প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
দ্ৰোণ পৰ্ৱ
দ্ৰোণাভিষেক পৰ্ৱ
অধ্যায 5
সাৰ
ভীষ্মন নংতৰ কৌৰৱ সেনাপতিযু যাৰাগবেকॆংদু দুৰ্যোধননু কৰ্ণনন্নু কেল়লু, কৰ্ণনু দ্ৰোণন হॆসৰন্নু সূচিসুৱুদু (1-20). দুৰ্যোধননু দ্ৰোণনন্নু সেনাপতিযন্নাগি অভিষেকিসিদুদু (21-40).
07005001 সংজয উৱাচ।
07005001a ৰথস্থং পুৰুষৱ্যাঘ্ৰং দৃষ্ট্ৱা কৰ্ণমৱস্থিতং।
07005001c হৃষ্টো দুৰ্যোধনো ৰাজন্নিদং ৱচনমব্ৰৱীত্।।
সংজযনু হেল়িদনু: “ৰাজন্! ৰথদল্লি নিংতিদ্দ পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ কৰ্ণনন্নু নোডি হৃষ্টনাদ দুৰ্যোধননু ঈ মাতন্নাডিনু:
07005002a সনাথমিদমত্যৰ্থং ভৱতা পালিতং বলং।
07005002c মন্যে কিং তু সমৰ্থং যদ্ধিতং তত্সংপ্ৰধাৰ্যতাং।।
“নিন্নিংদ পালিতৱাদ ঈ সেনॆযু ঈগ নাযকনন্নু পডॆদিদॆ. ঈগ নীনু এনু মাডুৱুদু ऒল়্ল়ॆযদॆংদু অভিপ্ৰায পডুত্তীযো অদৰংতॆযে আগলি!”
07005003 কৰ্ণ উৱাচ।
07005003a ব্ৰূহি তত্পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ ত্ৱং হি প্ৰাজ্ঞতমো নৃপ।
07005003c যথা চাৰ্থপতিঃ কৃত্যং পশ্যতে ন তথেতৰঃ।।
কৰ্ণনু হেল়িদনু: “পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ! নৃপ! নিনগॆ ऎল্লৰিগিংত হॆচ্চু তিল়িদিদॆ. নীনে হেল়ু. ৰাজনু এনু মাডবেকॆংদু যোচিসিৰুত্তানো অদন্নু ইন্নॊব্বৰু যোচিসি হেল়লিক্কাগুৱুদিল্ল.
07005004a তে স্ম সৰ্ৱে তৱ ৱচঃ শ্ৰোতুকামা নৰেশ্ৱৰ।
07005004c নান্যায্যং হি ভৱান্ৱাক্যং ব্ৰূযাদিতি মতিৰ্মম।।
নৰেশ্ৱৰ! ইল্লি নাৱॆল্লৰূ নিন্ন মাতুগল়ন্নু কেল়লু বযসিদ্দেৱॆ. নীনু অন্যাযদ মাতুগল়ন্নু হেল়ুৱুদে ইল্লৱॆংদু নন্ন অভিপ্ৰায.”
07005005 দুৰ্যোধন উৱাচ।
07005005a ভীষ্মঃ সেনাপ্ৰণেতাসীদ্ৱযসা ৱিক্ৰমেণ চ।
07005005c শ্ৰুতেন চ সুসংপন্নঃ সৰ্ৱৈৰ্যোধগুণৈস্তথা।।
দুৰ্যোধননু হেল়িদনু: “ৱযস্সু, ৱিক্ৰম, ৱিদ্যॆ মত্তু যোধনল্লিৰবেকাদ ऎল্ল গুণগল়িংদ সুসংপন্ননাগিদ্দ ভীষ্মনু নম্ম সেনাপতিযাগিদ্দনু.
07005006a তেনাতিযশসা কৰ্ণ ঘ্নতা শত্ৰুগণান্মম।
07005006c সুযুদ্ধেন দশাহানি পালিতাঃ স্মো মহাত্মনা।।
কৰ্ণ! অতি যশস্ৱিযাগিদ্দ আ মহাত্মনু নন্ন শত্ৰুগণগল়ন্নু সংহৰিসুত্ত উত্তমৱাগি যুদ্ধমাডি হত্তু দিনগল়ু নম্মন্নু পালিসিদনু.
