ਪ੍ਰਵੇਸ਼
।। ਓਂ ਓਂ ਨਮੋ ਨਾਰਾਯਣਾਯ।। ਸ਼੍ਰੀ ਵੇਦਵ੍ਯਾਸਾਯ ਨਮਃ ।।
ਸ਼੍ਰੀ ਕೃಷ੍ਣਦ੍ਵੈਪਾਯਨ ਵੇਦਵ੍ਯਾਸ ਵਿਰਚਿਤ
ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਭਾਰਤ
ਦ੍ਰੋਣ ਪਰ੍ਵ
ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਵਧ ਪਰ੍ਵ
ਅਧ੍ਯਾਯ 49
ਸਾਰ
ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰ ਵਿਲਾਪ (1-21).
07049001 ਸਂਜਯ ਉਵਾਚ।
07049001a ਤਸ੍ਮਿਂਸ੍ਤੁ ਨਿਹਤੇ ਵੀਰੇ ਸੌਭਦ੍ਰੇ ਰਥਯੂਥਪੇ।
07049001c ਵਿਮੁਕ੍ਤਰਥਸਨ੍ਨਾਹਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਨਿਕ੍ಷਿਪ੍ਤਕਾਰ੍ਮੁਕਾਃ।।
07049002a ਉਪੋਪਵਿಷ੍ਟਾ ਰਾਜਾਨਂ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰਂ।
07049002c ਤਦੇਵ ਦੁਃਖਂ ਧ੍ਯਾਯਂਤਃ ਸੌਭਦ੍ਰਗਤਮਾਨਸਾਃ।।
ਸਂਜਯਨੁ ਹੇਲ਼ਿਦਨੁ: “ਆ ਰਥਯੂਥਪ ਵੀਰ ਸੌਭਦ੍ਰਨੁ ਹਤਨਾਗਲੁ ಎਲ੍ਲਰੂ ਰਥਦਿਂਦ ਕೆਲ਼ਗਿਲ਼ਿਦੁ, ਧਨੁਸ੍ਸੁਗਲ਼ਨ੍ਨੁ ਕೆਲ਼ਗਿਟ੍ਟੁ, ਰਾਜਾ ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰਨਨ੍ਨੁ ਸੁਤ੍ਤੁਵਰೆਦੁ ਕੁਲ਼ਿਤੁਕೊਂਡਰੁ. ਸੌਭਦ੍ਰਨ ਕੁਰਿਤੇ ਚਿਂਤਿਸੁਤ੍ਤਾ ਅਵਰੁ ਮਨਸ੍ਸੁਗਲ਼ਨ੍ਨੁ ਕਲ਼ೆਦੁਕೊਂਡਿਦ੍ਦਰੁ.
07049003a ਤਤੋ ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਵਿਲਲਾਪ ਸੁਦੁਃਖਿਤਃ।
07049003c ਅਭਿਮਨ੍ਯੌ ਹਤੇ ਵੀਰੇ ਭ੍ਰਾਤੁਃ ਪੁਤ੍ਰੇ ਮਹਾਰਥੇ।।
ਆਗ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰਨੁ ਤਮ੍ਮਨ ਮਗ ਮਹਾਰਥ ਵੀਰ ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਵੁ ਹਤਨਾਦੁਦਕ੍ਕೆ ਤੁਂਬਾ ਦੁਃਖਿਤਨਾਗਿ ਵਿਲਪਿਸਿਦਨੁ:
07049004a ਦ੍ਰੋਣਾਨੀਕਮਸਂਬਾਧਂ ਮਮ ਪ੍ਰਿਯਚਿਕੀਰ੍ಷਯਾ।
07049004c ਭਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਵ੍ਯੂਹਂ ਪ੍ਰਵਿಷ੍ਟੋऽਸੌ ਗੋਮਧ੍ਯਮਿਵ ਕੇਸਰੀ।।
“ਨਨਗೆ ਪ੍ਰਿਯਵਾਦੁਦਨ੍ਨੁ ਮਾਡਲੁ ਬਯਸਿ ಒਡೆਯਲੁ ਅਸਾਧ੍ਯਵਾਦ ਦ੍ਰੋਣਨ ਸੇਨೆਗਲ਼ ਵ੍ਯੂਹਵਨ੍ਨੁ ਭੇਦਿਸਿ ਇਵਨੁ ਗੋਵੁਗਲ਼ ਮਧ੍ਯೆ ਸਿਂਹਦਂਤೆ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਿਸਿਦਨੁ.
07049005a ਯਸ੍ਯ ਸ਼ੂਰਾ ਮਹੇಷ੍ਵਾਸਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਨੀਕਗਤਾ ਰਣੇ।
07049005c ਪ੍ਰਭਗ੍ਨਾ ਵਿਨਿਵਰ੍ਤਂਤੇ ਕೃਤਾਸ੍ਤ੍ਰਾ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਾਃ।।
ਈ ਸ਼ੂਰਨੁ ਰਣਦਲ੍ਲਿ ಎਦੁਰਾਗਿ ਬਂਦ ਮਹੇಷ੍ਵਾਸ ਕೃਤਾਸ੍ਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧ ਦੁਰ੍ਮਦਰਨ੍ਨੁ ਪ੍ਰਭਗ੍ਨਰਨ੍ਨਾਗਿਸਿ ਹਿਮ੍ਮೆਟ੍ਟੁਵਂਤೆ ਮਾਡਿਦਨੁ.
07049006a ਅਤ੍ਯਂਤਸ਼ਤ੍ਰੁਰਸ੍ਮਾਕਂ ਯੇਨ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਃ ਸ਼ਰੈਃ।
07049006c ਕ੍ಷਿਪ੍ਰਂ ਹ੍ਯਭਿਮੁਖਃ ਸਂਕ੍ਯੇ ਵਿਸਂਜ੍ਞੋ ਵਿਮੁਖੀਕೃਤਃ।।
ਨਮ੍ਮ ਅਤ੍ਯਂਤ ਸ਼ਤ੍ਰੁਵਾਦ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਨੁ ਯੁਦ੍ਧਦਲ੍ਲਿ ಎਦੁਰਾਗਲੁ ਅਵਨਨ੍ਨੁ ਕ੍ಷਿਪ੍ਰਵਾਗਿ ਸ਼ਰਗਲ਼ਿਂਦ ਮੂਰ੍ਛਿਤਨਨ੍ਨਾਗਿ ਮਾਡਿ ਵਿਮੁਖਨਨ੍ਨਾਗਿ ਮਾਡਿਦਨੁ.
07049007a ਸ ਤੀਰ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁਸ੍ਤਰਂ ਵੀਰੋ ਦ੍ਰੋਣਾਨੀਕਮਹਾਰ੍ਣਵਂ।
07049007c ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਦੌਃਸ਼ਾਸਨਿਂ ਕਾਰ੍ಷ੍ਣਿਰ੍ਯਾਤੋ ਵੈਵਸ੍ਵਤਕ੍ಷਯਂ।।
ਆ ਵੀਰ ਕਾਰ੍ಷ੍ਣਿਯੁ ਦ੍ਰੋਣਨ ਸੇਨೆਯೆਂਬ ਦੁਸ੍ਤਰ ਮਹਾਸਾਗਰਵਨ੍ਨੁ ਦਾਟਿ ਦੌਃਸ਼ਾਸਨਿਯਿਂਦ ਵੈਵਸ੍ਵਤ ਪੁਰਕ੍ਕೆ ਕਲ਼ੁਹਿਸਲ੍ਪਟ੍ਟਨੁ.
