030 కర్ణశల్యసంవాదః

ప్రవేశ

।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।

శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత

శ్రీ మహాభారత

కర్ణ పర్వ

కర్ణవధ పర్వ

అధ్యాయ 30

సార

కర్ణను నిదర్శనగళన్ను నీడుత్తా బాహ్లీక-మద్రదేశద జనరన్ను హీయాళిసిద్దుదు (1-88).

08030001 సంజయ ఉవాచ।
08030001a తతః పునర్మహారాజ మద్రరాజమరిందమం।
08030001c అభ్యభాషత రాధేయః సన్నివార్యోత్తరం వచః।।

సంజయను హేళిదను: “మహారాజ! ఉత్తరవాగి మాతనాడుత్తిద్ద అరిందమ మద్రరాజనన్ను తడెదు రాధేయను పునః మాతనాడిదను:

08030002a యత్త్వం నిదర్శనార్థం మాం శల్య జల్పితవానసి।
08030002c నాహం శక్యస్త్వయా వాచా విభీషయితుమాహవే।।

“శల్య! నిదర్శనగళన్నిత్తు ప్రయత్నపట్టు నన్నన్ను హళిదు మాతనాడుత్తిద్దీయె! నిన్న మాతినింద యుద్ధదల్లి నన్నన్ను హెదరిసలు శక్యవిల్ల.

08030003a యది మాం దేవతాః సర్వా యోధయేయుః సవాసవాః।
08030003c తథాపి మే భయం న స్యాత్కిము పార్థాత్సకేశవాత్।।

వాసవనొడగూడి సర్వ దేవతెగళూ నన్నొడనె యుద్ధమాడిదరూ అదరల్లి ననగె భయవిల్లదిరువాగ ఇన్ను కేశవనొందిగిరువ పార్థనింద ఎంథహ భయ?

08030004a నాహం భీషయితుం శక్యో వామ్మాత్రేణ కథం చన।
08030004c అన్యం జానీహి యః శక్యస్త్వయా భీషయితుం రణే।।

కేవల మాతినింద నన్నన్ను హెదరిసలు ఎందూ శక్యవాగలారదు. హీగె రణదల్లి నిన్నింద బెదరువవరు బేరె యారాదరూ ఇద్దరె అవర బళి హోగు!

08030005a నీచస్య బలమేతావత్పారుష్యం యత్త్వమాత్థ మాం।
08030005c అశక్తోఽస్మద్గుణాన్ప్రాప్తుం వల్గసే బహు దుర్మతే।।

దుర్మతే! ఈ రీతియ కఠోర మాతుగళు నీచనిగే బలవన్ను కొడువంథవు. నన్నల్లిరువ సద్గుణగళన్ను పడెయలు అసమర్థనాగిరువ నీను బహళవాగి మాతనాడుత్తిరువె!

08030006a న హి కర్ణః సముద్భూతో భయార్థమిహ మారిష।
08030006c విక్రమార్థమహం జాతో యశోర్థం చ తథైవ చ।।

మారిష! కర్ణను హుట్టిరువుదు భయపడువుదక్కల్ల. నాను హుట్టిరువుదు విక్రమ-యశస్సుగళిగాగి!

08030007a ఇదం తు మే త్వమేకాగ్రః శృణు మద్రజనాధిప।
08030007c సన్నిధౌ ధృతరాష్ట్రస్య ప్రోచ్యమానం మయా శ్రుతం।।

మద్రజనాధిప! ధృతరాష్ట్రన సన్నిధియన్ను హేళిదుదన్ను మత్తు నాను కేళిదుదన్ను ఏకాగ్రచిత్తనాగి కేళు.

08030008a దేశాంశ్చ వివిధాంశ్చిత్రాన్పూర్వవృత్తాంశ్చ పార్థివాన్।
08030008c బ్రాహ్మణాః కథయంతః స్మ ధృతరాష్ట్రముపాసతే।।

బ్రాహ్మణరు వివిధ విచిత్ర దేశగళు మత్తు రాజర పూర్వవృత్తాంతగళన్ను హేళుత్తా ధృతరాష్ట్రనన్ను ఉపాసిసుత్తిద్దరు.

08030009a తత్ర వృద్ధః పురావృత్తాః కథాః కాశ్చిద్ద్విజోత్తమః।
08030009c బాహ్లీకదేశం మద్రాంశ్చ కుత్సయన్వాక్యమబ్రవీత్।।

అల్లి పురాణ వృత్తాంతగళన్ను హేళుత్తిద్ద ఓర్వ ద్విజోత్తమను బాహ్లీక మత్తు మద్ర దేశగళన్ను హళియుత్తా ఈ మాతుగళన్నాడిద్దను:

08030010a బహిష్కృతా హిమవతా గంగయా చ తిరస్కృతాః।
08030010c సరస్వత్యా యమునయా కురుక్షేత్రేణ చాపి యే।।
08030011a పంచానాం సిందుషష్ఠానాం నదీనాం యేఽమ్తరాశ్రితాః।
08030011c తాన్ధర్మబాహ్యానశుచీన్బాహ్లీకాన్పరివర్జయేత్।।

“హిమాలయ, గంగె, యమునా, సరస్వతి మత్తు కురుక్షేత్రగళ గడిగళ హొరగిరువ మత్తు ఆరనెయదాద సింధు మత్తు ఐదు నదిగళ మధ్యె వాసిసుత్తిరువ బాహ్లీకరన్ను ధర్మబాహిరరెందూ అశుచిగళెందూ వర్జిసబేకు.

08030012a గోవర్ధనో నామ వటః సుభాండం నామ చత్వరం।
08030012c ఏతద్రాజకులద్వారమాకుమారః స్మరామ్యహం।।

రాజకులద్వారదల్లిరువ గోవర్ధన ఎంబ వటవృక్షవన్నూ సుభాండ ఎన్నువ చౌకవన్నూ నాను బాల్యదింద జ్ఞాపకదల్లిట్టుకొండిద్దేనె.

