പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ഭീഷ്മ പര്വ
ഭീഷ്മവധ പര്വ
അധ്യായ 113
സാര
ഭീഷ്മപരാക്രമ (1-49).
06113001 സംജയ ഉവാച।
06113001a ഏവം വ്യൂഢേഷ്വനീകേഷു ഭൂയിഷ്ഠമനുവര്തിഷു।
06113001c ബ്രഹ്മലോകപരാഃ സര്വേ സമപദ്യംത ഭാരത।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “ഭാരത! ഈ രീതി വ്യൂഹഗൊംഡ സേനെഗളു പലായന മാഡദേ നിംതുകൊംഡു എല്ലരൂ ബ്രഹ്മലോകപരരാഗി സേരിദ്ദരു.
06113002a ന ഹ്യനീകമനീകേന സമസജ്ജത സംകുലേ।
06113002c ന രഥാ രഥിഭിഃ സാര്ധം ന പദാതാഃ പദാതിഭിഃ।।
06113003a അശ്വാ നാശ്വൈരയുധ്യംത ന ഗജാ ഗജയോധിഭിഃ।
06113003c മഹാന്വ്യതികരോ രൌദ്രഃ സേനയോഃ സമപദ്യത।।
ആഗ സേനെ സേനെഗളൊഡനെ സംകുലയുദ്ധവു പ്രാരംഭവായിതു. രഥികരു രഥികരൊഡനെ, പദാതിഗളു പദാതിഗളൊഡനെ, അശ്വയോധരു അശ്വയോധരൊഡനെ മത്തു ഗജയോധരു ഗജയോധരൊഡനെ യുദ്ധമാഡലില്ല. നിയമഗളന്നു ഉല്ലംഘിസി സേനെഗള മധ്യെ മഹാ രൌദ്ര യുദ്ധവുംടായിതു.
06113004a നരനാഗരഥേഷ്വേവം വ്യവകീര്ണേഷു സര്വശഃ।
06113004c ക്ഷയേ തസ്മിന്മഹാരൌദ്രേ നിര്വിശേഷമജായത।।
എല്ലെഡെയല്ലിയൂ ചദുരിഹോഗിദ്ദ നര-രഥ-അശ്വ-ഗജസേനെഗള നഡുവെ നഡെദ ആ മഹാരൌദ്ര ക്ഷയകാരക യുദ്ധദല്ലി പരസ്പരര നഡുവെ വ്യത്യാസവേ ഇല്ലദംതായിതു.
06113005a തതഃ ശല്യഃ കൃപശ്ചൈവ ചിത്രസേനശ്ച ഭാരത।
06113005c ദുഃശാസനോ വികര്ണശ്ച രഥാനാസ്ഥായ സത്വരാഃ।
06113005e പാംഡവാനാം രണേ ശൂരാ ധ്വജിനീം സമകംപയന്।।
ആഗ ഭാരത! ശൂരരാദ ശല്യ, കൃപ, ചിത്രസേന, ദുഃശാസന, വികര്ണരു കാംതിയുക്ത രഥഗളന്നേരി രണദല്ലി പാംഡവര സേനെഗളന്നു നഡുഗിസിദരു.
06113006a സാ വധ്യമാനാ സമരേ പാംഡുസേനാ മഹാത്മഭിഃ।
06113006c ത്രാതാരം നാധ്യഗച്ഛദ്വൈ മജ്ജമാനേവ നൌര്ജലേ।।
ആ മഹാത്മരിംദ വധിസല്പഡുത്തിദ്ദ പാംഡവസേനെയു ചംഡമാരുതക്കെ സിലുകി നീരിന മേലിരുവ ദോണിയു എല്ലെല്ലോ സെളെദൊയ്യല്പഡുവംതെ ദിക്കുപാലായിതു.
06113007a യഥാ ഹി ശൈശിരഃ കാലോ ഗവാം മര്മാണി കൃംതതി।
06113007c തഥാ പാംഡുസുതാനാം വൈ ഭീഷ്മോ മര്മാണ്യകൃംതത।।
ഹേഗെ ശിശിര ഋതുവിന ഛളിയു ഗോവുഗള മര്മാംഗഗളന്നു കത്തരിസുവുദോ ഹാഗെ ഭീഷ്മനു പാംഡുസുതര മര്മാംഗഗളന്നു കത്തരിസുത്തിദ്ദനു.