07005007a তস্মিন্নসুকৰং কৰ্ম কৃতৱত্যাস্থিতে দিৱং।
07005007c কং নু সেনাপ্ৰণেতাৰং মন্যসে তদনংতৰং।।
অৱনু সাধিসলসাদ্যৱাদুদন্নু সাধিসি স্ৱৰ্গদ দাৰিযন্নু হিডিদিদ্দানॆ. অৱন নংতৰ যাৰন্নু সেনাপতিযন্নাগি মাডবেকॆংদু নিন্ন অভিপ্ৰায?
07005008a ন ঋতে নাযকং সেনা মুহূৰ্তমপি তিষ্ঠতি।
07005008c আহৱেষ্ৱাহৱশ্ৰেষ্ঠ নেতৃহীনেৱ নৌৰ্জলে।।
আহৱশ্ৰেষ্ঠ! নাযকনিল্লদে যুদ্ধদল্লি সেনॆযু নীৰিনল্লি নাযকনিল্লদ দোণিযংতॆ মুহূৰ্তকালৱূ নিল্ললাৰদু.
07005009a যথা হ্যকৰ্ণধাৰা নৌ ৰথশ্চাসাৰথিৰ্যথা।
07005009c দ্ৰৱেদ্যথেষ্টং তদ্ৱত্দৃতে সেনাপতিং বলং।।
নডॆসুৱৱনিল্লদ দোণিযংতॆ, সাৰথিযিল্লদ ৰথদংতॆ সেনাপতিযিল্লদ সেনॆযু ইষ্টবংদল্লি ওডি হোগুৱুদিল্লৱে?
07005010a স ভৱান্ৱীক্ষ্য সৰ্ৱেষু মামকেষু মহাত্মসু।
07005010c পশ্য সেনাপতিং যুক্তমনু শাংতনৱাদিহ।।
ঈগ নীনু নন্নৱৰাদ মহাত্মৰল্লি শাংতনৱনংতॆ সেনাপতিযাগলু যুক্তনাৰॆংদু নোডু!
07005011a যং হি সেনাপ্ৰণেতাৰং ভৱান্ৱক্ষ্যতি সংযুগে।
07005011c তং ৱযং সহিতাঃ সৰ্ৱে প্ৰকৰিষ্যাম মাৰিষ।।
মাৰিষ! যাৰন্নু নীনু সংযুগদল্লি সেনাপতিযॆংদু আৰিসুত্তীযো অৱনন্নে নাৱॆল্লৰূ সেৰি সেনাপতিযॆংদু মাডোণ!”
07005012 কৰ্ণ উৱাচ।
07005012a সৰ্ৱ এৱ মহাত্মান ইমে পুৰুষসত্তমাঃ।
07005012c সেনাপতিত্ৱমৰ্হংতি নাত্ৰ কাৰ্যা ৱিচাৰণা।।
কৰ্ণনু হেল়িদনু: “ঈ ऎল্ল মহাত্ম পুৰুষসত্তমৰূ সেনাপতিযাগলু অৰ্হৰাগিদ্দাৰॆ. অদৰল্লি ৱিচাৰণॆ মাডুৱুদেনূ ইল্ল.
07005013a কুলসংহননজ্ঞানৈৰ্বলৱিক্ৰমবুদ্ধিভিঃ।
07005013c যুক্তাঃ কৃতজ্ঞা হ্ৰীমংত আহৱেষ্ৱনিৱৰ্তিনঃ।।
ऎল্লৰূ কুলীনৰু. যুদ্ধদ জ্ঞানৱুল়্ল়ৱৰু. ৱিক্ৰম বুদ্ধিযুল়্ল়ৱৰু. কৃতজ্ঞৰু. নাচিকॆযিদ্দৱৰু. মত্তু যুদ্ধদিংদ পলাযন মাডদৱৰু.
