പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
കര്ണ പര്വ
കര്ണവധ പര്വ
അധ്യായ 4
സാര
എരഡൂ സേനെഗളല്ലി ഇല്ലിയവരെഗെ ഹതരാദവരു മത്തു ഉളിദുകൊംഡവരു യാര്യാരു എംദു ധൃതരാഷ്ട്രനു സംജയനല്ലി കേളിദുദു (1-3). സംജയനു ഇദൂവരെഗെ ഹതരാദ കൌരവ സേനാ പ്രമുഖര ഹെസരുഗളന്നു ഹേളിദുദു (4-57). സംജയനു ഇദൂവരെഗെ ഹതരാദ പാംഡവ സേനാ പ്രമുഖര ഹെസരുഗളന്നു ഹേളിദുദു (58-87). സംജയനു കൌരവ സേനെയല്ലി ഇന്നൂ ബദുകി ഉളിദവര ഹെസരുഗളന്നു ഹേളിദുദു (88-105). ധൃതരാഷ്ട്രനു പുനഃ മൂര്ഛിതനാദുദു (106-108).
08004001 വൈശംപായന ഉവാച।
08004001a ഏതച്ച്രുത്വാ മഹാരാജ ധൃതരാഷ്ട്രോഽമ്ബികാസുതഃ।
08004001c അബ്രവീത്സംജയം സൂതം ശോകവ്യാകുലചേതനഃ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “മഹാരാജ! ഇദന്നു കേളി ശോകവ്യാകുല ചേതന അംബികാസുത ധൃതരാഷ്ട്രനു സൂത സംജയനിഗെ ഹേളിദനു:
08004002a ദുഷ്പ്രണീതേന മേ താത മനസാഭിപ്ലുതാത്മനഃ।
08004002c ഹതം വൈകര്തനം ശ്രുത്വാ ശോകോ മര്മാണി കൃംതതി।।
“അയ്യാ! നാനു മാഡിദ അന്യായദിംദാഗി വൈകര്തനനു ഹതനാദനെംദു കേളി ശോകദിംദ നന്ന മര്മസ്ഥാനഗളു കത്തരിസല്പഡുത്തിവെ.
08004003a കൃതാസ്ത്രപരമാഃ ശല്യേ ദുഃഖപാരം തിതീര്ഷവഃ।
08004003c കുരൂണാം സൃംജയാനാം ച കേ നു ജീവംതി കേ മൃതാഃ।।
കൊരെയുവ ഈ ദുഃഖവന്നു പാരുമാഡലു ബയസുവ നനഗെ കുരുഗളല്ലി മത്തു സൃംജയരല്ലി യാവ പരമ കൃതാസ്ത്രരു ജീവദിംദിരുവരു മത്തു യാരു മൃതരാദരു എംദു ഹേളു!”
08004004 സംജയ ഉവാച।
08004004a ഹതഃ ശാംതനവോ രാജന്ദുരാധര്ഷഃ പ്രതാപവാന്।
08004004c ഹത്വാ പാംഡവയോധാനാമര്ബുദം ദശഭിര്ദിനൈഃ।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “രാജന്! ഹത്തു ദിനഗളല്ലി പ്രതിദിനവൂ ഹത്തുസാവിര പാംഡവ യോധരന്നു സംഹരിസി ദുരാധര്ഷ പ്രതാപവാന് ശാംതനവനു ഹതനാദനു.
08004005a തതോ ദ്രോണോ മഹേഷ്വാസഃ പാംചാലാനാം രഥവ്രജാന്।
08004005c നിഹത്യ യുധി ദുര്ധര്ഷഃ പശ്ചാദ്രുക്മരഥോ ഹതഃ।।
അനംതര യുദ്ധദല്ലി പാംചാലര രഥഗുംപുഗളന്നു നാശഗൊളിസിദ മഹേഷ്വാസ ദുര്ധര്ഷ രുക്മരഥ ദ്രോണനു ഹതനാദനു.
08004006a ഹതശിഷ്ടസ്യ ഭീഷ്മേണ ദ്രോണേന ച മഹാത്മനാ।
08004006c അര്ധം നിഹത്യ സൈന്യസ്യ കര്ണോ വൈകര്തനോ ഹതഃ।।
മഹാത്മ ഭീഷ്മ മത്തു ദ്രോണരിംദ ഹതരാഗദേ ഉളിദ സേനെയ അര്ധവന്നു സംഹരിസി വൈകര്തന കര്ണനൂ ഹതനാദനു.
08004007a വിവിംശതിര്മഹാരാജ രാജപുത്രോ മഹാബലഃ।
08004007c ആനര്തയോധാം ശതശോ നിഹത്യ നിഹതോ രണേ।।
മഹാരാജ! മഹാബല രാജപുത്ര വിവിംശതിയു രണദല്ലി നൂരാരു ആനര്തയോധരന്നു സംഹരിസി ഹതനാദനു.
08004008a അഥ പുത്രോ വികര്ണസ്തേ ക്ഷത്രവ്രതമനുസ്മരന്।
08004008c ക്ഷീണവാഹായുധഃ ശൂരഃ സ്ഥിതോഽഭിമുഖതഃ പരാന്।।
08004009a ഘോരരൂപാന്പരിക്ലേശാന്ദുര്യോധനകൃതാന്ബഹൂന്।
08004009c പ്രതിജ്ഞാം സ്മരതാ ചൈവ ഭീമസേനേന പാതിതഃ।।
ഇന്നു നിന്ന മഗ വികര്ണനു വാഹന ആയുധഗളന്നു കളെദുകൊംഡരൂ ശൂരനാഗി ക്ഷത്രധര്മവന്നു സ്മരിസികൊംഡു ശത്രുഗളിഗെ എദുരാഗി നിംതു ദുര്യോധനനു മാഡിദ്ദ അനേക ഘോര പരിക്ലേശഗളന്നു മത്തു താനു മാഡിദ്ദ പ്രതിജ്ഞെയന്നു നെനപിസികൊംഡ ഭീമസേനനിംദ ഹതനാദനു.
08004010a വിംദാനുവിംദാവാവംത്യൌ രാജപുത്രൌ മഹാബലൌ।
08004010c കൃത്വാ നസുകരം കര്മ ഗതൌ വൈവസ്വതക്ഷയം।।
അവംതിയ മഹാബല രാജപുത്ര വിംദാനുവിംദരു ദുഷ്കര സാഹസവന്നു മാഡി വൈവസ്വതക്ഷയക്കെ ഹോദരു.
08004011a സിംദുരാഷ്ട്രമുഖാനീഹ ദശ രാഷ്ട്രാണി യസ്യ വൈ।
08004011c വശേ തിഷ്ഠംതി വീരസ്യ യഃ സ്ഥിതസ്തവ ശാസനേ।।
08004012a അക്ഷൌഹിണീര്ദശൈകാം ച നിര്ജിത്യ നിശിതൈഃ ശരൈഃ।
08004012c അര്ജുനേന ഹതോ രാജന്മഹാവീര്യോ ജയദ്രഥഃ।।
രാജന്! സിംധുരാഷ്ട്രവേ മുഖ്യവാഗി ഹത്തു രാഷ്ട്രഗളു യാര അധീനദല്ലിദ്ദവോ, യാരു നിന്ന ശാസനദഡിയല്ലിദ്ദനോ ആ വീരന ഹന്നൊംദു3 അക്ഷൌഹിണീ സേനെഗളന്നൂ നിശിത ശരഗളിംദ സോലിസി അര്ജുനനു മഹാവീര്യ ജയദ്രഥനന്നു സംഹരിസിദനു.
