praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
droṇa parva
droṇavadha parva
adhyāya 165
sāra
yudhiṣṭhiranu droṇanòḍanè yuddhamāḍalu pāṃcālarigè hel̤idudu (1-8). droṇanu prāṇagal̤annu tòrèyalu nirdharisi pāṃcālarannu ākramaṇisidudu (9-16). bhīmasenaniṃda pracoditanāda dhṛṣṭadyumnanu droṇanannu ākramaṇisidudu (17-26). bhīmasenanu droṇanigè aśvatthāmanu hatanādanèṃdu punaḥ hel̤idudu (27-32). droṇana śastranyāsa; devalokakkè tèral̤idudu (33-36). rathadalli yogārūḍhanāgidda droṇanannu itararu beḍavèṃdarū dhṛṣṭadyumnanu saṃharisidudu (37-54). kaurava senèya palāyana (55-86). kṛpanu aśvatthāmanigè droṇavadhèya kuritu hel̤idudu (87-125).
07165001 saṃjaya uvāca|
07165001a krūramāyodhanaṃ jajñe tasminrājasamāgame|
07165001c rudrasyeva hi kruddhasya nighnatastu paśūnyathā||
saṃjayanu hel̤idanu: “kruddha rudraniṃda paśugal̤u hegè saṃharisalpaḍuttāro hāgè ā rājasamāgamadalli atyaṃta krūra yuddhavu prāraṃbhavāyitu.
07165002a hastānāmuttamāṃgānāṃ kārmukāṇāṃ ca bhārata|
07165002c catrāṇāṃ cāpaviddhānāṃ cāmarāṇāṃ ca samyuge||
07165003a bhagnacakrai rathaiścāpi pātitaiśca mahādhvajaiḥ|
07165003c sādibhiśca hataiḥ śūraiḥ saṃkīrṇā vasudhābhavat||
bhārata! saṃyugadalli kattarisalpaṭṭa tol̤ugal̤u, śirassugal̤u, dhanussugal̤u, chatragal̤u, cāmaragal̤u, tuṃḍāda cakragal̤u, rathagal̤u, kèl̤agè biddidda mahādhvajagal̤u, hatavāda kudurègal̤u mattu śūra sainikariṃda raṇabhūmiyu tuṃbihogittu.
07165004a bāṇapātanikṛttāstu yodhāste kurusattama|
07165004c ceṣṭaṃto vividhāśceṣṭā vyadṛśyaṃta mahāhave||
kurusattama! bīl̤uttiruva bāṇagal̤iṃda gāyagòṃḍa yodharu ā mahāyuddhadalli vividha ceṣṭègal̤annu māḍuttā caḍapaḍisuttiruvudu alli kaṃḍubaruttittu.
07165005a vartamāne tathā yuddhe ghore devāsuropame|
07165005c abravīt kṣatriyāṃstatra dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ|
devāsurara naḍuvinaṃtè ā ghora yuddhavu naḍèyuttiralu dharmarāja yudhiṣṭhiranu kṣatriyarigè hel̤idanu:
07165005e abhidravata samyattāḥ kuṃbhayoniṃ mahārathāḥ||
07165006a eṣa vai pārṣato vīro bhāradvājena saṃgataḥ|
07165006c ghaṭate ca yathāśakti bhāradvājasya nāśane||
“mahārathare! cènnāgi prayatnapaṭṭu kuṃbhayoniyòḍanè yuddhamāḍi. vīra pārṣatanu yathāśaktiyāgi bhāradvājanannu kèl̤agurul̤isalu avanòḍanè yuddhamāḍuttānè.
07165007a yādṛśāni hi rūpāṇi dṛśyaṃte no mahāraṇe|
07165007c adya droṇaṃ raṇe kruddhaḥ pātayiṣyati pārṣataḥ|
07165007e te yūyaṃ sahitā bhūtvā kuṃbhayoniṃ parīpsata||
ī mahāraṇadalli kāṇuva dṛśyagal̤annu noḍidarè iṃdu raṇadalli kruddha pārṣatanu droṇanannu kèl̤agurul̤isuttānè. ādudariṃda nīvèllarū òṃdāgi kuṃbhayoniyòḍanè yuddhamāḍiri!”
07165008a yudhiṣṭhirasamājñaptāḥ sṛṃjayānāṃ mahārathāḥ|
07165008c abhyadravaṃta samyattā bhāradvājaṃ jighāṃsavaḥ||
yudhiṣṭhiraniṃda ājñapta mahāratha sṛṃjayaru òṭṭāgi bhāradvājanannu kòllalu bayasi avanannu ākramaṇisidaru.
07165009a tānsamāpatataḥ sarvānbhāradvājo mahārathaḥ|
07165009c abhyadravata vegena martavyamiti niścitaḥ||
mṛtanāgabekèṃdu niścayisidda mahāratha bhāradvājanu melèraguttidda avarèllarannū vegadiṃda èdurisidanu.
07165010a prayāte satyasaṃdhe tu samakaṃpata medinī|
07165010c vavurvātāḥ sanirghātāstrāsayaṃto varūthinīṃ||
ā satyasaṃdhanu muṃduvarèyuttiralu bhūmiyu naḍugitu. senègal̤annu bhayapaḍisuttā siḍilugal̤òṃdigè caṃḍamārutavu bīsatòḍagitu.
07165011a papāta mahatī colkā ādityānnirgateva ha|
07165011c dīpayaṃtīva tāpena śaṃsaṃtīva mahadbhayaṃ||
muṃdèbaruva mahābhayavannu sūcisalo ènnuvaṃtè ādityamaṃḍaladiṃda mahā ulkèyòṃdu bèṃkiyaṃtè suḍuttā kèl̤agè bidditu.
07165012a jajvaluścaiva śastrāṇi bhāradvājasya māriṣa|
07165012c rathāḥ svanaṃti cātyarthaṃ hayāścāśrūṇyavāsṛjan||
māriṣa! bhāradvājana śastragal̤u tāve tāvāgi uriyatòḍagidavu. rathacakragal̤u asādhāraṇavāgi śabdhamāḍuttiddavu. kudurègal̤u kaṇṇīrannu surisuttiddavu.
07165013a hataujā iva cāpyāsīdbhāradvājo mahārathaḥ|
07165013c ṛṣīṇāṃ brahmavādānāṃ svargasya gamanaṃ prati|
07165013e suyuddhena tataḥ prāṇānutsraṣṭumupacakrame||
mahāratha bhāradvājana tejassu kuṃduttidèyo ènnuvaṃtāyitu. svargagamanada kuritu brahmavādī ṛṣigal̤u hel̤idudannu smarisuttā avanu uttama yuddhadiṃda prāṇagal̤annu tòrèyalu niścayisidanu.
