প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
কৰ্ণ পৰ্ৱ
কৰ্ণৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 37
সাৰ
অৰ্জুন-সংশপ্তকৰ যুদ্ধ (1-38).
08037001 সংজয উৱাচ।
08037001a ৱৰ্তমানে তদা যুদ্ধে ক্ষত্ৰিযাণাং নিমজ্জনে।
08037001c গাংডীৱস্য মহান্ঘোষঃ শুশ্ৰুৱে যুধি মাৰিষ।।
সংজযনু হেল়িদনু: “মাৰিষ! ক্ষত্ৰিযৰু মুল়ুগিহোগিদ্দ আ যুদ্ধৱু নডॆযুত্তিৰলু যুদ্ধদল্লি গাংডীৱদ মহাঘোষৱন্নু নাৱু কেল়িদॆৱু.
08037002a সংশপ্তকানাং কদনমকৰোদ্যত্ৰ পাংডৱঃ।
08037002c কোসলানাং তথা ৰাজন্নাৰাযণবলস্য চ।।
ৰাজন্! আগ পাংডৱ অৰ্জুননু সংশপ্তকৰু, কোসলৰু মত্তু নাৰাযণ সেনॆগল়ॊংদিগॆ কদনৱাডুত্তিদ্দনু.
08037003a সংশপ্তকাস্তু সমৰে শৰৱৃষ্টিং সমংততঃ।
08037003c অপাতযন্পাৰ্থমূৰ্ধ্নি জযগৃদ্ধাঃ প্ৰমন্যৱঃ।।
জযৱন্নু বযসুত্তিদ্দ সংশপ্তকৰাদৰো ক্ৰুদ্ধৰাগি সমৰদল্লি পাৰ্থন মেলॆ ऎল্লকডॆগল়িংদ শৰৱৃষ্টিযন্নু সুৰিসুত্তিদ্দৰু.
08037004a তাং ৱৃষ্টিং সহসা ৰাজংস্তৰসা ধাৰযন্প্ৰভুঃ।
08037004c ৱ্যগাহত ৰণে পাৰ্থো ৱিনিঘ্নন্ৰথিনাং ৱৰঃ।।
ৰাজন্! আ শৰৱৃষ্টিযন্নু সহিসিকॊংডু ৰথিগল়ল্লি শ্ৰেষ্ঠ প্ৰভু পাৰ্থনু সংহৰিসুত্তা সেনॆগল় ऒল়হॊক্কনু.
08037005a নিগৃহ্য তু ৰথানীকং কংকপত্ৰৈঃ শিলাশিতৈঃ।
08037005c আসসাদ ৰণে পাৰ্থঃ সুশৰ্মাণং মহাৰথং।।
শিলাশিত কংকপত্ৰগল়িংদ ৰথসেনॆযন্নু নিগ্ৰহিসি পাৰ্থনু ৰণদল্লি মহাৰথ সুশৰ্মন বল়িসাৰিদনু.
08037006a স তস্য শৰৱৰ্ষাণি ৱৱৰ্ষ ৰথিনাং ৱৰঃ।
08037006c তথা সংশপ্তকাশ্চৈৱ পাৰ্থস্য সমৰে স্থিতাঃ।।
ৰথিগল়ল্লি শ্ৰেষ্ঠ সুশৰ্মনু অৰ্জুনন মেলॆ শৰৱৰ্ষগল়ন্নু সুৰিসিদনু. হাগॆযে সংশপ্তকৰূ কূড পাৰ্থনন্নু সমৰদল্লি ऎদুৰিসিদৰু.
