പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ദ്രോണ പര്വ
അഭിമന്യുവധ പര്വ
അധ്യായ 48
സാര
ദുഃശാസനന മഗനു ഗദായുദ്ധദല്ലി അഭിമന്യുവന്നു വധിസിദുദു (1-13). രണഭൂമിയ വര്ണനെ മത്തു ഹദിമൂരനേ ദിനദ യുദ്ധദ മുക്തായ (14-53).
07048001 സംജയ ഉവാച।
07048001a വിഷ്ണോഃ സ്വസാനംദികരഃ സ വിഷ്ണ്വായുധഭൂഷിതഃ।
07048001c രരാജാതിരഥഃ സംഖ്യേ ജനാര്ദന ഇവാപരഃ।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “വിഷ്ണുവിന അളിയ, ആനംദദായക, വിഷ്ണുവിന ആയുധ ഭൂഷിതനാദ ആ അതിരഥനു യുദ്ധദല്ലി അപര ജനാര്ദനനംതെയേ രാരാജിസിദനു.
07048002a മാരുതോദ്ധൂതകേശാംതമുദ്യതാരിവരായുധം।
07048002c വപുഃ സമീക്ഷ്യ പൃഥ്വീശാ ദുഃസമീക്ഷ്യം സുരൈരപി।।
മുംഗുരുളുഗളു ഗാളിയല്ലി ഹാരാഡുത്തിരലു, ശ്രേഷ്ഠ ചക്രായുധവന്നു മേലെത്തി ഹിഡിദിദ്ദ, സുരരിഗൂ നോഡലിക്കെ സിഗദ അവന ആ രൂപവന്നു പൃഥ്വീശരു കംഡരു.
07048003a തച്ചക്രം ഭൃശമുദ്വിഗ്നാഃ സംചിച്ചിദുരനേകധാ।
07048003c മഹാരഥസ്തതഃ കാര്ഷ്ണിഃ സംജഗ്രാഹ മഹാഗദാം।।
ഉദ്വിഗ്നരാദ അവരു ആ ചക്രവന്നു അനേക ഭാഗഗളാഗി തുംഡരിസിദരു. ആഗ മഹാരഥ കാര്ഷ്ണിയു മഹാഗദെയന്നു എത്തികൊംഡനു.
07048004a വിധനുഃസ്യംദനാസിസ്തൈര്വിചക്രശ്ചാരിഭിഃ കൃതഃ।
07048004c അഭിമന്യുര്ഗദാപാണിരശ്വത്ഥാമാനമാദ്രവത്।।
ശത്രുഗളിംദ ധനുസ്സു, രഥ, ഖഡ്ഗ മത്തു ചക്രഗളില്ലദംതെ മാഡിസികൊംഡ അഭിമന്യുവു ഗദെയന്നു ഹിഡിദു അശ്വത്ഥാമന മേലെ എരഗിദനു.
07048005a സ ഗദാമുദ്യതാം ദൃഷ്ട്വാ ജ്വലംതീമശനീമിവ।
07048005c അപാക്രാമദ്രഥോപസ്ഥാദ്വിക്രമാംസ്ത്രീന്നരര്ഷഭഃ।।
വജ്രായുധദംതിദ്ദ ആ ഗദെയന്നു മേലെത്തി ബരുത്തിരുവ അവനന്നു നോഡി നരര്ഷഭ അശ്വത്ഥാമനു താനു നിംതിദ്ദ രഥദിംദ മൂരു ഹെജ്ജെഗളഷ്ടു ഹിംദെ സരിദനു.
07048006a തസ്യാശ്വാന്ഗദയാ ഹത്വാ തഥോഭൌ പാര്ഷ്ണിസാരഥീ।
07048006c ശരാചിതാംഗഃ സൌഭദ്രഃ ശ്വാവിദ്വത്പ്രത്യദൃശ്യത।।
ഗദെയിംദ അവന കുദുരെഗളന്നൂ ഇബ്ബരു പാര്ശ്വസാരഥിഗളന്നൂ കൊംദനു. അംഗാംഗളലെല്ലാ ശരഗളിംദ ചുച്ചല്പട്ടിദ്ദ സൌഭദ്രനു മുള്ളുഹംദിയംതെയേ കംഡനു.
07048007a തതഃ സുബലദായാദം കാലകേയമപോഥയത്।
07048007c ജഘാന ചാസ്യാനുചരാന്ഗാംധാരാന്സപ്തസപ്തതിം।।
അനംതര അവനു സുബലന മഗ കാലകേയനന്നു കെളഗുരുളിസി അവന എപ്പത്തേളു ഗാംധാര അനുചരരന്നു സംഹരിസിദനു.