08004013a തഥാ ദുര്യോധനസുതസ്തരസ്വീ യുദ്ധദുര്മദഃ।
08004013c വര്തമാനഃ പിതുഃ ശാസ്ത്രേ സൌഭദ്രേണ നിപാതിതഃ।।
ഹാഗെയേ തംദെയ ശാസനാനുസാരവാഗിയേ നഡെയുത്തിദ്ദ ദുര്യോധനന മഗ തരസ്വീ യുദ്ധദുര്മദ ലക്ഷ്മണനന്നു സൌഭദ്രനു കെളഗുരുളിസിദനു.
08004014a തഥാ ദൌഃശാസനിര്വീരോ ബാഹുശാലീ രണോത്കടഃ।
08004014c ദ്രൌപദേയേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
ഹാഗെയേ ദുഃശാസനന മഗ വീര ബാഹുശാലീ രണോത്കടനു ദ്രൌപദേയന വിക്രമദിംദ യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004015a കിരാതാനാമധിപതിഃ സാഗരാനൂപവാസിനാം।
08004015c ദേവരാജസ്യ ധര്മാത്മാ പ്രിയോ ബഹുമതഃ സഖാ।।
08004016a ഭഗദത്തോ മഹീപാലഃ ക്ഷത്രധര്മരതഃ സദാ।
08004016c ധനംജയേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
സാഗരതീരദല്ലി വാസിസുവ കിരാതര അധിപതി, ദേവരാജന സഖ, ധര്മാത്മ, ബഹുമതദംതെ പ്രിയ സഖ, സദാ ക്ഷത്രധര്മദല്ലി നിരത മഹീപാല ഭഗദത്തനു ധനംജയന വിക്രമദിംദ യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004017a തഥാ കൌരവദായാദഃ സൌമദത്തിര്മഹായശാഃ।
08004017c ഹതോ ഭൂരിശ്രവാ രാജം ശൂരഃ സാത്യകിനാ യുധി।।
രാജന്! ഹാഗെയേ കൌരവര ദായാദി മഹായശസ്വി, സോമദത്തന മഗ ശൂര ഭൂരിശ്രവനു യുദ്ധദല്ലി സാത്യകിയിംദ ഹതനാദനു.
08004018a ശ്രുതായുരപി ചാംബഷ്ഠഃ ക്ഷത്രിയാണാം ധനുര്ധരഃ।
08004018c ചരന്നഭീതവത്സംഖ്യേ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ।।
ക്ഷത്രിയര ധനുര്ധര അംബഷ്ഠ ശ്രുതായുവൂ കൂഡ യുദ്ധദല്ലി നിര്ഭയദിംദ ഹോരാഡി സവ്യസാചിയിംദ ഹതനാദനു.
08004019a തവ പുത്രഃ സദാ സംഖ്യേ കൃതാസ്ത്രോ യുദ്ധദുര്മദഃ।
08004019c ദുഃശാസനോ മഹാരാജ ഭീമസേനേന പാതിതഃ।।
മഹാരാജ! യുദ്ധദല്ലി സദാ കൃതാസ്ത്രനാഗിദ്ദ നിന്ന യുദ്ധദുര്മദ മഗ ദുഃശാസനനന്നു ഭീമസേനനു കെളഗുരുളിസിദനു.
08004020a യസ്യ രാജന്ഗജാനീകം ബഹുസാഹസ്രമദ്ഭുതം।
08004020c സുദക്ഷിണഃ സ സംഗ്രാമേ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ।।
അനേക സാവിര ആനെഗള അദ്ഭുത സേനെയന്നു ഹൊംദിദ്ദ സുദക്ഷിണനു സംഗ്രാമദല്ലി സവ്യസാചിയിംദ ഹതനാദനു.
08004021a കോസലാനാമധിപതിര്ഹത്വാ ബഹുശതാന്പരാന്।
08004021c സൌഭദ്രേണ ഹി വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
കോസലര അധിപതിയു അനേക നൂരു ശത്രുഗളന്നു സംഹരിസി സൌഭദ്രന വിക്രമദിംദ യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004022a ബഹുശോ യോധയിത്വാ ച ഭീമസേനം മഹാരഥഃ।
08004022c ചിത്രസേനസ്തവ സുതോ ഭീമസേനേന പാതിതഃ।।
ഭീമസേനനൊംദിഗെ അനേക ബാരി യുദ്ധമാഡി നിന്ന മഗ മഹാരഥ ചിത്രസേനനു ഭീമസേനനിംദ ഹതനാദനു.
08004023a മദ്രരാജാത്മജഃ ശൂരഃ പരേഷാം ഭയവര്ധനഃ।
08004023c അസിചര്മധരഃ ശ്രീമാന്സൌഭദ്രേണ നിപാതിതഃ।।
ശത്രുഗള ഭയവന്നു വര്ധിസുവ, ഖഡ്ഗ-ഗുരാണിഗളന്നു ധരിസിദ്ദ ശ്രീമാന് ശൂര മദ്രരാജന മഗനു സൌഭദ്രനിംദ ഹതനാദനു.
08004024a സമഃ കര്ണസ്യ സമരേ യഃ സ കര്ണസ്യ പശ്യതഃ।
08004024c വൃഷസേനോ മഹാതേജാഃ ശീഘ്രാസ്ത്രഃ കൃതനിശ്ചയഃ।।
08004025a അഭിമന്യോര്വധം സ്മൃത്വാ പ്രതിജ്ഞാമപി ചാത്മനഃ।
08004025c ധനംജയേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
സമരദല്ലി കര്ണന സമനാഗിദ്ദ മഹാതേജസ്വി ശീഘ്രാസ്ത്ര, കൃതനിശ്ചയ വൃഷസേനനു കര്ണനു നോഡുത്തിദ്ദംതെയേ അഭിമന്യുവിന വധെയന്നു മത്തു താനു മാഡിദ പ്രതിജ്ഞെയന്നു നെനപിസികൊംഡ ധനംജയന വിക്രമദിംദാഗി യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004026a നിത്യപ്രസക്തവൈരോ യഃ പാംഡവൈഃ പൃഥിവീപതിഃ।
08004026c വിശ്രാവ്യ വൈരം പാര്ഥേന ശ്രുതായുഃ സ നിപാതിതഃ।।
നിത്യവൂ പാംഡവരൊഡനെ വൈരവന്നു സാധിസികൊംഡു ബംദിദ്ദ പൃഥിവീപതി ശ്രുതായുവു തന്ന വൈരവന്നു പ്രകടിസി പാര്ഥനിംദ കെളഗുരുളിസല്പട്ടനു.
08004027a ശല്യപുത്രസ്തു വിക്രാംതഃ സഹദേവേന മാരിഷ।
08004027c ഹതോ രുക്മരഥോ രാജന്ഭ്രാതാ മാതുലജോ യുധി।।
രാജന്! മാരിഷ! സഹോദരനംതിദ്ദ, സോദരമാവന മഗ, ശല്യപുത്ര വിക്രാംത രുക്മരഥനന്നു യുദ്ധദല്ലി സഹദേവനു സംഹരിസിദനു.
08004028a രാജാ ഭഗീരഥോ വൃദ്ധോ ബൃഹത്ക്ഷത്രശ്ച കേകയഃ।
08004028c പരാക്രമംതൌ വിക്രാംതൌ നിഹതൌ വീര്യവത്തരൌ।।
വൃദ്ധനാഗിദ്ദ രാജാ ഭഗീരഥ മത്തു കേകയ ബൃഹത്ക്ഷത്ര ഇബ്ബരു പരാക്രമിഗളൂ, വിക്രാംതരൂ, വീര്യവത്തരരൂ ഹതരാദരു.