07049008a ਕਥਂ ਦ੍ਰਕ੍ಷ੍ਯਾਮਿ ਕੌਂਤੇਯਂ ਸੌਭਦ੍ਰੇ ਨਿਹਤੇऽਰ੍ਜੁਨਂ।
07049008c ਸੁਭਦ੍ਰਾਂ ਵਾ ਮਹਾਭਾਗਾਂ ਪ੍ਰਿਯਂ ਪੁਤ੍ਰਮਪਸ਼੍ਯਤੀਂ।।
ਸੌਭਦ੍ਰਨੁ ਨਿਹਤਨਾਦ ਵਿಷਯਵਨ੍ਨੁ ਕੌਂਤੇਯ ਅਰ੍ਜੁਨਨਿਗೆ ਅਥਵਾ ਪ੍ਰਿਯ ਪੁਤ੍ਰਨਨ੍ਨੁ ਕਾਣਦ ਮਹਾਭਾਗೆ ਸੁਭਦ੍ਰೆਗೆ ਹੇਗೆ ਤਾਨੇ ਹੇਲ਼ਲਿ?
07049009a ਕਿਂ ਸ੍ਵਿਦ੍ਵਯਮਪੇਤਾਰ੍ਥਮਸ਼੍ਲਿಷ੍ਟਮਸਮਂਜਸਂ।
07049009c ਤਾਵੁਭੌ ਪ੍ਰਤਿਵਕ੍ಷ੍ਯਾਮੋ ਹೃಷੀਕੇਸ਼ਧਨਂਜਯੌ।।
ਇਂਦੁ ਨਾਵੁ ਹೃಷੀਕੇਸ਼-ਧਨਂਜਯਰਿਗೆ ਯਾਵ ਅਸ਼੍ਲਿಷ੍ਟ ਅਸਮਂਜਸ, ਅਪ੍ਰਿਯ ਮਾਤੁਗਲ਼ਨ੍ਨੁ ਹੇਲ਼ਬਲ੍ਲೆਵੁ?
07049010a ਅਹਮੇਵ ਸੁਭਦ੍ਰਾਯਾਃ ਕੇਸ਼ਵਾਰ੍ਜੁਨਯੋਰਪਿ।
07049010c ਪ੍ਰਿਯਕਾਮੋ ਜਯਾਕਾਂਕ੍ಷੀ ਕೃਤਵਾਨਿਦਮਪ੍ਰਿਯਂ।।
ਨਨਗਿಷ੍ਟਵਾਦ ਜਯਵਨ੍ਨੁ ਬਯਸਿ ਨਾਨੇ ਸੁਭਦ੍ਰೆਗੂ, ਕੇਸ਼ਵਾਰ੍ਜੁਨਰਿਗੂ ਅਪ੍ਰਿਯਵਾਦ ਈ ਕೃਤ੍ਯਵਨ੍ਨೆਸਗਿਦ੍ਦੇਨೆ!
07049011a ਨ ਲੁਬ੍ਧੋ ਬੁਧ੍ਯਤੇ ਦੋಷਾਨ੍ਮੋਹਾਲ੍ਲੋਭਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ।
07049011c ਮਧੁ ਲਿਪ੍ਸੁਰ੍ਹਿ ਨਾਪਸ਼੍ਯਂ ਪ੍ਰਪਾਤਮਿਦਮੀਦೃਸ਼ਂ।।
ਲੁਬ੍ਧਨਾਦਵਨਿਗೆ ਅਵਨ ਦੋಷਗਲ਼ੁ ਕਾਣੁਵੁਦਿਲ੍ਲ. ਮੋਹਦਿਂਦ ਲੋਭਵੁ ਉਂਟਾਗੁਤ੍ਤਦೆ. ਮਧੁਵਨ੍ਨੁ ਅਰਸੁਵਵਰੁ ਅਵਰ ਮੁਂਦਿਰੁਵ ਪ੍ਰਪਾਤਵਨ੍ਨੁ ਕਾਣੁਵੁਦਿਲ੍ਲ. ਨਾਨੂ ਅਵਰਂਤೆਯੇ!