07048008a പുനര്ബ്രഹ്മവസാതീയാം ജഘാന രഥിനോ ദശ।
07048008c കേകയാനാം രഥാന്സപ്ത ഹത്വാ ച ദശ കുംജരാന്।
07048008e ദൌഃശാസനിരഥം സാശ്വം ഗദയാ സമപോഥയത്।।
പുനഃ അവനു ഗദെയിംദ ബ്രഹ്മവസാതീയ ഹത്തു രഥിഗളന്നു സംഹരിസിദനു. ഹത്തു ആനെഗളന്നു കൊംദു കേകയര ഏളു രഥഗളന്നു നെലസമമാഡിദനു. ഹാഗെയേ ദൌഃശാസനിയ രഥവന്നു അശ്വഗളൊംദിഗെ ധ്വംസമാഡിദനു.
07048009a തതോ ദൌഃശാസനിഃ ക്രുദ്ധോ ഗദാമുദ്യമ്യ മാരിഷ।
07048009c അഭിദുദ്രാവ സൌഭദ്രം തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്।।
മാരിഷ! ആഗ ദൌഃശാസനിയു ക്രുദ്ധനാഗി ഗദെയന്നു മേലെത്തി “നില്ലു! നില്ലു!” എംദു ഹേളുത്താ സൌഭദ്രന മേലെ എരഗിദനു.
07048010a താവുദ്യതഗദൌ വീരാവന്യോന്യവധകാംക്ഷിണൌ।
07048010c ഭ്രാതൃവ്യൌ സംപ്രജഹ്രാതേ പുരേവ ത്ര്യംബകാംതകൌ।।
അന്യോന്യരന്നു വധിസലു ബയസി അവരിബ്ബരു ഭ്രാതൃഗളൂ ഹിംദെ ത്ര്യംബക-അംതകരംതെ പരസ്പരരന്നു ഗദെയിംദ പ്രഹരിസിദരു.
07048011a താവന്യോന്യം ഗദാഗ്രാഭ്യാം സംഹത്യ പതിതൌ ക്ഷിതൌ।
07048011c ഇംദ്രധ്വജാവിവോത്സൃഷ്ടൌ രണമധ്യേ പരംതപൌ।।
ഗദെഗള അഗ്രഭാഗഗളിംദ പെട്ടുതിംദു മേലിനിംദ ബിദ്ദ ഇംദ്രധ്വജഗളംതെ ഇബ്ബരൂ ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദരു.
07048012a ദൌഃശാസനിരഥോത്ഥായ കുരൂണാം കീര്തിവര്ധനഃ।
07048012c പ്രോത്തിഷ്ഠമാനം സൌഭദ്രം ഗദയാ മൂര്ധ്ന്യതാഡയത്।।
ഒഡനെയേ കുരുഗള കീര്തിവര്ധക ദൌഃശാസനിയു മേലെദ്ദു മേലേളുത്തിരുവ സൌഭദ്രന തലെഗെ ഗദെയിംദ ഹൊഡെദനു.
07048013a ഗദാവേഗേന മഹതാ വ്യായാമേന ച മോഹിതഃ।
07048013c വിചേതാ ന്യപതദ്ഭൂമൌ സൌഭദ്രഃ പരവീരഹാ।
മഹാവേഗയുക്തവാദ ഗദാ പ്രഹാരദിംദലൂ ഹെച്ചിന ശ്രമദിംദലൂ വിവോഹിതനാഗിദ്ദ പരവീരഹ സൌഭദ്രനു അസുനീഗി ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദനു.
07048013e ഏവം വിനിഹതോ രാജന്നേകോ ബഹുഭിരാഹവേ।।
ഹീഗെ രാജന്! അനേകരു ആഹവദല്ലി ഏകാംഗിയാഗിദ്ദവനന്നു സംഹരിസിദരു.
07048014a ക്ഷോഭയിത്വാ ചമൂം സര്വാന്നലിനീമിവ കുംജരഃ।
07048014c അശോഭത ഹതോ വീരോ വ്യാധൈര്വനഗജോ യഥാ।।
സരോവരവന്നു ആനെയു ക്ഷോഭെഗൊളിസുവംതെ ആ വീരനു സേനെയന്നു അല്ലോലകല്ലോലഗൊളിസി വ്യാധരിംദ ബേടെയാഡല്പട്ട കാഡാനെയംതെ ഹതനാഗി ശോഭിസിദനു.
