प्रवेश
।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।
श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित
श्री महाभारत
कर्ण पर्व
कर्णवध पर्व
अध्याय 43
सार
कृष्णनु अर्जुननिगॆ युधिष्ठिरनु पलायनमाडुत्तिरुवुदन्नू, कर्णनु पांडव सेनॆयन्नु मत्तु भीमसेननु कौरव सेनॆयन्नु ध्वंसमाडुत्तिरुवुदन्नु तोरिसुत्ता रणभूमियल्लि मुंदॆ सागुवुदु (1-78).
08043001 संजय उवाच।
08043001a एतस्मिन्नंतरे कृष्णः पार्थं वचनमब्रवीत्।
08043001c दर्शयन्निव कौंतेयं धर्मराजं युधिष्ठिरं।।
संजयनु हेळिदनु: “ई मध्यदल्लि कौंतेय धर्मराज युधिष्ठिरनन्नु तोरिसुत्तिरुवनो ऎन्नुवंतॆ कृष्णनु पार्थनिगॆ ई मातन्नाडिदनु:
08043002a एष पांडव ते भ्राता धार्तराष्ट्रैर्महाबलैः।
08043002c जिघांसुभिर्महेष्वासैर्द्रुतं पार्थानुसर्यते।।
“पांडव! इगो निन्न भ्रात पार्थनन्नु संहरिसलु बयसि महाबल महेष्वास धार्तराष्ट्ररु वेगदिंद बॆन्नट्टिकॊंडु वेगदिंद होगुत्तिद्दारॆ!
08043003a तथानुयांति संरब्धाः पांचाला युद्धदुर्मदाः।
08043003c युधिष्ठिरं महात्मानं परीप्संतो महाजवाः।।
हागॆये महात्म युधिष्ठिरनन्नु रक्षिसुत्ता महावेगद युद्धदुर्मद पांचालरु संरब्धरागि अवनन्नु अनुसरिसि होगुत्तिद्दारॆ!
08043004a एष दुर्योधनः पार्थ रथानीकेन दंशितः।
08043004c राजा सर्वस्य लोकस्य राजानमनुधावति।।
08043005a जिघांसुः पुरुषव्याघ्रं भ्रातृभिः सहितो बली।
08043005c आशीविषसमस्पर्शैः सर्वयुद्धविशारदैः।।
पार्थ! इगो कवचधारि सर्व लोकद राज बलशाली दुर्योधननु विषसर्पद स्पर्षक्कॆ समान स्पर्शवुळ्ळ युद्धविशारदराद सहोदररॆल्लरन्नॊडगूडि रथानीकदॊंदिगॆ पुरुषव्याघ्र राज युधिष्ठिरनन्नु संहरिसलु बयसि अवनन्ने हिंबालिसुत्तिद्दानॆ!
08043006a एते जिघृक्षवो यांति द्विपाश्वरथपत्तयः।
08043006c युधिष्ठिरं धार्तराष्ट्रा रत्नोत्तममिवार्थिनः।।
इगो! याचकनु ऐश्वर्यवंतनन्नु अरसिकॊंडु होगुवंतॆ धार्तराष्ट्ररु आनॆ-कुदुरॆ-रथ-पदातिगळॊंदिगॆ युधिष्ठिरनन्नु हिडियलु होगुत्तिद्दारॆ!
08043007a पश्य सात्वतभीमाभ्यां निरुद्धाधिष्ठितः प्रभुः।
08043007c जिहीर्षवोऽमृतं दैत्याः शक्राग्निभ्यामिवावशाः।।
अमृतवन्नु अपहरिसलु बयसिद्द दैत्यरन्नु शक्र-अग्नियरु हेगो हागॆ अवरन्नु सात्वत-भीम इब्बरू तडॆहिडिदु निल्लिसिदरू अवरु प्रभु युधिष्ठिरनन्नु हिंबालिसि होगुत्तिद्दारॆ नोडु!
08043008a एते बहुत्वात्त्वरिताः पुनर्गच्चंति पांडवं।
08043008c समुद्रमिव वार्योघाः प्रावृट्काले महारथाः।।
वर्षाकालदल्लि तुंबिहरियुव प्रवाहगळु तडॆयल्पट्टरू समुद्रवन्नु सेरुवंतॆ ई महारथरु बहळवागि तडॆयल्पट्टरू पुनः पुनः पांडवनिरुवल्लिगे होगुत्तिद्दारॆ.
