061 ધૃતરાષ્ટ્રવાક્યઃ

પ્રવેશ

।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।

શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત

શ્રી મહાભારત

દ્રોણ પર્વ

જયદ્રથવધ પર્વ

અધ્યાય 61

સાર

અભિમન્યુવિન વધॆય મરુદિનદ યુદ્ધદ કુરિતુ ધૃતરાષ્ટ્રનુ સંજયનન્નુ પ્રશ્નિસુત્તા શોકિસુવુદુ (1-51).

07061001 ધૃતરાષ્ટ્ર ઉવાચ।
07061001a શ્વોભૂતે કિમકાર્ષુસ્તે દુઃખશોકસમન્વિતાઃ।
07061001c અભિમન્યૌ હતે તત્ર કે વાયુધ્યંત મામકાઃ।।

ધૃતરાષ્ટ્રનુ હેળિદનુ: “અભિમન્યુવિન વધॆય મરુદિન દુઃખશોકસમન્વિતરાદ અવરુ એનુ માડિદરુ? નમ્મવરલ્લિ યારુ અલ્લિ અવરॊંદિગॆ યુદ્ધ માડિદરુ?

07061002a જાનંતસ્તસ્ય કર્માણિ કુરવઃ સવ્યસાચિનઃ।
07061002c કથં તત્કિલ્બિષં કૃત્વા નિર્ભયા બ્રૂહિ મામકાઃ।।

સવ્યસાચિય સાધનॆગળન્નુ તિળિદિદ્દ નમ્મવરુ અંથહ પાપકૃત્યવન્નુ માડિયૂ હેગॆ નિર્ભયરાગિદ્દરુ હેળુ!

07061003a પુત્રશોકાભિસંતપ્તં ક્રુદ્ધં મૃત્યુમિવાંતકં।
07061003c આયાંતં પુરુષવ્યાઘ્રં કથં દદૃશુરાહવે।।

પુત્રશોકાભિસંતપ્તનાગિ ક્રુદ્ધનાગિ મૃત્યુ-અંતકનંતॆ યુદ્ધક્કॆ બરુત્તિદ્દ આ પુરુષવ્યાઘ્રનન્નુ હેગॆ નોડિદરુ?

07061004a કપિરાજધ્વજં સંખ્યે વિધુન્વાનં મહદ્ધનુઃ।
07061004c દૃષ્ટ્વા પુત્રપરિદ્યૂનં કિમકુર્વંત મામકાઃ।।

કપિરાજન ધ્વજવુળ્ળ, મહાધનુસ્સન્નુ ટેંકરિસુત્તિદ્દ આ શત્રુવન્નુ નોડિ નન્ન મક્કળુ એનુ માડિદરુ?

07061005a કિં નુ સંજય સંગ્રામે વૃત્તં દુર્યોધનં પ્રતિ।
07061005c પરિદેવો મહાનત્ર શ્રુતો મે નાભિનંદનં।।

સંજય! સંગ્રામદલ્લિ દુર્યોધનન કડॆયલ્લિ એનાયિતુ? અલ્લિ મહા પરિવેદનॆયિદ્દંતિદॆ! અવર હર્ષદ કૂગુ નનગॆ કેળિસુત્તિલ્લ!

07061006a બભૂવુર્યે મનોગ્રાહ્યાઃ શબ્દાઃ શ્રુતિસુખાવહાઃ।
07061006c ન શ્રૂયંતેઽદ્ય તે સર્વે સૈંધવસ્ય નિવેશને।।

કેળિદરॆ સુખવન્નુ નીડુવ, મનસ્સિગॆ હિડિયુવ શબ્ધગળુ આગુત્તિદ્દવુ. ઇંદુ અવॆલ્લવૂ સૈંધવન મનॆયિંદ કેળિબરુત્તિલ્લવલ્લ!

07061007a સ્તુવતાં નાદ્ય શ્રૂયંતે પુત્રાણાં શિબિરે મમ।
07061007c સૂતમાગધસંઘાનાં નર્તકાનાં ચ સર્વશઃ।।

ઇંદુ નન્ન પુત્રર શિબિરદલ્લિ ऎલ્લિંદલૂ સૂત-માગધર ગુંપુગળુ સ્તુતિસુવ મત્તુ નર્તકર શબ્ધગળુ કેળિબરુત્તિલ્લ!

