പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ഭീഷ്മ പര്വ
ഭീഷ്മവധ പര്വ
അധ്യായ 117
സാര
ഭീഷ്മ-കര്ണര സംവാദ (1-34).
06117001 സംജയ ഉവാച।
06117001a തതസ്തേ പാര്ഥിവാഃ സര്വേ ജഗ്മുഃ സ്വാനാലയാന്പുനഃ।
06117001c തൂഷ്ണീംഭൂതേ മഹാരാജ ഭീഷ്മേ ശംതനുനംദനേ।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “മഹാരാജ! ശംതനുനംദന ഭീഷ്മനു സുമ്മനാഗലു അല്ലിദ്ദ പാര്ഥിവരെല്ലരൂ തമ്മ തമ്മ ഡേരെഗളിഗെ പുനഃ തെരളിദരു.
06117002a ശ്രുത്വാ തു നിഹതം ഭീഷ്മം രാധേയഃ പുരുഷര്ഷഭഃ।
06117002c ഈഷദാഗതസംത്രാസഃ ത്വരയോപജഗാമ ഹ।।
ഭീഷ്മനു ഹതനാദനെംദു കേളിദ പുരുഷര്ഷഭ രാധേയനു സംത്രാതനാഗി ത്വരെമാഡി അവനിരുവല്ലിഗെ ആഗമിസിദനു.
06117003a സ ദദര്ശ മഹാത്മാനം ശരതല്പഗതം തദാ।
06117003c ജന്മശയ്യാഗതം ദേവം കാര്ത്തികേയമിവ പ്രഭും।।
അല്ലി അവനു ദേവ കാര്ത്തികേയനു ഹുട്ടിദാഗ ദര്ബെയ ഹാസിന മേലെ മലഗിദ്ദംതെ ശര ശയ്യെയ മേലെ മലഗിദ്ദ ആ പ്രഭു മഹാത്മനന്നു നോഡിദനു.
06117004a നിമീലിതാക്ഷം തം വീരം സാശ്രുകംഠസ്തദാ വൃഷഃ।
06117004c അഭ്യേത്യ പാദയോസ്തസ്യ നിപപാത മഹാദ്യുതിഃ।।
അശ്രുകംഠനാഗിദ്ദ മഹാദ്യുതി വൃഷസേനനു കണ്ണു മുച്ചി മലഗിദ്ദ ആ വീരന പാദഗള മേലെ ബിദ്ദനു.
06117005a രാധേയോഽഹം കുരുശ്രേഷ്ഠ നിത്യം ചാഷ്കിഗതസ്തവ।
06117005c ദ്വേഷ്യോഽത്യംതമനാഗാഃ സന്നിതി ചൈനമുവാച ഹ।।
“കുരുശ്രേഷ്ഠ! നാനു രാധേയ! നോഡിദാഗലെല്ലാ നീനു നന്നന്നു അത്യംത കീളുമാഡി ദ്വേഷിസുത്തിദ്ദവനു.” എംദു അവനല്ലി മാതനാഡിദനു.
06117006a തച്ച്രുത്വാ കുരുവൃദ്ധഃ സ ബലാത്സംവൃത്തലോചനഃ।
06117006c ശനൈരുദ്വീക്ഷ്യ സസ്നേഹമിദം വചനമബ്രവീത്।।
അദന്നു കേളി കുരുവൃദ്ധനു പ്രയത്നപട്ടു കണ്ണുഗളന്നു തെരെദു, മെല്ലനേ അവനന്നു നോഡി സ്നേഹഭാവദിംദ ഈ മാതന്നാഡിദനു.
06117007a രഹിതം ധിഷ്ണ്യമാലോക്യ സമുത്സാര്യ ച രക്ഷിണഃ।
06117007c പിതേവ പുത്രം ഗാംഗേയഃ പരിഷ്വജ്യൈകബാഹുനാ।।
തന്ന രക്ഷകരന്നു കളുഹിസി ഏകാംതവാഗിദെയെംദു ഖചിതപഡിസികൊംഡു, തംദെയു മഗനന്നു ഹേഗോ ഹാഗെ ഗാംഗേയനു ഒംദേ തോളിനിംദ അവനന്നു ആലംഗിസിദനു.
