প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
দ্ৰোণ পৰ্ৱ
সংশপ্তকৱধ পৰ্ৱ
অধ্যায 21
সাৰ
কৰ্ণ-দুৰ্যোধন সংৱাদ (1-29).
07021001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
07021001a ভাৰদ্ৱাজেন ভগ্নেষু পাংডৱেষু মহামৃধে।
07021001c পাংচালেষু চ সৰ্ৱেষু কশ্চিদন্যোঽভ্যৱৰ্তত।।
ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “মহাযুদ্ধদল্লি ভাৰদ্ৱাজনু পাংডৱৰু মত্তু পাংচালৰॆল্লৰন্নূ ভগ্নগॊল়িসলু বেৰॆ যাৰু অৱনন্নু ऎদুৰিসিদৰু?
07021002a আৰ্যাং যুদ্ধে মতিং কৃত্ৱা ক্ষত্ৰিযাণাং যশস্কৰীং।
07021002c অসেৱিতাং কাপুৰুষৈঃ সেৱিতাং পুৰুষৰ্ষভৈঃ।।
ক্ষত্ৰিযৰিগॆ যশস্সন্নুংটুমাডুৱ, নীচপুৰুষৰিগॆ অনুসৰিসলু অসাদ্যৱাদ, পুৰুষশ্ৰেষ্ঠৰু অনুসৰিসুৱ, যাৱ আৰ্যনু অৱনॊংদিগॆ যুদ্ধদ মনস্সন্নু মাডিদনু?
07021003a স হি ৱীৰো নৰঃ সূত যো ভগ্নেষু নিৱৰ্ততে।
07021003c অহো নাসীত্পুমান্কশ্চিদ্দৃষ্ট্ৱা দ্ৰোণং ৱ্যৱস্থিতং।।
সূত! ভগ্নৱাদৰূ মৰল়ি বৰুৱ নৰনে ৱীৰনু. অল্লি ৱ্যৱস্থিতনাগিদ্দ দ্ৰোণনন্নু নোডি ऎদুৰিসুৱ পুৰুষৰু যাৰূ ইৰলিল্লৱে?
07021004a জৃংভমাণমিৱ ৱ্যাঘ্ৰং প্ৰভিন্নমিৱ কুংজৰং।
07021004c ত্যজংতমাহৱে প্ৰাণান্সন্নদ্ধং চিত্ৰযোধিনং।।
07021005a মহেষ্ৱাসং নৰৱ্যাঘ্ৰং দ্ৱিষতামঘৱৰ্ধনং।
07021005c কৃতজ্ঞং সত্যনিৰতং দুৰ্যোধনহিতৈষিণং।।
07021006a ভাৰদ্ৱাজং তথানীকে দৃষ্ট্ৱা শূৰমৱস্থিতং।
07021006c কে ৱীৰাঃ সম্ন্যৱৰ্তংত তন্মমাচক্ষ্ৱ সংজয।।
বায্দॆৰॆদ হুলিযংতিদ্দ, মদোদকৱন্নু সুৰিসুৱ আনॆযংতিদ্দ, যুদ্ধদল্লি প্ৰাণৱন্নূ ত্যজিসলু সিদ্ধনাগিদ্দ আ চিত্ৰযোধি, মহেষ্ৱাস, নৰৱ্যাঘ্ৰ, শত্ৰুগল় ভযৱন্নু ৱৰ্ধিসুৱ, কৃতজ্ঞ, সত্যনিৰত, দুৰ্যোধনন হিতৈষিণি, শূৰ ভাৰদ্ৱাজনু ৰণদল্লি নিংতিদ্দুদন্নু নোডি যাৱ ৱীৰৰু যুদ্ধক্কॆ হিংদিৰুগিদৰু ऎন্নুৱুদন্নু ননগॆ হেল়ু সংজয!”