07061008a શબ્દેન નાદિતાભીક્ષ્ણમભવદ્યત્ર મે શ્રુતિઃ।
07061008c દીનાનામદ્ય તં શબ્દં ન શૃણોમિ સમીરિતં।।

મॊદલુ આ નાદ શબ્ધગળુ નનગॆ ऒંદેસમનॆ કેળિબરુત્તિદ્દવુ. આદરॆ ઇંદુ દીનરાગિરુવ અવર શિબિરગળિંદ આ શબ્ધવન્નુ નાનુ કેળુત્તિલ્લ.

07061009a નિવેશને સત્યધૃતેઃ સોમદત્તસ્ય સંજય।
07061009c આસીનોઽહં પુરા તાત શબ્દમશ્રૌષમુત્તમં।।

મગૂ! સંજય! સત્યધૃત સોમદત્તન મનॆયિંદ હિંદॆ ઉત્તમ શબ્ધવુ કેળિબરુત્તિત્તુ.

07061010a તદદ્ય હીનપુણ્યોઽહમાર્તસ્વરનિનાદિતં।
07061010c નિવેશનં હતોત્સાહં પુત્રાણાં મમ લક્ષયે।।

આદરॆ ઇંદુ પુણ્યવન્નુ કળॆદુકॊંડિરુવ નાનુ આર્તસ્વરવન્નુ કેળુત્તિદ્દેનॆ. નન્ન મક્કળ મનॆગળુ હતાશવાગિવॆયॆંદુ નનગॆ કાણુત્તિવॆ.

07061011a વિવિંશતેર્દુર્મુખસ્ય ચિત્રસેનવિકર્ણયોઃ।
07061011c અન્યેષાં ચ સુતાનાં મે ન તથા શ્રૂયતે ધ્વનિઃ।।

વિવિંશતિ, દુર્મુખ, ચિત્રસેન, વિકર્ણ મત્તુ નન્ન ઇતર મક્કળ મનॆગળિંદલૂ નનગॆ અંથહ ધ્વનિયુ કેળિસુત્તિલ્લ.

07061012a બ્રાહ્મણાઃ ક્ષત્રિયા વૈશ્યા યં શિષ્યાઃ પર્યુપાસતે।
07061012c દ્રોણપુત્રં મહેષ્વાસં પુત્રાણાં મે પરાયણં।।
07061013a વિતંડાલાપસંલાપૈર્હુતયાચિતવંદિતૈઃ।
07061013c ગીતૈશ્ચ વિવિધૈરિષ્ટૈ રમતે યો દિવાનિશં।।
07061014a ઉપાસ્યમાનો બહુભિઃ કુરુપાંડવસાત્વતૈઃ।
07061014c સૂત તસ્ય ગૃહે શબ્ધો નાદ્ય દ્રૌણેર્યથા પુરા।।

સૂત! યારન્નુ બ્રાહ્મણ-ક્ષત્રિય-વૈશ્ય શિષ્યરુ ઉપાસિસુત્તિદ્દરો આ દ્રોણપુત્ર, મહેષ્વાસ, નન્ન મક્કળલ્લિ નિરતનાગિરુવ, યારુ હગલુ-રાત્રિ વાદ-વિવાદ, આલાપ-સલ્લાપગળલ્લિ, વિવિધ ઇષ્ટ ગીતગળિંદ રમિસુત્તિદ્દ, અનેક કુરુ-પાંડવ-સાત્વતરિંદ ગૌરવિસલ્પડુવ આ દ્રૌણિય મનॆયિંદ મॊદલિનંતॆ આ શબ્ધગળુ કેળિબરુત્તિલ્લ.

07061015a દ્રોણપુત્રં મહેષ્વાસં ગાયના નર્તકાશ્ચ યે।
07061015c અત્યર્થમુપતિષ્ઠંતિ તેષાં ન શ્રૂયતે ધ્વનિઃ।।

મહેષ્વાસ દ્રોણપુત્રનન્નુ ગાયકરુ મત્તુ નર્તકરુ અનેક સંખ્યॆગળલ્લિ સેવॆગૈયુત્તિદ્દરુ. અવર ધ્વનિયૂ કેળિ બરુત્તિલ્લ.

