പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ദ്രോണ പര്വ
നാരായണാസ്ത്രമോക്ഷ പര്വ
അധ്യായ 168
സാര
അര്ജുനനന്നു കേളി ഭീമസേനനു മാതനാഡിദുദു (1-20). ധൃഷ്ടദ്യുമ്നന മാതു (21-39).
07168001 സംജയ ഉവാച।
07168001a അര്ജുനസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ നോചുസ്തത്ര മഹാരഥാഃ।
07168001c അപ്രിയം വാ പ്രിയം വാപി മഹാരാജ ധനംജയം।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “മഹാരാജ! അര്ജുനന ആ മാതന്നു കേളി മഹാരഥരു യാരൂ ധനംജയനിഗെ അപ്രിയവാദ അഥവാ പ്രിയവാദ ഏനന്നൂ ഹേളലില്ല.
07168002a തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാബാഹുര്ഭീമസേനോഽഭ്യഭാഷത।
07168002c ഉത്സ്മയന്നിവ കൌംതേയമര്ജുനം ഭരതര്ഷഭ।।
ഭരതര്ഷഭ! ആഗ ക്രുദ്ധ മഹാബാഹു ഭീമസേനനു കൌംതേയ അര്ജുനനന്നു ബൈയുത്തിരുവനോ എന്നുവംതെ ഹേളിദനു:
07168003a മുനിര്യഥാരണ്യഗതോ ഭാഷസേ ധര്മസംഹിതം।
07168003c ന്യസ്തദംഡോ യഥാ പാര്ഥ ബ്രാഹ്മണഃ സംശിതവ്രതഃ।।
“പാര്ഥ! അരണ്യവന്നു സേരിരുവ ധര്മസംഹിത മുനിയംതെ മത്തു ദംഡവന്നു തൊരെദ സംശിതവ്രത ബ്രാഹ്മണനംതെ മാതനാഡുത്തിരുവെ!
07168004a ക്ഷതാത്ത്രാതാ ക്ഷതാജ്ജീവന് ക്ഷാംതസ്ത്രിഷ്വപി സാധുഷു।
07168004c ക്ഷത്രിയഃ ക്ഷിതിമാപ്നോതി ക്ഷിപ്രം ധര്മം യശഃ ശ്രിയം।।
സംകടദല്ലിരുവ തന്നന്നൂ സംകടദല്ലിരുവവരന്നൂ രക്ഷിസുവ, സ്ത്രീയരു മത്തു സാധുഗള വിഷയദല്ലി ക്ഷമാഭാവദിംദിരുവ ക്ഷത്രിയനു ബേഗനെ ഭൂമിയന്നൂ, ധര്മവന്നൂ, യശസ്സന്നൂ, സംപത്തന്നൂ പഡെയുത്താനെ.
07168005a സ ഭവാന് ക്ഷത്രിയഗുണൈര്യുക്തഃ സര്വൈഃ കുലോദ്വഹഃ।
07168005c അവിപശ്ചിദ്യഥാ വാക്യം വ്യാഹരന്നാദ്യ ശോഭസേ।।
നീനാദരോ ക്ഷത്രിയര എല്ല ഗുണഗളിംദ കൂഡിരുവെ. കുലോദ്ധാരകനാഗിരുവെ. ആദരെ മൂര്ഖനംതെ ഇംദു നീനാഡുവ ഈ മാതു നിനഗെ ശോഭിസുവുദില്ല.
07168006a പരാക്രമസ്തേ കൌംതേയ ശക്രസ്യേവ ശചീപതേഃ।
07168006c ന ചാതിവര്തസേ ധര്മം വേലാമിവ മഹോദധിഃ।।
കൌംതേയ! നിന്ന പരാക്രമവു ശചീപതി ശക്രന പരാക്രമദംതിദെ. മഹാസാഗരവു തീരവന്നു അതിക്രമിസദംതെ നീനു ധര്മവന്നു അതിക്രമിസുവവനല്ല.
