প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
দ্ৰোণ পৰ্ৱ
জযদ্ৰথৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 100
সাৰ
সংকুলযুদ্ধ (1-39).
07100001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
07100001a কিং তস্যাং মম সেনাযাং নাসন্কে চিন্মহাৰথাঃ।
07100001c যে তথা সাত্যকিং যাংতং নৈৱাঘ্নন্নাপ্যৱাৰযন্।।
ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “হাগॆ অৰ্জুনন কডॆগॆ হোগুত্তিৰুৱ সাত্যকিযন্নু সংহৰিসবল্ল অথৱা তডॆযবল্ল যাৱ মহাৰথৰূ নন্ন সেনॆগল়ল্লিৰলিল্লৱে?
07100002a একো হি সমৰে কৰ্ম কৃতৱান্সত্যৱিক্ৰমঃ।
07100002c শক্ৰতুল্যবলো যুদ্ধে মহেংদ্ৰো দানৱেষ্ৱিৱ।।
যুদ্ধদল্লি দানৱৰॊডনॆ হোৰাডুৱ মহেংদ্ৰন বলক্কॆ সমান বলৱুল়্ল় সত্যৱিক্ৰম সাত্যকিযু ऒব্বনে সমৰদল্লি অদ্ভুত কৰ্মৱॆসগিদ্দানॆ!
07100003a অথ ৱা শূন্যমাসীত্তদ্যেন যাতঃ স সাত্যকিঃ।
07100003c একো ৱৈ বহুলাঃ সেনাঃ প্ৰমৃদ্নন্পুৰুষৰ্ষভঃ।।
অথৱা সাত্যকিযু যাৱ মাৰ্গদিংদ হোগুত্তিদ্দনো আ মাৰ্গৱু শ্যূন্যৱাগি হোগিত্তে35? আ পুৰুষৰ্ভনু ऒব্বনে অনেক সেনॆগল়ন্নু সদॆবডিদনু.
07100004a কথং চ যুধ্যমানানামপক্ৰাংতো মহাত্মনাং।
07100004c একো বহূনাং শৈনেযস্তন্মমাচক্ষ্ৱ সংজয।।
সংজয! শিনিয মॊম্মগ সাত্যকিযু ऒব্বনে হেগॆ যুদ্ধমাডুত্তিদ্দ অনেক মহাত্মৰন্নু অতিক্ৰমিসি হোদনॆংবুদন্নু ননগॆ হেল়ু!”
07100005 সংজয উৱাচ।
07100005a ৰাজন্সেনাসমুদ্যোগো ৰথনাগাশ্ৱপত্তিমান্।
07100005c তুমুলস্তৱ সৈন্যানাং যুগাংতসদৃশোঽভৱত্।।
সংজযনু হেল়িদনু: “ৰাজন্! ৰথ-গজ-অশ্ৱ-পদাতিগল়িংদ সমৃদ্ধৱাদ নিন্ন সেনॆগল়ু উদ্যোগশীলৰাগিদ্দু, অৱুগল় তুমুলৱু যুগাংতৱো ऎংবংতॆ ইদ্দিত্তু.
07100006a আহ্ণিকেষু সমূহেষু তৱ সৈন্যস্য মানদ।
07100006c নাস্তি লোকে সমঃ কশ্চিত্সমূহ ইতি মে মতিঃ।।
মানদ! নিন্ন সেনা সমূহগল়ংতহ সেনॆগॆ সমনাদ সমূহৱু লোকগল়ল্লিযে ऎল্লিযূ সেৰিৰলিল্ল ऎংদু নন্ন অভিপ্ৰায.
07100007a তত্ৰ দেৱাঃ স্ম ভাষংতে চাৰণাশ্চ সমাগতাঃ।
07100007c এতদংতাঃ সমূহা ৱৈ ভৱিষ্যংতি মহীতলে।।
অল্লি সেৰিদ্দ দেৱতॆগল়ূ মত্তু চাৰণৰূ “ভূমিযল্লি ইংতহ সেনা সমূহৱু ইদে কॊনॆযদাগুত্তদॆ!” ऎংদু হেল়িকॊল়ুত্তিদ্দৰু.
