110 bhīmasenaparākramaḥ

praveśa

|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||

śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita

śrī mahābhārata

droṇa parva

jayadrathavadha parva

adhyāya 110

sāra

dhṛtarāṣṭrana paścāttāpa (1-23). bhīmasenaniṃda aivaru dhārtarāṣṭrara - durmarṣaṇa, duḥssaha, durmada, durdhara mattu jaya – vadhè (24-39).

07110001 dhṛtarāṣṭra uvāca|
07110001a daivameva paraṃ manye dhikpauruṣamanarthakaṃ|
07110001c yatrādhirathirāyasto nātaratpāṃḍavaṃ raṇe||

dhṛtarāṣṭranu hel̤idanu: “prayatnapaṭṭu horāḍuttiruva ādhirathi karṇanū raṇadalli pāṃḍava bhīmanannu mīrisalāranèṃdarè daivave melèṃdu svīkarisabeku. arthavillada pauruṣakkè dhikkāra!

07110002a karṇaḥ pārthānsagoviṃdāṃ jetumutsahate raṇe|
07110002c na ca karṇasamaṃ yodhaṃ loke paśyāmi kaṃ cana|
07110002e iti duryodhanasyāhamaśrauṣaṃ jalpato muhuḥ||

“karṇanu goviṃdanòḍanè pārtharannu raṇadalli gèlluva utsāhadiṃda iddānè. lokadalli karṇana samanāda yodhanu yārannū kāṇènu!” èṃdu durbuddhi duryodhananu mattè mattè hel̤uttiddanu.

07110003a karṇo hi balavān śūro dṛḍhadhanvā jitaklamaḥ|
07110003c iti māmabravītsūta maṃdo duryodhanaḥ purā||

sūta! “karṇanu balavaṃta. śūra. dṛḍhadhanvi. āyāsagòl̤l̤adava.” èṃdèlla hiṃdè nanagè maṃda duryodhananu hel̤uttiddanu.

07110004a vasuṣeṇasahāyaṃ māṃ nālaṃ devāpi saṃyuge|
07110004c kimu pāṃḍusutā rājangatasattvā vicetasaḥ||

“rājan! vasuṣeṇana sahāyavòṃdiddarè nanagè yuddhadalli devatègal̤ū samaralla. innu sattvavannu kal̤èdukòṃḍiruva vicetasa pāṃḍusutaru yāva lèkhkakkè?”

07110005a tatra taṃ nirjitaṃ dṛṣṭvā bhujaṃgamiva nirviṣaṃ|
07110005c yuddhātkarṇamapakrāṃtaṃ kiṃ svidduryodhano'bravīt||

alli sotu viṣavillada sarpadaṃtè yuddhadiṃda nusul̤ikòṃḍu hoda karṇanannu noḍi duryodhananu enannādarū hel̤idane?

07110006a aho durmukhamevaikaṃ yuddhānāmaviśāradaṃ|
07110006c prāveśayaddhutavahaṃ pataṃgamiva mohitaḥ||

ayyo! mohita duryodhananu yuddhadalli hèccu pal̤agirada durmukhanòbbananne pataṃgavannu bèṃkiyalli hākuvaṃtè bhīmanòḍanè yuddhamāḍalu kal̤uhisidanu.

07110007a aśvatthāmā madrarājaḥ kṛpaḥ karṇaśca saṃgatāḥ|
07110007c na śaktāḥ pramukhe sthātuṃ nūnaṃ bhīmasya saṃjaya||

saṃjaya! bhīmana muṃdè aśvatthāma, madrarāja, kṛpa mattu karṇaru òṃdāgiyū nillalu śakyarāgalilla.

07110008a te'pi cāsya mahāghoraṃ balaṃ nāgāyutopamaṃ|
07110008c jānaṃto vyavasāyaṃ ca krūraṃ mārutatejasaḥ||

avarū kūḍa ī mārutatejasviya sāvira ānègal̤a samanāda mahāghora balavannū, avana krūra kasarattugal̤annū ballaru.

07110009a kimarthaṃ krūrakarmāṇaṃ yamakālāṃtakopamaṃ|
07110009c balasaṃraṃbhavīryajñāḥ kopayiṣyaṃti saṃyuge||

ā krūrakarmi, pral̤ayakālada yamanaṃtiruvavanannu avana bala-utsāha-vīryagal̤annu til̤idavarū raṇadalli ekè kèral̤isidaru?