07168007a ന പൂജയേത്ത്വാ കോഽന്വദ്യ യത്ത്രയോദശവാര്ഷികം।
07168007c അമര്ഷം പൃഷ്ഠതഃ കൃത്വാ ധര്മമേവാഭികാംക്ഷസേ।।
ഹദിമൂരുവര്ഷഗള കോപവന്നു ഹിംദെ സരിസി ധര്മവന്നേ ബയസിരുവ നിന്നന്നു ഇംദു യാരു താനേ ഗൌരവിസുവുദില്ല?
07168008a ദിഷ്ട്യാ താത മനസ്തേഽദ്യ സ്വധര്മമനുവര്തതേ।
07168008c ആനൃശംസ്യേ ച തേ ദിഷ്ട്യാ ബുദ്ധിഃ സതതമച്യുത।।
അയ്യാ! അദൃഷ്ടവശാത് നിന്ന മനസ്സു ഇംദു സ്വധര്മവന്നു അനുസരിസിദെ. അച്യുത! അദൃഷ്ടവശാത് നിന്ന ബുദ്ധിയു സതതവൂ ദയാപൂര്ണവാഗിദെ.
07168009a യത്തു ധര്മപ്രവൃത്തസ്യ ഹൃതം രാജ്യമധര്മതഃ।
07168009c ദ്രൌപദീ ച പരാമൃഷ്ടാ സഭാമാനീയ ശത്രുഭിഃ।।
07168010a വനം പ്രവ്രാജിതാശ്ചാസ്മ വല്കലാജിനവാസസഃ।
07168010c അനര്ഹമാണാസ്തം ഭാവം ത്രയോദശ സമാഃ പരൈഃ।।
ആദരൂ ധര്മപ്രവൃത്തനാഗിദ്ദവന രാജ്യവന്നു അധര്മദിംദ അപഹരിസലായിതു. ശത്രുഗളു ദ്രൌപദിയന്നു സഭെഗെ എളെദുതംദു അപമാനിസിദരു. അനര്ഹരാഗിദ്ദരൂ നമ്മന്നു പരിവ്രാജകരംതെ വല്കലജിനഗളന്നുട്ടു ഹദിമൂരു വര്ഷ വനദല്ലിരുവംതെ മാഡിദരു.
07168011a ഏതാന്യമര്ഷസ്ഥാനാനി മര്ഷിതാനി ത്വയാനഘ।
07168011c ക്ഷത്രധര്മപ്രസക്തേന സര്വമേതദനുഷ്ഠിതം।।
അനഘ! ഇവെല്ലവൂ കോപഗൊള്ളതക്ക സംദര്ഭഗളാഗിദ്ദരൂ കോപഗൊള്ളദേ ക്ഷത്രധര്മവന്നു അനുസരിസുത്തിദ്ദ നീനു എല്ലവന്നൂ അനുസരിസിദെ.
07168012a തമധര്മമപാക്രഷ്ടുമാരബ്ധഃ സഹിതസ്ത്വയാ।
07168012c സാനുബംധാന് ഹനിഷ്യാമി ക്ഷുദ്രാന്രാജ്യഹരാനഹം।।
07168013a ത്വയാ തു കഥിതം പൂര്വം യുദ്ധായാഭ്യാഗതാ വയം।
07168013c ഘടാമശ്ച യഥാശക്തി ത്വം തു നോഽദ്യ ജുഗുപ്സസേ।।
ആ അധര്മിഗളന്നു രാജ്യകള്ളരന്നു ക്ഷുദ്രരന്നു അനുയായിഗളൊംദിഗെ സംഹരിസുത്തേനെ എംദു നീനു ഹേളിദുദരിംദ നാവു യുദ്ധക്കാഗി ബംദിദ്ദേവെ. യഥാശക്തിയാഗി നാവു പരിശ്രമ പഡുത്തിരുവാഗ ഇംദു നീനു യുദ്ധദിംദ ജിഗുപ്സിതനാദംതിദെ!