06113008a അതീവ തവ സൈന്യസ്യ പാര്ഥേന ച മഹാത്മനാ।
06113008c നഗമേഘപ്രതീകാശാഃ പാതിതാ ബഹുധാ ഗജാഃ।।
ഹാഗെയേ നിന്ന സേനെയല്ലിയൂ സഹ മഹാത്മ പാര്ഥനു ദൊഡ്ഡ ദൊഡ്ഡ മോഡഗളംതിദ്ദ ബഹളഷ്ടു ആനെഗളന്നു ബീളിസിദനു.
06113009a മൃദ്യമാനാശ്ച ദൃശ്യംതേ പാര്ഥേന നരയൂഥപാഃ।
06113009c ഇഷുഭിസ്താഡ്യമാനാശ്ച നാരാചൈശ്ച സഹസ്രശഃ।।
പാര്ഥനു സഹസ്രാരു നാരാച ബാണഗളിംദ ഹൊഡെദു നരയൂഥപരന്നു മണ്ണുമുക്കിസിദുദു കാണുത്തിത്തു.
06113010a പേതുരാര്തസ്വരം കൃത്വാ തത്ര തത്ര മഹാഗജാഃ।
06113010c ആബദ്ധാഭരണൈഃ കായൈര്നിഹതാനാം മഹാത്മനാം।।
06113011a ചന്നമായോധനം രേജേ ശിരോഭിശ്ച സകുംഡലൈഃ।
06113011c തസ്മിന്നതിമഹാഭീമേ രാജന്വീരവരക്ഷയേ।
06113011e ഭീഷ്മേ ച യുധി വിക്രാംതേ പാംഡവേ ച ധനംജയേ।।
രാജന്! യുദ്ധദല്ലി ഭീഷ്മന മത്തു പാംഡവ ധനംജയന വിക്രാംതദിംദ ആ മഹാഭയംകര വീരവരക്ഷയദല്ലി ബാണഗളിംദ ഹൊഡെയല്പട്ടു ആര്തസ്വരദല്ലി കൂഗി മഹാഗജഗളൂ, ആഭരണഗളന്നു ധരിസിദ്ദ മഹാത്മര ശരീരഗളൂ, കര്ണകുംഡലഗളന്നു ധരിസിദ്ദ ശിരസ്സുഗളൂ അല്ലല്ലി ബിദ്ദിദ്ദവു.
06113012a തേ പരാക്രാംതമാലോക്യ രാജന്യുധി പിതാമഹം।
06113012c ന ന്യവര്തംത കൌരവ്യാ ബ്രഹ്മലോകപുരസ്കൃതാഃ।
06113013a ഇച്ഛംതോ നിധനം യുദ്ധേ സ്വര്ഗം കൃത്വാ പരായണം।
06113013c പാംഡവാനഭ്യവര്തംത തസ്മിന്വീരവരക്ഷയേ।।
രാജന്! യുദ്ധദല്ലി പിതാമഹന പരാക്രമവന്നു നോഡി ബ്രഹ്മലോകപുരസ്കൃതരാദ കൌരവ്യരു യുദ്ധദിംദ ഹിംദിരുഗലില്ല. സ്വര്ഗവന്നേ ഗുരിയന്നാഗിരിസികൊംഡ യുദ്ധദല്ലി സാവന്നു ഇച്ഛിസുത്താ ആ വീരവരക്ഷയദല്ലി പാംഡവര മേലെ ആക്രമണ മാഡിദരു.