07005014a যুগপন্ন তু তে শক্যাঃ কৰ্তুং সৰ্ৱে পুৰঃসৰাঃ।
07005014c এক এৱাত্ৰ কৰ্তৱ্যো যস্মিন্ৱৈশেষিকা গুণাঃ।।
আদৰॆ অৱৰॆল্লৰূ এক কালদল্লি নাযকৰাগলাৰৰু. ৱিশেষ গুণগল়িৰুৱ ऒব্বনন্নে নাযকনন্নাগি মাডবেকু.
07005015a অন্যোন্যস্পৰ্ধিনাং তেষাং যদ্যেকং সত্কৰিষ্যসি।
07005015c শেষা ৱিমনসো ৱ্যক্তং ন যোত্স্যংতে হি ভাৰত।।
ভাৰত! অন্যোন্যৰॊডনॆ স্পৰ্ধিসুৱ অৱৰল্লি যাৰॊব্বনন্নু নীনু সত্কৰিসিদৰূ উল়িদৱৰু বেসৰ পট্টুকॊংডু যুদ্ধমাডদে ইৰবহুদু.
07005016a অযং তু সৰ্ৱযোধানামাচাৰ্যঃ স্থৱিৰো গুৰুঃ।
07005016c যুক্তঃ সেনাপতিঃ কৰ্তুং দ্ৰোণঃ শস্ত্ৰভৃতাং ৱৰঃ।।
ঈ সৰ্ৱযোধৰ আচাৰ্য, ৱৃদ্ধ গুৰু, শস্ত্ৰভৃতৰল্লি শ্ৰেষ্ঠ দ্ৰোণনন্নু সেনাপতিযন্নাগি মাডুৱুদু যুক্তৱাগিদॆ.
07005017a কো হি তিষ্ঠতি দুৰ্ধৰ্ষে দ্ৰোণে ব্ৰহ্মৱিদুত্তমে।
07005017c সেনাপতিঃ স্যাদন্যোঽস্মাচ্চুক্ৰাংগিৰসদৰ্শনাত্।।
শুক্ৰ মত্তু অংগিৰসৰংতॆ তোৰুৱ ঈ ব্ৰহ্মৱিদুত্তম দুৰ্ধৰ্ষ দ্ৰোণনন্নু বিট্টু বেৰॆ যাৰুতানে সেনাপতিযাগলু নিল্লুত্তাৰॆ?
07005018a ন চ স হ্যস্তি তে যোধঃ সৰ্ৱৰাজসু ভাৰত।
07005018c যো দ্ৰোণং সমৰে যাংতং নানুযাস্যতি সংযুগে।।
ভাৰত! ঈ সৰ্ৱ ৰাজৰল্লি সমৰদল্লি হোগুত্তিৰুৱ দ্ৰোণনন্নু অনুসৰিসদে ইৰুৱৱৰু যাৰূ ইল্ল.
07005019a এষ সেনাপ্ৰণেতাৰং এষ শস্ত্ৰভৃতামপি।
07005019c এষ বুদ্ধিমতাং চৈৱ শ্ৰেষ্ঠো ৰাজন্গুৰুশ্চ তে।।
ৰাজন্! ইৱনু সেনা প্ৰণেতাৰ. ইৱনু শস্ত্ৰভৃতৰল্লি শ্ৰেষ্ঠনূ কূড. ইৱনু বুদ্ধিৱংতৰল্লি কূড শ্ৰেষ্ঠ. মত্তু ইৱনু নিন্ন গুৰুৱূ হৌদু.
07005020a এৱং দুৰ্যোধনাচাৰ্যমাশু সেনাপতিং কুৰু।
07005020c জিগীষংতোঽসুৰান্সংখ্যে কাৰ্ত্তিকেযমিৱামৰাঃ।।
দুৰ্যোধন! হীগিৰুৱ আচাৰ্যনন্নু সেনাপতিযন্নাগি মাডু. অৱনু কাৰ্তিকেযনু অমৰৰিগॆ অসুৰৰন্নু গॆদ্দুকॊট্টংতॆ নিনগॆ জযৱন্নু নীডুত্তানॆ.””
