প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
কৰ্ণ পৰ্ৱ
কৰ্ণৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 33
সাৰ
যুদ্ধদল্লি কৰ্ণনু যুধিষ্ঠিৰনন্নু পৰাজযগॊল়িসিদুদু (1-34). পলাযন মাডুত্তিদ্দ যুধিষ্ঠিৰনন্নু হিংবালিসি কৰ্ণনু অৱন ভুজৱন্নু মুট্টি হীযাল়িসি কল়ুহিসিদুদু (35-40). যুদ্ধদ ৱৰ্ণনॆ (41-70).
08033001 সংজয উৱাচ।
08033001a ৱিদাৰ্য কৰ্ণস্তাং সেনাং ধৰ্মৰাজমুপাদ্ৰৱত্।
08033001c ৰথহস্ত্যশ্ৱপত্তীনাং সহস্ৰৈঃ পৰিৱাৰিতঃ।।
সংজযনু হেল়িদনু: “আ সেনॆযন্নু ভেদিসি কৰ্ণনু সহস্ৰাৰু ৰথ-আনॆ-কুদুৰॆ-পদাতি সেনॆগল়িংদ পৰিৱৃতনাদ ধৰ্মৰাজনন্নু আক্ৰমণিসিদনু.
08033002a নানাযুধসহস্ৰাণি প্ৰেষিতান্যৰিভিৰ্ৱৃষঃ।
08033002c চিত্ত্ৱা বাণশতৈৰুগ্ৰৈস্তানৱিধ্যদসংভ্ৰমঃ।।
ৱৃষ কৰ্ণনু স্ৱল্পৱূ গাবৰিগॊল়্ল়দে শত্ৰুগল়ু সুৰিসুত্তিদ্দ সহস্ৰাৰু নানা আযুধগল়ন্নু নূৰাৰু উগ্ৰ বাণগল়িংদ তুংডৰিসিদনু.
08033003a নিচকৰ্ত শিৰাংস্যেষাং বাহূনূৰূংশ্চ সৰ্ৱশঃ।
08033003c তে হতা ৱসুধাং পেতুৰ্ভগ্নাশ্চান্যে ৱিদুদ্ৰুৱুঃ।।
অৱনু ऎল্লকডॆ শত্ৰুগল় শিৰগল়ন্নূ, বাহুগল়ন্নূ, তॊডॆগল়ন্নূ কত্তৰিসিদনু. অৱৰু ভগ্নৰাগি ভূমিয মেলॆ বিদ্দৰু. অন্যৰু পলাযনগৈদৰু.
08033004a দ্ৰৱিডাংধ্ৰনিষাধাস্তু পুনঃ সাত্যকিচোদিতাঃ।
08033004c অভ্যৰ্দযং জিঘাংসংতঃ পত্তযঃ কৰ্ণমাহৱে।।
আগ সাত্যকিযিংদ প্ৰচোদিতৰাদ দ্ৰৱিড-আংধ্ৰ-নিষাধ পদাতিগল়ু যুদ্ধদল্লি কৰ্ণনন্নু সংহৰিসলু বযসি অৱনন্নু পুনঃ আক্ৰমিসিদৰু.
08033005a তে ৱিবাহুশিৰস্ত্ৰাণাঃ প্ৰহতাঃ কৰ্ণসাযকৈঃ।
08033005c পেতুঃ পৃথিৱ্যাং যুগপচ্চিন্নং শালৱনং যথা।।
কৰ্ণন সাযকগল়িংদ প্ৰহৰিসল্পট্ট অৱৰু বাহুগল়ু, শিৰগল়ু মত্তু কিৰীটগল়ন্নু কল়ॆদুকॊংডু কত্তৰিসল্পট্ট শালৱৃক্ষগল় ৱনদংতॆ ভূমিয মেলॆ বিদ্দৰু.
08033006a এৱং যোধশতান্যাজৌ সহস্ৰাণ্যযুতানি চ।
08033006c হতানীযুৰ্মহীং দেহৈৰ্যশসাপূৰযন্দিশঃ।।
হীগॆ হতৰাদ নূৰাৰু সহস্ৰাৰু লক্ষগট্টলॆ যোধৰু তম্ম দেহগল়িংদ ভূমিযন্নূ যশস্সুগল়িংদ দিক্কুগল়ন্নূ তুংবিবিট্টৰু.
08033007a অথ ৱৈকৰ্তনং কৰ্ণং ৰণে ক্ৰুদ্ধমিৱাংতকং।
08033007c ৰুৰুধুঃ পাংডুপাংচালা ৱ্যাধিং মংত্ৰৌষধৈৰিৱ।।
আগ ৰণৰংগদল্লি ক্ৰুদ্ধ অংতকনংতিদ্দ ৱৈকৰ্তন কৰ্ণনন্নু পাংডৱ-পাংচালৰু ৱ্যাধিযন্নু মংত্ৰৌষধিগল়িংদ হেগো হাগॆ তডॆদৰু.
08033008a স তান্প্ৰমৃদ্যাভ্যপতত্পুনৰেৱ যুধিষ্ঠিৰং।
08033008c মংত্ৰৌষধিক্ৰিযাতীতো ৱ্যাধিৰত্যুল্বণো যথা।।
অতিযাগি উল্বণিসিদ ৱ্যাধিযু মংত্ৰৌষধিগূ নিলুকদংতॆ কৰ্ণনু অৱৰন্নু সদॆবডিদু পুনঃ যুধিষ্ঠিৰনন্নু আক্ৰমণিসিদনু.
08033009a স ৰাজগৃদ্ধিভী ৰুদ্ধঃ পাংডুপাংচালকেকযৈঃ।
08033009c নাশকত্তানতিক্ৰাংতুং মৃত্যুৰ্ব্ৰহ্মৱিদো যথা।।
আদৰॆ ৰাজনন্নু ৰক্ষিসুৱ ছলদিংদ তডॆযুত্তিৰুৱ পাংডৱ-পাংচাল-কেকযৰন্নু মৃত্যুৱু ব্ৰহ্মৱিদনন্নু হেগো হাগॆ অতিক্ৰমিসলু অৱনু শক্তনাগলিল্ল.