08043009a नदंतः सिंहनादांश्च धमंतश्चापि वारिजान्।
08043009c बलवंतो महेष्वासा विधुन्वंतो धनूंषि च।।
ई बलवंत महेष्वासरु सिंहनादगैयुत्तिद्दारॆ. शंखगळन्नु ऊदुत्ता धनुस्सन्नु टेंकरिसुत्ता होगुत्तिद्दारॆ!
08043010a मृत्योर्मुखगतं मन्ये कुंतीपुत्रं युधिष्ठिरं।
08043010c हुतमग्नौ च भद्रं ते दुर्योधनवशं गतं।।
निनगॆ मंगळवागलि! कुंतीपुत्र युधिष्ठिरनु मृत्युविन बायिगॆ सिलुकिदनो ऎंदु ननगन्निसुत्तिदॆ. आग्नियल्लिन आहुतियंतॆ दुर्योधनन वशवागिरबहुदु!
08043011a यथायुक्तमनीकं हि धार्तराष्ट्रस्य पांडव।
08043011c नास्य शक्रोऽपि मुच्येत संप्राप्तो बाणगोचरं।।
पांडव! धार्तराष्ट्रन सेनॆयु यावरीतियल्लिदॆयॆंदरॆ बाणगळिगॆ सिलुकिदवनु शक्रने आदरू अवनिगॆ बिडुगडॆयिरलिक्किल्ल.
08043012a दुर्योधनस्य शूरस्य द्रौणेः शारद्वतस्य च।
08043012c कर्णस्य चेषुवेगो वै पर्वतानपि दारयेत्।।
शूर दुर्योधन, द्रौणि, शारद्वत कृप, मत्तु कर्णर बाणवेगगळु पर्वतगळन्नू सीळबल्लवु!
08043013a दुर्योधनस्य शूरस्य शरौघां शीघ्रमस्यतः।
08043013c संक्रुद्धस्यांतकस्येव को वेगं संसहेद्रणे।।
संक्रुद्धनाद अंतकनंतिरुव शूर दुर्योधननु शीघ्रातिशीघ्रवागि बिडुव शरसमूहगळ वेगवन्नु रणदल्लि यारु ताने सहिसिकॊंडारु?
08043014a कर्णेन च कृतो राजा विमुखः शत्रुतापनः।
08043014c बलवाऽल्लघुहस्तश्च कृती युद्धविशारदः।।
बलवान् लघुहस्त युद्धविशारद शत्रुतापन राजा युधिष्ठिरनु कर्णनिंद विमुखनागिद्दानॆ.
08043015a राधेयः पांडवश्रेष्ठं शक्तः पीडयितुं रणे।
08043015c सहितो धृतराष्ट्रस्य पुत्रैः शूरो महात्मभिः।।
शूरराद महात्म धृतराष्ट्र पुत्ररॊंदिगॆ राधेयनु रणदल्लि पांडवश्रेष्ठनन्नु पीडिसलु समर्थनिद्दानॆ.
08043016a तस्यैवं युध्यमानस्य संग्रामे संयतात्मनः।
08043016c अन्यैरपि च पार्थस्य हृतं वर्म महारथैः।।
अवरॊंदिगॆ मत्तु इतररॊंदिगॆ संग्रामदल्लि आ संयतात्म पार्थनु होराडुत्तिरलु इगो अवन कवचवन्नु आ महारथरु कत्तरिसिदरु!
08043017a उपवासकृशो राजा भृशं भरतसत्तम।
08043017c ब्राह्मे बले स्थितो ह्येष न क्षत्रेऽतिबले विभो।।
भरतसत्तम! उपवासगळिंद कृशनागिरुव राजा विभुवल्लि केवल ब्रह्मबलविदॆये हॊरतु क्षत्रियन अतिबलवु इल्लवागिदॆ.
08043018a न जीवति महाराजो मन्ये पार्थ युधिष्ठिरः।
08043018c यद्भीमसेनः सहते सिंहनादममर्षणः।।
पार्थ! कौरवर सिंहनादवन्नु अमर्षण भीमसेननु सहिसिकॊंडिद्दानादरॆ महाराज युधिष्ठिरनु इन्नु जीविसिल्ल ऎंदे ननगन्निसुत्तदॆ.
08043019a नर्दतां धार्तराष्ट्राणां पुनः पुनररिंदम।
08043019c धमतां च महाशंखान्संग्रामे जितकाशिनां।।
अरिंदम! धार्तराष्ट्ररु पुनः पुनः गर्जिसुत्तिद्दारॆ. संग्रामदल्लि जयवन्नु बयसिद अवरु महाशंखगळन्नु मॊळगिसुत्तिद्दारॆ.
