પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
દ્રોણ પર્વ
દ્રોણાભિષેક પર્વ
અધ્યાય 3
સાર
કર્ણનુ ભીષ્મનિગॆ તાનુ યુદ્ધક્કॆ હॊરડલુ અનુમતિયન્નુ કેળિદુદુ (1-23).
07003001 સંજય ઉવાચ।
07003001a શરતલ્પે મહાત્માનં શયાનમમિતૌજસં।
07003001c મહાવાતસમૂહેન સમુદ્રમિવ શોષિતં।।
07003002a દિવ્યૈરસ્ત્રૈર્મહેષ્વાસં પાતિતં સવ્યસાચિના।
07003002c જયાશાં તવ પુત્રાણાં સંભગ્નાં શર્મ વર્મ ચ।।
07003003a અપારાણામિવ દ્વીપમગાધે ગાધમિચ્ચતાં।
07003003c સ્રોતસા યામુનેનેવ શરૌઘેણ પરિપ્લુતં।।
07003004a મહાંતમિવ મૈનાકમસહ્યં ભુવિ પાતિતં।
07003004c નભશ્ચ્યુતમિવાદિત્યં પતિતં ધરણીતલે।।
07003005a શતક્રતોરિવાચિંત્યં પુરા વૃત્રેણ નિર્જયં।
07003005c મોહનં સર્વસૈન્યસ્ય યુધિ ભીષ્મસ્ય પાતનં।।
07003006a કકુદં સર્વસૈન્યાનાં લક્ષ્મ સર્વધનુષ્મતાં।
07003006c ધનંજયશરવ્યાપ્તં પિતરં તે મહાવ્રતં।।
07003007a તં વીરશયને વીરં શયાનં પુરુષર્ષભં।
07003007c ભીષ્મમાધિરથિર્દૃષ્ટ્વા ભરતાનામમધ્યમં।।
07003008a અવતીર્ય રથાદાર્તો બાષ્પવ્યાકુલિતાક્ષરં।
07003008c અભિવાદ્યાંજલિં બદ્ધ્વા વંદમાનોઽભ્યભાષત।।
સંજયનુ હેળિદનુ: “મહા ચંડમારુતદિંદ શોષિતવાદ સમુદ્રદંતિદ્દ શરતલ્પદલ્લિ મલગિદ્દ, સવ્યસાચિય દિવ્યાસ્ત્રગળિંદ બીળિસલ્પટ્ટ મહેષ્વાસનન્નુ, જયવન્નુ બયસિદ્દ નિન્ન પુત્રર ऒડॆદુહોગિરુવ આશ્રયવૂ રક્ષॆયૂ આગિદ્દ, અપારવાદ અગાધવાદ આળક્કॆ હોગબયસિદવરિગॆ દ્વીપદંતિદ્દ, યમુનॆય પ્રવાહદંતિદ્દ શરસમૂહગળિંદ મુળુગિહોગિદ્દ, મહા મૈનાકદંતॆ ભૂમિય મેલॆ બિદ્દિરુવ, આકાશદિંદ કળચિદ આદિત્યનંતॆ ભૂમિય મેલॆ બિદ્દિદ્દ, હિંદॆ વૃત્રનિંદ સોતુહોગિદ્દ અચિંત્ય શતક્રતુવિનંતિદ્દ, યુદ્ધદલ્લિ સર્વસેનॆગળ પ્રીતિપાત્રનાગિદ્દ, ભીષ્મન પતનદિંદ સર્વસેનॆગળુ ભ્રાંતવાગિદ્દ, ऎલ્લ ધનુષ્મતર શિરોમણિયાગિદ્દ, ધનંજયન બાણગળિંદ વ્યાપ્તનાગિદ્દ નિન્ન તંદॆ મહાવ્રતનન્નુ, વીરશયનદલ્લિદ્દ આ વીરનન્નુ, મલગિદ્દ આ પુરુષર્ષભ, ભરતર અમધ્યમનાગિરુવ ભીષ્મનન્નુ નોડિ અદિરથનુ રથદિંદ ઇળિદુ આર્તનાગિ, કણ્ણીરિનિંદ વ્યાકુલગॊંડ માતિનલ્લિ કૈમુગિદુ અભિવાદિસિ નમસ્કરિસુત્તા હેળિદનુ:
07003009a કર્ણોઽહમસ્મિ ભદ્રં તે અદ્ય મા વદ ભારત।
07003009c પુણ્યયા ક્ષેમયા વાચા ચક્ષુષા ચાવલોકય।।
“ભારત! નાનુ કર્ણ. નિનગॆ મંગળવાગલિ. ઇંદુ નન્નॊડનॆ માતનાડુ! પુણ્ય ક્ષેમકર માતુ-દૃષ્ટિગળિંદ નન્નન્નુ નોડુ!