08033010a ততো যুধিষ্ঠিৰঃ কৰ্ণমদূৰস্থং নিৱাৰিতং।
08033010c অব্ৰৱীত্পৰৱীৰঘ্নঃ ক্ৰোধসংৰক্তলোচনঃ।।
আগ অনতিদূৰদল্লিযে তডॆযল্পট্টু নিংতিদ্দ কৰ্ণনিগॆ ক্ৰোধসংৰক্তলোচন পৰৱীৰঘ্ন যুধিষ্ঠিৰনু ইংতॆংদনু:
08033011a কৰ্ণ কৰ্ণ ৱৃথাদৃষ্টে সূতপুত্ৰ ৱচঃ শৃণু।
08033011c সদা স্পৰ্ধসি সংগ্ৰামে ফল্গুনেন যশস্ৱিনা।
08033011e তথাস্মান্বাধসে নিত্যং ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰমতে স্থিতঃ।।
“কৰ্ণ! কৰ্ণ! শূন্যদৃষ্টিযৱনে! সূতপুত্ৰ! নন্ন মাতন্নু কেল়ু! ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰন অভিপ্ৰাযদংতॆ নডॆদুকॊল়্ল়ুৱ নীনু সদা সংগ্ৰামদল্লি যশস্ৱি ফল্গুননॊংদিগॆ স্পৰ্ধিসুত্তীযॆ মত্তু নিত্যৱূ নম্মন্নু বাধিসুত্তিদ্দীযॆ!
08033012a যদ্বলং যচ্চ তে ৱীৰ্যং প্ৰদ্ৱেষো যশ্চ পাংডুষু।
08033012c তত্সৰ্ৱং দৰ্শযস্ৱাদ্য পৌৰুষং মহদাস্থিতঃ।
08033012e যুদ্ধশ্ৰদ্ধাং স তেঽদ্যাহং ৱিনেষ্যামি মহাহৱে।।
নিন্নল্লি ऎষ্টু বলৱিদॆযো, ऎষ্টু ৱীৰ্যৱিদॆযো, পাংডৱৰ মেলॆ ऎষ্টু দ্ৱেষৱিদॆযো অৱॆল্লৱন্নূ ইংদু মহাপৌৰুষৱন্নাশ্ৰযিসি তোৰিসু!”
08033013a এৱমুক্ত্ৱা মহাৰাজ কৰ্ণং পাংডুসুতস্তদা।
08033013c সুৱৰ্ণপুংখৈৰ্দশভিৰ্ৱিৱ্যাধাযস্মযৈঃ শিতৈঃ।।
মহাৰাজ! হীগॆ হেল়ি পাংডুসুত যুধিষ্ঠিৰনু হত্তু সুৱৰ্ণপুংখগল়ুল়্ল় লোহময বাণগল়িংদ কৰ্ণনন্নু প্ৰহৰিসিদনু.
08033014a তং সূতপুত্ৰো নৱভিঃ প্ৰত্যৱিধ্যদৰিংদমঃ।
08033014c ৱত্সদংতৈৰ্মহেষ্ৱাসঃ প্ৰহসন্নিৱ ভাৰত।।
ভাৰত! অৱনন্নু প্ৰতিযাগি মহেষ্ৱাস অৰিংদম সূতপুত্ৰনু নগুত্তিৰুৱনো ऎন্নুৱংতॆ ऒংভত্তু ৱত্সদংতগল়িংদ হॊডॆদনু.
08033015a ততঃ ক্ষুৰাভ্যাং পাংচাল্যৌ চক্ৰৰক্ষৌ মহাত্মনঃ।
08033015c জঘান সমৰে শূৰঃ শৰৈঃ সন্নতপৰ্ৱভিঃ।।
অনংতৰ আ শূৰ মহাত্মনু সমৰদল্লি যুধিষ্ঠিৰন চক্ৰৰক্ষকৰাগিদ্দ ইব্বৰু পাংচালৰন্নু31 সন্নতপৰ্ৱ ক্ষুৰগল়িংদ সংহৰিসিদনু.
08033016a তাৱুভৌ ধৰ্মৰাজস্য প্ৰৱীৰৌ পৰিপাৰ্শ্ৱতঃ।
08033016c ৰথাভ্যাশে চকাশেতে চংদ্ৰস্যেৱ পুনৰ্ৱসূ।।
ধৰ্মৰাজন ৰথদ পক্কগল়ল্লি বিদ্দিদ্দ আ ইব্বৰু প্ৰৱীৰৰূ চংদ্ৰন বল়িযল্লিদ্দ পুনৰ্ৱসু নক্ষত্ৰগল়ংতॆ শোভিসুত্তিদ্দৰু.
08033017a যুধিষ্ঠিৰঃ পুনঃ কৰ্ণমৱিধ্যত্ত্ৰিংশতা শৰৈঃ।
08033017c সুষেণং সত্যসেনং চ ত্ৰিভিস্ত্ৰিভিৰতাডযত্।।
পুনঃ যুধিষ্ঠিৰনু কৰ্ণনন্নু মূৱত্তু বাণগল়িংদ প্ৰহৰিসি, সুষেণ-সত্যসেনৰন্নু মূৰু মূৰু বাণগল়িংদ হॊডॆদনু.