08037007a সুশৰ্মা তু ততঃ পাৰ্থং ৱিদ্ধ্ৱা নৱভিৰাশুগৈঃ।
08037007c জনাৰ্দনং ত্ৰিভিৰ্বাণৈৰভ্যহন্দক্ষিণে ভুজে।
08037007e ততোঽপৰেণ ভল্লেন কেতুং ৱিৱ্যাধ মাৰিষ।।
সুশৰ্মনাদৰো পাৰ্থনন্নু ऒংভত্তু আশুগগল়িংদ হॊডॆদু মূৰু বাণগল়িংদ জনাৰ্দনন বলভুজৱন্নু প্ৰহৰিসিদনু. মাৰিষ! অনংতৰ ইন্নॊংদু ভল্লদিংদ পাৰ্থন ধ্ৱজক্কॆ হॊডॆদনু.
08037008a স ৱানৰৱৰো ৰাজন্ৱিশ্ৱকৰ্মকৃতো মহান্।
08037008c ননাদ সুমহন্নাদং ভীষযন্ৱৈ ননৰ্দ চ।।
ৰাজন্! ৱিশ্ৱকৰ্মনিংদলে ধ্ৱজদল্লি নিৰ্মিতনাগিদ্দ ৱানৰৱৰ হনুমংতনু ऎল্লৰন্নূ ভযগॊল়িসুত্তা জোৰাগি গৰ্জিসিদনু.
08037009a কপেস্তু নিনদং শ্ৰুত্ৱা সংত্ৰস্তা তৱ ৱাহিনী।
08037009c ভযং ৱিপুলমাদায নিশ্চেষ্টা সমপদ্যত।।
কপিয আ গৰ্জনॆযন্নু কেল়ি নিন্ন সেনॆযু তুংবা ভযগॊংদু তত্তৰিসি মূৰ্ছॆগॊংডিতু.
08037010a ততঃ সা শুশুভে সেনা নিশ্চেষ্টাৱস্থিতা নৃপ।
08037010c নানাপুষ্পসমাকীৰ্ণং যথা চৈত্ৰৰথং ৱনং।।
নৃপ! নিশ্চেষ্টৱাগি নিংতিদ্দ নম্ম সেনॆযু নানাপুষ্পগল়িংদ সমৃদ্ধৱাগিদ্দ চৈত্ৰৰথ ৱনদংতॆযে শোভিসিতু.
08037011a প্ৰতিলভ্য ততঃ সংজ্ঞাং যোধাস্তে কুৰুসত্তম।
08037011c অৰ্জুনং সিষিচুৰ্বাণৈঃ পৰ্ৱতং জলদা ইৱ।
08037011e পৰিৱৱ্ৰুস্তদা সৰ্ৱে পাংডৱস্য মহাৰথং।।
কুৰুসত্তম! পুনঃ ऎচ্চॆত্ত নিন্ন যোধৰু মোডগল়ু পৰ্ৱতৱন্নু হেগো হাগॆ অৰ্জুননন্নু বাণগল়িংদ অভিষেচিসিদৰু. ऎল্লৰূ মহাৰথ পাংডৱনন্নু সুত্তুৱৰॆদৰু.
08037012a তে হযান্ৰথচক্ৰে চ ৰথেষাশ্চাপি ভাৰত।
08037012c নিগৃহ্য বলৱত্তূৰ্ণং সিংহনাদমথানদন্।।
ভাৰত! অৱৰু অৰ্জুনন কুদুৰॆগল়ন্নূ, ৰথচক্ৰগল়ন্নূ, ৰথদ ঈষাদংডৱন্নূ হিডিদু বলৱন্নুপযোগিসি তডॆদু সিংহনাদগৈদৰু.
08037013a অপৰে জগৃহুশ্চৈৱ কেশৱস্য মহাভুজৌ।
08037013c পাৰ্থমন্যে মহাৰাজ ৰথস্থং জগৃহুৰ্মুদা।।
মহাৰাজ! কॆলৱৰু কেশৱন মহাভুজগল়ॆৰডন্নূ হিডিদু ऎল়ॆদাডুত্তিদ্দৰু. অন্যৰু ৰথদল্লিদ্দ পাৰ্থনন্নু সংতোষদিংদ হিডিদুকॊংডৰু.
