ ମୂରୁ ସାଵିର ପ୍ରଦରଗଳୂ ଇଵॆ.
08054016a ଅସ୍ତ୍ଯାଯୁଧଂ ପାଂଡଵେଯାଵଶିଷ୍ଟଂ ନ ଯଦ୍ଵହେଚ୍ଚକଟଂ ଷଡ୍ଗଵୀଯଂ।
08054016c ଏତଦ୍ଵିଦ୍ଵନ୍ମୁଂଚ ସହସ୍ରଶୋଽପି ଗଦାସିବାହୁଦ୍ରଵିଣଂ ଚ ତେଽସ୍ତି।।
ପାଂଡଵେଯ! ନିନ୍ନଲ୍ଲି ऎଷ୍ଟୁ ଆଯୁଧଗଳୁ ଉଳିଦିଵॆଯॆଂଦରॆ ଅଵୁଗଳନ୍ନୁ ऒଂଦୁ ଗାଡିଯଲ୍ଲି ତୁଂବିସିଦରॆ ଆରୁ ऎତ୍ତୁଗଳିଗୂ ଆ ଗାଡିଯନ୍ନୁ ऎଳॆଦୁକॊଂଡୁ ହୋଗଲାଵୁଦିଲ୍ଲ! ଇଦକ୍କॆ ହॊରତାଗି ନିନ୍ନଲ୍ଲି ଗଦॆ, ଖଡ୍ଗ ମତ୍ତୁ ବାହୁବଲଵୂ ଇଦॆଯॆଂଦୁ ତିଳିଦୁ ସହସ୍ରସଂଖ୍ଯॆଗଳଲ୍ଲି ବାଣଗଳନ୍ନୁ ପ୍ରଯୋଗିସୁ!”
08054017 ଭୀମ ଉଵାଚ।
08054017a ସୂତାଦ୍ଯେମଂ ପଶ୍ଯ ଭୀମପ୍ରମୁକ୍ତୈଃ ସଂଭିଂଦଦ୍ଭିଃ ପାର୍ଥିଵାନାଶୁଵେଗୈଃ।
08054017c ଉଗ୍ରୈର୍ବାଣୈରାହଵଂ ଘୋରରୂପଂ ନଷ୍ଟାଦିତ୍ଯଂ ମୃତ୍ଯୁଲୋକେନ ତୁଲ୍ଯଂ।।
ଭୀମନୁ ହେଳିଦନୁ: “ସୂତ! ନୀନୁ ଇଂଦୁ ଭୀମପ୍ରମୁକ୍ତ ଵେଗଯୁକ୍ତ ଆଶୁଗଗଳିଂଦ ଚିଂଦିଚିଂଦିଗॊଳ୍ଳୁଵ ପାର୍ଥିଵରନ୍ନୂ, ଉଗ୍ର ବାଣଗଳିଂଦ ସୂର୍ଯନନ୍ନୂ ମୁଚ୍ଚି ଆକାଶଵନ୍ନୁ ଘୋରରୂପଦ ମୃତ୍ଯୁଲୋକକ୍କॆ ସମନାଗି ମାଡୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
08054018a ଅଦ୍ଯୈଵ ତଦ୍ଵିଦିତଂ ପାର୍ଥିଵାନାଂ ଭଵିଷ୍ଯତି ଆକୁମାରଂ ଚ ସୂତ।
08054018c ନିମଗ୍ନୋ ଵା ସମରେ ଭୀମସେନ ଏକଃ କୁରୂନ୍ଵା ସମରେ ଵିଜେତା।।
ସୂତ! ଇଂଦୁ ଭୀମସେନନୁ ସମରଦଲ୍ଲି ମୁଳୁଗିହୋଦନୁ ଅଥଵା ସମରଦଲ୍ଲି ऒବ୍ବନେ କୁରୁଗଳନ୍ନୁ ଜଯିସିଦନୁ ऎନ୍ନୁଵ ଈ ଵାର୍ତॆଯୁ ବାଲକରିଂଦ ହିଡିଦୁ ଵୃଦ୍ଧରଵରॆଗିନ ऎଲ୍ଲ ରାଜରିଗୂ ତିଳିଯୁତ୍ତଦॆ!