07005021 সংজয উৱাচ।
07005021a কৰ্ণস্য ৱচনং শ্ৰুত্ৱা ৰাজা দুৰ্যোধনস্তদা।
07005021c সেনামধ্যগতং দ্ৰোণমিদং ৱচনমব্ৰৱীত্।।
সংজযনু হেল়িদনু: “কৰ্ণন মাতন্নু কেল়ি ৰাজা দুৰ্যোধননু সেনॆয মধ্য হোগি দ্ৰোণনিগॆ ঈ মাতন্নাডিদনু:
07005022a ৱৰ্ণশ্ৰৈষ্ঠ্যাত্কুলোত্পত্ত্যা শ্ৰুতেন ৱযসা ধিযা।
07005022c ৱীৰ্যাদ্দাক্ষ্যাদধৃষ্যত্ৱাদৰ্থজ্ঞানান্নযাজ্জযাত্।।
07005023a তপসা চ কৃতজ্ঞত্ৱাদ্ৱৃদ্ধঃ সৰ্ৱগুণৈৰপি।
07005023c যুক্তো ভৱত্সমো গোপ্তা ৰাজ্ঞামন্যো ন ৱিদ্যতে।।
“ৱৰ্ণদ শ্ৰেষ্ঠতॆযল্লি, জন্মতাল়িদ কুলদল্লি, শস্ত্ৰজ্ঞানদল্লি, ৱযস্সিনল্লি, বুদ্ধিযল্লি, ৱীৰ্যদল্লি, দক্ষতॆযল্লি, অজেযত্ৱদল্লি, অৰ্থজ্ঞানদল্লি, জযদল্লি, তপস্সিনল্লি, কৃতজ্ঞতॆযল্লি মত্তু ইতৰ সৰ্ৱ গুণগল়ল্লি নিমগॆ সমনাগিৰুৱৱৰু মত্তু ৰক্ষকৰু যাৰূ ইল্লৱॆংদু ৰাজনিগॆ তিল়িদিদॆ.
07005024a স ভৱান্পাতু নঃ সৰ্ৱান্ৱিবুধানিৱ ৱাসৱঃ।
07005024c ভৱন্নেত্ৰাঃ পৰাং জেতুমিচ্চামো দ্ৱিজসত্তম।।
দ্ৱিজসত্তম! ৱাসৱনু দেৱতॆগল়ন্নু হেগো হাগॆ নীৱু নম্মॆল্লৰন্নূ ৰক্ষিসবেকু. নিম্ম নেতৃত্ৱদল্লি শত্ৰুগল়ন্নু জযিসলু ইচ্ছিসুত্তেনॆ.
07005025a ৰুদ্ৰাণামিৱ কাপালী ৱসূনামিৱ পাৱকঃ।
07005025c কুবেৰ ইৱ যক্ষাণাং মৰুতামিৱ ৱাসৱঃ।।
07005026a ৱসিষ্ঠ ইৱ ৱিপ্ৰাণাং তেজসামিৱ ভাস্কৰঃ।
07005026c পিতৄণামিৱ ধৰ্মোঽথ আদিত্যানামিৱাংবুৰাট্।।
07005027a নক্ষত্ৰাণামিৱ শশী দিতিজানামিৱোশনাঃ।
07005027c শ্ৰেষ্ঠঃ সেনাপ্ৰণেতৄণাং স নঃ সেনাপতিৰ্ভৱ।।
ৰুদ্ৰৰল্লি কপালিযংতॆ, ৱসুগল়ল্লি পাৱকনংতॆ, যক্ষৰল্লি কুবেৰনংতॆ, মৰুতৰল্লি ৱাসৱনংতॆ, ৱিপ্ৰৰল্লি ৱসিষ্ঠনংতॆ, তেজস্ৱিগল়ল্লি ভাস্কৰনংতॆ, পিতৃগল়ল্লি ধৰ্মনংতॆ, আদিত্যৰল্লি সূৰ্যনংতॆ, নক্ষত্ৰগল়ল্লি শশিযংতॆ, দৈত্যৰল্লি শুক্ৰনংতॆ সেনাপতিগল়ল্লি শ্ৰেষ্ঠনাগি নন্ন সেনাপতিযাগু.
