pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
drōṇa parva
ghaṭōtkacavadha parva
adhyāya 150
sāra
karṇa-ghaṭōtkacara ghōra yuddha (1-106)
07150001 dhr̥tarāṣṭra uvāca।
07150001a yatra vaikartanaḥ karṇō rākṣasaśca ghaṭōtkacaḥ।
07150001c niśīthē samasajjētāṁ tadyuddhamabhavatkathaṁ।।
dhr̥tarāṣṭranu hēḷidanu: “ā rātri vaikartana karṇa mattu rākṣasa ghaṭōtkacaribbarū sajjāgiddalli naḍeda yuddhavu hēgidditu?
07150002a kīdr̥śaṁ cābhavadyuddhaṁ tasya ghōrasya rakṣasaḥ।
07150002c rathaśca kīdr̥śastasya māyāḥ sarvāyudhāni ca।।
ā ghōra rākṣasana yuddhavu hēgāyitu? avana māyegaḷu mattu sarva āyudhagaḷu hēgiddavu?
07150003a kiṁpramāṇā hayāstasya rathakēturdhanustathā।
07150003c kīdr̥śaṁ varma caivāsya kaṁṭhatrāṇaṁ ca kīdr̥śaṁ।
07150003e pr̥ṣṭastvaṁ ētadācakṣva kuśalō hyasi saṁjaya।।
avana kuduregaḷu, ratha, kētu, dhanussugaḷu yāva pramāṇadalliddavu? avana kavacavu hēgidditu? avana kaṁṭhatrāṇavu hēgidditu? saṁjaya! ninage nānu idannu kēḷuttiddēne. kuśalanāgiruva nīnu idannu nanage hēḷu!”
07150004 saṁjaya uvāca।
07150004a lōhitākṣō mahākāyastāmrāsyō nimnitōdaraḥ।
07150004c ūrdhvarōmā hariśmaśruḥ śaṁkukarṇō mahāhanuḥ।।
07150005a ākarṇāddāritāsyaśca tīkṣṇadaṁṣṭraḥ karālavān।
saṁjayanu hēḷidanu: “mahākāya, lōhitākṣa, tāmravarṇada mukhavuḷḷa, āḷavāda hoṭṭeyannu hoṁdiruva, rōmagaḷu nimiri niṁtiruva, hasirubaṇṇada gaḍḍa-mīsegaḷuḷḷa, gūṭadaṁtaha kivigaḷuḷḷa, doḍḍa doḍḍa davaḍegaḷuḷḷa avana bāyiyu kivigaḷa paryaṁtavāgittu. tīkṣṇa kōredāḍegaḷuḷḷa avanu bhayaṁkararūpanāgiddanu.
07150005c sudīrghatāmrajihvōṣṭhō laṁbabhrūḥ sthūlanāsikaḥ।।
07150006a nīlāṁgō lōhitagrīvō girivarṣmā bhayaṁkaraḥ।
07150006c mahākāyō mahābāhurmahāśīrṣō mahābalaḥ।।
07150007a vikacaḥ paruṣasparśō vikaṭōdbaddhapiṁḍikaḥ।
avana keṁpu nālige-tuṭigaḷu nīḷavāgiddavu. hubbugaḷu jōlāḍuttiddavu. mūgu dappavāgittu. śarīravu nīli baṇṇaddāgittu. kuttigeyu keṁpāgittu. avana śarīravu parvatākāravāgiddu nōḍalu bhayaṁkaranāgiddanu. ā mahākāya, mahābāhu, mahāśīrṣa, mahābala, vikārasvarūpana sparṣavu gaḍusāgittu. avana kaṇakālina hiṁbhāgavu vikāravāgiyū māṁsalavāgiyū idditu.
07150007c sthūlasphiggūḍhanābhiśca śithilōpacayō mahān।।
07150008a tathaiva hastābharaṇī mahāmāyō'mgadī tathā।
07150008c urasā dhārayanniṣkamagnimālāṁ yathācalaḥ।।
avana nitaṁbavu dappavāgidditu. hokkaḷu pradēśavu cikkudāgiddu āḷavāgidditu. avana śarīravu doḍḍadāgi beḷedidditu. mahāmāyāviyāgidda avanu kaigaḷalli ābharaṇagaḷannu toṭṭukoṁḍidda avanu bhujagaḷalli aṁgada kēyūragaḷannu dharisiddanu. parvatavu agniyannē māleyannāgi dharisuvaṁte ghaṭōtkacanu vakṣasṭhaḷadalli svarṇamāleyannu dharisiddanu.
07150009a tasya hēmamayaṁ citraṁ bahurūpāṁgaśōbhitaṁ।
07150009c tōraṇapratimaṁ śubhraṁ kirīṭaṁ mūrdhnyaśōbhata।।
hēmamaya citrita tōraṇasadr̥śa bahurūpada śubhra kirīṭavu avana taleya mēle beḷaguttittu.
07150010a kuṁḍalē bālasūryābhē mālāṁ hēmamayīṁ śubhāṁ।
07150010c dhārayanvipulaṁ kāṁsyaṁ kavacaṁ ca mahāprabhaṁ।।
bālasūryanaṁte hoḷeyuttidda kuṁḍalagaḷannū, suvarṇamaya śubha māleyannū, mahāprabheyuḷḷa kaṁcina viśāla kavacavannū dharisiddanu.
07150011a kiṁkiṇīśatanirghōṣaṁ raktadhvajapatākinaṁ।
07150011c r̥kṣacarmāvanaddhāṁgaṁ nalvamātraṁ mahārathaṁ।।
07150012a sarvāyudhavarōpētamāsthitō dhvajamālinaṁ।
07150012c aṣṭacakrasamāyuktaṁ mēghagaṁbhīranisvanaṁ।।
avana mahārathavu śabdāyamāna nūrāru gaṁṭegaḷiṁda alaṁkr̥tavāgittu. keṁpu dhvaja-patākegaḷiddavu. karaḍiya carmavannu hodisidda ā rathavu nālkunūru moḷagaḷaṣṭu vistāravāgittu. sarvāyudhagaḷiṁda samr̥ddhavāgidda ā rathada dhvaniyu mēghagaḷa gaṁbhīradhvanige samanāgidditu. doḍḍa dhvajavidda ā rathakke eṁṭu gāligaḷiddavu.
