പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ദ്രോണ പര്വ
ദ്രോണാഭിഷേക പര്വ
അധ്യായ 8
സാര
ധൃതരാഷ്ട്രശോക (1-39).
07008001 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
07008001a കിം കുര്വാണം രണേ ദ്രോണം ജഘ്നുഃ പാംഡവസൃംജയാഃ।
07008001c തഥാ നിപുണമസ്ത്രേഷു സര്വശസ്ത്രഭൃതാമപി।।
ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “പാംഡവ-സൃംജയരു കൊല്ലുവാഗ രണദല്ലി ദ്രോണനു ഏനു മാഡുത്തിദ്ദനു? അവനു എല്ല ശസ്ത്രഭൃതരിഗിംതലൂ അസ്ത്രഗളല്ലി നിപുണനാഗിദ്ദനു.
07008002a രഥഭംഗോ ബഭൂവാസ്യ ധനുര്വാശീര്യതാസ്യതഃ।
07008002c പ്രമത്തോ വാഭവദ്ദ്രോണസ്തതോ മൃത്യുമുപേയിവാന്।।
അവന രഥവു മുരിദുഹോഗിദ്ദിരബഹുദു. ധനുസ്സിഗെ ബാണഗളന്നു ഹൂഡുവാഗ അദു മുരിദുഹോഗിദ്ദിരബഹുദു. അഥവാ ആഗ ദ്രോണനു പ്രമത്തനാഗി മൃത്യുവന്നു ഹൊംദിദനേ?
07008003a കഥം നു പാര്ഷതസ്താത ശത്രുഭിര്ദുഷ്പ്രധര്ഷണം।
07008003c കിരംതമിഷുസംഘാതാന്രുക്മപുംഖാനനേകശഃ।।
07008004a ക്ഷിപ്രഹസ്തം ദ്വിജശ്രേഷ്ഠം കൃതിനം ചിത്രയോധിനം।
07008004c ദൂരേഷുപാതിനം ദാംതമസ്ത്രയുദ്ധേ ച പാരഗം।।
07008005a പാംചാലപുത്രോ ന്യവധീദ്ദിഷ്ട്യാ സ വരമച്യുതം।
07008005c കുര്വാണം ദാരുണം കര്മ രണേ യത്തം മഹാരഥം।।
ശത്രുഗളിംദ എദുരിസലു അസാധ്യനാദ, ക്ഷിപ്രഹസ്ത, ദ്വിജശ്രേഷ്ഠ, പംഡിത, ചിത്രയോധീ, ബഹളദൂരദവരെഗൂ പ്രഹരിസബല്ല, ജിതേംദ്രിയ, അസ്ത്രയുദ്ധദല്ലി പാരംഗതനാദ, രണദല്ലി പ്രയത്നമാഡി ദാരുണ കര്മഗളന്നെസഗിദ ആ മഹാരഥ, ശ്രേഷ്ഠ, അച്യുതനന്നു പാംചാലപുത്ര പാര്ഷതനു ഹേഗെ അനേക രുക്മപുംഖ ശരഗളിംദ മുസുകി കൊംദനു?
07008006a വ്യക്തം ദിഷ്ടം ഹി ബലവത്പൌരുഷാദിതി മേ മതിഃ।
07008006c യദ്ദ്രോണോ നിഹതഃ ശൂരഃ പാര്ഷതേന മഹാത്മനാ।।
മഹാത്മ ശൂര പാര്ഷതനിംദ ദ്രോണനു ഹതനാദനെംദരെ പൌരുഷക്കിംത ദൈവവേ ബലവാദുദു എന്നുവുദു വ്യക്തവായിതു എംദു നനഗന്നിസുത്തദെ.