07168014a സ്വധര്മം നേച്ഛസേ ജ്ഞാതും മിഥ്യാ വചനമേവ തേ।
07168014c ഭയാര്ദിതാനാമസ്മാകം വാചാ മര്മാണി കൃംതസി।।
നീനു സ്വധര്മവന്നു തിളിയലു ഇച്ഛിസുത്തില്ല. നിന്ന മാതുഗളു സുള്ളു. ഭയാര്ദിതരാദ നമ്മ മര്മഗളന്നു നിന്ന മാതുഗളു കത്തരിസുത്തിവെ.
07168015a വപന്വ്രണേ ക്ഷാരമിവ ക്ഷതാനാം ശത്രുകര്ശന।
07168015c വിദീര്യതേ മേ ഹൃദയം ത്വയാ വാക്ശല്യപീഡിതം।।
ശത്രുകര്ശന! ഗായഗൊംഡവര ഗായദമേലെ ഉപ്പുചെല്ലുവംതെ നിന്ന മാതിന ബാണഗളു നന്ന ഹൃദയവന്നു സീളുത്തിവെ.
07168016a അധര്മമേതദ്വിപുലം ധാര്മികഃ സന്ന ബുധ്യസേ।
07168016c യത്ത്വമാത്മാനമസ്മാംശ്ച പ്രശംസ്യാന്ന പ്രശംസസി।
07168016e യഃ കലാം ഷോഡശീം ത്വത്തോ നാര്ഹതേ തം പ്രശംസസി।।
പ്രശംസെഗെ അര്ഹരാദ നിന്നന്നു മത്തു നമ്മന്നു പ്രശംസിസദേ ഇരുവുദു അത്യംത അധര്മവെംദു ധാര്മികനാദ നിനഗൂ തിളിയുത്തില്ലവല്ല! നിന്ന ഹദിനാരരല്ലി ഒംദു അംശക്കൂ സമനാഗിരദ പ്രശംസെഗെ അര്ഹരല്ലദവരന്നു നീനു പ്രശംസിസുത്തിരുവെ!
07168017a സ്വയമേവാത്മനോ വക്തും ന യുക്തം ഗുണസംസ്തവം।
07168017c ദാരയേയം മഹീം ക്രോധാദ്വികിരേയം ച പര്വതാന്।।
സ്വയം താനേ തന്ന കുരിതു ഹേളികൊള്ളുവുദു മത്തു ഗുണസ്തുതിമാഡികൊള്ളുവുദു സരിയല്ല. ആദരൂ ക്രോധദിംദ നാനു ഈ ഭൂമിയന്നു സീളിബിഡബല്ലെ. പര്വതഗളന്നു പുഡിപുഡിമാഡബല്ലെ.
07168018a ആവിധ്യ ച ഗദാം ഗുര്വീം ഭീമാം കാംചനമാലിനീം।
07168018c ഗിരിപ്രകാശാന് ക്ഷിതിജാന്ഭംജേയമനിലോ യഥാ।।
ഭയംകര ഭാരദ ഈ കാംചനമാലിനീ ഗദെയന്നു പ്രയോഗിസി ചംഡമാരുതദംതെ പര്വതഗളംതിരുവ വൃക്ഷഗളന്നൂ കഡിദുരുളിസബല്ലെ!
07168019a സ ത്വമേവംവിധം ജാനന്ഭ്രാതരം മാം നരര്ഷഭ।
07168019c ദ്രോണപുത്രാദ്ഭയം കര്തും നാര്ഹസ്യമിതവിക്രമ।।
നരര്ഷഭ! അമിതവിക്രമ! നിന്ന സഹോദരനാദ നാനു ഹീഗിദ്ദേനെംദു തിളിദൂ ദ്രോണപുത്രനിഗോസ്കരവാഗി നമ്മല്ലി ഭയവന്നുംടുമാഡുവുദു നിനഗെ സരിയല്ല!
07168020a അഥ വാ തിഷ്ഠ ബീഭത്സോ സഹ സര്വൈര്നരര്ഷഭൈഃ।
07168020c അഹമേനം ഗദാപാണിര്ജേഷ്യാമ്യേകോ മഹാഹവേ।।
ബീഭത്സോ! എല്ല നരര്ഷഭരൊഡനെ നീനു ഇല്ലിയേ നില്ലു. ഗദാപാണിയാഗി നാനൊബ്ബനേ ഈ മഹായുദ്ധവന്നു ജയിസുത്തേനെ!”