07003010a ન નૂનં સુકૃતસ્યેહ ફલં કશ્ચિત્સમશ્નુતે।
07003010c યત્ર ધર્મપરો વૃદ્ધઃ શેતે ભુવિ ભવાનિહ।।
ધર્મપર વૃદ્ધનાદ નીને ભૂમિય મેલॆ હીગॆ મલગિદ્દીયે ऎંદરॆ પુણ્યકર્મગળ ફલવુ ઇલ્લિ યારિગૂ દॊરॆયુવુદિલ્લવॆંદલ્લવે?
07003011a કોશસંજનને મંત્રે વ્યૂહપ્રહરણેષુ ચ।
07003011c નાથમન્યં ન પશ્યામિ કુરૂણાં કુરુસત્તમ।।
કુરુસત્તમ! કોશ સંગ્રહદલ્લિ, મંત્રાલોચનॆયલ્લિ, વ્યૂહરચનॆયલ્લિ, પ્રહરિસુવુદરલ્લિ કુરુગળ નાથનાગિ બેરॆ યારન્નૂ નાનુ કાણુત્તિલ્લ.
07003012a બુદ્ધ્યા વિશુદ્ધયા યુક્તો યઃ કુરૂંસ્તારયેદ્ભયાત્।
07003012c યોધાંસ્ત્વમપ્લવે હિત્વા પિતૃલોકં ગમિષ્યસિ।।
વિશુદ્ધ બુદ્ધિયિંદ યુક્તનાગિ કુરુગળન્નુ ભયદિંદ પારુગॊળિસિ, યુદ્ધદલ્લિ અનેક યોધરન્નુ સંહરિસિ પિતૃલોકક્કॆ હોગુત્તિરુવॆ?
07003013a અદ્ય પ્રભૃતિ સંક્રુદ્ધા વ્યાઘ્રા ઇવ મૃગક્ષયં।
07003013c પાંડવા ભરતશ્રેષ્ઠ કરિષ્યંતિ કુરુક્ષયં।।
ભરતશ્રેષ્ઠ! ઇંદિનિંદ પાંડવરુ ક્રુદ્ધરાગિ વ્યાઘ્રવુ મૃગગળન્નુ કॊલ્લુવંતॆ કુરુગળ ક્ષયવન્નુ માડુત્તારॆ.
07003014a અદ્ય ગાંડીવઘોષસ્ય વીર્યજ્ઞાઃ સવ્યસાચિનઃ।
07003014c કુરવઃ સંત્રસિષ્યંતિ વજ્રપાણેરિવાસુરાઃ।।
ઇંદુ સવ્યસાચિય વીર્યવન્નુ તિળિદ કુરુગળુ ગાંડીવઘોષદિંદાગિ વજ્રપાણિયન્નુ અસુરરુ હેગો હાગॆ તડॆદુકॊળ્ળલારરુ.
07003015a અદ્ય ગાંડીવમુક્તાનામશનીનામિવ સ્વનઃ।
07003015c ત્રાસયિષ્યતિ સંગ્રામે કુરૂનન્યાંશ્ચ પાર્થિવાન્।।
ઇંદુ સિડિલિનંતॆ ગુડુગુવ ગાંડીવદિંદ હॊરટ બાણગળુ સંગ્રામદલ્લિ કુરુગળન્નૂ અન્ય પાર્થિવરન્નૂ ત્રાસગॊળિસલિવॆ.
07003016a સમિદ્ધોઽગ્નિર્યથા વીર મહાજ્વાલો દ્રુમાન્દહેત્।
07003016c ધાર્તરાષ્ટ્રાન્પ્રધક્ષ્યંતિ તથા બાણાઃ કિરીટિનઃ।।
વીર! મહાજ્વાલॆય અગ્નિયલ્લિ વૃક્ષગળુ હેગॆ સુટ્ટુહોગુત્તવॆયો હાગॆ કિરીટિય બાણગળિંદ ધાર્તરાષ્ટ્રરુ ભસ્મવાગલિદ્દારॆ.