08037014a কেশৱস্তু তদা বাহূ ৱিধুন্ৱন্ৰণমূৰ্ধনি।
08037014c পাতযামাস তান্সৰ্ৱান্দুষ্টহস্তীৱ হস্তিনঃ।।
আগ কেশৱনাদৰো দুষ্ট আনॆযু মাৱটিগনন্নু কॆল়ক্কॆ হাকিবিডুৱংতॆ তন্নॆৰডু তোল়ুগল়ন্নূ বলৱাগি ऒদৰুত্তা অৱৰॆল্লৰন্নূ কॆল়ক্কॆ বীল়িসিদনু.
08037015a ততঃ ক্ৰুদ্ধো ৰণে পাৰ্থঃ সংৱৃতস্তৈৰ্মহাৰথৈঃ।
08037015c নিগৃহীতং ৰথং দৃষ্ট্ৱা কেশৱং চাপ্যভিদ্ৰুতং।
08037015e ৰথাৰূঢাংশ্চ সুবহূন্পদাতীংশ্চাপ্যপাতযত্।।
আগ ৰণদল্লি আ মহাৰথৰু সুত্তুৱৰॆদু ৰথৱন্নু হিডিদুকॊংডিদুদন্নূ কেশৱনন্নু আক্ৰমণিসিদুদন্নূ নোডি ক্ৰুদ্ধনাদ পাৰ্থনু অনেক ৰথাৰূঢৰন্নূ পদাতিগল়ন্নূ সংহৰিসি কॆল়গুৰুল়িসিদনু.
08037016a আসন্নাংশ্চ ততো যোধাং শৰৈৰাসন্নযোধিভিঃ।
08037016c চ্যাৱযামাস সমৰে কেশৱং চেদমব্ৰৱীত্।।
অনতিদূৰদল্লিযে ইদ্দ যোধৰন্নু হত্তিৰদিংদলে প্ৰহৰিসবহুদাদ বাণগল়িংদ অচ্ছাদিসুত্তা সমৰদল্লি অৰ্জুননু কেশৱনিগॆ ইংতॆংদনু:
08037017a পশ্য কৃষ্ণ মহাবাহো সংশপ্তকগণান্মযা।
08037017c কুৰ্ৱাণান্দাৰুণং কৰ্ম ৱধ্যমানান্সহস্ৰশঃ।
“মহাবাহো! কৃষ্ণ! ঈ সংশপ্তকগণগল়ন্নু নোডু! নন্নিংদ সহস্ৰাৰু সংখ্যॆগল়ল্লি ৱধিসল্পডুত্তিদ্দৰূ ইংতহ দাৰুণ কৰ্মৱন্নॆসগুত্তিদ্দাৰॆ!
08037018a ৰথবংধমিমং ঘোৰং পৃথিৱ্যাং নাস্তি কশ্চন।
08037018c যঃ সহেত পুমাঽল্লোকে মদন্যো যদুপুংগৱ।।
যদুপুংগৱ! ঈ ঘোৰ ৰথবংধৱন্নু নানল্লদে পৃথ্ৱিয বেৰাৱ পুৰুষনিগূ সহিসিকॊল়্ল়লাগুত্তিৰলিল্ল.”
08037019a ইত্যেৱমুক্ত্ৱা বীভত্সুৰ্দেৱদত্তমথাধমত্।
08037019c পাংচজন্যং চ কৃষ্ণোঽপি পূৰযন্নিৱ ৰোদসী।।
হীগॆ হেল়ি বীভত্সুৱু দেৱদত্তশংখৱন্নূদিদনু. অদক্কॆ পূৰকৱাগি কৃষ্ণনূ কূড পাংচজন্যৱন্নু মॊল়গিসিদনু.