07168021a തതഃ പാംചാലരാജസ്യ പുത്രഃ പാര്ഥമഥാബ്രവീത്।
07168021c സംക്രുദ്ധമിവ നര്ദംതം ഹിരണ്യകശിപും ഹരിഃ।।
ആഗ പാംചാലരാജ പുത്രനു സംക്രുദ്ധനാദ നരഹരിയു ഹിരണ്യകശിപുവിഗെ ഗര്ജിസി ഹേളുവംതെ ഹേളിദനു:
07168022a ബീഭത്സോ വിപ്രകര്മാണി വിദിതാനി മനീഷിണാം।
07168022c യാജനാധ്യാപനേ ദാനം തഥാ യജ്ഞപ്രതിഗ്രഹൌ।।
07168023a ഷഷ്ഠമധ്യയനം നാമ തേഷാം കസ്മിന് പ്രതിഷ്ഠിതഃ।
07168023c ഹതോ ദ്രോണോ മയാ യത്തത്കിം മാം പാര്ഥ വിഗര്ഹസേ।।
“ബീഭത്സോ! പാര്ഥ! യാജന, അധ്യാപന, ദാന, യജ്ഞ, പ്രതിഗ്രഹ, മത്തു അധ്യയന - ഈ ആരു വിപ്രന കര്മഗളെംദു തിളിദവരു ഹേളുത്താരെ. ഇവുഗളല്ലി യാവുദു അവനല്ലിത്തെംദു നീനു ദ്രോണനന്നു കൊംദിദുദക്കെ നന്നന്നു നിംദിസുത്തിരുവെ?
07168024a അപക്രാംതഃ സ്വധര്മാച്ച ക്ഷത്രധര്മമുപാശ്രിതഃ।
07168024c അമാനുഷേണ ഹംത്യസ്മാനസ്ത്രേണ ക്ഷുദ്രകര്മകൃത്।।
സ്വധര്മവന്നു അതിക്രമിസി ക്ഷത്രധര്മവന്നു അനുസരിസി ആ ക്ഷുദ്ധകര്മിയു അമാനുഷ അസ്ത്രഗളിംദ നമ്മവരന്നു സംഹരിസുത്തിദ്ദനു.
07168025a തഥാ മായാം പ്രയുംജാനമസഹ്യം ബ്രാഹ്മണബ്രുവം।
07168025c മായയൈവ നിഹന്യാദ്യോ ന യുക്തം പാര്ഥ തത്ര കിം।।
പാര്ഥ! ബ്രാഹ്മണനെംദു കരെയിസികൊംഡു അസഹ്യവാദ മായെയിംദ നമ്മന്നു സംഹരിസുത്തിദ്ദ അവനന്നു ഇംദു മായെയിംദലേ നാവു സംഹരിസിദരെ അദരല്ലി സരിയില്ലദേ ഇദ്ദുദു യാവുദിദെ?
07168026a തസ്മിംസ്തഥാ മയാ ശസ്തേ യദി ദ്രൌണായനീ രുഷാ।
07168026c കുരുതേ ഭൈരവം നാദം തത്ര കിം മമ ഹീയതേ।।
ഹാഗിദ്ദ അവനന്നു സംഹരിസലു ദ്രൌണിയു രോഷദിംദ ഭൈരവവാഗി കൂഗികൊള്ളുത്തിദ്ദരെ അദരല്ലി നന്നദേനു കളെദു ഹോഗുത്തദെ?
07168027a ന ചാദ്ഭുതമിദം മന്യേ യദ്ദ്രൌണിഃ ശുദ്ധഗര്ജയാ।
07168027c ഘാതയിഷ്യതി കൌരവ്യാന്പരിത്രാതുമശക്നുവന്।।
യുദ്ധദ നെപമാഡികൊംഡു കൌരവരന്നു രക്ഷിസലാഗദേ ദ്രൌണിയു ഒംദുവേളെ അവരന്നേ സംഹരിസിദരൂ നനഗെ അദ്ഭുതവെംദെനിസുവുദില്ല!
