praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
droṇa parva
abhimanyuvadha parva
adhyāya 32
sāra
duryodhana-droṇara saṃvāda (1-14). abhimanyuvadhèya saṃkṣepakathana (15-20). dhṛtarāṣṭrana praśnè (21-26).
07032001 saṃjaya uvāca|
07032001a pūrvamasmāsu bhagneṣu phalgunenāmitaujasā|
07032001c droṇe ca moghasaṃkalpe rakṣite ca yudhiṣṭhire||
saṃjayanu hel̤idanu: “amitaujasa phalgunanu nammannu mòdale bhagnagòl̤isiddanu. mattu yudhiṣṭhiranannu rakṣisi droṇana saṃkalpavannu asaphalagòl̤isiddanu.
07032002a sarve vidhvastakavacāstāvakā yudhi nirjitāḥ|
07032002c rajasvalā bhṛśodvignā vīkṣamāṇā diśo daśa||
ninnavarèllarū yuddhadalli sotu, kavacagal̤annu kal̤èdukòṃḍu dhūl̤iniṃta tuṃbikòṃḍu, tuṃbā udvignarāgi dikku dikkugal̤annu noḍuttiddaru.
07032003a avahāraṃ tataḥ kṛtvā bhāradvājasya sammate|
07032003c labdhalakṣyaiḥ parairdīnā bhṛśāvahasitā raṇe||
bhāradvājana sammatiyaṃtè yuddhadiṃda hiṃdirugidaru. arjunana gurigè silukidda avaru raṇadalli śatrugal̤iṃda dīnarāgisikòṃḍiddaru mattu avahel̤anakkòl̤agāgiddaru.
07032004a ślāghamāneṣu bhūteṣu phalgunasyāmitānguṇān|
07032004c keśavasya ca sauhārde kīrtyamāne'rjunaṃ prati|
07032004e abhiśastā ivābhūvandhyānamūkatvamāsthitāḥ||
èlla bhūtagal̤u phalgunana amita guṇagal̤annu mattu keśavana sauhārdatèyannu ślāghisuttiddavu. arjunana guṇagānavanne māḍuttiddaru. ninnavaru mātra kal̤aṃkitarādavaraṃtè dhyānamūkarāgiddaru.
07032005a tataḥ prabhātasamaye droṇaṃ duryodhano'bravīt|
07032005c praṇayādabhimānācca dviṣadvṛddhyā ca durmanāḥ|
07032005e śṛṇvatāṃ sarvabhūtānāṃ saṃrabdho vākyakovidaḥ||
āga prabhātasamayadalli śatrugal̤a gèluviniṃda manassu kèṭṭuhogi saṃrabdhanāgidda vākyakovida duryodhananu èllarigū kel̤uvaṃtè praṇaya mattu abhimānagal̤iṃda droṇanigè hel̤idanu.
07032006a nūnaṃ vayaṃ vadhyapakṣe bhavato brahmavittama|
07032006c tathā hi nāgrahīḥ prāptaṃ samīpe'dya yudhiṣṭhiraṃ||
“brahmavittama! nāvèllarū nimma śatrupakṣadalliddevè èṃdu toruttadè. ādudariṃdale yudhiṣṭharanu samīpadalli dòrakiddarū avanannu nīvu sèrèhiḍiyalilla!
07032007a iccataste na mucyeta cakṣuḥprāpto raṇe ripuḥ|
07032007c jighṛkṣato rakṣyamāṇaḥ sāmarairapi pāṃḍavaiḥ||
nīvu bayasidarè raṇadalli nimma kaṇṇigè silukida yāva śatruvū amarariṃdāgalī pāṃḍavariṃdāgalī rakṣisalpaḍuttiddarū nimmiṃda biḍisikòl̤l̤alu sādhyavilla.
07032008a varaṃ dattvā mama prītaḥ paścādvikṛtavānasi|
07032008c āśābhaṃgaṃ na kurvaṃti bhaktasyāryāḥ kathaṃ cana||
nanna melè prītarāgi varavannittu naṃtara adakkè viruddhavāgi naḍèdukòṃḍiddīri. āryaru èṃdū bhaktara āśābhaṃgavannu èsaguvudilla.”