08030013a కార్యేణాత్యర్థగాఢేన బాహ్లీకేషూషితం మయా।
08030013c తత ఏషాం సమాచారః సంవాసాద్విదితో మమ।।

యావుదో గూఢ కార్యక్కాగి నాను బాహ్లీకరల్లి ఉళిదుకొండిద్దెను. ఆగ అల్లి అవరొందిగె వ్యవహరిసుత్తా అవర సమాచారగళెల్లవన్నూ నాను తిళిదుకొండెను.

08030014a శాకలం నామ నగరమాపగా నామ నిమ్నగా।
08030014c జర్తికా నామ బాహ్లీకాస్తేషాం వృత్తం సునిందితం।।

శాకలవెంబ హెసరిన నగర, ఆపగా ఎంబ హెసరిన నదియ బళియిరువ జర్తికా ఎంబ హెసరిన బాహ్లీకర నడతెగళు అతి నిందనీయవాదవుగళు.

08030015a ధానాగౌడాసవే పీత్వా గోమాంసం లశునైః సహ।
08030015c అపూపమాంసవాట్యానామాశినః శీలవర్జితాః।।

ధాన్య-బెల్లగళింద మాడిద మద్యవన్ను కుడియుత్తా, బెళ్ళుళ్ళియొందిగె గోమాంసవన్ను, అపూపవన్ను, మాంసవన్ను మత్తు యవాన్నవన్నూ తిన్నువ అవరు శీలవర్జితరు.

08030016a హసంతి గాంతి నృత్యంతి స్త్రీభిర్మత్తా వివాససః।
08030016c నగరాగారవప్రేషు బహిర్మాల్యానులేపనాః।।

అల్లియ స్త్రీయరు నగర ద్వారగళల్లి, ప్రాకారగళల్లి మాలె-గంధగళన్ను ధరిసదెయే మత్తరాగి నగ్నరాగి నగుత్తా, హాడుత్తా, కుణియుత్తిరుత్తారె.

08030017a మత్తావగీతైర్వివిధైః ఖరోష్ట్రనినదోపమైః।
08030017c ఆహురన్యోన్యముక్తాని ప్రబ్రువాణా మదోత్కటాః।।

అమలినల్లిరువ మదోత్కటెయరు కత్తె మత్తు ఒంటెగళ కిరుచాటద ధ్వనియల్లి వివిధ గీతెగళన్ను హాడుత్తా అన్యోన్యరన్ను బహిరంగవాగి కరెయుత్తిరుత్తారె.

08030018a హా హతే హా హతేత్యేవ స్వామిభర్తృహతేతి చ।
08030018c ఆక్రోశంత్యః ప్రనృత్యంతి మందాః పర్వస్వసంయతాః।।

“అయ్యో! హతళాదె! అయ్యో హతళాదె! స్వామి అథవా గండనింద హతళాదె!” ఎందు కూగికొళ్ళుత్తా ఆ మందెయరు పర్వ-ఉత్సవగళల్లి నర్తిసుత్తిరుత్తారె.

08030019a తేషాం కిలావలిప్తానాం నివసన్కురుజాంగలే।
08030019c కశ్చిద్బాహ్లీకముఖ్యానాం నాతిహృష్టమనా జగౌ।।

కురుజాంగలదల్లి వాసిసుత్తిద్ద యావనో ఒబ్బ బాహ్లీక ముఖ్యను అతి సంతోషవిల్లద తనగె నంటిద్ద స్త్రీయళ కురితు హేళుత్తిద్దను:

08030020a సా నూనం బృహతీ గౌరీ సూక్ష్మకంబలవాసినీ।
08030020c మామనుస్మరతీ శేతే బాహ్లీకం కురువాసినం।।

“ఆ సూక్ష్మవస్త్రవన్ను ధరిసిరువ ఎత్తర శరీరద బిళియాగిరువ అవళు కురువాసియాగిరువ ఈ బాహ్లీకనన్ను నిజవాగియూ స్మరిసికొళ్ళుత్త మలగిరబహుదు!

08030021a శతద్రుకనదీం తీర్త్వా తాం చ రమ్యామిరావతీం।
08030021c గత్వా స్వదేశం ద్రక్ష్యామి స్థూలశంఖాః శుభాః స్త్రియః।।

శతద్రు25 నదియన్ను మత్తు రమ్య ఇరావతీ26 నదియన్ను దాటి నన్న దేశక్కె హోగి స్థూల జననేంద్రియవుళ్ళ సుందర స్త్రీయన్ను యావాగ నోడుత్తేనె?

08030022a మనహ్శిలోజ్జ్వలాపాంగా గౌర్యస్త్రికకుదాంజనాః।
08030022c కేవలాజినసంవీతాః కూర్దంత్యః ప్రియదర్శనాః।।
08030023a మృదంగానకశంఖానాం మర్దలానాం చ నిస్వనైః।

యార అపాంగగళు మణిశిలాలేపనదింద ఉజ్వలవాగి కాణుత్తవెయో, యార ఎరడు కణ్ణుగళూ, లలాటవూ అంజనదింద సుశోభితవాగివెయో, యారు కంబల-మృగచర్మగళన్ను ధరిసిరువరో అంతహ గౌరాంగ, ప్రియదర్శనె సుందరియరు భేరీ-మృదంగ-శంఖ-మర్దల వాద్యగళ సహిత నృత్యమాడువుదన్ను నాను యావాగ నోడువెను?

