প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
দ্ৰোণ পৰ্ৱ
জযদ্ৰথৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 110
সাৰ
ধৃতৰাষ্ট্ৰন পশ্চাত্তাপ (1-23). ভীমসেননিংদ ঐৱৰু ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰৰ - দুৰ্মৰ্ষণ, দুঃস্সহ, দুৰ্মদ, দুৰ্ধৰ মত্তু জয – ৱধॆ (24-39).
07110001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
07110001a দৈৱমেৱ পৰং মন্যে ধিক্পৌৰুষমনৰ্থকং।
07110001c যত্ৰাধিৰথিৰাযস্তো নাতৰত্পাংডৱং ৰণে।।
ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “প্ৰযত্নপট্টু হোৰাডুত্তিৰুৱ আধিৰথি কৰ্ণনূ ৰণদল্লি পাংডৱ ভীমনন্নু মীৰিসলাৰনॆংদৰॆ দৈৱৱে মেলॆংদু স্ৱীকৰিসবেকু. অৰ্থৱিল্লদ পৌৰুষক্কॆ ধিক্কাৰ!
07110002a কৰ্ণঃ পাৰ্থান্সগোৱিংদাং জেতুমুত্সহতে ৰণে।
07110002c ন চ কৰ্ণসমং যোধং লোকে পশ্যামি কং চন।
07110002e ইতি দুৰ্যোধনস্যাহমশ্ৰৌষং জল্পতো মুহুঃ।।
“কৰ্ণনু গোৱিংদনॊডনॆ পাৰ্থৰন্নু ৰণদল্লি গॆল্লুৱ উত্সাহদিংদ ইদ্দানॆ. লোকদল্লি কৰ্ণন সমনাদ যোধনু যাৰন্নূ কাণॆনু!” ऎংদু দুৰ্বুদ্ধি দুৰ্যোধননু মত্তॆ মত্তॆ হেল়ুত্তিদ্দনু.
07110003a কৰ্ণো হি বলৱান্ শূৰো দৃঢধন্ৱা জিতক্লমঃ।
07110003c ইতি মামব্ৰৱীত্সূত মংদো দুৰ্যোধনঃ পুৰা।।
সূত! “কৰ্ণনু বলৱংত. শূৰ. দৃঢধন্ৱি. আযাসগॊল়্ল়দৱ.” ऎংদॆল্ল হিংদॆ ননগॆ মংদ দুৰ্যোধননু হেল়ুত্তিদ্দনু.
07110004a ৱসুষেণসহাযং মাং নালং দেৱাপি সংযুগে।
07110004c কিমু পাংডুসুতা ৰাজন্গতসত্ত্ৱা ৱিচেতসঃ।।
“ৰাজন্! ৱসুষেণন সহাযৱॊংদিদ্দৰॆ ননগॆ যুদ্ধদল্লি দেৱতॆগল়ূ সমৰল্ল. ইন্নু সত্ত্ৱৱন্নু কল়ॆদুকॊংডিৰুৱ ৱিচেতস পাংডুসুতৰু যাৱ লॆখ্কক্কॆ?”
07110005a তত্ৰ তং নিৰ্জিতং দৃষ্ট্ৱা ভুজংগমিৱ নিৰ্ৱিষং।
07110005c যুদ্ধাত্কৰ্ণমপক্ৰাংতং কিং স্ৱিদ্দুৰ্যোধনোঽব্ৰৱীত্।।
অল্লি সোতু ৱিষৱিল্লদ সৰ্পদংতॆ যুদ্ধদিংদ নুসুল়িকॊংডু হোদ কৰ্ণনন্নু নোডি দুৰ্যোধননু এনন্নাদৰূ হেল়িদনে?