06113014a പാംഡവാപി മഹാരാജ സ്മരംതോ വിവിധാന്ബഹൂന്।
06113014c ക്ലേശാന് കൃതാന്സപുത്രേണ ത്വയാ പൂര്വം നരാധിപ।।
06113015a ഭയം ത്യക്ത്വാ രണേ ശൂരാ ബ്രഹ്മലോകപുരസ്കൃതാഃ।
06113015c താവകാംസ്തവ പുത്രാംശ്ച യോധയംതി സ്മ ഹൃഷ്ടവത്।।
മഹാരാജ! നരാധിപ! ശൂര പാംഡവരൂ കൂഡ നിന്ന പുത്രരു ഹിംദെ മാഡികൊട്ട ബഹുവിധദ ക്ലേശഗളന്നു സ്മരിസികൊള്ളുത്താ, ബ്രഹ്മലോകപുരസ്കൃതരാഗി രണദല്ലി ഭയവന്നു തൊരെദു നിന്ന മക്കളന്നൂ നിന്ന കഡെയവരന്നൂ എദുരിസി സംതോഷദിംദ ഹോരാഡിദരു.
06113016a സേനാപതിസ്തു സമരേ പ്രാഹ സേനാം മഹാരഥഃ।
06113016c അഭിദ്രവത ഗാംഗേയം സോമകാഃ സൃംജയൈഃ സഹ।।
സമരദല്ലി മഹാരഥി സേനാപതിയു സേനെഗളിഗെ “സോമകരൂ സൃജയരൂ ഒട്ടിഗേ ഗാംഗേയനന്നു ആക്രമിസിരി!” എംദു ആജ്ഞെയിത്തനു.
06113017a സേനാപതിവചഃ ശ്രുത്വാ സോമകാഃ സഹ സൃംജയൈഃ।
06113017c അഭ്യദ്രവംത ഗാംഗേയം ശസ്ത്രവൃഷ്ട്യാ സമംതതഃ।।
സേനാപതിയ മാതന്നു കേളി സൃംജയരൊംദിഗെ സോമകരു ശസ്ത്രവൃഷ്ടിഗളിംദ എല്ല കഡെഗളിംദ മുത്തിഗെ ഹാകിദരു.
06113018a വധ്യമാനസ്തതോ രാജന്പിതാ ശാംതനവസ്തവ।
06113018c അമര്ഷവശമാപന്നോ യോധയാമാസ സൃംജയാന്।।
രാജന്! ഹീഗെ ഹൊഡെയല്പഡലു നിന്ന തംദെ ശാംതനവനു ക്രുദ്ധനാഗി സൃംജയരൊഡനെ യുദ്ധമാഡിദനു.
06113019a തസ്യ കീര്തിമതസ്താത പുരാ രാമേണ ധീമതാ।
06113019c സംപ്രദത്താസ്ത്രശിക്ഷാ വൈ പരാനീകവിനാശിനീ।।
അയ്യാ! ഹിംദെ ധീമത രാമനിംദ ആ കീര്തിവംതനു പരാനീകവിനാശിനീ എംബ അസ്ത്രദ ശിക്ഷെയന്നു പഡെദിദ്ദനു.
06113020a സ താം ശിക്ഷാമധിഷ്ഠായ കൃത്വാ പരബലക്ഷയം।
06113020c അഹന്യഹനി പാര്ഥാനാം വൃദ്ധഃ കുരുപിതാമഹഃ।
06113020e ഭീഷ്മോ ദശ സഹസ്രാണി ജഘാന പരവീരഹാ।।
അദേ ശിക്ഷെയന്നു അവലംബിസി പരവീരഹ വൃദ്ധ കുരുപിതാമഹ ഭീഷ്മനു പ്രതിദിനവൂ പാര്ഥര ഹത്തുസാവിരരന്നു കൊംദു പരവീരര ബലക്ഷയവന്നുംടുമാഡുത്തിദ്ദനു.
06113021a തസ്മിംസ്തു ദിവസേ പ്രാപ്തേ ദശമേ ഭരതര്ഷഭ।
06113021c ഭീഷ്മേണൈകേന മത്സ്യേഷു പാംചാലേഷു ച സംയുഗേ।
06113021e ഗജാശ്വമമിതം ഹത്വാ ഹതാഃ സപ്ത മഹാരഥാഃ।।
ഭരതര്ഷഭ! പ്രാപ്തവാദ ആ ഹത്തനെയ ദിവസദല്ലി ഭീഷ്മനൊബ്ബനേ മത്സ്യ-പാംചാലരൊഡനെയ സംയുഗദല്ലി അസംഖ്യ ഗജാശ്വഗളന്നു കൊംദു ഏളു മഹാരഥരന്നു സംഹരിസിദനു.