07005028a অক্ষৌহিণ্যো দশৈকা চ ৱশগাঃ সংতু তেঽনঘ।
07005028c তাভিঃ শত্ৰূন্প্ৰতিৱ্যূহ্য জহীংদ্ৰো দানৱানিৱ।।
অনঘ! ঈ হন্নॊংদু অক্ষৌহিণিগল়ু নিন্ন ৱশদল্লি বংদিৱॆ. নীনূ শত্ৰুগল় প্ৰতিযাগি ৱ্যূহৱন্নু ৰচিসি দানৱৰন্নু ইংদ্ৰনু হেগো হাগॆ শত্ৰুগল়ন্ন্নু সংহৰিসু.
07005029a প্ৰযাতু নো ভৱানগ্ৰে দেৱানামিৱ পাৱকিঃ।
07005029c অনুযাস্যামহে ত্ৱাজৌ সৌৰভেযা ইৱৰ্ষভং।।
পাৱকী কাৰ্তিকেযনু দেৱসেনॆয অগ্ৰভাগদল্লি হোগুৱংতॆ নিৱু নম্ম মুংভাগদল্লি নডॆযিৰি. হসুগল়ু হোৰিযন্নু অনুসৰিসুৱংতॆ নাৱু নিম্মন্নু হিংবালিসি বৰুত্তেৱॆ.
07005030a উগ্ৰধন্ৱা মহেষ্ৱাসো দিৱ্যং ৱিস্ফাৰযন্ধনুঃ।
07005030c অগ্ৰে ভৱংতং দৃষ্ট্ৱা নো নাৰ্জুনঃ প্ৰসহিষ্যতে।।
দিৱ্য ধনুস্সন্নু টেংকৰিসি মুংদিৰুৱ মহেষ্ৱাস উগ্ৰধন্ৱি নিম্মন্নু নোডি অৰ্জুননু প্ৰহৰিসুৱুদিল্ল.
07005031a ধ্ৰুৱং যুধিষ্ঠিৰং সংখ্যে সানুবংধং সবাংধৱং।
07005031c জেষ্যামি পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ ভৱান্সেনাপতিৰ্যদি।।
পুৰুষৱ্যাঘ্ৰ! ऒংদুৱেল়ॆ নীৱু নন্ন সেনাপতিযাদৰॆ যুদ্ধদল্লি বাংধৱৰু মত্তু অনুযাযিগল়ॊংদিগॆ যুধিষ্ঠিৰনন্নু গॆল্লুত্তেনॆ ऎন্নুৱুদৰল্লি সংশযৱিল্ল.”
07005032a এৱমুক্তে ততো দ্ৰোণে জযেত্যূচুৰ্নৰাধিপাঃ।
07005032c সিংহনাদেন মহতা হৰ্ষযংতস্তৱাত্মজং।।
দ্ৰোণনিগॆ হীগॆ হেল়লু জযুৱাগলॆংদু নৰাধিপৰু কূগি হেল়ি, মহা সিংহনাদদিংদ নিন্ন মগনন্নু হৰ্ষিসিদৰু.
07005033a সৈনিকাশ্চ মুদা যুক্তা ৱৰ্ধযংতি দ্ৱিজোত্তমং।
07005033c দুৰ্যোধনং পুৰস্কৃত্য প্ৰাৰ্থযংতো মহদ্যশঃ।।
সংতোষদিংদ সৈনিকৰু দ্ৱিজোত্তমনিগॆ জযকাৰ হাকিদৰু. দুৰ্যোধননন্নু মুংদিৰিসিকॊংডু মহদ্যশনন্নু বেডিকॊংডৰু.
07005034 দ্ৰোণ উৱাচ।
07005034a ৱেদং ষডংগং ৱেদাহমৰ্থৱিদ্যাং চ মানৱীং।
07005034c ত্ৰৈযংবকমথেষ্ৱস্ত্ৰমস্ত্ৰাণি ৱিৱিধানি চ।।
দ্ৰোণনু হেল়িদনু: “আৰূ অংগগল়ॊংদিগॆ ৱেদৱন্নু তিল়িদিদ্দেনॆ. মনুৱিন অৰ্থৱিদ্যॆযন্নূ নানু তিল়িদুকॊংডিদ্দেনॆ. ত্ৰৈযংবকন ৱিৱিধ ইষ্ৱস্ত্ৰগল়ন্নূ অৰিতিদ্দেনॆ.