07150013a tatra mātaṁgasaṁkāśā lōhitākṣā vibhīṣaṇāḥ।
07150013c kāmavarṇajavā yuktā balavaṁtō'vahan hayāḥ।।
adakke madisida ānegaḷige samāna keṁpu kaṇṇugaḷuḷḷa vibhīṣaṇavāgi tōruttidda, icchānusāravāgi rūpagaḷannu badalāyisaballa, mahābaliṣṭha kuduregaḷannu kaṭṭalāgittu.
07150014a rākṣasō'sya virūpākṣaḥ sūtō dīptāsyakuṁḍalaḥ।
07150014c raśmibhiḥ sūryaraśmyābhaiḥ saṁjagrāha hayānraṇē।
07150014e sa tēna sahitastasthāvaruṇēna yathā raviḥ।।
beḷaguttidda mukha mattu kuṁḍalagaḷannu hoṁdidda virūpākṣaneṁba rākṣasanu avana sārathiyāgiddanu. sūryana raśmige samāna kaḍivāṇagaḷiṁda kuduregaḷannu hiḍididda avanoḍane aruṇanoṁdige raviyu hēgō hāge raṇasannaddhanāgiddanu.
07150015a saṁsakta iva cābhrēṇa yathādrirmahatā mahān।
07150015c divaspr̥ksumahānkētuḥ syaṁdanē'sya samuccritaḥ।
07150015e raktōttamāṁgaḥ kravyādō gr̥dhraḥ paramabhīṣaṇaḥ।।
keṁpu taleya paramabhīṣaṇa māṁsāhāri raṇahaddiruva mahā dhvajavu mōḍagaḷiṁda kūḍida parvatavu ākāśavannu cuṁbisuvaṁte rathada mēle hārāḍutittu.
07150016a vāsavāśaninirghōṣaṁ dr̥ḍhajyamabhivikṣipan।
07150016c vyaktaṁ kiṣkuparīṇāhaṁ dvādaśāratni kārmukaṁ।।
07150017a rathākṣamātrairiṣubhiḥ sarvāḥ praccādayandiśaḥ।
07150017c tasyāṁ vīrāpahāriṇyāṁ niśāyāṁ karṇamabhyayāt।।
iṁdrana vajrāyudhada ghōṣakke samāna ṭēṁkāraśabdhadiṁdalū, dhr̥ḍha maurviyuḷḷa, oṁdu kiṣkuvinaṣṭu agalavāgidda, hanneraḍu āratnigaḷaṣṭu uddavāgidda kārmukavannu karṇaparyaṁtavāgi seḷeyuttā rathada accugaḷa gātrada bāṇagaḷiṁda dikkugaḷannu muccuttā vīrara prāṇāpahāraka ā ghōrarātriyalli ghaṭōtkacanu karṇana baḷi dhāvisidanu.
07150018a tasya vikṣipataścāpaṁ rathē viṣṭabhya tiṣṭhataḥ।
07150018c aśrūyata dhanurghōṣō visphūrjitamivāśanēḥ।।
rathadalli sthiranāgi kuḷitidda avanu dhanussannu seḷedu biḍuttiddāga adara ṭēṁkāraśabdhavu siḍilina śabdhadaṁte kēḷibaruttittu.
07150019a tēna vitrāsyamānāni tava sainyāni bhārata।
07150019c samakaṁpaṁta sarvāṇi siṁdhōriva mahōrmayaḥ।।
bhārata! dhanussina ā ghōraśabdhadiṁda bhayagoṁḍa ninna sainyagaḷu samudrada doḍḍa alegaḷaṁte kaṁpisidavu.
07150020a tamāpataṁtaṁ saṁprēkṣya virūpākṣaṁ vibhīṣaṇaṁ।
07150020c utsmayanniva rādhēyastvaramāṇō'bhyavārayat।।
ā vibhīṣaṇa virūpākṣanu tanna mēle eraguttiruvudannu kaṁḍu utsāhita rādhēyanu tvaremāḍi raṇadalli avanannu taḍedanu.
07150021a tataḥ karṇō'bhyayādēnamasyannasyaṁtamaṁtikāt।
07150021c mātaṁga iva mātaṁgaṁ yūtharṣabha ivarṣabhaṁ।।
madisida salagavannu mattoṁdu salagavu hēgō hāge mattu hōriyoṁdu innoṁdu hōriyannu hēgō hāge karṇanu avanannu hattiradiṁdalē ākramaṇisidanu.
07150022a sa samnipātastumulastayōrāsīdviśāṁ patē।
07150022c karṇarākṣasayō rājanniṁdraśaṁbarayōriva।।
viśāṁpatē! rājan! karṇa-rākṣasara ā tumula yuddhavu iṁdra-śaṁbarara yuddhadaṁtidditu.
07150023a tau pragr̥hya mahāvēgē dhanuṣī bhīmanisvanē।
07150023c prāccādayētāmanyōnyaṁ takṣamāṇau mahēṣubhiḥ।।
avaribbarū bhayaṁkara śabdhamāḍuva dhanussugaḷannu hiḍidu mahā bāṇagaḷiṁda gāyagoḷisuttā mahāvēgadalli anyōnyarannu muccibiṭṭaru.
07150024a tataḥ pūrṇāyatōtsr̥ṣṭaiḥ śaraiḥ samnataparvabhiḥ।
07150024c nyavārayētāmanyōnyaṁ kāṁsyē nirbhidya varmaṇī।।
āga ākarṇavāgi seḷedubiḍuttidda sannataparva śaragaḷiṁda kaṁcina kavacagaḷannu bhēdisi anyōnyarannu taḍedu nillisidaru.
07150025a tau nakhairiva śārdūlau daṁtairiva mahādvipau।
07150025c rathaśaktibhiranyōnyaṁ viśikhaiśca tatakṣatuḥ।।
eraḍu siṁhagaḷu paṁjagaḷiṁda, mahā gajagaḷu daṁtagaḷiṁda seṇasāḍuvaṁte avaribbaru rathaśaktigaḷiṁda mattu viśikhagaḷiṁda anyōnyarannu gāyagoḷisidaru.
