pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
bhīṣma parva
bhīṣmavadha parva
adhyāya 102
sāra
bhīṣmana parākramada varṇane (1-29). kr̥ṣṇārjunara saṁvāda (30-37). bhīṣmārjunara yuddha (38-49). kr̥ṣṇanu bhīṣmanannu vadhisalu muṁdādudu; oṁbhattanē dinada yuddha samāpti (50-78).
06102001 saṁjaya uvāca।
06102001a tataḥ pitā tava kruddhō niśitaiḥ sāyakōttamaiḥ।
06102001c ājaghāna raṇē pārthānsahasēnānsamaṁtataḥ।।
saṁjayanu hēḷidanu: “āga ninna taṁdeyu kruddhanāgi niśita uttama sāyakagaḷiṁda raṇadalli sēnegaḷoṁdige elleḍeyiṁdalū pārtharannu hoḍedanu.
06102002a bhīmaṁ dvādaśabhirviddhvā sātyakiṁ navabhiḥ śaraiḥ।
06102002c nakulaṁ ca tribhirbāṇaiḥ sahadēvaṁ ca saptabhiḥ।।
06102003a yudhiṣṭhiraṁ dvādaśabhirbāhvōrurasi cārpayat।
06102003c dhr̥ṣṭadyumnaṁ tatō viddhvā vinanāda mahābalaḥ।।
bhīmanannu hanneraḍariṁda hoḍedu sātyakiyannu oṁbhattu śaragaḷiṁda, mattu nakulanannu mūru bāṇagaḷiṁda, sahadēvanannu ēḷariṁda, mattu yudhiṣṭhiranannu tōḷu-toḍegaḷalli hanneraḍu bāṇagaḷiṁda hoḍedanu. naṁtara dhr̥ṣṭadyumnanannu hoḍedu ā mahābalanu jōrāgi kūgidanu.
06102004a taṁ dvādaśārdhairnakulō mādhavaśca tribhiḥ śaraiḥ।
06102004c dhr̥ṣṭadyumnaśca saptatyā bhīmasēnaśca paṁcabhiḥ।।
06102004e yudhiṣṭhirō dvādaśabhiḥ pratyavidhyatpitāmahaṁ।।
adakke pratiyāgi pitāmahanannu nakulanu hanneraḍu śaragaḷiṁda, mādhavanu mūrariṁda, dhr̥ṣṭadyumnanu ēḷariṁda, bhīmasēnanu aidariṁda mattu yudhiṣṭhiranu hanneraḍariṁda hoḍedaru.
06102005a drōṇastu sātyakiṁ viddhvā bhīmasēnamavidhyata।
06102005c ēkaikaṁ paṁcabhirbāṇairyamadaṁḍōpamaiḥ śitaiḥ।।
drōṇanādarō sātyakiyannu hoḍedu bhīmasēnanannu hoḍedanu. obbobbarannū yamadaṁḍadaṁtiruva niśita aidaidu bāṇagaḷiṁda hoḍedanu.
06102006a tau ca taṁ pratyavidhyētāṁ tribhistribhirajihmagaiḥ।
06102006c tōttrairiva mahānāgaṁ drōṇaṁ brāhmaṇapuṁgavaṁ।।
māvaṭiganu mahāgajavannu aṁkuśadiṁda tiviyuvaṁte brāhmaṇapuṁgava drōṇanannu avaribbarū mūru nēra hōguva bāṇagaḷiṁda tirugi hoḍedaru.
06102007a sauvīrāḥ kitavāḥ prācyāḥ pratīcyōdīcyamālavāḥ।
06102007c abhīṣāhāḥ śūrasēnāḥ śibayō'tha vasātayaḥ।
06102007e saṁgrāmē nājahurbhīṣmaṁ vadhyamānāḥ śitaiḥ śaraiḥ।।
sauvīraru, kitavaru, pūrvadēśīyaru, paścima dēśīyaru, uttara dēśīyaru, mālavaru, abhīṣāharu, śūrasēnaru, śibigaḷu mattu vasātigaḷu - ivarellaru saṁgrāmadalli niśita śaragaḷiṁda praharitarādarū bhīṣmanannu biṭṭu hōgalilla.