07048015a തം തഥാ പതിതം ശൂരം താവകാഃ പര്യവാരയന്।
07048015c ദാവം ദഗ്ധ്വാ യഥാ ശാംതം പാവകം ശിശിരാത്യയേ।।
07048016a വിമൃദ്യ തരുശൃംഗാണി സന്നിവൃത്തമിവാനിലം।
07048016c അസ്തം ഗതമിവാദിത്യം തപ്ത്വാ ഭാരതവാഹിനീം।।
07048017a ഉപപ്ലുതം യഥാ സോമം സംശുഷ്കമിവ സാഗരം।
07048017c പൂര്ണചംദ്രാഭവദനം കാകപക്ഷവൃതാക്ഷകം।।
07048018a തം ഭൂമൌ പതിതം ദൃഷ്ട്വാ താവകാസ്തേ മഹാരഥാഃ।
07048018c മുദാ പരമയാ യുക്താശ്ചുക്രുശുഃ സിംഹവന്മുഹുഃ।।
ഹീഗെ കെളഗെബിദ്ദ ആ ശൂരനന്നു നിന്നവരു സുത്തുവരെദരു. ശിശിര ഋതുവിന അംത്യദല്ലി അരണ്യവന്നു സുട്ടു ശാംതനാദ പാവകനംതിദ്ദ, മര-ശിഖരഗളന്നു കെളഗുരുളിസി ശാംതവാദ ഭിരുഗാളിയംതിദ്ദ, ഭാരതവാഹിനിയന്നു സുട്ടു അസ്തംഗതനാദ ആദിത്യനംതിദ്ദ, രാഹുഗ്രസ്ത ചംദ്രനംതിദ്ദ, ബത്തിഹോദ സാഗരദംതിദ്ദ, പൂര്ണചംദ്രന കാംതിയിംദ ബെളഗുത്തിദ്ദ, മുച്ചിദ കണ്ണുഗളു മുംഗുരുളുഗളിംദ കൂഡിദ മുഖദ അവനു ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദുദന്നു നോഡി നിന്ന കഡെയ മഹാരഥരു പരമ ഹര്ഷിതരാഗി ഒട്ടാഗി മത്തെ മത്തെ സിംഹനാദഗൈദരു.
07048019a ആസീത്പരമകോ ഹര്ഷസ്താവകാനാം വിശാം പതേ।
07048019c ഇതരേഷാം തു വീരാണാം നേത്രേഭ്യഃ പ്രാപതജ്ജലം।।
വിശാംപതേ! നിന്നവരിഗെ പരമ ഹര്ഷവുംടായിതു. ആദരെ ഇതര വീരര കണ്ണുഗളു നീരിനിംദ തുംബിദവു.
07048020a അഭിക്രോശംതി ഭൂതാനി അംതരിക്ഷേ വിശാം പതേ।
07048020c ദൃഷ്ട്വാ നിപതിതം വീരം ച്യുതം ചംദ്രമിവാംബരാത്।।
വിശാംപതേ! അംബരദിംദ ചംദ്രനു ബിദ്ദംതെ ബിദ്ദിരുവ ആ വീരനന്നു നോഡി അംതരിക്ഷദല്ലി ഇരുവവരു കിരുചികൊംഡരു:
07048021a ദ്രോണകര്ണമുഖൈഃ ഷഡ്ഭിര്ധാര്തരാഷ്ട്രൈര്മഹാരഥൈഃ।
07048021c ഏകോഽയം നിഹതഃ ശേതേ നൈഷ ധര്മോ മതോ ഹി നഃ।।
“ദ്രോണ-കര്ണരേ പ്രമുഖരാദ ധാര്തരാഷ്ട്രര ആരു മഹാരഥരിംദ ഈ ഒബ്ബനേ നിഹതനാഗി മലഗിദ്ദാനെ! ഇദു ധര്മവല്ലവെംബുദു നമ്മ മത!”
07048022a തസ്മിംസ്തു നിഹതേ വീരേ ബഹ്വശോഭത മേദിനീ।
07048022c ദ്യൌര്യഥാ പൂര്ണചംദ്രേണ നക്ഷത്രഗണമാലിനീ।।
ആ വീരനു ഹതനാഗലു രണാംഗണവു പൂര്ണചംദ്രനിംദ കൂഡിദ നക്ഷത്രഗണമാലിനീ ആകാശദംതെ ബഹുവാഗി ശോഭിസിതു.