07003017a યેન યેન પ્રસરતો વાય્વગ્ની સહિતૌ વને।
07003017c તેન તેન પ્રદહતો ભગવંતૌ યદિચ્ચતઃ।।
વાયુ મત્તુ અગ્નિયરુ ऒટ્ટિગે વનદલ્લિ ऎલ્લॆલ્લિ પ્રસરિસુત્તારॆયો અલ્લલ્લિ સુડુવંતॆ ભગવંતરિબ્બરૂ ઇચ્છિસિદવરન્નુ સુડુત્તારॆ.
07003018a યાદૃશોઽગ્નિઃ સમિદ્ધો હિ તાદૃક્પાર્થો ન સંશયઃ।
07003018c યથા વાયુર્નરવ્યાઘ્ર તથા કૃષ્ણો ન સંશયઃ।।
અગ્નિયુ હેગॆ સુડુત્તાનો હાગॆ પાર્થ ऎન્નુવુદરલ્લિ સંશયવિલ્લ. હાગॆયે નરવ્યાઘ્ર! કૃષ્ણનુ વાયુ ऎન્નુવુદરલ્લિયૂ સંશયવિલ્લ.
07003019a નદતઃ પાંચજન્યસ્ય રસતો ગાંડિવસ્ય ચ।
07003019c શ્રુત્વા સર્વાણિ સૈન્યાનિ ત્રાસં યાસ્યંતિ ભારત।।
ભારત! પાંચજન્યદ ધ્વનિ મત્તુ ગાંડીવદ ટેંકારગળન્નુ કેળિ સર્વ સૈન્યગળૂ ભયોદ્વિગ્નરાગુત્તારॆ.
07003020a કપિધ્વજસ્ય ચોત્પાતે રથસ્યામિત્રકર્શિનઃ।
07003020c શબ્દં સોઢું ન શક્ષ્યંતિ ત્વાં ઋતે વીર પાર્થિવાઃ।।
વીર! નિન્નન્નુ બિટ્ટુ બેરॆ યાવ પાર્થિવરિગૂ કપિધ્વજ અમિત્રકર્શનન નુગ્ગિ બરુત્તિરુવ રથવન્નુ તડॆયલુ સાધ્યવિલ્લ.
07003021a કો હ્યર્જુનં રણે યોદ્ધું ત્વદન્યઃ પાર્થિવોઽર્હતિ।
07003021c યસ્ય દિવ્યાનિ કર્માણિ પ્રવદંતિ મનીષિણઃ।।
07003022a અમાનુષશ્ચ સંગ્રામસ્ત્ર્યંબકેન ચ ધીમતઃ।
07003022c તસ્માચ્ચૈવ વરઃ પ્રાપ્તો દુષ્પ્રાપશ્ચાકૃતાત્મભિઃ।।
યાર દિવ્ય કર્મગળન્નુ મનીષિણરુ માતનાડિકॊળ્ળુત્તિરુત્તારો, યાવ ધીમંતનુ ત્ર્યંબકનॊંદિગॆ અમાનુષ સંગ્રામવન્નુ નડॆસિ અવનિંદ વરવન્નુ પડॆદનો અંતહ દુષ્પ્રાપ કૃતાત્મ અર્જુનનॊંદિગॆ રણદલ્લિ હોરાડલુ બેરॆ યાવ પાર્થિવરૂ અર્હરલ્લ.
07003023a તમદ્યાહં પાંડવં યુદ્ધશૌંડં અમૃષ્યમાણો ભવતાનુશિષ્ટઃ।
07003023c આશીવિષં દૃષ્ટિહરં સુઘોરં ઇયાં પુરસ્કૃત્ય વધં જયં વા।।
ઇંદુ આ પાંડવ યુદ્ધશૌંડનન્નુ સહિસલાગદ નાનુ નિન્ન અનુજ્ઞॆયન્નુ પડॆદુ સર્પદ વિષદંતિરુવ, ઘોર દૃષ્ટિયિંદલે સંહરિસબલ્લ અવનન્નુ ગરવિસિ વધિસુત્તેનॆ અથવા જયવન્નુ ગળિસુત્તેનॆ.””
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે દ્રોણ પર્વણિ દ્રોણાભિષેક પર્વણિ કર્ણવાક્યે તૃતીયોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ દ્રોણ પર્વદલ્લિ દ્રોણાભિષેક પર્વદલ્લિ કર્ણવાક્ય ऎન્નુવ મૂરને અધ્યાયવુ.