08043020a युधिष्ठिरं पांडवेयं हतेति भरतर्षभ।
08043020c संचोदयत्यसौ कर्णो धार्तराष्ट्रान्महाबलान्।।
भरतर्षभ! पांडवेय युधिष्ठिरनन्नु संहरिसि ऎंदु कर्णनु धार्तराष्ट्र महाबलरन्नु प्रचोदिसुत्तले इद्दानॆ!
08043021a स्थूणाकर्णेंद्रजालेन पार्थ पाशुपतेन च।
08043021c प्रच्चादयंतो राजानमनुयांति महारथाः।
08043021e आतुरो मे मतो राजा संनिषेव्यश्च भारत।।
पार्थ! स्थूणकर्ण, इंद्रजाल, मत्तु पाशुपतास्त्रगळिंद राजनन्नु मुसुकुहाकुत्ता महारथरु हिंबालिसुत्तिद्दारॆ. भारत! ई समयदल्लि नावु अवनन्नु रक्षिसबेकु ऎंदु ननगन्निसुत्तदॆ.
08043022a यथैनमनुवर्तंते पांचालाः सह पांडवैः।
08043022c त्वरमाणास्त्वराकाले सर्वशस्त्रभृतां वराः।
08043022e मज्जंतमिव पाताले बलिनोऽप्युज्जिहीर्षवः।।
पातालदल्लि मुळुगुत्तिरुववनन्नु मेलक्कॆ तरुवंतॆ त्वरॆमाडबेकाद कालदल्लि त्वरॆमाडुत्तिरुव सर्वशस्त्रभृतरल्लि श्रेष्ठ पांचालरु पांडवरॊंदिगॆ अवनन्नु अनुसरिसि होगुत्तिद्दारॆ.
08043023a न केतुर्दृश्यते राज्ञः कर्णेन निहतः शरैः।
08043023c पश्यतोर्यमयोः पार्थ सात्यकेश्च शिखंडिनः।।
08043024a धृष्टद्युम्नस्य भीमस्य शतानीकस्य वा विभो।
08043024c पांचालानां च सर्वेषां चेदीनां चैव भारत।।
राजन ध्वजवु काणुत्तिल्ल! भारत! पार्थ! विभो! नकुल-सहदेवरु, सात्यकि, शिखंडि, धृष्टद्युम्न, भीम, शतानीक, सर्व पांचालरु मत्तु चेदिगळु नोडुत्तिद्दंतॆये कर्णनु शरगळिंद युधिष्ठिरन ध्वजवन्नु कत्तरिसिद्दानॆ!
08043025a एष कर्णो रणे पार्थ पांडवानामनीकिनीं।
08043025c शरैर्विध्वंसयति वै नलिनीमिव कुंजरः।।
पार्थ! कमलगळिरुव सरोवरवन्नु आनॆयु हेगो हागॆ रणदल्लि कर्णनु इगो शरगळिंद पांडवर सेनॆयन्नु ध्वंसगॊळिसुत्तिद्दानॆ!
08043026a एते द्रवंति रथिनस्त्वदीयाः पांडुनंदन।
08043026c पश्य पश्य यथा पार्थ गच्चंत्येते महारथाः।।
पांडुनंदन! इगो निन्नकडॆय रथिगळु ओडिहोगुत्तिद्दारॆ! ई महारथरु हेगॆ ओडिहोगुत्तिद्दारॆन्नुवुदन्नु नोडु!
08043027a एते भारत मातंगाः कर्णेनाभिहता रणे।
08043027c आर्तनादान्विकुर्वाणा विद्रवंति दिशो दश।।
भारत! इगो! कर्णनिंद गायगॊळिसल्पट्ट ई आनॆगळु रणदल्लि आर्तनादगैयुत्ता हत्तू दिक्कुगळल्लि ओडि होगुत्तिवॆ!
08043028a रथानां द्रवतां वृंदं पश्य पार्थ समंततः।
08043028c द्राव्यमाणं रणे चैव कर्णेनामित्रकर्शिना।।
पार्थ! ऎल्लकडॆगळल्लि ओडि होगुत्तिरुव रथगळ गुंपुगळन्नु नोडु. रणदल्लि अमित्रकर्शन कर्णनिंद अवु पलायनगॊळ्ळुत्तिवॆ!
08043029a हस्तिकक्ष्यां रणे पश्य चरंतीं तत्र तत्र ह।
08043029c रथस्थं सूतपुत्रस्य केतुं केतुमतां वर।।
ध्वजिगळल्लि श्रेष्ठनादवने! रथस्थनागिरुव सूतपुत्रन आनॆय हग्गवन्नु चिह्नॆयागुळ्ळ ध्वजवु रणदल्लि अल्लिंदिल्लिगॆ संचरिसुत्तिरुवुदन्नु नोडु!