07008007a അസ്ത്രം ചതുര്വിധം വീരേ യസ്മിന്നാസീത്പ്രതിഷ്ഠിതം।
07008007c തമിഷ്വസ്ത്രവരാചാര്യം ദ്രോണം ശംസസി മേ ഹതം।।
യാവ വീരനല്ലി നാല്കൂ വിധദ അസ്ത്രഗളു നെലസിദ്ദവോ ആ ധനുഷ്മംതരിഗെല്ല ആചാര്യനാഗിദ്ദ ദ്രോണനു സത്തനെംദു നനഗെ നീനു ഹേളുത്തിരുവെയല്ല!
07008008a ശ്രുത്വാ ഹതം രുക്മരഥം വൈയാഘ്രപരിവാരണം।
07008008c ജാതരൂപപരിഷ്കാരം നാദ്യ ശോകമപാനുദേ।।
വ്യാഘ്രദ ചര്മവന്നു ഹൊദിസിദ്ദ ബംഗാരദ രഥദല്ലി കുളിതിദ്ദ അവനു ഹതനാദനെംദു കേളി നനഗിംദു ദുഃഖവാഗുത്തിദെ.
07008009a ന നൂനം പരദുഃഖേന കശ്ചിന്മ്രിയതി സംജയ।
07008009c യത്ര ദ്രോണമഹം ശ്രുത്വാ ഹതം ജീവാമി ന മ്രിയേ।।
സംജയ! പരമ ദുഃഖദിംദ യാരൂ സായുവുദില്ലവല്ലവേ? ദ്രോണനു ഹതനാദനെംദു കേളിയൂ നാനു സായദേ ജീവിസിരുവെനല്ലാ!
07008010a അശ്മസാരമയം നൂനം ഹൃദയം സുദൃഢം മമ।
07008010c യച്ച്രുത്വാ നിഹതം ദ്രോണം ശതധാ ന വിദീര്യതേ।।
ദ്രോണന സാവിന കുരിതു കേളിയൂ നൂരു ചൂരുഗളാഗി ഒഡെയുദേ ഇരുവ നന്ന ഈ ഹൃദയവു സുദൃഢ കല്ലിനിംദ മാഡല്പട്ടിരബഹുദു.
07008011a ബ്രാഹ്മേ വേദേ തഥേഷ്വസ്ത്രേ യമുപാസന്ഗുണാര്ഥിനഃ।
07008011c ബ്രാഹ്മണാ രാജപുത്രാശ്ച സ കഥം മൃത്യുനാ ഹതഃ।।
ബ്രാഹ്മീ വേദഗളു മത്തു അസ്ത്രഗളന്നു തിളിദുകൊള്ളലു ഗുണാര്ഥിഗളാദ ബ്രാഹ്മണരു മത്തു രാജപുത്രരു യാരന്നു ഉപാസിസുത്തിദ്ദരോ അവനേ ഹേഗെ മൃത്യുവിനിംദ കൊംഡൊയ്യല്പട്ടനു?
07008012a ശോഷണം സാഗരസ്യേവ മേരോരിവ വിസര്പണം।
07008012c പതനം ഭാസ്കരസ്യേവ ന മൃഷ്യേ ദ്രോണപാതനം।।
സാഗരവന്നേ ഒണഗിസബഹുദു. മേരുപര്വതവന്നേ കിത്തിഡബഹുദു. ഭാസ്കരനു ബീളബഹുദു. ആദരെ ദ്രോണന പതനവായിതെംദരെ നംബലസാധ്യ.
07008013a ദൃപ്താനാം പ്രതിഷേദ്ധാസീദ്ധാര്മികാനാം ച രക്ഷിതാ।
07008013c യോഽത്യാക്ഷീത്കൃപണസ്യാര്ഥേ പ്രാണാനപി പരംതപഃ।।
അവനു ദുഷ്ടരന്നു നിയംത്രിസുത്തിദ്ദനു. ധാര്മികരന്നു രക്ഷിസുത്തിദ്ദനു. അംഥഹ പരംതപനു കൃപണനാഗി പ്രാണഗളന്നേ ഒത്തെയിട്ടിദ്ദനു.