07061016a વિંદાનુવિંદયોઃ સાયં શિબિરે યો મહાધ્વનિઃ।
07061016c શ્રૂયતે સોઽદ્ય ન તથા કેકયાનાં ચ વેશ્મસુ।।

સાયંકાલ વિંદાનુવિંદર શિબિરદલ્લિ મત્તુ હાગॆયે કેકયર મનॆયલ્લિ યાવ મહાધ્વનિયુ કેળિબરુત્તિત્તો અદુ ઇંદુ કેળિબરુત્તિલ્લ.

07061017a નિત્યપ્રમુદિતાનાં ચ તાલગીતસ્વનો મહાન્।
07061017c નૃત્યતાં શ્રૂયતે તાત ગણાનાં સોઽદ્ય ન ધ્વનિઃ।।

અય્યા! નિત્યવૂ ચપ્પાળॆ-ગીતગળ મહા ધ્વનિયॊંદિગॆ સંતોષપડુત્તિદ્દ, કેળુત્તા કુણિયુત્તિદ્દ આ ગણગળ ધ્વનિયુ ઇંદુ કેળિસુત્તિલ્લ.

07061018a સપ્તતંતૂન્વિતન્વાના યમુપાસંતિ યાજકાઃ।
07061018c સૌમદત્તિં શ્રુતનિધિં તેષાં ન શ્રૂયતે ધ્વનિઃ।।

યારન્નુ એળુ ऎળॆગળન્નુ હાસુવ યાજકરુ ઉપાસિસુત્તારો આ શ્રુતનિધિ સૌમદત્તિય મનॆયિંદ ધ્વનિયુ કેળિબરુત્તિલ્લ.

07061019a જ્યાઘોષો બ્રહ્મઘોષશ્ચ તોમરાસિરથધ્વનિઃ।
07061019c દ્રોણસ્યાસીદવિરતો ગૃહે તન્ન શૃણોમ્યહં।।

દ્રોણન મનॆયલ્લિ અવિરતવાગિ કેળિબરુત્તિદ્દ શિંજિનિય ટેંકાર, બ્રહ્મઘોષ મત્તુ ખડ્ગ-તોમરગળ ધ્વનિયુ નનગॆ કેળુત્તિલ્લ.

07061020a નાનાદેશસમુત્થાનાં ગીતાનાં યોઽભવત્સ્વનઃ।
07061020c વાદિત્રનાદિતાનાં ચ સોઽદ્ય ન શ્રૂયતે મહાન્।।

અલ્લિ નડॆયુત્તિદ્દ નાનાદેશગળ ગીતॆગળ મત્તુ વાદ્યવન્નુ નુડિસુવવર મહાન્ ધ્વનિયુ ઉંટાગુત્તિત્તુ. અવુ ઇંદુ કેળુત્તિલ્લ.

07061021a યદા પ્રભૃત્યુપપ્લવ્યાચ્ચાંતિમિચ્ચં જનાર્દનઃ।
07061021c આગતઃ સર્વભૂતાનામનુકંપાર્થમચ્યુતઃ।।
07061022a તતોઽહમબ્રુવન્સૂત મંદં દુર્યોધનં તદા।
07061022c વાસુદેવેન તીર્થેન પુત્ર સંશામ્ય પાંડવૈઃ।।

સૂત! સર્વભૂતગળ મેલિન અનુકંપદિંદાગિ શાંતિયન્નુ ઇચ્છિસિ ઉપપ્લવદિંદ હॊરટુ અચ્યુત જનાર્દનનુ બંદાગ નાનુ મંદબુદ્ધિ દુર્યોધનનિગॆ હેળિદ્દॆ: “પુત્ર! વાસુદેવન મૂલક પાંડવરॊંદિગॆ શાંતિયન્નુ પાલિસુ!

07061023a કાલપ્રાપ્તમહં મન્યે મા ત્વં દુર્યોધનાતિગાઃ।
07061023c શમે ચેદ્યાચમાનં ત્વં પ્રત્યાખ્યાસ્યસિ કેશવં।
07061023e હિતાર્થમભિજલ્પંતં ન તથાસ્ત્યપરાજયઃ।।

સમયવુ બંદॊદગિદॆ ऎંદુ નનગન્નિસુત્તદॆ. નન્નન્નુ મીરિ નડॆયબેડ! શાંતિયન્નુ યાચિસુત્તિરુવ, નમ્મ હિતક્કાગિ માતનાડુત્તિરુવ કેશવનન્નુ દૂરમાડિદરॆ નિનગॆ પરાજયવે સરિ!”