08004029a ഭഗദത്തസുതോ രാജന്കൃതപ്രജ്ഞോ മഹാബലഃ।
08004029c ശ്യേനവച്ചരതാ സംഖ്യേ നകുലേന നിപാതിതഃ।।
രാജന്! കൃതപ്രജ്ഞ മഹാബല ഭഗദത്തന മഗനു രണദല്ലി ഗിഡുഗനംതെ സംചരിസുത്താ നകുലനിംദ ഹതനാദനു.
08004030a പിതാമഹസ്തവ തഥാ ബാഹ്ലികഃ സഹ ബാഹ്ലികൈഃ।
08004030c ഭീമസേനേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
ഹാഗെയേ നിന്ന പിതാമഹ ബാഹ്ലീകനു ബാഹ്ലീകരൊംദിഗെ ഭീമസേനന വിക്രമദിംദാഗി യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004031a ജയത്സേനസ്തഥാ രാജം ജാരാസംധിര്മഹാബലഃ।
08004031c മാഗധോ നിഹതഃ സംഖ്യേ സൌഭദ്രേണ മഹാത്മനാ।।
രാജന്! മാഗധ ജരാസംധന മഗ മഹാബലശാലി ജയത്സേനനു യുദ്ധദല്ലി മഹാത്മ സൌഭദ്രനിംദ ഹതനാദനു.
08004032a പുത്രസ്തേ ദുര്മുഖോ രാജന്ദുഃസഹശ്ച മഹാരഥഃ।
08004032c ഗദയാ ഭീമസേനേന നിഹതൌ ശൂരമാനിനൌ।।
രാജന്! നിന്ന മക്കളാദ മഹാരഥ ശൂരമാനി ദുര്മുഖ മത്തു ദുഃസഹരു ഭീമസേനന ഗദെയിംദ ഹതരാദരു.
08004033a ദുര്മര്ഷണോ ദുര്വിഷഹോ ദുര്ജയശ്ച മഹാരഥഃ।
08004033c കൃത്വാ നസുകരം കര്മ ഗതാ വൈവസ്വതക്ഷയം4।।
ദുര്മര്ഷണ, ദുര്വിഷഹ മത്തു മഹാരഥ ദുര്ജയരു ദുഷ്കര കര്മഗളന്നെസഗി വൈവസ്വതക്ഷയവന്നു സേരിദരു.
08004034a സചിവോ വൃഷവര്മാ തേ സൂതഃ പരമവീര്യവാന്।
08004034c ഭീമസേനേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
നിന്ന സചിവ പരമ വീര്യവംത സൂത വൃഷവര്മനു ഭീമസേനന വിക്രമദിംദാഗി യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004035a നാഗായുതബലോ രാജാ നാഗായുതബലോ മഹാന്।
08004035c സഗണഃ പാംഡുപുത്രേണ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ।।
ഹത്തുസാവിര ആനെഗള ബലവന്നു ഹൊംദിദ്ദ പൌരവമഹാരാജനു തന്ന ഗണഗളൊംദിഗെ പാംഡുപുത്ര സവ്യസാചിയിംദ ഹതനാദനു.
08004036a വസാതയോ മഹാരാജ ദ്വിസാഹസ്രാഃ പ്രഹാരിണഃ।
08004036c ശൂരസേനാശ്ച വിക്രാംതാഃ സര്വേ യുധി നിപാതിതാഃ।।
മഹാരാജ! എരഡു സാവിര പ്രഹാരി വസായതരൂ വിക്രാംത ശൂരസേനരൂ എല്ലരൂ യുദ്ധദല്ലി കെളഗുരുളിദരു.
08004037a അഭീഷാഹാഃ കവചിനഃ പ്രഹരംതോ മദോത്കടാഃ।
08004037c ശിബയശ്ച രഥോദാരാഃ കലിംഗസഹിതാ ഹതാഃ।।
കവചി പ്രഹരി മദോത്കട അഭീഷാഹരൂ, രഥോദാര ശിബിഗളൂ കലിംഗരൊംദിഗെ ഹതരാദരു.
08004038a ഗോകുലേ നിത്യസംവൃദ്ധാ യുദ്ധേ പരമകോവിദാഃ।
08004038c ശ്രേണയോ ബഹുസാഹസ്രാഃ സംശപ്തകഗണാശ്ച യേ।
08004038e തേ സര്വേ പാര്ഥമാസാദ്യ ഗതാ വൈവസ്വതക്ഷയം।।
ഗോകുലദല്ലി ഹുട്ടി ബെളെദിദ്ദ, യുദ്ധദല്ലി പരമ കോവിദരാഗിദ്ദ അനേക സഹസ്ര സംശപ്തകഗണഗളു എല്ലരൂ പാര്ഥനന്നു എദുരിസി വൈവസ്വതക്ഷയക്കെ ഹോദരു.
08004039a സ്യാലൌ തവ മഹാരാജ രാജാനൌ വൃഷകാചലൌ।
08004039c ത്വദര്ഥേ സംപരാക്രാംതൌ നിഹതൌ സവ്യസാചിനാ।।
മഹാരാജ! നിന്ന ബാവംദിരു പരാക്രാംത രാജ വൃഷക മത്തു അചലരു നിനഗാഗി സവ്യസാചിയിംദ ഹതരാദരു.
08004040a ഉഗ്രകര്മാ മഹേഷ്വാസോ നാമതഃ കര്മതസ്തഥാ।
08004040c ശാല്വരാജോ മഹാരാജ ഭീമസേനേന പാതിതഃ।।
മഹാരാജ! ഉഗ്രകര്മി, കര്മദല്ലി ഹെസരുഗളിസിദ, മഹേഷ്വാസ ശാല്വരാജനു ഭീമസേനനിംദ കെളഗുരുളിസല്പട്ടനു.
08004041a ഓഘവാംശ്ച മഹാരാജ ബൃഹംതഃ സഹിതോ രണേ।
08004041c പരാക്രമംതൌ മിത്രാര്ഥേ ഗതൌ വൈവസ്വതക്ഷയം।।
മഹാരാജ! പരാക്രമി ഓഘവ മത്തു ബൃഹംതരു ഒട്ടിഗേ മിത്രനിഗോസ്കര രണദല്ലി ഹോരാഡി വൈവസ്വതക്ഷയക്കെ ഹോദരു.
08004042a തഥൈവ രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ ക്ഷേമധൂര്തിര്വിശാം പതേ।
08004042c നിഹതോ ഗദയാ രാജന്ഭീമസേനേന സംയുഗേ।।
രാജന്! വിശാംപതേ! ഹാഗെയേ രഥിഗളല്ലി ശ്രേഷ്ഠ ക്ഷേമധൂര്തിയു യുദ്ധദല്ലി ഭീമസേനന ഗദെയിംദ ഹതനാദനു.
08004043a തഥാ രാജാ മഹേഷ്വാസോ ജലസംധോ മഹാബലഃ।
08004043c സുമഹത്കദനം കൃത്വാ ഹതഃ സാത്യകിനാ രണേ।।
ഹാഗെയേ രാജാ മഹേഷ്വാസ മഹാബല ജലസംധനു രണദല്ലി മഹാ കദനവന്നാഡി സാത്യകിയിംദ ഹതനാദനു.
08004044a അലായുധോ രാക്ഷസേംദ്രഃ ഖരബംദുരയാനഗഃ।
08004044c ഘടോത്കചേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
കത്തെഗളന്നു കട്ടിദ്ദ രഥദല്ലി സംചരിസുത്തിദ്ദ രാക്ഷസേംദ്ര അലായുധനു ഘടോത്കചന വിക്രമദിംദാഗി യമസാദനവന്നു സേരിദനു.
08004045a രാധേയാഃ സൂതപുത്രാശ്ച ഭ്രാതരശ്ച മഹാരഥാഃ।
08004045c കേകയാഃ സര്വശശ്ചാപി നിഹതാഃ സവ്യസാചിനാ।।
സൂതപുത്ര രാധേയനൂ, അവന മഹാരഥ സഹോദരരു, കേകയരു എല്ലരൂ സവ്യസാചിയിംദ ഹതരാദരു.