06113022a ഹത്വാ പംച സഹസ്രാണി രഥിനാം പ്രപിതാമഹഃ।
06113022c നരാണാം ച മഹായുദ്ധേ സഹസ്രാണി ചതുര്ദശ।।
06113023a തഥാ ദംതിസഹസ്രം ച ഹയാനാമയുതം പുനഃ।
06113023c ശിക്ഷാബലേന നിഹതം പിത്രാ തവ വിശാം പതേ।।
വിശാംപതേ! ശിക്ഷാബലദിംദ നിന്ന തംദെ, പ്രപിതാമഹനു ഐദു സാവിര രഥിഗളന്നു സംഹരിസി മഹായുദ്ധദല്ലി ഹദിനാല്കു സാവിര പദാതിഗളന്നൂ, സാവിര ആനെഗളന്നൂ, മത്തു ഹത്തുസാവിര അശ്വസൈനികരന്നൂ സംഹരിസിദനു.
06113024a തതഃ സര്വമഹീപാനാം ക്ഷോഭയിത്വാ വരൂഥിനീം।
06113024c വിരാടസ്യ പ്രിയോ ഭ്രാതാ ശതാനീകോ നിപാതിതഃ।।
ആഗ സര്വമഹീപാലര വരൂഥിനിയന്നു ക്ഷോഭെഗൊളിസി വിരാടന പ്രീതിയ തമ്മ ശതാനീകനന്നു ഉരുളിസിദനു.
06113025a ശതാനീകം ച സമരേ ഹത്വാ ഭീഷ്മഃ പ്രതാപവാന്।
06113025c സഹസ്രാണി മഹാരാജ രാജ്ഞാം ഭല്ലൈര്ന്യപാതയത്।।
മഹാരാജ! സമരദല്ലി ശതാനീകനന്നു സംഹരിസി പ്രതാപവാന് ഭീഷ്മനു സഹസ്രാരു രാജരന്നു ഭല്ലെഗളിംദ ഉരുളിസിദനു.
06113026a യേ ച കേ ചന പാര്ഥാനാമഭിയാതാ ധനംജയം।
06113026c രാജാനോ ഭീഷ്മമാസാദ്യ ഗതാസ്തേ യമസാദനം।।
യാരു പാര്ഥ ധനംജയനന്നു സേരി ഭീഷ്മനന്നു എദുരിസുത്തിദ്ദരോ ആ എല്ല രാജരൂ യമസാദനവന്നു സേരിദരു.
06113027a ഏവം ദശ ദിശോ ഭീഷ്മഃ ശരജാലൈഃ സമംതതഃ।
06113027c അതീത്യ സേനാം പാര്ഥാനാമവതസ്ഥേ ചമൂമുഖേ।।
ഹീഗെ ഹത്തൂ ദിക്കുഗളിംദലൂ ശരജാലഗളിംദ സുത്തുവരെദു ഭീഷ്മനു പാര്ഥര സേനെയന്നു സോലിസി തന്ന സേനാഗ്രദല്ലി നിംതിദ്ദനു.
06113028a സ കൃത്വാ സുമഹത്കര്മ തസ്മിന്വൈ ദശമേഽഹനി।
06113028c സേനയോരംതരേ തിഷ്ഠന്പ്രഗൃഹീതശരാസനഃ।।
ആ ഹത്തനെയ ദിനദല്ലി മഹാകര്മവന്നെസഗി അവനു ധനുസ്സന്നു ഹിഡിദു എരഡു സേനെഗള മധ്യെ നിംതിദ്ദനു.
06113029a ന ചൈനം പാര്ഥിവാ രാജന് ശേകുഃ കേ ചിന്നിരീക്ഷിതും।
06113029c മധ്യം പ്രാപ്തം യഥാ ഗ്രീഷ്മേ തപംതം ഭാസ്കരം ദിവി।।
രാജന്! ഗ്രീഷ്മ‌ഋതുവിനല്ലി നഡുനെത്തിഗെ ബംദു സുഡുത്തിരുവ ഭാസ്കരനന്നു ആകാശദല്ലി ഹേഗെ നോഡലിക്കാഗുവുദില്ലവോ ഹാഗെ രാജരു അവനന്നു നോഡലൂ ശക്യരാഗലില്ല.