07165014a tataścaturdiśaṃ sainyairdrupadasyābhisaṃvṛtaḥ|
07165014c nirdahan kṣatriyavrātāndroṇaḥ paryacaradraṇe||
drupadana senègal̤iṃda nālkū kaḍègal̤iṃda parivṛtanāda droṇanu kṣatriya guṃpugal̤annu dahisuttā raṇadalli saṃcarisuttiddanu.
07165015a hatvā viṃśatisāhasrān kṣatriyānarimardanaḥ|
07165015c daśāyutāni tīkṣṇāgrairavadhīdviśikhaiḥ śitaiḥ||
ā arimardananu ippattu sāvira kṣatriyarannu saṃharisi niśita śikhagal̤iṃda hattu sāvira ānègal̤annu saṃharisidanu.
07165016a so'tiṣṭhadāhave yatto vidhūma iva pāvakaḥ|
07165016c kṣatriyāṇāmabhāvāya brāhmamātmānamāsthitaḥ||
kṣatriyarannu nirmūlana māḍuva saluvāgi brahmāstravannu iṭṭukòṃḍu hògèyillada agniyaṃtè yuddhadalli prayatnapaṭṭu niṃtiddanu.
07165017a pāṃcālyaṃ virathaṃ bhīmo hatasarvāyudhaṃ vaśī|
07165017c aviṣaṇṇaṃ mahātmānaṃ tvaramāṇaḥ samabhyayāt||
virathanāgidda, èlla āyudhagal̤annū kal̤èdukòṃḍidda, viṣaṇṇanāda mahātma pāṃcālya dhṛṣṭadyumnanannu tvarèmāḍi bhīmanu saṃdhisidanu.
07165018a tataḥ svarathamāropya pāṃcālyamarimardanaḥ|
07165018c abravīdabhisaṃprekṣya droṇamasyaṃtamaṃtikāt||
āga tanna rathadalli pāṃcālyanannu erisikòṃḍu hattiradiṃdale droṇanannu noḍuttā arimardana bhīmanu dhṛṣṭadyumnanigè hel̤idanu:
07165019a na tvadanya ihācāryaṃ yoddhumutsahate pumān|
07165019c tvarasva prāgvadhāyaiva tvayi bhāraḥ samāhitaḥ||
“ninnòbbanannu biṭṭu berè yārū ī ācāryanòḍanè yuddhamāḍalu utsāhitarāgilla. ādudariṃda avana vadhèya bhāravu saṃpūrṇavāgi ninna melèye idè. tvarèmāḍu!”
07165020a sa tathokto mahābāhuḥ sarvabhārasahaṃ navaṃ|
07165020c abhipatyādade kṣipramāyudhapravaraṃ dṛḍhaṃ||
hīgè hel̤alu mahābāhu dhṛṣṭadyumnanu sarvabhāragal̤annū hòraballa hòsatāda dṛḍha āyudhapravara dhanussannu muṃdakkè baggi èttikòṃḍanu.
07165021a saṃrabdhaśca śarānasyandroṇaṃ durvāraṇaṃ raṇe|
07165021c vivārayiṣurācāryaṃ śaravarṣairavākirat||
dhṛṣṭadyumnanu kupitanāgi raṇadalli droṇanannu taḍèyalu bayasi billannu sèl̤èdu śaravarṣagal̤iṃda ācāryanannu muccibiṭṭanu.
07165022a tau nyavārayatāṃ śreṣṭhau saṃrabdhau raṇaśobhinau|
07165022c udīrayetāṃ brāhmāṇi divyānyastrāṇyanekaśaḥ||
avaribbaru raṇaśobhī śreṣṭharu krodhitarāgi brahmāstrave mòdalāda aneka divyāstragal̤annu prayogisuttā paraspararannu muṃdè bāradaṃtè taḍèdaru.
07165023a sa mahāstrairmahārāja droṇamāccādayadraṇe|
07165023c nihatya sarvāṇyastrāṇi bhāradvājasya pārṣataḥ||
mahārāja! pārṣatanu raṇadalli bhāradvājana sarva astragal̤annu nāśagòl̤isi droṇanannu mahāstragal̤iṃda muccibiṭṭanu.
07165024a sa vasātīṃ śibīṃścaiva bāhlīkānkauravānapi|
07165024c rakṣiṣyamāṇānsaṃgrāme droṇaṃ vyadhamadacyutaḥ||
ā acyutanu saṃgrāmadalli droṇanannu rakṣisuttidda vasāti, śibi, bāhlīka mattu kauravarannu kūḍa vadhisidanu.
07165025a dhṛṣṭadyumnastadā rājangabhastibhirivāṃśumān|
07165025c babhau praccādayannāśāḥ śarajālaiḥ samaṃtataḥ||
rājan! āga dhṛṣṭadyumnanu kiraṇagal̤iṃda sūryanu hego hāgè śarajālagal̤iṃda èlla dikkugal̤annū pasarisuttā prakāśisidanu.
07165026a tasya droṇo dhanuścittvā viddhvā cainaṃ śilīmukhaiḥ|
07165026c marmāṇyabhyahanadbhūyaḥ sa vyathāṃ paramāmagāt||
droṇanu avana dhanussannu kattarisi śilīmukhagal̤iṃda avana marmasthānagal̤igè hòḍèdu gāyagòl̤isalu dhṛṣṭadyumnanu bahal̤a vyathitanādanu.
07165027a tato bhīmo dṛḍhakrodho droṇasyāśliṣya taṃ rathaṃ|
07165027c śanakairiva rājeṃdra droṇaṃ vacanamabravīt||
rājeṃdra! āga dṛḍhakrodha bhīmanu tanna rathavannu droṇana rathakkè tāgisikòṃḍu mèlla mèllanè droṇanòṃdigè ī mātannāḍidanu:
07165028a yadi nāma na yudhyeraṃ śikṣitā brahmabaṃdhavaḥ|
07165028c svakarmabhirasaṃtuṣṭā na sma kṣatraṃ kṣayaṃ vrajet||
“òṃduvel̤è brahmabaṃdhugal̤u tamma karmagal̤iṃda asaṃtuṣṭarāgi paradharmavannu āśrayisi yuddhavannu māḍade iddiddarè ī kṣatriya kṣayavu naḍèyuttiralilla.
07165029a ahiṃsā sarvabhūteṣu dharmaṃ jyāyastaraṃ viduḥ|
07165029c tasya ca brāhmaṇo mūlaṃ bhavāṃśca brahmavittamaḥ||
sarvabhūtagal̤òḍanè ahiṃsèyiṃda naḍèdukòl̤l̤uvudu parama dharmavèṃdu til̤idavaru hel̤uttārè. ahiṃsègè brāhmaṇane mūla. nīvādarū brahmavittamarāgiddīri.
07165030a śvapākavanmleccagaṇān hatvā cānyānpṛthagvidhān|
07165030c ajñānānmūḍhavadbrahmanputradāradhanepsayā||
brahman! putra-patni-dhanavannu bayasi ajñānadiṃda mūḍha cāṃḍālaraṃtè nīvu mlecchagaṇagal̤annū anya kṣatriyarannū saṃharisuttiruviri.