07100008a ন চৈৱ তাদৃশঃ কশ্চিদ্ৱ্যূহ আসীদ্ৱিশাং পতে।
07100008c যাদৃগ্জযদ্ৰথৱধে দ্ৰোণেন ৱিহিতোঽভৱত্।।
ৱিশাংপতে! জযদ্ৰথন ৱধॆয সমযদল্লি দ্ৰোণনু নিৰ্মিসিদ অদৰংথহ ৱ্যূহৱু ऎংদূ ৰচনॆগॊংডিৰলিল্ল.
07100009a চংডৱাতাভিপন্নানাং সমুদ্ৰাণামিৱ স্ৱনঃ।
07100009c ৰণেঽভৱদ্বলৌঘানামন্যোন্যমভিধাৱতাং।।
ৰণদল্লি অন্যোন্যৰন্নু প্ৰহৰিসুত্তিদ্দ আ সেনॆগল়িংদ হॊৰট শব্ধৱু চংডমাৰুতক্কॆ সিলুকিদ সমুদ্ৰদ ভোৰ্গৰॆতক্কॆ সমনাগিত্তু.
07100010a পাৰ্থিৱানাং সমেতানাং বহূন্যাসন্নৰোত্তম।
07100010c ত্ৱদ্বলে পাংডৱানাং চ সহস্ৰাণি শতানি চ।।
নৰোত্তম! সেৰিৰুৱ নিন্ন মত্তু পাংডৱৰ সেনॆগল়ল্লি নূৰাৰু সহস্ৰাৰু পাৰ্থিৱৰিদ্দৰু.
07100011a সংৰব্ধানাং প্ৰৱীৰাণাং সমৰে দৃঢকৰ্মণাং।
07100011c তত্ৰাসীত্সুমহাং শব্দস্তুমুলো লোমহৰ্ষণঃ।।
সমৰদল্লি ক্ৰুদ্ধৰাগিৰুৱ দৃঢকৰ্মি প্ৰৱীৰৰ ৰোমাংচকাৰী মহা তুমুলশব্ধৱু উংটাযিতু.
07100012a অথাক্ৰংদদ্ভীমসেনো ধৃষ্টদ্যুম্নশ্চ মাৰিষ।
07100012c নকুলঃ সহদেৱশ্চ ধৰ্মৰাজশ্চ পাংডৱঃ।।
মাৰিষ! ভীমসেন, ধৃষ্টদ্যুম্ন, নকুল, সহদেৱ মত্তু পাংডৱ ধৰ্মৰাজৰু জোৰাগি কূগিকॊল়্ল়ুত্তিদ্দৰু:
07100013a আগচ্চত প্ৰহৰত বলৱত্পৰিধাৱত।
07100013c প্ৰৱিষ্টাৱৰিসেনাং হি ৱীৰৌ মাধৱপাংডৱৌ।।
“বেগবন্নিৰি! শক্তিযন্নুপযোগিসি প্ৰহৰিসি! ৱীৰৰাদ মাধৱ-পাংডৱৰু অৰিসেনॆযন্নু প্ৰৱেশিসিবিট্টিদ্দাৰॆ!
07100014a যথা সুখেন গচ্চেতাং জযদ্ৰথৱধং প্ৰতি।
07100014c তথা প্ৰকুৰুত ক্ষিপ্ৰমিতি সৈন্যান্যচোদযত্।
07100014e তযোৰভাৱে কুৰৱঃ কৃতাৰ্থাঃ স্যুৰ্ৱযং জিতাঃ।।
জযদ্ৰথন ৱধॆযু সুলভৱাগি নডॆযুৱংতॆ মাডলু অৱসৰমাডিৰি!” ऎংদু সেনॆগল়ন্নু যুধিষ্ঠিৰনু হুৰিদুংবিসিদনু. “অৱৰিব্বৰূ ইল্লদিৰুৱাগ কুৰুগল়ু নম্মন্নু জযিসি যশস্ৱিগল়াগিবিডবহুদু!
