প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
দ্ৰোণ পৰ্ৱ
সংশপ্তকৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 30
সাৰ
তুমুল যুদ্ধ (1-18). অশ্ৱত্থামনিংদ নীলৱধॆ (19-29).
07030001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
07030001a তেষ্ৱনীকেষু ভগ্নেষু পাংডুপুত্ৰেণ সংজয।
07030001c চলিতানাং দ্ৰুতানাং চ কথমাসীন্মনো হি ৱঃ।।
ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “সংজয! পাংডুপুত্ৰনিংদ হাগॆ ভগ্নগॊংড আ সেনॆগল়ু ওডিহোগুত্তিৰুৱাগ নম্মৱৰ মনস্সু হেগিত্তু?
07030002a অনীকানাং প্ৰভগ্নানাং ৱ্যৱস্থানমপশ্যতাং।
07030002c দুষ্কৰং প্ৰতিসংধানং তন্মমাচক্ষ্ৱ সংজয।।
ভগ্নৱাগি হোগুত্তিদ্দ সেনॆগল়ন্নু পুনঃ ऒংদুগূডিসুৱুদু কষ্টৱাদুদু. অদক্কাগি নম্মৱৰু এনু মাডিদৰু অদন্নু ননগॆ হেল়ু সংজয!”
07030003 সংজয উৱাচ।
07030003a তথাপি তৱ পুত্ৰস্য প্ৰিযকামা ৱিশাং পতে।
07030003c যশঃ প্ৰৱীৰা লোকেষু ৰক্ষংতো দ্ৰোণমন্ৱযুঃ।।
সংজযনু হেল়িদনু: “ৱিশাংপতে! হাগিদ্দৰূ নিন্ন মগনিগॆ প্ৰিযৱাদুদন্নু মাডলু বযসি প্ৰমুখৰু লোকদল্লি তম্ম যশস্সন্নু ৰক্ষিসিকॊল়্ল়ুত্তা দ্ৰোণনন্নু অনুসৰিসিদৰু.
07030004a সমুদ্যতেষু শস্ত্ৰেষু সংপ্ৰাপ্তে চ যুধিষ্ঠিৰে।
07030004c অকুৰ্ৱন্নাৰ্যকৰ্মাণি ভৈৰৱে সত্যভীতৱত্।।
অৱৰু যুধিষ্ঠিৰনন্নু তলুপি শস্ত্ৰগল়ন্নু ऎত্তি হিডিদু ভযপডদে সত্যৱাদ ভৈৰৱ আৰ্যকৰ্মগল়ন্নু ऎসগিদৰু.
07030005a অংতৰং ভীমসেনস্য প্ৰাপতন্নমিতৌজসঃ।
07030005c সাত্যকেশ্চৈৱ শূৰস্য ধৃষ্টদ্যুম্নস্য চাভিভো।।
ৱিভো! বল়িযল্লি অমিতৌজস ভীমসেননূ, শূৰ সাত্যকিযূ, ধৃষ্টদ্যুম্ননূ ইল্লদিৰুৱ অৱকাশদল্লি অৱন মেলॆ ऎৰগিদৰু.
07030006a দ্ৰোণং দ্ৰোণমিতি ক্ৰূৰাঃ পাংচালাঃ সমচোদযন্।
07030006c মা দ্ৰোণমিতি পুত্ৰাস্তে কুৰূন্সৰ্ৱানচোদযন্।।
“দ্ৰোণ! দ্ৰোণ!” ऎংদু ক্ৰূৰৰাদ পাংচালৰু হুৰিদুংবিসুত্তিদ্দৰু. “দ্ৰোণনন্নু বিট্টুকॊডবেডি!” ऎংদু নিন্ন মক্কল়ু কুৰুগল়ন্নু হুৰিদুংবিসুত্তিদ্দৰু.
07030007a দ্ৰোণং দ্ৰোণমিতি হ্যেকে মা দ্ৰোণমিতি চাপৰে।
07030007c কুৰূণাং পাংডৱানাং চ দ্ৰোণদ্যূতমৱৰ্তত।।
“দ্ৰোণ! দ্ৰোণ!” ऎংদু ऒংদুকডॆ পাংডৱৰু মত্তু “দ্ৰোণনন্নু বিট্টুকॊডবেডি!” ऎংদু ইন্নॊংদু কডॆযল্লি কুৰুগল়ু কূগুত্তা দ্ৰোণনন্নু দ্যূতদ পণৱান্নাগিসিদ্দৰু.