07048023a രുക്മപുംഖൈശ്ച സംപൂര്ണാ രുധിരൌഘപരിപ്ലുതാ।
07048023c ഉത്തമാംഗൈശ്ച വീരാണാം ഭ്രാജമാനൈഃ സകുംഡലൈഃ।।
07048024a വിചിത്രൈശ്ച പരിസ്തോമൈഃ പതാകാഭിശ്ച സംവൃതാ।
07048024c ചാമരൈശ്ച കുഥാഭിശ്ച പ്രവിദ്ധൈശ്ചാംബരോത്തമൈഃ।।
07048025a രഥാശ്വനരനാഗാനാമലംകാരൈശ്ച സുപ്രഭൈഃ।
07048025c ഖഡ്ഗൈശ്ച നിശിതൈഃ പീതൈര്നിര്മുക്തൈര്ഭുജഗൈരിവ।।
07048026a ചാപൈശ്ച വിശിഖൈശ്ചിന്നൈഃ ശക്ത്യൃഷ്ടിപ്രാസകംപനൈഃ।
07048026c വിവിധൈരായുധൈശ്ചാന്യൈഃ സംവൃതാ ഭൂരശോഭത।।
രുക്മപുംഖഗളിംദ, സംപൂര്ണവാഗി രക്തദല്ലി തോയ്ദുഹോഗിദ്ദ വീരര ശിരഗളിംദ, ഹൊളെയുത്തിദ്ദ കുംഡലഗളിംദ, പതാകെഗളിംദ സംവൃതവാഗിദ്ദ വിചിത്ര പരിസ്തോമഗളിംദ, ചാമരഗളിംദ, ബണ്ണദ കംബളിഗളിംദ, ഹരഡിദ്ദ ഉത്തമ വസ്ത്രഗളിംദ, രഥ-അശ്വ-നര-നാഗഗള ഹൊളെയുത്തിരുവ അലംകാരഗളിംദ, പൊരെബിട്ട സര്പഗളംതിദ്ദ പീതലദ നിശിത ഖഡ്ഗഗളിംദ, മുരിദിദ്ദ ചാപ-വിശിഖഗളിംദ, ശക്തി-ഋഷ്ടി-പ്രാസ-കംപനഗളിംദ, അന്യ വിവിധ ആയുധഗളിംദ തുംബി ഭൂമിയു ശോഭിസിതു.
07048027a വാജിഭിശ്ചാപി നിര്ജീവൈഃ സ്വപദ്ഭിഃ ശോണിതോക്ഷിതൈഃ।
07048027c സാരോഹൈര്വിഷമാ ഭൂമിഃ സൌഭദ്രേണ നിപാതിതൈഃ।।
സൌഭദ്രനിംദ കെളഗുരുളിസല്പട്ട നിര്ജീവ കുദുരെഗളു മത്തു രക്തദിംദ തോയ്ദു ഹോഗി ആരോഹിഗളൊഡനെ സ്വല്പ സ്വല്പവേ ഉസിരാഡുത്തിദ്ദ കുദുരെഗളിംദ രണഭൂമിയു ഏരുതിട്ടാഗിത്തു.
07048028a സാംകുശൈഃ സമഹാമാത്രൈഃ സവര്മായുധകേതുഭിഃ।
07048028c പര്വതൈരിവ വിധ്വസ്തൈര്വിശിഖോന്മഥിതൈര്ഗജൈഃ।।
അംകുശഗളിംദ, മാവുതരിംദ, കവചഗളിംദ, ആയുധഗളിംദ, കേതുഗളിംദ, മത്തു വിശിഖഗളിംദ സംഹരിസല്പട്ട പര്വതഗളംതിരുവ ആനെഗളിംദ രണരംഗവു ഹരഡി ഹോഗിത്തു.
07048029a പൃഥിവ്യാമനുകീര്ണൈശ്ച വ്യശ്വസാരഥിയോധിഭിഃ।
07048029c ഹ്രദൈരിവ പ്രക്ഷുഭിതൈര്ഹതനാഗൈ രഥോത്തമൈഃ।।
അശ്വ-സാരഥി-യോധരിംദ വിഹീനവാദ രഥഗളു നുച്ചുനൂരാഗി അല്ലോലകല്ലോലവാഗിരുവ, സത്തുബിദ്ദിരുവ സര്പഗളിംദ കൂഡിദ മഡുവുഗളംതെ ശോഭിസുത്തിദ്ദവു.