07100015a তে যূযং সহিতা ভূত্ৱা তূৰ্ণমেৱ বলাৰ্ণৱং।
07100015c ক্ষোভযধ্ৱং মহাৱেগাঃ পৱনাঃ সাগৰং যথা।।
ভিৰুগাল়িযু হেগॆ মহাৱেগদিংদ বীসি সাগৰৱন্নু অল্লোলকল্লোলমাডুৱুদো হাগॆ নীৱু ऎল্লৰূ ऒট্টাগি বেগনে কুৰুসেনॆযন্নু কলকিবিডি!”
07100016a ভীমসেনেন তে ৰাজন্পাংচাল্যেন চ চোদিতাঃ।
07100016c আজঘ্নুঃ কৌৰৱান্সংখ্যে ত্যক্ত্ৱাসূনাত্মনঃ প্ৰিযান্।।
ৰাজন্! হীগॆ ভীমসেন মত্তু পাংচাল্য ধৃষ্টদ্যুম্নৰু প্ৰচোদিসলু অৱৰু প্ৰিযপ্ৰাণগল়ন্নূ তॊৰॆদু ৰণদল্লি কৌৰৱৰন্নু সংহৰিসিদৰু.
07100017a ইচ্চংতো নিধনং যুদ্ধে শস্ত্ৰৈৰুত্তমতেজসঃ।
07100017c স্ৱৰ্গাৰ্থং মিত্ৰকাৰ্যাৰ্থং নাভ্যৰক্ষংত জীৱিতং।।
আ উত্তমতেজস্সুল়্ল়ৱৰু যুদ্ধ শস্ত্ৰগল়িংদ সাৱন্নু বযসি, মিত্ৰকাৰ্যাৰ্থৱাগি মত্তু স্ৱৰ্গাৰ্থৱাগি তম্ম জীৱৱন্নে ৰক্ষিসিকॊল়্ল়ুত্তিৰলিল্ল.
07100018a তথৈৱ তাৱকা ৰাজন্প্ৰাৰ্থযংতো মহদ্যশঃ।
07100018c আৰ্যাং যুদ্ধে মতিং কৃত্ৱা যুদ্ধাযৈৱোপতস্থিৰে।।
ৰাজন্! হাগॆযে নিন্নৱৰু কূড মহা যশস্সন্নু বযসি যুদ্ধদল্লিযে শ্ৰেষ্ঠ বুদ্ধিযন্নিৰিসি যুদ্ধদল্লি নিৰতৰাগিদ্দৰু.
07100019a তস্মিংস্তু তুমুলে যুদ্ধে ৱৰ্তমানে মহাভযে।
07100019c হত্ৱা সৰ্ৱাণি সৈন্যানি প্ৰাযাত্সাত্যকিৰৰ্জুনং।।
মহাভযৱন্নুংটুমাডি নডॆযুত্তিদ্দ আ তুমুল যুদ্ধদল্লি সৰ্ৱ সেনॆগল়ন্নূ সংহৰিসি সাত্যকিযু অৰ্জুননিদ্দল্লিগॆ নডॆদনু.
07100020a কৱচানাং প্ৰভাস্তত্ৰ সূৰ্যৰশ্মিৱিচিত্ৰিতাঃ।
07100020c দৃষ্টীঃ সংখ্যে সৈনিকানাং প্ৰতিজঘ্নুঃ সমংততঃ।।
অল্লি কৱচগল় মেলॆ বিদ্দ সূৰ্যন ৰশ্মিগল়ু হॊৰসূসি ৰণদ ऎল্লকডॆগল়ল্লি সৈনিকৰ দৃষ্টিযন্নে কোৰৈসিদৱু.