07165031a ekasyārthe bahūn hatvā putrasyādharmavidyathā|
07165031c svakarmasthānvikarmastho na vyapatrapase kathaṃ||
vikarmastha nīvu òbbare òbba magana saluvāgi svakarmadalli niratarāgiruva aneka kṣatriyarannu saṃharisuttiddīralla! idariṃda hegè nimagè nācikèyāguvudilla?
07165032a sa cādya patitaḥ śete pṛṣṭenāveditastava|
07165032c dharmarājena tadvākyaṃ nātiśaṃkitumarhasi||
avane iṃdu kèl̤agurul̤i hiṃdè malagiddānè. idu nimagè til̤idilla. dharmarājana ā mātannu nīvu atiyāgi śaṃkisabāradu!”
07165033a evamuktastato droṇo bhīmenotsṛjya taddhanuḥ|
07165033c sarvāṇyastrāṇi dharmātmā hātukāmo'bhyabhāṣata|
bhīmasenanu hīgè hel̤alu droṇanu ā dhanussannu bisuṭanu. sarva astragal̤annū tòrèyalu bayasi dharmātmanu hel̤idanu:
07165033e karṇa karṇa maheṣvāsa kṛpa duryodhaneti ca||
07165034a saṃgrāme kriyatāṃ yatno bravīmyeṣa punaḥ punaḥ|
07165034c pāṃḍavebhyaḥ śivaṃ vo'stu śastramabhyutsṛjāmyahaṃ||
“karṇa! maheṣvāsa karṇa! kṛpa! duryodhana! punaḥ punaḥ hel̤uttiddenè. saṃgrāmadalli prayatnavannu māḍi! pāṃḍavariṃda nimagè maṃgal̤avāgali. nānu śastraparityāga māḍuttiddenè!”
07165035a iti tatra mahārāja prākrośaddrauṇimeva ca|
07165035c utsṛjya ca raṇe śastraṃ rathopasthe niveśya ca|
07165035e abhayaṃ sarvabhūtānāṃ pradadau yogayuktavān||
mahārāja! hīgè droṇanu drauṇiyanne kūgi karèyuttā raṇadalli śastravannu bisuṭu rathadalli kul̤itukòṃḍanu. yogayuktanāgi sarvabhūtagal̤igū abhayavannittanu.
07165036a tasya taccidramājñāya dhṛṣṭadyumnaḥ samutthitaḥ|
07165036c khaḍgī rathādavaplutya sahasā droṇamabhyayāt||
avana ā rūpavannu arthamāḍikòṃḍu dhṛṣṭadyumnanu melèddu khaḍgavannu hiḍidu rathadiṃda hāri òmmèle droṇanannu ākramaṇisidanu.
07165037a hāhākṛtāni bhūtāni mānuṣāṇītarāṇi ca|
07165037c droṇaṃ tathāgataṃ dṛṣṭvā dhṛṣṭadyumnavaśaṃ gataṃ||
ā sthitiyalli droṇanu dhṛṣṭadyumnana vaśanādudannu kaṃḍu bhūtagal̤u, manuṣyaru mattu itararu hāhākāragaidaru.
07165038a hāhākāraṃ bhṛśaṃ cakruraho dhigiti cābruvan|
07165038c droṇo'pi śastrāṇyutsṛjya paramaṃ sāmyamāsthitaḥ||
jorāgi hāhākāravuṃṭāyitu. dhikkāravèṃdū kūgikòṃḍaru. ādarè droṇanādaro śastragal̤annu bisuṭu parama sāmyasthitiyannu hòṃdiddanu.
07165039a tathoktvā yogamāsthāya jyotirbhūto mahātapāḥ|
07165039c divamākrāmadācāryaḥ sadbhiḥ saha durākramaṃ||
hāgè hel̤i ā mahātapasvi ācāryanu yogavannu āśrayisi jyotirbhūtanāgi satpuruṣarigū asādya divavannu praveśisiddanu.
07165040a dvau sūryāviti no buddhirāsīttasmiṃstathā gate|
07165040c ekāgramiva cāsīddhi jyotirbhiḥ pūritaṃ nabhaḥ|
07165040e samapadyata cārkābhe bhāradvājaniśākare||
avanu hāgè hoguttiralu èraḍu sūryagal̤ivèyo ènnuvaṃtè namma buddhigal̤igannisitu. bhāradvājaniśākaranu udayisalu ākāśavèllavū prakāśamānavāyitu. adu sūryana jyotiyòṃdigè serikòṃḍu òṃdāyitu.
07165041a nimeṣamātreṇa ca tajjyotiraṃtaradhīyata|
07165041c āsītkilakilāśabdaḥ prahṛṣṭānāṃ divaukasāṃ|
07165041e brahmalokaṃ gate droṇe dhṛṣṭadyumne ca mohite||
nimiṣamātradalli ā jyotiyu aṃtardhānavāyitu. droṇanu brahmalokakkè hogalu mattu dhṛṣṭadyumnanu mohitanāgalu prahṛṣṭa divaukasaralli kila kila śabdhavuṃṭāyitu.
07165042a vayameva tadādrākṣma paṃca mānuṣayonayaḥ|
07165042c yogayuktaṃ mahātmānaṃ gaccaṃtaṃ paramāṃ gatiṃ||
07165043a ahaṃ dhanaṃjayaḥ pārthaḥ kṛpaḥ śāradvato dvijaḥ|
07165043c vāsudevaśca vārṣṇeyo dharmarājaśca pāṃḍavaḥ||
yogayuktanāda ā mahātmanu paramagatiyalli hogiddudannu mānuṣayonigal̤āda nāvu aivaru mātra kaṃḍèvu: nānu, pārtha dhanaṃjaya, dvija śāradvata kṛpa, vārṣṇeya vāsudeva mattu pāṃḍava dharmarāja.
07165044a anye tu sarve nāpaśyanbhāradvājasya dhīmataḥ|
07165044c mahimānaṃ mahārāja yogamuktasya gaccataḥ||
mahārāja! dhīmata bhāradvāja mahimānanu yogamuktanāgi hogidudannu anyarèllarū noḍalilla.
07165045a gatiṃ paramikāṃ prāptamajānaṃto nṛyonayaḥ|
07165045c nāpaśyangaccamānaṃ hi taṃ sārdhaṃ ṛṣipuṃgavaiḥ|
07165045e ācāryaṃ yogamāsthāya brahmalokamariṃdamaṃ||
ācārya ariṃdamanu yogavannu bal̤asi ṛṣipuṃgavaròḍanè parama gatiyannu hòṃdi brahmalokakkè hoguttiddudannu ajñāni manuṣyaru noḍalilla.