07032009a tato'prītastathoktaḥ sa bhāradvājo'bravīnnṛpaṃ|
07032009c nārhase mānyathā jñātuṃ ghaṭamānaṃ tava priye||
āga aprītanāgi bhāradvājanu nṛpanigè hel̤idanu: “ninagoskaravāgi sarva prayatnamāḍi duḍiyuttiddavana kuritu hāgè ālocisuvudu sariyalla.
07032010a sasurāsuragaṃdharvāḥ sayakṣoragarākṣasāḥ|
07032010c nālaṃ lokā raṇe jetuṃ pālyamānaṃ kirīṭinā||
raṇadalli kirīṭiyiṃda pālitanādavanannu jayisalu lokadalli surāsuragaṃdharvarigū yakṣoragarākṣasarigū sādhyavilla.
07032011a viśvasṛgyatra goviṃdaḥ pṛtanāristahārjunaḥ|
07032011c tatra kasya balaṃ krāmedanyatra tryaṃbakātprabhoḥ||
èlli viśvada sṛṣṭikartanāda goviṃdaniddāno èlli senādhipati arjunaniddāno alli prabhu tryaṃbakana balavannu biṭṭu berè yāra balavu tāne nāṭītu?
07032012a satyaṃ tu te bravīmyadya naitajjātvanyathā bhavet|
07032012c adyaiṣāṃ pravaraṃ vīraṃ pātayiṣye mahārathaṃ||
iṃdu nānu ninagè satyavanne hel̤uttiddenè. idu anyathā āguvudilla èṃdu til̤i. iṃdu nānu orva mukhya vīra mahārathanannu kèḍavuttenè.
07032013a taṃ ca vyūhaṃ vidhāsyāmi yo'bhedyastridaśairapi|
07032013c yogena kena cidrājannarjunastvapanīyatāṃ||
adakkāgi nānu devatègal̤igū abhedyavāda vyūhavannu racisuttenè. ādarè yāvudādarū upāyadiṃda nīnu arjunanannu berèkaḍè òyyabeku.
07032014a na hyajñātamasādhyaṃ vā tasya saṃkhye'sti kiṃ cana|
07032014c tena hyupāttaṃ balavatsarvajñānamitastataḥ||
ekèṃdarè avanigè yuddhada viṣayadalli til̤iyade iddudu mattu asādhyavādudu yāvudū illa. avanu senègal̤a kuritu sarva jñānavannū illiṃda mattu berèkaḍègal̤iṃda paḍèdukòṃḍiddānè.”
07032015a droṇena vyāhṛte tvevaṃ saṃśaptakagaṇāḥ punaḥ|
07032015c āhvayannarjunaṃ saṃkhye dakṣiṇāmabhito diśaṃ||
droṇanu hīgè hel̤alu punaḥ saṃśaptakagaṇagal̤u raṇada dakṣiṇabhāgakkè arjunanannu yuddhakkè āhvānisidaru.
07032016a tatrārjunasyātha paraiḥ sārdhaṃ samabhavadraṇaḥ|
07032016c tādṛśo yādṛśo nānyaḥ śruto dṛṣṭo'pi vā kva cit||
alli arjuna mattu śatrugal̤a naḍuvè èlliyū èṃdū kaṃḍu-kel̤iradaṃtaha kāl̤agavu naḍèyitu.
07032017a tato droṇena vihito rājanvyūho vyarocata|
07032017c caranmadhyaṃdine sūryaḥ pratapanniva durdṛśaḥ||
rājan! āga droṇanu madhyāhnada sūryanu suḍuvaṃtè noḍalū asādyavāda vyūhavannu racisidanu.
07032018a taṃ cābhimanyurvacanātpiturjyeṣṭhasya bhārata|
07032018c bibheda durbhidaṃ saṃkhye cakravyūhamanekadhā||
bhārata! raṇadalli bhedisalasādhyavāda ā cakravyūhavannu kūḍa abhimanyuvu dòḍḍappana mātinaṃtè aneka prakāravāgi bhedisidanu.