07061024a પ્રત્યાચષ્ટ સ દાશાર્હં ઋષભં સર્વધન્વિનાં।
07061024c અનુનેયાનિ જલ્પંતમનયાન્નાન્વપદ્યત।।

આદરॆ અવનુ ऒળ્ળॆયદન્ને હેળુત્તિદ્દ સર્વધન્વિગળિગॆ વૃષભનંતિદ્દ દાશાર્હનન્નુ તિરસ્કરિસિદનુ. હીગॆ તનગॆ આપત્તન્ને તંદુકॊંડનુ.

07061025a તતો દુઃશાસનસ્યૈવ કર્ણસ્ય ચ મતં દ્વયોઃ।
07061025c અન્વવર્તત હિત્વા માં કૃષ્ટઃ કાલેન દુર્મતિઃ।।

સાવિનિંદ સॆળॆયલ્પટ્ટુ આ દુર્મતિયુ નન્નન્નુ તિરસ્કરિસિ દુઃશાસન મત્તુ કર્ણ ઈ ઇબ્બર મતવન્નુ અનુસરિસિદનુ.

07061026a ન હ્યહં દ્યૂતમિચ્ચામિ વિદુરો ન પ્રશંસતિ।
07061026c સૈંધવો નેચ્ચતે દ્યૂતં ભીષ્મો ન દ્યૂતમિચ્ચતિ।।

નાનુ દ્યૂતવન્નુ બયસિરલિલ્લ! વિદુરનૂ અદુ બેડવॆંદુ હેળિદ્દનુ. સૈંધવનુ દ્યૂતવન્નુ બયસિરલિલ્લ. ભીષ્મનૂ દ્યૂતવન્નુ બયસિરલ્લ.

07061027a શલ્યો ભૂરિશ્રવાશ્ચૈવ પુરુમિત્રો જયસ્તથા।
07061027c અશ્વત્થામા કૃપો દ્રોણો દ્યૂતં નેચ્ચંતિ સંજય।।

સંજય! શલ્ય-ભૂરિશ્રવરૂ, પુરુમિત્ર-જયરૂ, અશ્વત્થામ-કૃપરૂ દ્રોણરૂ દ્યૂતવન્નુ ઇચ્છિસિરલિલ્લ.

07061028a એતેષાં મતમાજ્ઞાય યદિ વર્તેત પુત્રકઃ।
07061028c સજ્ઞાતિમિત્રઃ સસુહૃચ્ચિરં જીવેદનામયઃ।।

ऒંદુવેળॆ નન્ન મગનુ ઇવરॆલ્લર અભિપ્રાયવન્નુ તિળિદુકॊંડુ નડॆદુકॊંડિદ્દરॆ જ્ઞાતિમિત્રરॊંદિગॆ, સુહૃદરॊંદિગॆ દીર્ઘકાલ આરોગ્યવાગિ જીવિસબહુદાગિત્તુ.

07061029a શ્લક્ષ્ણા મધુરસંભાષા જ્ઞાતિમધ્યે પ્રિયંવદાઃ।
07061029c કુલીનાઃ સમ્મતાઃ પ્રાજ્ઞાઃ સુખં પ્રાપ્સ્યંતિ પાંડવાઃ।।

મૃદુવાગિ મધુરવાગિ માતનાડુવ, કુટુંબદવરॊડનॆ પ્રિયવાગિ માતનાડુવ, કુલીનરૂ, સમ્મતરૂ, પ્રાજ્ઞરૂ આદ પાંડવરુ સુખવન્નુ પડॆયુત્તારॆ.

07061030a ધર્માપેક્ષો નરો નિત્યં સર્વત્ર લભતે સુખં।
07061030c પ્રેત્યભાવે ચ કલ્યાણં પ્રસાદં પ્રતિપદ્યતે।।

ધર્માપેક્ષનાદ મનુષ્યનુ સદા સર્વત્ર સુખવન્નુ પડॆયુત્તાનॆ. અવનુ સાવિન નંતરવૂ કલ્યાણ પ્રસાદવન્નુ પડॆયુત્તાનॆ.