07165046a vitunnāṃgaṃ śaraśatairnyastāyudhamasṛkkṣaraṃ|
07165046c dhikkṛtaḥ pārṣatastaṃ tu sarvabhūtaiḥ parāmṛśat||
nūrāru śaragal̤iṃda avana aṃgagal̤u gāyagòṃḍiddavu. āyudhavannu kèl̤agiṭṭiddanu. dehadiṃda raktavu soruttittu. aṃtaha sthitiyalli avanannu hiḍida pārṣatanannu sarvabhūtagal̤ū dhikkarisidavu.
07165047a tasya mūrdhānamālaṃbya gatasattvasya dehinaḥ|
07165047c kiṃ cidabruvataḥ kāyādvicakartāsinā śiraḥ||
satvavannu kal̤èdukòṃḍidda dehada talègūdalannu hiḍidu enannū mātanāḍadaṃtidda avana śiravannu dhṛṣṭadyumnanu kāyadiṃda kattarisidanu.
07165048a harṣeṇa mahatā yukto bhāradvāje nipātite|
07165048c siṃhanādaravaṃ cakre bhrāmayankhaḍgamāhave||
bhāradvājanu kèl̤agè bīl̤alu mahāharṣayukta dhṛṣṭadyumnanu yuddhadalli khaḍgavannu tirugisuttā jorāgi siṃhanādagaidanu.
07165049a ākarṇapalitaḥ śyāmo vayasāśītipaṃcakaḥ|
07165049c tvatkṛte vyacaratsaṃkhye sa tu ṣoḍaśavarṣavat||
kiviyavarègū talègūdalu nèrèdidda kappuvarṇada droṇanu èṃbhattaidu varṣadavanāgiddanu. ādarè ninna saluvāgi hadināru varṣadavanaṃtè raṇadalli saṃcarisuttiddanu.
07165050a uktavāṃśca mahābāhuḥ kuṃtīputro dhanaṃjayaḥ|
07165050c jīvaṃtamānayācāryaṃ mā vadhīrdrupadātmaja||
āga māhābāhu kuṃtīputra dhanaṃjayanu “drupadātmaja! ācāryanannu jīvaṃtavāgi hiḍidukòṃḍu bā! kòllabeḍa!” èṃdu kūgi hel̤iddanu.
07165051a na haṃtavyo na haṃtavya iti te sainikāśca ha|
07165051c utkrośannarjunaścaiva sānukrośastamādravat||
“kòllabāradavarannu kòllabeḍa!” èṃdu sainikaru kūgi hel̤uttiddaru. arjunanu kūḍa adanne kūgi hel̤uttā dhṛṣṭadyumnana bal̤i dhāvisi baṃdiddanu.
07165052a krośamāne'rjune caiva pārthiveṣu ca sarvaśaḥ|
07165052c dhṛṣṭadyumno'vadhīddroṇaṃ rathatalpe nararṣabhaṃ||
arjunanū mattu sarva pārthivarū kūgikòl̤l̤uttiruvāgale dhṛṣṭadyumnanu rathadamelè kul̤itidda nararṣabha droṇanannu vadhisidanu.
07165053a śoṇitena pariklinno rathādbhūmimariṃdamaḥ|
07165053c lohitāṃga ivādityo durdarśaḥ samapadyata|
07165053e evaṃ taṃ nihataṃ saṃkhye dadṛśe sainiko janaḥ||
raktadiṃda toyda ā ariṃdamanu rathadiṃda nèlakkè bīl̤alu lohitāṃga ā durdarṣanu ādityanaṃtè toridanu. raṇadalli hīgè avanu saṃharisalpaṭṭidudannu sainika janaru noḍidaru.
07165054a dhṛṣṭadyumnastu tadrājanbhāradvājaśiro mahat|
07165054c tāvakānāṃ maheṣvāsaḥ pramukhe tatsamākṣipat||
rājan! maheṣvāsa dhṛṣṭadyumnanādaro bhāradvājana ā mahāśiravannu ninnavara pramukhadalli èsèdanu.
07165055a te tu dṛṣṭvā śiro rājanbhāradvājasya tāvakāḥ|
07165055c palāyanakṛtotsāhā dudruvuḥ sarvatodiśaṃ||
rājan! bhāradvājana ā śiravannu noḍi nimmavaru palāyanamāḍalu utsukarāgi sarva dikkugal̤alli oḍi hodaru.
07165056a droṇastu divamāsthāya nakṣatrapathamāviśat|
07165056c ahameva tadādrākṣaṃ droṇasya nidhanaṃ nṛpa||
nṛpa! droṇanādaro divavannu seri nakṣatrapathavannu praveśisidanu. droṇana nidhanavannu nānòbbane noḍidènu.
07165057a ṛṣeḥ prasādātkṛṣṇasya satyavatyāḥ sutasya ca|
07165057c vidhūmāmiva samyāṃtīmulkāṃ prajvalitāmiva|
07165057e apaśyāma divaṃ stabdhvā gaccaṃtaṃ taṃ mahādyutiṃ||
satyavatī suta ṛṣi kṛṣṇana prasādadiṃda nānu ā mahādyutiyu hògèyillada agniyaṃtè mattu prajvalisuttiruva ulkèyaṃtè diviyannu seri hoguttiruvudannu noḍidènu.
07165058a hate droṇe nirutsāhānkurūnpāṃḍavasṛṃjayāḥ|
07165058c abhyadravanmahāvegāstataḥ sainyaṃ vyadīryata||
droṇanu hatanāgalu nirutsāhitarāgidda kurugal̤annu pāṃḍava-sṛṃjayaru mahāvegadiṃda ākramaṇisidaru. āga kaurava sainyavu òḍèduhoyitu.
07165059a nihatā hayabhūyiṣṭhāḥ saṃgrāme niśitaiḥ śaraiḥ|
07165059c tāvakā nihate droṇe gatāsava ivābhavan||
saṃgrāmadalli niśitaśaragal̤iṃda anekaru hatarādaru. droṇanu hatanāgalu ninnavaru jīvavanne kal̤èdukòṃḍavaraṃtè āgiddaru.
07165060a parājayamathāvāpya paratra ca mahadbhayaṃ|
07165060c ubhayenaiva te hīnā nāviṃdandhṛtimātmanaḥ||
kaurava senèyu illi parājayavannu hòṃdi maraṇānaṃtarada mahābhayavannū hòṃdiddaru. ivèraḍariṃdalū vaṃcitarāda āvaru ātmadhṛtiyannu kal̤èdukòṃḍu duḥkhitarādaru.
07165061a anviccaṃtaḥ śarīraṃ tu bhāradvājasya pārthivāḥ|
07165061c nādhyagaccaṃstadā rājankabaṃdhāyutasaṃkule||
rājan! namma kaḍèya pārthivaru bhāradvājana śarīravannu huḍukidarū lakṣagaṭṭalè kabaṃdhagal̤a rāśigal̤alli avarigè adu sigale illa.