08033018a শল্যং নৱত্যা ৱিৱ্যাধ ত্ৰিসপ্তত্যা চ সূতজং।
08033018c তাংশ্চাস্য গোপ্তৄন্ৱিৱ্যাধ ত্ৰিভিস্ত্ৰিভিৰজিহ্মগৈঃ।।
শল্যনন্নু তॊংভত্তু মত্তু সূতজনন্নু ऎপ্পত্মূৰু বাণগল়িংদ হॊডॆদু যুধিষ্ঠিৰনু চক্ৰৰক্ষকৰন্নু মূৰু মূৰু জিহ্মগগল়িংদ প্ৰহৰিসিদনু.
08033019a ততঃ প্ৰহস্যাধিৰথিৰ্ৱিধুন্ৱানঃ স কাৰ্মুকং।
08033019c ভিত্ত্ৱা ভল্লেন ৰাজানং ৱিদ্ধ্ৱা ষষ্ট্যানদন্মুদা।।
আগ আধিৰথি কৰ্ণনু গহগহিসি নগুত্তা ধনুস্সন্নু জগ্গিসুত্তা ভল্লদিংদ ৰাজ যুধিষ্ঠিৰনন্নু হॊডॆদু, পুনঃ অৰৱত্তৰিংদ প্ৰহৰিসি সিংহগৰ্জনॆ মাডিদনু.
08033020a ততঃ প্ৰৱীৰাঃ পাংডূনামভ্যধাৱন্যুধিষ্ঠিৰং।
08033020c সূতপুত্ৰাত্পৰীপ্সংতঃ কৰ্ণমভ্যৰ্দযং শৰৈঃ।।
আগ পাংডৱ প্ৰৱীৰৰু সূতপুত্ৰন পীডॆগॊল়গাগিদ্দ যুধিষ্ঠিৰনন্নু সমীপিসি শৰগল়িংদ কৰ্ণনন্নু আক্ৰমণিসিদৰু.
08033021a সাত্যকিশ্চেকিতানশ্চ যুযুত্সুঃ পাংড্য এৱ চ।
08033021c ধৃষ্টদ্যুম্নঃ শিখংডী চ দ্ৰৌপদেযাঃ প্ৰভদ্ৰকাঃ।।
08033022a যমৌ চ ভীমসেনশ্চ শিশুপালস্য চাত্মজঃ।
08033022c কাৰূষা মত্স্যশেষাশ্চ কেকযাঃ কাশিকোসলাঃ।
08033022e এতে চ ত্ৱৰিতা ৱীৰা ৱসুষেণমৱাৰযন্।।
সাত্যকি, চেকিতান, যুযুত্সু, পাংড্য, ধৃষ্টদ্যুম্ন, শিখংডী, দ্ৰৌপদেযৰু, প্ৰভদ্ৰকৰু, যমল়ৰু, ভীমসেন, শিশুপালন মগ, কাৰূষৰু, অল়িদুল়িদ মত্স্যৰু, কেকযৰু, কাশি-কোসলৰু – ঈ ৱীৰৰু ত্ৱৰॆমাডি ৱসুষেণ কৰ্ণনন্নু তডॆদৰু.
08033023a জনমেজযশ্চ পাংচাল্যঃ কৰ্ণং ৱিৱ্যাধ সাযকৈঃ।
08033023c ৱৰাহকৰ্ণৈৰ্নাৰাচৈৰ্নালীকৈৰ্নিশিতৈঃ শৰৈঃ।
08033023e ৱত্সদংতৈৰ্ৱিপাঠৈশ্চ ক্ষুৰপ্ৰৈশ্চটকামুখৈঃ।।
পাংচাল্য জনমেজযনু কৰ্ণনন্নু সাযক, ৱৰাহকৰ্ণ, নাৰাচ, নালীক, ৱত্সদংত, ৱিপাঠ, ক্ষুৰপ্ৰ, মত্তু চটকামুখগল়ে মॊদলাদ নিশিত শৰগল়িংদ প্ৰহৰিসিদনু.
08033024a নানাপ্ৰহৰণৈশ্চোগ্ৰৈ ৰথহস্ত্যশ্ৱসাদিনঃ।
08033024c সৰ্ৱতোঽভ্যাদ্ৰৱন্কৰ্ণং পৰিৱাৰ্য জিঘাংসযা।।
কৰ্ণনন্নু সংহৰিসলু বযসি নানা উগ্ৰ প্ৰহৰণগল়িংদ, ৰথ-আনॆ-কুদুৰॆ-পদাতিগণগল়ॊংদিগॆ অৱৰু কৰ্ণনন্নু ऎল্লকডॆগল়িংদ সুত্তুৱৰॆদু আক্ৰমণিসিদৰু.
08033025a স পাংডৱানাং প্ৰৱৰৈঃ সৰ্ৱতঃ সমভিদ্ৰুতঃ।
08033025c উদৈৰযদ্ব্ৰাহ্মমস্ত্ৰং শৰৈঃ সংপূৰযন্দিশঃ।।
পাংডৱ প্ৰৱৰৰিংদ সুত্তলূ মুত্তল্পট্ট কৰ্ণনু ব্ৰহ্মাস্ত্ৰৱন্নু প্ৰযোগিসুত্তা সৰ্ৱদিক্কুগল়ন্নূ শৰগল়িংদ মুচ্চিবিট্টনু.
08033026a ততঃ শৰমহাজ্ৱালো ৱীৰ্যোষ্মা কৰ্ণপাৱকঃ।
08033026c নিৰ্দহন্পাংডৱৱনং চাৰু পৰ্যচৰদ্ৰণে।।
আগ শৰগল়ॆংব মহাজ্ৱালॆগল়িংদলূ, ৱীৰ্যৱॆংব তাপদিংদলূ কৰ্ণনॆংব পাৱকনু পাংডৱৰॆংব ৱনৱন্নু দহিসুত্তা ৰণদল্লি সংচৰিসুত্তিদ্দনু.