08004046a മാലവാ മദ്രകാശ്ചൈവ ദ്രവിഡാശ്ചോഗ്രവിക്രമാഃ।
08004046c യൌധേയാശ്ച ലലിത്ഥാശ്ച ക്ഷുദ്രകാശ്ചാപ്യുശീനരാഃ।।
08004047a മാവേല്ലകാസ്തുംഡികേരാഃ സാവിത്രീപുത്രകാംചലാഃ।
08004047c പ്രാച്യോദീച്യാഃ പ്രതീച്യാശ്ച ദാക്ഷിണാത്യാശ്ച മാരിഷ।।
08004048a പത്തീനാം നിഹതാഃ സംഘാ ഹയാനാമായുതാനി ച।
08004048c രഥവ്രജാശ്ച നിഹതാ ഹതാശ്ച വരവാരണാഃ।।
മാലവരു, മദ്രകരു, ഉഗ്രവിക്രമി ദ്രവിഡരു, യൌധേയരു, ലലിതരു, ക്ഷുദ്രകരു, ഉശീനരരു, മാവേല്ലകരു, തുംഡികേരരു, സാവിത്രീപുത്രകരു, പൂര്വദേശദവരു, പശ്ചിമദേശദവരു, ഉത്തരദവരു, ദക്ഷിണാത്യരു ഇവരെല്ലരൂ ഹത്തുസാവിര പദാതിസമൂഹഗളൊംദിഗെ രഥവ്രജഗളൊംദിഗെ, ശ്രേഷ്ഠ ആനെഗളൊംദിഗെ ഹതരാദരു.
08004049a സധ്വജാഃ സായുധാഃ ശൂരാഃ സവര്മാംബരഭൂഷണാഃ।
08004049c കാലേന മഹതാ യത്താഃ കുലേ യേ ച വിവര്ധിതാഃ।।
08004050a തേ ഹതാഃ സമരേ രാജന് പാര്ഥേനാക്ലിഷ്ടകര്മണാ।
രാജന്! ഉത്തമ കുലദല്ലി ബെളെദു പ്രയത്നശീലരാഗിദ്ദ കവച-വസ്ത്ര-ഭൂഷണഗളന്നു ധരിസിദ്ദ ശൂരരു കാലദ മഹാത്മെയിംദാഗി ധ്വജ-ആയുധഗളൊംദിഗെ അക്ലിഷ്ടകര്മി പാര്ഥനിംദ സമരദല്ലി ഹതരാദരു.
08004050c അന്യേ തഥാമിതബലാഃ പരസ്പരവധൈഷിണഃ।।
08004051a ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവോ രാജാനഃ സഗണാ രണേ।
08004051c ഹതാഃ സഹസ്രശോ രാജന്യന്മാം ത്വം പരിപൃച്ചസി।
ഹാഗെയേ പരസ്പരരന്നു വധിസലു ബയസുത്തിദ്ദ ഇന്നൂ ഇതര അമിതബലശാലി അനേക രാജരുഗളൂ തമ്മ സേനെഗളൊംദിഗെ രണദല്ലി സഹസ്രാരു സംഖ്യെഗളല്ലി ഹതരാദരു. രാജന്! ഇദു നീനു കേളിദ്ദല്ലവേ?
08004051e ഏവമേഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ കര്ണാര്ജുനസമാഗമേ।।
08004052a മഹേംദ്രേണ യഥാ വൃത്രോ യഥാ രാമേണ രാവണഃ।
08004052c യഥാ കൃഷ്ണേന നിഹതോ മുരോ രണനിപാതിതഃ।
08004052e കാര്തവീര്യശ്ച രാമേണ ഭാര്ഗവേണ ഹതോ യഥാ।।
08004053a സജ്ഞാതിബാംദവഃ ശൂരഃ സമരേ യുദ്ധദുര്മദഃ।
08004053c രണേ കൃത്വാ മഹായുദ്ധം ഘോരം ത്രൈലോക്യവിശ്രുതം।।
08004054a തഥാര്ജുനേന നിഹതോ ദ്വൈരഥേ യുദ്ധദുര്മദഃ।
08004054c സാമാത്യബാംദവോ രാജന്കര്ണഃ പ്രഹരതാം വരഃ।।
കര്ണാര്ജുനര സമാഗമദല്ലി ഈ രീതിയ നഷ്ടവുംടായിതു. ആ പ്രഹരിഗളല്ലി ശ്രേഷ്ഠ യുദ്ധദുര്മദ ശൂര കര്ണനു സമരദ രണദല്ലി ത്രൈലോക്യവിശ്രുതവാദ ഘോര മഹായുദ്ധവന്നു മാഡി മഹേംദ്രനിംദ വൃത്രനു ഹേഗോ ഹാഗെ, രാമനിംദ രാവണനു ഹേഗോ ഹാഗെ, കൃഷ്ണനിംദ മുരനു രണദല്ലി കെളഗുരുളിസല്പട്ടു ഹേഗെ ഹതനാദനോ ഹാഗെ, കാര്തവീര്യനു ഭാര്ഗവ രാമനിംദ ഹേഗെ ഹതനാദനോ ഹാഗെ അര്ജുനനൊഡനെ ദ്വൈരഥയുദ്ധമാഡി അമാത്യ ബാംധവരൊഡനെ ഹതനാദനു.
08004055a ജയാശാ ധാര്തരാഷ്ട്രാണാം വൈരസ്യ ച മുഖം യതഃ।
08004055c തീര്ണം തത്പാംഡവൈ രാജന്യത്പുരാ നാവബുധ്യസേ।।
രാജന്! ധാര്തരാഷ്ട്രരിഗെ യാരിംദ ജയദ ആസെയിത്തോ, മത്തു ആ വൈരക്കെ മുഖ്യ കാരണനു യാരാഗിദ്ദനോ അവനന്നു പാംഡവരു ദാടിബിട്ടരു! ഹീഗാഗുത്തദെയെന്നുവുദന്നു നീനു മൊദലു യോചിസിരലില്ല.
08004056a ഉച്യമാനോ മഹാരാജ ബംദുഭിര്ഹിതകാംക്ഷിഭിഃ।
08004056c തദിദം സമനുപ്രാപ്തം വ്യസനം ത്വാം മഹാത്യയം।।
മഹാരാജ! ഹിതാകാംക്ഷിഗളു മത്തു ബംധുഗളു ഹേളുത്തിദ്ദരൂ നീനു അവുഗളിഗെ ഗമനനീഡദിദ്ദുദക്കാഗിയേ ഈ മഹാ നാശദ വ്യസനവു നിനഗെ പ്രാപ്തവാഗിദെ.
08004057a പുത്രാണാം രാജ്യകാമാനാം ത്വയാ രാജന് ഹിതൈഷിണാ।
08004057c അഹിതാനീവ ചീര്ണാനി തേഷാം തേ ഫലമാഗതം।।
രാജന്! നിന്ന രാജ്യകാമി പുത്രര ഹിതവന്നേ ബയസിദ നീനു പാംഡവരിഗെ അനേക അഹിത കാര്യഗളന്നു മാഡിദുദര ഫലവേ നിനഗെ ദൊരകിരുവുദു!”
08004058 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
08004058a ആഖ്യാതാ മാമകാസ്താത നിഹതാ യുധി പാംഡവൈഃ।
08004058c നിഹതാന്പാംഡവേയാനാം മാമകൈര്ബ്രൂഹി സംജയ।।
ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “അയ്യാ സംജയ! യുദ്ധദല്ലി പാംഡവരിംദ ഹതരാദ നന്നവര കുരിതു നീനു ഹേളിരുവെ. നന്നവരിംദ ഹതരാദ പാംഡവര കുരിതു ഹേളു!”