07110010a karṇastveko mahābāhuḥ svabāhubalamāśritaḥ|
07110010c bhīmasenamanādṛtya raṇe'yudhyata sūtajaḥ||

sūtaja! mahābāhu karṇanu bhīmasenana balavannu lèkkisade tānòbbane tanna balavannu mātra avalaṃbisikòṃḍu raṇadalli yuddhamāḍidanu.

07110011a yo'jayatsamare karṇaṃ puraṃdara ivāsuraṃ|
07110011c na sa pāṃḍusuto jetuṃ śakyaḥ kena cidāhave||

samaradalli puraṃdaranu asuranannu hego hāgè karṇanannu gèdda ā pāṃḍusutanannu yuddhadalli gèllalu yārigū sādhyavilla.

07110012a droṇaṃ yaḥ saṃpramathyaikaḥ praviṣṭo mama vāhinīṃ|
07110012c bhīmo dhanaṃjayānveṣī kastamarcejjijīviṣuḥ||

dhanaṃjayanannu huḍukuttā droṇananne sadèbaḍidu ekāṃgiyāgi nanna senègal̤annu hòkkida ā bhīmanannu jīvisalu bayasida yārutāne èdurisiyāru?

07110013a ko hi saṃjaya bhīmasya sthātumutsahate'grataḥ|
07110013c udyatāśanivajrasya maheṃdrasyeva dānavaḥ||

saṃjaya! bhīmana èdiru nillalu yāru tāne utsāhitarāgiddārè? vajravannu ètti hiḍidiruva maheṃdranannu yāva dānavanu èdurisiyānu?

07110014a pretarājapuraṃ prāpya nivartetāpi mānavaḥ|
07110014c na bhīmasenaṃ saṃprāpya nivarteta kadā cana||

yumarājana puravannu serida manuṣyarū hiṃdirugi baṃdu biḍabahudu. ādarè bhīmasenanannu èdurisi yārū hiṃdiruguvudilla.

07110015a pataṃgā iva vahniṃ te prāviśannalpacetasaḥ|
07110015c ye bhīmasenaṃ saṃkruddhamabhyadhāvanvimohitāḥ||

saṃkruddha bhīmasenanannu alpacetasa vimohita yāru ākramaṇisuttāro avaru agniyannu praveśisuva pataṃgagal̤aṃtè.

07110016a yattatsabhāyāṃ bhīmena mama putravadhāśrayaṃ|
07110016c śaptaṃ saṃraṃbhiṇogreṇa kurūṇāṃ śṛṇvatāṃ tadā||
07110017a tannūnamabhisaṃciṃtya dṛṣṭvā karṇaṃ ca nirjitaṃ|
07110017c duḥśāsanaḥ saha bhrātrā bhayādbhīmādupāramat||

aṃdu sabhèyalli kopadiṃda ugranāgidda bhīmanu kurugal̤u kel̤isikòl̤l̤uvaṃtè nanna makkal̤a vadhèya kuritu māḍida śapathavannu nènapisikòṃḍe mattu karṇanū avaniṃda sotiruvudannu noḍi hèdariye sahodararòṃdigè duḥśāsananu avaniṃda dūraviddirabeku.

07110018a yaśca saṃjaya durbuddhirabravītsamitau muhuḥ|
07110018c karṇo duḥśāsano'haṃ ca jeṣyāmo yudhi pāṃḍavān||

saṃjaya! “yuddhadalli karṇa, duḥśāsana mattu nānu pāṃḍavarannu gèlluttevè!” èṃdu samitiyalli ā durbuddhi duryodhananu mattè mattè hel̤uttiddanu.

07110019a sa nūnaṃ virathaṃ dṛṣṭvā karṇaṃ bhīmena nirjitaṃ|
07110019c pratyākhyānācca kṛṣṇasya bhṛśaṃ tapyati saṃjaya||

saṃjaya! karṇanu bhīmaniṃda sotu virathanādudannu noḍi duryodhananu kṛṣṇanigè hel̤idudara kuritu paścāttāpapaḍuttirabahudu.