07110006a অহো দুৰ্মুখমেৱৈকং যুদ্ধানামৱিশাৰদং।
07110006c প্ৰাৱেশযদ্ধুতৱহং পতংগমিৱ মোহিতঃ।।
অয্যো! মোহিত দুৰ্যোধননু যুদ্ধদল্লি হॆচ্চু পল়গিৰদ দুৰ্মুখনॊব্বনন্নে পতংগৱন্নু বॆংকিযল্লি হাকুৱংতॆ ভীমনॊডনॆ যুদ্ধমাডলু কল়ুহিসিদনু.
07110007a অশ্ৱত্থামা মদ্ৰৰাজঃ কৃপঃ কৰ্ণশ্চ সংগতাঃ।
07110007c ন শক্তাঃ প্ৰমুখে স্থাতুং নূনং ভীমস্য সংজয।।
সংজয! ভীমন মুংদॆ অশ্ৱত্থাম, মদ্ৰৰাজ, কৃপ মত্তু কৰ্ণৰু ऒংদাগিযূ নিল্ললু শক্যৰাগলিল্ল.
07110008a তেঽপি চাস্য মহাঘোৰং বলং নাগাযুতোপমং।
07110008c জানংতো ৱ্যৱসাযং চ ক্ৰূৰং মাৰুততেজসঃ।।
অৱৰূ কূড ঈ মাৰুততেজস্ৱিয সাৱিৰ আনॆগল় সমনাদ মহাঘোৰ বলৱন্নূ, অৱন ক্ৰূৰ কসৰত্তুগল়ন্নূ বল্লৰু.
07110009a কিমৰ্থং ক্ৰূৰকৰ্মাণং যমকালাংতকোপমং।
07110009c বলসংৰংভৱীৰ্যজ্ঞাঃ কোপযিষ্যংতি সংযুগে।।
আ ক্ৰূৰকৰ্মি, প্ৰল়যকালদ যমনংতিৰুৱৱনন্নু অৱন বল-উত্সাহ-ৱীৰ্যগল়ন্নু তিল়িদৱৰূ ৰণদল্লি একॆ কॆৰল়িসিদৰু?
07110010a কৰ্ণস্ত্ৱেকো মহাবাহুঃ স্ৱবাহুবলমাশ্ৰিতঃ।
07110010c ভীমসেনমনাদৃত্য ৰণেঽযুধ্যত সূতজঃ।।
সূতজ! মহাবাহু কৰ্ণনু ভীমসেনন বলৱন্নু লॆক্কিসদে তানॊব্বনে তন্ন বলৱন্নু মাত্ৰ অৱলংবিসিকॊংডু ৰণদল্লি যুদ্ধমাডিদনু.
07110011a যোঽজযত্সমৰে কৰ্ণং পুৰংদৰ ইৱাসুৰং।
07110011c ন স পাংডুসুতো জেতুং শক্যঃ কেন চিদাহৱে।।
সমৰদল্লি পুৰংদৰনু অসুৰনন্নু হেগো হাগॆ কৰ্ণনন্নু গॆদ্দ আ পাংডুসুতনন্নু যুদ্ধদল্লি গॆল্ললু যাৰিগূ সাধ্যৱিল্ল.
07110012a দ্ৰোণং যঃ সংপ্ৰমথ্যৈকঃ প্ৰৱিষ্টো মম ৱাহিনীং।
07110012c ভীমো ধনংজযান্ৱেষী কস্তমৰ্চেজ্জিজীৱিষুঃ।।
ধনংজযনন্নু হুডুকুত্তা দ্ৰোণনন্নে সদॆবডিদু একাংগিযাগি নন্ন সেনॆগল়ন্নু হॊক্কিদ আ ভীমনন্নু জীৱিসলু বযসিদ যাৰুতানে ऎদুৰিসিযাৰু?