06102008a tathaivānyē vadhyamānāḥ pāṁḍavēyairmahātmabhiḥ।
06102008c pāṁḍavānabhyavartaṁta vividhāyudhapāṇayaḥ।
06102008e tathaiva pāṁḍavā rājanparivavruḥ pitāmahaṁ।।
hīge vividhāyudhagaḷannu hiḍidu pāṁḍavarannu hōrāḍuttidda anyarū kūḍa mahātma pāṁḍavēyariṁda vadhisalpaḍuttiddaru. rājan! hāgeyē pāṁḍavaru pitāmahanannu suttuvaredaru.
06102009a sa samaṁtātparivr̥tō rathaughairaparājitaḥ।
06102009c gahanē'gnirivōtsr̥ṣṭaḥ prajajvāla dahanparān।।
ellakaḍegaḷiṁda rathagaḷa guṁpugaḷiṁda suttuvareyalpaṭṭa ā aparājitanādarō gahana araṇyadalli habbida beṁkiyaṁte śatrugaḷannu suḍuttā prajvalisidanu.
06102010a rathāgnyagāraścāpārcirasiśaktigadēṁdhanaḥ।
06102010c śarasphuliṁgō bhīṣmāgnirdadāha kṣatriyarṣabhān।।
bhīṣmana rathavē agnigāravāgittu. dhanussē jvāleyāgittu. khaḍga, śakti mattu gadegaḷē iṁdhanagaḷāgiddavu. śaragaḷu kiḍigaḷaṁtiddavu. hīge avanu kṣatriyarṣabharannu suṭṭu bhasmamāḍidanu.
06102011a suvarṇapuṁkhairiṣubhirgārdhrapakṣaiḥ sutējanaiḥ।
06102011c karṇinālīkanārācaiścādayāmāsa tadbalaṁ।।
haddina rekkegaḷiṁda kūḍida suvarṇabhūṣita niśita bāṇagaḷiṁdalū, karṇi-nālīka-nārācagaḷiṁdalū ā sēneyannu muccibiṭṭanu.
06102012a apātayaddhvajāṁścaiva rathinaśca śitaiḥ śaraiḥ।
06102012c muṁḍatālavanānīva cakāra sa rathavrajān।।
niśita śaragaḷiṁda dhvajagaḷannu mattu rathigaḷannu uruḷisidanu. ratha sēneyannu taleyillada tālada maradaṁte māḍidanu.
06102013a nirmanuṣyānrathānrājangajānaśvāṁśca saṁyugē।
06102013c akarōtsa mahābāhuḥ sarvaśastrabhr̥tāṁ varaḥ।।
rājan! ā sarvaśastrabhr̥taralli śrēṣṭha mahābāhuvu saṁyugadalli ratha-āne-kuduregaḷannu nirmanuṣyarannāgi māḍidanu.
06102014a tasya jyātalanirghōṣaṁ visphūrjitamivāśanēḥ।
06102014c niśamya sarvabhūtāni samakaṁpaṁta bhārata।।
bhārata! siḍilina garjaneyaṁte kēḷi baruttidda avana billina ṭēṁkāraśabdhavannu kēḷi sarvaprāṇigaḷū naḍugidavu.
06102015a amōghā hyapatanbāṇāḥ pitustē bharatarṣabha।
06102015c nāsajjaṁta tanutrēṣu bhīṣmacāpacyutāḥ śarāḥ।।
bharatarṣabha! ninna taṁdeyu prayōgisuttidda bāṇagaḷu ommeyū vyarthavāguttiralilla. bhīṣmaniṁda horaṭa bāṇagaḷu avara dēhavannu bhēdisi horabaruttiddavu.
06102016a hatavīrānrathānrājansaṁyuktāṁ javanairhayaiḥ।
06102016c apaśyāma mahārāja hriyamāṇānraṇājirē।।
rājan! mahārāja! vīrarannu kaḷedukoṁḍu rathagaḷannu kuduregaḷu mātra eḷedukoṁḍu raṇaraṁgadalli ōḍihōguttiruvudannu kaṁḍevu.