07110020a dṛṣṭvā bhrātṝnhatānyuddhe bhīmasenena daṃśitān|
07110020c ātmāparādhātsumahannūnaṃ tapyati putrakaḥ||

tanna kavacadhāri sahodararu yuddhadalli bhīmasenaniṃda hatarādudannu noḍi nanna maganu tanna aparādhadiṃda bahal̤avāgi paritapisuttirabahudu.

07110021a ko hi jīvitamanviccanpratīpaṃ pāṃḍavaṃ vrajet|
07110021c bhīmaṃ bhīmāyudhaṃ kruddhaṃ sākṣātkālamiva sthitaṃ||

jīvaṃtavāgiralu bayasida yāru tāne kruddhanāgi uriyuttiruva sākṣāt aṃtakanaṃtè niṃtiruva bhīmāyudha pāṃḍava bhīmanannu kèral̤isuttārè?

07110022a vaḍavāmukhamadhyastho mucyetāpi hi mānavaḥ|
07110022c na bhīmamukhasaṃprāpto mucyeteti matirmama||

vaḍava agniya madhyadiṃdalādarū manuṣyanu hòrabarabahudu. ādarè bhīmana èduriniṃda biḍugaḍèyilla èṃdu nanna abhiprāya.

07110023a na pāṃḍavā na pāṃcālā na ca keśavasātyakī|
07110023c jānaṃti yudhi saṃrabdhā jīvitaṃ parirakṣituṃ||

yuddhadalli kruddha pāṃḍavarāgalī, pāṃcalarāgalī, keśava-sātyakiyarāgalī, tamma jīvavannu rakṣisikòl̤l̤alu noḍuvudilla.”

07110024 saṃjaya uvāca|
07110024a yatsaṃśocasi kauravya vartamāne janakṣaye|
07110024c tvamasya jagato mūlaṃ vināśasya na saṃśayaḥ||

saṃjayanu hel̤idanu: “kauravya! naḍèyuttiruva ī janakṣayavannenu nīnu śokisuttiruvèyo ā jagattina vināśakkè mūlakāraṇanu nīne ènnuvudaralli saṃśayavilla.

07110025a svayaṃ vairaṃ mahatkṛtvā putrāṇāṃ vacane sthitaḥ|
07110025c ucyamāno na gṛhṇīṣe martyaḥ pathyamivauṣadhaṃ||

makkal̤a mātigè baṃdu svayaṃ nīne ī mahā vairavannu kaṭṭikòṃḍiddīyè. hitavādudannu òtti hel̤idarū sāyuvavanu òttāyavāgi kuḍisuva auṣadhavannu hego hāgè nīnu adannu svīkarisalilla.

07110026a svayaṃ pītvā mahārāja kālakūṭaṃ sudurjaraṃ|
07110026c tasyedānīṃ phalaṃ kṛtsnamavāpnuhi narottama||

narottama! mahārāja! jīrṇisikòl̤l̤alu asādhyavāda kālakūṭa viṣavannu svayaṃ nīne kuḍidu adara ī pariṇāmagal̤annu anubhavisuttiddīyè.

07110027a yattu kutsayase yodhānyudhyamānānyathābalaṃ|
07110027c atra te varṇayiṣyāmi yathā yuddhamavartata||

avarigè balaviddaṣṭū yodharu yuddhamāḍuttiddarū nīnu avara kuritu kèṭṭadāgi mātanāḍuttiddīyè. alli hegè yuddhavu naḍèyito hāgè ninagè varṇisuttenè.

07110028a dṛṣṭvā karṇaṃ tu putrāste bhīmasenaparājitaṃ|
07110028c nāmṛṣyaṃta maheṣvāsāḥ sodaryāḥ paṃca māriṣa||

māriṣa! bhīmasenaniṃda karṇanu sotudannu noḍi aivaru maheṣvāsa sodararu sahisikòl̤l̤alilla.

07110029a durmarṣaṇo duḥssahaśca durmado durdharo jayaḥ|
07110029c pāṃḍavaṃ citrasannāhāstaṃ pratīpamupādravan||

baṇṇada kavacagal̤annu dharisida durmarṣaṇa, duḥssaha, durmada, durdhara mattu jaya ivaru bèl̤aguttiruva pāṃḍavanannu ākramaṇisidaru.