08030023c ఖరోష్ట్రాశ్వతరైశ్చైవ మత్తా యాస్యామహే సుఖం।।
08030024a శమీపీలుకరీరాణాం వనేషు సుఖవర్త్మసు।

మదోన్మత్తరాద నావు కత్తె, ఒంటె మత్తు హేసరగత్తెగళ మేలె బన్నీమర-గోనుమర-బిదిరుమెళెగళ అరణ్యగళల్లి యావాగ సుఖప్రయాణ మాడుత్తేవె?

08030024c అపూపాన్సక్తుపిండీశ్చ ఖాదంతో మథితాన్వితాః।।
08030025a పథిషు ప్రబలా భూత్వా కదాసమృదితేఽధ్వని।
08030025c ఖలోపహారం కుర్వాణాస్తాడయిష్యామ భూయసః।।

మజ్జిగెయింద మాడిద కచ్చాయగళన్నూ హిట్టినుండెగళన్నూ తిన్నుత్తా బలిష్ఠరాగి హాదియల్లి సిక్కువ హాదిగర మేలె బీళుత్తా అవర బట్టె-బరెగళన్ను దోచికొండు అవరిగె యావాగ పెట్టుగళన్ను కొడువెవు?”

08030026a ఏవం హీనేషు వ్రాత్యేషు బాహ్లీకేషు దురాత్మసు।
08030026c కశ్చేతయానో నివసేన్ముహూర్తమపి మానవః।।

ఇంతహ హీన వర్తనెగళిరువ దురాత్మ బాహ్లీకరొందిగె బుద్ధియిరువ యావ మనుష్యను తానే ఒందు ముహూర్తకాలవాదరూ వాసిసిరబల్లను?”

08030027a ఈదృశా బ్రాహ్మణేనోక్తా బాహ్లీకా మోఘచారిణః।
08030027c యేషాం షడ్భాగహర్తా త్వముభయోః శుభపాపయోః।।

నిరర్థక ఆచార-విచారగళుళ్ళ బాహ్లీకర కురితు ఈ రీతియాగి బ్రాహ్మణను హేళిద్దను. అవర పాప-పుణ్యగళ ఆరనెయ ఒందు భాగక్కె అవర రాజనాగిరువ నీను అర్హనాగిరువె!

08030028a ఇత్యుక్త్వా బ్రాహ్మణః సాధురుత్తరం పునరుక్తవాన్।
08030028c బాహ్లీకేష్వవినీతేషు ప్రోచ్యమానం నిబోధత।।

హీగె హేళిద నంతరవూ ఆ బ్రాహ్మణను ఉద్ధతరాద బాహ్లీకర కురితు ఇన్నూ అనేక విషయగళన్ను హేళిదను. అవుగళన్ను హేళుత్తేనె. కేళు.

08030029a తత్ర స్మ రాక్షసీ గాతి సదా కృష్ణచతుర్దశీం।
08030029c నగరే శాకలే స్ఫీతే ఆహత్య నిశి దుందుభిం।।

“అల్లి శాకలనగరదల్లిరువ రాక్షసియోర్వళు కృష్ణపక్షద చతుర్దర్శియ రాత్రి సదా దుందుభియన్ను బారిసుత్తా హీగె హాడుత్తిరుత్తాళె:

08030030a కదా వా ఘోషికా గాథాః పునర్గాస్యంతి శాకలే।
08030030c గవ్యస్య తృప్తా మాంసస్య పీత్వా గౌడం మహాసవం।।
08030031a గౌరీభిః సహ నారీభిర్బృహతీభిః స్వలంకృతాః।
08030031c పలాండుగండూషయుతాన్ఖాదంతే చైడకాన్బహూన్।।

“నాను వస్త్రాలంకారభూషితెయాగి గోమాంసవన్ను తిందు బెల్లదింద మాడిద సురెయన్ను కుడిదు తృప్తళాగి, స్థూలకాయరాద హొంబణ్ణద స్త్రీయరొందిగె బొగసె ఈరుళ్ళియొడనె కురిమాంసవన్ను తిన్నుత్తా ఈ శాకలనగరదల్లి బాహ్లీకర గీతెయన్ను పునః ఎందు హాడుత్తేనె?”

08030032a వారాహం కౌక్కుటం మాంసం గవ్యం గార్దభమౌష్ట్రకం।
08030032c ఐడం చ యే న ఖాదంతి తేషాం జన్మ నిరర్థకం।।

“హంది, కోళి, హసు, కత్తె, ఒంటె, కురి – ఇవుగళ మాంసవన్ను తిన్నదిరువవర జన్మవు వ్యర్థవే సరి!”

08030033a ఇతి గాయంతి యే మత్తాః శీధునా శాకలావతః।
08030033c సబాలవృద్ధాః కూర్దంతస్తేషు వృత్తం కథం భవేత్।।

హీగె శాకలపురవాసి అబాలవృద్ధరూ నరనారియరూ మదిరెయ అమలినల్లి కూగి హాడుత్తిరుత్తారె. అంథవరల్లి ధర్మవు హేగె తానె ఇరబల్లదు?”

08030034a ఇతి శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
08030034c యదన్యోఽప్యుక్తవానస్మాన్బ్రాహ్మణః కురుసంసది।।

శల్య! ఇదన్ను అర్థమాడికో! ఇన్నూ ఇదె. కురుసంసదియల్లి నమగె అన్య బ్రాహ్మణను హేళిదుదన్నూ నినగె హేళుత్తేనె.

08030035a పంచ నద్యో వహంత్యేతా యత్ర పీలువనాన్యపి।
08030035c శతద్రుశ్చ విపాశా చ తృతీయేరావతీ తథా।
08030035e చంద్రభాగా వితస్తా చ సిందుషష్ఠా బహిర్గతాః।।
08030036a ఆరట్టా నామ తే దేశా నష్టధర్మాన్న తాన్ వ్రజేత్।

“శతద్రు, విపాశా, ఇరావతీ, చంద్రభాగా, వితస్తా ఈ ఐదు నదిగళూ సింధూ నదియొడనె హరియుత్తవె. ఆ అరట్ట ఎంబ దేశదల్లి ధర్మగళు నష్టవాగిహోగిదె. అవుగళన్ను త్యజిసబేకు.