07049012a ਯੋ ਹਿ ਭੋਜ੍ਯੇ ਪੁਰਸ੍ਕਾਰ੍ਯੋ ਯਾਨੇಷੁ ਸ਼ਯਨੇಷੁ ਚ।
07049012c ਭੂಷਣੇಷੁ ਚ ਸੋऽਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਬਾਲੋ ਯੁਧਿ ਪੁਰਸ੍ਕೃਤਃ।।
ਯਾਰਿਗೆ ਭੋਜਨ, ਵਾਹਨ, ਹਾਸਿਗೆਗਲ਼ਨ੍ਨੂ ਭੂಷਣਗਲ਼ਨ੍ਨੂ ਇਤ੍ਤੁ ਪੁਰਸ੍ਕਰਿਸਬੇਕਾਗਿਤ੍ਤੋ ਆ ਨਮ੍ਮ ਬਾਲਕਨਨ੍ਨੁ ਯੁਦ੍ਧਦਲ੍ਲਿ ਮੁਂਦೆ ਕਲ਼ੁਹਿਸਿਦೆਨਲ੍ਲ!
07049013a ਕਥਂ ਹਿ ਬਾਲਸ੍ਤਰੁਣੋ ਯੁਦ੍ਧਾਨਾਮਵਿਸ਼ਾਰਦਃ।
07049013c ਸਦਸ਼੍ਵ ਇਵ ਸਂਬਾਧੇ ਵਿಷਮੇ ਕ੍ಷੇਮਮਰ੍ਹਤਿ।।
ਹੇਗೆ ਤਾਨੇ ਅਂਤਹ ਵਿಷਮ ਪਰਿਸ੍ਥਿਤਿਯਲ੍ਲਿ ਅਂਤਹ ਬਾਲਕ, ਤਰੁਣ, ਯੁਦ੍ਧਦਲ੍ਲਿ ਪਲ਼ਗਿਲ੍ਲਦ ਅਵਨੁ ਕ੍ಷੇਮਦਿਂਦ ਇਦ੍ਦਾਨੁ? ಒਲ਼੍ਲ਼ೆਯ ਕੁਦੁਰೆਯਂਤೆ ਤਨ੍ਨ ਮੇਲੇਰਿਰੁਵਵਨਿਗೆ ਆਪਤ੍ਤਾਗੁਵ ਮೊਦਲੇ ਤਨ੍ਨਨ੍ਨੁ ਤਾਨੇ ਬਲਿਯਾਗਿਤ੍ਤਨੁ!
07049014a ਨੋ ਚੇਦ੍ਧਿ ਵਯਮਪ੍ਯੇਨਂ ਮਹੀਮਨੁਸ਼ਯੀਮਹਿ।
07049014c ਬੀਭਤ੍ਸੋਃ ਕੋਪਦੀਪ੍ਤਸ੍ਯ ਦਗ੍ਧਾਃ ਕೃਪਣਚਕ੍ಷੁಷਾ।।
ਅਯ੍ਯੋ! ਇਂਦੁ ਨਾਵੁ ਕੋਪਦਿਂਦ ਉਰਿਯੁਤ੍ਤਿਰੁਵ ਬੀਭਤ੍ਸੁਵਿਨ ਸ਼ੋਕਦ ਦೃಷ੍ਟਿਯਿਂਦ ਸੁਟ੍ਟੁ ਨೆਲਦਮੇਲೆ ਮਲਗੁਵਵਰਿਦ੍ਦੇਵೆ!