08033027a স সংৱাৰ্য মহাস্ত্ৰাণি মহেষ্ৱাসো মহাত্মনাং।
08033027c প্ৰহস্য পুৰুষেংদ্ৰস্য শৰৈশ্চিচ্চেদ কাৰ্মুকং।।
মহেষ্ৱাস মহাত্ম কৰ্ণনু জোৰাগি নক্কু মহাস্ত্ৰগল়ন্নু সংধানমাডি শৰগল়িংদ পুৰুষেংদ্ৰ যুধিষ্ঠিৰন কাৰ্মুকৱন্নু কত্তৰিসিদনু.
08033028a ততঃ সংধায নৱতিং নিমেষান্নতপৰ্ৱণাং।
08033028c বিভেদ কৱচং ৰাজ্ঞো ৰণে কৰ্ণঃ শিতৈঃ শৰৈঃ।।
নংতৰ কৰ্ণনু ৰণদল্লি নিমিষমাত্ৰদল্লি হॊস সন্নতপৰ্ৱ শৰগল়ন্নু হূডি আ নিশিত শৰগল়িংদ ৰাজন কৱচৱন্নূ কত্তৰিসিদনু.
08033029a তদ্ৱৰ্ম হেমৱিকৃতং ৰৰাজ নিপতত্তদা।
08033029c সৱিদ্যুদভ্ৰং সৱিতুঃ শিষ্টং ৱাতহতং যথা।।
হেমৱিকৃত আ কৱচৱু বীল়ুৱাগ সূৰ্যনॊডনিদ্দ মোডৱু ভিৰুগাল়িগॆ সিলুকি মিংচিনॊংদিগॆ কॆল়গॆ বীল়ুত্তিৰুৱংতॆ ৰাৰাজিসিতু.
08033030a তদংগং পুৰুষেংদ্ৰস্য ভ্ৰষ্টৱৰ্ম ৱ্যৰোচত।
08033030c ৰত্নৈৰলংকৃতং দিৱ্যৈৰ্ৱ্যভ্ৰং নিশি যথা নভঃ।।
পুৰুষেংদ্ৰন দেহদিংদ কল়চি বিদ্দ ৰত্নালংকৃত আ কৱচৱু নক্ষত্ৰমংডলদিংদ শোভাযমানৱাদ ৰাত্ৰিয আকাশদংতॆ তোৰুত্তিত্তু.
08033031a স ৱিৱৰ্মা শৰৈঃ পাৰ্থো ৰুধিৰেণ সমুক্ষিতঃ।
08033031c ক্ৰুদ্ধঃ সৰ্ৱাযসীং শক্তিং চিক্ষেপাধিৰথিং প্ৰতি।।
কৱচন্নু কল়ॆদুকॊংড আ পাৰ্থনু শৰপ্ৰহাৰগল়িংদ ৰক্তৱন্নু সোৰিসুত্তা ক্ৰুদ্ধনাগি সৰ্ৱৱূ লোহমযৱাগিদ্দ শক্তিযন্নু আধিৰথিয মেলॆ প্ৰযোগিসিদনু.
08033032a তাং জ্ৱলংতীমিৱাকাশে শৰৈশ্চিচ্চেদ সপ্তভিঃ।
08033032c সা চিন্না ভূমিমপতন্মহেষ্ৱাসস্য সাযকৈঃ।।
আকাশদল্লি প্ৰজ্ৱলিসুত্তিৰুৱ আ শক্তিযন্নু মহেষ্ৱাস কৰ্ণনু এল়ু সাযক শৰগল়িংদ কত্তৰিসি ভূমিয মেলॆ কॆডৱিদনু.
08033033a ততো বাহ্ৱোৰ্ললাটে চ হৃদি চৈৱ যুধিষ্ঠিৰঃ।
08033033c চতুৰ্ভিস্তোমৰৈঃ কৰ্ণং তাডযিত্ৱা মুদানদত্।।
আগ যুধিষ্ঠিৰনু কৰ্ণন বাহুগল়ু, হণॆ মত্তু ऎদॆগল়ন্নু নাল্কু তোমৰগল়িংদ হॊডॆদু জোৰাগি গৰ্জিসিদনু.
08033034a উদ্ভিন্নৰুধিৰঃ কৰ্ণঃ ক্ৰুদ্ধঃ সৰ্প ইৱ শ্ৱসন্।
08033034c ধ্ৱজং চিচ্চেদ ভল্লেন ত্ৰিভিৰ্ৱিৱ্যাধ পাংডৱং।
08033034e ইষুধী চাস্য চিচ্চেদ ৰথং চ তিলশোঽচ্চিনত্।।
উক্কিবৰুত্তিৰুৱ ৰক্তপ্ৰৱাহদিংদ ক্ৰুদ্ধনাদ কৰ্ণনু সৰ্পদংতॆ ভুসুগুট্টুত্তা ভল্লদিংদ অৱন ধ্ৱজৱন্নু তুংডৰিসিদনু মত্তু মূৰৰিংদ পাংডৱ যুধষ্ঠিৰনন্নু হॊডॆদনু. বাণগল়িংদ অৱন ৰথৱন্নু কূড ऎল়্ল়িন কাল়ুগল়ষ্টু সণ্ণ সণ্ণ চূৰুগল়ন্নাগিসি তুংডৰিসিদনু.
08033035a এৱং পাৰ্থো ৱ্যপাযাত্স নিহতপ্ৰাৰ্ষ্টিসাৰথিঃ।
08033035c অশক্নুৱন্প্ৰমুখতঃ স্থাতুং কৰ্ণস্য দুৰ্মনাঃ।।
তন্ন পাৰ্ষ্ণিসাৰথিগল়ন্নূ কল়ॆদুকॊংডিদ্দ পাৰ্থনু কৰ্ণনন্নু ऎদুৰিসলাগদে দুৰ্মনস্কনাগি পলাযনগৈদনু.