08030036c వ్రాత్యానాం దాసమీయానాం విదేహానామయజ్వనాం।।
08030037a న దేవాః ప్రతిగృహ్ణంతి పితరో బ్రాహ్మణాస్తథా।
08030037c తేషాం ప్రనష్టధర్మాణాం బాహ్లీకానామితి శ్రుతిః।।

సంస్కారహీనరాద, అనైతిక మార్గదింద హుట్టిద, యజ్ఞాదికర్మగళన్ను మాడదిరువ, ప్రణష్ట ధర్మకర్మగళిరువ బాహ్లీకరు నీడువ హవ్యకవ్యగళన్ను పితృగళాగలీ, బ్రాహ్మణరాగలీ స్వీకరిసువుదిల్లవెందు నావు కేళిద్దేవె.”

08030038a బ్రాహ్మణేన తథా ప్రోక్తం విదుషా సాధుసంసది।
08030038c కాష్ఠకుండేషు బాహ్లీకా మృణ్మయేషు చ భుంజతే।
08030038e సక్తువాట్యావలిప్తేషు శ్వాదిలీఢేషు నిర్ఘృణాః।।
08030039a ఆవికం చౌష్ట్రికం చైవ క్షీరం గార్దభమేవ చ।
08030039c తద్వికారాంశ్చ బాహ్లీకాః ఖాదంతి చ పిబంతి చ।।

సాధుసంసదియల్లి బ్రాహ్మణనొబ్బను ఈ రీతి హేళిద్దను: “దయాహీన బాహ్లీకరు హిట్టు-మద్యగళింద దూషితవాగిరువ, నాయినెక్కిరువ మరద మరిగెగళల్లియూ మణ్ణిన శరావెగళల్లియూ ఊట మాడుత్తారె. కురి, ఒంటె, మత్తు కత్తెగళ హాలన్ను కుడియుత్తారె. ఆ హాలినిందాద మొసరు-బెణ్ణె-తుప్పగళన్నూ తిన్నుత్తారె మత్తు కుడియుత్తారె.

08030040a పుత్రసంకరిణో జాల్మాః సర్వాన్నక్షీరభోజనాః।
08030040c ఆరట్టా నామ బాహ్లీకా వర్జనీయా విపశ్చితా।।

సంకర జాతియ మక్కళుళ్ళ, సకలర ఆహారవన్నూ తిన్నువ, ఎల్ల ప్రాణిగళ హాలన్నూ కుడియువ నీచ అరట్ట ఎంబ హెసరిన బాహ్లీకరన్ను విధ్వాంసనాదవను వర్జిసబేకు.”

08030041a ఉత శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
08030041c యదన్యోఽప్యుక్తవాన్సభ్యో బ్రాహ్మణః కురుసంసది।।

శల్య! ఇదన్ను అర్థమాడికో! ఇన్నూ ఇదె. కురుసంసదియల్లి నమగె అన్య బ్రాహ్మణను హేళిదుదన్నూ నినగె హేళుత్తేనె.

08030042a యుగంధరే పయః పీత్వా ప్రోష్య చాప్యచ్యుతస్థలే।
08030042c తద్వద్భూతిలయే స్నాత్వా కథం స్వర్గం గమిష్యతి।।

“యుగంధరె27యల్లి హాలుకుడిదు, అచ్యుతస్థళ28దల్లి ఉళిదు, భూతిలయ29దల్లి స్నానమాడిదవను హేగె తానే స్వర్గక్కె హోగుత్తానె?

08030043a పంచ నద్యో వహంత్యేతా యత్ర నిఃస్తృత్య పర్వతాత్।
08030043c ఆరట్టా నామ బాహ్లీకా న తేష్వార్యో ద్వ్యహం వసేత్।।

పర్వతదింద హరిదుబరువ ఐదు నదిగళు ఎల్లి హరియుత్తవెయో అల్లి అరట్ట ఎంబ హెసరిన బాహ్లీకరిద్దారె. ఆర్యరాదవరు అవరొడనె ఎరడు దివసగళు సహ తంగబారదు.

08030044a బహిశ్చ నామ హ్లీకశ్చ విపాశాయాం పిశాచకౌ।
08030044c తయోరపత్యం బాహ్లీకా నైషా సృష్టిః ప్రజాపతేః।।
08030045a కారస్కరాన్మహిషకాన్కలింగాన్కీకటాటవీన్।
08030045c కర్కోటకాన్వీరకాంశ్చ దుర్ధర్మాంశ్చ వివర్జయేత్।।

విపాశా నదియల్లి బహి మత్తు హ్లీక ఎంబ హెసరిన ఎరడు పిశాచిగళివె. అవర సంతానవే బాహ్లీకరు. ఇవరు ప్రజాపతియ సృష్టిగె సేరిదవరిల్ల. ధర్మదూషితవాద కారస్కర, మహిషక, కలింగ, కీకటాట, కర్కోటక మత్తు వీరకరన్ను వివర్జిసబేకు.

08030046a ఇతి తీర్థానుసర్తారం రాక్షసీ కా చిదబ్రవీత్।
08030046c ఏకరాత్రా శమీగేహే మహోలూఖలమేఖలా।।

దొడ్డ మరద కాండదంతహ సొంటద రాక్షసియొబ్బళు తీర్థయాత్రెగె హొరటిద్దవన మనెయల్లి ఒందు రాత్రి తంగిద్దు అవనొడనె ఈ మాతన్ను హేళిద్దళు:

08030047a ఆరట్టా నామ తే దేశా బాహ్లీకా నామ తే జనాః।
08030047c వసాతిసిందుసౌవీరా ఇతి ప్రాయో వికుత్సితాః।।

“సింధు-సౌవీరగళ నడువె వాసిసువ అరట్టా హెసరిన దేశదల్లిరువ బాహ్లీకరెంబ హెసరిన జనాంగవు హీనవాదుదు!””