07061031a અર્હંત્યર્ધં પૃથિવ્યાસ્તે ભોક્તું સામર્થ્યસાધનાઃ।
07061031c તેષામપિ સમુદ્રાંતા પિતૃપૈતામહી મહી।।

અવરુ ઈ પૃથ્વિયન્નુ ભોગિસલુ સામર્થ્યરાગિદ્દારॆ મત્તુ અવરલ્લિ ઇદક્કॆ સાધનવૂ ઇદॆ. સમુદ્રાંતવાગિરુવ ઈ ભૂમિયુ અવર પિતૃ-પિતામહરદ્દૂ હૌદુ.

07061032a નિયુજ્યમાનાઃ સ્થાસ્યંતિ પાંડવા ધર્મવર્ત્મનિ।
07061032c સંતિ નો જ્ઞાતયસ્તાત યેષાં શ્રોષ્યંતિ પાંડવાઃ।।

અય્યા! નિયોજિસિદ કॆલસગળન્નુ પાંડવરુ માડિ ધર્મદલ્લિયે નડॆદુકॊળ્ળુત્તારॆ. નનગિદ્દ જ્ઞાતિબાંધવરન્નુ કૂડ પાંડવરુ કેળુત્તારॆ.

07061033a શલ્યસ્ય સોમદત્તસ્ય ભીષ્મસ્ય ચ મહાત્મનઃ।
07061033c દ્રોણસ્યાથ વિકર્ણસ્ય બાહ્લિકસ્ય કૃપસ્ય ચ।।
07061034a અન્યેષાં ચૈવ વૃદ્ધાનાં ભરતાનાં મહાત્મનાં।
07061034c ત્વદર્થં બ્રુવતાં તાત કરિષ્યંતિ વચો હિતં।।

અય્યા! શલ્ય, સોમદત્ત, મહાત્મ ભીષ્મ, દ્રોણ, વિકર્ણ, બાહ્લિક, કૃપ મત્તુ ઇતર મહાત્મા ભારત વૃદ્ધર, અવર ऒળિતિગાગિ હેળુવ હિત વચનગળંતॆયે માડુત્તારॆ.

07061035a કં વા ત્વં મન્યસે તેષાં યસ્ત્વા બ્રૂયાદતોઽન્યથા।
07061035c કૃષ્ણો ન ધર્મં સંજહ્યાત્સર્વે તે ચ ત્વદન્વયાઃ।।

નાનુ હેળિદુદક્કॆ વિરોધવાગિ હેળુવ બેરॆ યારન્નાદરૂ નીનુ કેળિદ્દીયા? ઇલ્લવે ઇલ્લ. એકॆંદરॆ અવરॆલ્લરૂ ધર્મદલ્લિયે નડॆયુવ કૃષ્ણનન્નુ અનુસરિસુત્તારॆ.

07061036a મયાપિ ચોક્તાસ્તે વીરા વચનં ધર્મસંહિતં।
07061036c નાન્યથા પ્રકરિષ્યંતિ ધર્માત્માનો હિ પાંડવાઃ।।

ધર્મયુક્તવાદ માતન્નુ નાને હેળિદરૂ આ વીરરુ નન્ન માતન્નુ ખંડિતવાગિ તિરસ્કરિસુવુદિલ્લ. એકॆંદરॆ પાંડવરુ ધર્માત્મરુ.

07061037a ઇત્યહં વિલપન્સૂત બહુશઃ પુત્રમુક્તવાન્।
07061037c ન ચ મે શ્રુતવાન્મૂઢો મન્યે કાલસ્ય પર્યયં।।

સૂત! હીગॆ નાનુ વિલપિસુત્તા મગનિગॆ બહળષ્ટન્નુ હેળિદ્દॆનુ. આદરॆ આ મૂઢનુ નન્નન્નુ કેળિસિકॊળ્ળલિલ્લ. ઇદુ કાલદ વૈપરીત્યવॆંદે ભાવિસુત્તેનॆ.