07048030a പദാതിസംഘൈശ്ച ഹതൈര്വിവിധായുധഭൂഷണൈഃ।
07048030c ഭീരൂണാം ത്രാസജനനീ ഘോരരൂപാഭവന്മഹീ।।
വിവിധായുധഭൂഷണഗളൊംദിഗെ ഹതരാഗി ബിദ്ദിദ്ദ പദാതിസേനെഗളിംദ രണഭൂമിയു ഹേഡിഗളിഗെ ഭയവന്നുംടുമാഡുവ ഘോരരൂപവന്നു താളിത്തു.
07048031a തം ദൃഷ്ട്വാ പതിതം ഭൂമൌ ചംദ്രാര്കസദൃശദ്യുതിം।
07048031c താവകാനാം പരാ പ്രീതിഃ പാംഡൂനാം ചാഭവദ്വ്യഥാ।।
ചംദ്ര-സൂര്യര കാംതിയന്നു ഹൊംദിദ്ദ അവനു ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദുദന്നു നോഡി നിന്നവരിഗെ പരമ സംതോഷവായിതു മത്തു പാംഡവരിഗെ വ്യഥെയായിതു.
07048032a അഭിമന്യൌ ഹതേ രാജന് ശിശുകേഽപ്രാപ്തയൌവനേ।
07048032c സംപ്രാദ്രവച്ചമൂഃ സര്വാ ധര്മരാജസ്യ പശ്യതഃ।।
രാജന്! ഇന്നൂ യൌവനവന്നു പഡെയദിദ്ദ കുമാര അഭിമന്യുവു ഹതനാഗലു ധര്മരാജനു നോഡുത്തിദ്ദംതെയേ എല്ല സേനെഗളൂ ഓഡി ഹോഗതൊഡഗിദവു.
07048033a ദീര്യമാണം ബലം ദൃഷ്ട്വാ സൌഭദ്രേ വിനിപാതിതേ।
07048033c അജാതശത്രുഃ സ്വാന്വീരാനിദം വചനമബ്രവീത്।।
സൌഭദ്രനു കെളഗുരുളലു സീളിഹോദ സേനെയന്നു നോഡി അജാതശത്രുവു തന്ന വീരരിഗെ ഈ മാതന്നാഡിദനു:
07048034a സ്വര്ഗം ഏഷ ഗതഃ ശൂരോ യോ ഹതോ നപരാങ്മുഖഃ।
07048034c സംസ്തംഭയത മാ ഭൈഷ്ട വിജേഷ്യാമോ രണേ രിപൂന്।।
“പരാങ്മുഖനാഗദേ ഹതനാദ ഈ ശൂരനു സ്വര്ഗക്കേ ഹോഗിദ്ദാനെ. നീവെല്ലരൂ ധൈര്യതാളിരി. ഹെദരബേഡി. രണദല്ലി രിപുഗളന്നു നാവു ഗെല്ലുത്തേവെ!”
07048035a ഇത്യേവം സ മഹാതേജാ ദുഃഖിതേഭ്യോ മഹാദ്യുതിഃ।
07048035c ധര്മരാജോ യുധാം ശ്രേഷ്ഠോ ബ്രുവന്ദുഃഖമപാനുദത്।।
ഈ രീതി ദുഃഖിതനാഗിദ്ദ മഹാതേജസ്വി മഹാദ്യുതി, യോധരല്ലി ശ്രേഷ്ഠ ധര്മരാജനു ഹേളി ദുഃഖവന്നു കഡിമെമാഡിദനു.
07048036a യുദ്ധേ ഹ്യാശീവിഷാകാരാന്രാജപുത്രാന്രണേ ബഹൂന്।
07048036c പൂര്വം നിഹത്യ സംഗ്രാമേ പശ്ചാദാര്ജുനിരന്വഗാത്।।
യുദ്ധദല്ലി സര്പവിഷസമാന അനേക രാജപുത്രരന്നു രണദല്ലി മൊദലു സംഹരിസി അനംതര സംഗ്രാമദല്ലി ആര്ജുനിയു തീരികൊംഡനു.
07048037a ഹത്വാ ദശസഹസ്രാണി കൌസല്യം ച മഹാരഥം।
07048037c കൃഷ്ണാര്ജുനസമഃ കാര്ഷ്ണിഃ ശക്രസദ്മ ഗതോ ധ്രുവം।।
ഹത്തു സാവിരരന്നു മത്തു മഹാരഥ കൌസല്യനന്നൂ സംഹരിസി കൃഷ്ണാര്ജുനര സമനാദ കാര്ഷ്ണിയു ശക്രന മനെഗെ ഹോഗിരുവുദു നിശ്ചയ.