08033036a তমভিদ্ৰুত্য ৰাধেযঃ স্কংদং সংস্পৃশ্য পাণিনা।
08033036c অব্ৰৱীত্প্ৰহসন্ৰাজন্কুত্সযন্নিৱ পাংডৱং।।
ৰাজন্! যুধিষ্ঠিৰনন্নু হিংবালিসি হোগি ৰাধেযনু কৈযিংদ অৱন ভুজৱন্নু মুট্টি পাংডৱনন্নু হীযাল়িসুৱংতॆ নগুত্তা হেল়িদনু:
08033037a কথং নাম কুলে জাতঃ ক্ষত্ৰধৰ্মে ৱ্যৱস্থিতঃ।
08033037c প্ৰজহ্যাত্সমৰে শত্ৰূন্প্ৰাণান্ৰক্ষন্মহাহৱে।।
“শ্ৰেষ্ঠ কুলদল্লি হুট্টি ক্ষত্ৰধৰ্মদল্লি ৱ্যৱস্থিতনাগিদ্দুকॊংডু ঈ মহাসমৰদল্লি প্ৰাণগল়ন্নু ৰক্ষিসিকॊল়্ল়লোসুগ একॆ পলাযনমাডুত্তিৰুৱॆ?
08033038a ন ভৱান্ ক্ষত্ৰধৰ্মেষু কুশলোঽসীতি মে মতিঃ।
08033038c ব্ৰাহ্মে বলে ভৱান্ যুক্তঃ স্ৱাধ্যাযে যজ্ঞকৰ্মণি।।
নীনু ক্ষত্ৰধৰ্মদল্লি কুশলনল্লৱॆংদু ননগন্নিসুত্তিদॆ. নীনু স্ৱাধ্যায মত্তু যজ্ঞকৰ্মযুক্তৱাদ ব্ৰহ্মবলদিংদ কূডিৰুৱॆ.
08033039a মা স্ম যুধ্যস্ৱ কৌংতেয মা চ ৱীৰান্সমাসদঃ।
08033039c মা চৈনানপ্ৰিযং ব্ৰূহি মা চ ৱ্ৰজ মহাৰণং।।
আদুদৰিংদ কৌংতেয! যুদ্ধমাডবেড! ৱীৰৰॊংদিগॆ সॆণॆসবেড! ৱীৰৰॊংদিগॆ অপ্ৰিয মাতুগল়ন্নাডবেড. যুদ্ধভূমিগॆ ইন্নॊম্মॆ কালন্নে ইডবেড!”
08033040a এৱমুক্ত্ৱা ততঃ পাৰ্থং ৱিসৃজ্য চ মহাবলঃ।
08033040c ন্যহনত্পাংডৱীং সেনাং ৱজ্ৰহস্ত ইৱাসুৰীং।
08033040e ততঃ প্ৰাযাদ্দ্ৰুতং ৰাজন্ ৱ্ৰীডন্নিৱ জনেশ্ৱৰঃ।।
হীগॆ হেল়ি পাৰ্থনন্নু অল্লিযে বিট্টু ৱজ্ৰপাণি ইংদ্ৰনু অসুৰী সেনॆযন্নু হেগো হাগॆ পাংডৱী সেনॆযন্নু সংহৰিসিদনু. ৰাজন্! আগ জনেশ্ৱৰ যুধিষ্ঠিৰনু নাচিকॊংডৱনংতॆ শীঘ্ৰৱাগি ৰণদিংদ হॊৰটুহোদনু.
08033041a অথ প্ৰযাংতং ৰাজানমন্ৱযুস্তে তদাচ্যুতং।
08033041c চেদিপাংডৱপাংচালাঃ সাত্যকিশ্চ মহাৰথঃ।
08033041e দ্ৰৌপদেযাস্তথা শূৰা মাদ্ৰীপুত্ৰৌ চ পাংডৱৌ।।
আগ হিংদিৰুগুত্তিদ্দ আ অচ্যুত যুধিষ্ঠিৰনন্নু অনুসৰিসি চেদি-পাংডৱ-পাংচালৰূ, মহাৰথ সাত্যকিযূ, শূৰ দ্ৰৌপদেযৰূ, পাংডৱ মাদ্ৰীপুত্ৰৰিব্বৰূ হॊৰটুহোদৰু.
08033042a ততো যুধিষ্ঠিৰানীকং দৃষ্ট্ৱা কৰ্ণঃ পৰাঙ্মুখং।
08033042c কুৰুভিঃ সহিতো ৱীৰৈঃ পৃষ্ঠগৈঃ পৃষ্ঠমন্ৱযাত্।।
যুধিষ্ঠিৰন সেনॆযু পৰাঙ্মুখৱাদুদন্নু নোডি কৰ্ণনু কুৰুৱীৰৰন্নॊডগূডি অৱন সেনॆযন্নু হিংবালিসি হোদনু.
08033043a শংখভেৰীনিনাদৈশ্চ কাৰ্মুকাণাং চ নিস্ৱনৈঃ।
08033043c বভূৱ ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰাণাং সিংহনাদৰৱস্তদা।।
আগ ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰৰ কডॆযল্লি শংখ-ভেৰি নিনাদগল়ূ, বিল্লুগল় টেংকাৰ শব্ধৱূ, মত্তু জোৰাদ সিংহগৰ্জনॆগল়ূ কেল়িবংদৱু.
08033044a যুধিষ্ঠিৰস্তু কৌৰৱ্য ৰথমাৰুহ্য সত্ৱৰঃ।
08033044c শ্ৰুতকীৰ্তেৰ্মহাৰাজ দৃষ্টৱান্কৰ্ণৱিক্ৰমং।।
কৌৰৱ্য! মহাৰাজ! যুধিষ্ঠিৰনাদৰো বহুবেগ শ্ৰুতকীৰ্তিয ৰথৱন্নেৰি কৰ্ণন ৱিক্ৰমৱন্নু নোডুত্তিদ্দনু.