07168028a യച്ച മാം ധാര്മികോ ഭൂത്വാ ബ്രവീഷി ഗുരുഘാതിനം।
07168028c തദര്ഥമഹമുത്പന്നഃ പാംചാല്യസ്യ സുതോഽനലാത്।।
ധാര്മികനാഗിദ്ദുകൊംഡു യാവ നന്നന്നു ഗുരുഘാതിനിയെംദു നീനു കരെയുത്തിരുവെയോ ആ നാനു അദന്നു മാഡലെംദേ അഗ്നിയിംദ പാംചാല്യന മഗനാഗി ഉത്പന്നനാഗിരുവെ!
07168029a യസ്യ കാര്യമകാര്യം വാ യുധ്യതഃ സ്യാത്സമം രണേ।
07168029c തം കഥം ബ്രാഹ്മണം ബ്രൂയാഃ ക്ഷത്രിയം വാ ധനംജയ।।
ധനംജയ! രണദല്ലി യാരിഗെ മാഡുവംതഹുദു മത്തു മാഡബാരദംതഹുദു ഒംദേ സമനാഗിദ്ദവോ അവനു ബ്രാഹ്മണ അഥവാ ക്ഷത്രിയനെംദു നീനു ഹേഗെ ഹേളുവെ?
07168030a യോ ഹ്യനസ്ത്രവിദോ ഹന്യാദ്ബ്രഹ്മാസ്ത്രൈഃ ക്രോധമൂര്ഛിതഃ।
07168030c സര്വോപായൈര്ന സ കഥം വധ്യഃ പുരുഷസത്തമ।।
പുരുഷസത്തമ! അസ്ത്രഗളന്നു തിളിയദവരന്നു യാവനു ക്രോധമൂര്ഛിതനാഗി ബ്രഹ്മാസ്ത്രഗളിംദ സംഹരിസുത്തിദ്ദനോ അംഥവനന്നു സര്വോപായഗളിംദ ഏകെ വധിസബാരദു?
07168031a വിധര്മിണം ധര്മവിദ്ഭിഃ പ്രോക്തം തേഷാം വിഷോപമം।
07168031c ജാനന്ധര്മാര്ഥതത്ത്വജ്ഞഃ കിമര്ജുന വിഗര്ഹസേ।।
അര്ജുന! ധര്മാര്ഥതത്ത്വജ്ഞ! ധര്മവിദുഗളു തമഗെ വിഷസമരെംദു വിധര്മിഗളു ഹേളുത്താരെ. അദന്നു തിളിദൂ നീനേകെ നന്നന്നു നിംദിസുത്തിരുവെ?
07168032a നൃശംസഃ സ മയാക്രമ്യ രഥ ഏവ നിപാതിതഃ।
07168032c തന്മാഭിനംദ്യം ബീഭത്സോ കിമര്ഥം നാഭിനംദസേ।।
ആ ക്രൂരിയന്നു നാനു രഥവന്നേരിയേ കെളഗുരുളിസിദെനു. ബീഭത്സോ! അഭിനംദിസബേകാദ നന്നന്നു ഏകെ അഭിനംദിസുത്തില്ല?
07168033a കൃതേ രണേ കഥം പാര്ഥ ജ്വലനാര്കവിഷോപമം।
07168033c ഭീമം ദ്രോണശിരശ്ചേദേ പ്രശസ്യം ന പ്രശംസസി।।
പാര്ഥ! ഉരിയുത്തിരുവ സൂര്യന വിഷദംതെ ഭയംകരനാഗിദ്ദ ദ്രോണന ശിരവന്നു രണദല്ലി തുംഡരിസിദുദന്നു പ്രശംസെഗെ യോഗ്യവാദരൂ നീനു ഏകെ പ്രശംസിസുത്തില്ല?