07100021a তথা প্ৰযতমানেষু পাংডৱেযেষু নিৰ্ভযঃ।
07100021c দুৰ্যোধনো মহাৰাজ ৱ্যগাহত মহদ্বলং।।
মহাৰাজ! হাগॆ নিৰ্ভযৱাগি প্ৰযত্নিসি হোৰডুত্তিদ্দ পাংডৱেযৰ আ মহাবলৱন্নু দুৰ্যোধননু প্ৰৱেশিসিদনু.
07100022a স সন্নিপাতস্তুমুলস্তেষাং তস্য চ ভাৰত।
07100022c অভৱত্সৰ্ৱসৈন্যানামভাৱকৰণো মহান্।।
ভাৰত! অৱনু আক্ৰমণিসলু অৱন মত্তু অৱৰ নডুৱॆ নডॆদ মহাযুদ্ধৱু সৰ্ৱসৈন্যগল় ক্ষযকৰৱাগি পৰিণমিসিতু.”
07100023 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
07100023a তথা গতেষু সৈন্যেষু তথা কৃচ্চ্ৰগতঃ স্ৱযং।
07100023c কচ্চিদ্দুৰ্যোধনঃ সূত নাকাৰ্ষীত্পৃষ্ঠতো ৰণং।।
ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “সূত! সেনॆগল়ু হাগॆ চদুৰিহোগিৰলু স্ৱযং তানে বহল় কষ্টদল্লি সিলুকিদ্দ দুৰ্যোধননু ৰণদিংদ হিম্মॆট্টিৰলিল্ল তানে?
07100024a একস্য চ বহূনাং চ সন্নিপাতো মহাহৱে।
07100024c ৱিশেষতো নৃপতিনা ৱিষমঃ প্ৰতিভাতি মে।।
মহাযুদ্ধদল্লি অনেকৰॊংদিগॆ ऒব্বন, অদৰল্লিযূ ৰাজনাদৱন, যুদ্ধৱু নডॆযুৱুদু সৰিযল্লৱॆংদু ননগন্নিসুত্তদॆ.
07100025a সোঽত্যংতসুখসংৱৃদ্ধো লক্ষ্ম্যা লোকস্য চেশ্ৱৰঃ।
07100025c একো বহূন্সমাসাদ্য কচ্চিন্নাসীত্পৰাঙ্মুখঃ।।
অত্যংত সুখদল্লি বॆল়ॆদ, লোকদ সংপত্তিগॆ ऒডॆযনাদ দুৰ্যোধননু ऒব্বনে অনেকৰন্নু ऎদুৰিসি পৰাংঙ্মুখনাগলিল্ল তানে?”
07100026 সংজয উৱাচ।
07100026a ৰাজন্সংগ্ৰামমাশ্চৰ্যং তৱ পুত্ৰস্য ভাৰত।
07100026c একস্য চ বহূনাং চ শৃণুষ্ৱ গদতোঽদ্ভুতং।।
সংজযনু হেল়িদনু: “ৰাজন্! ভাৰত! নিন্ন মগনু ऒব্বনে অনেকৰॊংদিগॆ নডॆসিদ আ আশ্চৰ্যকৰ অদ্ভুত সংগ্ৰামদ কুৰিতু কেল়ু.
07100027a দুৰ্যোধনেন সহসা পাংডৱী পৃতনা ৰণে।
07100027c নলিনী দ্ৱিৰদেনেৱ সমংতাদ্ৱিপ্ৰলোডিতা।।
কমলগল়িংদ কূডিদ সৰোৱৰৱন্নু আনॆযॊংদু মথিসিবিডুৱংতॆ ৰণদল্লি পাংডৱৰ সেনॆযন্নু দুৰ্যোধননু ऒম্মॆলে ऎল্ল কডॆগল়িংদ কদডি অল্লোলকল্লোলগॊল়িসিবিট্টনু.