06117008a ഏഹ്യേഹി മേ വിപ്രതീപ സ്പര്ധസേ ത്വം മയാ സഹ।
06117008c യദി മാം നാഭിഗച്ഛേഥാ ന തേ ശ്രേയോ ഭവേദ്ധ്രുവം।।
“ബാ! ബാ! നീനു യാവാഗലൂ നന്നൊഡനെ സ്പര്ധിസുത്തിദ്ദെ. ഇല്ലിഗെ നീനു ബാരദേ ഇദ്ദിദ്ദരെ നിനഗെ ഖംഡിതവാഗിയൂ ശ്രേയസ്സാഗുത്തിരലില്ല.
06117009a കൌംതേയസ്ത്വം ന രാധേയോ വിദിതോ നാരദാന്മമ।
06117009c കൃഷ്ണദ്വൈപായനാച്ചൈവ കേശവാച്ച ന സംശയഃ।।
നീനു കൌംതേയ. രാധേയനല്ലവെംദു നനഗെ നാരദനിംദ തിളിദിത്തു. കൃഷ്ണദ്വൈപായന മത്തു കേശവനിഗൂ ഇദു തിളിദിത്തു എന്നുവുദരല്ലി സംശയവില്ല.
06117010a ന ച ദ്വേഷോഽസ്തി മേ താത ത്വയി സത്യം ബ്രവീമി തേ।
06117010c തേജോവധനിമിത്തം തു പരുഷാണ്യഹമുക്തവാന്।।
മഗൂ! നിന്ന മേലെ നനഗെ ദ്വേഷവേനൂ ഇല്ല. നിനഗെ സത്യവന്നേ ഹേളുത്തിദ്ദേനെ. നിന്ന തേജോവധെഗോസ്കര കഠോര മാതുഗളന്നാഡുത്തിദ്ദെ.
06117011a അകസ്മാത്പാംഡവാന് ഹി ത്വം ദ്വിഷസീതി മതിര്മമ।
06117011c യേനാസി ബഹുശോ രൂക്ഷം ചോദിതഃ സൂര്യനംദന।।
ഏകെംദരെ നീനു അകസ്മാത്താഗി (വിനാകാരണ) പാംഡവരന്നു ദ്വേഷിസുത്തിരുവെ എംദു നന്ന അഭിപ്രായവാഗിത്തു. സൂര്യനംദന! ഇദരിംദാഗി നാനു നിന്ന മേലെ ബഹളഷ്ടു ബാരി കഠോരനാഗിദ്ദെ.
06117012a ജാനാമി സമരേ വീര്യം ശത്രുഭിര്ദുഃസഹം തവ।
06117012c ബ്രഹ്മണ്യതാം ച ശൌര്യം ച ദാനേ ച പരമാം ഗതിം।।
സമരദല്ലി നിന്ന വീര്യവന്നു, ശത്രുഗളിഗെ നീനു ദുഃസഹനെന്നുവുദന്നു, ബ്രഹ്മണ്യത്വവന്നൂ, ശൌര്യവന്നൂ, ദാനവന്നൂ, പരമ ഗതിയന്നൂ നാനു തിളിദുകൊംഡിദ്ദേനെ.
06117013a ന ത്വയാ സദൃശഃ കശ്ചിത്പുരുഷേഷ്വമരോപമ।
06117013c കുലഭേദം ച മത്വാഹം സദാ പരുഷമുക്തവാന്।।
അമരോപമനാഗിരുവ നിന്നംതഹ പുരുഷരു യാരൂ ഇല്ല. കുലഭേദവന്നു നീനു തരുത്തിരുവെയെംദു തിളിദു സദാ കഠോരവാഗി മാതനാഡുത്തിദ്ദെ.
06117014a ഇഷ്വസ്ത്രേ ഭാരസംധാനേ ലാഘവേഽസ്ത്രബലേ തഥാ।
06117014c സദൃശഃ ഫല്ഗുനേനാസി കൃഷ്ണേന ച മഹാത്മനാ।।
ധനുര്വിദ്യെയല്ലി, ബില്ലന്നു സംധാനമാഡുവുദരല്ലി, ലാഘവദല്ലി മത്തു അസ്ത്രബലദല്ലി നീനു ഫല്ഗുന മത്തു മഹാത്മ കൃഷ്ണന സദൃശനാഗിദ്ദീയെ.