08043030a असौ धावति राधेयो भीमसेनरथं प्रति।
08043030c किरं शरशतानीव विनिघ्नंस्तव वाहिनीं।।
ईग निन्न सेनॆयन्नु अस्तव्यस्तगॊळिसुत्ता नूरारु शरगळन्नु ऎरचुत्ता इगो राधेयनु भीमसेनन रथद बळि वेगदिंद होगुत्तिद्दानॆ!
08043031a एतान्पश्य च पांचालान्द्राव्यमाणान्महात्मना।
08043031c शक्रेणेव यथा दैत्यान् हन्यमानान्महाहवे।।
महाहवदल्लि शक्रनिंद वधिसल्पडुव दैत्यरंतॆ महात्म पांचालरु ओडिहोगुत्तिरुवुदन्नु नोडु!
08043032a एष कर्णो रणे जित्वा पांचालान्पांडुसृंजयान्।
08043032c दिशो विप्रेक्षते सर्वास्त्वदर्थमिति मे मतिः।।
इगो! रणदल्लि कर्णनु पांचाल-पांडु-सृंजयरन्नु गॆद्दु ऎल्ल दिक्कुगळल्लि निनगागिये नोडुत्तिद्दानॆंदु ननगन्निसुत्तिदॆ.
08043033a पश्य पार्थ धनुः श्रेष्ठं विकर्षन्साधु शोभते।
08043033c शत्रूं जित्वा यथा शक्रो देवसंघैः समावृतः।।
पार्थ! शत्रुगळन्नु गॆद्दु देवसंघगळिंद सुत्तुवरॆयल्पट्ट शक्रनंतॆ श्रेष्ठ धनुस्सन्नु सॆळॆदु चॆन्नागि शोभिसुत्तिरुव कर्णनन्नु नोडु!
08043034a एते नदंति कौरव्या दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमं।
08043034c त्रासयंतो रणे पार्थान्सृंजयांश्च सहस्रशः।।
रणदल्लि सहस्रारु पार्थरन्नू सृंजयरन्नू पीडिसुत्तिरुव कर्णन विक्रमवन्नु नोडि इगो कौरवरु विनोदिसुत्तिद्दारॆ!
08043035a एष सर्वात्मना पांडूंस्त्रासयित्वा महारणे।
08043035c अभिभाषति राधेयः सर्वसैन्यानि मानदः।।
इगो महारणदल्लि पांडवरन्नु सर्वात्मनागि भयगॊळिसि इगो मानद राधेयनु सर्वसेनॆगळिगॆ हेळुत्तिद्दानॆ!
08043036a अभिद्रवत गच्चध्वं द्रुतं द्रवत कौरवाः।
08043036c यथा जीवन्न वः कश्चिन्मुच्यते युधि सृंजयः।।
“कौरवरे! होगि! ओडि होगुत्तिरुववर बॆन्नट्टि होगि! युद्धदिंद इंदु ऒब्बने ऒब्ब सृंजयनू प्राणसहित नम्मिंद तप्पिसिकॊंडु होगबारदु!
08043037a तथा कुरुत संयत्ता वयं यास्याम पृष्ठतः।
08043037c एवमुक्त्वा ययावेष पृष्ठतो विकिरं शरैः।।
हागॆये माडलु प्रयत्नपडि! नावु निम्म हिंदॆये बरुत्तेवॆ!” हीगॆ हेळुत्ता शरगळन्नु ऎरचुत्ता अवरन्नु हिंबालिसि होगुत्तिद्दानॆ!
08043038a पश्य कर्णं रणे पार्थ श्वेतच्चविविराजितं।
08043038c उदयं पर्वतं यद्वच्चोभयन्वै दिवाकरः।।
पार्थ! दिवाकरनिंद शोभायमानगॊंडिरुव उदयपर्वतदंतॆ रणदल्लि श्वेतच्छत्रदिंद विराजितनागिरुव कर्णनन्नु नोडु!
08043039a पूर्णचंद्रनिकाशेन मूर्ध्नि चत्रेण भारत।
08043039c ध्रियमाणेन समरे तथा शतशलाकिना।।
भारत! नॆत्तिय मेलॆ नूरु शलाकॆगळुळ्ळ पूर्णचंद्रन कांतिय छत्रियु हॊळॆयुत्तिरुव अवनु समरदल्लि बॆळगुत्तिद्दानॆ.