07165062a pāṃḍavāstu jayaṃ labdhvā paratra ca mahadyaśaḥ|
07165062c bāṇaśabdaravāṃścakruḥ siṃhanādāṃśca puṣkalān||
pāṃḍavarādaro jaya mattu maraṇānaṃtarada mahāyaśassannu gal̤isi bāṇagal̤iṃda śabdhamāḍidaru mattu puṣkala siṃhanādagaidaru.
07165063a bhīmasenastato rājandhṛṣṭadyumnaśca pārṣataḥ|
07165063c varūthinyāmanṛtyetāṃ pariṣvajya parasparaṃ||
rājan! āga bhīmasena mattu pārṣata dhṛṣṭadyumnaru paraspararannu bigidappi senègal̤a madhyè kuṇidāḍidaru.
07165064a abravīcca tadā bhīmaḥ pārṣataṃ śatrutāpanaṃ|
07165064c bhūyo'haṃ tvāṃ vijayinaṃ pariṣvakṣyāmi pārṣata|
07165064e sūtaputre hate pāpe dhārtarāṣṭre ca samyuge||
āga bhīmanu śatrutāpana pārṣatanigè hel̤idanu: “pārṣata! saṃyugadalli sūtaputra mattu pāpi dhārtarāṣṭranu hatanādanaṃtara vijayiyāda ninnannu punaḥ appikòl̤l̤uttenè!”
07165065a etāvaduktvā bhīmastu harṣeṇa mahatā yutaḥ|
07165065c bāhuśabdena pṛthivīṃ kaṃpayāmāsa pāṃḍavaḥ||
hīgè hel̤i pāṃḍava bhīmanu mahā harṣagòṃḍavanāgi tol̤ina śabdhadiṃda bhūmiyanne naḍugisatòḍagidanu.
07165066a tasya śabdena vitrastāḥ prādravaṃstāvakā yudhi|
07165066c kṣatradharmaṃ samutsṛjya palāyanaparāyaṇāḥ||
avana ā śabdhadiṃda bhayabhītarāda ninnavaru kṣatradharmavannu tyajisi palāyanaparāyaṇarāgi oḍihogatòḍagidaru.
07165067a pāṃḍavāstu jayaṃ labdhvā hṛṣṭā hyāsanviśāṃ pate|
07165067c arikṣayaṃ ca saṃgrāme tena te sukhamāpnuvan||
viśāṃpate! pāṃḍavarādaro jayavannu paḍèdu saṃtoṣavannu tammadāgisikòṃḍaru. saṃgrāmadalli śatrunāśadiṃda sukhavannu hòṃdidaru.
07165068a tato droṇe hate rājankuravaḥ śastrapīḍitāḥ|
07165068c hatapravīrā vidhvastā bhṛśaṃ śokaparāyaṇāḥ||
rājan! droṇanu hatanāda naṃtara mattu aneka vīraru hatarāda naṃtara śastrapīḍita gāyagòṃḍa kurugal̤u tuṃbā śokaparāyaṇarādaru.
07165069a vicetaso hatotsāhāḥ kaśmalābhihataujasaḥ|
07165069c ārtasvareṇa mahatā putraṃ te paryavārayan||
cetanagal̤anne kal̤èdukòṃḍa, utsāhahīnarāda, dīnarū, tejassu kuṃdidavarū āda avaru mahā ārtasvaradiṃda al̤uttā ninna maganannu suttuvarèdaru.
07165070a rajasvalā vepamānā vīkṣamāṇā diśo daśa|
07165070c aśrukaṃṭhā yathā daityā hiraṇyākṣe purā hate||
hiṃdè hiraṇyākṣanu hatanādāga daityaru hegāgiddaro hāgè kurusainikaru dhūl̤utuṃbidavarāgi dikku dikkugal̤annu noḍuttā naḍuguttiddaru.
07165071a sa taiḥ parivṛto rājā trastaiḥ kṣudramṛgairiva|
07165071c aśaknuvannavasthātumapāyāttanayastava||
kṣudramṛgagal̤aṃtè parivṛtarāgidda avarannu samādhānagòl̤isalu asamarthanāgi ninna maga rājanu alliṃda hòraṭu hodanu.
07165072a kṣutpipāsāpariśrāṃtāste yodhāstava bhārata|
07165072c ādityena ca saṃtaptā bhṛśaṃ vimanaso'bhavan||
bhārata! hasivu-bāyārikègal̤iṃda bal̤alidda ninna yodharu sūryana bisiliniṃda tuṃbā saṃtaptarāgi vimanaskarādaru.
07165073a bhāskarasyeva patanaṃ samudrasyeva śoṣaṇaṃ|
07165073c viparyāsaṃ yathā merorvāsavasyeva nirjayaṃ||
07165074a amarṣaṇīyaṃ taddṛṣṭvā bhāradvājasya pātanaṃ|
07165074c trastarūpatarā rājankauravāḥ prādravanbhayāt||
bhāskarane biddubiṭṭano athavā samudrave òṇagihoyito athavā meruparvatave talèkèl̤agāyito athavā iṃdrane sotuhodano ènnuvaṃtidda ā bhāradvājana patanavannu noḍi sahisikòl̤l̤alārade atyaṃta bhayabhītarāgi naḍuguttā kauravaru palāyanamāḍatòḍagidaru.
07165075a gāṃdhārarājaḥ śakunistrastastrastataraiḥ saha|
07165075c hataṃ rukmarathaṃ dṛṣṭvā prādravatsahito rathaiḥ||
rukmaratha droṇanu hatanādudannu kaṃḍa gāṃdhārarāja śakuniyu bhayagòṃḍu tanagiṃtalū hèccu bhayagòṃḍidda rathikaròḍanè palāyanamāḍidanu.
07165076a varūthinīṃ vegavatīṃ vidrutāṃ sapatākinīṃ|
07165076c parigṛhya mahāsenāṃ sūtaputro'payādbhayāt||
sūtaputra karṇanu bhayadiṃda vegavāgi oḍihoguttiruva patākègal̤ul̤l̤a rathagal̤a mahāsenèyòṃdigè palāyanamāḍidanu.
07165077a rathanāgāśvakalilāṃ puraskṛtya tu vāhinīṃ|
07165077c madrāṇāmīśvaraḥ śalyo vīkṣamāṇo'payādbhayāt||
madrara rāja śalyanū kūḍa ratha-ānè-kudurègal̤iṃda samṛddha tanna senèyannu muṃdèmāḍikòṃḍu bhayadiṃda hiṃdèmuṃdè noḍuttā palāyanamāḍidanu.