07168034a യോഽസൌ മമൈവ നാന്യസ്യ ബാംധവാന്യുധി ജഘ്നിവാന്।
07168034c ചിത്ത്വാപി തസ്യ മൂര്ധാനം നൈവാസ്മി വിഗതജ്വരഃ।।
അവനാദരോ യുദ്ധദല്ലി നന്നവരന്നു മാത്ര സംഹരിസുത്തിദ്ദനേ ഹൊരതു ബേരെ യാര ബാംധവരന്നൂ സംഹരിസുത്തിരലില്ല. അവന ശിരവന്നു കത്തരിസിദരൂ നന്ന ക്രോധവു തണിയുത്തില്ല.
07168035a തച്ച മേ കൃംതതേ മര്മ യന്ന തസ്യ ശിരോ മയാ।
07168035c നിഷാദവിഷയേ ക്ഷിപ്തം ജയദ്രഥശിരോ യഥാ।।
ജയദ്രഥന ശിരവന്നു ഹേഗോ ഹാഗെ അവന ശിരസ്സന്നു കൂഡ തക്ഷണവേ നിഷാദര പ്രദേശദല്ലി ബീളുവംതെ നാനു മാഡലില്ലവെംദു നന്ന മര്മസ്ഥാനഗളു ചുച്ചുത്തിവെ!
07168036a അവധശ്ചാപി ശത്രൂണാമധര്മഃ ശിഷ്യതേഽര്ജുന।
07168036c ക്ഷത്രിയസ്യ ഹ്യയം ധര്മോ ഹന്യാദ്ധന്യേത വാ പുനഃ।।
അര്ജുന! ശത്രുഗളന്നു വധിസദേ ഇരുവുദു അധര്മവെംദു ഹേളുത്താരെ. ഏകെംദരെ ക്ഷത്രിയന ധര്മവേ സംഹരിസുവുദു. ഇന്നു ബേരെ ഏനിദെ?
07168037a സ ശത്രുര്നിഹതഃ സംഖ്യേ മയാ ധര്മേണ പാംഡവ।
07168037c യഥാ ത്വയാ ഹതഃ ശൂരോ ഭഗദത്തഃ പിതുഃ സഖാ।।
പാംഡവ! നിന്ന തംദെയ സഖനാദ ശൂര ഭഗദത്തനു നിന്നിംദ ഹേഗെ ഹതനാദനോ ഹാഗെ യുദ്ധദല്ലി ഈ ശത്രുവൂ കൂഡ നന്നിംദ ധര്മപൂര്വകവാഗിയേ ഹതനാഗിദ്ദാനെ.
07168038a പിതാമഹം രണേ ഹത്വാ മന്യസേ ധര്മമാത്മനഃ।
07168038c മയാ ശത്രൌ ഹതേ കസ്മാത്പാപേ ധര്മം ന മന്യസേ।।
രണദല്ലി പിതാമഹനന്നു സംഹരിസി നിന്നന്നു ധര്മാത്മനെംദു തിളിദുകൊംഡിരുവ നീനു നന്നിംദ ശത്രുവു ഹതനാഗലു ഹേഗെ പാപവെംദൂ, ധര്മവല്ലവെംദൂ അഭിപ്രായപഡുവെ?
07168039a നാനൃതഃ പാംഡവോ ജ്യേഷ്ഠോ നാഹം വാധാര്മികോഽര്ജുന।
07168039c ശിഷ്യധ്രും നിഹതഃ പാപോ യുധ്യസ്വ വിജയസ്തവ।।
അര്ജുന! ജ്യേഷ്ഠ പാംഡവനു സുള്ളുഗാരനാഗലില്ല. അഥവാ നാനു അധാര്മികനാഗലില്ല. പാപിഷ്ട ആ ശിഷ്യദ്രോഹിയു ഹതനാഗിദ്ദാനെ. യുദ്ധമാഡു. വിജയവു നിന്നദാഗുത്തദെ!””
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ദ്രോണപര്വണി നാരായണാസ്ത്രമോക്ഷണപര്വണി ധൃഷ്ടദ്യുമ്നവാക്യേ അഷ്ഠഷഷ്ട്യാധികശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ദ്രോണപര്വദല്ലി നാരായണാസ്ത്രമോക്ഷണപര്വദല്ലി ധൃഷ്ടദ്യുമ്നവാക്യ എന്നുവ നൂരാഅരവത്തെംടനേ അധ്യായവു.