07021007 সংজয উৱাচ।
07021007a তান্দৃষ্ট্ৱা চলিতান্সংখ্যে প্ৰণুন্নান্দ্ৰোণসাযকৈঃ।
07021007c পাংচালান্পাংডৱান্মত্স্যান্সৃংজযাংশ্চেদিকেকযান্।।
07021008a দ্ৰোণচাপৱিমুক্তেন শৰৌঘেণাসুহাৰিণা।
07021008c সিংধোৰিৱ মহৌঘেন হ্ৰিযমাণান্যথা প্লৱান্।।
07021009a কৌৰৱাঃ সিংহনাদেন নানাৱাদ্যস্ৱনেন চ।
07021009c ৰথদ্ৱিপনৰাশ্ৱৈশ্চ সৰ্ৱতঃ পৰ্যৱাৰযন্।।
দ্ৰোণন সাযকগল়িংদ পীডিতৰাগি ৰণৰংগদিংদ চদুৰি দিক্কাপালাগি ওডিহোগুত্তিদ্দ পাংচাল-পাংডৱ-মত্স্য-সৃংজয-চেদি-কেকযৰন্নু নোডি, নদিয প্ৰৱাহদিংদ দোণিগল়ু সॆল়ॆযল্পডুৱংতॆ দ্ৰোণন বিল্লিনিংদ বিডল্পট্ট বাণগল় মল়ॆযিংদ কॊচ্চিকॊংডু হোগুত্তিৰুৱ অৱৰন্নু নোডি কৌৰৱৰু সিংদনাদগৈদু, নানাৱাদ্যগল়ন্নু নুডিসি, ৰথ-গজ-নৰ-অশ্ৱগল়ন্নু ऎল্ল কডॆযিংদ সুত্তুৱৰॆদৰু.
07021010a তান্পশ্যন্সৈন্যমধ্যস্থো ৰাজা স্ৱজনসংৱৃতঃ।
07021010c দুৰ্যোধনোঽব্ৰৱীত্কৰ্ণং প্ৰহৃষ্টঃ প্ৰহসন্নিৱ।।
অৱৰন্নু নোডি স্ৱজনৰিংদ সংৱৃতনাগি সেনॆয মধ্যদল্লিদ্দ ৰাজা দুৰ্যোধননু সংতোষদিংদ নগুত্তা কৰ্ণনিগॆ হেল়িদনু:
07021011a পশ্য ৰাধেয পাংচালান্প্ৰণুন্নান্দ্ৰোণসাযকৈঃ।
07021011c সিংহেনেৱ মৃগান্ৱন্যাংস্ত্ৰাসিতান্দৃঢধন্ৱনা।।
“ৰাধেয! সিংহৱু ৱন্যপ্ৰাণিগল়ন্নু হেগো হাগॆ সাযকগল়িংদ পাংচালৰন্নু পীডিসুত্তিৰুৱ দৃঢধন্ৱি দ্ৰোণনন্নু নোডু!
07021012a নৈতে জাতু পুনৰ্যুদ্ধমীহেযুৰিতি মে মতিঃ।
07021012c যথা তু ভগ্না দ্ৰোণেন ৱাতেনেৱ মহাদ্ৰুমাঃ।।
ভিৰুগাল়িগॆ সিলুকি মুৰিদু বিদ্দ মহামৰগল়ংতॆ দ্ৰোণনিংদ ভগ্নৰাদ ইৱৰু পুনঃ যুদ্ধক্কॆ বৰুত্তাৰॆংদু ননগন্নিসুৱুদিল্ল.
07021013a অৰ্দ্যমানাঃ শৰৈৰেতে ৰুক্মপুংখৈৰ্মহাত্মনা।
07021013c পথা নৈকেন গচ্চংতি ঘূৰ্ণমানাস্ততস্ততঃ।।
আ মহাত্মন ৰুক্মপুংখ শৰগল়িংদ পॆট্টুতিংদ অৱৰু অল্লল্লিযে সুত্তুত্তা ऒংদে মাৰ্গদল্লি হোগুত্তিল্ল.
07021014a সম্নিৰুদ্ধাশ্চ কৌৰৱ্যৈৰ্দ্ৰোণেন চ মহাত্মনা।
07021014c এতেঽন্যে মংডলীভূতাঃ পাৱকেনেৱ কুংজৰাঃ।।
বॆংকিযন্নু হাকি আনॆগল় হিংডন্নু ऒংদেকডॆ গোলাকাৰৱাগি তিৰুগিসুৱংতॆ মহাত্ম দ্ৰোণ মত্তু কুৰুগল়ু ইৱৰন্নু মাডিদ্দাৰॆ.
07021015a ভ্ৰমৰৈৰিৱ চাৱিষ্টা দ্ৰোণস্য নিশিতৈঃ শৰৈঃ।
07021015c অন্যোন্যং সমলীযংত পলাযনপৰাযণাঃ।।
দুংবিগল়ংতিৰুৱ দ্ৰোণন নিশিত শৰগল়িংদ মুসুকল্পট্টু ইৱৰু পলাযনৱॊংদে মাৰ্গৱॆংদু তিল়িদু অন্যোন্যৰ হিংদॆ অডগিকॊল়্ল়ুত্তিদ্দাৰॆ.