06102017a cēdikāśikarūṣāṇāṁ sahasrāṇi caturdaśa।
06102017c mahārathāḥ samākhyātāḥ kulaputrāstanutyajaḥ।
06102017e aparāvartinaḥ sarvē suvarṇavikr̥tadhvajāḥ।।
06102018a saṁgrāmē bhīṣmamāsādya vyāditāsyamivāṁtakaṁ।
06102018c nimagnāḥ paralōkāya savājirathakuṁjarāḥ।।
hadinālku sāvira satkula prasūta, prāṇavannē muḍupāgiṭṭidda, vikhyāta, yuddhadalli himmeṭṭadē idda, suvarṇabhūṣita dhvajavidda cēdi-kāśi-karūṣa mahāratharu bāyikaḷeda aṁtakanaṁtiruva bhīṣmanoḍane yuddhamāḍi kudure-ratha-ānegaḷoṁdige nāśarāgi paralōkavannu sēridaru.
06102019a bhagnākṣōpaskarānkāṁścidbhagnacakrāṁśca sarvaśaḥ।
06102019c apaśyāma rathānrājanśataśō'tha sahasraśaḥ।।
rājan! alli bhagnavāgidda dhurigaḷuḷḷa, salakaraṇegaḷu horabiddidda, gāligaḷu murididda nūrāru sahasrāru rathagaḷannu ella kaḍe nōḍidevu.
06102020a savarūthai rathairbhagnai rathibhiśca nipātitaiḥ।
06102020c śaraiḥ sukavacaiścinnaiḥ paṭṭiśaiśca viśāṁ patē।।
06102021a gadābhirmusalaiścaiva nistriṁśaiśca śilīmukhaiḥ।
06102021c anukarṣairupāsaṁgaiścakrairbhagnaiśca māriṣa।।
06102022a bāhubhiḥ kārmukaiḥ khaḍgaiḥ śirōbhiśca sakuṁḍalaiḥ।
06102022c talatrairaṁgulitraiśca dhvajaiśca vinipātitaiḥ।।
06102022e cāpaiśca bahudhā cinnaiḥ samāstīryata mēdinī।।
viśāṁpatē! māriṣa! nogagaḷu tuṁḍāgidda rathagaḷu, keḷage bidda rathigaḷu, bāṇagaḷu, oḍeda kavacagaḷu, paṭṭiśa-gade-musalagaḷu, niśita śilīmukhagaḷu, rathada tōḷumaragaḷu, murididda cakragaḷu, kaigaḷu, billugaḷu, khaḍgagaḷu, kuṁḍalagaḷu, talegaḷu, kaicīlagaḷu, beraḷige hākikoḷḷuva carmada sādhanaḷu, keḷakke bidda dhvajagaḷu, mattu tuṁḍāgidda anēka cāpagaḷiṁda raṇabhūmiyu tuṁbihōgittu.
06102023a hatārōhā gajā rājan hayāśca hatasādinaḥ।
06102023c paripēturdrutaṁ tatra śataśō'tha sahasraśaḥ।।
rājan! ēriddavarannu kaḷedukoṁḍa ānegaḷu, savārarannu kaḷedukoṁḍa kuduregaḷu nūrāru sahasrāru saṁkhyegaḷalli alli sattu biddiddavu.
06102024a yatamānāśca tē vīrā dravamāṇānmahārathān।
06102024c nāśaknuvanvārayituṁ bhīṣmabāṇaprapīḍitān।।
ōḍuttiruva mahāratharannu taḍeyalu avara vīraru eṣṭē prayatnisidarū bhīṣmana bāṇagaḷiṁda pīḍitarāda avarannu nillisalu avarige sādhyavāgalilla.
06102025a mahēṁdrasamavīryēṇa vadhyamānā mahācamūḥ।
06102025c abhajyata mahārāja na ca dvau saha dhāvataḥ।।
mahārāja! mahēṁdranige samanāda vīryadiṁda vadhisalpaṭṭidda mahāsēneyu saṁpūrṇavāgi nāśavāyitu. ibbaru oṭṭāgi ōḍi hōgalu sādhyavāguttiralilla.
06102026a āviddharathanāgāśvaṁ patitadhvajakūbaraṁ।
06102026c anīkaṁ pāṁḍuputrāṇāṁ hāhābhūtamacētanaṁ।।
hāhākāra māḍikoṁḍu cētanavannē kaḷedukoṁḍa pāṁḍuputrara sēneya ratha-āne-kuduregaḷannu avanu hoḍedanu mattu dhvaja daṁḍagaḷannu uruḷisidanu.
06102027a jaghānātra pitā putraṁ putraśca pitaraṁ tathā।
06102027c priyaṁ sakhāyaṁ cākraṁdē sakhā daivabalātkr̥taḥ।।
daivabaladiṁdalē prēritarāgi alli taṁdeyaṁdiru makkaḷannū, hāgeyē makkaḷu taṁdeyarannū, geḷeyaru geḷeyarannū karedu kolluttiddaru.