07150026a saṁciṁdaṁtau hi gātrāṇi saṁdadhānau ca sāyakān।
07150026c dhakṣyamāṇau śaravrātairnōdīkṣitumaśaknutāṁ।।
sāyakagaḷannu hūḍuttā śarīragaḷannu ciṁdimāḍuttiddaru. śaravrātagaḷiṁda anyōnyarannu suḍuttā prēkṣakarige durdharṣarāgi kāṇuttiddaru.
07150027a tau tu vikṣatasarvāṁgau rudhiraughapariplutau।
07150027c vyabhrājētāṁ yathā vāriprasrutau gairikācalau।।
sarvāṁgagaḷū gāyagoṁḍu avugaḷiṁda raktavu dhārākāravāgi suriyuttiralu avaribbarū dhātugaḷa keṁpu nadigaḷu hariyuttiruva parvatagaḷaṁte beḷaguttiddaru.
07150028a tau śarāgravibhinnāṁgau nirbhiṁdaṁtau parasparaṁ।
07150028c nākaṁpayētāmanyōnyaṁ yatamānau mahādyutī।।
avaribbaru mahādyutigaḷu parasparararannu śarāgragaḷiṁda gāyagoḷisuttā prayatnisuttiddarū anyōnyarannu alugāḍisalāgalilla.
07150029a tatpravr̥ttaṁ niśāyuddhaṁ ciraṁ samamivābhavat।
07150029c prāṇayōrdīvyatō rājankarṇarākṣasayōrmr̥dhē।।
rājan! prāṇagaḷannē paṇavannāgiṭṭu yuddhamāḍuttidda karṇa-rākṣasara ā rātriyuddhavu bahaḷa samayadavarege sama-samavāgiyē naḍeyuttittu.
07150030a tasya saṁdadhatastīkṣṇāṁ śarāṁścāsaktamasyataḥ।
07150030c dhanurghōṣēṇa vitrastāḥ svē parē ca tadābhavan।
07150030e ghaṭōtkacaṁ yadā karṇō viśēṣayati nō nr̥pa।।
07150031a tataḥ prāduṣkarōddivyamastramastravidāṁ varaḥ।
nr̥pa! tīkṣṇabāṇagaḷannu anusaṁdhānamāḍuttā, oṁdakkoṁdu aṁṭikoṁḍiruvaṁte satatavāgi biḍuttidda ghaṭōtkacana dhanussina ṭēṁkāra śabdhavannu kēḷi ninna kaḍeya mattu śatrugaḷa kaḍeya yōdharu bhayagoṁḍu tattarisidaru. āga astravidaralli śrēṣṭha karṇanu avanannu mīrisalu divyāstravannu prayōgisatoḍagidanu.
07150031c karṇēna vihitaṁ dr̥ṣṭvā divyamastraṁ ghaṭōtkacaḥ।
07150031e prāduścakrē mahāmāyāṁ rākṣasaḥ pāṁḍunaṁdanaḥ।।
karṇanu divyāstravannu baḷasuvudannu nōḍi pāṁḍunaṁdana rākṣasa ghaṭōtkacanu mahāmāyeyannu baḷasatoḍagidanu.
07150032a śūlamudgaradhāriṇyā śailapādapahastayā।
07150032c rakṣasāṁ ghōrarūpāṇāṁ mahatyā sēnayā vr̥taḥ।।
07150033a tamudyatamahācāpaṁ dr̥ṣṭvā tē vyathitā nr̥pāḥ।
07150033c bhūtāṁtakamivāyāṁtaṁ kāladaṁḍōgradhāriṇaṁ।।
śūlamudgaragaḷannu parvatavr̥kṣagaḷannu kaigaḷalli hiḍiddidda ghōrarūpī rākṣasara mahā sēneyiṁda āvr̥tanāda, ugra kāladaṁḍavannu dharisidda samasta prāṇigaḷa aṁtaka yamanaṁte mahācāpavannu etti hiḍididda avanannu nōḍi ninna rājaru vyathitarādaru.
07150034a ghaṭōtkacapramuktēna siṁhanādēna bhīṣitāḥ।
07150034c prasusruvurgajā mūtraṁ vivyathuśca narā bhr̥śaṁ।।
ghaṭōtkacanu māḍida siṁhanādadiṁda bhayagoṁḍa ānegaḷu mūtravisarjanemāḍidavu. manuṣyaru bahaḷavāgi vyathitarādaru.
07150035a tatō'śmavr̥ṣṭiratyugrā mahatyāsītsamaṁtataḥ।
07150035c ardharātrē'dhikabalairvimuktā rakṣasāṁ balaiḥ।।
ā ardharātriyalli adhikabalavuḷḷa rākṣasa sainikaru ati ugra kallugaḷa maḷeyannu elleḍe surisidaru.
07150036a āyasāni ca cakrāṇi bhuśuṁḍyaḥ śaktitōmarāḥ।
07150036c pataṁtyaviralāḥ śūlāḥ śataghnyaḥ paṭṭiśāstathā।।
kabbiṇada cakragaḷū, bhuśuṁḍigaḷū, śakti-tōmaragaḷū, śūla-śataghnī-paṭṭiśagaḷū aviratavāgi bīḷuttiddavu.
07150037a tadugramatiraudraṁ ca dr̥ṣṭvā yuddhaṁ narādhipāḥ।
07150037c putrāśca tava yōdhāśca vyathitā vipradudruvuḥ।।
ā ati ugra raudra yuddhavannu nōḍi narādhiparū, ninna putrarū, yōdharū vyathitarāgi palāyanamāḍidaru.
07150038a tatraikō'strabalaślāghī karṇō mānī na vivyathē।
07150038c vyadhamacca śarairmāyāṁ ghaṭōtkacavinirmitāṁ।।
ādare alli astrabalaślāghi mānini karṇanu mātra vyathegoḷḷalilla. śaragaḷiṁda ghaṭōtkacanu nirmisida māyeyannu dhvaṁsamāḍidanu.