08004059 സംജയ ഉവാച।
08004059a കുംതയോ യുധി വിക്രാംതാ മഹാസത്ത്വാ മഹാബലാഃ।
08004059c സാനുബംദാഃ സഹാമാത്യാ ഭീഷ്മേണ യുധി പാതിതാഃ5।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “യുദ്ധദല്ലി വിക്രാംത, മഹാസത്ത്വശാലി മഹാബല കുംതയരു ബംധു-അമാത്യരൊംദിഗെ രണദല്ലി ഭീഷ്മനിംദ കെളഗുരുളിസല്പട്ടരു.
08004060a സമഃ കിരീടിനാ സംഖ്യേ വീര്യേണ ച ബലേന ച।
08004060c സത്യജിത്സത്യസംധേന ദ്രോണേന നിഹതോ രണേ6।।
യുദ്ധദ വീര്യ-ബലഗളല്ലി കിരീടിയ സമനാദ സത്യജിതുവു സത്യസംധ ദ്രോണനിംദ രണദല്ലി ഹതനാദനു.
08004061a തഥാ വിരാടദ്രുപദൌ വൃദ്ധൌ സഹസുതൌ നൃപൌ।
08004061c പരാക്രമംതൌ മിത്രാര്ഥേ ദ്രോണേന നിഹതൌ രണേ।।
ഹാഗെയേ വൃദ്ധ നൃപരാഗിദ്ദ പരാക്രമി വിരാട-ദ്രുപദരു മക്കളൊഡനെ രണദല്ലി ദ്രോണനിംദ ഹതരാദരു.
08004062a യോ ബാല ഏവ സമരേ സമ്മിതഃ സവ്യസാചിനാ।
08004062c കേശവേന ച ദുര്ധര്ഷോ ബലദേവേന ചാഭിഭൂഃ।।
08004063a സ ഏഷ കദനം കൃത്വാ മഹദ്രണവിശാരദഃ।
08004063c പരിവാര്യ മഹാമാത്രൈഃ ഷഡ്ഭിഃ പരമകൈ രഥൈഃ।
08004063e അശക്നുവദ്ഭിര്ബീഭത്സുമഭിമന്യുര്നിപാതിതഃ।।
ബാലകനാഗിദ്ദരൂ സമരദല്ലി സവ്യസാചി, കേശവ മത്തു ബലദേവര സമനെനിസികൊംഡിദ്ദ ദുര്ധര്ഷ രണ വിശാരദ അഭിമന്യുവു മഹാ കദനവന്നെസഗി മഹാമാത്ര പരമ ഷഡ്രഥരിംദ സുത്തുവരെയല്പട്ടു കെളഗുരുളിദനു.
08004064a തം കൃതം വിരഥം വീരം ക്ഷത്രധര്മേ വ്യവസ്ഥിതം।
08004064c ദൌഃശാസനിര്മഹാരാജ സൌഭദ്രം ഹതവാന്രണേ7।।
മഹാരാജ! ക്ഷത്രധര്മവ്യവസ്ഥിത ആ വീര സൌഭദ്രനന്നു രണദല്ലി വിരഥനന്നാഗി മാഡി ദുഃശാസനന മഗനു സംഹരിസിദനു.
08004065a ബൃഹംതസ്തു മഹേഷ്വാസഃ കൃതാസ്ത്രോ യുദ്ധദുര്മദഃ।
08004065c ദുഃശാസനേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം।।
കൃതാസ്ത്ര മഹേഷ്വാസ യുദ്ധദുര്മദ ബൃഹംതനു ദുഃശാസനന വിക്രമദിംദ യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004066a മണിമാന്ദംഡധാരശ്ച രാജാനൌ യുദ്ധദുര്മദൌ।
08004066c പരാക്രമംതൌ മിത്രാര്ഥേ ദ്രോണേന വിനിപാതിതൌ।।
യുദ്ധദുര്മദ പരാക്രമി രാജ മണിമാന് മത്തു ദംഡധാരരു മിത്രനിഗാഗി ദ്രോണനിംദ ഹതരാദരു.
08004067a അംശുമാന്ഭോജരാജസ്തു സഹസൈന്യോ മഹാരഥഃ।
08004067c ഭാരദ്വാജേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം8।।
മഹാരഥ ഭോജരാജ അംശുമാനനു സേനെയൊംദിഗെ ഭാരദ്വാജ ദ്രോണന വിക്രമദിംദ യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004068a ചിത്രായുധശ്ചിത്രയോധീ കൃത്വാ തൌ കദനം മഹത്।
08004068c ചിത്രമാര്ഗേണ വിക്രമ്യ കര്ണേന നിഹതൌ യുധി।।
ചിത്രായുധ മത്തു ചിത്രയോധിഗളു മഹാ കദനവന്നെസഗി ചിത്രമാര്ഗഗളിംദ കര്ണന വിക്രമദിംദാഗി യുദ്ധദല്ലി ഹതരാദരു.
08004069a വൃകോദരസമോ യുദ്ധേ ദൃഢഃ കേകയജോ യുധി।
08004069c കേകയേനൈവ വിക്രമ്യ ഭ്രാത്രാ ഭ്രാതാ നിപാതിതഃ।।
യുദ്ധദല്ലി വൃകോദരന സമനാഗിദ്ദ ദൃഢ കേകയവംശജനു ഭ്രാത കേകയന വിക്രമദിംദലേ കെളഗുരുളിസല്പട്ടനു.
08004070a ജനമേജയോ ഗദായോധീ പാര്വതീയഃ പ്രതാപവാന്।
08004070c ദുര്മുഖേന മഹാരാജ തവ പുത്രേണ പാതിതഃ।।
മഹാരാജ! ഗദായോധീ, പ്രതാപവാന്, പര്വതരാജ ജനമേജയനന്നു നിന്ന മഗ ദുര്മുഖനു കെളഗുരുളിസിദനു.
08004071a രോചമാനൌ നരവ്യാഘ്രൌ രോചമാനൌ ഗ്രഹാവിവ।
08004071c ദ്രോണേന യുഗപദ്രാജന്ദിവം സംപ്രേഷിതൌ ശരൈഃ।।
രാജന്! സൂര്യചംദ്രരംതെ മിംചുത്തിദ്ദ നരവ്യാഘ്ര ജോഡി രാജകുമാര രോചമാനരിബ്ബരന്നു ദ്രോണനു ശരഗളന്നു പ്രയോഗിസി സ്വര്ഗക്കെ കളുഹിസിദനു.
08004072a നൃപാശ്ച പ്രതിയുധ്യംതഃ പരാക്രാംതാ വിശാം പതേ।
08004072c കൃത്വാ നസുകരം കര്മ ഗതാ വൈവസ്വതക്ഷയം।।
08004073a പുരുജിത്കുംതിഭോജശ്ച മാതുലഃ സവ്യസാചിനഃ।
08004073c സംഗ്രാമനിര്ജിതാഽല്ലോകാന്ഗമിതോ ദ്രോണസായകൈഃ।।
വിശാംപതേ! സവ്യസാചിയ സോദര മാവംദിരാദ നൃപ പുരുജിത് മത്തു കുംതിഭോജരു, പരാക്രാംതരാഗി മത്തു എദുരാളിഗളാഗി യുദ്ധമാഡുത്താ, അസാധ്യ കൃത്യഗളന്നെസഗി കൊനെഗെ ദ്രോണന സായകഗളിഗെ സിലുകി വൈവസ്വതക്ഷയക്കെ ഹോഗി പുണ്യ ലോകഗളന്നു സേരിദരു.