07005035a যে চাপ্যুক্তা মযি গুণা ভৱদ্ভিৰ্জযকাংক্ষিভিঃ।
07005035c চিকীৰ্ষুস্তানহং সত্যান্যোধযিষ্যামি পাংডৱান্।।
ৱিজযকাংক্ষিগল়াদ নীৱু নন্ন এনॆল্ল গুণগল়িৱॆযॆংদু হেল়িদিৰো অৱॆল্লৱন্নূ সত্যৱাগিসলু পাংডৱৰॊডনॆ হোৰাডুত্তেনॆ.””
07005036 সংজয উৱাচ।
07005036a স এৱমভ্যনুজ্ঞাতশ্চক্ৰে সেনাপতিং ততঃ।
07005036c দ্ৰোণং তৱ সুতো ৰাজন্ৱিধিদৃষ্টেন কৰ্মণা।।
সংজযনু হেল়িদনু: “হীগॆ অৱনু অনুজ্ঞॆযন্নু নীডলু ৰাজন্! নিন্ন মগনু দ্ৰোণনন্নু ৱিধিৱত্তাদ কৰ্মগল়িংদ সেনাপতিযন্নাগি মাডিদনু.
07005037a অথাভিষিষিচুৰ্দ্ৰোণং দুৰ্যোধনমুখা নৃপাঃ।
07005037c সেনাপত্যে যথা স্কংদং পুৰা শক্ৰমুখাঃ সুৰাঃ।।
আগ দুৰ্যোধনপ্ৰমুখৰাদ নৃপৰু হিংদॆ শক্ৰন নাযকত্ৱদল্লি সুৰৰু হেগॆ স্কংদনন্নু হেগো হাগॆ দ্ৰোণনন্নু সেনাপতিযনগি অভিষেকিসিদৰু.
07005038a ততো ৱাদিত্ৰঘোষেণ সহ পুংসাং মহাস্ৱনৈঃ।
07005038c প্ৰাদুৰাসীত্কৃতে দ্ৰোণে হৰ্ষঃ সেনাপতৌ তদা।।
আগ মংগল় ৱাদ্যগল় ঘোষগল়িংদ পুৰুষৰ মহাকূগুগল়ॊডনॆ হৰ্ষদিংদ দ্ৰোণনন্নু সেনাপতিযন্নাগি মাডলাযিতু.
07005039a ততঃ পুণ্যাহঘোষেণ স্ৱস্তিৱাদস্ৱনেন চ।
07005039c সংস্তৱৈৰ্গীতশব্দৈশ্চ সূতমাগধবংদিনাং।।
07005040a জযশব্দৈৰ্দ্ৱিজাগ্ৰ্যাণাং সুভগানৰ্তিতৈস্তথা।
07005040c সত্কৃত্য ৱিধিৱদ্ৰোণং জিতান্মন্যংত পাংডৱান্।।
পুণ্যাহঘোষ, স্ৱস্তিৱাচন, সূত-ৱংদি-মাগধৰ হॊগল়িকॆ, সংগীত, শ্ৰেষ্ঠ ব্ৰাহ্মণৰিংদ জযাশিষগল়ু, নৃত্যগাতিযৰিংদ নৰ্তন ইত্যাদিগল়িংদ দ্ৰোণনন্নু যথাৱিধিযাগি সত্কৰিসিদ কৌৰৱৰু পাংডৱৰন্নু গॆদ্দॆৱॆংদে ভাৱিসিদৰু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে দ্ৰোণ পৰ্ৱণি দ্ৰোণাভিষেক পৰ্ৱণি দ্ৰোণপ্ৰোত্সাহনে পংচমোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি দ্ৰোণ পৰ্ৱদল্লি দ্ৰোণাভিষেক পৰ্ৱদল্লি দ্ৰোণপ্ৰোত্সাহন ऎন্নুৱ ঐদনে অধ্যাযৱু.