06102028a vimucya kavacānanyē pāṁḍuputrasya sainikāḥ।
06102028c prakīrya kēśāndhāvaṁtaḥ pratyadr̥śyaṁta bhārata।।
bhārata! pāṁḍuputrana kelavu sainikaru kavacagaḷannu kaḷaci, kūdalu bicci haraḍikoṁḍu ōḍi hōguttiruvudu kaṁḍubaṁditu.
06102029a tadgōkulamivōdbhrāṁtamudbhrāṁtarathakuṁjaraṁ।
06102029c dadr̥śē pāṁḍuputrasya sainyamārtasvaraṁ tadā।।
huliyannu kaṁḍa gōvugaḷa samūhadaṁte bhrāṁtavāgidda, talekeḷagāda mūkigaḷa rathagaḷiṁda kūḍidda pāṁḍuputrana sainyavu ārtasvaradiṁda kūguttiddudu kaṁḍubaṁditu.
06102030a prabhajyamānaṁ sainyaṁ tu dr̥ṣṭvā yādavanaṁdanaḥ।
06102030c uvāca pārthaṁ bībhatsuṁ nigr̥hya rathamuttamaṁ।।
puḍipuḍiyāda ā sainyavannu nōḍi yādavanaṁdananu uttama rathavannu nillisi pārtha bībhatsuvige nuḍidanu:
06102031a ayaṁ sa kālaḥ saṁprāptaḥ pārtha yaḥ kāṁkṣitastava।
06102031c praharāsmai naravyāghra na cēnmōhātpramuhyasē।।
“pārtha! yāva samayavannu nāvella bayasi nirīkṣisiddevō ā samayavu baṁdodagide. naravyāghra! nīnīga vyāmōhadiṁda mōhitanāgiradē iddare īgalē bhīṣmanannu praharisu.
06102032a yatpurā kathitaṁ vīra tvayā rājñāṁ samāgamē।
06102032c virāṭanagarē pārtha saṁjayasya samīpataḥ।।
06102033a bhīṣmadrōṇamukhānsarvāndhārtarāṣṭrasya sainikān।
06102033c sānubaṁdhān haniṣyāmi yē māṁ yōtsyaṁti saṁyugē।।
06102034a iti tatkuru kauṁtēya satyaṁ vākyamariṁdama।
06102034c kṣatradharmamanusmr̥tya yudhyasva bharatarṣabha।।
pārtha! hiṁde virāṭanagaradalli rājara samāgamadalli saṁjayaniruvāga “bhīṣma-drōṇa pramukharāda dhārtarāṣṭrana sainikarellarannū, avara anuyāyigaḷoṁdige yāru nannoṁdige saṁyugadalli yuddhamāḍuttārō avarannu saṁharisuttēne” eṁdu ēnannu nīnu hēḷiddeyō ā vākyavannu satyavannāgisu. kauṁtēya! ariṁdama! bharatarṣabha! kṣatradharmavannu nenapisikoṁḍu adaraṁte yuddhamāḍu!”
06102035a ityuktō vāsudēvēna tiryagdr̥ṣṭiradhōmukhaḥ।
06102035c akāma iva bībhatsuridaṁ vacanamabravīt।।
vāsudēvanu hīge hēḷalu mukhavannu keḷage māḍikoṁḍu ōrenōṭadiṁda iccheyē illadavanaṁte bībhatsuvu ī mātannāḍidanu:
06102036a avadhyānāṁ vadhaṁ kr̥tvā rājyaṁ vā narakōttaraṁ।
06102036c duḥkhāni vanavāsē vā kiṁ nu mē sukr̥taṁ bhavēt।।
“avadhyarannu vadhemāḍi narakakkiṁtalū niṁdyavāda rājyavu uttamavē? vanavāsadalliddu duḥkhavannu anubhavisuvudu oḷḷeyadē?
06102037a cōdayāśvānyatō bhīṣmaḥ kariṣyē vacanaṁ tava।
06102037c pātayiṣyāmi durdharṣaṁ vr̥ddhaṁ kurupitāmahaṁ।।
bhīṣmanelliruvanō allige kuduregaḷannu ōḍisu. ninna mātinaṁteyē māḍuttēne. vr̥ddha kurupitāmaha durdharṣanannu keḍavuttēne.”