07165078a hatapravīrairbhūyiṣṭhaṃ dvipairbahupadātibhiḥ|
07165078c vṛtaḥ śāradvato'gaccatkaṣṭaṃ kaṣṭamiti bruvan||
hatarāgidda aneka vīrarū, ānègal̤ū mattu aneka padātigal̤iṃda āvṛtarāgidda śāradvata kṛpanu “kaṣṭa! kaṣṭa!” èṃdu hel̤ikòl̤l̤uttā raṇadiṃda hòraṭuhodanu.
07165079a bhojānīkena śiṣṭena kaliṃgāraṭṭabāhlikaiḥ|
07165079c kṛtavarmā vṛto rājanprāyātsujavanairhayaiḥ||
rājan! al̤idul̤ida bhojariṃda, kal̤iṃga, āraṭṭa mattu bāhlīkariṃda parivṛtanāgi kṛtavarmanu vegavāgi hoguttiruva kudurègal̤iṃda èl̤èyalpaṭṭa rathadalli kul̤itu palāyanamāḍidanu.
07165080a padātigaṇasamyuktastrasto rājanbhayārditaḥ|
07165080c ulūkaḥ prādravattatra dṛṣṭvā droṇaṃ nipātitaṃ||
rājan! droṇanu kèl̤agurul̤iddudannu noḍi ulūkanu padātisenègal̤iṃda kūḍi bhayārditanāgi naḍuguttā palāyanagaidanu.
07165081a darśanīyo yuvā caiva śaurye ca kṛtalakṣaṇaḥ|
07165081c duḥśāsano bhṛśodvignaḥ prādravadgajasaṃvṛtaḥ||
parākramiya śauryada lakṣaṇagal̤ul̤l̤a, yuvakanū suṃdaranū āda duḥśāsananu tuṃbā udvignanāgi gajasenèyiṃda suttuvarèyalpaṭṭu palāyanamāḍidanu.
07165082a gajāśvarathasamyukto vṛtaścaiva padātibhiḥ|
07165082c duryodhano mahārāja prāyāttatra mahārathaḥ||
mahārāja! mahāratha duryodhananu gajāśvarathagal̤iṃdòḍagūḍida senèyiṃda mattu padātigal̤iṃda suttuvarèyalpaṭṭu alliṃda palāyanamāḍidanu.
07165083a gajānrathānsamāruhya parasyāpi hayāṃ janāḥ|
07165083c prakīrṇakeśā vidhvastā na dvāvekatra dhāvataḥ||
ānè rathagal̤annu erikòṃḍu, itara janaru kudurègal̤annerikòṃḍu talèkūdalagal̤u kèdarihogiralu taḍavarisuttā muggarisuttā oḍi hoguttiddaru.
07165084a nedamastīti puruṣā hatotsāhā hataujasaḥ|
07165084c utsṛjya kavacānanye prādravaṃstāvakā vibho||
vibho! ninnavaru “idu innu ul̤iyuvudilla” èṃdu hel̤ikòl̤l̤uttā, utsāha tejassugal̤annu kal̤èdukòṃḍu, innu kèlavaru kavacagal̤anne bisuṭu oḍihoguttiddaru.
07165085a anyonyaṃ te samākrośansainikā bharatarṣabha|
07165085c tiṣṭha tiṣṭheti na ca te svayaṃ tatrāvatasthire||
bharatarṣabha! sainikaru “nillu! nillu!” èṃdu anyonyarannu kūgi karèyuttā oḍihoguttiddarū svayaṃ tāvu yārigū nilluttiralilla.
07165086a dhuryānpramucya tu rathāddhatasūtānsvalaṃkṛtān|
07165086c adhiruhya hayānyodhāḥ kṣipraṃ padbhiracodayan||
sārathigal̤annu kal̤èdukòṃḍa svalaṃkṛta rathagal̤iṃda kudurègal̤annu bicci eri kālugal̤iṃdale pracodisuttā vegadiṃda yodharu oḍihoguttiddaru.
07165087a dravamāṇe tathā sainye trastarūpe hataujasi|
07165087c pratisrota iva grāho droṇaputraḥ parāniyāt||
ī rīti tejohīnarāgi bhayadiṃda oḍihoguttidda senèyannu pravāhakkè viruddhavāgi vegadiṃda mòsal̤èyopādiyalli śatrusenèya kaḍè baruttidda droṇaputranu noḍidanu.
07165088a hatvā bahuvidhāṃ senāṃ pāṃḍūnāṃ yuddhadurmadaḥ|
07165088c kathaṃ cit saṃkaṭānmukto mattadviradavikramaḥ||
madisida salagada vikramavul̤l̤a ā yuddhadurmadanu pāṃḍavara bahuvidhada senèyannu saṃharisi, èṣṭo saṃkaṭagal̤iṃda pārāgi baruttiddanu.
07165089a dravamāṇaṃ balaṃ dṛṣṭvā palāyanakṛtakṣaṇaṃ|
07165089c duryodhanaṃ samāsādya droṇaputro'bravīdidaṃ||
palāyanamāḍuvudaralliye hèccu utsāhaviṭṭidda mattu dikkāpālāgi oḍi hoguttiruva senèyannu noḍi droṇaputranu duryodhanana bal̤isāri hīgè hel̤idanu:
07165090a kimiyaṃ dravate senā trastarūpeva bhārata|
07165090c dravamāṇāṃ ca rājeṃdra nāvasthāpayase raṇe||
“bhārata! rājeṃdra! bahal̤a bhayagòṃḍavaraṃtè ī senèyekè oḍihoguttidè? raṇadiṃda oḍihoguttiruvavarannu nīnekè taḍèyuttilla?
07165091a tvaṃ cāpi na yathāpūrvaṃ prakṛtistho narādhipa|
07165091c karṇaprabhṛtayaśceme nāvatiṣṭhaṃti pārthivāḥ||
narādhipa! nīnū kūḍa mòdalinaṃtè kāṇuttilla! karṇādi rājarū kūḍa raṇāṃgaṇadalli nilluttilla!
07165092a anyeṣvapi ca yuddheṣu naiva senādravattadā|
07165092c kaccit kṣemaṃ mahābāho tava sainyasya bhārata||
berè yuddhagal̤alli ninna senèyu hīgè oḍihoguttiralilla. mahābāho! bhārata! ninna senèyalli èllarū kṣemavaṣṭe?
07165093a kasminnidaṃ hate rājanrathasiṃhe balaṃ tava|
07165093c etāmavasthāṃ saṃprāptaṃ tanmamācakṣva kaurava||
rājan! ninna senèyalli yāva rathasiṃhanu hatanādudariṃda ninna senègè ī avasthèyuṃṭāyitu ènnuvudannu nanagè hel̤u kaurava!”
07165094a tattu duryodhanaḥ śrutvā droṇaputrasya bhāṣitaṃ|
07165094c ghoramapriyamākhyātuṃ nāśakatpārthivarṣabhaḥ||
droṇaputranāḍida ā mātannu kel̤i pārthivarṣabha duryodhananu ghoravū apriyavū āda viṣayavannu avanigè hel̤alu śakyanāgalilla.