07110030a te samaṃtānmahābāhuṃ parivārya vṛkodaraṃ|
07110030c diśaḥ śaraiḥ samāvṛṇvaṃ śalabhānāmiva vrajaiḥ||

avaru mahābāhu vṛkodaranannu èllakaḍègal̤iṃda suttuvarèdu hārāḍuva miḍitègal̤aṃtidda śaragal̤iṃda dikkugal̤anne tuṃbibiṭṭaru.

07110031a āgaccatastānsahasā kumārāndevarūpiṇaḥ|
07110031c pratijagrāha samare bhīmaseno hasanniva||

samaradalli òmmiṃdòmmèle melè èragida ā devarūpī kumārarannu bhīmasenanu naguttale èdurisidanu.

07110032a tava dṛṣṭvā tu tanayānbhīmasenasamīpagān|
07110032c abhyavartata rādheyo bhīmasenaṃ mahābalaṃ||

ninna makkal̤u bhīmasenana samīpahodudannu noḍi rādheyanu mahābala bhīmasenanannu ākramaṇisidanu.

07110033a visṛjanviśikhānrājansvarṇapuṃkhāṃ śilāśitān|
07110033c taṃ tu bhīmo'bhyayāttūrṇaṃ vāryamāṇaḥ sutaistava||

rājan! svarṇapuṃkhagal̤a śilāśita viśikhagal̤annu biḍuttā avanu ninna makkal̤u taḍèyuttidda bhīmasenanannu beganè ākramaṇisidanu.

07110034a kuravastu tataḥ karṇaṃ parivārya samaṃtataḥ|
07110034c avākiranbhīmasenaṃ śaraiḥ sannataparvabhiḥ||

āga kurugal̤u karṇanannu èllakaḍègal̤iṃda suttuvarèdu bhīmasenanannu sannataparva śaragal̤iṃda muccidaru.

07110035a tānbāṇaiḥ paṃcaviṃśatyā sāśvānrājannararṣabhān|
07110035c sasūtānbhīmadhanuṣo bhīmo ninye yamakṣayaṃ||

rājan! bhīmadhanuṣī bhīmanu ippattaidu bāṇagal̤iṃda ā nararṣabharannu avara kudurè-sārathiyaròṃdigè yamalokakkè kal̤uhisidanu.

07110036a prāpatansyaṃdanebhyaste sārdhaṃ sūtairgatāsavaḥ|
07110036c citrapuṣpadharā bhagnā vāteneva mahādrumāḥ||

rathada meliṃda asunīgi avaru sūtaròṃdigè rathada meliṃda bīl̤uvāga avaru baṇṇa baṇṇada hūgal̤u tuṃbidda mahāvṛkṣavu bhirugāl̤igè tuṃḍāgi biddaṃtè toridaru.

07110037a tatrādbhutamapaśyāma bhīmasenasya vikramaṃ|
07110037c saṃvāryādhirathiṃ bāṇairyajjaghāna tavātmajān||

ādhirathi karṇana suttalū idda ninna makkal̤annu bāṇagal̤iṃda saṃharisida bhīmasenana vikramavannu alli noḍidèvu.

07110038a sa vāryamāṇo bhīmena śitairbāṇaiḥ samaṃtataḥ|
07110038c sūtaputro mahārāja bhīmasenamavaikṣata||

mahārāja! bhīmana niśita bāṇagal̤iṃda èlla kaḍègal̤iṃdalū taḍèyalpaṭṭa sūtaputranu bhīmasenanannu noḍutta niṃtubiṭṭanu.

07110039a taṃ bhīmasenaḥ saṃraṃbhātkrodhasaṃraktalocanaḥ|
07110039c visphārya sumahaccāpaṃ muhuḥ karṇamavaikṣata||

bhīmasenanū kūḍa krodhadiṃda kaṇṇugal̤annu kèṃpumāḍikòṃḍu mahā cāpavannu mattè mattè ṭeṃkarisuttā karṇanannu duruguṭṭi noḍidanu.”

samāpti

iti śrī mahābhārate droṇa parvaṇi jayadrathavadha parvaṇi bhīmasenaparākrame daśādhikaśatatamo'dhyāyaḥ ||
idu śrī mahābhāratadalli droṇa parvadalli jayadrathavadha parvadalli bhīmasenaparākrama ènnuva nūrāhattane adhyāyavu.