08043040a एष त्वां प्रेक्षते कर्णः सकटाक्षो विशां पते।
08043040c उत्तमं यत्नमास्थाय ध्रुवमेष्यति संयुगे।।
विशांपते! इगो कर्णनु निन्नन्नु ओरॆगण्णिनिंद नोडुत्तिद्दानॆ! उत्तम प्रयत्नवन्नु माडि अवनु युद्धदल्लि इल्लिगे निश्चयवागियू बरुत्तिद्दानॆ!
08043041a पश्य ह्येनं महाबाहो विधुन्वानं महद्धनुः।
08043041c शरांश्चाशीविषाकारान्विसृजंतं महाबलं।।
महाबाहो! महाधनुस्सन्नु टेंकरिसुत्ता सर्पविषवन्नु कारुव शरगळन्नु प्रयोगिसुत्तिरुव ई महाबलनन्नु नोडु!
08043042a असौ निवृत्तो राधेयो दृश्यते वानरध्वज।
08043042c वधाय चात्मनोऽभ्येति दीपस्य शलभो यथा।।
वानरध्वज! पतंगवु आत्मनाशक्कागिये दीपद बळि होगुवंतॆ इगो राधेयनु इल्लिगे बरुत्तिरुवंतॆ काणुत्तिदॆ!
08043043a कर्णमेकाकिनं दृष्ट्वा रथानीकेन भारत।
08043043c रिरक्षिषुः सुसंयत्तो धार्तराष्ट्रोऽभिवर्तते।।
भारत! कर्णनु ऒब्बने इरुवुदन्नु नोडि अवनन्नु रक्षिसलु प्रयत्नपडुत्तिरुव धार्तराष्ट्रनू अवनन्नु हिंबालिसि बरुत्तिद्दानॆ!
08043044a सार्वैः सहैभिर्दुष्टात्मा वध्य एष प्रयत्नतः।
08043044c त्वया यशश्च राज्यं च सुखं चोत्तममिच्चता।।
यशस्सु, राज्य, मत्तु उत्तम सुखवन्नु इच्छिसुव नीनु प्रयत्नपट्टु इवरॆल्लरॊडनॆ आ दुष्टात्म कर्णनन्नु वधिसु!
08043045a आत्मानं च कृतात्मानं समीक्ष्य भरतर्षभ।
08043045c कृतागसं च राधेयं धर्मात्मनि युधिष्ठिरे।।
भरतर्षभ! निन्नन्नु नीनु कृतात्मनॆंदू, राधेयनु धर्मात्म युधष्ठिरनिगॆ अपराधवॆसगिरुवनॆंदू तिळिदुकॊळ्ळबेकु.
08043046a प्रतिपद्यस्व राधेयं प्राप्तकालमनंतरं।
08043046c आर्यां युद्धे मतिं कृत्वा प्रत्येहि रथयूथपं।।
अनंतर सरियाद कालबंदाग राधेयनन्नु ऎदुरिसि युद्धमाडु! युद्धदल्लि आर्यबुद्धियन्निट्टुकॊंडु आ रथयूथपनन्नु संहरिसु!
08043047a पंच ह्येतानि मुख्यानां रथानां रथसत्तम।
08043047c शतान्यायांति वेगेन बलिनां भीमतेजसां।।
रथसत्तम! इगो भीमतेजस्सिन बलशाली ऐदुनूरु रथमुख्यरु वेगदिंद इल्लिगॆ बरुत्तिद्दारॆ!
08043048a पंच नागसहस्राणि द्विगुणा वाजिनस्तथा।
08043048c अभिसंहत्य कौंतेय पदातिप्रयुतानि च।।
08043048E अन्योन्यरक्षितं वीर बलं त्वामभिवर्तते।
कौंतेय! ऐदुसाविर आनॆगळू, अदर ऎरडुपट्टु कुदुरॆगळू, हत्तु लक्ष पदातिगळन्नू संघटितगॊंडिरुव सेनॆयु अन्योन्यरन्नु रक्षिसिकॊळ्ळुत्ता निन्न कडॆये बरुत्तिदॆ.
08043049a सूतपुत्रे महेष्वासे दर्शयात्मानमात्मना।।
08043049c उत्तमं यत्नमास्थाय प्रत्येहि भरतर्षभ।
भरतर्षभ! महेष्वास सूतपुत्रनु तन्नन्नु तानु काणिसिकॊंडाग उत्तम प्रयत्नवन्नु माडि अवनॊडनॆ होराडु!