07032019a sa kṛtvā duṣkaraṃ karma hatvā vīrān sahasraśaḥ|
07032019c ṣaṭsu vīreṣu saṃsakto dauḥśāsanivaśaṃ gataḥ||
avanu duṣkara karmagal̤annu māḍi sahasrāru vīrarannu saṃharisi āru vīraròṃdigè yuddhadalli tòḍagiruvāga duḥśāsanana maganiṃda hatanādanu.
07032020a vayaṃ paramasaṃhṛṣṭāḥ pāṃḍavāḥ śokakarśitāḥ|
07032020c saubhadre nihate rājannavahāramakurvata||
rājan! adariṃda nāvu parama harṣitarādèvu. pāṃḍavaru śokāviṣṭarādaru. saubhadranu hatanāgalu ā dinada yuddhavu niṃtitu.”
07032021 dhṛtarāṣṭra uvāca|
07032021a putraṃ puruṣasiṃhasya saṃjayāprāptayauvanaṃ|
07032021c raṇe vinihataṃ śrutvā bhṛśaṃ me dīryate manaḥ||
dhṛtarāṣṭranu hel̤idanu: “saṃjaya! puruṣasiṃhana maganū innū èl̤èya vayassinavanū āda avanu raṇadalli hatanādanèṃdu kel̤i nanna èdèyu tuṃbā sīl̤ihoguvaṃtidè.
07032022a dāruṇaḥ kṣatradharmo'yaṃ vihito dharmakartṛbhiḥ|
07032022c yatra rājyepsavaḥ śūrā bāle śastramapātayan||
dharmagal̤annu māḍiruvavaru ī kṣatriya dharmavannu dāruṇavannāgisiddārè. rājyavannu bayasuva avaru bālaka makkal̤a melū śastragal̤annu bīl̤isabekāguttadè.
07032023a bālamatyaṃtasukhinaṃ vicaraṃtamabhītavat|
07032023c kṛtāstrā bahavo jaghnurbrūhi gāvalgaṇe kathaṃ||
gāvalgaṇe! atyaṃta sukhiyāgidda, bhayapaḍade saṃcarisuttidda, kṛtāstra bālakanannu halavāru maṃdi hegè saṃharisidaru hel̤u.
07032024a bibhitsatā rathānīkaṃ saubhadreṇāmitaujasā|
07032024c vikrīḍitaṃ yathā saṃkhye tanmamācakṣva saṃjaya||
saṃjaya! rathasenèyannu dhvaṃsagòl̤isalu bayasida amitaujasa saubhadranu raṇaraṃgadalli hegè āṭavāḍidanu ènnuvudannu nanagè hel̤u.”
07032025 saṃjaya uvāca|
07032025a yanmāṃ pṛccasi rājeṃdra saubhadrasya nipātanaṃ|
07032025c tatte kārtsnyèna vakṣyāmi śṛṇu rājansamāhitaḥ|
07032025e vikrīḍitaṃ kumāreṇa yathānīkaṃ bibhitsatā||
saṃjayanu hel̤idanu: “rājeṃdra! rājan! saubhadrana patanada kuritu nannannu kel̤uttiruvèyallā adannu mattu ratha senèyannu nāśagòl̤isalu bayasida ā kumāranu hegè yuddhada āṭavāḍidanu ènnuvudannu saṃpūrṇavāgi hel̤uttenè. gamanaviṭṭu kel̤u.
07032026a dāvāgnyabhiparītānāṃ bhūrigulmatṛṇadrume|
07032026c vanaukasāmivāraṇye tvadīyānāmabhūdbhayaṃ||
araṇyadalli dāvāgniyiṃda paritaptavāda hū-tal̤irugal̤annul̤l̤a vṛkṣagal̤aṃtè ninna senègal̤u ādavu.”
samāpti
iti śrī mahābhārate droṇa parvaṇi abhimanyuvadha parvaṇi abhimanyuvadhasaṃkṣepakathane dvātriṃśo'dhyāyaḥ||
idu śrī mahābhāratadalli droṇa parvadalli abhimanyuvadha parvadalli abhimanyuvadhasaṃkṣepakathana ènnuva mūvattèraḍane adhyāyavu.