07048038a രഥാശ്വനരമാതംഗാന്വിനിഹത്യ സഹസ്രശഃ।
07048038c അവിതൃപ്തഃ സ സംഗ്രാമാദശോച്യഃ പുണ്യകര്മകൃത്।।
സഹസ്രാരു രഥ-അശ്വ-നര-മാതംഗഗളന്നു നാശപഡിസിയൂ അവനു സംഗ്രാമദല്ലി അതൃപ്തനാഗിദ്ദനു. പുണ്യകര്മഗളന്നെസഗിദ അവനു അശോച്യനേ സരി.
07048039a വയം തു പ്രവരം ഹത്വാ തേഷാം തൈഃ ശരപീഡിതാഃ।
07048039c നിവേശായാഭ്യുപായാമ സായാഹ്നേ രുധിരോക്ഷിതാഃ।।
നാവാദരോ അവരല്ലി ശ്രേഷ്ഠനാദവനന്നു സംഹരിസി അവന ശരഗളിംദ പീഡിതരാഗി, രക്തദല്ലി തോയ്ദു, സായംകാലദ ഹൊത്തിഗെ ബിഡാരഗളിഗെ ഹിംദിരുഗിദെവു.
07048040a നിരീക്ഷമാണാസ്തു വയം പരേ ചായോധനം ശനൈഃ।
07048040c അപയാതാ മഹാരാജ ഗ്ലാനിം പ്രാപ്താ വിചേതസഃ।।
മഹാരാജ! നാവു മത്തു അവരു രണരംഗവന്നു തിരുഗി തിരുഗി നോഡുത്താ മെല്ല മെല്ലനേ ഹിംദിരുഗിദെവു. അവരു ശോകഗ്രസ്തരാഗി ബുദ്ധികെട്ടവരാഗി ഹിംദിരുഗിദരു.
07048041a തതോ നിശായാ ദിവസസ്യ ചാശിവഃ ശിവാരുതഃ സംധിരവര്തതാദ്ഭുതഃ।
07048041c കുശേശയാപീഡനിഭേ ദിവാകരേ വിലംബമാനേഽസ്തമുപേത്യ പര്വതം।।
ആഗ കമലദ മാലെയ കാംതിയ ദിവാകരനു പര്വതവന്നേരി കെളഗിളിയുത്തിരലു, രാത്രി മത്തു ദിവസദ സംധിയു നരിഗള അമംഗളകര കൂഗിനിംദ അദ്ഭുതവായിതു.
07048042a വരാസിശക്ത്യൃഷ്ടിവരൂഥചര്മണാം വിഭൂഷണാനാം ച സമാക്ഷിപന്പ്രഭാം।
07048042c ദിവം ച ഭൂമിം ച സമാനയന്നിവ പ്രിയാം തനും ഭാനുരുപൈതി പാവകം।।
ശ്രേഷ്ഠ ഖഡ്ഗ-ശക്തി-ഋഷ്ഠി-രഥ-ഗുരാണിഗള മത്തു വിഭൂഷണഗള പ്രഭെഗളന്നു ഹീരികൊള്ളുത്താ, അംതരിക്ഷ-ഭൂമിഗളന്നു സമാനവെന്നിസുവംതെ മാഡുത്താ ഭാനുവു തന്ന പ്രിയ പാവകനല്ലി സേരികൊംഡനു.
07048043a മഹാഭ്രകൂടാചലശൃംഗസമ്നിഭൈര് ഗജൈരനേകൈരിവ വജ്രപാതിതൈഃ।
07048043c സവൈജയംത്യംകുശവര്മയംതൃഭിര് നിപാതിതൈര്നിഷ്ടനതീവ ഗൌശ്ചിതാ।।
മഹാമേഘസമൂഹസദൃശ, പര്വതശിഖര സദൃശ ദൊഡ്ഡ ദൊഡ്ഡ ആനെഗളു വജ്രായുധദിംദ ഹതവാദവുഗളംതെ വൈജയംതി-അംകുശ-കവച-മാവുതര സഹിത അസുനീഗി കെളഗെ ബിദ്ദു രണരംഗദ ഹാദിഗളന്നേ മുച്ചിബിട്ടിദ്ദവു.