07100028a তথা সেনাং কৃতাং দৃষ্ট্ৱা তৱ পুত্ৰেণ কৌৰৱ।
07100028c ভীমসেনপুৰোগাস্তং পাংচালাঃ সমুপাদ্ৰৱন্।।
কৌৰৱ! নিন্ন মগনু সেনॆগল়ন্নু হাগॆ মাডিদুদন্নু নোডি ভীমসেননন্নু মুংদিৰিসিকॊংডু পাংচালৰু অৱনন্নু আক্ৰমণিসিদৰু.
07100029a স ভীমসেনং দশভিৰ্মাদ্ৰীপুত্ৰৌ ত্ৰিভিস্ত্ৰিভিঃ।
07100029c ৱিৰাটদ্ৰুপদৌ ষড্ভিঃ শতেন চ শিখংডিনং।।
07100030a ধৃষ্টদ্যুম্নং চ ৱিংশত্যা ধৰ্মপুত্ৰং চ সপ্তভিঃ।
07100030c কেকযান্দশভিৰ্ৱিদ্ধ্ৱা দ্ৰৌপদেযাংস্ত্ৰিভিস্ত্ৰিভিঃ।।
07100031a শতশশ্চাপৰান্যোধান্সদ্ৱিপাংশ্চ ৰথান্ৰণে।
07100031c শৰৈৰৱচকৰ্তোগ্ৰৈঃ ক্ৰুদ্ধোঽংতক ইৱ প্ৰজাঃ।।
দুৰ্যোধননু ভীমসেননন্নু হত্তৰিংদ, মাদ্ৰীপুত্ৰৰন্নু মূৰু-মূৰৰিংদ, ৱিৰাট-দ্ৰুপদৰন্নু আৰৰিংদ, নূৰৰিংদ শিখংডিযন্নু. ধৃষ্টদ্যুম্ননন্নু ইপ্পত্তৰিংদ, ধৰ্মপুত্ৰনন্নু এল়ৰিংদ, কেকযৰন্নু হত্তৰিংদ মত্তু দ্ৰৌপদেযৰন্নু মূৰু-মূৰৰিংদ হॊডॆদু, ৰণদল্লি ইতৰ ইন্নূ নূৰাৰু আনॆগল়ন্নু ৰথগল়ন্নু মত্তু যোধৰন্নু ক্ৰুদ্ধ অংতকনংতॆ তন্ন উগ্ৰ বাণগল়িংদ কত্তৰিসি হাকিদনু.
07100032a ন সংদধন্ৱিমুংচন্ৱা মংডলীকৃতকাৰ্মুকঃ।
07100032c অদৃশ্যত ৰিপূন্নিঘ্নং শিক্ষযাস্ত্ৰবলেন চ।।
অৱনু ধনুস্সন্নু মংডলাকাৰৱাগি হূডি, তন্ন অস্ত্ৰবল শিক্ষণদিংদ শত্ৰুগল়ন্নু সংহৰিসুত্তিৰুৱংতॆ কংডনু.
07100033a তস্য তান্নিঘ্নতঃ শত্ৰূন্ হেমপৃষ্ঠং মহদ্ধনুঃ।
07100033c ভল্লাভ্যাং পাংডৱো জ্যেষ্ঠস্ত্ৰিধা চিচ্চেদ মাৰিষ।।
মাৰিষ! শত্ৰুগল়ন্নু সংহৰিসুত্তিৰুৱ অৱন আ বংগাৰদ বॆন্নুল়্ল় মহাধনুস্সন্নু জ্যেষ্ঠ পাংডৱ যুধিষ্ঠিৰনু ऎৰডু ভল্লগল়িংদ মূৰু ভাগগল়ন্নাগি তুংডৰিসিদনু.