07049015a ਅਲੁਬ੍ਧੋ ਮਤਿਮਾਨ੍ ਹ੍ਰੀਮਾਨ੍ ਕ੍ಷਮਾਵਾਨ੍ਰੂਪਵਾਨ੍ਬਲੀ।
07049015c ਵਪੁಷ੍ਮਾਨ੍ਮਾਨਕೃਦ੍ਵੀਰਃ ਪ੍ਰਿਯਃ ਸਤ੍ਯਪਰਾਯਣਃ।।
07049016a ਯਸ੍ਯ ਸ਼੍ਲਾਘਂਤਿ ਵਿਬੁਧਾਃ ਕਰ੍ਮਾਣ੍ਯੂਰ੍ਜਿਤਕਰ੍ਮਣਃ।
07049016c ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਂ ਜਘ੍ਨੇ ਕਾਲਕੇਯਾਂਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍।।
07049017a ਮਹੇਂਦ੍ਰਸ਼ਤ੍ਰਵੋ ਯੇਨ ਹਿਰਣ੍ਯਪੁਰਵਾਸਿਨਃ।
07049017c ਅਕ੍ಷ੍ਣੋਰ੍ਨਿਮੇಷਮਾਤ੍ਰੇਣ ਪੌਲੋਮਾਃ ਸਗਣਾ ਹਤਾਃ।।
07049018a ਪਰੇਭ੍ਯੋऽਪ੍ਯਭਯਾਰ੍ਥਿਭ੍ਯੋ ਯੋ ਦਦਾਤ੍ਯਭਯਂ ਵਿਭੁਃ।
07049018c ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਨ ਸ਼ਕਿਤਸ੍ਤ੍ਰਾਤੁਮਦ੍ਯਾਤ੍ਮਜੋ ਭਯਾਤ੍।।
ਅਲੁਬ੍ਧਨਾਦ, ਮਤਿਵਂਤਨਾਦ, ਲਜ੍ਜਾਵਂਤਨਾਦ, ਕ੍ಷਮਾਵਂਤਨਾਦ, ਰੂਪਵਾਨ੍, ਬਲਸ਼ਾਲੀ, ਸੁਂਦਰ, ਮਨ੍ਨਿਸੁਵ, ਧੀਰ, ਪ੍ਰਿਯ, ਸਤ੍ਯਪਰਾਯਣ, ਯਾਵ ਮਹਤ੍ਤਰ ਕਰ੍ਮਿਯ ਕਰ੍ਮਗਲ਼ਨ੍ਨੁ ਦੇਵਤೆਗਲ਼ੂ ਸ਼੍ਲਾਘਿਸੁਤ੍ਤਾਰੋ, ਨਿਵਾਤਕਵਚਰਨ੍ਨੁ ਮਤ੍ਤੁ ਕਾਲਕੇਯਰਨ੍ਨੁ ਸਂਹਰਿਸਿਦ, ਮਹੇਂਦ੍ਰਨ ਸ਼ਤ੍ਰੁਗਲ਼ਾਦ ਹਿਰਣ੍ਯਪੁਰਵਾਸਿਗਲ਼ਨ੍ਨੁ ਮਤ੍ਤੁ ਪੌਲੋਮਰਨ੍ਨੁ ਗਣਗਲ਼ೊਂਦਿਗೆ ਨਿਮਿಷਮਾਤ੍ਰਦਲ੍ਲਿ ਸਂਹਰਿਸਿਦ, ਭਯਾਰ੍ਥਿਗਲ਼ਾਦ ਸ਼ਤ੍ਰੁਗਲ਼ਿਗੂ ਅਭਯਵਨ੍ਨੀਡੁਵ ਪ੍ਰਭੁ, ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ਮਦ੍ਯਾਤ੍ਮਜਨ ਭਯਵਨ੍ਨੁ ਨਾਵੁ ਸਹਿਸਿਕೊਲ਼੍ਲ਼ਲਾਰೆਵੁ!
07049019a ਭਯਂ ਤੁ ਸੁਮਹਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਂ ਧਾਰ੍ਤਰਾಷ੍ਟ੍ਰਂ ਮਹਦ੍ਬਲਂ।
07049019c ਪਾਰ੍ਥਃ ਪੁਤ੍ਰਵਧਾਤ੍ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਕੌਰਵਾਨ੍ ਸ਼ੋಷਯਿಷ੍ਯਤਿ।।
ਧਾਰ੍ਤਰਾಷ੍ਟ੍ਰਨ ਮਹਾਸੇਨೆਗೆ ਮਹਾ ਭਯਵੁ ਬਂਦೊਦਗਿਦೆ. ਪੁਤ੍ਰਵਧೆਯਿਂਦ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਨਾਦ ਪਾਰ੍ਥਨੁ ਕੌਰਵਰਨ੍ਨੁ ਸਦೆਬਡਿਯੁਤ੍ਤਾਨೆ.
