প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
দ্ৰোণ পৰ্ৱ
অভিমন্যুৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 49
সাৰ
যুধিষ্ঠিৰ ৱিলাপ (1-21).
07049001 সংজয উৱাচ।
07049001a তস্মিংস্তু নিহতে ৱীৰে সৌভদ্ৰে ৰথযূথপে।
07049001c ৱিমুক্তৰথসন্নাহাঃ সৰ্ৱে নিক্ষিপ্তকাৰ্মুকাঃ।।
07049002a উপোপৱিষ্টা ৰাজানং পৰিৱাৰ্য যুধিষ্ঠিৰং।
07049002c তদেৱ দুঃখং ধ্যাযংতঃ সৌভদ্ৰগতমানসাঃ।।
সংজযনু হেল়িদনু: “আ ৰথযূথপ ৱীৰ সৌভদ্ৰনু হতনাগলু ऎল্লৰূ ৰথদিংদ কॆল়গিল়িদু, ধনুস্সুগল়ন্নু কॆল়গিট্টু, ৰাজা যুধিষ্ঠিৰনন্নু সুত্তুৱৰॆদু কুল়িতুকॊংডৰু. সৌভদ্ৰন কুৰিতে চিংতিসুত্তা অৱৰু মনস্সুগল়ন্নু কল়ॆদুকॊংডিদ্দৰু.
07049003a ততো যুধিষ্ঠিৰো ৰাজা ৱিললাপ সুদুঃখিতঃ।
07049003c অভিমন্যৌ হতে ৱীৰে ভ্ৰাতুঃ পুত্ৰে মহাৰথে।।
আগ ৰাজা যুধিষ্ঠিৰনু তম্মন মগ মহাৰথ ৱীৰ অভিমন্যুৱু হতনাদুদক্কॆ তুংবা দুঃখিতনাগি ৱিলপিসিদনু:
07049004a দ্ৰোণানীকমসংবাধং মম প্ৰিযচিকীৰ্ষযা।
07049004c ভিত্ত্ৱা ৱ্যূহং প্ৰৱিষ্টোঽসৌ গোমধ্যমিৱ কেসৰী।।
“ননগॆ প্ৰিযৱাদুদন্নু মাডলু বযসি ऒডॆযলু অসাধ্যৱাদ দ্ৰোণন সেনॆগল় ৱ্যূহৱন্নু ভেদিসি ইৱনু গোৱুগল় মধ্যॆ সিংহদংতॆ প্ৰৱেশিসিদনু.
07049005a যস্য শূৰা মহেষ্ৱাসাঃ প্ৰত্যনীকগতা ৰণে।
07049005c প্ৰভগ্না ৱিনিৱৰ্তংতে কৃতাস্ত্ৰা যুদ্ধদুৰ্মদাঃ।।
ঈ শূৰনু ৰণদল্লি ऎদুৰাগি বংদ মহেষ্ৱাস কৃতাস্ত্ৰ যুদ্ধ দুৰ্মদৰন্নু প্ৰভগ্নৰন্নাগিসি হিম্মॆট্টুৱংতॆ মাডিদনু.
07049006a অত্যংতশত্ৰুৰস্মাকং যেন দুঃশাসনঃ শৰৈঃ।
07049006c ক্ষিপ্ৰং হ্যভিমুখঃ সংক্যে ৱিসংজ্ঞো ৱিমুখীকৃতঃ।।
নম্ম অত্যংত শত্ৰুৱাদ দুঃশাসননু যুদ্ধদল্লি ऎদুৰাগলু অৱনন্নু ক্ষিপ্ৰৱাগি শৰগল়িংদ মূৰ্ছিতনন্নাগি মাডি ৱিমুখনন্নাগি মাডিদনু.
07049007a স তীৰ্ত্ৱা দুস্তৰং ৱীৰো দ্ৰোণানীকমহাৰ্ণৱং।
07049007c প্ৰাপ্য দৌঃশাসনিং কাৰ্ষ্ণিৰ্যাতো ৱৈৱস্ৱতক্ষযং।।
আ ৱীৰ কাৰ্ষ্ণিযু দ্ৰোণন সেনॆযॆংব দুস্তৰ মহাসাগৰৱন্নু দাটি দৌঃশাসনিযিংদ ৱৈৱস্ৱত পুৰক্কॆ কল়ুহিসল্পট্টনু.