08037020a তং তু শংখস্ৱনং শ্ৰুত্ৱা সংশপ্তকৱৰূথিনী।
08037020c সংচচাল মহাৰাজ ৱিত্ৰস্তা চাভৱদ্ভৃশং।।
মহাৰাজ! আ শংখস্ৱনৱন্নু কেল়ি সংশপ্তক ৱৰূথিনিযু অত্যংত ভযগॊংডু ওডতॊডগিতু.
08037021a পদবংধং ততশ্চক্ৰে পাংডৱঃ পৰৱীৰহা।
08037021c নাগমস্ত্ৰং মহাৰাজ সংপ্ৰোদীৰ্য মুহুৰ্মুহুঃ।।
মহাৰাজ! আগ পৰৱীৰহ পাংডৱনু পুনঃ পুনঃ নাগাস্ত্ৰৱন্নু প্ৰযোগিসুত্তা অৱৰ পাদগল়ন্নু বংধিসিবিট্টনু.
08037022a যানুদ্দিশ্য ৰণে পাৰ্থঃ পদবংদং চকাৰ হ।
08037022c তে বদ্ধাঃ পদবংদেন পাংডৱেন মহাত্মনা।
08037022e নিশ্চেষ্টা অভৱন্ৰাজন্নশ্মসাৰমযা ইৱ।।
ৰাজন্! ৰণদল্লি পাৰ্থনু শত্ৰুগল় পদবংধগৈদনু. মহাত্ম পাংডৱনিংদ পদবংধদিংদ কট্টল্পট্ট অৱৰু লোহদ মূৰ্তিগল়োপাদিযল্লি নিশ্চেষ্টৰাগি নিংতুবিট্টৰু.
08037023a নিশ্চেষ্টাংস্তু ততো যোধানৱধীত্পাংডুনংদনঃ।
08037023c যথেংদ্ৰঃ সমৰে দৈত্যাংস্তাৰকস্য ৱধে পুৰা।।
নিশ্চেষ্টৰাগিৰুৱ যোধৰন্নু পাংডুনংদননু হিংদॆ ইংদ্ৰনু দৈত্য তাৰকন ৱধॆয সমৰদল্লি হেগো হাগॆ ৱধিসিদনু.
08037024a তে ৱধ্যমানাঃ সমৰে মুমুচুস্তং ৰথোত্তমং।
08037024c আযুধানি চ সৰ্ৱাণি ৱিস্ৰষ্টুমুপচক্ৰমুঃ।।
সমৰদল্লি ৱধিসল্পডুত্তিৰুৱ অৱৰু আ উত্তম ৰথৱন্নু বিট্টু তম্মল্লিদ্দ সৰ্ৱ আযুধগল়ন্নু অৰ্জুনন মেলॆ প্ৰযোগিসলু তॊডগিদৰু.
08037025a ততঃ সুশৰ্মা ৰাজেংদ্ৰ গৃহীতাং ৱীক্ষ্য ৱাহিনীং।
08037025c সৌপৰ্ণমস্ত্ৰং ত্ৱৰিতঃ প্ৰাদুশ্চক্ৰে মহাৰথঃ।।
ৰাজেংদ্ৰ! আগ সেনॆযু বংধিসল্পট্টিৰুৱুদন্নু নোডিদ মহাৰথ সুশৰ্মনু ত্ৱৰॆমাডি সৌপৰ্ণাস্ত্ৰৱন্নু প্ৰযোগিসিদনু.
08037026a ততঃ সুপৰ্ণাঃ সংপেতুৰ্ভক্ষযংতো ভুজংগমান্।
08037026c তে ৱৈ ৱিদুদ্ৰুৱুৰ্নাগা দৃষ্ট্ৱা তান্খচৰান্নৃপ।।
নৃপ! আগ গৰুডগল়ু মেলॆৰগি ভুজংগগল়ন্নু ভক্ষিসতॊডগিদৱু. আ গৰুডৰন্নু কংড নাগগল়ু পলাযনগৈদৱু.