08054019a ସର୍ଵେ ସଂଖ୍ଯେ କୁରଵୋ ନିଷ୍ପତଂତୁ ମାଂ ଵା ଲୋକାଃ କୀର୍ତଯଂତ୍ଵାକୁମାରଂ।
08054019c ସର୍ଵାନେକସ୍ତାନହଂ ପାତଯିଷ୍ଯେ ତେ ଵା ସର୍ଵେ ଭୀମସେନଂ ତୁଦଂତୁ।।
ସର୍ଵକୁରୁଗଳୂ ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ବିଦ୍ଦରୁ ଅଥଵା ऎଲ୍ଲରୂ ऒଂଦାଗି ନନ୍ନନ୍ନୁ କॆଳଗॆ ବୀଳିସିଦରୁ ଅଥଵା ऎଲ୍ଲରୂ ଭୀମସେନନନ୍ନୁ ପୀଡିସିଦରୁ ऎଂଦୁ ବାଲକରିଂଦ ହିଡିଦୁ ଵୃଦ୍ଧରଵରॆଗିନ ଜନରୁ ମାତନାଡିକॊଳ୍ଳଲି!
08054020a ଆଶାସ୍ତାରଃ କର୍ମ ଚାପ୍ଯୁତ୍ତମଂ ଵା ତନ୍ମେ ଦେଵାଃ କେଵଲଂ ସାଧଯଂତୁ।
08054020c ଆଯାତ୍ଵିହାଦ୍ଯାର୍ଜୁନଃ ଶତ୍ରୁଘାତୀ ଶକ୍ରସ୍ତୂର୍ଣଂ ଯଜ୍ଞ ଇଵୋପହୂତଃ।।
ଉତ୍ତମ କର୍ମଗଳନ୍ନୁ ଆଶିସୁଵ ଦେଵତॆଗଳୁ ନନ୍ନ କେଵଲ ଈ ଇଚ୍ଛॆଯନ୍ନୁ ସାଧିସିକॊଡଲି! ଯଜ୍ଞଦଲ୍ଲି ଆହ୍ଵାନିସଲ୍ପଟ୍ଟॊଡନॆଯେ ଇଂଦ୍ରନୁ ବହଳ ବେଗ ବରୁଵଂତॆ ଶତ୍ରୁଘାତୀ ଅର୍ଜୁନନୁ ଇଲ୍ଲିଗॆ କୂଡଲେ ବରଲି!
08054021a ଈକ୍ଷସ୍ଵୈତାଂ ଭାରତୀଂ ଦୀର୍ଯମାଣାଂ ଏତେ କସ୍ମାଦ୍ଵିଦ୍ରଵଂତେ ନରେଂଦ୍ରାଃ।
08054021c ଵ୍ଯକ୍ତଂ ଧୀମାନ୍ସଵ୍ଯସାଚୀ ନରାଗ୍ର୍ଯଃ ସୈନ୍ଯଂ ହ୍ଯେତଚ୍ଛାଦଯତ୍ଯାଶୁ ବାଣୈଃ।।
ଅଲ୍ଲି ନୋଡୁ! ଭାରତୀ ସେନॆଯୁ ऒଡॆଦୁ ହୀଗॆ ଏକॆ ନରେଂଦ୍ରରୁ ପଲାଯନମାଡୁତ୍ତିଦ୍ଦାରॆ? ଧୀମାନ୍ ନରାଗ୍ର୍ଯ ସଵ୍ଯସାଚିଯୁ ଇଵର ସୈନ୍ଯଵନ୍ନୁ ଆଶୁଗ ବାଣଗଳିଂଦ ମୁସୁକିଦ୍ଦାନॆଂଦୁ ଵ୍ଯକ୍ତଵାଗୁତ୍ତିଦॆ!
08054022a ପଶ୍ଯ ଧ୍ଵଜାଂଶ୍ଚ ଦ୍ରଵତୋ ଵିଶୋକ ନାଗାନ୍ ହଯାନ୍ପତ୍ତିସଂଘାଂଶ୍ଚ ସଂଖ୍ଯେ।
08054022c ରଥାନ୍ଵିଶୀର୍ଣାଂ ଶରଶକ୍ତିତାଡିତାନ୍ ପଶ୍ଯସ୍ଵୈତାନ୍ରଥିନଶ୍ଚୈଵ ସୂତ।।
ସୂତ! ଵିଶୋକ! ରଣଦଲ୍ଲି ଓଡିହୋଗୁତ୍ତିରୁଵ ଧ୍ଵଜଗଳନ୍ନୂ, ଆନॆଗଳନ୍ନୂ, କୁଦୁରॆଗଳନ୍ନୂ, ପଦାତିସଂଘଗଳନ୍ନୂ ନୋଡୁ! ଶର-ଶକ୍ତିଗଳିଂଦ ପୀଡିତଵାଗି ऒଡॆଦୁ ହୋଦ ରଥଗଳନ୍ନୂ ରଥିଗଳନ୍ନୂ ନୋଡୁ!