07110013a কো হি সংজয ভীমস্য স্থাতুমুত্সহতেঽগ্ৰতঃ।
07110013c উদ্যতাশনিৱজ্ৰস্য মহেংদ্ৰস্যেৱ দানৱঃ।।
সংজয! ভীমন ऎদিৰু নিল্ললু যাৰু তানে উত্সাহিতৰাগিদ্দাৰॆ? ৱজ্ৰৱন্নু ऎত্তি হিডিদিৰুৱ মহেংদ্ৰনন্নু যাৱ দানৱনু ऎদুৰিসিযানু?
07110014a প্ৰেতৰাজপুৰং প্ৰাপ্য নিৱৰ্তেতাপি মানৱঃ।
07110014c ন ভীমসেনং সংপ্ৰাপ্য নিৱৰ্তেত কদা চন।।
যুমৰাজন পুৰৱন্নু সেৰিদ মনুষ্যৰূ হিংদিৰুগি বংদু বিডবহুদু. আদৰॆ ভীমসেননন্নু ऎদুৰিসি যাৰূ হিংদিৰুগুৱুদিল্ল.
07110015a পতংগা ইৱ ৱহ্নিং তে প্ৰাৱিশন্নল্পচেতসঃ।
07110015c যে ভীমসেনং সংক্ৰুদ্ধমভ্যধাৱন্ৱিমোহিতাঃ।।
সংক্ৰুদ্ধ ভীমসেননন্নু অল্পচেতস ৱিমোহিত যাৰু আক্ৰমণিসুত্তাৰো অৱৰু অগ্নিযন্নু প্ৰৱেশিসুৱ পতংগগল়ংতॆ.
07110016a যত্তত্সভাযাং ভীমেন মম পুত্ৰৱধাশ্ৰযং।
07110016c শপ্তং সংৰংভিণোগ্ৰেণ কুৰূণাং শৃণ্ৱতাং তদা।।
07110017a তন্নূনমভিসংচিংত্য দৃষ্ট্ৱা কৰ্ণং চ নিৰ্জিতং।
07110017c দুঃশাসনঃ সহ ভ্ৰাত্ৰা ভযাদ্ভীমাদুপাৰমত্।।
অংদু সভॆযল্লি কোপদিংদ উগ্ৰনাগিদ্দ ভীমনু কুৰুগল়ু কেল়িসিকॊল়্ল়ুৱংতॆ নন্ন মক্কল় ৱধॆয কুৰিতু মাডিদ শপথৱন্নু নॆনপিসিকॊংডে মত্তু কৰ্ণনূ অৱনিংদ সোতিৰুৱুদন্নু নোডি হॆদৰিযে সহোদৰৰॊংদিগॆ দুঃশাসননু অৱনিংদ দূৰৱিদ্দিৰবেকু.
07110018a যশ্চ সংজয দুৰ্বুদ্ধিৰব্ৰৱীত্সমিতৌ মুহুঃ।
07110018c কৰ্ণো দুঃশাসনোঽহং চ জেষ্যামো যুধি পাংডৱান্।।
সংজয! “যুদ্ধদল্লি কৰ্ণ, দুঃশাসন মত্তু নানু পাংডৱৰন্নু গॆল্লুত্তেৱॆ!” ऎংদু সমিতিযল্লি আ দুৰ্বুদ্ধি দুৰ্যোধননু মত্তॆ মত্তॆ হেল়ুত্তিদ্দনু.
07110019a স নূনং ৱিৰথং দৃষ্ট্ৱা কৰ্ণং ভীমেন নিৰ্জিতং।
07110019c প্ৰত্যাখ্যানাচ্চ কৃষ্ণস্য ভৃশং তপ্যতি সংজয।।
সংজয! কৰ্ণনু ভীমনিংদ সোতু ৱিৰথনাদুদন্নু নোডি দুৰ্যোধননু কৃষ্ণনিগॆ হেল়িদুদৰ কুৰিতু পশ্চাত্তাপপডুত্তিৰবহুদু.