08037027a বভৌ বলং তদ্ৱিমুক্তং পদবংধাদ্ৱিশাং পতে।
08037027c মেঘৱৃংদাদ্যথা মুক্তো ভাস্কৰস্তাপযন্প্ৰজাঃ।।
ৱিশাংপতে! মোডগল়িংদ ৱিমুক্তনাগি ভাস্কৰনু প্ৰজॆগল়ন্নু তাপগॊল়িসুৱংতॆ অৱন সেনॆযু পদবংধদিংদ ৱিমুক্তৱাযিতু.
08037028a ৱিপ্ৰমুক্তাস্তু তে যোধাঃ ফল্গুনস্য ৰথং প্ৰতি।
08037028c সসৃজুৰ্বাণসংঘাংশ্চ শস্ত্ৰসংঘাংশ্চ মাৰিষ।।
মাৰিষ! ৱিমুক্তৰাদ আ যোধৰু ফল্গুনন ৰথদ মেলॆ বাণসংঘগল়ন্নূ শস্ত্ৰসংঘগল়ন্নূ প্ৰযোগিসিদৰু.
08037029a তাং মহাস্ত্ৰমযীং ৱৃষ্টিং সংচিদ্য শৰৱৃষ্টিভিঃ।
08037029c ৱ্যৱাতিষ্ঠত্ততো যোধান্ৱাসৱিঃ পৰৱীৰহা।।
আ মহাস্ত্ৰমযী ৱৃষ্টিযন্নু শৰৱৃষ্টিগল়িংদ নিৰসনগॊল়িসি পৰৱীৰহ ৱাসৱী অৰ্জুননু যোধৰন্নু সংহৰিসতॊডগিদনু.
08037030a সুশৰ্মা তু ততো ৰাজন্বাণেনানতপৰ্ৱণা।
08037030c অৰ্জুনং হৃদযে ৱিদ্ধ্ৱা ৱিৱ্যাধান্যৈস্ত্ৰিভিঃ শৰৈঃ।
08037030e স গাঢৱিদ্ধো ৱ্যথিতো ৰথোপস্থ উপাৱিশত্।।
ৰাজন্! আগ সুশৰ্মনু আনতপৰ্ৱ বাণদিংদ অৰ্জুনন হৃদযৱন্নু প্ৰহৰিসি অন্য মূৰু শৰগল়িংদ অৱনন্নু হॊডॆদনু. গাঢৱাগি প্ৰহৰিসল্পট্ট অৰ্জুননু ৱ্যথিতনাগি ৰথদল্লিযে কুসিদু কুল়িতুকॊংডনু.
08037031a প্ৰতিলভ্য ততঃ সংজ্ঞাং শ্ৱেতাশ্ৱঃ কৃষ্ণসাৰথিঃ।
08037031c ঐংদ্ৰমস্ত্ৰমমেযাত্মা প্ৰাদুশ্চক্ৰে ত্ৱৰান্ৱিতঃ।
08037031e ততো বাণসহস্ৰাণি সমুত্পন্নানি মাৰিষ।।
অনংতৰ পুনঃ ऎচ্চॆত্ত কৃষ্ণসাৰথি অমেযাত্ম শ্ৱেতাশ্ৱনু ত্ৱৰॆমাডি ঐংদ্ৰাস্ত্ৰৱন্নু প্ৰকটিসিদনু. মাৰিষ! আগ সহস্ৰাৰু বাণগল়ু প্ৰাদুৰ্ভৱিসিদৱু.
08037032a সৰ্ৱদিক্ষু ৱ্যদৃশ্যংত সূদযংতো নৃপ দ্ৱিপান্।
08037032c হযান্ৰথাংশ্চ সমৰে শস্ত্ৰৈঃ শতসহস্ৰশঃ।।
নৃপ! সৰ্ৱদিক্কুগল়ল্লিযূ প্ৰকটৱাদ শস্ত্ৰগল়ু সমৰদল্লি নূৰাৰু সহস্ৰাৰু আনॆগল়ন্নূ, কুদুৰॆগল়ন্নূ ৰথগল়ন্নূ নাশগॊল়িসিদৱু.