08033045a কাল্যমানং বলং দৃষ্ট্ৱা ধৰ্মৰাজো যুধিষ্ঠিৰঃ।
08033045c তান্যোধানব্ৰৱীত্ ক্ৰুদ্ধো হতৈনং ৱৈ সহস্ৰশঃ।।
তন্ন সেনॆযু কদডিহোগুত্তিৰুৱুদন্নু নোডি ধৰ্মৰাজ যুধিষ্ঠিৰনু ক্ৰুদ্ধনাগি তন্ন যোধৰিগॆ “সহস্ৰাৰু সংখ্যॆগল়ল্লি অৱৰন্নু কॊল্লিৰি!” ऎংদু হেল়িদনু.
08033046a ততো ৰাজ্ঞাভ্যনুজ্ঞাতাঃ পাংডৱানাং মহাৰথাঃ।
08033046c ভীমসেনমুখাঃ সৰ্ৱে পুত্ৰাংস্তে প্ৰত্যুপাদ্ৰৱন্।।
আগ ৰাজনিংদ আজ্ঞাপিতৰাদ পাংডৱ মহাৰথৰॆল্লৰূ ভীমসেননন্নু মুংদাগিসিকॊংডু নিন্ন পুত্ৰৰন্নু ऎদুৰিসি আক্ৰমণিসিদৰু.
08033047a অভৱত্তুমুলঃ শব্দো যোধানাং তত্ৰ ভাৰত।
08033047c হস্ত্যশ্ৱৰথপত্তীনাং শস্ত্ৰাণাং চ ততস্ততঃ।।
ভাৰত! আগ অল্লল্লি আনॆ-কুদুৰॆ-ৰথ-পদাতিগল় মত্তু যোধৰ শস্ত্ৰগল় তুমুল শব্ধৱু কেল়ি বংদিতু.
08033048a উত্তিষ্ঠত প্ৰহৰত প্ৰৈতাভিপততেতি চ।
08033048c ইতি ব্ৰুৱাণা অন্যোন্যং জঘ্নুৰ্যোধা ৰণাজিৰে।।
“মেলেল়িৰি! প্ৰহৰিসিৰি! মুংদॆ হোগিৰি! শত্ৰুৱিন মেলॆ বীল়িৰি!” হীগॆ হেল়ুত্তা যোধৰু ৰণৰংগদল্লি অন্যোন্যৰন্নু সংহৰিসিদৰু.
08033049a অভ্ৰচ্চাযেৱ তত্ৰাসীচ্চৰৱৃষ্টিভিৰংবৰে।
08033049c সমাৱৃত্তৈৰ্নৰৱৰৈৰ্নিঘ্নদ্ভিৰিতৰেতৰং।।
ইতৰেতৰৰন্নু সংহৰিসুত্তিদ্দ নৰৱৰৰু প্ৰযোগিসুত্তিদ্দ শৰৱৃষ্টিগল়ু আকাশৱন্নু তুংবি মোডগল়ংতॆযে নॆৰল়ন্নু নীডুত্তিদ্দৱু.
08033050a ৱিপতাকাধ্ৱজচ্চত্ৰা ৱ্যশ্ৱসূতাযুধা ৰণে।
08033050c ৱ্যংগাংগাৱযৱাঃ পেতুঃ ক্ষিতৌ ক্ষীণা হতেশ্ৱৰাঃ।।
ৰণদল্লি হতৰাদ ভূপালকৰু পতাকॆ-ধ্ৱজ-চত্ৰ-অশ্ৱ-সূত-আযুধগল়ন্নু কল়ॆদুকॊংডু অংগ-অৱযৱগল়িংদ ৱিহীনৰাগি ভূমিয মেলॆ বীল়ুত্তিদ্দৰু.
08033051a প্ৰৱৰাণীৱ শৈলানাং শিখৰাণি দ্ৱিপোত্তমাঃ।
08033051c সাৰোহা নিহতাঃ পেতুৰ্ৱজ্ৰভিন্না ইৱাদ্ৰযঃ।।
ৱজ্ৰদিংদ ऒডॆদু হোদ গিৰিগল়ংতॆ শৈলশিখৰগল়ংতিদ্দ উত্তম আনॆগল়ু সৱাৰৰॊংদিগॆ হতৰাগি কॆল়গুৰুল়ুত্তিদ্দৱু.
08033052a চিন্নভিন্নৱিপৰ্যস্তৈৰ্ৱৰ্মালংকাৰৱিগ্ৰহৈঃ।
08033052c সাৰোহাস্তুৰগাঃ পেতুৰ্হতৱীৰাঃ সহস্ৰশঃ।।
ছিন্ন-ভিন্নৱাদ মত্তু অস্তৱ্যস্থৱাদ অলংকাৰ শৰীৰগল়িংদ কূডিদ সহস্ৰাৰু কুদুৰॆগল়ু ৱীৰ আৰোহিগল়ॊংদিগॆ হতগॊংডু বীল়ুত্তিদ্দৱু.
08033053a ৱিপ্ৰৱিদ্ধাযুধাংগাশ্চ দ্ৱিৰদাশ্ৱৰথৈৰ্হতাঃ।
08033053c প্ৰতিৱীৰৈশ্চ সম্মৰ্দে পত্তিসংঘাঃ সহস্ৰশঃ।।
আনॆ-কুদুৰॆ-ৰথগল়িংদ হতৰাগি, ऎদুৰিদ্দ ৱীৰৰিংদ সদॆবডॆযল্পট্টু গাযগॊংড মত্তু কল়ॆদুকॊংড অংগাংগগল়িংদ যুক্তৱাগিদ্দ সহস্ৰাৰু পদাতিসংঘগল়ু বীল়ুত্তিদ্দৱু.