06117015a കര്ണ രാജപുരം ഗത്വാ ത്വയൈകേന ധനുഷ്മതാ।
06117015c തസ്യാര്ഥേ കുരുരാജസ്യ രാജാനോ മൃദിതാ യുധി।।
കര്ണ! രാജപുരക്കെ ഹോഗി നീനു ധനുഷ്മതനു ഒബ്ബനേ കുരുരാജനിഗോസ്കര രാജരന്നു അപമാനഗൊളിസിദെ.
06117016a തഥാ ച ബലവാന്രാജാ ജരാസംധോ ദുരാസദഃ।
06117016c സമരേ സമരശ്ലാഘീ ത്വയാ ന സദൃശോഽഭവത്।।
ഹാഗെയേ ദുരാസദ ബലവാന് ജരാസംധനു സമരദല്ലി സമരശ്ലാഘിയാദ നിന്ന സരിസമനാഗിരലില്ല.
06117017a ബ്രഹ്മണ്യഃ സത്യവാദീ ച തേജസാര്ക ഇവാപരഃ।
06117017c ദേവഗര്ഭോഽജിതഃ സംഖ്യേ മനുഷ്യൈരധികോ ഭുവി।।
ബ്രഹ്മണ്യനാഗിരുവെ. സത്യവാദിയാഗിരുവെ. തേജസ്സിനല്ലി സൂര്യനംതിരുവെ. ദേവഗര്ഭനാഗിരുവെ. സമരല്ലി അജിതനാഗിരുവെ. ഭൂമിയല്ലി മനുഷ്യരിഗിംത അധികനാഗിരുവെ.
06117018a വ്യപനീതോഽദ്യ മന്യുര്മേ യസ്ത്വാം പ്രതി പുരാ കൃതഃ।
06117018c ദൈവം പുരുഷകാരേണ ന ശക്യമതിവര്തിതും।।
ഹിംദെ നിന്ന മേലെ ഇരിസികൊംഡിദ്ദ കോപവന്നു ഇംദു നാനു ത്യജിസുത്തിദ്ദേനെ. പുരുഷ കൃത്യദിംദ ദൈവവന്നു ബദലായിസലു ശക്യവില്ല.
06117019a സോദര്യാഃ പാംഡവാ വീരാ ഭ്രാതരസ്തേഽരിസൂദന।
06117019c സംഗച്ഛ തൈര്മഹാബാഹോ മമ ചേദിച്ഛസി പ്രിയം।।
അരിസൂദന! വീര പാംഡവരു നിന്ന സോദരരു. നീനു അവര അണ്ണ. മഹാബാഹോ! നനഗെ പ്രിയവാദുദന്നു മാഡബേകെംദു നീനു ബയസുവെയാദരെ അവരൊംദിഗെ സേരു.
06117020a മയാ ഭവതു നിര്വൃത്തം വൈരമാദിത്യനംദന।
06117020c പൃഥിവ്യാം സര്വരാജാനോ ഭവംത്വദ്യ നിരാമയാഃ।।
ആദിത്യനംദന! നന്ന പതനദൊംദിഗെ വൈരത്വവു കൊനെഗൊള്ളലി. പൃഥ്വിയ സര്വ രാജരൂ ഇംദു നിരാമയരാഗലി.”
06117021 കര്ണ ഉവാച।
06117021a ജാനാമ്യഹം മഹാപ്രാജ്ഞ സര്വമേതന്ന സംശയഃ।
06117021c യഥാ വദസി ദുര്ധര്ഷ കൌംതേയോഽഹം ന സൂതജഃ।।
കര്ണനു ഹേളിദനു: “മഹാപ്രാജ്ഞ! ഈ എല്ലവൂ നനഗെ തിളിദിദെ. ദുര്ധര്ഷ! നീനു ഹേളിദുദരല്ലി സംശയവില്ല. നാനു കൌംതേയ. സൂതജനല്ല.