07150039a māyāyāṁ tu prahīṇāyāmamarṣātsa ghaṭōtkacaḥ।
07150039c visasarja śarānghōrānsūtaputraṁ ta āviśan।।
tanna māyeyu naṣṭavādudannu nōḍi sahanemīrida ghaṭōtkacanu ghōraśaragaḷannu biḍalu avu sūtaputrana śarīravannu pravēśisidavu.
07150040a tatastē rudhirābhyaktā bhittvā karṇaṁ mahāhavē।
07150040c viviśurdharaṇīṁ bāṇāḥ saṁkruddhā iva pannagāḥ।।
mahāhavadalli ā śaragaḷu karṇanannu bhēdisi raktavannu kuḍidu saṁkruddha pannagagaḷaṁte bhūmiyannu hokkavu.
07150041a sūtaputrastu saṁkruddhō laghuhastaḥ pratāpavān।
07150041c ghaṭōtkacamatikramya bibhēda daśabhiḥ śaraiḥ।।
laghuhasta pratāpavān sūtaputranādarō saṁkruddhanāgi ghaṭōtkacanannu atikramisi hattu śaragaḷiṁda gāyagoḷisidanu.
07150042a ghaṭōtkacō vinirbhinnaḥ sūtaputrēṇa marmasu।
07150042c cakraṁ divyaṁ sahasrāramagr̥hṇādvyathitō bhr̥śaṁ।।
sūtaputraniṁda marmagaḷalli gāyagoṁḍu tuṁbā vyathitanāda ghaṭōtkacanu sāvira aregaḷuḷḷa divya cakravannu kaigettikoṁḍanu.
07150043a kṣurāṁtaṁ bālasūryābhaṁ maṇiratnavibhūṣitaṁ।
07150043c cikṣēpādhirathēḥ kruddhō bhaimasēnirjighāṁsayā।।
kruddha bhaimasēniyu adhirathiyannu kollalōsuga tīkṣṇa alagugaḷiṁda kūḍidda bāla sūryanaṁte prakāśamāna, maṇiratnagaḷiṁda vibhūṣita cakravannu avana rathada mēle bīsi esedanu.
07150044a praviddhamativēgēna vikṣiptaṁ karṇasāyakaiḥ।
07150044c abhāgyasyēva saṁkalpastanmōghamapatadbhuvi।।
abhāgyana saṁkalpagaḷu vyarthavāgi hōguvaṁte eseyalpaṭṭa ā cakravu karṇana sāyakagaḷiṁda bahaḷa vēgavāgi praharisalpaṭṭu keḷakke bidduhōyitu.
07150045a ghaṭōtkacastu saṁkruddhō dr̥ṣṭvā cakraṁ nipātitaṁ।
07150045c karṇaṁ prāccādayadbāṇaiḥ svarbhānuriva bhāskaraṁ।।
tanna cakravu keḷaguruḷidudannu nōḍi saṁkruddhanāda ghaṭōtkacanādarō rāhuvu bhāskaranannu hēgō hāge karṇanannu bāṇagaḷiṁda muccibiṭṭanu.
07150046a sūtaputrastvasaṁbhrāṁtō rudrōpēṁdrēṁdravikramaḥ।
07150046c ghaṭōtkacarathaṁ tūrṇaṁ cādayāmāsa patribhiḥ।।
rudra-upēṁdrara samāna vikramavuḷḷa sūtaputranādarō gābharigoḷḷadē takṣaṇavē ghaṭōtkacana rathavannu patrigaḷiṁda muccibiṭṭanu.
07150047a ghaṭōtkacēna kruddhēna gadā hēmāṁgadā tadā।
07150047c kṣiptā bhrāmya śaraiḥ sāpi karṇēnābhyāhatāpatat।।
āga kruddha ghaṭōtkacaniṁda garagarane tirugisi eseyalpaṭṭa suvarṇamaya ābharaṇagaḷiṁda alaṁkr̥ta gadeyū kūḍa karṇaniṁda hoḍeyalpaṭṭu keḷakke bidditu.
07150048a tatō'mtarikṣamutpatya kālamēgha ivōnnadan।
07150048c pravavarṣa mahākāyō drumavarṣaṁ nabhastalāt।।
āga mahākāyanu aṁtarikṣakke hāri kālamēghadaṁte guḍuguttā nabhastaladiṁda vr̥kṣagaḷa maḷeyannu surisidanu.
07150049a tatō māyāvinaṁ karṇō bhīmasēnasutaṁ divi।
07150049c mārgaṇairabhivivyādha ghanaṁ sūrya ivāṁśubhiḥ।।
āga diviyallidda bhīmasēnasuta māyāviyannu karṇanu sūryanu mōḍagaḷannu tanna kiraṇagaḷiṁda bhēdisuvaṁte mārgaṇagaḷiṁda gāyagoḷisidanu.
07150050a tasya sarvān hayān hatvā saṁcidya śatadhā rathaṁ।
07150050c abhyavarṣaccaraiḥ karṇaḥ parjanya iva vr̥ṣṭimān।।
avana ella kuduregaḷannū saṁharisi, rathavannu nūru cūrugaḷannāgisi, karṇanu mōḍagaḷu maḷesurisuvaṁte bāṇagaḷa maḷeyannu surisidanu.
07150051a na cāsyāsīdanirbhinnaṁ gātrē dvyaṁgulamaṁtaraṁ।
07150051c sō'dr̥śyata muhūrtēna śvāviccalalitō yathā।।
ghaṭōtkacana śarīradalli karṇana bāṇagaḷiṁda gāyagoḷḷadē idda eraḍu aṁgula jāgavū iralilla. oṁdē kṣaṇadalli avanu muḷḷugaḷiṁda tuṁbida muḷḷuhaṁdiyaṁteyē kaṁḍanu.
07150052a na hayānna rathaṁ tasya na dhvajaṁ na ghaṭōtkacaṁ।
07150052c dr̥ṣṭavaṁtaḥ sma samarē śaraughairabhisaṁvr̥taṁ।।
bāṇagaḷa samūhagaḷiṁda muccihōgidda ghaṭōtkacanāgalī avana kuduregaḷāgalī rathavāgalī dhvajavāgalī samaradalli namage kāṇuttiralilla.