07049020a ਕ੍ಷੁਦ੍ਰਃ ਕ੍ಷੁਦ੍ਰਸਹਾਯਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਪਕ੍ಷਕ੍ಷਯਮਾਤੁਰਃ।
07049020c ਵ੍ਯਕ੍ਤਂ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਦೃಷ੍ਟ੍ਵਾ ਸ਼ੋਚਨ੍ ਹਾਸ੍ਯਤਿ ਜੀਵਿਤਂ।।
ਕ੍ಷੁਦ੍ਰਰ ਸਹਾਯਵਨ੍ਨੁ ਹೊਂਦਿਰੁਵ ਆ ਕ੍ಷੁਦ੍ਰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਨੁ ਤਨ੍ਨ ਪਕ੍ಷਵੁ ਆਪਤ੍ਤਿਨਲ੍ਲਿਰੁਵੁਦਨ੍ਨੁ ਨੋਡਿ ਸ਼ੋਕਦਿਂਦ ਤਨ੍ਨ ਜੀਵਵਨ੍ਨੇ ਕਲ਼ೆਦੁਕೊਲ਼੍ਲ਼ੁਤ੍ਤਾਨೆ ಎਨ੍ਨੁਵੁਦੁ ਵ੍ਯਕ੍ਤਵਾਗੁਤ੍ਤਿਦೆ.
07049021a ਨ ਮੇ ਜਯਃ ਪ੍ਰੀਤਿਕਰੋ ਨ ਰਾਜ੍ਯਂ ਨ ਚਾਮਰਤ੍ਵਂ ਨ ਸੁਰੈਃ ਸਲੋਕਤਾ।
07049021c ਇਮਂ ਸਮੀਕ੍ಷ੍ਯਾਪ੍ਰਤਿਵੀਰ੍ਯਪੌਰੁಷਂ ਨਿਪਾਤਿਤਂ ਦੇਵਵਰਾਤ੍ਮਜਾਤ੍ਮਜਂ।।
ਈ ਅਪ੍ਰਤਿਮ ਵੀਰ ਪੌਰੁಷਵਿਦ੍ਦਿਦ੍ਦ ਦੇਵਵਰਨ ਮਗਨ ਮਗਨੁ ਬਿਦ੍ਦਿਰੁਵੁਦਨ੍ਨੁ ਨੋਡਿਦਰೆ ਨਨਗೆ ਜਯਵੂ, ਰਾਜ੍ਯਵੂ, ਚਾਮਰਤ੍ਵਵੂ, ਸੁਰਰ ਲੋਕਵੂ ਸਂਤੋಷਵਨ੍ਨੁਂਟੁਮਾਡੁਵੁਦਿਲ੍ਲ!”
ਸਮਾਪ੍ਤਿ
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਦ੍ਰੋਣ ਪਰ੍ਵਣਿ ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਵਧ ਪਰ੍ਵਣਿ ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰਪ੍ਰਲਾਪੇ ਏਕੋਨਪਂਚਾਸ਼ਤ੍ਤਮੋऽਧ੍ਯਾਯਃ।।
ਇਦੁ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਭਾਰਤਦਲ੍ਲਿ ਦ੍ਰੋਣ ਪਰ੍ਵਦਲ੍ਲਿ ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਵਧ ਪਰ੍ਵਦਲ੍ਲਿ ਯੁਧਿಷ੍ਠਿਰਪ੍ਰਲਾਪ ಎਨ੍ਨੁਵ ਨਲ੍ਵਤ੍ਤೊਂਭਤ੍ਤਨੇ ਅਧ੍ਯਾਯਵੁ.