06117022a അവകീര്ണസ്ത്വഹം കുംത്യാ സൂതേന ച വിവര്ധിതഃ।
06117022c ഭുക്ത്വാ ദുര്യോധനൈശ്വര്യം ന മിഥ്യാ കര്തുമുത്സഹേ।।
ആദരെ നാനു കുംതിയിംദ തിരസ്കരിസല്പട്ടു സൂതനിംദ വര്ധിതനാദെ. ദുര്യോധനന ഐശ്വര്യവന്നു ഭോഗിസി അദന്നു സുള്ളാഗിസലു മനസ്സില്ല.
06117023a വസു ചൈവ ശരീരം ച യദുദാരം തഥാ യശഃ।
06117023c സര്വം ദുര്യോധനസ്യാര്ഥേ ത്യക്തം മേ ഭൂരിദക്ഷിണ।
06117023e കോപിതാഃ പാംഡവാ നിത്യം മയാശ്രിത്യ സുയോധനം।।
ഭൂരിദക്ഷിണ! സംപത്തു, ശരീര, മക്കളു, പത്നിയരു, യശസ്സു എല്ലവന്നൂ ദുര്യോധനനിഗാഗി ത്യജിസിദ്ദേനെ. സുയോധനനന്നു ആശ്രയിസി നാനു നിത്യവൂ പാംഡവരന്നു കുപിതരന്നാഗി മാഡിദ്ദേനെ.
06117024a അവശ്യഭാവീ വൈ യോഽര്ഥോ ന സ ശക്യോ നിവര്തിതും।
06117024c ദൈവം പുരുഷകാരേണ കോ നിവര്തിതുമുത്സഹേത്।।
ആഗുവംഥഹുദു ബഹുഷഃ അവശ്യകവാഗിദെ മത്തു തഡെയലു സാധ്യവില്ല. പുരുഷ പ്രയത്നദിംദ ദൈവവന്നു ബദലായിസലു യാരിഗെ ഉത്സാഹവിദെ?
06117025a പൃഥിവീക്ഷയശംസീനി നിമിത്താനി പിതാമഹ।
06117025c ഭവദ്ഭിരുപലബ്ധാനി കഥിതാനി ച സംസദി।।
പിതാമഹ! നിമിത്തഗളു പൃഥ്വിയ ക്ഷയവന്നു സൂചിസുത്തിവെ. സംസദിയല്ലി നീനു ഇവുഗള കുരിതു തോരിസിദ്ദീയെ, മാതനാഡിദ്ദീയെ.
06117026a പാംഡവാ വാസുദേവശ്ച വിദിതാ മമ സര്വശഃ।
06117026c അജേയാഃ പുരുഷൈരന്യൈരിതി താംശ്ചോത്സഹാമഹേ।।
പാംഡവരു മത്തു വാസുദേവ ഇവരു അജേയ പുരുഷരെംദു നനഗെ എല്ലവൂ തിളിദിദെ. അവരൊംദിഗെ യുദ്ധമാഡലു ബയസുത്തേനെ.
06117027a അനുജാനീഷ്വ മാം താത യുദ്ധേ പ്രീതമനാഃ സദാ।
06117027c അനുജ്ഞാതസ്ത്വയാ വീര യുധ്യേയമിതി മേ മതിഃ।।
താത! പ്രീതിമനസ്കനാഗി നനഗെ സദാ യുദ്ധമാഡലു അനുമതിയന്നു നീഡു. വീര! നിന്ന അനുമതിയംതെ നാനു യുദ്ധമാഡബല്ലെ എംദു നന്ന അഭിപ്രായ.
06117028a ദുരുക്തം വിപ്രതീപം വാ സംരംഭാച്ചാപലാത്തഥാ।
06117028c യന്മയാപകൃതം കിം ചിത്തദനുക്ഷംതുമര്ഹസി।।
നാനു ഏനെല്ല കെട്ട മാതുഗളന്നു ആഡിദ്ദെനോ, അപമാനഗൊളിസിദ്ദെനോ, ചപലതെയിംദ ജഗളവാഡിദ്ദെനോ നന്നിംദാദ അവെല്ലവന്നു നീനു ക്ഷമിസബേകു.”