08043050a असौ कर्णः सुसंरब्धः पांचालानभिधावति।।
08043050c केतुमस्य हि पश्यामि धृष्टद्युम्नरथं प्रति।
08043050e समुच्चेत्स्यति पांचालानिति मन्ये परंतप।।
इगो! कर्णनु संरब्धनागि पांचालरन्नु आक्रमणिसुत्तिद्दानॆ. अवन ध्वजवु धृष्टद्युम्नन रथद बळि नानु काणुत्तिद्देनॆ! परंतप! अवनु पांचालरॊडनॆ युद्धमाडुत्तिद्दानॆंदु ननगन्निसुत्तिदॆ!
08043051a आचक्षे ते प्रियं पार्थ तदेवं भरतर्षभ।
08043051c राजा जीवति कौरव्यो धर्मपुत्रो युधिष्ठिरः।।
पार्थ! भरतर्षभ! निनगॆ प्रियवादुदन्नु हेळुत्तिद्देनॆ. राजा कौरव्य धर्मपुत्र युधिष्ठिरनु जीविसिद्दानॆ!
08043052a असौ भिमो महाबाहुः संनिवृत्तश्चमूमुखे।
08043052c वृतः सृंजयसैन्येन सात्यकेन च भारत।।
भारत! इगो! महाबाहु बीमसेननु सृंजयरु मत्तु सात्यकियरिंद परिवृतनागि सेनामुखदल्लि हिंदिरुगिद्दानॆ!
08043053a वध्यंत एते समरे कौरवा निशितैः शरैः।
08043053c भीमसेनेन कौंतेय पांचालैश्च महात्मभिः।।
कौंतेय! भीमसेन मत्तु महात्म पांचालर निशित शरगळिंद समरदल्लि कौरवरु वधिसल्पडुत्तिद्दारॆ!
08043054a सेना हि धार्तराष्ट्रस्य विमुखा चाभवद्रणात्।
08043054c विप्रधावति वेगेन भीमस्य निहता शरैः।।
भीमन शरगळिंद हतराद धार्तराष्ट्रन सेनॆयु गायगॊंडु वेगवागि रणदिंद ओडि विमुखवागुत्तिदॆ!
08043055a विपन्नसस्येव मही रुधिरेण समुक्षिता।
08043055c भारती भरतश्रेष्ठ सेना कृपणदर्शना।।
भरतश्रेष्ठ! रक्तदिंद तोय्दुहोगिरुव भारती सेनॆयु पैरुगळिल्लिद गद्दॆयंतॆ निस्तेजवागि काणुत्तिदॆ.
08043056a निवृत्तं पश्य कौंतेय भीमसेनं युधां पतिं।
08043056c आशीविषमिव क्रुद्धं तस्माद्द्रवति वाहिनी।।
कौंतेय! सर्पविषदंतॆ क्रुद्धनागिरुव युधांपति भीमसेननु युद्धक्कॆ हिंदिरुगि कौरव सेनॆयन्नु ओडिसुत्तिरुवुदन्नु नोडु!
08043057a पीतरक्तासितसितास्ताराचंद्रार्कमंडिताः।
08043057c पताका विप्रकीर्यंते चत्राण्येतानि चार्जुन।।
अर्जुन! हळदि-कॆंपु-कप्पु मत्तु बिळियबण्णद नक्षत्र-चंद्र-सूर्यर चित्रगळुळ्ळ पताकॆगळु मत्तु चत्रगळु बीळुत्तिरुवुदन्नु नोडु!
08043058a सौवर्णा राजताश्चैव तैजसाश्च पृथग्विधाः।
08043058c केतवो विनिपात्यंते हस्त्यश्वं विप्रकीर्यते।।
सुवर्ण-रजत-लोहमयवाद नानाविधद ध्वजगळु बीळुत्तिवॆ. आनॆ-कुदुरॆगळू दिक्कापालागि ओडिहोगुत्तिवॆ!
08043059a रथेभ्यः प्रपतंत्येते रथिनो विगतासवः।
08043059c नानावर्णैर्हता बाणैः पांचालैरपलायिभिः।।
युद्धदिंद पलायन माडदिरुव पांचालर नाना वर्णद बाणगळिंद हतरागि रथिगळु असुनीगि रथगळिंद बीळुत्तिद्दारॆ!
08043060a निर्मनुष्यान्गजानश्वान्रथांश्चैव धनंजय।
08043060c समाद्रवंति पांचाला धार्तराष्ट्रांस्तरस्विनः।।
धनंजय! तरस्वि पांचालरु आनॆ-कुदुरॆ-रथगळन्नु निर्मनुष्यरन्नागि माडि धार्तराष्ट्ररन्नु ओडिसुत्तिद्दारॆ!