08037033a ৱধ্যমানে ততঃ সৈন্যে ৱিপুলা ভীঃ সমাৱিশত্।
08037033c সংশপ্তকগণানাং চ গোপালানাং চ ভাৰত।
08037033e ন হি কশ্চিত্পুমাংস্তত্ৰ যোঽৰ্জুনং প্ৰত্যযুধ্যত।।
ভাৰত! সৈন্যদল্লি ৱিপুল ৱধॆযু নডॆযুত্তিৰলু সংশপ্তকগণ মত্তু গোপালৰন্নু অত্যংত ভযৱু সমাৱেশগॊংডিতু. অল্লি অৰ্জুননॊডনॆ প্ৰতিযাগি যুদ্ধমাডুৱ যাৱ পুৰুষনূ ইৰলিল্ল.
08037034a পশ্যতাং তত্ৰ ৱীৰাণামহন্যত মহদ্বলং।
08037034c হন্যমানমপশ্যংশ্চ নিশ্চেষ্টাঃ স্ম পৰাক্ৰমে।।
অল্লি ৱীৰৰু নোডুত্তিদ্দংতॆযে অৱনু মহাসেনॆযন্নু সংহৰিসিদনু. নিশ্চেষ্টৱাগিৰুৱ মত্তু পৰাক্ৰমৱু কুংদিহোগিৰুৱ সেনॆগল়ন্নু ৱধিসুত্তিৰুৱুদন্নু নাৱু নোডিদॆৱু.
08037035a অযুতং তত্ৰ যোধানাং হত্ৱা পাংডুসুতো ৰণে।
08037035c ৱ্যভ্ৰাজত ৰণে ৰাজন্ৱিধূমোঽগ্নিৰিৱ জ্ৱলন্।।
ৰাজন্! ৰণদল্লি হত্তুসাৱিৰ যোধৰন্নু সংহৰিসি পাংডুসুতনু ধূমৱিল্লদ অগ্নিযংতॆ প্ৰজ্ৱলিসুত্ত প্ৰকাশিসিদনু.
08037036a চতুৰ্দশ সহস্ৰাণি যানি শিষ্টানি ভাৰত।
08037036c ৰথানামাযুতং চৈৱ ত্ৰিসাহস্ৰাশ্চ দংতিনঃ।।
আগ অল্লি হদিনাল্কু সাৱিৰ পদাতিগল়ু, হত্তুসাৱিৰ ৰথিগল়ু মত্তু মূৰুসাৱিৰ আনॆগল়ু মাত্ৰ অল়িদুল়িদিদ্দৱু.
08037037a ততঃ সংশপ্তকা ভূযঃ পৰিৱৱ্ৰুৰ্ধনংজযং।
08037037c মৰ্তৱ্যমিতি নিশ্চিত্য জযং ৱাপি নিৱৰ্তনং।।
অনংতৰ সাযবেকু অথৱা জযগল়িসি হিংদিৰুগবেকॆংদু নিশ্চযিসি সংশপ্তকৰু পুনঃ ধনংজযন্নু সুত্তুৱৰॆদৰু.
08037038a তত্ৰ যুদ্ধং মহদ্ধ্যাসীত্তাৱকানাং ৱিশাং পতে।
08037038c শূৰেণ বলিনা সাৰ্ধং পাংডৱেন কিৰীটিনা।।
ৱিশাংপতে! অল্লি নিন্নৱৰ মত্তু শূৰ বলশালি পাংডৱ কিৰীটিয নডুৱॆ মহা যুদ্ধৱু নডॆযিতু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে কৰ্ণপৰ্ৱণি সংকুলযুদ্ধে সপ্তত্ৰিংশোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি কৰ্ণপৰ্ৱদল্লি সংকুলযুদ্ধ ऎন্নুৱ মূৱত্তেল়নে অধ্যাযৱু.