07008014a മംദാനാം മമ പുത്രാണാം ജയാശാ യസ്യ വിക്രമേ।
07008014c ബൃഹസ്പത്യുശനസ്തുല്യോ ബുദ്ധ്യാ സ നിഹതഃ കഥം।।
അവന വിക്രമദിംദ നന്ന മംദ മക്കളു ജയവന്നു ആശിസിദ്ദരു. ബുദ്ധിയല്ലി ബൃഹസ്പതി-ഉശസനര സമനാഗിദ്ദ അവനു ഹേഗെ ഹതനാദനു?
07008015a തേ ച ശോണാ ബൃഹംതോഽശ്വാഃ സൈംധവാ ഹേമമാലിനഃ।
07008015c രഥേ വാതജവാ യുക്താഃ സര്വശബ്ദാതിഗാ രണേ।।
07008016a ബലിനോ ഘോഷിണോ ദാംതാഃ സൈംധവാഃ സാധുവാഹിനഃ।
07008016c ദൃഢാഃ സംഗ്രാമമധ്യേഷു കച്ചിദാസന്ന വിഹ്വലാഃ।।
അവന രഥക്കെ കട്ടിദ്ദ കെംപുബണ്ണദ ഹേമമാലിനീ ഗാളിയ വേഗവുള്ള, രണദല്ലി എല്ല ശസ്ത്രഗളിഗൂ അതീതവാദ, ജോരാഗി കൂഗുവ, സൈംധവരിംദ തരബേതിഹൊംദിദ സാധുവാഹിനിഗളാദ ദൃഢവാഗിദ്ദ അതിദൊഡ്ഡ സൈംധവ കുദുരെഗളു സംഗ്രാമദ മധ്യദല്ലി ഏനാദരൂ വിഹ്വലഗൊംഡവേ?
07008017a കരിണാം ബൃംഹതാം യുദ്ധേ ശംഖദുംദുഭിനിസ്വനം।
07008017c ജ്യാക്ഷേപശരവര്ഷാണാം ശസ്ത്രാണാം ച സഹിഷ്ണവഃ।।
07008018a ആശംസംതഃ പരാം ജേതും ജിതശ്വാസാ ജിതവ്യഥാഃ।
07008018c ഹയാഃ പ്രജവിതാഃ ശീഘ്രാ ഭാരദ്വാജരഥോദ്വഹാഃ।।
07008019a തേ സ്മ രുക്മരഥേ യുക്താ നരവീരസമാഹിതാഃ।
07008019c കഥം നാഭ്യതരംസ്താത പാംഡവാനാമനീകിനീം।।
നരവീര ഭാരദ്വാജനന്നു ഹൊത്തിദ്ദ ആ രുക്മരഥക്കെ കട്ടിദ്ദ യുദ്ധദല്ലി ശംഖ-ദുംദുഭി നിസ്വനഗളന്നൂ, ആനെഗള ഘീളന്നൂ, ബില്ലിനിംദ ഹൊരട ശരവര്ഷ-ശസ്ത്രഗളന്നൂ സഹിസികൊള്ളബല്ലവാഗിദ്ദ, ശത്രുഗളന്നു ഗെല്ലലു ബയസി ആയാസവന്നു ഗെദ്ദിദ്ദ, വ്യഥെയന്നു ഗെദ്ദിദ്ദ, അതി ശീഘ്രവാഗി ചലിസബല്ലവാഗിദ്ദ ആ കുദുരെഗളു ഹേഗെ താനേ പാംഡവര സേനെഗളിംദ ഹിംദെസരിദവു?
07008020a ജാതരൂപപരിഷ്കാരമാസ്ഥായ രഥമുത്തമം।
07008020c ഭാരദ്വാജഃ കിമകരോച്ചൂരഃ സംക്രംദനോ യുധി।।
ബംഗാരദിംദ പരിഷ്കൃത ഉത്തമ രഥവന്നേരി ശൂര ഭാരദ്വാജനു യുദ്ധദല്ലി പാരാഗലു ഏനു മാഡിദനു?