06102038a tatō'śvānrajataprakhyāṁścōdayāmāsa mādhavaḥ।
06102038c yatō bhīṣmastatō rājanduṣprēkṣyō raśmivāniva।।
rājan! āga mādhavanu sūryanaṁte nōḍalū kaṣṭanāgidda bhīṣmanu elliddanō allige ā beḷḷiya baṇṇada kuduregaḷannu ōḍisidanu.
06102039a tatastatpunarāvr̥ttaṁ yudhiṣṭhirabalaṁ mahat।
06102039c dr̥ṣṭvā pārthaṁ mahābāhuṁ bhīṣmāyōdyaṁtamāhavē।।
mahābāhu pārthanu bhīṣmanannu raṇadalli edurisi baralu yudhiṣṭhirana mahāsēneyu hiṁdirugitu.
06102040a tatō bhīṣmaḥ kuruśrēṣṭhaḥ siṁhavadvinadanmuhuḥ।
06102040c dhanaṁjayarathaṁ śīghraṁ śaravarṣairavākirat।।
āga kuruśrēṣṭha bhīṣmanu siṁhadaṁte padē padē garjisuttā śīghradalliyē dhanaṁjayana rathavannu bāṇagaḷa maḷeyiṁda muccidanu.
06102041a kṣaṇēna sa rathastasya sahayaḥ sahasārathiḥ।
06102041c śaravarṣēṇa mahatā na prājñāyata kiṁ cana।।
kṣaṇadalliyē ā śaravarṣadiṁdāgi mahā rathavāgalī, sārathiyāgalī, rathadalliddavanāgalī kāṇalē illa.
06102042a vāsudēvastvasaṁbhrāṁtō dhairyamāsthāya sātvataḥ।
06102042c cōdayāmāsa tānaśvānvitunnānbhīṣmasāyakaiḥ।।
sātvata vāsudēvanū svalpavū bhrāṁtanāgadē dhairyavannu tāḷi bhīṣmana sāyakagaḷiṁda tattarisida ā kuduregaḷannu pracōdisidanu.
06102043a tataḥ pārthō dhanurgr̥hya divyaṁ jaladanisvanaṁ।
06102043c pātayāmāsa bhīṣmasya dhanuścittvā śitaiḥ śaraiḥ।।
āga pārthanu mēghakke samanāda dhvaniyuḷḷa divya dhanussannu hiḍidu niśita bāṇagaḷiṁda bhīṣmana dhanussannu kattarisi bīḷisidanu.
06102044a sa cchinnadhanvā kauravyaḥ punaranyanmahaddhanuḥ।
06102044c nimēṣāṁtaramātrēṇa sajyaṁ cakrē pitā tava।।
dhanussu tuṁḍāgalu ninna taṁde kauravyanu punaḥ innoṁdu mahādhanussannu tegedukoṁḍu nimiṣamātradalli śiṁjiniyannu bigidu sajju goḷisidanu.
06102045a vicakarṣa tatō dōrbhyāṁ dhanurjaladanisvanaṁ।
06102045c athāsya tadapi kruddhaścicchēda dhanurarjunaḥ।।
āga mēghakke samanāda dhvaniyuḷḷa ā dhanussannu eraḍū kaigaḷiṁda seḷeyalu ā dhanussannū kūḍa arjunanu kruddhanāgi tuṁḍarisidanu.
06102046a tasya tatpūjayāmāsa lāghavaṁ śaṁtanōḥ sutaḥ।
06102046c sādhu pārtha mahābāhō sādhu kuṁtīsutēti ca।।
avana ā lāghavavannu śaṁtanuvina maganu “sādhu pārtha mahābāhō! sādhu kuṁtīsuta!” eṁdu gauravisidanu.
06102047a samābhāṣyainamaparaṁ pragr̥hya ruciraṁ dhanuḥ।
06102047c mumōca samarē bhīṣmaḥ śarānpārtharathaṁ prati।।
hīge hēḷi innoṁdu suṁdara dhanussannu tegedukoṁḍu bhīṣmanu pārthana rathada mēle śaragaḷannu prayōgisidanu.