06117029 ഭീഷ്മ ഉവാച।
06117029a ന ചേച്ചക്യമഥോത്സ്രഷ്ടും വൈരമേതത്സുദാരുണം।
06117029c അനുജാനാമി കര്ണ ത്വാം യുധ്യസ്വ സ്വര്ഗകാമ്യയാ।।
ഭീഷ്മനു ഹേളിദനു: “കര്ണ! ഈ സുദാരുണ വൈരവന്നു കൊഡവി ഹാകലു ശക്യവില്ലവെംദാദരെ നിനഗെ അനുമതിയന്നു കൊഡുത്തേനെ. സ്വര്ഗവന്നു ബയസി യുദ്ധമാഡു.
06117030a വിമന്യുര്ഗതസംരംഭഃ കുരു കര്മ നൃപസ്യ ഹി।
06117030c യഥാശക്തി യഥോത്സാഹം സതാം വൃത്തേഷു വൃത്തവാന്।।
ഉത്തമര നഡതെയല്ലി നഡെദുകൊംഡു യഥാ ശക്തിയാഗി, ഉത്സാഹവിദ്ദഷ്ടു, സിട്ടന്നു ബിട്ടു, ദുഡുകദേ നൃപന കെലസവന്നു മാഡു.
06117031a അഹം ത്വാമനുജാനാമി യദിച്ഛസി തദാപ്നുഹി।
06117031c ക്ഷത്രധര്മജിതാഽല്ലോകാന്സംപ്രാപ്സ്യസി ന സംശയഃ।।
നാനു നിനഗെ അനുജ്ഞെയന്നു നീഡുത്തേനെ. ഏനു ഇച്ഛിസിദ്ദീയോ അദന്നു പഡെ. ക്ഷത്രധര്മദിംദ ലോകഗളന്നു ജയിസുത്തീയെ. സംശയവില്ല.
06117032a യുധ്യസ്വ നിരഹംകാരോ ബലവീര്യവ്യപാശ്രയഃ।
06117032c ധര്മോ ഹി യുദ്ധാച്ച്രേയോഽന്യത് ക്ഷത്രിയസ്യ ന വിദ്യതേ।।
ബലവീര്യഗളന്നു ആശ്രയിസി നിരഹംകാരനാഗി യുദ്ധമാഡു. ഏകെംദരെ ധര്മയുദ്ധവേ ക്ഷത്രിയനിഗെ ശ്രേയസ്കരവു. ബേരെ ഏനൂ തിളിദില്ല.
06117033a പ്രശമേ ഹി കൃതോ യത്നഃ സുചിരാത്സുചിരം മയാ।
06117033c ന ചൈവ ശകിതഃ കര്തും യതോ ധര്മസ്തതോ ജയഃ।।
ശാംതിയന്നു തരലു നാനു ദീര്ഘകാല ബഹളഷ്ടു പ്രയത്ന മാഡിദെ. ആദരെ അദന്നു മാഡലു ശക്യനാഗലില്ല. എല്ലി ധര്മവിദെയോ അല്ലി ജയവിദെ.””
06117034 സംജയ ഉവാച।
06117034a ഏവം ബ്രുവംതം ഗാംഗേയമഭിവാദ്യ പ്രസാദ്യ ച।
06117034c രാധേയോ രഥമാരുഹ്യ പ്രായാത്തവ സുതം പ്രതി।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “ഹീഗെ ഹേളിദ ഗാംഗേയനന്നു വംദിസി, പ്രസന്നഗൊളിസി രാധേയനു രഥവന്നേരി നിന്ന മഗന ബളിഗെ ഹൊരടനു.””
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മ പര്വണി ഭീഷ്മവധ പര്വണി ഭീഷ്മകര്ണസംവാദേ സപ്തദശാധികശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മ പര്വദല്ലി ഭീഷ്മവധ പര്വദല്ലി ഭീഷ്മകര്ണസംവാദ എന്നുവ നൂരാഹദിനേളനേ അധ്യായവു.
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മ പര്വണി ഭീഷ്മവധ പര്വഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മ പര്വദല്ലി ഭീഷ്മവധ പര്വവു.
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മ പര്വഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മ പര്വവു.
ഇദൂവരെഗിന ഒട്ടു മഹാപര്വഗളു-6/18, ഉപപര്വഗളു-64/100, അധ്യായഗളു-977/1995, ശ്ലോകഗളു-33170/73784.