07008021a വിദ്യാം യസ്യോപജീവംതി സര്വലോകധനുര്ഭൃതഃ।
07008021c സ സത്യസംധോ ബലവാന്ദ്രോണഃ കിമകരോദ്യുധി।।
ലോകദ സര്വ ധനുഭൃതര വിദ്യെയു യാര ഉപജീവനവോ ആ സത്യസംധ, ബലവാന ദ്രോണനു യുദ്ധദല്ലി ഏനു മാഡിദനു?
07008022a ദിവി ശക്രമിവ ശ്രേഷ്ഠം മഹാമാത്രം ധനുര്ഭൃതാം।
07008022c കേ നു തം രൌദ്രകര്മാണം യുദ്ധേ പ്രത്യുദ്യയൂ രഥാഃ।।
ദിവിയല്ലി ശക്രനംതെ ധനുഭൃത മഹാമാത്രരല്ലി ശ്രേഷ്ഠനാദ ആ രൌദ്രകര്മിയന്നു യുദ്ധദല്ലി യാവ്യാവ രഥരു എദുരിസി യുദ്ധമാഡിദരു?
07008023a നനു രുക്മരഥം ദൃഷ്ട്വാ പ്രദ്രവംതി സ്മ പാംഡവാഃ।
07008023c ദിവ്യമസ്ത്രം വികുര്വാണം സേനാം ക്ഷിണ്വംതമവ്യയം।।
ദിവ്യാസ്ത്രഗളന്നു എരചുത്തിദ്ദ ആ രുക്മരഥനന്നു നോഡി പാംഡവ സേനെഗളു ഓഡിഹോഗലില്ലവേ?
07008024a ഉതാഹോ സര്വസൈന്യേന ധര്മരാജഃ സഹാനുജഃ।
07008024c പാംചാല്യപ്രഗ്രഹോ ദ്രോണം സര്വതഃ സമവാരയത്।।
ധര്മരാജനു അനുജരു മത്തു പാംചാല്യരൊഡഗൂഡി ദ്രോണനന്നു എല്ല കഡെഗളിംദ സുത്തുവരെദു ഹിഡിദനോ ഹേളു!
07008025a നൂനമാവാരയത്പാര്ഥോ രഥിനോഽന്യാനജിഹ്മഗൈഃ।
07008025c തതോ ദ്രോണം സമാരോഹത്പാര്ഷതഃ പാപകര്മകൃത്।।
പാര്ഥനു തന്ന ജിഹ്മഗഗളിംദ അന്യ രഥിഗളന്നു തഡെദിരബഹുദു. ആഗ പാര്ഷതനു ദ്രോണനന്നു ആക്രമണിസുവ പാപകര്മവന്നു മാഡിരബഹുദു.
07008026a ന ഹ്യന്യം പരിപശ്യാമി വധേ കം ചന ശുഷ്മിണഃ।
07008026c ധൃഷ്ടദ്യുമ്നാദൃതേ രൌദ്രാത്പാല്യമാനാത്കിരീടിനാ।।
കിരീടിയിംദ രക്ഷിസല്പട്ട ധൃഷ്ടദ്യുമ്നനല്ലദേ ബേരെ യാവ യോധനൂ അവനന്നു വധിസുവവനെംദു നനഗെ തോചുത്തില്ല.