06113030a യഥാ ദൈത്യചമൂം ശക്രസ്താപയാമാസ സംയുഗേ।
06113030c തഥാ ഭീഷ്മഃ പാംഡവേയാംസ്താപയാമാസ ഭാരത।।
ഭാരത! സംയുഗദല്ലി ശക്രനു ഹേഗെ ദൈത്യസേനെയന്നു തഡെദു നില്ലിസിദനോ ഹാഗെ ഭീഷ്മനു പാംഡവര സേനെയന്നു തഡെദു നില്ലിസിദനു.
06113031a തഥാ ച തം പരാക്രാംതമാലോക്യ മധുസൂദനഃ।
06113031c ഉവാച ദേവകീപുത്രഃ പ്രീയമാണോ ധനംജയം।।
അവന ആ പരാക്രാംതവന്നു നോഡിദ ദേവകീപുത്ര മധുസൂദനനു ധനംജയനന്നു പ്രസന്നഗൊളിസുത്താ ഹേളിദനു:
06113032a ഏഷ ശാംതനവോ ഭീഷ്മഃ സേനയോരംതരേ സ്ഥിതഃ।
06113032c നാനിഹത്യ ബലാദേനം വിജയസ്തേ ഭവിഷ്യതി।।
“സേനെഗള മധ്യെ നിംതിരുവ ഈ ശാംതനവ ഭീഷ്മനന്നു ബലവന്നുപയോഗിസി സംഹരിസിദരെ നിനഗെ വിജയവാഗുത്തദെ.
06113033a യത്തഃ സംസ്തംഭയസ്വൈനം യത്രൈഷാ ഭിദ്യതേ ചമൂഃ।
06113033c ന ഹി ഭീഷ്മശരാനന്യഃ സോഢുമുത്സഹതേ വിഭോ।।
യാവ സ്ഥളദല്ലി ഈ നമ്മ സേനെയു ഭീഷ്മനിംദ ബേരെയാഗിദെയോ അദേ സ്ഥളദല്ലി നീനു ഭീഷ്മനന്നു ഹിംദെ-മുംദെ ഹോഗദംതെ ബലപൂര്വകവാഗി നിര്ബംധിസു.”
06113034a തതസ്തസ്മിന് ക്ഷണേ രാജംശ്ചോദിതോ വാനരധ്വജഃ।
06113034c സധ്വജം സരഥം സാശ്വം ഭീഷ്മമംതര്ദധേ ശരൈഃ।।
രാജന്! തക്ഷണവേ പ്രചോദിതനാദ വാനരധ്വജനു ധ്വജ, രഥ മത്തു കുദുരെഗളൊംദിഗെ ഭീഷ്മനന്നു ശരഗളിംദ മുച്ചിബിട്ടനു.
06113035a സ ചാപി കുരുമുഖ്യാനാം ഋഷഭഃ പാംഡവേരിതാന്।
06113035c ശരവ്രാതൈഃ ശരവ്രാതാന്ബഹുധാ വിദുധാവ താന്।।
ആ കുരുമുഖ്യര ഋഷഭനൂ കൂഡ പാംഡവനു പ്രയോഗിസിദ ബാണ സമൂഹഗളന്നു ബാണസമൂഹഗളന്നു പ്രയോഗിസി കത്തരിസി ചൂരു ചൂരു മാഡിദനു.