07110020a দৃষ্ট্ৱা ভ্ৰাতৄন্হতান্যুদ্ধে ভীমসেনেন দংশিতান্।
07110020c আত্মাপৰাধাত্সুমহন্নূনং তপ্যতি পুত্ৰকঃ।।
তন্ন কৱচধাৰি সহোদৰৰু যুদ্ধদল্লি ভীমসেননিংদ হতৰাদুদন্নু নোডি নন্ন মগনু তন্ন অপৰাধদিংদ বহল়ৱাগি পৰিতপিসুত্তিৰবহুদু.
07110021a কো হি জীৱিতমন্ৱিচ্চন্প্ৰতীপং পাংডৱং ৱ্ৰজেত্।
07110021c ভীমং ভীমাযুধং ক্ৰুদ্ধং সাক্ষাত্কালমিৱ স্থিতং।।
জীৱংতৱাগিৰলু বযসিদ যাৰু তানে ক্ৰুদ্ধনাগি উৰিযুত্তিৰুৱ সাক্ষাত্ অংতকনংতॆ নিংতিৰুৱ ভীমাযুধ পাংডৱ ভীমনন্নু কॆৰল়িসুত্তাৰॆ?
07110022a ৱডৱামুখমধ্যস্থো মুচ্যেতাপি হি মানৱঃ।
07110022c ন ভীমমুখসংপ্ৰাপ্তো মুচ্যেতেতি মতিৰ্মম।।
ৱডৱ অগ্নিয মধ্যদিংদলাদৰূ মনুষ্যনু হॊৰবৰবহুদু. আদৰॆ ভীমন ऎদুৰিনিংদ বিডুগডॆযিল্ল ऎংদু নন্ন অভিপ্ৰায.
07110023a ন পাংডৱা ন পাংচালা ন চ কেশৱসাত্যকী।
07110023c জানংতি যুধি সংৰব্ধা জীৱিতং পৰিৰক্ষিতুং।।
যুদ্ধদল্লি ক্ৰুদ্ধ পাংডৱৰাগলী, পাংচলৰাগলী, কেশৱ-সাত্যকিযৰাগলী, তম্ম জীৱৱন্নু ৰক্ষিসিকॊল়্ল়লু নোডুৱুদিল্ল.”
07110024 সংজয উৱাচ।
07110024a যত্সংশোচসি কৌৰৱ্য ৱৰ্তমানে জনক্ষযে।
07110024c ত্ৱমস্য জগতো মূলং ৱিনাশস্য ন সংশযঃ।।
সংজযনু হেল়িদনু: “কৌৰৱ্য! নডॆযুত্তিৰুৱ ঈ জনক্ষযৱন্নেনু নীনু শোকিসুত্তিৰুৱॆযো আ জগত্তিন ৱিনাশক্কॆ মূলকাৰণনু নীনে ऎন্নুৱুদৰল্লি সংশযৱিল্ল.
07110025a স্ৱযং ৱৈৰং মহত্কৃত্ৱা পুত্ৰাণাং ৱচনে স্থিতঃ।
07110025c উচ্যমানো ন গৃহ্ণীষে মৰ্ত্যঃ পথ্যমিৱৌষধং।।
মক্কল় মাতিগॆ বংদু স্ৱযং নীনে ঈ মহা ৱৈৰৱন্নু কট্টিকॊংডিদ্দীযॆ. হিতৱাদুদন্নু ऒত্তি হেল়িদৰূ সাযুৱৱনু ऒত্তাযৱাগি কুডিসুৱ ঔষধৱন্নু হেগো হাগॆ নীনু অদন্নু স্ৱীকৰিসলিল্ল.
07110026a স্ৱযং পীত্ৱা মহাৰাজ কালকূটং সুদুৰ্জৰং।
07110026c তস্যেদানীং ফলং কৃত্স্নমৱাপ্নুহি নৰোত্তম।।
নৰোত্তম! মহাৰাজ! জীৰ্ণিসিকॊল়্ল়লু অসাধ্যৱাদ কালকূট ৱিষৱন্নু স্ৱযং নীনে কুডিদু অদৰ ঈ পৰিণামগল়ন্নু অনুভৱিসুত্তিদ্দীযॆ.