08033054a ৱিশালাযততাম্ৰাক্ষৈঃ পদ্মেংদুসদৃশাননৈঃ।
08033054c শিৰোভিৰ্যুদ্ধশৌংডানাং সৰ্ৱতঃ সংস্তৃতা মহী।।
ৱিশালৱূ, অগলৱূ, কॆংপাগিযূ ইদ্দ কণ্ণুগল়িংদ মত্তু পদ্ম-চংদ্ৰৰংতিদ্দ মুখগল়িংদলূ কূডিদ যুদ্ধশৌংডৰ শিৰগল়িংদ ভূমিযু ऎল্লॆল্লিযূ তুংবিহোগিত্তু.
08033055a তথা তু ৱিততে ৱ্যোম্নি নিস্ৱনং শুশ্ৰুৱুৰ্জনাঃ।
08033055c ৱিমানৈৰপ্সৰঃসংঘৈৰ্গীতৱাদিত্ৰনিস্ৱনৈঃ।।
ভূমিযল্লি হেগো হাগॆ আকাশদল্লিযূ ৱিমানগল়ল্লিদ্দ অপ্সৰ সংঘগল়ু গীত-ৱাদ্যগল় ধ্ৱনিযন্নু জনৰু কেল়ুত্তিদ্দৰু.
08033056a হতান্কৃত্তানভিমুখান্ৱীৰান্ৱীৰৈঃ সহস্ৰশঃ।
08033056c আৰোপ্যাৰোপ্য গচ্চংতি ৱিমানেষ্ৱপ্সৰোগণাঃ।।
যুদ্ধাভিমুখৰাগি ৱীৰৰিংদ হতৰাদ সহস্ৰাৰু ৱীৰৰন্নু অপ্সৰগণগল়ু ৱিমানগল়ল্লি এৰিসিকॊংডু হোগুত্তিদ্দৱু.
08033057a তদ্দৃষ্ট্ৱা মহদাশ্চৰ্যং প্ৰত্যক্ষং স্ৱৰ্গলিপ্সযা।
08033057c প্ৰহৃষ্টমনসঃ শূৰাঃ ক্ষিপ্ৰং জগ্মুঃ পৰস্পৰং।।
প্ৰত্যক্ষৱাগি আ মহদাশ্চৰ্যৱন্নু নোডি স্ৱৰ্গৱন্নু বযসি প্ৰহৃষ্টমনস্কৰাগি শূৰৰু বেগবেগনॆ পৰস্পৰৰন্নু কॊল্লুত্তিদ্দৰু.
08033058a ৰথিনো ৰথিভিঃ সাৰ্ধং চিত্ৰং যুযুধুৰাহৱে।
08033058c পত্তযঃ পত্তিভিৰ্নাগা নাগৈঃ সহ হযৈৰ্হযাঃ।।
যুদ্ধদল্লি ৰথিগল়ু ৰথিগল়ॊংদিগॆ, পদাতিগল়ু পদাতিগল়ॊংদিগॆ, আনॆগল়ু আনॆগল়ॊংদিগॆ মত্তু কুদুৰॆগল়ু কুদুৰॆগল়ॊংদিগॆ ৱিচিত্ৰৱাগি হোৰাডিদৰু.
08033059a এৱং প্ৰৱৃত্তে সংগ্ৰামে গজৱাজিজনক্ষযে।
08033059c সৈন্যে চ ৰজসা ৱ্যাপ্তে স্ৱে স্ৱাং জঘ্নুঃ পৰে পৰান্।।
ঈ ৰীতি সংগ্ৰামদল্লি আনॆ-কুদুৰॆ-জনৰ ক্ষযৱাগুত্তিৰলু সেনॆযু ধূল়িনিংদ আৱৃতৱাগি দিক্কুকাণদে নম্মৱৰু নম্মৱৰন্নে মত্তু শত্ৰুগল়ু শত্ৰুগল়ন্নে কॊল্লতॊডগিদৰু.
08033060a কচাকচি বভৌ যুদ্ধং দংতাদংতি নখানখি।
08033060c মুষ্টিযুদ্ধং নিযুদ্ধং চ দেহপাপ্মৱিনাশনং।।
দেহ-পাপগল়ন্নু ৱিনাশিসুৱ আ যুদ্ধদল্লি পৰস্পৰৰ কূদলন্নু জগ্গাডুত্তিদ্দৰু. হল্লুগল়িংদ কচ্চুত্তিদ্দৰু. উগুৰুগল়িংদ পৰॆদাডুত্তিদ্দৰু. মুষ্টিযুদ্ধ মাডুত্তিদ্দৰু.
08033061a তথা ৱৰ্ততি সংগ্ৰামে গজৱাজিজনক্ষযে।
08033061c নৰাশ্ৱগজদেহেভ্যঃ প্ৰসৃতা লোহিতাপগা।
08033061e নৰাশ্ৱগজদেহান্সা ৱ্যুৱাহ পতিতান্বহূন্।।
আ ৰীতি আনॆ-কুদুৰॆ-জন ক্ষযৱু নডॆযুত্তিৰলু সংগ্ৰামদল্লি নৰৰু, আনॆগল়ু মত্তু কুদুৰॆগল় দেহদিংদ সুৰিযুত্তিদ্দ ৰক্তৱু প্ৰৱাহৱাগি হৰিদু কॆল়গॆ বিদ্দিদ্দ অনেক নৰৰ, আনॆগল় মত্তু কুদুৰॆগল় দেহগল়ন্নে কॊচ্চিকॊংডু হোগুত্তিত্তু.
08033062a নৰাশ্ৱগজসংবাধে নৰাশ্ৱগজসাদিনাং।
08033062c লোহিতোদা মহাঘোৰা নদী লোহিতকৰ্দমা।
08033062e নৰাশ্ৱগজদেহান্সা ৱহংতী ভীৰুভীষণী।।
নৰাশ্ৱগজ সংপন্নৱাগিদ্দ আ মহাঘোৰ নদিযল্লি নৰাশ্ৱগজসৱাৰৰ ৰক্তৱে নীৰাগিদ্দিতু. মাংসৱে কॆসৰাগিদ্দিতু. নৰাশ্ৱগজদেহগল়ু তেলুত্তিদ্দ আ ৰক্তদ নদিযু হেডিগল়িগॆ ভযৱন্নুংটুমাডুত্তিত্তু.