07030008a যং যং স্ম ভজতে দ্ৰোণঃ পাংচালানাং ৰথৱ্ৰজং।
07030008c তত্ৰ তত্ৰ স্ম পাংচাল্যো ধৃষ্টদ্যুম্নোঽথ ধীযতে।।
দ্ৰোণনু পাংচালৰ যাৱ যাৱ ৰথসমূহগল়ন্নু আক্ৰমণিসুত্তিদ্দনো অল্লল্লি পাংচাল্য ধৃষ্টদ্যুম্ননু অৱনন্নু ऎদুৰিসুত্তিদ্দনু.
07030009a যথাভাগৱিপৰ্যাসে সংগ্ৰামে ভৈৰৱে সতি।
07030009c ৱীৰাঃ সমাসদন্ৱীৰানগচ্চন্ভীৰৱঃ পৰান্।।
হীগॆ ভাগৱিপৰ্যাসদিংদ নডॆযুত্তিদ্দ সংগ্ৰামৱু ভৈৰৱ ৰূপৱন্নু তাল়ি, ৱীৰৰু শত্ৰু ৱীৰৰন্নু জোৰাগি গৰ্জিসুত্তা ऎদুৰিসিদৰু.
07030010a অকংপনীযাঃ শত্ৰূণাং বভূৱুস্তত্ৰ পাংডৱাঃ।
07030010c অকংপযংস্ত্ৱনীকানি স্মৰংতঃ ক্লেশমাত্মনঃ।।
পাংডৱৰু শত্ৰুগল়িংদ স্ৱল্পৱূ তত্তৰিসলিল্ল. আদৰॆ অৱৰ কষ্টগল়ন্নু স্মৰিসিকॊংডু নিন্ন সেনॆযু তত্তৰিসুৱংতॆ মাডিদৰু.
07030011a তে ত্ৱমৰ্ষৱশং প্ৰাপ্তা হ্ৰীমংতঃ সত্ত্ৱচোদিতাঃ।
07030011c ত্যক্ত্ৱা প্ৰাণান্ন্যৱৰ্তংত ঘ্নংতো দ্ৰোণং মহাহৱে।।
লজ্জাশীলৰাদ সত্ত্ৱগুণসংপন্নৰাদ পাংডৱৰূ কূড কোপাৱিষ্টৰাগি প্ৰাণগল়ন্নূ তॊৰॆদু মহাৰণদল্লি দ্ৰোণনন্নু সংহৰিসলু মুন্নুগ্গি হোগুত্তিদ্দৰু.
07030012a অযসামিৱ সংপাতঃ শিলানামিৱ চাভৱত্।
07030012c দীৱ্যতাং তুমুলে যুদ্ধে প্ৰাণৈৰমিততেজসাং।।
প্ৰাণগল়ন্নে পণৱাগিট্ট অমিততেজসৰ আ তুমুল যুদ্ধৱু কব্বিণদ ऒনকॆগল় ঘৰ্ষণॆগॆ অথৱা কল্লুগল় ঘৰ্ষণॆগॆ সমানৱাগিত্তু.
07030013a ন তু স্মৰংতি সংগ্ৰামমপি ৱৃদ্ধাস্তথাৱিধং।
07030013c দৃষ্টপূৰ্ৱং মহাৰাজ শ্ৰুতপূৰ্ৱমথাপি ৱা।।
মহাৰাজ! ৱৃদ্ধৰু কূড আ ৰীতিয সংগ্ৰামৱন্নু নॆনপিসিকॊল়্ল়লাগুত্তিৰলিল্ল. একॆংদৰॆ আ ৰীতিয যুদ্ধৱন্নু অৱৰু কংডূ ইৰলিল্ল. কেল়িযূ ইৰলিল্ল.
07030014a প্ৰাকংপতেৱ পৃথিৱী তস্মিন্ৱীৰাৱসাদনে।
07030014c প্ৰৱৰ্ততা বলৌঘেন মহতা ভাৰপীডিতা।।
ৱীৰৰ ৱিনাশকাৰক আ মহাযুদ্ধদল্লি ৰণাংগণক্কॆ হিংদিৰুগুত্তিদ্দ মহা সেনা সমূহদ ভাৰদিংদ পীডিতল়াগি ভূমিযু কংপিসিদল়ু.