07049008a কথং দ্ৰক্ষ্যামি কৌংতেযং সৌভদ্ৰে নিহতেঽৰ্জুনং।
07049008c সুভদ্ৰাং ৱা মহাভাগাং প্ৰিযং পুত্ৰমপশ্যতীং।।
সৌভদ্ৰনু নিহতনাদ ৱিষযৱন্নু কৌংতেয অৰ্জুননিগॆ অথৱা প্ৰিয পুত্ৰনন্নু কাণদ মহাভাগॆ সুভদ্ৰॆগॆ হেগॆ তানে হেল়লি?
07049009a কিং স্ৱিদ্ৱযমপেতাৰ্থমশ্লিষ্টমসমংজসং।
07049009c তাৱুভৌ প্ৰতিৱক্ষ্যামো হৃষীকেশধনংজযৌ।।
ইংদু নাৱু হৃষীকেশ-ধনংজযৰিগॆ যাৱ অশ্লিষ্ট অসমংজস, অপ্ৰিয মাতুগল়ন্নু হেল়বল্লॆৱু?
07049010a অহমেৱ সুভদ্ৰাযাঃ কেশৱাৰ্জুনযোৰপি।
07049010c প্ৰিযকামো জযাকাংক্ষী কৃতৱানিদমপ্ৰিযং।।
ননগিষ্টৱাদ জযৱন্নু বযসি নানে সুভদ্ৰॆগূ, কেশৱাৰ্জুনৰিগূ অপ্ৰিযৱাদ ঈ কৃত্যৱন্নॆসগিদ্দেনॆ!
07049011a ন লুব্ধো বুধ্যতে দোষান্মোহাল্লোভঃ প্ৰৱৰ্ততে।
07049011c মধু লিপ্সুৰ্হি নাপশ্যং প্ৰপাতমিদমীদৃশং।।
লুব্ধনাদৱনিগॆ অৱন দোষগল়ু কাণুৱুদিল্ল. মোহদিংদ লোভৱু উংটাগুত্তদॆ. মধুৱন্নু অৰসুৱৱৰু অৱৰ মুংদিৰুৱ প্ৰপাতৱন্নু কাণুৱুদিল্ল. নানূ অৱৰংতॆযে!
07049012a যো হি ভোজ্যে পুৰস্কাৰ্যো যানেষু শযনেষু চ।
07049012c ভূষণেষু চ সোঽস্মাভিৰ্বালো যুধি পুৰস্কৃতঃ।।
যাৰিগॆ ভোজন, ৱাহন, হাসিগॆগল়ন্নূ ভূষণগল়ন্নূ ইত্তু পুৰস্কৰিসবেকাগিত্তো আ নম্ম বালকনন্নু যুদ্ধদল্লি মুংদॆ কল়ুহিসিদॆনল্ল!
07049013a কথং হি বালস্তৰুণো যুদ্ধানামৱিশাৰদঃ।
07049013c সদশ্ৱ ইৱ সংবাধে ৱিষমে ক্ষেমমৰ্হতি।।
হেগॆ তানে অংতহ ৱিষম পৰিস্থিতিযল্লি অংতহ বালক, তৰুণ, যুদ্ধদল্লি পল়গিল্লদ অৱনু ক্ষেমদিংদ ইদ্দানু? ऒল়্ল়ॆয কুদুৰॆযংতॆ তন্ন মেলেৰিৰুৱৱনিগॆ আপত্তাগুৱ মॊদলে তন্নন্নু তানে বলিযাগিত্তনু!
07049014a নো চেদ্ধি ৱযমপ্যেনং মহীমনুশযীমহি।
07049014c বীভত্সোঃ কোপদীপ্তস্য দগ্ধাঃ কৃপণচক্ষুষা।।
অয্যো! ইংদু নাৱু কোপদিংদ উৰিযুত্তিৰুৱ বীভত্সুৱিন শোকদ দৃষ্টিযিংদ সুট্টু নॆলদমেলॆ মলগুৱৱৰিদ্দেৱॆ!