08043061a मृद्नंति च नरव्याघ्रा भीमसेनव्यपाश्रयात्।
08043061c बलं परेषां दुर्धर्षं त्यक्त्वा प्राणानरिंदम।।
अरिंदम! प्राणगळन्ने तॊरॆदु नरव्याघ्र पांचालरु भीमसेननन्नु आश्रयिसि दुर्धर्ष शत्रुबलवन्नु मर्दिसुत्तिद्दारॆ!
08043062a एते नदंति पांचाला धमंत्यपि च वारिजान्।
08043062c अभिद्रवंति च रणे निघ्नंतः सायकैः परान्।।
इगो! पांचालरु शंखगळन्नु ऊदुत्तिद्दारॆ! सिंहनादगैयुत्तिद्दारॆ! मत्तु रणदल्लि सायकगळिंद शत्रुगळन्नु संहरिसुत्ता अवरन्नु ओडिसुत्तिद्दारॆ!
08043063a पश्य स्वर्गस्य माहात्म्यं पांचाला हि परंतप।
08043063c धार्तराष्ट्रान्विनिघ्नंति क्रुद्धाः सिंहा इव द्विपान्।।
परंतप! स्वर्गद महात्मॆयन्नादरू नोडु! पांचालरे धार्तराष्ट्ररन्नु क्रुद्ध सिंहगळु आनॆगळन्नु हेगो हागॆ संहरिसुत्तिद्दारॆ!
08043064a सर्वतश्चाभिपन्नैषा धार्तराष्ट्री महाचमूः।
08043064c पांचालैर्मानसादेत्य हंसैर्गंगेव वेगितैः।।
मानससरोवरदिंद हॊरट हंसगळु वेगवागि गंगॆयन्नु सेरुवंतॆ पांचालरु ऎल्ल कडॆगळिंदलू धार्तराष्ट्रर महासेनॆयन्नु आक्रमणिसुत्तिद्दारॆ!
08043065a सुभृशं च पराक्रांताः पांचालानां निवारणे।
08043065c कृपकर्णादयो वीरा ऋषभाणामिवर्षभाः।।
गूळिगळन्नु गूळिगळु हेगो हागॆ कृप-कर्ण मॊदलाद वीररु पांचालरन्नु तडॆयुवल्लि तम्म परम विक्रमवन्नु तोरिसुत्तिद्दारॆ!
08043066a सुनिमग्नांश्च भीमास्त्रैर्धार्तराष्ट्रान्महारथान्।
08043066c धृष्टद्युम्नमुखा वीरा घ्नंति शत्रून्सहस्रशः।
08043066e विषण्णभूयिष्ठरथा धार्तराष्ट्री महाचमूः।।
भीमन अस्त्रगळिंद उत्साहवन्नु कळॆदुकॊंड महारथ धार्तराष्ट्र शत्रुगळन्नु धृष्टद्युम्नने मॊदलाद वीररु सहस्रारु संख्यॆगळल्लि संहरिसुत्तिद्दारॆ! ईग धार्तराष्ट्रर महा सेनॆयु विषण्णवागि होगिदॆ!
08043067a पश्य भीमेन नाराचैश्चिन्ना नागाः पतंत्यमी।
08043067c वज्रिवज्राहतानीव शिखराणि महीभृतां।।
नोडु! भीमन नाराचगळिंद कडियल्पट्ट आनॆगळु वज्रिय वज्रदिंद हतवागि भूमिय मेलॆ बीळुव शिखरगळंतॆ बीळुत्तिवॆ!
08043068a भीमसेनस्य निर्विद्धा बाणैः संनतपर्वभिः।
08043068c स्वान्यनीकानि मृद्नंतो द्रवंत्येते महागजाः।।
भीमसेनन सन्नतपर्व बाणगळिंद गायगॊंड महा आनॆगळु नम्म सैनिकरन्ने तुळियुत्ता ओडिहोगुत्तिवॆ!
08043069a नाभिजानासि भीमस्य सिंहनादं दुरुत्सहं।
08043069c नदतोऽर्जुन संग्रामे वीरस्य जितकाशिनः।।
अर्जुन! संग्रामदल्लि विजयोत्साहदिंद केळिबरुत्तिरुव सहिसलसाध्यवाद ई सिंहनादवु भीमनद्दु ऎंदु तिळि!