07150053a sa tu karṇasya taddivyamastramastrēṇa śātayan।
07150053c māyāyuddhēna māyāvī sūtaputramayōdhayat।।
avanādarō karṇana ā divyāstravannu astradiṁdalē praśamanagoḷisidanu. ā māyāviyu sūtaputranannu māyāyuddhadiṁdalē edurisidanu.
07150054a sō'yōdhayattadā karṇaṁ māyayā lāghavēna ca।
07150054c alakṣyamāṇō'tha divi śarajālēṣu saṁpatan।।
avanu caḷakadiṁdalū māyeyiṁdalū karṇanoḍane yuddhamāḍuttiddanu. iddakkiddaṁteyē ākāśadiṁda bāṇagaḷa jālagaḷu karṇana mēle bīḷatoḍagidavu.
07150055a bhaimasēnirmahāmāyō māyayā kurusattama।
07150055c pracakāra mahāmāyāṁ mōhayanniva bhārata।।
kurusattama! bhārata! mahāmāyāvi bhaimasēniyu māyeyiṁda ellarannū mōhagoḷisuvaṁte māḍidanu.
07150056a sa sma kr̥tvā virūpāṇi vadanānyaśubhānanaḥ।
07150056c agrasatsūtaputrasya divyānyastrāṇi māyayā।।
avanu virūpamāḍikoṁḍu aśubha mukhavannu māḍikoṁḍu māyeyiṁda sūtaputrana divyāstragaḷannu nuṁgihākidanu.
07150057a punaścāpi mahākāyaḥ saṁcinnaḥ śatadhā raṇē।
07150057c gatasattvō nirutsāhaḥ patitaḥ khādvyadr̥śyata।
punaḥ ā mahākāyanu raṇadalli nūrāru cūrugaḷāgi satvavannu kaḷedukoṁḍu nirutsāhanāgi ākāśadiṁda keḷage bīḷattiruvudu tōritu.
07150057e hataṁ taṁ manyamānāḥ sma prāṇadankurupuṁgavāḥ।।
07150058a atha dēhairnavairanyairdikṣu sarvāsvadr̥śyata।
07150058c punaścāpi mahākāyaḥ śataśīrṣaḥ śatōdaraḥ।।
avanu hatanādaneṁdē tiḷidu kurupuṁgavaru jayaghōṣamāḍidaru. ādare marukṣaṇadalliyē punaḥ ā mahākāyanu nūru talegaḷoṁdige nūru hoṭṭegaḷoṁdige hosadēhagaḷiṁda ella dikkugaḷalli kāṇisikoṁḍanu.
07150059a vyadr̥śyata mahābāhurmaināka iva parvataḥ।
07150059c aṁguṣṭhamātrō bhūtvā ca punarēva sa rākṣasaḥ।
07150059e sāgarōrmirivōddhūtastiryagūrdhvamavartata।।
punaḥ ā rākṣasanu mainākaparvatadaṁte mahākāyanāgiyū, punaḥ aṁguṣṭhamātranāgiyū kāṇuttiddanu. sāgarada alegaḷōpādiyalli mēle keḷakke hōguttā, kelavomme vakravāgi saṁcarisuttiddanu.
07150060a vasudhāṁ dārayitvā ca punarapsu nyamajjata।
07150060c adr̥śyata tadā tatra punarunmajjitō'nyataḥ।।
avanu bhūmiyannu sīḷikoṁḍu hōguttiddanu. innomme nīrinalli muḷuguttiddanu. ommiṁdommelē adr̥śyanāgi punaḥ kāṇisikoḷḷuttiddanu.
07150061a sō'vatīrya punastasthau rathē hēmapariṣkr̥tē।
07150061c kṣitiṁ dyāṁ ca diśaścaiva māyayāvr̥tya daṁśitaḥ।।
avanu keḷagiḷidu punaḥ hēmapariṣkr̥ta rathadalli kuḷitukoḷḷuttiddanu. kavacadhāriyāda avanu tanna māyeyiṁda bhūmyākāśagaḷannū dikkugaḷannū āvarisiddanu.
07150062a gatvā karṇarathābhyāśaṁ vicalatkuṁḍalānanaḥ।
07150062c prāha vākyamasaṁbhrāṁtaḥ sūtaputraṁ viśāṁ patē।।
viśāṁpatē! anaṁtara karṇana rathada samīpakke hōgi ā kuṁḍalānananu asaṁbhrāṁtanāgi sūtaputranige hēḷidanu:
07150063a tiṣṭhēdānīṁ na mē jīvansūtaputra gamiṣyasi।
07150063c yuddhaśraddhāmahaṁ tē'dya vinēṣyāmi raṇājirē।।
“sūtaputra! nillu! nīnu jīvasahitavāgi nanniṁda tappisikoṁḍu hōgalāre! ī raṇāṁgaṇadalli ninagiruva yuddhaśraddheyannu nānu hōgalāḍisuttēne!”
07150064a ityuktvā rōṣatāmrākṣaṁ rakṣaḥ krūraparākramaṁ।
07150064c utpapātāṁtarikṣaṁ ca jahāsa ca suvisvaraṁ।
07150064e karṇamabhyāhanaccaiva gajēṁdramiva kēsarī।।
hīge hēḷi rōṣadiṁda keṁgaṇṇanāgidda ā krūraparākrami rākṣasanu aṁtarikṣakke hāri aṭṭahāsadiṁda naguttā siṁhavu gajēṁdranannu praharisuvaṁte karṇanannu praharisatoḍagidanu.
07150065a rathākṣamātrairiṣubhirabhyavarṣadghaṭōtkacaḥ।
07150065c rathināṁ r̥ṣabhaṁ karṇaṁ dhārābhiriva tōyadaḥ।
07150065e śaravr̥ṣṭiṁ ca tāṁ karṇō dūraprāptāmaśātayat।।
mēghavu jaladhāreyiṁda parvatavannu muccuvaṁte rathada accumaradaṣṭu gātrada bāṇagaḷa maḷeyannu rathaśrēṣṭha karṇana mēle ghaṭōtkacanu surisidanu. ā śaravr̥ṣṭiyannu karṇanu dūradiṁdalē vināśagoḷisidanu.