08030048a ఉత శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
08030048c ఉచ్యమానం మయా సంయక్తదేకాగ్రమనాః శృణు।।

శల్య! ఇదన్ను అర్థమాడికో! ఇన్నూ ఇదె. నినగె హేళుత్తేనె. నాను హేళువుదన్ను సంపూర్ణవాగి ఏకాగ్రమనస్కనాగి కేళు!

08030049a బ్రాహ్మణః శిల్పినో గేహమభ్యగచ్చత్పురాతిథిః।
08030049c ఆచారం తత్ర సంప్రేక్ష్య ప్రీతః శిల్పినమబ్రవీత్।।

హిందె ఓర్వ బ్రాహ్మణను శిల్పియ మనెగె అతిథియాగి బందిద్దను. అల్లియ ఆచారవన్ను నోడి ప్రీతనాగి అవను శిల్పిగె హేళిదను:

08030050a మయా హిమవతః శృంగమేకేనాధ్యుషితం చిరం।
08030050c దృష్టాశ్చ బహవో దేశా నానాధర్మసమాకులాః।।

“నాను బహళకాల హిమాలయ శిఖరదల్లి ఏకాంగియాగి వాసిసిద్దెను. మత్తు అనేక దేశగళన్నూ, నానా ధర్మగళన్ను అనుసరిసువవరన్నూ నోడిద్దేనె.

08030051a న చ కేన చ ధర్మేణ విరుధ్యంతే ప్రజా ఇమాః।
08030051c సర్వే హి తేఽబ్రువన్ధర్మం యథోక్తం వేదపారగైః।।

ఇవుగళల్లి యావుదరల్లియూ ధర్మక్కె విరుద్ధవాగి నడెదుకొళ్ళువ ప్రజెగళిల్ల. వేదపారగరు హేళిరువ ధర్మవన్నే అవరెల్లరూ అనుసరిసుత్తారె.

08030052a అటతా తు సదా దేశాన్నానాధర్మసమాకులాన్।
08030052c ఆగచ్చతా మహారాజ బాహ్లీకేషు నిశామితం।।

నానా ధర్మాచరణెగళుళ్ళ దేశగళల్లి సంచరిసుత్తా నాను బాహ్లీక దేశక్కె బందెను. మహారాజ! అల్లియ ఈ విషయవన్ను కేళు!

08030053a తత్రైవ బ్రాహ్మణో భూత్వా తతో భవతి క్షత్రియః।
08030053c వైశ్యః శూద్రశ్చ బాహ్లీకస్తతో భవతి నాపితః।।
08030054a నాపితశ్చ తతో భూత్వా పునర్భవతి బ్రాహ్మణః।
08030054c ద్విజో భూత్వా చ తత్రైవ పునర్దాసోఽపి జాయతే।।

అల్లి మొదలు బ్రాహ్మణనాగిద్దవను అనంతర క్షత్రియనాగుత్తానె. అనంతర వైశ్యనాగుత్తానె మత్తు శూద్రనూ ఆగుత్తానె. అనంతర నాపితనాగి పునః బ్రాహ్మణనూ ఆగుత్తానె. బ్రాహ్మణనాగిద్దవను అల్లియే పునః దాసనూ ఆగుత్తానె30.

08030055a భవత్యేకః కులే విప్రః శిష్టాన్యే కామచారిణః।
08030055c గాంధారా మద్రకాశ్చైవ బాహ్లీకాః కేఽప్యచేతసః।।

ఒందే కులదల్లి విప్రరూ ఉళిద అన్యరు కామచారిగళూ ఆగిరబహుదు. గాంధార, మద్రక మత్తు బాహ్లీకరు సామాన్యవాగి అల్పచేతసరు (దడ్డ బుద్ధియుళ్ళవరు).

08030056a ఏతన్మయా శ్రుతం తత్ర ధర్మసంకరకారకం।
08030056c కృత్స్నామటిత్వా పృథివీం బాహ్లీకేషు విపర్యయః।।

ఆ దేశవే ధర్మసంకర కారకవాదుదు ఎందు కేళిదెను. ఇడీ పృథ్వియన్ను తిరుగాడిదరూ బాహ్లీకదల్లి మాత్ర ఈ విపర్యాసవన్ను కాణబహుదు.”

08030057a ఉత శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
08030057c యదప్యన్యోఽబ్రవీద్వాక్యం బాహ్లీకానాం వికుత్సితం।।

శల్య! ఇదన్ను అర్థమాడికో! ఇన్నూ ఇదె. బాహ్లీకరన్ను హీగళెయువ ఇన్నొబ్బను హేళిద మాతన్ను నినగె హేళుత్తేనె.

08030058a సతీ పురా హృతా కా చిదరట్టా కిల దస్యుభిః।
08030058c అధర్మతశ్చోపయాతా సా తానభ్యశపత్తతః।।

“హిందొమ్మె దరోడెకోరరు అరట్ట దేశదింద సాధ్వియొబ్బళన్ను అపహరిసికొండు హోగి అధర్మతః అవళొందిగె కూడిదరు. అదరింద కుపితళాద అవళు అవరన్ను శపిసిదళు:

08030059a బాలాం బందుమతీం యన్మామధర్మేణోపగచ్చథ।
08030059c తస్మాన్నార్యో భవిష్యంతి బందక్యో వై కులేషు వః।
08030059e న చైవాస్మాత్ప్రమోక్ష్యధ్వం ఘోరాత్పాపాన్నరాధమాః।।

“ఇన్నూ బాలకియాగిరువ, బంధు-బాంధవరన్ను హొందిరువ నన్నన్ను అపహరిసి అధర్మదింద నన్నొడనె సేరిదుదక్కాగి ఇన్ను ముందె నిమ్మ కులదల్లి హుట్టువ స్త్రీయరెల్లరూ వ్యభిచారిణియరాగుత్తారె. నరాధమరే! ఈ ఘోర పాపదింద నిమగె ముక్తియే ఇల్ల!””