07110027a যত্তু কুত্সযসে যোধান্যুধ্যমানান্যথাবলং।
07110027c অত্ৰ তে ৱৰ্ণযিষ্যামি যথা যুদ্ধমৱৰ্তত।।
অৱৰিগॆ বলৱিদ্দষ্টূ যোধৰু যুদ্ধমাডুত্তিদ্দৰূ নীনু অৱৰ কুৰিতু কॆট্টদাগি মাতনাডুত্তিদ্দীযॆ. অল্লি হেগॆ যুদ্ধৱু নডॆযিতো হাগॆ নিনগॆ ৱৰ্ণিসুত্তেনॆ.
07110028a দৃষ্ট্ৱা কৰ্ণং তু পুত্ৰাস্তে ভীমসেনপৰাজিতং।
07110028c নামৃষ্যংত মহেষ্ৱাসাঃ সোদৰ্যাঃ পংচ মাৰিষ।।
মাৰিষ! ভীমসেননিংদ কৰ্ণনু সোতুদন্নু নোডি ঐৱৰু মহেষ্ৱাস সোদৰৰু সহিসিকॊল়্ল়লিল্ল.
07110029a দুৰ্মৰ্ষণো দুঃস্সহশ্চ দুৰ্মদো দুৰ্ধৰো জযঃ।
07110029c পাংডৱং চিত্ৰসন্নাহাস্তং প্ৰতীপমুপাদ্ৰৱন্।।
বণ্ণদ কৱচগল়ন্নু ধৰিসিদ দুৰ্মৰ্ষণ, দুঃস্সহ, দুৰ্মদ, দুৰ্ধৰ মত্তু জয ইৱৰু বॆল়গুত্তিৰুৱ পাংডৱনন্নু আক্ৰমণিসিদৰু.
07110030a তে সমংতান্মহাবাহুং পৰিৱাৰ্য ৱৃকোদৰং।
07110030c দিশঃ শৰৈঃ সমাৱৃণ্ৱং শলভানামিৱ ৱ্ৰজৈঃ।।
অৱৰু মহাবাহু ৱৃকোদৰনন্নু ऎল্লকডॆগল়িংদ সুত্তুৱৰॆদু হাৰাডুৱ মিডিতॆগল়ংতিদ্দ শৰগল়িংদ দিক্কুগল়ন্নে তুংবিবিট্টৰু.
07110031a আগচ্চতস্তান্সহসা কুমাৰান্দেৱৰূপিণঃ।
07110031c প্ৰতিজগ্ৰাহ সমৰে ভীমসেনো হসন্নিৱ।।
সমৰদল্লি ऒম্মিংদॊম্মॆলে মেলॆ ऎৰগিদ আ দেৱৰূপী কুমাৰৰন্নু ভীমসেননু নগুত্তলে ऎদুৰিসিদনু.
07110032a তৱ দৃষ্ট্ৱা তু তনযান্ভীমসেনসমীপগান্।
07110032c অভ্যৱৰ্তত ৰাধেযো ভীমসেনং মহাবলং।।
নিন্ন মক্কল়ু ভীমসেনন সমীপহোদুদন্নু নোডি ৰাধেযনু মহাবল ভীমসেননন্নু আক্ৰমণিসিদনু.
07110033a ৱিসৃজন্ৱিশিখান্ৰাজন্স্ৱৰ্ণপুংখাং শিলাশিতান্।
07110033c তং তু ভীমোঽভ্যযাত্তূৰ্ণং ৱাৰ্যমাণঃ সুতৈস্তৱ।।
ৰাজন্! স্ৱৰ্ণপুংখগল় শিলাশিত ৱিশিখগল়ন্নু বিডুত্তা অৱনু নিন্ন মক্কল়ু তডॆযুত্তিদ্দ ভীমসেননন্নু বেগনॆ আক্ৰমণিসিদনু.