07008027a തൈര്വൃതഃ സര്വതഃ ശൂരൈഃ പാംചാല്യാപസദസ്തതഃ।
07008027c കേകയൈശ്ചേദികാരൂഷൈര്മത്സ്യൈരന്യൈശ്ച ഭൂമിപൈഃ।।
07008028a വ്യാകുലീകൃതമാചാര്യം പിപീലൈരുരഗം യഥാ।
07008028c കര്മണ്യസുകരേ സക്തം ജഘാനേതി മതിര്മമ।।
ബഹുഷഃ കേകയ-ചേദി-കരൂഷ-മത്സ്യ ശൂരരു മത്തു അന്യ ഭൂമിപരു ആചാര്യനന്നു സുത്തവരെദു ഇരുവെഗളു സര്പവന്നു ഹേഗോ ഹാഗെ വ്യാകുലപഡിസുത്തിരുവാഗ ആ പാംചാല്യനു അവനന്നു കൊല്ലുവ കെട്ട കെലസവന്നു മാഡിരബഹുദെംദു നന്ന അഭിപ്രായ.
07008029a യോഽധീത്യ ചതുരോ വേദാന്സര്വാനാഖ്യാനപംചമാന്।
07008029c ബ്രാഹ്മണാനാം പ്രതിഷ്ഠാസീത്സ്രോതസാമിവ സാഗരഃ।
07008029e സ കഥം ബ്രാഹ്മണോ വൃദ്ധഃ ശസ്ത്രേണ വധമാപ്തവാന്।।
നാല്കു വേദഗളന്നൂ പംചമവാദ സര്വ ആഖ്യാനഗളന്നൂ പളഗിസികൊംഡിദ്ദ, നദിഗളിഗെ സാഗരവു ഹേഗോ ഹാഗെ ബ്രാഹ്മണരിഗെ പ്രതിഷ്ഠനാഗിദ്ദ ആ ബ്രാഹ്മണ വൃദ്ധനു ഹേഗെ താനേ ശസ്ത്രദിംദ വധിസല്പട്ടനു?
07008030a അമര്ഷണോ മര്ഷിതവാന് ക്ലിശ്യമാനഃ സദാ മയാ।
07008030c അനര്ഹമാണഃ കൌംതേയഃ കര്മണസ്തസ്യ തത്ഫലം।।
യാവാഗലൂ നന്ന കാരണദിംദാഗി ആ അമര്ഷണനു ദുഃഖവന്നൂ കഷ്ടഗളന്നൂ അനുഭവിസി, കൊനെയല്ലി അനര്ഹനാഗിദ്ദരൂ കൌംതേയനു അവന കര്മഗള ഫലവന്നു നീഡിദനു.
07008031a യസ്യ കര്മാനുജീവംതി ലോകേ സര്വധനുര്ഭൃതഃ।
07008031c സ സത്യസംധഃ സുകൃതീ ശ്രീകാമൈര്നിഹതഃ കഥം।।
യാര കര്മഗളന്നു ആധരിസി ലോകഗളു ജീവിസുത്തവെയോ ആ സര്വധനുഭൃത, സത്യസംധ, സുകൃതീ, ശ്രീകാമനു ഹേഗെ താനേ ഹതനാദനു?
07008032a ദിവി ശക്ര ഇവ ശ്രേഷ്ഠോ മഹാസത്ത്വോ മഹാബലഃ।
07008032c സ കഥം നിഹതഃ പാര്ഥൈഃ ക്ഷുദ്രമത്സ്യൈര്യഥാ തിമിഃ।।
ദിവിയല്ലി ശക്രനംതെ ശ്രേഷ്ഠനാഗിദ്ദ, മഹാസത്ത്വ, മഹാബലനു ക്ഷുദ്രമീനുഗളിംദ തിമിംഗിലദംതെ ഹേഗെ പാര്ഥരിംദ ഹതനാദനു?