08030060a కురవః సహపాంచాలాః శాల్వా మత్స్యాః సనైమిషాః।
08030060c కోసలాః కాశయోఽమ్గాశ్చ కలింగా మగధాస్తథా।।
08030061a చేదయశ్చ మహాభాగా ధర్మం జానంతి శాశ్వతం।
08030061c నానాదేశేషు సంతశ్చ ప్రాయో బాహ్యా లయాదృతే।।

బహుషః బాహ్లీకవన్ను బిట్టు బేరె ఎల్ల నానా దేశగళల్లియూ – కురుగళు, పాంచాలరు, శాల్వరు, మత్స్యరు, నైమిషరు, కోసలరు, కాశిదేశీయరు, అంగరు, కళింగరు, మగధరు, చేదిదేశీయరు మహాభాగరు మత్తు శాశ్వత ధర్మవన్ను తిళిదవరు.

08030062a ఆ మత్స్యేభ్యః కురుపాంచాలదేశ్యా ఆ నైమిషాచ్చేదయో యే విశిష్టాః।।
08030062c ధర్మం పురాణముపజీవంతి సంతో మద్రానృతే పంచనదాంశ్చ జిహ్మాన్।

మత్స్యదేశదింద హిడిదు కురుపాంచాల దేశద వరెగూ, నైమిషారణ్యదింద హిడిదు చేది దేశద వరెగూ ఇరువ దేశగళల్లి వాసిసువ జనరు, - మద్రదేశదవరు మత్తు పంచనద దేశదవరన్ను బిట్టు – సంతరాగిద్దు పురాణ ధర్మదంతె జీవన నడెసుత్తారె.

08030063a ఏవం విద్వన్ధర్మకథాంశ్చ రాజంస్ తూష్ణీంభూతో జడవచ్చల్య భూయాః।।
08030063c త్వం తస్య గోప్తా చ జనస్య రాజా షడ్భాగహర్తా శుభదుష్కృతస్య।

రాజన్! నీను ఆ జనర రక్షక మత్తు రాజనాగిద్దుకొండు అవర శుభ-దుష్కృతగళల్లి ఆరనెయ ఒందు భాగక్కె అర్హనాగిరువె. శల్య! ఇదన్ను తిళిదు ధర్మద విషయదల్లి బేరె యావ మాతన్నూ ఆడదే జడనాగి సుమ్మనిద్దుబిడు!

08030064a అథ వా దుష్కృతస్య త్వం హర్తా తేషామరక్షితా।
08030064c రక్షితా పుణ్యభాగ్రాజా ప్రజానాం త్వం త్వపుణ్యభాక్।।

అథవా అవరన్ను రక్షిసదే ఇరువ నీను కేవల అవర దుష్కృతగళిగె భాగియాగువె. ప్రజెగళన్ను రక్షిసువవనిగె మాత్ర అవర పుణ్యగళ భాగవు దొరెయుత్తదె. ఆదరె నీను ఆ పుణ్యగళ భాగధారియల్ల!

08030065a పూజ్యమానే పురా ధర్మే సర్వదేశేషు శాశ్వతే।
08030065c ధర్మం పాంచనదం దృష్ట్వా ధిగిత్యాహ పితామహః।।

హిందె సర్వదేశగళల్లి శాశ్వతవాగిరువ ధర్మవన్ను గౌరవిసుత్తా పితామహను పాంచనద దేశగళ ధర్మవన్ను నోడి ధిక్కార ఎందిద్దను.

08030066a వ్రాత్యానాం దాశమీయానాం కృతేఽప్యశుభకర్మణాం।
08030066c ఇతి పాంచనదం ధర్మమవమేనే పితామహః।
08030066e స్వధర్మస్థేషు వర్ణేషు సోఽప్యేతం నాభిపూజయేత్।।

అశుభ కర్మగళన్ను మాడువ ఇవరు సంస్కార హీనరు ఎందు పాంచనదర ధర్మవన్ను పితామహను అవమానిసిద్దను.

08030067a ఉత శల్య విజానీహి హంత భూయో బ్రవీమి తే।
08030067c కల్మాషపాదః సరసి నిమజ్జన్రాక్షసోఽబ్రవీత్।।

శల్య! ఇదన్ను అర్థమాడికో. ఇన్నూ ఇదె. నినగె హేళుత్తేనె! కల్మాషపాదను రాక్షసనాగిద్దాగ సరోవరవొందరల్లి ముళుగి హీగె హేళిద్దను:

08030068a క్షత్రియస్య మలం భైక్షం బ్రాహ్మణస్యానృతం మలం।
08030068c మలం పృథివ్యా బాహ్లీకాః స్త్రీణాం మద్రస్త్రియో మలం।।

“క్షత్రియనిగె భిక్షావృత్తియు హొలసు. బ్రాహ్మణనిగె సుళ్ళు హేళువుదు హొలసు. పృథ్వియల్లి బాహ్లీకరు హొలసు జనరు. మత్తు స్త్రీయరల్లి మద్ర స్త్రీయరు దోషయుక్తరు.”