07110034a কুৰৱস্তু ততঃ কৰ্ণং পৰিৱাৰ্য সমংততঃ।
07110034c অৱাকিৰন্ভীমসেনং শৰৈঃ সন্নতপৰ্ৱভিঃ।।
আগ কুৰুগল়ু কৰ্ণনন্নু ऎল্লকডॆগল়িংদ সুত্তুৱৰॆদু ভীমসেননন্নু সন্নতপৰ্ৱ শৰগল়িংদ মুচ্চিদৰু.
07110035a তান্বাণৈঃ পংচৱিংশত্যা সাশ্ৱান্ৰাজন্নৰৰ্ষভান্।
07110035c সসূতান্ভীমধনুষো ভীমো নিন্যে যমক্ষযং।।
ৰাজন্! ভীমধনুষী ভীমনু ইপ্পত্তৈদু বাণগল়িংদ আ নৰৰ্ষভৰন্নু অৱৰ কুদুৰॆ-সাৰথিযৰॊংদিগॆ যমলোকক্কॆ কল়ুহিসিদনু.
07110036a প্ৰাপতন্স্যংদনেভ্যস্তে সাৰ্ধং সূতৈৰ্গতাসৱঃ।
07110036c চিত্ৰপুষ্পধৰা ভগ্না ৱাতেনেৱ মহাদ্ৰুমাঃ।।
ৰথদ মেলিংদ অসুনীগি অৱৰু সূতৰॊংদিগॆ ৰথদ মেলিংদ বীল়ুৱাগ অৱৰু বণ্ণ বণ্ণদ হূগল়ু তুংবিদ্দ মহাৱৃক্ষৱু ভিৰুগাল়িগॆ তুংডাগি বিদ্দংতॆ তোৰিদৰু.
07110037a তত্ৰাদ্ভুতমপশ্যাম ভীমসেনস্য ৱিক্ৰমং।
07110037c সংৱাৰ্যাধিৰথিং বাণৈৰ্যজ্জঘান তৱাত্মজান্।।
আধিৰথি কৰ্ণন সুত্তলূ ইদ্দ নিন্ন মক্কল়ন্নু বাণগল়িংদ সংহৰিসিদ ভীমসেনন ৱিক্ৰমৱন্নু অল্লি নোডিদॆৱু.
07110038a স ৱাৰ্যমাণো ভীমেন শিতৈৰ্বাণৈঃ সমংততঃ।
07110038c সূতপুত্ৰো মহাৰাজ ভীমসেনমৱৈক্ষত।।
মহাৰাজ! ভীমন নিশিত বাণগল়িংদ ऎল্ল কডॆগল়িংদলূ তডॆযল্পট্ট সূতপুত্ৰনু ভীমসেননন্নু নোডুত্ত নিংতুবিট্টনু.
07110039a তং ভীমসেনঃ সংৰংভাত্ক্ৰোধসংৰক্তলোচনঃ।
07110039c ৱিস্ফাৰ্য সুমহচ্চাপং মুহুঃ কৰ্ণমৱৈক্ষত।।
ভীমসেননূ কূড ক্ৰোধদিংদ কণ্ণুগল়ন্নু কॆংপুমাডিকॊংডু মহা চাপৱন্নু মত্তॆ মত্তॆ টেংকৰিসুত্তা কৰ্ণনন্নু দুৰুগুট্টি নোডিদনু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে দ্ৰোণ পৰ্ৱণি জযদ্ৰথৱধ পৰ্ৱণি ভীমসেনপৰাক্ৰমে দশাধিকশততমোঽধ্যাযঃ ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি দ্ৰোণ পৰ্ৱদল্লি জযদ্ৰথৱধ পৰ্ৱদল্লি ভীমসেনপৰাক্ৰম ऎন্নুৱ নূৰাহত্তনে অধ্যাযৱু.