08033063a তস্যাঃ পৰমপাৰং চ ৱ্ৰজংতি ৱিজযৈষিণঃ।
08033063c গাধেন চ প্লৱংতশ্চ নিমজ্জ্যোন্মজ্জ্য চাপৰে।।
ৱিজযৈষিণিগল়ু আল়ৱিল্লদ স্থল়দল্লি দাটিকॊংডু হোগুত্তিদ্দৰু. আল়ৱিদ্দল্লি হাৰিকॊংডু হোগুত্তিদ্দৰু মত্তু ইন্নু কॆলৱৰু আ ৰক্তকোডিযল্লি মুল়ুগিহোগুত্তিদ্দৰু.
08033064a তে তু লোহিতদিগ্ধাংগা ৰক্তৱৰ্মাযুধাংবৰাঃ।
08033064c সস্নুস্তস্যাং পপুশ্চাসৃং মম্লুশ্চ ভৰতৰ্ষভ।।
ভৰতৰ্ষভ! ৰক্তদিংদ তোয্দু হোগিদ্দ অৱৰ দেহগল়ু, কৱচগল়ু মত্তু ৱস্ত্ৰগল়ু ৰক্তদংতॆ কॆংপাগি কাণুত্তিদ্দৱু. আ ৰক্তনদিযল্লি কॆলৱৰু গুটুকুহাকুত্তিদ্দৰু, স্নানমাডুত্তিদ্দৰু মত্তু মূৰ্ছॆহোগুত্তিদ্দৰু.
08033065a ৰথানশ্ৱান্নৰান্নাগানাযুধাভৰণানি চ।
08033065c ৱসনান্যথ ৱৰ্মাণি হন্যমানান্ হতানপি।
08033065e ভূমিং খং দ্যাং দিশশ্চৈৱ প্ৰাযঃ পশ্যাম লোহিতং।।
ৰথ-কুদুৰॆ-আনॆগল়ু, আযুধ-আভৰণগল়ু, ৱস্ত্ৰ-কৱচগল়ু, কॊল্লল্পডুত্তিদ্দৱৰু মত্তু সত্তুহোদৱৰু, ভূমি, আকাশ, স্ৱৰ্গ, দিক্কুগল়ু প্ৰাযশঃ ইৱॆল্লৱূ কॆংপাগিযে তোৰুত্তিদ্দৱু.
08033066a লোহিতস্য তু গংদেন স্পৰ্শেন চ ৰসেন চ।
08033066c ৰূপেণ চাতিৰিক্তেন শব্দেন চ ৱিসৰ্পতা।
08033066e ৱিষাদঃ সুমহানাসীত্প্ৰাযঃ সৈন্যস্য ভাৰত।।
ভাৰত! আ কॆংপুনদিয ৱাসনॆ, স্পৰ্ষ, ৰুচি, ৰূপ, জোৰাগি হৰিদুহোগুত্তিদ্দুদৰ শব্ধ, ইৱুগল়িংদ প্ৰাযশঃ সেনॆগল়ু মহা ৱিষাদক্কॊল়গাগিদ্দৰু.
08033067a তত্তু ৱিপ্ৰহতং সৈন্যং ভীমসেনমুখৈস্তৱ।
08033067c ভূযঃ সমাদ্ৰৱন্ৱীৰাঃ সাত্যকিপ্ৰমুখা ৰথাঃ।।
আগলে নাশৱাগিহোগিদ্দ নিন্ন সেনॆযন্নু ভীমসেনন নাযকত্ৱদল্লি সাত্যকি মত্তু ইতৰ প্ৰমুখ মহাৰথৰু পুনঃ আক্ৰমণিসিদৰু.
08033068a তেষামাপততাং ৱেগমৱিষহ্য মহাত্মনাং।
08033068c পুত্ৰাণাং তে মহত্সৈন্যমাসীদ্ৰাজন্পৰাঙ্মুখং।।
ৰাজন্! ৱেগৱাগি আক্ৰমণিসুত্তিদ্দ আ মহাত্মৰন্নু সহিসিকॊল়্ল়লাগদে নিন্ন মক্কল় আ মহাসেনॆযু পৰাঙ্মুখৱাযিতু.
08033069a তত্প্ৰকীৰ্ণৰথাশ্ৱেভং নৰৱাজিসমাকুলং।
08033069c ৱিধ্ৱস্তচৰ্মকৱচং প্ৰৱিদ্ধাযুধকাৰ্মুকং।।
ৰথাশ্ৱগজপদাতিগণগল়ু চॆল্লাপিল্লিযাগি হোদৱু. যোধৰ কৱচ-আভৰণগল়ু ৱিধ্ৱস্তৱাদৱু. আযুধ-ধনুস্সুগল়ু তুংডাগি ভূমিয মেলॆ বিদ্দৱু.
08033070a ৱ্যদ্ৰৱত্তাৱকং সৈন্যং লোড্যমানং সমংততঃ।
08033070c সিংহাৰ্দিতং মহাৰণ্যে যথা গজকুলং তথা।।
মহাৰণ্যদল্লি সিংহদিংদ আক্ৰমণিসল্পট্ট গজসংকুলৱু হেগো হাগॆ ৱধিসল্পডুত্তিৰুৱ নিন্ন সেনॆযু ऎল্ল কডॆগল়িগॆ পলাযনগৈদিতু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে কৰ্ণপৰ্ৱণি সংকুলযুদ্ধে ত্ৰ্যাত্ৰিংশোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি কৰ্ণপৰ্ৱদল্লি সংকুলযুদ্ধ ऎন্নুৱ মূৱত্মূৰনে অধ্যাযৱু.