08030069a నిమజ్జమానముద్ధృత్య కశ్చిద్రాజా నిశాచరం।
08030069c అపృచ్చత్తేన చాఖ్యాతం ప్రోక్తవాన్యన్నిబోధ తత్।।

ముళుగుత్తిద్ద అవనన్ను మేలక్కెత్తి ఓర్వ నిశాచరను కేళలు అవను హేళిదుదన్ను కేళు:

08030070a మానుషాణాం మలం మ్లేచ్చా మ్లేచ్చానాం మౌష్టికా మలం।
08030070c మౌష్టికానాం మలం శండాః శండానాం రాజయాజకాః।।
08030071a రాజయాజకయాజ్యానాం మద్రకాణాం చ యన్మలం।
08030071c తద్భవేద్వై తవ మలం యద్యస్మాన్న విముంచసి।।

“మనుష్యరల్లి మ్లేచ్ఛరు హొలసరు. మ్లేచ్ఛరల్లి హెండవన్ను మారువవను అథవా ఇళిసువవను హొలసు. హెండమారువవరల్లి నపుంసకరు హొలసు. నపుంసకరల్లి రాజపురోహితరు హొలసు. నీనేనాదరూ నన్నన్ను ఉద్ధరిసదిద్దరె అంతహ రాజపురోహితరిగూ, క్షతియనన్నే పురోహితనన్నాగి ఇట్టుకొండవరిగూ, మద్రకరిగూ ఇరువ మహాదోషగళు నిన్నదాగువవు.”

08030072a ఇతి రక్షోపసృష్టేషు విషవీర్యహతేషు చ।
08030072c రాక్షసం భేషజం ప్రోక్తం సంసిద్ధం వచనోత్తరం।।

రాక్షసర ఉపద్రవవిరువవరిగె మత్తు విషదింద వీర్యవు హతవాగిరువవరిగె రాక్షసర ఉపద్రవవన్ను తప్పిసికొళ్ళలు మత్తు విషద ప్రభావవన్ను హోగలాడిసలు రాక్షసభైషజవెంబ ఈ సిద్ధవచనవిదె:

08030073a బ్రాహ్మం పాంచాలాః కౌరవేయాః స్వధర్మః సత్యం మత్స్యాః శూరసేనాశ్చ యజ్ఞః।
08030073c ప్రాచ్యా దాసా వృషలా దాక్షిణాత్యాః స్తేనా బాహ్లీకాః సంకరా వై సురాష్ట్రాః।।

“పాంచాలరు బ్రహ్మకర్మ మాడువవరు. కౌరవేయరు స్వధర్మనిరతరు. మత్స్యరు సత్యవాదిగళు. శూరసేనరు యాజ్ఞికరు. పూర్వదేశదవరు దాసరు మత్తు దక్షిణదేశదవరు వృషలరు. బాహ్లీక దేశదవరు కళ్ళరు మత్తు సౌరాష్ట్రదవరు వర్ణసంకరరు.

08030074a కృతఘ్నతా పరవిత్తాపహారః సురాపానం గురుదారావమర్శః।
08030074c యేషాం ధర్మస్తాన్ప్రతి నాస్త్యధర్మ ఆరట్టకాన్పాంచనదాన్ధిగస్తు।।

కృతఘ్నతె, పరర విత్తవన్ను అపహరిసువుదు, సురాపాన, గురుపత్నియరొడనె సమాగమ మత్తు కఠోరవాగిరువుదు ఇవుగళు యార ధర్మవాగివెయో అంతహ పంచనద దేశద అరట్టకరిగె అధర్మవెంబుదే ఇల్ల. అవరిగె ధిక్కారవిరలి!

08030075a ఆ పాంచాలేభ్యః కురవో నైమిషాశ్చ మత్స్యాశ్చైవాప్యథ జానంతి ధర్మం।
08030075c కలింగకాశ్చాంగకా మాగధాశ్చ శిష్టాన్ధర్మానుపజీవంతి వృద్ధాః।।

పాంచాల, కౌరవ, నైమిష, మత్తు మత్స్యదేశగళ జనరు ధర్మవన్ను తిళిదవరు. కలింగరు, అంగరు, మత్తు మాగధర వృద్ధరు శిష్టాచార ధర్మాచారగళింద జీవన నడెసుత్తారె.

08030076a ప్రాచీం దిశం శ్రితా దేవా జాతవేదఃపురోగమాః।
08030076c దక్షిణాం పితరో గుప్తాం యమేన శుభకర్మణా।।
08030077a ప్రతీచీం వరుణః పాతి పాలయన్నసురాన్బలీ।
08030077c ఉదీచీం భగవాన్సోమో బ్రహ్మణ్యో బ్రాహ్మణైః సహ।।

జాతవేదనే మొదలాద దేవతెగళు పూర్వదిక్కన్ను ఆశ్రయిసిద్దారె. యమనింద రక్షిసల్పట్టిరువ శుభకర్మి పితృగళు దక్షిణదిక్కన్ను ఆశ్రయిసిద్దారె. అసురరన్ను పాలిసుత్తా బలశాలీ వరుణను పశ్చిమ దిక్కన్ను పాలిసుత్తానె. బ్రహ్మణ్య భగవాన్ సోమను బ్రాహ్మణరొందిగె ఉత్తర దిక్కన్ను రక్షిసుత్తానె.

08030078a రక్షహ్పిశాచాన్ హిమవాన్గుహ్యకాన్గంధమాదనః।
08030078c ధ్రువః సర్వాణి భూతాని విష్ణుర్లోకాం జనార్దనః।।

పిశాచిగళు హిమవత్పర్వతవన్నూ గుహ్యకరు గంధమాదనపర్వతవన్నూ రక్షిసుత్తారె. లోకదల్లిరువ సర్వ భూతగళన్నూ నిశ్చయవాగి జనార్దన విష్ణువు రక్షిసుత్తానె.