08004074a അഭിഭൂഃ കാശിരാജശ്ച കാശികൈര്ബഹുഭിര്വൃതഃ।
08004074c വസുദാനസ്യ പുത്രേണ ന്യാസിതോ ദേഹമാഹവേ।।
അനേക കാശീവാസിയോധരിംദ പരിവൃതരാഗിദ്ദ അഭിഭൂ മത്തു കാശിരാജരു വസുദാനന പുത്രനിംദ ദേഹാവസാനഹൊംദിദരു.
08004075a അമിതൌജാ യുധാമന്യുരുത്തമൌജാശ്ച വീര്യവാന്।
08004075c നിഹത്യ ശതശഃ ശൂരാന്പരൈര്വിനിഹതൌ രണേ।।
വീര്യവംതരാദ അമിതൌജസ, യുധാമന്യു മത്തു ഉത്തമൌജസരു നൂരാരു ശൂരരന്നു സംഹരിസി കൊനെഗെ രണദല്ലി ശത്രുഗളിംദ ഹതരാദരു.
08004076a ക്ഷത്രധര്മാ ച പാംചാല്യഃ ക്ഷത്രവര്മാ ച മാരിഷ।
08004076c ദ്രോണേന പരമേഷ്വാസൌ ഗമിതൌ യമസാദനം।।
മാരിഷ! പാംചാല്യ മഹേഷ്വാസ ക്ഷത്രധര്മ മത്തു ക്ഷത്രവര്മ ഇബ്ബരൂ ദ്രോണനിംദ യമസാദനക്കെ കളുഹിസല്പട്ടരു.
08004077a ശിഖംഡിതനയോ യുദ്ധേ ക്ഷത്രദേവോ യുധാം പതിഃ।
08004077c ലക്ഷ്മണേന ഹതോ രാജംസ്തവ പൌത്രേണ ഭാരത।।
രാജന്! ഭാരത! ശിഖംഡിയ മഗ സേനാപതി ക്ഷത്രദേവനു യുദ്ധദല്ലി നിന്ന മൊമ്മഗ ലക്ഷ്മണനിംദ ഹതനാദനു.
08004078a സുചിത്രശ്ചിത്രധര്മാ ച പിതാപുത്രൌ മഹാരഥൌ।
08004078c പ്രചരംതൌ മഹാവീര്യൌ ദ്രോണേന നിഹതൌ രണേ।।
രണദല്ലി സംചരിസുത്തിദ്ദ മഹാരഥ മഹാവീര്യ തംദെ സുചിത്ര മത്തു മഗ ചിത്രധര്മരു ദ്രോണനിംദ ഹതരാദരു.
08004079a വാര്ധക്ഷേമിര്മഹാരാജ കൃത്വാ കദനമാഹവേ।
08004079c ബാഹ്ലികേന മഹാരാജ കൌരവേണ നിപാതിതഃ।।
മഹാരാജ! രണദല്ലി കദനവന്നാഡി വാര്ധക്ഷേമിയു കൌരവ ബാഹ്ലീകനിംദ കെളഗുരുളിസല്പട്ടനു.
08004080a ധൃഷ്ടകേതുര്മഹാരാജ ചേദീനാം പ്രവരോ രഥഃ।
08004080c കൃത്വാ നസുകരം കര്മ ഗതോ വൈവസ്വതക്ഷയം।।
മഹാരാജ! ചേദിഗള രഥപ്രവര ധൃഷ്ടകേതുവു ബഹുകഷ്ടകര കര്മഗളന്നെസഗി വൈവസ്വതക്ഷയക്കെ ഹോദനു.
08004081a തഥാ സത്യധൃതിസ്താത കൃത്വാ കദനമാഹവേ।
08004081c പാംഡവാര്ഥേ പരാക്രാംതോ ഗമിതോ യമസാദനം।।
അയ്യാ! ഹാഗെയേ പരാക്രാംത സത്യധൃതിയു പാംഡവരിഗോസ്കര രണദല്ലി യുദ്ധമാഡി യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004082a പുത്രസ്തു ശിശുപാലസ്യ സുകേതുഃ പൃഥിവീപതേ।
08004082c നിഹത്യ ശാത്രവാന്സംഖ്യേ ദ്രോണേന നിഹതോ യുധി।।
പൃഥിവീപതേ! ശിശുപാലന മഗ സുകേതുവു രണദല്ലി ശത്രുഗളന്നു സംഹരിസി യുദ്ധദല്ലി ദ്രോണനിംദ ഹതനാദനു.
08004083a തഥാ സത്യധൃതിര്വീരോ മദിരാശ്വശ്ച വീര്യവാന്।
08004083c സൂര്യദത്തശ്ച വിക്രാംതോ നിഹതോ ദ്രോണസായകൈഃ।।
ഹാഗെയേ വീര സത്യധൃതി, വീര്യവാന് മദിരാശ്വ, മത്തു വിക്രാംത സൂര്യദത്തരു ദ്രോണന സായകഗളിംദ ഹതരാദരു.
08004084a ശ്രേണിമാംശ്ച മഹാരാജ യുധ്യമാനഃ പരാക്രമീ।
08004084c കൃത്വാ നസുകരം കര്മ ഗതോ വൈവസ്വതക്ഷയം।।
മഹാരാജ! യുദ്ധമാഡുത്തിദ്ദ പരാക്രമീ ശ്രേണിമാനനൂ കൂഡ അസാധ്യ കൃത്യഗളന്നെസഗി വൈവസ്വതക്ഷയക്കെ ഹോദനു.
08004085a തഥൈവ യുധി വിക്രാംതോ മാഗധഃ പരവീരഹാ।
08004085c ഭീഷ്മേണ നിഹതോ രാജന്യുധ്യമാനഃ പരാക്രമീ9।।
രാജന്! ഹാഗെയേ രണദല്ലി യുദ്ധമാഡുത്തിദ്ദ പരാക്രമീ, വിക്രാംത, പരവീരഹ മാഗധനു ഭീഷ്മനിംദ ഹതനാദനു.
08004086a വസുദാനശ്ച കദനം കുര്വാണോഽതീവ സംയുഗേ।
08004086c ഭാരദ്വാജേന വിക്രമ്യ ഗമിതോ യമസാദനം10।।
രണദല്ലി അതീവ കദനവാഡുത്തിദ്ദ വസുദാനനു ഭാരദ്വാജന വിക്രമദിംദാഗി യമസാദനക്കെ ഹോദനു.
08004087a ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവഃ പാംഡവാനാം മഹാരഥാഃ।
08004087c ഹതാ ദ്രോണേന വിക്രമ്യ യന്മാം ത്വം പരിപൃച്ചസി11।।
നന്നന്നു നീനു കേളിദംതെ, ഇവരു മത്തു ഇന്നൂ അനേക പാംഡവര മഹാരഥരു ദ്രോണന വിക്രമദിംദാഗി ഹതരാദരു.”
08004088 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
1208004088a ഹതപ്രവീരേ സൈന്യേഽസ്മിന്മാമകേ വദതാം വര।
08004088c അഹതാം ശംസ മേ സൂത യേഽത്ര ജീവംതി കേ ചന।।
ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “മാതനാഡുവവരല്ലി ശ്രേഷ്ഠനേ! സൂത! ഇവരെല്ലരൂ നന്ന സേനെയല്ലി ഹതരാദ പ്രമുഖരു. അല്ലി ഇന്നൂ ജീവംതവാഗിരുവ കെലവരു യാരു എന്നുവുദന്നു ഹേളു.
08004089a ഏതേഷു നിഹതേഷ്വദ്യ യേ ത്വയാ പരികീര്തിതാഃ।
08004089c അഹതാന്മന്യസേ യാംസ്ത്വം തേഽപി സ്വര്ഗജിതോ മതാഃ।।
നീനു ഹേളിദ ഇവരേ ഹതരാഗി ഹോദരെംദരെ ഇന്നൂ ഹതരാഗദേ ഉളിദിരുവവരു കൂഡ സ്വര്ഗവന്നു ഗെദ്ദരെംദേ നനഗന്നിസുത്തദെ!”