08054023a ଆପୂର୍ଯତେ କୌରଵୀ ଚାପ୍ଯଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ସେନା ହ୍ଯସୌ ସୁଭୃଶଂ ହନ୍ଯମାନା।
08054023c ଧନଂଜଯସ୍ଯାଶନିତୁଲ୍ଯଵେଗୈର୍ ଗ୍ରସ୍ତା ଶରୈର୍ବର୍ହିସୁଵର୍ଣଵାଜୈଃ।।
ଈ କୌରଵୀ ସେନॆଯୁ ମିଂଚିନଵେଗଵୁଳ୍ଳ ଧନଂଜଯନ ସୁଵର୍ଣମଯ ନଵିଲିନ ରॆକ୍କॆଗଳନ୍ନୁଳ୍ଳ ଶରଗଳପ୍ରହାରଦିଂଦ ବହଳଵାଗି ଗାଯଗॊଂଡିଦॆ.
08054024a ଏତେ ଦ୍ରଵଂତି ସ୍ମ ରଥାଶ୍ଵନାଗାଃ ପଦାତିସଂଘାନଵମର୍ଦଯଂତଃ।
08054024c ସମ୍ମୁହ୍ଯମାନାଃ କୌରଵାଃ ସର୍ଵ ଏଵ ଦ୍ରଵଂତି ନାଗା ଇଵ ଦାଵଭୀତାଃ।
08054024e ହାହାକୃତାଶ୍ଚୈଵ ରଣେ ଵିଶୋକ ମୁଂଚଂତି ନାଦାନ୍ଵିପୁଲାନ୍ଗଜେଂଦ୍ରାଃ।।
ଵିଶୋକ! ରଥ-କୁଦୁରॆ-ଆନॆଗଳୁ ମତ୍ତୁ ପଦାତିସଂଘଗଳୁ ମର୍ଦିସଲ୍ପଟ୍ଟୁ ଓଡି ହୋଗୁତ୍ତିଵॆ. ସର୍ଵ କୌରଵରୂ ବୁଦ୍ଧିଗॆଟ୍ଟଵରଂତାଗିଦ୍ଦାରॆ. ଆନॆଗଳୁ ରଣଦଲ୍ଲି ଭଯଭୀତରାଗି ହାହାକାରଗୈଯୁତ୍ତା ଓଡିହୋଗୁତ୍ତିଵॆ. ଗଜେଂଦ୍ରଗଳୁ ଜୋରାଗି ଘୀଳିଡୁତ୍ତିଵॆ!”
08054025 ଵିଶୋକ ଉଵାଚ।
08054025a ସର୍ଵେ କାମାଃ ପାଂଡଵ ତେ ସମୃଦ୍ଧାଃ କପିଧ୍ଵଜୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ହସ୍ତିସୈନ୍ଯେ।
08054025c ନୀଲାଦ୍ଧନାଦ୍ଵିଦ୍ଯୁତମୁଚ୍ଚରଂତୀଂ ତଥାପଶ୍ଯଂ ଵିସ୍ଫୁରଦ୍ଵୈ ଧନୁସ୍ତତ୍।।
ଵିଶୋକନୁ ହେଳିଦନୁ: “ପାଂଡଵ! ନିନ୍ନ ସର୍ଵକାମଗଳନ୍ନୂ ପୂରୈସଲୁ ହସ୍ତିସେନॆଯଲ୍ଲି କପିଧ୍ଵଜନୁ କାଣିସିକॊଂଡିଦ୍ଦାନॆ. ମେଘଦଂତିରୁଵ ଧନୁସ୍ସିନଲ୍ଲି ମିଂଚିନଂତିରୁଵ ଅଵନ ମୌର୍ଵିଯନ୍ନୁ ନୋଡୁ. ଧନୁସ୍ସିନ ଠେଂକାରଵନ୍ନୁ କେଳୁ!