07150066a dr̥ṣṭvā ca vihatāṁ māyāṁ karṇēna bharatarṣabha।
07150066c ghaṭōtkacastatō māyāṁ sasarjāṁtarhitaḥ punaḥ।।
bharatarṣabha! karṇanu tanna māyeyannu nāśagoḷisidudannu nōḍi ghaṭōtkacanu punaḥ aṁtarhitanāgi māyegaḷannu sr̥ṣṭisidanu.
07150067a sō'bhavadgirirityuccaḥ śikharaistarusaṁkaṭaiḥ।
07150067c śūlaprāsāsimusalajalaprasravaṇō mahān।।
avanu vr̥kṣagaḷa sālugaḷiṁdalū ucca śikharagaḷiṁdalū kūḍida giriyādanu mattu adariṁda mahā śūla-prāsa-khaḍga-musalagaḷu nīrina rūpadalli haridubaruttiddavu.
07150068a tamaṁjanacayaprakhyaṁ karṇō dr̥ṣṭvā mahīdharaṁ।
07150068c prapātairāyudhānyugrāṇyudvahaṁtaṁ na cukṣubhē।।
āyudhagaḷa pravāhavannu harisuttidda ā kāḍigeyaṁte kappāgidda parvatarūpavannu nōḍi karṇanu svalpavū bhrāṁtanāgalilla.
07150069a smayanniva tataḥ karṇō divyamastramudīrayat।
07150069c tataḥ sō'strēṇa śailēṁdrō vikṣiptō vai vyanaśyata।।
karṇanu nagunaguttalē divyāstravannu prayōgisalu ā parvatavu astradiṁda bahudūra eseyalpaṭṭu nāśagoṁḍitu.
07150070a tataḥ sa tōyadō bhūtvā nīlaḥ sēṁdrāyudhō divi।
07150070c aśmavr̥ṣṭibhiratyugraḥ sūtaputramavākirat।।
anaṁtara ā ugra ghaṭōtkacanu ākāśadalli kāmanabilliniṁda kūḍida nīlibaṇṇada mēghavāgi kallina maḷegaḷiṁda sūtaputranannu muccidanu.
07150071a atha saṁdhāya vāyavyamastramastravidāṁ varaḥ।
07150071c vyadhamatkālamēghaṁ taṁ karṇō vaikartanō vr̥ṣā।।
āga astravidaralli śrēṣṭha vaikartana karṇanu rōṣadiṁda vāyavyāstravannu hūḍi ā kālamēghavannu nāśagoḷisidanu.
07150072a sa mārgaṇagaṇaiḥ karṇō diśaḥ praccādya sarvaśaḥ।
07150072c jaghānāstraṁ mahārāja ghaṭōtkacasamīritaṁ।।
mahārāja! karṇanu mārgaṇagaṇagaḷiṁda sarva dikkugaḷannū tuṁbi ghaṭōtkacanu prayōgisida astravannu dhvaṁsagoḷisidanu.
07150073a tataḥ prahasya samarē bhaimasēnirmahābalaḥ।
07150073c prāduścakrē mahāmāyāṁ karṇaṁ prati mahārathaṁ।।
āga samaradalli jōrāgi naguttā mahābala bhaimasēniyu karṇana mēle mahāmāyeyannu baḷasatoḍagidanu.
07150074a sa dr̥ṣṭvā punarāyāṁtaṁ rathēna rathināṁ varaṁ।
07150074c ghaṭōtkacamasaṁbhrāṁtaṁ rākṣasairbahubhirvr̥taṁ।।
07150075a siṁhaśārdūlasadr̥śairmattadviradavikramaiḥ।
07150075c gajasthaiśca rathasthaiśca vājipr̥ṣṭhagataistathā।।
07150076a nānāśastradharairghōrairnānākavacabhūṣaṇaiḥ।
punaḥ siṁha-śārdūla samarāgidda, madisida ānegaḷa balavuḷḷa, āne-kudure-rathārūḍarāgidda, nānā śastragaḷannu hiḍididda, nānākavacabhūṣaṇagaḷiṁda ugrarāgi kāṇuttidda anēka rākṣasariṁda suttuvareyalpaṭṭu, asaṁbhrāṁtanāgi rathavannēri baruttidda ā rathigaḷalli śrēṣṭha ghaṭōtkacanannu karṇanu nōḍidanu.
07150076c vr̥taṁ ghaṭōtkacaṁ krūrairmarudbhiriva vāsavaṁ।
07150076e dr̥ṣṭvā karṇō mahēṣvāsō yōdhayāmāsa rākṣasaṁ।।
vāsavanu maruttugaḷiṁda hēgō hāge krūra rākṣasariṁda suttuvareyalpaṭṭidda rākṣasa ghaṭōtkacanannu nōḍi mahēṣvāsa karṇanu avanoṁdige yuddhamāḍatoḍagidanu.
07150077a ghaṭōtkacastataḥ karṇaṁ viddhvā paṁcabhirāśugaiḥ।
07150077c nanāda bhairavaṁ nādaṁ bhīṣayansarvapārthivān।।
ghaṭōtkacanu karṇanannu aidu āśugagaḷiṁda hoḍedu sarvapārthivarannu hedarisuvaṁte bhairava garjane māḍidanu.
07150078a bhūyaścāṁjalikēnātha samārgaṇagaṇaṁ mahat।
07150078c karṇahastasthitaṁ cāpaṁ ciccēdāśu ghaṭōtkacaḥ।।
punaḥ aṁjalīkadiṁda mahā mārgaṇagaṇagaḷoṁdige karṇana kaiyallidda cāpavannu ghaṭōtkacanu kattarisidanu.
07150079a athānyaddhanurādāya dr̥ḍhaṁ bhārasahaṁ mahat।
07150079c vyakarṣata balātkarṇa iṁdrāyudhamivōccritaṁ।।
kūḍalē karṇanu innoṁdu dr̥ḍha, mahā bhāravannu sahisaballa, iṁdrāyudhadaṁte uddavāgidda dhanussannu tegedukoṁḍu balavannupayōgisi seḷedanu.