07021016a এষ ভীমো দৃঢক্ৰোধো হীনঃ পাংডৱসৃংজযৈঃ।
07021016c মদীযৈৰাৱৃতো যোধৈঃ কৰ্ণ তৰ্জযতীৱ মাং।।
ঈ কোপিষ্ট ভীমনু পাংডৱ-সৃংজযৰিংদ ৱিহীননাগি নম্মৱৰ যোধৰিংদ সুত্তুৱৰॆযল্পট্টিদ্দানॆ. কৰ্ণ! ইদু ননগॆ অতীৱ তৃপ্তিযুন্নু নীডুত্তিদॆ.
07021017a ৱ্যক্তং দ্ৰোণমযং লোকমদ্য পশ্যতি দুৰ্মতিঃ।
07021017c নিৰাশো জীৱিতান্নূনমদ্য ৰাজ্যাচ্চ পাংডৱঃ।।
আ দুৰ্মতিগॆ ইংদু লোকৱॆল্লৱূ দ্ৰোণমযৱাগিযে কাণুত্তিদॆ. ইংদু আ পাংডৱনিগॆ জীৱিতদল্লিযূ ৰাজ্যদল্লিযূ নিৰাশॆযুংটাগিদॆ ऎন্নুৱুদু তোৰুত্তিদॆ.”
07021018 কৰ্ণ উৱাচ।
07021018a নৈষ জাতু মহাবাহুৰ্জীৱন্নাহৱমুত্সৃজেত্।
07021018c ন চেমান্পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ সিংহনাদান্ৱিশক্ষ্যতে।।
কৰ্ণনু হেল়িদনু: “ঈ মহাবাহুৱু জীৱৱিৰুৱৱৰॆগॆ যুদ্ধৱন্নু বিট্টু হোগুৱুল্ল ऎংদু তিল়ি. পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ! ইৱনু নম্মৱৰ ঈ সিংহনাদৱন্নূ সহিসিকॊল়্ল়ুৱৱনল্ল.
07021019a ন চাপি পাংডৱা যুদ্ধে ভজ্যেৰন্নিতি মে মতিঃ।
07021019c শূৰাশ্চ বলৱংতশ্চ কৃতাস্ত্ৰা যুদ্ধদুৰ্মদাঃ।।
শূৰ, বলৱংত, কৃতাস্ত্ৰ, যুদ্ধদুৰ্মদ পাংডৱৰু যুদ্ধৱন্নু মুংদুৱৰিসুত্তাৰॆ ऎংদু নন্ন অভিপ্ৰায.
07021020a ৱিষাগ্নিদ্যূতসংক্লেশান্ৱনৱাসং চ পাংডৱাঃ।
07021020c স্মৰমাণা ন হাস্যংতি সংগ্ৰামমিতি মে মতিঃ।।
ৱিষ-বॆংকি-দ্যূত মত্তু ৱনৱাসগল় কষ্টগল়ন্নু নॆনপিনল্লিট্টুকॊংডিৰুৱ পাংডৱৰু সংগ্ৰামদিংদ ওডিহোগুৱুদিল্লৱॆংদু ননগন্নিসুত্তদॆ.
07021021a নিকৃতো হি মহাবাহুৰমিতৌজা ৱৃকোদৰঃ।
07021021c ৱৰান্ৱৰান্ হি কৌংতেযো ৰথোদাৰান্ হনিষ্যতি।।
একॆংদৰॆ মহাবাহু অমিত ওজস্ৱি ৱৃকোদৰ কৌংতেযনু মৰল়ি নম্মৱৰ শ্ৰেষ্ঠ শ্ৰেষ্ঠ ৰথোদাৰৰন্নু কॊল্লুত্তানॆ.
07021022a অসিনা ধনুষা শক্ত্যা হযৈৰ্নাগৈৰ্নৰৈ ৰথৈঃ।
07021022c আযসেন চ দংডেন ৱ্ৰাতান্ৱ্ৰাতান্ হনিষ্যতি।।
খড্গদিংদ, ধনুস্সিনিংদ, শক্তিযিংদ, কুদুৰॆগল়িংদ, আনॆগল়িংদ, মুনুষ্যৰিংদ, ৰথগল়িংদ, হাৰॆকোলিনিংদ মত্তু দংডদিংদ গুংপু গুংপাগি সংহৰিসুত্তিদ্দানॆ.
07021023a তমেতে চানুৱৰ্তংতে সাত্যকিপ্ৰমুখা ৰথাঃ।
07021023c পাংচালাঃ কেকযা মত্স্যাঃ পাংডৱাশ্চ ৱিশেষতঃ।।
অৱনন্নু হিংবালিসি সাত্যকিপ্ৰমুখৰাদ ৰথৰু, ৱিশেষৱাগি পাংচালৰু, কেকযৰু, মত্স্যৰু মত্তু পাংডৱৰু বৰুত্তিদ্দাৰॆ.