07049015a অলুব্ধো মতিমান্ হ্ৰীমান্ ক্ষমাৱান্ৰূপৱান্বলী।
07049015c ৱপুষ্মান্মানকৃদ্ৱীৰঃ প্ৰিযঃ সত্যপৰাযণঃ।।
07049016a যস্য শ্লাঘংতি ৱিবুধাঃ কৰ্মাণ্যূৰ্জিতকৰ্মণঃ।
07049016c নিৱাতকৱচাং জঘ্নে কালকেযাংশ্চ ৱীৰ্যৱান্।।
07049017a মহেংদ্ৰশত্ৰৱো যেন হিৰণ্যপুৰৱাসিনঃ।
07049017c অক্ষ্ণোৰ্নিমেষমাত্ৰেণ পৌলোমাঃ সগণা হতাঃ।।
07049018a পৰেভ্যোঽপ্যভযাৰ্থিভ্যো যো দদাত্যভযং ৱিভুঃ।
07049018c তস্যাস্মাভিৰ্ন শকিতস্ত্ৰাতুমদ্যাত্মজো ভযাত্।।
অলুব্ধনাদ, মতিৱংতনাদ, লজ্জাৱংতনাদ, ক্ষমাৱংতনাদ, ৰূপৱান্, বলশালী, সুংদৰ, মন্নিসুৱ, ধীৰ, প্ৰিয, সত্যপৰাযণ, যাৱ মহত্তৰ কৰ্মিয কৰ্মগল়ন্নু দেৱতॆগল়ূ শ্লাঘিসুত্তাৰো, নিৱাতকৱচৰন্নু মত্তু কালকেযৰন্নু সংহৰিসিদ, মহেংদ্ৰন শত্ৰুগল়াদ হিৰণ্যপুৰৱাসিগল়ন্নু মত্তু পৌলোমৰন্নু গণগল়ॊংদিগॆ নিমিষমাত্ৰদল্লি সংহৰিসিদ, ভযাৰ্থিগল়াদ শত্ৰুগল়িগূ অভযৱন্নীডুৱ প্ৰভু, ৱীৰ্যৱান্ মদ্যাত্মজন ভযৱন্নু নাৱু সহিসিকॊল়্ল়লাৰॆৱু!
07049019a ভযং তু সুমহত্প্ৰাপ্তং ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰং মহদ্বলং।
07049019c পাৰ্থঃ পুত্ৰৱধাত্ ক্ৰুদ্ধঃ কৌৰৱান্ শোষযিষ্যতি।।
ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰন মহাসেনॆগॆ মহা ভযৱু বংদॊদগিদॆ. পুত্ৰৱধॆযিংদ ক্ৰুদ্ধনাদ পাৰ্থনু কৌৰৱৰন্নু সদॆবডিযুত্তানॆ.
07049020a ক্ষুদ্ৰঃ ক্ষুদ্ৰসহাযশ্চ স্ৱপক্ষক্ষযমাতুৰঃ।
07049020c ৱ্যক্তং দুৰ্যোধনো দৃষ্ট্ৱা শোচন্ হাস্যতি জীৱিতং।।
ক্ষুদ্ৰৰ সহাযৱন্নু হॊংদিৰুৱ আ ক্ষুদ্ৰ দুৰ্যোধননু তন্ন পক্ষৱু আপত্তিনল্লিৰুৱুদন্নু নোডি শোকদিংদ তন্ন জীৱৱন্নে কল়ॆদুকॊল়্ল়ুত্তানॆ ऎন্নুৱুদু ৱ্যক্তৱাগুত্তিদॆ.
07049021a ন মে জযঃ প্ৰীতিকৰো ন ৰাজ্যং ন চামৰত্ৱং ন সুৰৈঃ সলোকতা।
07049021c ইমং সমীক্ষ্যাপ্ৰতিৱীৰ্যপৌৰুষং নিপাতিতং দেৱৱৰাত্মজাত্মজং।।
ঈ অপ্ৰতিম ৱীৰ পৌৰুষৱিদ্দিদ্দ দেৱৱৰন মগন মগনু বিদ্দিৰুৱুদন্নু নোডিদৰॆ ননগॆ জযৱূ, ৰাজ্যৱূ, চামৰত্ৱৱূ, সুৰৰ লোকৱূ সংতোষৱন্নুংটুমাডুৱুদিল্ল!”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে দ্ৰোণ পৰ্ৱণি অভিমন্যুৱধ পৰ্ৱণি যুধিষ্ঠিৰপ্ৰলাপে একোনপংচাশত্তমোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি দ্ৰোণ পৰ্ৱদল্লি অভিমন্যুৱধ পৰ্ৱদল্লি যুধিষ্ঠিৰপ্ৰলাপ ऎন্নুৱ নল্ৱত্তॊংভত্তনে অধ্যাযৱু.