08043070a एष नैषादिरभ्येति द्विपमुख्येन पांडवं।
08043070c जिघांसुस्तोमरैः क्रुद्धो दंडपाणिरिवांतकः।।
इगो अल्लि पांडव भीमनन्नु संहरिसलोसुग क्रुद्धनाद नैषादनु आनॆयमेलॆ कुळितु दंडपाणि अंतकनंतॆ तोमरवन्नु हिडिदु बरुत्तिद्दानॆ!
08043071a सतोमरावस्य भुजौ चिन्नौ भीमेन गर्जतः।
08043071c तीक्ष्णैरग्निशिखाप्रख्यैर्नाराचैर्दशभिर्हतः।।
गर्जिसुत्तिरुव भीमनु अग्निशिखॆगळंतिरुव तीक्ष्ण नाराचगळिंद तोमरवन्नु हिडिदिरुव अवन ऎरडू भुजगळन्नु तुंडरिसि हत्तरिंद अवनन्नू संहरिसिबिट्टनु!
08043072a हत्वैनं पुनरायाति नागानन्यान्प्रहारिणः।
08043072c पश्य नीलांबुदनिभान्महामात्रैरधिष्ठितान्।
08043072e शक्तितोमरसंकाशैर्विनिघ्नंतं वृकोदरं।।
इवनन्नु संहरिसि पुनः बरुत्तिरुव नीलमोडगळंतॆ हॊळॆयुत्तिरुव महागात्रद अन्य आनॆगळन्नु शक्तितोमर समूहगळिंद संहरिसुत्तिरुव प्रहारि वृकोदरनन्नु नोडु!
08043073a सप्त सप्त च नागांस्तान्वैजयंतीश्च सध्वजाः।
08043073c निहत्य निशितैर्बाणैश्चिन्नाः पार्थाग्रजेन ते।
08043073e दशभिर्दशभिश्चैको नाराचैर्निहतो गजः।।
वैजयंती मत्तु ध्वजगळॊडनॆ नलवत्तॊंभत्तु आनॆगळन्नु निशित बाणगळिंद भेदिसि संहरिसि निन्न अण्ण पार्थनु हत्तु हत्तु नाराचगळिंद ऒंदॊंदु आनॆयन्नू संहरिसुत्तिद्दानॆ!
08043074a न चासौ धार्तराष्ट्राणां श्रूयते निनदस्तथा।
08043074c पुरंदरसमे क्रुद्धे निवृत्ते भरतर्षभे।।
पुरंदर समनागिरुव क्रुद्ध भरतर्षभ भीमनु युद्धक्कॆ हिंदिरुगिद नंतर धार्तराष्ट्रर सिंहनादगळु ईग केळिबरुत्तिल्ल!
08043075a अक्षौहिण्यस्तथा तिस्रो धार्तराष्ट्रस्य संहताः।
08043075c क्रुद्धेन नरसिंहेन भीमसेनेन वारिताः।।
क्रुद्ध नरसिंह भीमसेननु धार्तराष्ट्रनु संग्रहिसिद्द मूरु अक्षौहिणी सेनॆयन्नु तडॆदु संहरिसिद्दानॆ!””
08043076 संजय उवाच।
08043076a भीमसेनेन तत्कर्म कृतं दृष्ट्वा सुदुष्करं।
08043076c अर्जुनो व्यधमच्चिष्टानहितान्निशितैः शरैः।।
संजयनु हेळिदनु: “भीमसेननु सुदुष्करवाद आ कर्मवन्नॆसगिदुदन्नु कंडु अर्जुननु अळिदुळिदवरन्नु निशित शरगळिंद संहरिसिदनु.
08043077a ते वध्यमानाः समरे संशप्तकगणाः प्रभो।
08043077c शक्रस्यातिथितां गत्वा विशोका ह्यभवन्मुदा।।
प्रभो! समरदल्लि वधिसल्पडुत्तिरुव संशप्तक गणगळु शक्रन अतिथिगळागि होगि विशोकरागि मुदिसिदरु.
08043078a पार्थश्च पुरुषव्याघ्रः शरैः संनतपर्वभिः।
08043078c जघान धार्तराष्ट्रस्य चतुर्विधबलां चमूं।।
पुरुषव्याघ्र पार्थनादरो सन्नतपर्व शरगळिंद धार्तराष्ट्रन चतुर्विध सेनॆयन्नु संहरिसिदनु.”
समाप्ति
इति श्री महाभारते कर्णपर्वणि कृष्णार्जुनसंवादे त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः।।
इदु श्री महाभारतदल्लि कर्णपर्वदल्लि कृष्णार्जुनसंवाद ऎन्नुव नल्वत्मूरने अध्यायवु.