06102048a adarśayadvāsudēvō hayayānē paraṁ balaṁ।
06102048c mōghānkurvaṁ śarāṁstasya maṁḍalāni vidarśayan।।
vāsudēvanu anēka vidhada maṁḍalakramagaḷalli kuduregaḷannu tirugisi avana śaragaḷannu vyarthagoḷisi kudure ōḍisuvudaralli tanagidda atyaṁta śaktiyannu pradarśisidanu.
06102049a śuśubhātē naravyāghrau bhīṣmapārthau śarakṣatau।
06102049c gōvr̥ṣāviva saṁrabdhau viṣāṇōllikhitāṁkitau।।
edurāda gūḷiya koṁbugaḷa tivitadiṁda gāyagoṁḍu rōṣagoṁḍa eraḍu ettugaḷaṁte bāṇagaḷiṁda gāyagoṁḍa bhīṣma-pārtha naravyāghraribbarū śōbhisidaru.
06102050a vāsudēvastu saṁprēkṣya pārthasya mr̥duyuddhatāṁ।
06102050c bhīṣmaṁ ca śaravarṣāṇi sr̥jaṁtamaniśaṁ yudhi।।
06102051a pratapaṁtamivādityaṁ madhyamāsādya sēnayōḥ।
06102051c varānvarānvinighnaṁtaṁ pāṁḍuputrasya sainikān।।
06102052a yugāṁtamiva kurvāṇaṁ bhīṣmaṁ yaudhiṣṭhirē balē।
06102052c nāmr̥ṣyata mahābāhurmādhavaḥ paravīrahā।।
pārthanu mr̥duvāgi yuddha māḍuttiruvudannū, yuddhadalli nilugaḍeyilladē bāṇagaḷa maḷeyannu surisuttiruva bhīṣmanannū, eraḍū sēnegaḷa madhye suḍuttiruva ādityanaṁte pāṁḍuputrara sainikarannu āydu āydu saṁharisattidda, yudhiṣṭhirana sēneyannu yugāṁtanaṁte māḍuttidda bhīṣmanannu nōḍi mahābāhu, mādhava, paravīraha vāsudēvanu sahisalāradē hōdanu.
06102053a utsr̥jya rajataprakhyān hayānpārthasya māriṣa।
06102053c kruddhō nāma mahāyōgī pracaskaṁda mahārathāt।
06102053e abhidudrāva bhīṣmaṁ sa bhujapraharaṇō balī।।
06102054a pratōdapāṇistējasvī siṁhavadvinadanmuhuḥ।
06102054c dārayanniva padbhyāṁ sa jagatīṁ jagatīśvaraḥ।।
06102055a krōdhatāmrēkṣaṇaḥ kr̥ṣṇō jighāṁsuramitadyutiḥ।
06102055c grasanniva ca cētāṁsi tāvakānāṁ mahāhavē।।
māriṣa! āga pārthana beḷḷiya baṇṇada kuduregaḷa kaḍivāṇagaḷannu bisuṭu kruddhanāda ā mahāyōgiyu mahārathadiṁda dumukidanu. bhujagaḷannē āyudhagaḷannāgirisikoṁḍa ā balaśāli jagatīśvara amitadyuti kr̥ṣṇanu cāvaṭiyannē kaiyalli hiḍidu punaḥ punaḥ siṁhanāda gaiyuttā, hejjegaḷiṁda jagattannē sīḷi biḍuvaṁte krōdhadiṁda kaṇṇugaḷannu keṁpumāḍikoṁḍu, mahāhavadalli ninnavara cētanagaḷannu seḷedukoḷḷuvanō ennuvaṁte kollabēkeṁdu bhīṣmana kaḍege ōḍidanu.
06102056a dr̥ṣṭvā mādhavamākraṁdē bhīṣmāyōdyaṁtamāhavē।
06102056c hatō bhīṣmō hatō bhīṣma iti tatra sma sainikāḥ।।
06102056e krōśaṁtaḥ prādravansarvē vāsudēvabhayānnarāḥ।।
garjisuttā bhīṣmana kaḍe baruttidda mādhavanannu nōḍi “āhavadalli bhīṣmanu hatanādanu! bhīṣmanu hatanādanu!” eṁdu allidda sainikaru kūgikoṁḍu ellarū vāsudēvana bhayadiṁda ōḍihōdaru.