08054026a କପିର୍ହ୍ଯସୌ ଵୀକ୍ଷ୍ଯତେ ସର୍ଵତୋ ଵୈ ଧ୍ଵଜାଗ୍ରମାରୁହ୍ଯ ଧନଂଜଯସ୍ଯ।
08054026c ଦିଵାକରାଭୋ ମଣିରେଷ ଦିଵ୍ଯୋ ଵିଭ୍ରାଜତେ ଚୈଵ କିରୀଟସଂସ୍ଥଃ।।
ଧନଂଜଯନ ଧ୍ଵଜଵନ୍ନେରିଦ କପିଯୁ ସୁତ୍ତଲୂ ନୋଡୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ. ଅର୍ଜୁନନ କିରୀଟଦ ମେଲିରୁଵ ଦିଵ୍ଯ ମଣିଯୁ ଦିଵାକରନ ପ୍ରକାଶଦିଂଦ ହॊଳॆଯୁତ୍ତିଦॆ!
08054027a ପାର୍ଶ୍ଵେ ଭୀମଂ ପାଂଡୁରାଭ୍ରପ୍ରକାଶଂ ପଶ୍ଯେମଂ ତ୍ଵଂ ଦେଵଦତ୍ତଂ ସୁଘୋଷଂ।
08054027c ଅଭୀଶୁହସ୍ତସ୍ଯ ଜନାର୍ଦନସ୍ଯ ଵିଗାହମାନସ୍ଯ ଚମୂଂ ପରେଷାଂ।।
ଅଵନ ପକ୍କଦଲ୍ଲି ବିଳିଯ ମୋଡଦ ପ୍ରକାଶଵୁଳ୍ଳ ସୁଘୋଷଵୁଳ୍ଳ ଦେଵଦତ୍ତଵନ୍ନୁ ନୋଡୁତ୍ତିଦ୍ଦେଵॆ. ଜନାର୍ଦନନ କୈଯଲ୍ଲି ଶତ୍ରୁଗଳ ସେନॆଯନ୍ନୁ ନୁଗ୍ଗିହୋଗୁଵ କୁଦୁରॆଗଳ ଲଗାମିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
08054028a ରଵିପ୍ରଭଂ ଵଜ୍ରନାଭଂ କ୍ଷୁରାଂତଂ ପାର୍ଶ୍ଵେ ସ୍ଥିତଂ ପଶ୍ଯ ଜନାର୍ଦନସ୍ଯ।
08054028c ଚକ୍ରଂ ଯଶୋ ଵର୍ଧଯତ୍କେଶଵସ୍ଯ ସଦାର୍ଚିତଂ ଯଦୁଭିଃ ପଶ୍ଯ ଵୀର।।
ଵୀର! ଜନାର୍ଦନନ ପକ୍କଦଲ୍ଲି ନିଂତିରୁଵ, ଯଦୁଗଳୁ ସଦା ଅର୍ଚିସୁଵ, କେଶଵନ ଯଶସ୍ସନ୍ନୁ ଵର୍ଧିସୁଵ, ରଵିପ୍ରଭॆଯୁଳ୍ଳ, ଵଜ୍ରନାଭୀ, କ୍ଷୁରାଂତ ଚକ୍ରଵନ୍ନୁ ନୋଡୁ!”
08054029 ଭୀମ ଉଵାଚ।
08054029a ଦଦାମି ତେ ଗ୍ରାମଵରାଂଶ୍ଚତୁର୍ଦଶ ପ୍ରିଯାଖ୍ଯାନେ ସାରଥେ ସୁପ୍ରସନ୍ନଃ।
08054029c ଦସୀଶତଂ ଚାପି ରଥାଂଶ୍ଚ ଵିଂଶତିଂ ଯଦର୍ଜୁନଂ ଵେଦଯସେ ଵିଶୋକ।।
ଭୀମନୁ ହେଳିଦନୁ: “ସାରଥେ! ପ୍ରିଯଵାର୍ତॆଯନ୍ନୁ ହେଳିଦୁଦକ୍କॆ ସୁପ୍ରସନ୍ନନାଗି ନିନଗॆ ହଦିନାଲ୍କୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗ୍ରାମଗଳନ୍ନୁ ନୀଡୁତ୍ତେନॆ! ଵିଶୋକ! ଅର୍ଜୁନନୁ ବଂଦିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ତିଳିସିଦୁଦକ୍କॆ ନିନଗॆ ନୂରୁ ଦାସିଯରନ୍ନୂ ଇପ୍ପତ୍ତୁ ରଥଗଳନ୍ନୂ କॊଡୁତ୍ତେନॆ!””
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ କର୍ଣପର୍ଵଣି ଭୀମସେନଵିଶୋକସଂଵାଦେ ଚତୁଷ୍ପଂଚାଶତ୍ତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି କର୍ଣପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଭୀମସେନଵିଶୋକସଂଵାଦ ऎନ୍ନୁଵ ଐଵତ୍ନାଲ୍କନେ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.