08004090 സംജയ ഉവാച।
08004090a യസ്മിന്മഹാസ്ത്രാണി സമര്പിതാനി ചിത്രാണി ശുഭ്രാണി ചതുര്വിധാനി।
08004090c ദിവ്യാനി രാജന്നിഹിതാനി ചൈവ ദ്രോണേന വീരദ്വിജസത്തമേന।।
08004091a മഹാരഥഃ കൃതിമാന് ക്ഷിപ്രഹസ്തോ ദൃഢായുധോ ദൃഢമുഷ്ടിര്ദൃഢേഷുഃ।
08004091c സ വീര്യവാന്ദ്രോണപുത്രസ്തരസ്വീ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്ധുകാമസ്ത്വദര്ഥേ।।
രാജന്! വീര ദ്വിജസത്തമ ദ്രോണനിംദ ചതുര്വിധദ വിചിത്ര ശുഭ്ര മത്തു ദിവ്യ മഹാസ്ത്രഗളന്നു കലിതിരുവ, മാഡിതോരിസുവ, മഹാരഥ ക്ഷിപ്രഹസ്ത ദൃഢായുധ ദൃഢമുഷ്ടി ദൃഢേഷു വീര്യവാന് തരസ്വീ ദ്രോണപുത്രനു നിനഗോസ്കര യുദ്ധമാഡലു ബയസി യുദ്ധസന്നദ്ധനാഗിദ്ദാനെ.
08004092a ആനര്തവാസീ ഹൃദികാത്മജോഽസൌ മഹാരഥഃ സാത്വതാനാം വരിഷ്ഠഃ।
08004092c സ്വയം ഭോജഃ കൃതവര്മാ കൃതാസ്ത്രോ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്ധുകാമസ്ത്വദര്ഥേ।।
സാത്വതരല്ലിയേ ശ്രേഷ്ഠ മഹാരഥ ആനര്തവാസീ ഹൃദികന മഗ ഭോജരാജ കൃതാസ്ത്ര കൃതവര്മനു സ്വയം നിനഗോസ്കര യുദ്ധമാഡലു ഇച്ഛിസി വ്യവസ്ഥിതനാഗിദ്ദാനെ.
08004093a ശാരദ്വതോ ഗൌതമശ്ചാപി രാജന് മഹാബലോ ബഹുചിത്രാസ്ത്രയോധീ।
08004093c ധനുശ്ചിത്രം സുമഹദ്ഭാരസാഹം വ്യവസ്ഥിതോ യോത്സ്യമാനഃ പ്രഗൃഹ്യ।।
രാജന്! ബഹുചിത്രാസ്ത്രയോധീ മഹാബലശാലീ ശാരദ്വത ഗൌതമനൂ കൂഡ മഹാഭാരവന്നൂ ഹൊരബല്ല വിചിത്ര ധനുസ്സന്നു ഹിഡിദു യുദ്ധമാഡലു സിദ്ധനാഗിരുവനു.
08004094a ആര്തായനിഃ സമരേ ദുഷ്പ്രകംപ്യഃ സേനാഗ്രണീഃ പ്രഥമസ്താവകാനാം।
08004094c സ്വസ്രേയാംസ്താന്പാംഡവേയാന്വിസൃജ്യ സത്യാം വാചം താം ചികീര്ഷുസ്തരസ്വീ।।
08004095a തേജോവധം സൂതപുത്രസ്യ സംഖ്യേ പ്രതിശ്രുത്വാജാതശത്രോഃ പുരസ്താത്।
08004095c ദുരാധര്ഷഃ ശക്രസമാനവീര്യഃ ശല്യഃ സ്ഥിതോ യോദ്ധുകാമസ്ത്വദര്ഥേ।।
യുദ്ധദല്ലി അലുഗാഡിസലൂ അസാധ്യനാദ, നിന്ന സേനാപതിഗളല്ലിയേ അഗ്രഗണ്യനാദ, വേഗശാലിയാദ, തന്ന മാതന്നു സത്യവന്നാഗിസലു യുദ്ധദല്ലി കര്ണന തേജോവധെയന്നു മാഡുത്തേനെംദു യുധിഷ്ഠിരനിഗെ ഭരവസെയന്നിത്തു തംഗിയ മക്കളാദ പാംഡവരന്നു ബിട്ടു നിന്ന കഡെഗെ ആഗമിസിദ, ഇംദ്രന സമാന പരാക്രമവുള്ള ദുരാധര്ഷ, ഋതായനപുത്ര ശല്യനു നിന്ന സലുവാഗി യുദ്ധമാഡുവ ഇച്ഛെയിംദ സന്നദ്ധനാഗി നിംതിദ്ദാനെ.
08004096a ആജാനേയൈഃ സൈംധവൈഃ പാര്വതീയൈര് നദീജകാംബോജവനായുബാഹ്ലികൈഃ।
08004096c ഗാംദാരരാജഃ സ്വബലേന യുക്തോ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്ധുകാമസ്ത്വദര്ഥേ।।
നദീജ-കാംബോജ, വനായുജ മത്തു ബാഹ്ലികഗളേ മൊദലാദ ഉത്തമ ജാതിയ സിംധൂദേശദ മത്തു പര്വത പ്രദേശദ കുദുരെഗളിംദലൂ മത്തു തന്ന സേനെഗളിംദലൂ കൂഡിദ ഗാംധാരരാജ ശകുനിയു നിന്ന സലുവാഗി യുദ്ധമാഡുവ ഇച്ഛെയിംദ സന്നദ്ധനാഗി നിംതിദ്ദാനെ.
08004097a തഥാ സുതസ്തേ ജ്വലനാര്കവര്ണം രഥം സമാസ്ഥായ കുരുപ്രവീര।
08004097c വ്യവസ്ഥിതഃ കുരുമിത്രോ നരേംദ്ര വ്യഭ്രേ സൂര്യോ ഭ്രാജമാനോ യഥാ വൈ।।
നരേംദ്ര! കുരുകുലപ്രവീരനാദ നിന്ന മഗ കുരുമിത്രനു അഗ്നി മത്തു സൂര്യര കാംതിഗെ സമാന കാംതിയുള്ള രഥദല്ലി കുളിതു മോഡവില്ലദ ആകാശദല്ലി സൂര്യനു പ്രകാശിസുവംതെ പ്രകാശിസുത്താ സന്നദ്ധനാഗിദ്ദാനെ.
08004098a ദുര്യോധനോ നാഗകുലസ്യ മധ്യേ മഹാവീര്യഃ സഹ സൈന്യപ്രവീരൈഃ।
08004098c രഥേന ജാംബൂനദഭൂഷണേന വ്യവസ്ഥിതഃ സമരേ യോദ്ധുകാമഃ।।
ആനെഗള സൈന്യദ മധ്യദല്ലി തന്ന സുവര്ണഭൂഷിത രഥദല്ലി കുളിതു നിന്ന മഗ മഹാവീര്യ ദുര്യോധനനു തന്ന മുഖ്യ സേനെഗളൊംദിഗെ യുദ്ധമാഡലു ഇച്ഛിസി രണദല്ലി സന്നദ്ധനാഗി നിംതിദ്ദാനെ.