07150080a tataḥ karṇō mahārāja prēṣayāmāsa sāyakān।
07150080c suvarṇapuṁkhān śatrughnānkhacarānrākṣasānprati।।
mahārāja! āga karṇanu suvarṇapuṁkhagaḷuḷḷa śatrugaḷannu nāśagoḷisaballa sāyakagaḷannu ākāśadalli saṁcarisuttidda rākṣasara mēle prayōgisidanu.
07150081a tadbāṇairarditaṁ yūthaṁ rakṣasāṁ pīnavakṣasāṁ।
07150081c siṁhēnēvārditaṁ vanyaṁ gajānāmākulaṁ kulaṁ।।
ā bāṇagaḷiṁda pīḍitagoṁḍa ubbida edeyuḷḷa ā rākṣasagaṇagaḷu araṇyadalli siṁhadiṁda pīḍisalpaṭṭa ānegaḷa hiṁḍinaṁte bahaḷavāgi vyākulagoṁḍavu.
07150082a vidhamya rākṣasānbāṇaiḥ sāśvasūtagajānvibhuḥ।
07150082c dadāha bhagavānvahnirbhūtānīva yugakṣayē।।
bhagavān agniyu yugakṣayadalli prāṇigaḷannu dahisuvaṁte vibhu karṇanu bāṇagaḷiṁda aśva-sūta-gajagaḷoḍane rākṣasarannu mardisi dahisidanu.
07150083a sa hatvā rākṣasīṁ sēnāṁ śuśubhē sūtanaṁdanaḥ।
07150083c purēva tripuraṁ dagdhvā divi dēvō mahēśvaraḥ।।
hiṁde diviyalli dēva mahēśvaranu tripuravannu suṭṭu prakāśisidaṁte sūtanaṁdananu ā rākṣasī sēneyannu saṁharisi śōbhisidanu.
07150084a tēṣu rājasahasrēṣu pāṁḍavēyēṣu māriṣa।
07150084c nainaṁ nirīkṣitumapi kaściccaknōti pārthiva।।
07150085a r̥tē ghaṭōtkacādrājanrākṣasēṁdrānmahābalāt।
07150085c bhīmavīryabalōpētātkruddhādvaivasvatādiva।।
rājan! pārthiva! māriṣa! rākṣasēṁdra, mahābalaśālī, bhīmana vīryabalagaḷiṁda kūḍidda, kruddha vaivasvatanaṁtidda ghaṭōtkacanannu biṭṭu pāṁḍavēyara sahasra rājaralli yārū karṇanannu diṭṭisi nōḍalu śakyarāgiralilla.
07150086a tasya kruddhasya nētrābhyāṁ pāvakaḥ samajāyata।
07150086c mahōlkābhyāṁ yathā rājansārciṣaḥ snēhabiṁdavaḥ।।
rājan! doḍḍa paṁjugaḷa beṁkiyiṁda uriyuttiruva eṇṇeya toṭṭugaḷu uduruttiruvaṁte kruddha ghaṭōtkacana eraḍū kaṇṇugaḷiṁda beṁki kūḍida kaṇṇīru uduruttittu.
07150087a talaṁ talēna saṁhatya saṁdaśya daśanaccadaṁ।
07150087c rathamāsthāya ca punarmāyayā nirmitaṁ punaḥ।।
07150088a yuktaṁ gajanibhairvāhaiḥ piśācavadanaiḥ kharaiḥ।
07150088c sa sūtamabravītkruddhaḥ sūtaputrāya mā vaha।।
āga kruddha ghaṭōtkacanu kaiyiṁda kaiyannu maseyuttā hallugaḷiṁda avaḍugaccuttā māyeyiṁda nirmita gajasadr̥śa piśāciya mukhadiṁda kūḍida hēsaragattegaḷannu kaṭṭidda rathadalli kuḷitu “sūtaputranallige nannannu koṁḍoyyi!” eṁdu sārathige hēḷidanu.
07150089a sa yayau ghōrarūpēṇa rathēna rathināṁ varaḥ।
07150089c dvairathaṁ sūtaputrēṇa punarēva viśāṁ patē।।
viśāṁpatē! rathigaḷalli śrēṣṭha avanu ghōrarūpada rathadalli kuḷitu punaḥ sūtaputranoṁdige dvairatha yuddhadalli toḍagidanu.
07150090a sa cikṣēpa punaḥ kruddhaḥ sūtaputrāya rākṣasaḥ।
07150090c aṣṭacakrāṁ mahāghōrāmaśaniṁ rudranirmitāṁ।।
kruddhanāgidda ā rākṣasanu punaḥ eṁṭu cakragaḷuḷḷa, rudranirmita mahāghōra vajrāyudhavannu sūtaputrana mēle esedanu.
07150091a tāmavaplutya jagrāha karṇō nyasya rathē dhanuḥ।
07150091c cikṣēpa caināṁ tasyaiva syaṁdanātsō'vapupluvē।।
karṇanu rathadalli dhanussannu iṭṭu rathadiṁda jigidu hāri adannu kaiyalli hiḍidu rathadiṁda keḷage dhumukidda ghaṭōtkacana mēle adannē esedanu.
07150092a sāśvasūtadhvajaṁ yānaṁ bhasma kr̥tvā mahāprabhā।
07150092c vivēśa vasudhāṁ bhittvā surāstatra visismiyuḥ।।
mahāprabheyuḷḷa ā vajrāyudhavu aśva-sūta-dhvajagaḷoḍane ghaṭōtkacana rathavannu bhasmamāḍi vasudheyannu sīḷi pravēśisitu. adannu nōḍi surarū vismitarādaru!
07150093a karṇaṁ tu sarvabhūtāni pūjayāmāsuraṁjasā।
07150093c yadavaplutya jagrāha dēvasr̥ṣṭāṁ mahāśaniṁ।।
dēvaniṁda sr̥ṣṭisalpaṭṭidda ā mahā vajravannu anāyāsadiṁda hāri kaiyalli hiḍidudannu nōḍi karṇanannu sarvabhūtagaḷū praśaṁsisidavu.