07061038a વૃકોદરાર્જુનૌ યત્ર વૃષ્ણિવીરશ્ચ સાત્યકિઃ।
07061038c ઉત્તમૌજાશ્ચ પાંચાલ્યો યુધામન્યુશ્ચ દુર્જયઃ।।
07061039a ધૃષ્ટદ્યુમ્નશ્ચ દુર્ધર્ષઃ શિખંડી ચાપરાજિતઃ।
07061039c અશ્મકાઃ કેકયાશ્ચૈવ ક્ષત્રધર્મા ચ સૌમકિઃ।।
07061040a ચૈદ્યશ્ચ ચેકિતાનશ્ચ પુત્રઃ કાશ્યસ્ય ચાભિભુઃ।
07061040c દ્રૌપદેયા વિરાટશ્ચ દ્રુપદશ્ચ મહારથઃ।
07061040e યમૌ ચ પુરુષવ્યાઘ્રૌ મંત્રી ચ મધુસૂદનઃ।।
07061041a ક એતાં જાતુ યુધ્યેત લોકેઽસ્મિન્વૈ જિજીવિષુઃ।

ऎલ્લિ વૃકોદર-અર્જુનરુ, વૃષ્ણિવીર સાત્યકિ, પાંચાલ્ય ઉત્તમૌજ, દુર્જય યુધામન્યુ, દુર્ધર્ષ ધૃષ્ટદ્યુમ્ન, અપરાજિત શિખંડી, અશ્મકરુ, કેકયરુ, ક્ષત્રધર્મ, સૌમકિ, ચૈદ્ય, ચેકિતાન, કાશ્યન મગ અભિભુ, દ્રૌપદેયરુ, વિરાટ, મહારથ દ્રુપદ, પુરુષવ્યાઘ્રરાદ યમળરુ, મત્તુ મંત્રિ મધુસૂદનરિરુવરો અવરॊડનॆ ઈ લોકદલ્લિ જીવિસ બયસુવ યારુતાને યુદ્ધમાડિયારુ?

07061041c દિવ્યમસ્ત્રં વિકુર્વાણાન્સંહરેયુરરિંદમાઃ।।
07061042a અન્યો દુર્યોધનાત્કર્ણાચ્ચકુનેશ્ચાપિ સૌબલાત્।
07061042c દુઃશાસનચતુર્થાનાં નાન્યં પશ્યામિ પંચમં।।

દિવ્યાસ્ત્રગળન્નુ પ્રયોગિસિ સંહરિસુવ ઈ અરિંદમરન્નુ ऎદુરિસલુ દુર્યોધન, કર્ણ, શકુનિ સૌબલ મત્તુ દુઃશાસન ઈ નાલ્કુમંદિયન્નુ બિટ્ટુ બેરॆ યાવ ઐદનॆયવનન્નૂ નાનુ કાણॆનુ.

07061043a યેષામભીશુહસ્તઃ સ્યાદ્વિષ્વક્સેનો રથે સ્થિતઃ।
07061043c સન્નદ્ધશ્ચાર્જુનો યોદ્ધા તેષાં નાસ્તિ પરાજયઃ।।

યારકડॆ વિષ્વક્સેનને ચાવટિયન્નુ હિડિદુ રથદલ્લિરુવનો, યાર યોધનુ સન્નદ્ધનાદ અર્જુનનો અવરિગॆ પરાજયવॆન્નુવુદુ ઇલ્લ.

07061044a તેષાં મમ વિલાપાનાં ન હિ દુર્યોધનઃ સ્મરેત્।
07061044c હતૌ હિ પુરુષવ્યાઘ્રૌ ભીષ્મદ્રોણૌ ત્વમાત્થ મે।।

આ નન્ન વિલાપગળુ દુર્યોધનનિગॆ નॆનપૂ ઇલ્લ. પુરુષવ્યાઘ્રરાદ ભીષ્મ-દ્રોણરુ હતરાદરॆંદુ નનગॆ હેળિદॆ.

07061045a તેષાં વિદુરવાક્યાનામુક્તાનાં દીર્ઘદર્શિનાં।
07061045c દૃષ્ટ્વેમાં ફલનિર્વૃત્તિં મન્યે શોચંતિ પુત્રકાઃ।।

દૂરદૃષ્ટિય વિદુરનુ હેળિદ આ માતુગળુ ફલવન્નુ નીડુત્તિરુવુદન્નુ કંડુ નન્ન મક્કળુ શોકિસુત્તિરબહુદॆંદુ અનિસુત્તિદॆ.