07165095a bhinnā nauriva te putro nimagnaḥ śokasāgare|
07165095c bāṣpeṇa pihito dṛṣṭvā droṇaputraṃ rathe sthitaṃ||
śokavèṃba mahāsāgaradalli naukèyu òḍèdu mul̤ugihogidda ninna putranu rathadallidda droṇaputranannu noḍi kaṇṇugal̤alli nīrutuṃbisikòṃḍanu.
07165096a tataḥ śāradvataṃ rājā savrīḍamidamabravīt|
07165096c śaṃseha sarvaṃ bhadraṃ te yathā sainyamidaṃ drutaṃ||
āga rājanu lajjitanāgi śāradvatanigè “ī senèyu ekè oḍihoguttidè ènnuvudannu sarvasvavāgi hel̤u! ninagè maṃgal̤avāgali!” èṃdanu.
07165097a atha śāradvato rājannārtiṃ gaccanpunaḥ punaḥ|
07165097c śaśaṃsa droṇaputrāya yathā droṇo nipātitaḥ||
rājan! āga śāradvatanu bāri bāri saṃkaṭapaḍuttā droṇaputranigè droṇanu hegè kèl̤agurul̤isalpaṭṭanu ènnuvudannu hel̤idanu:
07165098 kṛpa uvāca|
07165098a vayaṃ droṇaṃ puraskṛtya pṛthivyāṃ pravaraṃ rathaṃ|
07165098c prāvartayāma saṃgrāmaṃ pāṃcālaireva kevalaiḥ||
kṛpanu hel̤idanu: “nāvu pṛthviyalliye rathaśreṣṭha droṇananne muṃdirisikòṃḍu kevala pāṃcālaròḍanè yuddhavannu prāraṃbhisidèvu.
07165099a tataḥ pravṛtte saṃgrāme vimiśrāḥ kurusomakāḥ|
07165099c anyonyamabhigarjaṃtaḥ śastrairdehānapātayan||
hāgè saṃgrāmavu naḍèyuttiralu kuru-somakaru òṭṭāgi anyonyaròḍanè garjisuttā śastragal̤iṃda śatrugal̤a śarīragal̤annu kèl̤agurul̤isidaru.
07165100a tato droṇo brāhmamastraṃ vikurvāṇo nararṣabhaḥ|
07165100c ahanaccātravānbhallaiḥ śataśo'tha sahasraśaḥ||
āga nararṣabha droṇanu brahmāstravannu prayogisi bhallagal̤iṃda nūrāru sahasrāru śatrusainikarannu saṃharisidanu.
07165101a pāṃḍavāḥ kekayā matsyāḥ pāṃcālāśca viśeṣataḥ|
07165101c saṃkhye droṇarathaṃ prāpya vyanaśankālacoditāḥ||
kālacodita pāṃḍavaru, kekayaru, matsyaru mattu viśeṣavāgi pāṃcālaru raṇadalli droṇana rathada samīpakkè baṃdu nāśahòṃdidaru.
07165102a sahasraṃ rathasiṃhānāṃ dvisāhasraṃ ca daṃtināṃ|
07165102c droṇo brahmāstranirdagdhaṃ preṣayāmāsa mṛtyave||
brahmāstrada prayogadiṃda droṇanu sāvira rathasiṃharannū èraḍu sāvira ānègal̤annū suṭṭu mṛtyulokakkè kal̤uhisidanu.
07165103a ākarṇapalitaḥ śyāmo vayasāśītipaṃcakaḥ|
07165103c raṇe paryacaraddroṇo vṛddhaḥ ṣoḍaśavarṣavat||
kiviyavarègū kūdalu nèrètidda, èṃbhattaidu varṣada ā śyāmalavarṇada vṛddhanu raṇadalli hadināru varṣadavanaṃtè saṃcarisuttiddanu.
07165104a kliśyamāneṣu sainyeṣu vadhyamāneṣu rājasu|
07165104c amarṣavaśamāpannāḥ pāṃcālā vimukhābhavan||
sainyagal̤u kaṣṭakkòl̤agāgalu, rājaru vadhisalpaḍuttiralu kopagòṃḍa pāṃcālaru yuddhadiṃda vimukharādaru.
07165105a teṣu kiṃ citprabhagneṣu vimukheṣu sapatnajit|
07165105c divyamastraṃ vikurvāṇo babhūvārka ivoditaḥ||
avaru hīgè prabhagnarāgi vimukharāgalu śatrugal̤annu jayisuva droṇanu divyāstragal̤annu prakaṭisuttā udayisida sūryanaṃtè prakāśisidanu.
07165106a sa madhyaṃ prāpya pāṃḍūnāṃ śararaśmiḥ pratāpavān|
07165106c madhyaṃgata ivādityo duṣprekṣyaste pitābhavat||
ninna taṃdè ā pratāpavānanu pāṃḍavasenèya madhyadalli biḍuttiruva śaragal̤a kiraṇagal̤iṃdāgi madhyāhnada sūryanaṃtè noḍalū kaṣṭakaranāgiddanu.
07165107a te dahyamānā droṇena sūryeṇeva virājatā|
07165107c dagdhavīryā nirutsāhā babhūvurgatacetasaḥ||
sūryanaṃtè virājisuttidda droṇaniṃda dahisalpaḍuttidda avaru vīryave suṭṭuhodaṃtavarāgi nirutsāharāgi cetanavanne kal̤èdukòṃḍaru.
07165108a tāndṛṣṭvā pīḍitānbāṇairdroṇena madhusūdanaḥ|
07165108c jayaiṣī pāṃḍuputrāṇāmidaṃ vacanamabravīt||
droṇana bāṇagal̤iṃda pīḍitarāda avarannu noḍi avara jayavanne bayasuva madhusūdananu pāṃḍuputrarigè hīgèṃdanu:
07165109a naiṣa jātu paraiḥ śakyo jetuṃ śastrabhṛtāṃ varaḥ|
07165109c api vṛtrahaṇā saṃkhye rathayūthapayūthapaḥ||
“śastradhārigal̤alliye śreṣṭhanāda, rathigal̤a nāyakarigū nāyakanāgiruva ivanannu jayisalu raṇadalli yāva śatruvigū, vṛtraha iṃdranigū, sādhyavilla.
07165110a te yūyaṃ dharmamutsṛjya jayaṃ rakṣata pāṃḍavāḥ|
07165110c yathā vaḥ samyuge sarvānna hanyādrukmavāhanaḥ||
pāṃḍavare! rukmaratha droṇanu yuddhadalli nammèllarannū saṃharisibiḍabāradèṃdādarè nīvu dharmavannu badigòtti jayavannu rakṣisabeku!