07030015a ঘূৰ্ণতো হি বলৌঘস্য দিৱং স্তব্ধ্ৱেৱ নিস্ৱনঃ।
07030015c অজাতশত্ৰোঃ ক্ৰুদ্ধস্য পুত্ৰস্য তৱ চাভৱত্।।
অজাতশত্ৰুৱিন মত্তু ক্ৰুদ্ধনাদ নিন্ন মগন সৈন্যসমূহগল় আ ভযংকৰ সংচলনদিংদাদ শব্ধৱু নাকৱন্নূ স্তব্ধগॊল়িসিতু.
07030016a সমাসাদ্য তু পাংডূনামনীকানি সহস্ৰশঃ।
07030016c দ্ৰোণেন চৰতা সংখ্যে প্ৰভগ্নানি শিতৈঃ শৰৈঃ।।
পাংডৱৰ সেনॆগল়ন্নু হॊক্কু সংচৰিসুত্তিদ্দ দ্ৰোণনু নিশিত শিৰগল়িংদ সহস্ৰাৰু সংখ্যॆগল়ল্লি সংহৰিসিদনু.
07030017a তেষু প্ৰমথ্যমানেষু দ্ৰোণেনাদ্ভুতকৰ্মণা।
07030017c পৰ্যৱাৰযদাসাদ্য দ্ৰোণং সেনাপতিঃ স্ৱযং।।
দ্ভুতকৰ্মি দ্ৰোণনিংদ প্ৰমথগॊল়্ল়ুত্তিৰলু স্ৱযং সেনাপতি ধৃষ্টদ্যুম্ননু ऎদুৰিসি তডॆদনু.
07030018a তদদ্ভুতমভূদ্যুদ্ধং দ্ৰোণপাংচাল্যযোস্তদা।
07030018c নৈৱ তস্যোপমা কা চিত্সংভৱেদিতি মে মতিঃ।।
আগ দ্ৰোণ-পাংচাল্যৰ নডুৱॆ অদ্ভুত যুদ্ধৱু নডॆযিতু. অদৰংতহ যুদ্ধৱু হিংদॆ ऎংদূ নডॆদিৰলিল্ল ऎন্নুৱুদু নন্ন মত.
07030019a ততো নীলোঽনলপ্ৰখ্যো দদাহ কুৰুৱাহিনীং।
07030019c শৰস্ফুলিংগশ্চাপাৰ্চিৰ্দহন্কক্ষমিৱানলঃ।।
আগ অনলনॆংদে প্ৰখ্যাতনাগিদ্দ নীলনু বাণগল়ন্নে কিডিযন্নাগি বিল্লন্নে জ্ৱালॆযন্নাগিসিকॊংডু বॆংকিযু হুল্লিন মॆদॆযন্নু সুডুৱংতॆ কুৰুসেনॆযন্নু দহিসতॊডগিদনু.
07030020a তং দহংতমনীকানি দ্ৰোণপুত্ৰঃ প্ৰতাপৱান্।
07030020c পূৰ্ৱাভিভাষী সুশ্লক্ষ্ণং স্মযমানোঽভ্যভাষত।।
অৱনু সেনॆগল়ন্নু সুডুত্তিৰুৱাগ পূৰ্ৱভাষী, প্ৰতাপৱান্ দ্ৰোণপুত্ৰনু নসুনগুত্তা নসুনগুত্তা সুমধুৰৱাগি হেল়িদনু:
07030021a নীল কিং বহুভিৰ্দগ্ধৈস্তৱ যোধৈঃ শৰাৰ্চিষা।
07030021c মযৈকেন হি যুধ্যস্ৱ ক্ৰুদ্ধঃ প্ৰহৰ চাশুগৈঃ।।
“নীল! বাণগল়ॆংব জ্ৱালॆযিংদ অনেক যোধৰন্নু সুডুত্তীযॆ একॆ? নন্নॊব্বনॊডনॆযে যুদ্ধ মাডু. কোপগॊংডু আশুগগল়িংদ নন্নন্নু প্ৰহৰিসু!”
07030022a তং পদ্মনিকৰাকাৰং পদ্মপত্ৰনিভেক্ষণং।
07030022c ৱ্যাকোশপদ্মাভমুখং নীলো ৱিৱ্যাধ সাযকৈঃ।।
আগ নীলনু অৰল়ুত্তিৰুৱ পদ্মদংতিদ্দ, পদ্মপত্ৰনিভেক্ষণ, কমলগল় সমূহদংতॆ সুংদৰাংগনাগিদ্দ অশ্ৱত্থামনন্নু সাযকগল়িংদ হॊডॆদনু.