07048044a ഹതേശ്വരൈശ്ചൂര്ണിതപത്ത്യുപസ്കരൈര് ഹതാശ്വസൂതൈര്വിപതാകകേതുഭിഃ।
07048044c മഹാരഥൈര്ഭൂഃ ശുശുഭേ വിചൂര്ണിതൈഃ പുരൈരിവാമിത്രഹതൈര്നരാധിപ।।
നരാധിപ! ഒഡെയരു ഹതരാഗി, യുദ്ധ സാമഗ്രിഗളു ചെല്ലി ഹരഡി, കുദുരെ-സാരഥിഗളു ഹതരാഗി, പതാകെ-കേതുഗളന്നു കളെദുകൊംഡു മുരിദു ബിദ്ദിദ്ദ മഹാരഥഗളു രണരംഗദല്ലി ശത്രുഗളിംദ ധ്വംസഗൊംഡ പുരഗളംതെ ശോഭിസിദവു.
07048045a രഥാശ്വവൃംദൈഃ സഹസാദിഭിര്ഹതൈഃ പ്രവിദ്ധഭാംഡാഭരണൈഃ പൃഥഗ്വിധൈഃ।
07048045c നിരസ്തജിഹ്വാദശനാംത്രലോചനൈര് ധരാ ബഭൌ ഘോരവിരൂപദര്ശനാ।।
മുരിദ രഥഗളൂ മത്തു സത്തുഹോദ കുദുരെഗളൂ, അവുഗള സവാരരൂ ഗുംപു ഗുംപാഗി ബിദ്ദിദ്ദവു. സലകരണെഗളു മത്തു ആഭരണഗളു അല്ലല്ലി ചെല്ലി ബിദ്ദിദ്ദവു. ഹൊരചാചിദ്ദ നാലിഗെ, ഹല്ലു, കരുളു, കണ്ണുഗളിംദ ധരെയു നോഡലു ഘോരവൂ വിരൂപവൂ ആഗിദ്ദിതു.
07048046a പ്രവിദ്ധവര്മാഭരണാ വരായുധാ വിപന്നഹസ്ത്യശ്വരഥാനുഗാ നരാഃ।
07048046c മഹാര്ഹശയ്യാസ്തരണോചിതാഃ സദാ ക്ഷിതാവനാഥാ ഇവ ശേരതേ ഹതാഃ।।
ഗജാശ്വരഥ സേനെഗളന്നു അനുസരിസി ഹോഗുത്തിദ്ദ പദാതിഗളൂ, തുംഡാഗിദ്ദ കവച-ആഭരണഗളു, ശ്രേഷ്ഠ ആയുധഗളു അല്ലല്ലി ഹരഡി ബിദ്ദിദ്ദവു. സദാ ബെലെബാളുവ ഹാസിഗെഗള മേലെ മലഗലു അര്ഹരാഗിദ്ദ അവരു അനാഥരംതെ ഹതരാഗി നെലദ മേലെ മലഗിദ്ദരു.
07048047a അതീവ ഹൃഷ്ടാഃ ശ്വസൃഗാലവായസാ ബഡാഃ സുപര്ണാശ്ച വൃകാസ്തരക്ഷവഃ।
07048047c വയാംസ്യസൃക്പാന്യഥ രക്ഷസാം ഗണാഃ പിശാചസംഘാശ്ച സുദാരുണാ രണേ।।
ആ സുദാരുണ രണദല്ലി നായിഗളു, നരിഗളു, കാഗെഗളു, ബകപക്ഷിഗളു, ഗരുഡപക്ഷിഗളു, തോളഗളു, കിരുബഗളു, രക്തവന്നേ ഹീരുവ പക്ഷിഗളു, രാക്ഷസ ഗണഗളു മത്തു പിശാച പംഗഡഗളു അതീവ ഹര്ഷിതവാഗിദ്ദവു.
07048048a ത്വചോ വിനിര്ഭിദ്യ പിബന്വസാമസൃക് തഥൈവ മജ്ജാം പിശിതാനി ചാശ്നുവന്।
07048048c വപാം വിലുംപംതി ഹസംതി ഗാംതി ച പ്രകര്ഷമാണാഃ കുണപാന്യനേകശഃ।।
അവു ചര്മഗളന്നു കിത്തു രക്തവന്നു ഹീരി കുഡിയുത്തിദ്ദവു. ഹാഗെയേ മാംസ-മജ്ജെഗളന്നു തിന്നുത്തിദ്ദവു. ഹെണഗളന്നു അനേക ബാരി ഇല്ലിംദല്ലിഗെ കച്ചികൊംഡു എളെദാഡുത്തിദ്ദ അവു നഗുത്താ, ഹാഡുത്താ, ഔതണദൂട മാഡുത്തിദ്ദവു.