07021024a শূৰাশ্চ বলৱংতশ্চ ৱিক্ৰাংতাশ্চ মহাৰথাঃ।
07021024c ৱিশেষতশ্চ ভীমেন সংৰব্ধেনাভিচোদিতাঃ।।
আ শূৰৰু, বলৱংতৰু, ৱিক্ৰাংত মহাৰথৰু ভীমন ৰণোত্সাহদিংদ ৱিশেষৱাগি প্ৰচোদিতগॊংডিদ্দাৰॆ.
07021025a তে দ্ৰোণমভিৱৰ্তংতে সৰ্ৱতঃ কুৰুপুংগৱাঃ।
07021025c ৱৃকোদৰং পৰীপ্সংতঃ সূৰ্যমভ্ৰগণা ইৱ।।
ৱৃকোদৰনন্নু ৰক্ষিসলোসুগ ঈ কুৰুপাংডৱৰু সূৰ্যনন্নু মুত্তুৱ মোডগল়ংতॆ দ্ৰোণন মেলॆ মুত্তিগॆ হাকিদ্দাৰॆ.
07021026a একাযনগতা হ্যেতে পীডযেযুৰ্যতৱ্ৰতং।
07021026c অৰক্ষ্যমাণং শলভা যথা দীপং মুমূৰ্ষৱঃ।
07021026e অসংশযং কৃতাস্ত্ৰাশ্চ পৰ্যাপ্তাশ্চাপি ৱাৰণে।।
ৰক্ষণॆযিল্লদ যতৱ্ৰতনন্নু পীডিসুৱ ऒংদে ऒংদু উদ্দেশৱন্নিট্টুকॊংডিৰুৱ ইৱৰু দীপদ হুল়ুগল়ু দীপৱন্নু মুত্তিকॊংডু তাৱু সাযুৱুদন্নূ গমনিসদে দীপৱন্নু আৰিসলু প্ৰযত্নিসুত্তিৰুৱংতॆ ইৰুৱ ঈ কৃতাস্ত্ৰৰু অৱনন্নু তডॆযলু সমৰ্থৰু ऎন্নুৱুদৰল্লি সংশযৱিল্ল.
07021027a অতিভাৰং ত্ৱহং মন্যে ভাৰদ্ৱাজে সমাহিতং।
07021027c তে শীঘ্ৰমনুগচ্চামো যত্ৰ দ্ৰোণো ৱ্যৱস্থিতঃ।
07021027e কাকা ইৱ মহানাগং মা ৱৈ হন্যুৰ্যতৱ্ৰতং।।
আদুদৰিংদ ইদু ভাৰদ্ৱাজন মেলিৰুৱ অতিভাৰৱॆংদু ননগন্নিসুত্তদॆ. দ্ৰোণনিৰুৱল্লিগॆ শীঘ্ৰৱাগি হোগোণ. কাগॆগল়ু মহাসৰ্পৱন্নু হেগো হাগॆ অৱৰু আ যতৱ্ৰতনন্নু সংহৰিসবাৰদু!””
07021028 সংজয উৱাচ।
07021028a ৰাধেযস্য ৱচঃ শ্ৰুত্ৱা ৰাজা দুৰ্যোধনস্তদা।
07021028c ভ্ৰাতৃভিঃ সহিতো ৰাজন্প্ৰাযাদ্দ্ৰোণৰথং প্ৰতি।।
সংজযনু হেল়িদনু: “ৰাজন্! ৰাধেযন মাতন্নু কেল়ি ৰাজা দুৰ্যোধননু সহোদৰৰॊংদিগॆ দ্ৰোণন কডॆ হোদনু.
07021029a তত্ৰাৰাৱো মহানাসীদেকং দ্ৰোণং জিঘাংসতাং।
07021029c পাংডৱানাং নিৱৃত্তানাং নানাৱৰ্ণৈৰ্হযোত্তমৈঃ।।
অল্লি দ্ৰোণনন্নু সংহৰিসুৱ ऒংদে উদ্দেশৱন্নিট্টুকॊংডু নানা বণ্ণদ উত্তম কুদুৰॆগল়ন্নেৰি হিংদিৰুগি বৰুত্তিদ্দ পাংডৱৰ মহা শব্ধৱু কেল়িবৰুত্তিত্তু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে দ্ৰোণ পৰ্ৱণি সংশপ্তকৱধ পৰ্ৱণি দ্ৰোণযুদ্ধে একৱিংশোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি দ্ৰোণ পৰ্ৱদল্লি সংশপ্তকৱধ পৰ্ৱদল্লি দ্ৰোণযুদ্ধ ऎন্নুৱ ইপ্পত্তॊংদনে অধ্যাযৱু.