06113036a തേന പാംചാലരാജശ്ച ധൃഷ്ടകേതുശ്ച വീര്യവാന്।
06113036c പാംഡവോ ഭീമസേനശ്ച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ്ച പാര്ഷതഃ।।
06113037a യമൌ ച ചേകിതാനശ്ച കേകയാഃ പംച ചൈവ ഹ।
06113037c സാത്യകിശ്ച മഹാരാജ സൌഭദ്രോഽഥ ഘടോത്കചഃ।।
06113038a ദ്രൌപദേയാഃ ശിഖംഡീ ച കുംതിഭോജശ്ച വീര്യവാന്।
06113038c സുശര്മാ ച വിരാടശ്ച പാംഡവേയാ മഹാബലാഃ।।
06113039a ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവഃ പീഡിതാ ഭീഷ്മസായകൈഃ।
06113039c സമുദ്ധൃതാഃ ഫല്ഗുനേന നിമഗ്നാഃ ശോകസാഗരേ।।
മഹാരാജ! ആഗ പാംചാലരാജ, വീര്യവാന് ധൃഷ്ടകേതു, പാംഡവ ഭീമ, പാര്ഷത ധൃഷ്ടദ്യുമ്ന, യമളരു, ചേകിതാന, ഐവരു കേകയരു, സാത്യകി, സൌഭദ്രി, ഘടോത്കച, ദ്രൌപദേയരു, ശിഖംഡി, വീര്യവാന് കുംതിബോജ, സുശര്മ, വിരാട, മഹാബലി പാംഡവേയ ഇവരു മത്തു ഇന്നൂ ബഹളഷ്ടു ഇതരരു ഭീഷ്മന ബാണഗളിംദ പീഡിതരാഗി ശോകസാഗരദല്ലി മുളുഗിരലു ഫല്ഗുനന്നു അവരന്നു മേലെത്തിദനു.
06113040a തതഃ ശിഖംഡീ വേഗേന പ്രഗൃഹ്യ പരമായുധം।
06113040c ഭീഷ്മമേവാഭിദുദ്രാവ രക്ഷ്യമാണഃ കിരീടിനാ।।
ആഗ കിരീടിയിംദ രക്ഷിതനാദ ശിഖംഡിയു വേഗദിംദ പരമായുധവന്നു ഹിഡിദു ഭീഷ്മന മേലെ പ്രയോഗിസിദനു.
06113041a തതോഽസ്യാനുചരാന് ഹത്വാ സര്വാന്രണവിഭാഗവിത്।
06113041c ഭീഷ്മമേവാഭിദുദ്രാവ ബീഭത്സുരപരാജിതഃ।।
ആഗ രണവിഭാഗഗളന്നു തിളിദിദ്ദ അപരാജിത ബീഭത്സുവു ഭീഷ്മന അനുചരരെല്ലരന്നൂ സംഹരിസി ഭീഷ്മനന്നേ ആക്രമണിസിദനു.
06113042a സാത്യകിശ്ചേകിതാനശ്ച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ്ച പാര്ഷതഃ।
06113042c വിരാടോ ദ്രുപദശ്ചൈവ മാദ്രീപുത്രൌ ച പാംഡവൌ।
06113042e ദുദ്രുവുര്ഭീഷ്മമേവാജൌ രക്ഷിതാ ദൃഢധന്വനാ।।
ദൃഢധന്വിയിംദ രക്ഷിതരാഗി സാത്യകി, ചേകിതാന, പാര്ഷത ധൃഷ്ടദ്യുമ്ന, വിരാട, ദ്രുപദ, മത്തു മാദ്രീപുത്ര പാംഡവരിബ്ബരൂ ഭീഷ്മന മേലെയേ ആക്രമണ മാഡിദരു.
06113043a അഭിമന്യുശ്ച സമരേ ദ്രൌപദ്യാഃ പംച ചാത്മജാഃ।
06113043c ദുദ്രുവുഃ സമരേ ഭീഷ്മം സമുദ്യതമഹായുധാഃ।।
സമരദല്ലി അഭിമന്യുവാദരോ ദ്രൌപദിയ ഐവരു മക്കളൊംദിഗെ മഹായുധഗളന്നു ഹിഡിദു സമരദല്ലി ഭീഷ്മനന്നു ആക്രമണിസിദരു.
06113044a തേ സര്വേ ദൃഢധന്വാനഃ സംയുഗേഷ്വപലായിനഃ।
06113044c ബഹുധാ ഭീഷ്മമാനര്ചന്മാര്ഗണൈഃ കൃതമാര്ഗണാഃ।।
ആ എല്ല ദൃഢധന്വിഗളൂ സംയുഗദല്ലി പലായന മാഡദേ ബഹള കൃതമാര്ഗണ ബാണഗളിംദ ഭീഷ്മനന്നു ചുച്ചിദരു.