07100034a ৱিৱ্যাধ চৈনং বহুভিঃ সম্যগস্তৈঃ শিতৈঃ শৰৈঃ।
07100034c ৱৰ্মাণ্যাশু সমাসাদ্য তে ভগ্নাঃ ক্ষিতিমাৱিশন্।।
ইন্নূ অনেক নিশিত শৰগল়িংদ অৱনন্নু হॊডॆযলু অৱু দুৰ্যোধনন কৱচক্কॆ তাগি, কৱচৱন্নু সীল়ি, ভূমিযন্নু হॊক্কৱু.
07100035a ততঃ প্ৰমুদিতাঃ পাৰ্থাঃ পৰিৱৱ্ৰুৰ্যুধিষ্ঠিৰং।
07100035c যথা ৱৃত্ৰৱধে দেৱা মুদা শক্ৰং মহৰ্ষিভিঃ।।
আগ সংতোষগॊংড পাৰ্থৰু ৱৃত্ৰৱধॆয নংতৰ দেৱতॆগল়ু মত্তু মহৰ্ষিগল়ু শক্ৰনন্নু হেগো হাগॆ যুধিষ্ঠিৰনন্নু সুত্তুৱৰॆদৰু.
07100036a অথ দুৰ্যোধনো ৰাজা দৃঢমাদায কাৰ্মুকং।
07100036c তিষ্ঠ তিষ্ঠেতি ৰাজানং ব্ৰুৱন্পাংডৱমভ্যযাত্।।
আগ ৰাজা দুৰ্যোধননু দৃঢ বিল্লন্নু ऎত্তিকॊংডু “নিল্লু! নিল্লু!” ऎংদু হেল়ুত্তা ৰাজা পাংডৱনন্নু আক্ৰমণিসিদনু.
07100037a তং তথা ৱাদিনং ৰাজংস্তৱ পুত্ৰং মহাৰথং।
07100037c প্ৰত্যুদ্যযুঃ প্ৰমুদিতাঃ পাংচালা জযগৃদ্ধিনঃ।।
ৰাজন্! নিন্ন মগ মহাৰথনু হীগॆ মুংদুৱৰॆযুত্তিৰলু জযৱন্নু বযসুত্তিদ্দ পাংচালৰু সংতোষদিংদ অৱনন্নু ऎদুৰিসিদৰু.
07100038a তান্দ্ৰোণঃ প্ৰতিজগ্ৰাহ পৰীপ্সন্যুধি পাংডৱং।
07100038c চংডৱাতোদ্ধুতান্মেঘান্সজলানচলো যথা।।
আগ যুদ্ধদল্লি পাংডৱৰন্নু ৰক্ষিসুত্তিদ্দ অৱৰন্নু দ্ৰোণনু চংডমাৰুতদিংদুংটাদ মেঘগল়ন্নূ মোডগল়ন্নূ স্ৱীকৰিসুৱ পৰ্ৱতদংতॆ বৰমাডিকॊংডনু.
07100039a তত্ৰ ৰাজন্মহানাসীত্সংগ্ৰামো ভূৰিৱৰ্ধনঃ।
07100039c ৰুদ্ৰস্যাক্ৰীডসংকাশঃ সংহাৰঃ সৰ্ৱদেহিনাং।।
ৰাজন্! অল্লি ভূৰিৱৰ্ধন সৰ্ৱদেহিগল় সংহাৰক ৰুদ্ৰন ক্ৰীডॆযংতিৰুৱ মহা সংগ্ৰামৱু নডॆযিতু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে দ্ৰোণ পৰ্ৱণি জযদ্ৰথৱধ পৰ্ৱণি সাত্যকিপ্ৰৱেশে সংকুলযুদ্ধে শততমোঽধ্যাযঃ ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি দ্ৰোণ পৰ্ৱদল্লি জযদ্ৰথৱধ পৰ্ৱদল্লি সাত্যকিপ্ৰৱেশে সংকুলযুদ্ধ ऎন্নুৱ নূৰনে অধ্যাযৱু.