07008033a ക്ഷിപ്രഹസ്തശ്ച ബലവാന്ദൃഢധന്വാരിമര്ദനഃ।
07008033c ന യസ്യ ജീവിതാകാംക്ഷീ വിഷയം പ്രാപ്യ ജീവതി।।
07008034a യം ദ്വൌ ന ജഹതഃ ശബ്ദൌ ജീവമാനം കദാ ചന।
07008034c ബ്രാഹ്മശ്ച വേദകാമാനാം ജ്യാഘോഷശ്ച ധനുര്ഭൃതാം।।
07008035a നാഹം മൃഷ്യേ ഹതം ദ്രോണം സിംഹദ്വിരദവിക്രമം।
07008035c കഥം സംജയ ദുര്ധര്ഷമനാധൃഷ്യയശോബലം।।
സംജയ! ജീവിതാകാംക്ഷിയാദവനു യാര ഹത്തിര ഹോഗി ജീവിതവാഗിരുവുദില്ലവോ, യാര ജീവമാനദല്ലി എംദൂ ഈ എരഡു ശബ്ധഗളു - ബ്രാഹ്മണരു ഇഷ്ടപഡുവ വേദഗളു മത്തു ധനുഭൃതരു ഇഷ്ടപഡുവ ധനുസ്സിന ടേംകാര- മാത്ര കേളിബരുത്തിദ്ദവോ ആ ക്ഷിപ്രഹസ്ത, ബലവാന്, ദൃഢധന്വി, അരിമര്ദന, സിംഹദ വിക്രമവുള്ള ആ ദുര്ധര്ഷ അനാദൃഷ്യ യശോബലനു ഹേഗെ ഹതനാദനെംദേ തിളിയദാഗിദെ.
07008036a കേഽരക്ഷന്ദക്ഷിണം ചക്രം സവ്യം കേ ച മഹാത്മനഃ।
07008036c പുരസ്താത്കേ ച വീരസ്യ യുധ്യമാനസ്യ സംയുഗേ।।
രണരംഗദല്ലി യുദ്ധമാഡുത്തിരുവാഗ ആ വീര മഹാത്മന ബല മത്തു എഡ ചക്രഗളന്നു, എദുരിനിംദ യാരു രക്ഷിസിദരു?
07008037a കേ ച തത്ര തനും ത്യക്ത്വാ പ്രതീപം മൃത്യുമാവ്രജന്।
07008037c ദ്രോണസ്യ സമരേ വീരാഃ കേഽകുര്വംത പരാം ധൃതിം।।
അല്ലി യാര്യാരു എദിരു നിംതിദ്ദ മൃത്യുവന്നു അപ്പികൊംഡു തനുവന്നു ത്യജിസിദരു? യാവ വീരരു സമരദല്ലി ദ്രോണനന്നു അവന കൊനെയ പയണദല്ലി അനുസരിസിദരു?
07008038a ഏതദാര്യേണ കര്തവ്യം കൃച്ച്രാസ്വാപത്സു സംജയ।
07008038c പരാക്രമേദ്യഥാശക്ത്യാ തച്ച തസ്മിന്പ്രതിഷ്ഠിതം।।
സംജയ! കഷ്ട ആപത്തുഗളല്ലിയൂ ആര്യ കര്തവ്യവന്നു തള്ളദിദ്ദ അവനു പരാക്രമദിംദ യഥാശക്തി ഹോരാഡി അല്ലി നിംതിദ്ദനു.
07008039a മുഹ്യതേ മേ മനസ്താത കഥാ താവന്നിവര്ത്യതാം।
07008039c ഭൂയസ്തു ലബ്ധസംജ്ഞസ്ത്വാ പരിപ്രക്ഷ്യാമി സംജയ।।
സംജയ! അയ്യാ! നന്ന മനസ്സു മൂര്ഛെ ഹോഗുത്തിദെ. ഇദന്നു ഇല്ലിയേ നില്ലിസു. സംജ്ഞെഗളന്നു പഡെദ നംതര പുനഃ കേളുത്തേനെ.””
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ദ്രോണ പര്വണി ദ്രോണാഭിഷേക പര്വണി ധൃതരാഷ്ട്രശോകേ അഷ്ടമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ദ്രോണ പര്വദല്ലി ദ്രോണാഭിഷേക പര്വദല്ലി ധൃതരാഷ്ട്രശോക എന്നുവ എംടനേ അധ്യായവു.