06113045a വിധൂയ താന്ബാണഗണാന്യേ മുക്താഃ പാര്ഥിവോത്തമൈഃ।
06113045c പാംഡവാനാമദീനാത്മാ വ്യഗാഹത വരൂഥിനീം।
06113045e കൃത്വാ ശരവിഘാതം ച ക്രീഡന്നിവ പിതാമഹഃ।।
ആദരെ പിതാമനനു ആടവാഡുത്തിരുവനോ എന്നുവംതെ തന്നന്നു എദുരിസി ബരുത്തിദ്ദ പാര്ഥിവോത്തമരു ബിട്ട ആ ബാണഗണഗളന്നു തഡെദു ശരവിഘാത മാഡിദനു മത്തു പാംഡവര സേനെയന്നു ദുഃഖക്കീഡുമാഡിദനു.
06113046a നാഭിസംധത്ത പാംചാല്യം സ്മയമാനോ മുഹുര്മുഹുഃ।
06113046c സ്ത്രീത്വം തസ്യാനുസംസ്മൃത്യ ഭീഷ്മോ ബാണാം ശിഖംഡിനഃ।
06113046e ജഘാന ദ്രുപദാനീകേ രഥാന്സപ്ത മഹാരഥഃ।।
ആദരെ അവന സ്ത്രീത്വവന്നു സ്മരിസി, പുനഃ പുനഃ മുഗുള്നഗുത്താ ഭീഷ്മനു പാംചാല്യ ശിഖംഡിയ മേലെ ബാണപ്രയോഗ മാഡലില്ല, മത്തു ആ മഹാരഥനു ദ്രുപദന സേനെയ ഏളു രഥരന്നു സംഹരിസിദനു.
06113047a തതഃ കിലകിലാശബ്ദഃ ക്ഷണേന സമപദ്യത।
06113047c മത്സ്യപാംചാലചേദീനാം തമേകമഭിധാവതാം।।
ആഗ തക്ഷണവേ ഒംടിയാദ ഭീഷ്മനൊഡനെ ഹോരാഡുത്തിദ്ദ മത്സ്യ-പാംചാല-ചേദിഗള സേനെയല്ലി കിലകില ശബ്ധവുംടായിതു.
06113048a തേ വരാശ്വരഥവ്രാതൈര്വാരണൈഃ സപദാതിഭിഃ।
06113048c തമേകം ചാദയാമാസുര്മേഘാ ഇവ ദിവാകരം।।
06113048e ഭീഷ്മം ഭാഗീരഥീപുത്രം പ്രതപംതം രണേ രിപൂന്।।
അവര ശ്രേഷ്ഠ അശ്വ-രഥവ്രാത-വാരണഗളിംദ മത്തു പദാതിഗളിംദ രണദല്ലി രിപുഗളന്നു സുഡുത്തിദ്ദ ഭാഗീരഥീപുത്ര ഭീഷ്മനൊബ്ബനന്നേ ദിവാകരനന്നു മേഘഗളംതെ മുത്തിഗെ ഹാകിദരു.
06113049a തതസ്തസ്യ ച തേഷാം ച യുദ്ധേ ദേവാസുരോപമേ।
06113049c കിരീടീ ഭീഷ്മമാനര്ചത്പുരസ്കൃത്യ ശിഖംഡിനം।।
ആഗ ദേവാസുരര നഡുവിനംതിദ്ദ അവര ആ യുദ്ധദല്ലി ശിഖംഡിയന്നു മുംദിരിസികൊംഡു കിരീടിയു ഭീഷ്മനന്നു ഗായഗൊളിസിദനു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മ പര്വണി ഭീഷ്മവധ പര്വണി ഭീഷ്മപരാക്രമേ ത്രയോദശാധികശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മ പര്വദല്ലി ഭീഷ്മവധ പര്വദല്ലി ഭീഷ്മപരാക്രമ എന്നുവ നൂരാഹദിമൂരനേ അധ്യായവു.