08004099a സ രാജമധ്യേ പുരുഷപ്രവീരോ രരാജ ജാംബൂനദചിത്രവര്മാ।
08004099c പദ്മപ്രഭോ വഃനിരിവാല്പധൂമോ മേഘാംതരേ സൂര്യ ഇവ പ്രകാശഃ।।
കമലവര്ണ പുരുഷശ്രേഷ്ഠ ദുര്യോധനനു സുവര്ണമയ വിചിത്രകവചവന്നു ധരിസി, സ്വല്പവേ ഹൊഗെയിംദ കൂഡിരുവ യജ്ഞേശ്വരനംതെയൂ മോഡഗള മധ്യദല്ലിരുവ സൂര്യനംതെയൂ രാജര മധ്യദല്ലി പ്രകാശിസുത്തിരുവനു.
08004100a തഥാ സുഷേണോഽപ്യസിചര്മപാണിസ് തവാത്മജഃ സത്യസേനശ്ച വീരഃ।
08004100c വ്യവസ്ഥിതൌ ചിത്രസേനേന സാര്ധം ഹൃഷ്ടാത്മാനൌ സമരേ യോദ്ധുകാമൌ।।
ഹാഗെയേ കത്തി-ഗുരാണിഗളന്നു കൈയല്ലി ഹിഡിദു സുഷേണനൂ, നിന്ന മഗ വീര സത്യസേനനൂ ഹൃഷ്ടാത്മരാഗി സമരദല്ലി യുദ്ധമാഡുവ ഇച്ഛെയിംദ ചിത്രസേനനൊഡനെ നിംതിദ്ദാരെ.
08004101a ഹ്രീനിഷേധാ ഭരതാ രാജപുത്രാശ് ചിത്രായുധഃ ശ്രുതകര്മാ ജയശ്ച।
08004101c ശലശ്ച സത്യവ്രതദുഃശലൌ ച വ്യവസ്ഥിതാ ബലിനോ യോദ്ധുകാമാഃ।।
ലജ്ജാവിനയശീല ബലശാലീ ഭാരത രാജപുത്ര ചിത്രായുധ, ശ്രുതകര്മ, ജയ, ശല, സത്യവ്രത മത്തു ദുഃശലരു യുദ്ധമാഡലു ബയസി നിംതിരുവരു.
08004102a കൈതവ്യാനാം അധിപഃ ശൂരമാനീ രണേ രണേ ശത്രുഹാ രാജപുത്രഃ।
08004102c പത്രീ ഹയീ നാഗരഥപ്രയായീ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്ധുകാമസ്ത്വദര്ഥേ।।
ജൂജുഗാരരിഗെ അധിപതിയെനിസികൊംഡിരുവ, ശൂരമാനീ, പ്രതിയൊംദു യുദ്ധദല്ലിയൂ ശത്രുഗളന്നു സംഹരിസുത്താ ബംദിരുവ, രഥ-ഗജാശ്വ-പദാതിഗളിംദ കൂഡിരുവ രാജപുത്ര ഉലൂകനു നിന്ന സലുവാഗി യുദ്ധമാഡലു ഇച്ഛിസി സന്നദ്ധനാഗിദ്ദാനെ.
08004103a വീരഃ ശ്രുതായുശ്ച ശ്രുതായുധശ്ച ചിത്രാംഗദശ്ചിത്രവര്മാ സ വീരഃ।
08004103c വ്യവസ്ഥിതാ യേ തു സൈന്യേ നരാഗ്ര്യാഹ് പ്രഹാരിണോ മാനിനഃ സത്യസംധാഃ।।
സത്യസംധ പ്രഹാരി മാനിനി നരാഗ്ര വീര ശ്രുതായു, ശ്രുതായുധ, ചിത്രാംഗദ, മത്തു വീര ചിത്രവര്മരു സേനെയല്ലി സന്നദ്ധരാഗി നിംതിദ്ദാരെ.
08004104a കര്ണാത്മജഃ സത്യസേനോ മഹാത്മാ വ്യവസ്ഥിതഃ സമരേ യോദ്ധുകാമഃ।
08004104c അഥാപരൌ കര്ണസുതൌ വരാര്ഹൌ വ്യവസ്ഥിതൌ ലഘുഹസ്തൌ നരേംദ്ര।
08004104e ബലം മഹദ്ദുര്ഭിദമല്പധൈര്യൈഃ സമാശ്രിതൌ യോത്സ്യമാനൌ ത്വദര്ഥേ।।
സത്യസംധ മഹാത്മ കര്ണന മഗനു നിന്ന സലുവാഗി യുദ്ധമാഡുവ ഇച്ഛെയിംദ രണാംഗണദല്ലി വ്യവസ്ഥിതനാഗിദ്ദാനെ. ഹാഗെയേ വരാര്ഹ ലഘുഹസ്ത അല്പധൈര്യവിരുവവരിംദ ഗെല്ലലസാധ്യ കര്ണന ഇന്നിബ്ബരു മക്കളൂ നിനഗാഗി യുദ്ധമാഡലു നിംതിരുവരു.
08004105a ഏതൈശ്ച മുഖ്യൈരപരൈശ്ച രാജന് യോധപ്രവീരൈരമിതപ്രഭാവൈഃ।
08004105c വ്യവസ്ഥിതോ നാഗകുലസ്യ മധ്യേ യഥാ മഹേംദ്രഃ കുരുരാജോ ജയായ।।
രാജന്! ഇവരേ മൊദലാദ പ്രമുഖവീരരു മത്തു അമിത പ്രഭാവശാലീ യോധരിംദ കൂഡികൊംഡു ഗജസേനെഗള മധ്യദല്ലി മഹേംദ്രനംതെ കുരുരാജ ദുര്യോധനനു ജയേച്ഛുവാഗി വ്യവസ്ഥിതനാഗിദ്ദാനെ.”
08004106 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
08004106a ആഖ്യാതാ ജീവമാനാ യേ പരേഭ്യോഽന്യേ യഥാതഥം।
08004106c ഇതീദമഭിഗച്ചാമി വ്യക്തമര്ഥാഭിപത്തിതഃ।।
ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “ജീവംതവാഗിരുവവര കുരിതു ഹേളിരുവെ. ഇവരന്നു ബിട്ടു അന്യരു അസുനീഗിരുവവരെംദു സ്പഷ്ടവാഗിദെ. ഇദൂവരെഗിന ആഗുഹോഗുഗളിംദലേ മുംദേനാഗബഹുദെംദു വ്യക്തവാഗി, അദന്നു നാനു മനഗംഡിദ്ദേനെ.””
08004107 വൈശംപായന ഉവാച।
08004107a ഏവം ബ്രുവന്നേവ തദാ ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ।
08004107c ഹതപ്രവീരം വിധ്വസ്തം കിംചിച്ചേഷം സ്വകം ബലം।
08004107e ശ്രുത്വാ വ്യാമോഹമഗമച്ചോകവ്യാകുലിതേംദ്രിയഃ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ഹീഗെ ഹേളി അംബികാസുത ധൃതരാഷ്ട്രനു തന്ന സേനെയല്ലി പ്രമുഖരു ഹതരാഗി കെലവരു മാത്ര ഉളിദിരുവുദന്നു കേളി ഇംദ്രിയഗളു വ്യാകുലഗൊംഡു മൂര്ഛെഹോദനു.
08004108a മുഹ്യമാനോഽബ്രവീച്ചാപി മുഹൂര്തം തിഷ്ഠ സംജയ।
08004108c വ്യാകുലം മേ മനസ്താത ശ്രുത്വാ സുമഹദപ്രിയം।
08004108e നഷ്ടചിത്തസ്തതഃ സോഽഥ ബഭൂവ ജഗതീപതിഃ।।
എച്ചരതപ്പുവാഗലേ ആ ജഗതീപതിയു “സംജയ! സ്വല്പകാല ഇല്ലിയേ ഇരു! മഹാ അപ്രിയവാഗിരുവുദന്നു കേളി നന്ന മനസ്സു വ്യാകുലഗൊംഡിദെ!” എംദു ഹേളി കൂഡലേ മൂര്ഛിതനാദനു.”