07150094a ēvaṁ kr̥tvā raṇē karṇa ārurōha rathaṁ punaḥ।
07150094c tatō mumōca nārācānsūtaputraḥ paraṁtapaḥ।।
raṇadalli hīge māḍi paraṁtapa sūtaputra karṇanu punaḥ rathavannēri nārācagaḷannu prayōgisidanu.
07150095a aśakyaṁ kartumanyēna sarvabhūtēṣu mānada।
07150095c yadakārṣīttadā karṇaḥ saṁgrāmē bhīmadarśanē।।
mānada! bhayaṁkaravāgi tōruttidda ā saṁgrāmadalli karṇanu ēnannu māḍidanō adannu sarva bhūtagaḷalli bēre yārigū māḍalu aśakyavāgittu.
07150096a sa hanyamānō nārācairdhārābhiriva parvataḥ।
07150096c gaṁdharvanagarākāraḥ punaraṁtaradhīyata।।
parvatavu maḷeya dhāregaḷiṁda muccihōguvaṁte karṇana nārācagaḷiṁda muccalpaṭṭu prahr̥tanāda ghaṭōtkacanu gaṁdharva nagariyaṁte punaḥ aṁtardhānanādanu.
07150097a ēvaṁ sa vai mahāmāyō māyayā lāghavēna ca।
07150097c astrāṇi tāni divyāni jaghāna ripusūdanaḥ।।
hīge ā ripusūdana mayāmāyi ghaṭōtkacanu māyeyiṁda mattu hasta lāghavadiṁda karṇana ā divyāstragaḷannu nāśagoḷisidanu.
07150098a nihanyamānēṣvastrēṣu māyayā tēna rakṣasā।
07150098c asaṁbhrāṁtastataḥ karṇastadrakṣaḥ pratyayudhyata।।
māyeyannu āśrayisi ā rākṣasanu tanna astragaḷannu dhvaṁsamāḍuttiralu karṇanu svalpavū bhrāṁtanāgadē avanoḍanē yuddhamāḍuttalē iddanu.
07150099a tataḥ kruddhō mahārāja bhaimasēnirmahābalaḥ।
07150099c cakāra bahudhātmānaṁ bhīṣayāṇō narādhipān।।
mahārāja! āga kruddha mahābala bhaimasēniyu narādhiparannu bhayapaḍisuttā tannannu anēka rūpagaḷannāgi parivartisikoṁḍanu.
07150100a tatō digbhyaḥ samāpētuḥ siṁhavyāghratarakṣavaḥ।
07150100c agnijihvāśca bhujagā vihagāścāpyayōmukhāḥ।।
āga karṇana mēle ella kaḍegaḷiṁda siṁha, vyāghra, kiruba, agnirūpada nāligegaḷuḷḷa sarpagaḷū, lōhamaya kokkugaḷannu hoṁdidda pakṣigaḷū ēkakāladalli biddavu.
07150101a sa kīryamāṇō niśitaiḥ karṇacāpacyutaiḥ śaraiḥ।
07150101c nagarādrivanaprakhyastatraivāṁtaradhīyata।।
karṇana cāpadiṁda horaṭa niśita śaragaḷiṁda eracalpaṭṭa avanu sarpa-giri-vanacararoḍane alliyē aṁtardhānanādanu.
07150102a rākṣasāśca piśācāśca yātudhānāḥ śalāvr̥kāḥ।
07150102c tē karṇaṁ bhakṣayiṣyaṁtaḥ sarvataḥ samupādravan।
āga rākṣasaru, piśācigaḷu, yātudhānaru, nāyi-tōḷagaḷu karṇanannu bhakṣisuvavō ennuvaṁte ella kaḍegaḷiṁda ōḍi baṁdavu.
07150102e athainaṁ vāgbhirugrābhistrāsayāṁ cakrirē tadā।।
07150103a udyatairbahubhirghōrairāyudhaiḥ śōṇitōkṣitaiḥ।
07150103c tēṣāmanēkairēkaikaṁ karṇō vivyādha cāśugaiḥ।।
avu bhayaṁkara garjaneyoḍane karṇanannu bedarisalu upakramisidavu. āga karṇanu anēka raktasikta ghōra āyudhagaḷiṁdalū mattu bāṇagaḷiṁdalū bahusaṁkhyāta rākṣasaralli pratiyobbanannū praharisidanu.
07150104a pratihatya tu tāṁ māyāṁ divyēnāstrēṇa rākṣasīṁ।
07150104c ājaghāna hayānasya śaraiḥ samnataparvabhiḥ।।
ā rākṣasī māyeyannu divyāstragaḷiṁda nāśagoḷisi karṇanu sannataparva śaragaḷiṁda avana kuduregaḷannu saṁharisidanu.
07150105a tē bhagnā vikr̥tāṁgāśca cinnapr̥ṣṭhāśca sāyakaiḥ।
07150105c vasudhāmanvapadyaṁta paśyatastasya rakṣasaḥ।।
rākṣasanu nōḍuttiddaṁteyē ā kuduregaḷu bhagnavāgi aṁgagaḷu kṣatavikṣatavāgi, pr̥ṣṭabhāgagaḷu bhinnavāgi bhūmiya mēle biddavu.
07150106a sa bhagnamāyō haiḍiṁbaḥ karṇaṁ vaikartanaṁ tataḥ।
07150106c ēṣa tē vidadhē mr̥tyumityuktvāṁtaradhīyata।।
hīge bhagnanāda haiḍiṁbanu vaikartana karṇanige “īgalē nānu ninage mr̥tyuvannīyuttēne!” eṁdu hēḷi aṁtardhānanādanu.”
samāpti
iti śrī mahābhāratē drōṇa parvaṇi ghaṭōtkacavadha parvaṇi rātriyuddhē karṇaghaṭōtkacayuddhē paṁcāśadadhikaśatatamō'dhyāyaḥ।।
idu śrī mahābhāratadalli drōṇa parvadalli ghaṭōtkacavadha parvadalli rātriyuddhē karṇaghaṭōtkacayuddha ennuva nūrāaivattanē adhyāyavu.