07165111a aśvatthāmni hate naiṣa yudhyediti matirmama|
07165111c hataṃ taṃ samyuge kaścidākhyātvasmai mṛṣā naraḥ||
aśvatthāmanu hatanādarè ivanu yuddhamāḍuvudilla èṃdu nanna abhiprāya. ādudariṃda yārādaròbbanu yuddhadalli aśvatthāmanu hatanādanèṃba sul̤l̤annu avanigè hel̤abeku!”
07165112a etannārocayadvākyaṃ kuṃtīputro dhanaṃjayaḥ|
07165112c arocayaṃstu sarve'nye kṛccreṇa tu yudhiṣṭhiraḥ||
ī mātu kuṃtīputra dhanaṃjayanigè hiḍisalilla. anyarèllarū, bahal̤a kaṣṭadiṃda yudhiṣṭhiranū, adakkè sammatisidaru.
07165113a bhīmasenastu savrīḍamabravītpitaraṃ tava|
07165113c aśvatthāmā hata iti taccābudhyata te pitā||
bhīmasenanu nācikègòṃḍe aśvatthāmanu hatanādanèṃdu ninna taṃdègè hel̤idanu. ādarè ninna taṃdèyu avana mātannu naṃbalilla.
07165114a sa śaṃkamānastanmithyā dharmarājamapṛccata|
07165114c hataṃ vāpyahataṃ vājau tvāṃ pitā putravatsalaḥ||
ādarū putravatsala ninna taṃdèyu adu sul̤l̤èṃdu saṃdehagòṃḍu aśvatthāmanu hatanādane athavā allave èṃdu dharmarājanannu kel̤idanu.
07165115a tadatathyabhaye magno jaye sakto yudhiṣṭhiraḥ|
07165115c aśvatthāmānamāhedaṃ hataḥ kuṃjara ityuta|
07165115e bhīmena girivarṣmāṇaṃ mālavasyeṃdravarmaṇaḥ||
āga sul̤l̤uhel̤alu bhayagòṃḍidda ādarè jayadalli āsaktanāgidda yudhiṣṭhiranu mālavada iṃdravarmana aśvatthāma èṃba hèsarina parvatākārada ānèyu bhīmaniṃda hatavāyitu èṃdu hel̤idanu.
07165116a upasṛtya tadā droṇamuccairidamabhāṣata|
07165116c yasyārthe śastramādhatse yamavekṣya ca jīvasi|
07165116e putraste dayito nityaṃ śo'śvatthāmā nipātitaḥ||
droṇana hattira hogi gaṭṭiyāgi hīgè hel̤idanu: “yārigāgi śastragal̤annu hiḍidiruvèyo mattu yārannu noḍi jīvaṃtanāgiruvèyo ā ninna nitya priyaputra aśvatthāmanu kèl̤agurul̤isalpaṭṭiddānè.”
07165117a taccrutvā vimanāstatra ācāryo mahadapriyaṃ|
07165117c niyamya divyānyastrāṇi nāyudhyata yathā purā||
ā mahā apriyavādudannu kel̤i ācāryanu alli vimanaskanāgi, divyāstragal̤annu nillisi hiṃdinaṃtè yuddhamāḍalilla.
07165118a taṃ dṛṣṭvā paramodvignaṃ śokopahatacetasaṃ|
07165118c pāṃcālarājasya sutaḥ krūrakarmā samādravat||
parama udvignanāgidda, śokadiṃda hatacetananāgidda avanannu pāṃcālarājana krūrakarmi maganu ākramaṇisidanu.
07165119a taṃ dṛṣṭvā vihitaṃ mṛtyuṃ lokatattvavicakṣaṇaḥ|
07165119c divyānyastrāṇyathotsṛjya raṇe prāya upāviśat||
mṛtyuvèṃdu vihitanāgidda avanannu noḍi lokatatvagal̤annu kaṃḍidda droṇanu raṇadalli divyāstragal̤annu visarjisi prāyopaveśamāḍidanu.
07165120a tato'sya keśānsavyena gṛhītvā pāṇinā tadā|
07165120c pārṣataḥ krośamānānāṃ vīrāṇāmaccinacciraḥ||
takṣaṇave pārṣatanu, vīraru beḍavèṃdu kūgikòl̤l̤uttiddarū, èḍagaiyiṃda droṇana talègūdalannu hiḍidukòṃḍanu.
07165121a na haṃtavyo na haṃtavya iti te sarvato'bruvan|
07165121c tathaiva cārjuno vāhādavarahainamādravat||
“vadhyanalladavanannu vadhisabeḍa!” èṃdu suttalidda èllarū hel̤uttiddaru. hāgèye arjunanū kūḍa rathadiṃda kèl̤akkil̤idu avanannu taḍèyalu oḍi baṃdanu.
07165122a udyamya bāhū tvarito bruvāṇaśca punaḥ punaḥ|
07165122c jīvaṃtamānayācāryaṃ mā vadhīriti dharmavit||
dharmavidu arjunanu “jīvaṃtavāgi ācāryanannu karèdukòṃḍu bā! kòllabeḍa!” èṃdu punaḥ punaḥ hel̤uttā bāhugal̤annu melètti oḍi baruttiddanu.
07165123a tathāpi vāryamāṇena kauravairarjunena ca|
07165123c hata eva nṛśaṃsena pitā tava nararṣabha||
kauravaru mattu arjunaru taḍèyuttiddarū ā nararṣabhanu ninna taṃdèyannu krūratanadiṃda kòṃdebiṭṭanu.
07165124a sainikāśca tataḥ sarve prādravaṃta bhayārditāḥ|
07165124c vayaṃ cāpi nirutsāhā hate pitari te'nagha||
āga sainikarèllarū bhayārditarāgi oḍatòḍagidaru. anagha! nāvū kūḍa ninna taṃdèya maraṇadiṃda nirutsāhigal̤āgiddevè.””
07165125 saṃjaya uvāca|
07165125a taccrutvā droṇaputrastu nidhanaṃ piturāhave|
07165125c krodhamāhārayattīvraṃ padāhata ivoragaḥ||
saṃjayanu hel̤idanu: “yuddhadalli tanna taṃdèyu hatanādanèṃdu kel̤ida droṇaputranu kāliniṃda mèṭṭalpaṭṭa sarpadaṃtè ati tīvra krodhavannu tāl̤idanu.”
samāpti
iti śrī mahābhārate droṇaparvaṇi droṇavadhaparvaṇi droṇavadhe paṃcaṣaṣṭyādhikaśatatamo'dhyāyaḥ||
idu śrī mahābhāratadalli droṇaparvadalli droṇavadhaparvadalli droṇavadha ènnuva nūrāaravattaidane adhyāyavu.
iti śrī mahābhārate droṇaparvaṇi droṇavadhaparvaḥ|
idu śrī mahābhāratadalli droṇaparvadalli droṇavadhaparvavu.
idūvarègina òṭṭu mahāparvagal̤u-6/18, upaparvagal̤u-71/100, adhyāyagal̤u-1142/1995, ślokagal̤u-40780/73784.