08030079a ఇంగితజ్ఞాశ్చ మగధాః ప్రేక్షితజ్ఞాశ్చ కోసలాః।
08030079c అర్ధోక్తాః కురుపాంచాలాః శాల్వాః కృత్స్నానుశాసనాః।
08030079e పార్వతీయాశ్చ విషమా యథైవ గిరయస్తథా।।

మగధరు ఇంగితదింద మత్తు కోసలరు దృష్టిమాత్రదింద తిళిదుకొళ్ళబల్లరు. కురు-పాంచాలరు అర్ధమాతినిందలే సంపూర్ణ విషయవన్ను గ్రహిసికొండుబిడుత్తారె. శాల్వదేశదవరు విషయవన్ను సంపూర్ణవాగి హేళిదనంతరవే గ్రహిసికొళ్ళబల్లరు. ఆదరె పర్వతదేశదవరు విషయవన్ను సంపూర్ణవాగి హేళిదాగలూ గ్రహిసలారరు.

08030080a సర్వజ్ఞా యవనా రాజం శూరాశ్చైవ విశేషతః।
08030080c మ్లేచ్చాః స్వసంజ్ఞానియతా నానుక్త ఇతరో జనః।।
08030081a ప్రతిరబ్ధాస్తు బాహ్లీకా న చ కే చన మద్రకాః।

రాజన్! యవనరు సర్వజ్ఞరూ, విశేషవాగి శూరరూ ఆగిద్దారె. మ్లేచ్ఛరు తమ్మదన్ను చెన్నాగి తిళిదుకొండవరాగిద్దుకొండు ఇతర జనరల్లి అనురక్తియన్ను హొందిరువవరల్ల. బాహ్లీకరు హేళిదుదక్కె విరుద్ధవాగి నడెదుకొళ్ళుత్తారె మత్తు కెలవు మద్రకరిగె ఏనూ తిళియువుదిల్ల.

08030081c స త్వమేతాదృశః శల్య నోత్తరం వక్తుమర్హసి।।
08030082a ఏతజ్ఞాత్వా జోషమాస్స్వ ప్రతీపం మా స్మ వై కృథాః।
08030082c స త్వాం పూర్వమహం హత్వా హనిష్యే కేశవార్జునౌ।।

శల్య! అంథవనాగిరువ నీను ననగె యావ ఉత్తరవన్నూ కొడబేకాగిల్ల. ఇదన్ను తిళిదుకొండు పునః ప్రతికూల మాతుగళన్ను ఆడబేడ! నిన్నన్నే మొదలు సంహరిసి నంతర కేశవార్జునరన్ను సంహరిసువంతాగదిరలి!”

08030083 శల్య ఉవాచ।
08030083a ఆతురాణాం పరిత్యాగః స్వదారసుతవిక్రయః।
08030083c అంగేషు వర్తతే కర్ణ యేషామధిపతిర్భవాన్।।

శల్యను హేళిదను: “కర్ణ! నీను అధిపతియాగిరువ అంగదేశదల్లి రోగిగళన్ను పరిత్యజిసుత్తారె మత్తు తమ్మ పత్ని-మక్కళన్ను మారుత్తారె.

08030084a రథాతిరథసంఖ్యాయాం యత్త్వా భీష్మస్తదాబ్రవీత్।
08030084c తాన్విదిత్వాత్మనో దోషాన్నిర్మన్యుర్భవ మా క్రుధః।।

రథాతిరథరన్ను ఎణిసువాగ భీష్మను హేళిద నిన్నల్లిరువ దోషగళన్ను తిళిదుకొండు శాంతనాగు. క్రోధిసబేడ.

08030085a సర్వత్ర బ్రాహ్మణాః సంతి సంతి సర్వత్ర క్షత్రియాః।
08030085c వైశ్యాః శూద్రాస్తథా కర్ణ స్త్రియః సాధ్వ్యశ్చ సువ్రతాః।।

కర్ణ! ఎల్ల కడెగళల్లి బ్రాహ్మణరిరుత్తారె. ఎల్లకడె క్షత్రియరూ, హాగె వైశ్యరు, శూద్రరు, మత్తు సాధు సువ్రత స్త్రీయరూ ఇరుత్తారె.

08030086a రమంతే చోపహాసేన పురుషాః పురుషైః సహ।
08030086c అన్యోన్యమవతక్షంతో దేశే దేశే సమైథునాః।।

దేశ దేశగళల్లియూ పురుషరు పురుషరొందిగె ఉపహాస్య మాడుత్తా, కచ్చాడుత్తా, స్త్రీయరొందిగె రమిసుత్తారె.

08030087a పరవాచ్యేషు నిపుణః సర్వో భవతి సర్వదా।
08030087c ఆత్మవాచ్యం న జానీతే జానన్నపి విముహ్యతి।।

మత్తొబ్బర దోషకథనదల్లి ఎల్లరూ యావాగలూ నిపుణరాగియే ఇరుత్తారె. తమ్మల్లిరువ దోషగళన్ను తిళిదుకొళ్ళువుదే ఇల్ల. ఒందువేళె తిళిదుకొండరూ తిళియదవరంతెయే నడెదుకొళ్ళుత్తారె.””

08030088 సంజయ ఉవాచ।
08030088a కర్ణోఽపి నోత్తరం ప్రాహ శల్యోఽప్యభిముఖః పరాన్।
08030088c పునః ప్రహస్య రాధేయః పునర్యాహీత్యచోదయత్।।

సంజయను హేళిదను: “కర్ణనాదరో ఉత్తరవన్ను నీడలిల్ల. శల్యనూ కూడ శత్రుగళన్ను ఎదురిసి నడెదను. రాధేయను నసునగుత్తా “ముందె హోగు!” ఎందు శల్యనన్ను ప్రచోదిసిదను.”

సమాప్తి

ఇతి శ్రీ మహాభారతే కర్ణపర్వణి కర్ణశల్యసంవాదే త్రింశోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి కర్ణపర్వదల్లి కర్ణశల్యసంవాద ఎన్నువ మూవత్తనే అధ్యాయవు.