07061046a હિમાત્યયે યથા કક્ષં શુષ્કં વાતેરિતો મહાન્।
07061046c અગ્નિર્દહેત્તથા સેનાં મામિકાં સ ધનંજયઃ।।

છળિગાલદ કॊનॆયલ્લિ ऒણગિદ હુલ્લુરાશિયન્નુ ભિરુગાળિય સહાયદિંદ અગ્નિયુ હેગॆ દહિસુત્તાનો હાગॆ આ ધનંજયનુ નન્ન સેનॆયન્નુ દહિસુત્તિદ્દાનॆ.

07061047a આચક્ષ્વ તદ્ધિ નઃ સર્વં કુશલો હ્યસિ સંજય।
07061047c યદુપાયાત્તુ સાયાહ્ને કૃત્વા પાર્થસ્ય કિલ્બિષં।
07061047e અભિમન્યૌ હતે તાત કથમાસીન્ મનો હિ વઃ।।

સંજય! નીનુ કુશલનાગિદ્દીયॆ. અલ્લિ નડॆદુદॆલ્લવન્નૂ નનગॆ હેળુ. આ સાયંકાલ પાર્થનિગॆ દુઃખવન્નુ કॊટ્ટુ એનાયિતુ? અય્યા! અભિમન્યુવુ હતનાદ નંતર નિન્ન મનસ્સુ હેગિદ્દિતુ?

07061048a ન જાતુ તસ્ય કર્માણિ યુધિ ગાંડીવધન્વનઃ।
07061048c અપકૃત્વા મહત્તાત સોઢું શક્ષ્યંતિ મામકાઃ।।

અય્યા! ગાંડીવધન્વિયન્નુ અપમાનિસિ નન્નવરુ યુદ્ધદલ્લિ અવન મહા કર્મગળન્નુ તડॆદુકॊળ્ળલુ શક્યરાગિલ્લ.

07061049a કિં નુ દુર્યોધનઃ કૃત્યં કર્ણઃ કૃત્યં કિમબ્રવીત્।
07061049c દુઃશાસનઃ સૌબલશ્ચ તેષામેવં ગતે અપિ।
07061049e સર્વેષાં સમવેતાનાં પુત્રાણાં મમ સંજય।।

દુર્યોધનનુ એનુ માડિદનુ? કર્ણનુ એનુ હેળિ માડિદનુ? દુઃશાસન મત્તુ સૌબલરુ એનુ માડિદરુ? અલ્લિ સેરિદ્દ નન્ન પુત્રરॆલ્લરૂ એનુ માડિદરુ?

07061050a યદ્વૃત્તં તાત સંગ્રામે મંદસ્યાપનયૈર્ભૃશં।
07061050c લોભાનુગતદુર્બુદ્ધેઃ ક્રોધેન વિકૃતાત્મનઃ।।
07061051a રાજ્યકામસ્ય મૂઢસ્ય રાગોપહતચેતસઃ।
07061051c દુર્નીતં વા સુનીતં વા તન્મમાચક્ષ્વ સંજય।।

અય્યા સંજય! સંગ્રામદલ્લિ આ મંદબુદ્ધિ, તુંબા અન્યાયગળન્નુ માડિરુવ, લોભિ, દુર્બુદ્ધિ, ક્રોધદિંદ મનસ્સન્નુ વિકારમાડિકॊંડિરુવ, રાજ્યકામિ, મૂઢ, આસॆયિંદ ચેતનવન્ને કળॆદુકॊંડિરુવ અવનુ એનન્નુ - સરિયાગિરલિ અથવા તપ્પાગિરલિ – માડિદનુ ऎંદુ નનગॆ હેળુ.”

સમાપ્તિ

ઇતિ શ્રી મહાભારતે દ્રોણ પર્વણિ જયદ્રથવધ પર્વણિ ધૃતરાષ્ટ્રવાક્યે એકષષ્ઠિતમોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ દ્રોણ પર્વદલ્લિ જયદ્રથવધ પર્વદલ્લિ ધૃતરાષ્ટ્રવાક્ય ऎન્નુવ અરવત્તॊંદને અધ્યાયવુ.