07048049a ശരീരസംഘാടവഹാ അസൃഗ്ജലാ രഥോഡുപാ കുംജരശൈലസംകടാ।
07048049c മനുഷ്യശീര്ഷോപലമാംസകര്ദമാ പ്രവിദ്ധനാനാവിധശസ്ത്രമാലിനീ।।
07048050a മഹാഭയാ വൈതരണീവ ദുസ്തരാ പ്രവര്തിതാ യോധവരൈസ്തദാ നദീ।
07048050c ഉവാഹ മധ്യേന രണാജിരം ഭൃശം ഭയാവഹാ ജീവമൃതപ്രവാഹിനീ।।
മഹാഭയംകരവാദ ദാടലു അസാധ്യവാദ വൈതരണീ നദിയന്നു ശ്രേഷ്ഠ യോധരു അല്ലി ഹരിസിദ്ദരു: രക്തവേ നീരാഗിദ്ദ അദരല്ലി പ്രാണിഗള ശരീരസമൂഹഗളു കൊച്ചികൊംഡു ഹോഗുത്തിദ്ദവു. രഥഗളു ദോണിഗളംതിദ്ദവു. ആനെഗളു സംകടദ്വീപഗളംതിദ്ദവു. മനുഷ്യര തലെഗളു നദിയ സണ്ണ ബംഡെഗളംതിദ്ദവു. മാംസവേ കെസരാഗിത്തു. ചെല്ലിദ്ദ നാനാവിധദ ശസ്ത്രഗളേ തെരെഗളാഗിദ്ദവു. ജീവിസിരുവവരന്നൂ സത്തവരന്നൂ ഒയ്യുത്തിദ്ദ ആ ഭയംകര നദിയു രണരംഗദ മധ്യദല്ലി ഹരിയുത്തിത്തു.
07048051a പിബംതി ചാശ്നംതി ച യത്ര ദുര്ദൃശാഃ പിശാചസംഘാ വിവിധാഃ സുഭൈരവാഃ।
07048051c സുനംദിതാഃ പ്രാണഭൃതാം ഭയംകരാഃ സമാനഭക്ഷാഃ ശ്വസൃഗാലപക്ഷിണഃ।।
നോഡലൂ കഷ്ടസാധ്യവാദ, തുംബാ ഭൈരവ വിവിധ പിശാചഗണഗളു അല്ലി കുഡിയുത്തിദ്ദവു തിന്നുത്തിദ്ദവു. പ്രാണവിരുവവുഗളല്ലേ ഭയംകവാദ മൃഗ-പക്ഷിഗളു സമാനവാഗി ആനംദിതരാഗി ഭക്ഷിസുത്തിദ്ദവു.
07048052a തഥാ തദായോധനമുഗ്രദര്ശനം നിശാമുഖേ പിതൃപതിരാഷ്ട്രസന്നിഭം।
07048052c നിരീക്ഷമാണാഃ ശനകൈര്ജഹുര്നരാഃ സമുത്ഥിതാരുംഡകുലോപസംകുലം।।
നിശാമുഖദല്ലി ആ രണരംഗവു യമരാജന രാഷ്ട്രദംതെ ഉഗ്രവാഗി കാണുത്തിത്തു. മേലക്കെദ്ദു കുണിയുത്തിദ്ദ മുംഡഗളന്നു ജാഗ്രതെയിംദ നോഡികൊള്ളുത്താ യോധരു മെല്ലനെ ഹിംദിരുഗിദരു.
07048053a അപേതവിധ്വസ്തമഹാര്ഹഭൂഷണം നിപാതിതം ശക്രസമം മഹാരഥം।
07048053c രണേഽഭിമന്യും ദദൃശുസ്തദാ ജനാ വ്യപോഢഹവ്യം സദസീവ പാവകം।।
സുത്തലൂ മഹാര്ഹഭൂഷണഗളു ഹരഡി ബിദ്ദിരുവ, ഹവിസ്സില്ലദേ സീദുഹോദ യജ്ഞേശ്വരനംതെ രണദല്ലി ബിദ്ദിരുവ ശക്രസമ മഹാരഥ അഭിമന്യുവന്നു ജനരു നോഡിദരു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ദ്രോണ പര്വണി അഭിമന്യുവധ പര്വണി അഭിമന്യുവധേ അഷ്ഠചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ദ്രോണ പര്വദല്ലി അഭിമന്യുവധ പര്വദല്ലി അഭിമന്യുവധ എന്നുവ നല്വത്തെംടനേ അധ്യായവു.