07030023a তেনাতিৱিদ্ধঃ সহসা দ্ৰৌণিৰ্ভল্লৈঃ শিতৈস্ত্ৰিভিঃ।
07030023c ধনুৰ্ধ্ৱজং চ চত্ৰং চ দ্ৱিষতঃ স ন্যকৃংতত।।
অৱনিংদ পॆট্টুতিংদ দ্ৰৌণিযু তক্ষণৱে মূৰু নিশিত ভল্লগল়িংদ শত্ৰুৱিন ধনুস্সন্নূ, ধ্ৱজৱন্নূ, চত্ৰৱন্নূ তুংডৰিসিদনু.
07030024a সোত্প্লুত্য স্যংদনাত্তস্মান্নীলশ্চৰ্মৱৰাসিধৃক্।
07030024c দ্ৰোণাযনেঃ শিৰঃ কাযাদ্ধৰ্তুমৈচ্চত্পতত্ৰিৱত্।।
আগ দ্ৰৌণিয শিৰৱন্নু দেহদিংদ কত্তৰিসলু বযসি নীলনু কত্তি গুৰাণিযন্নু হিডিদু পক্ষিযংতॆ ৰথদিংদ ধুমুকিদনু.
07030025a তস্যোদ্যতাসেঃ সুনসং শিৰঃ কাযাত্সকুংডলং।
07030025c ভল্লেনাপাহৰদ্দ্ৰৌণিঃ স্মযমান ইৱানঘ।।
অনঘ! অষ্টৰল্লিযে দ্ৰৌণিযু নগুত্তলে ভল্লদিংদ উন্নত হॆগলিনিংদলূ, শোভাযমান মূগিনিংদলূ মত্তু কৰ্ণকুংডলগল়িংদলূ যুক্তৱাগিদ্দ অৱন শিৰৱন্নু শৰীৰৰিংদ অপহৰিসিবিট্টনু.
07030026a সংপূৰ্ণচংদ্ৰাভমুখঃ পদ্মপত্ৰনিভেক্ষণঃ।
07030026c প্ৰাংশুৰুত্পলগৰ্ভাভো নিহতো ন্যপতত্ ক্ষিতৌ।।
পূৰ্ণচংদ্ৰনিগॆ সমান মুখকাংতিযন্নু হॊংদিদ্দ, কৱলদল়সদৃশৱাদ কণ্ণুগল়িংদ ৱিৰাজিসুত্তিদ্দ, উন্নতাকাৰৱাগিদ্দ, কন্নৈদিলিগॆ সমান কাংতিযুক্তনাগিদ্দ নীলনু হতনাগি ভূমিয মেলॆ বিদ্দনু.
07030027a ততঃ প্ৰৱিৱ্যথে সেনা পাংডৱী ভৃশমাকুলা।
07030027c আচাৰ্যপুত্ৰেণ হতে নীলে জ্ৱলিততেজসি।।
আচাৰ্যপুত্ৰনিংদ জ্ৱলিততেজস্ৱি নীলনু হতনাগলু বহল়ৱাগি ৱ্যাকুলগॊংড পাংডৱ সেনॆযু দুঃখিসিতু.
07030028a অচিংতযংশ্চ তে সৰ্ৱে পাংডৱানাং মহাৰথাঃ।
07030028c কথং নো ৱাসৱিস্ত্ৰাযাচ্চত্ৰুভ্য ইতি মাৰিষ।।
মাৰিষ! “ৱাসৱিযু হেগॆ নম্মন্নু শত্ৰুগল়িংদ ৰক্ষসিসুত্তানॆ?” ऎংদু পাংডৱৰ মহাৰথৰॆল্লৰূ চিংতিসতॊডগিদৰু.
07030029a দক্ষিণেন তু সেনাযাঃ কুৰুতে কদনং বলী।
07030029c সংশপ্তকাৱশেষস্য নাৰাযণবলস্য চ।।
আদৰॆ আ বলশালিযু দক্ষিণ ভাগদল্লি অল়িদুল়িদ সংশপ্তক মত্তু নাৰাযণ সেনॆগল়ॊংদিগॆ কদনৱাডুত্তিদ্দনু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে দ্ৰোণ পৰ্ৱণি সংশপ্তকৱধ পৰ্ৱণি নীলৱধে ত্ৰিংশোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি দ্ৰোণ পৰ্ৱদল্লি সংশপ্তকৱধ পৰ্ৱদল্লি নীলৱধ ऎন্নুৱ মূৱত্তনে অধ্যাযৱু.