06102057a pītakauśēyasaṁvītō maṇiśyāmō janārdanaḥ।
06102057c śuśubhē vidravanbhīṣmaṁ vidyunmālī yathāṁbudaḥ।।
pītakauśēyagaḷannu dharisidda maṇiśyāma janārdananu bhīṣmaneḍege ōḍi baruvāga miṁcina māleyannu dharisidda kappu mōḍadaṁte śōbhisidanu.
06102058a sa siṁha iva mātaṁgaṁ yūtharṣabha ivarṣabhaṁ।
06102058c abhidudrāva tējasvī vinadanyādavarṣabhaḥ।।
siṁhavu madagajavannu aṭṭisikoṁḍu hōguvaṁte, paḍeya hōriyu gūḷiyannu aṭṭisikoṁḍu hōguvaṁte ā tējasvi yādavarṣabhanu garjisuttā ōḍi baṁdanu.
06102059a tamāpataṁtaṁ saṁprēkṣya puṁḍarīkākṣamāhavē।
06102059c asaṁbhramaṁ raṇē bhīṣmō vicakarṣa mahaddhanuḥ।
06102059e uvāca cainaṁ gōviṁdamasaṁbhrāṁtēna cētasā।।
āhavadalli tanna kaḍe dhāvisi baruttidda puṁḍarīkākṣanannu nōḍi raṇadalli bhīṣmanu gābari goḷḷalilla. mahādhanussannu seḷedu bhrāṁtigoṁḍirada cētassiniṁda gōviṁdanige idannu nuḍidanu:
06102060a ēhyēhi puṁḍarīkākṣa dēvadēva namō'stu tē।
06102060c māmadya sātvataśrēṣṭha pātayasva mahāhavē।।
“bā! bā! puṁḍarīkākṣa! dēvadēva! ninage vaṁdanegaḷu. sātvataśrēṣṭha! iṁdu ī mahāhavadalli nannannu saṁharisu!
06102061a tvayā hi dēva saṁgrāmē hatasyāpi mamānagha।
06102061c śrēya ēva paraṁ kr̥ṣṇa lōkē'muṣminnihaiva ca।।
06102061e saṁbhāvitō'smi gōviṁda trailōkyēnādya saṁyugē।।
dēva! anagha! ninniṁda nānu saṁgrāmadalli hatanādarū nanage lōkadalli parama kalyāṇavē doreyuttade. gōviṁda! iṁdu nānu saṁyugalli mūru lōkagaḷalliyū saṁbhāvitanāgiddēne.”
06102062a anvagēva tataḥ pārthastamanudrutya kēśavaṁ।
06102062c nijagrāha mahābāhurbāhubhyāṁ parigr̥hya vai।।
avana hiṁde ōḍi baruttidda mahābāhu pārthanu kēśavanannu eraḍū kaigaḷiṁda hiḍidukoṁḍanu.
06102063a nigr̥hyamāṇaḥ pārthēna kr̥ṣṇō rājīvalōcanaḥ।
06102063c jagāma cainamādāya vēgēna puruṣōttamaḥ।।
pārthanu hiḍidukoṁḍarū puruṣōttama rājīvalōcana kr̥ṣṇanu avanannū eḷedukoṁḍu vēgavāgi muṁdādanu.
06102064a pārthastu viṣṭabhya balāccaraṇau paravīrahā।
06102064c nijaghrāha hr̥ṣīkēśaṁ kathaṁ ciddaśamē padē।।
paravīraha pārthanu balavāgi avana caraṇagaḷannu hiḍidukoṁḍarū hr̥ṣīkēśanu sumāru hattu hejjegaḷaṣṭu hōgibiṭṭiddanu.
06102065a tata ēnamuvācārtaḥ krōdhaparyākulēkṣaṇaṁ।
06102065c niḥśvasaṁtaṁ yathā nāgamarjunaḥ paravīrahā।।
āga paravīraha arjunanu ārtanāgi, kaṇṇugaḷu krōdhadiṁda kūḍidavanāgi, nāgara hāvinaṁte dīrgha niṭṭusiru biḍuttā ī mātannāḍidanu:
06102066a nivartasva mahābāhō nānr̥taṁ kartumarhasi।
06102066c yattvayā kathitaṁ pūrvaṁ na yōtsyāmīti kēśava।।
“mahābāhō! hiṁdirugu! kēśava! hiṁde nīnu yuddha māḍuvudillaveṁdu ēnu hēḷiddeyō adannu suḷḷāgisabāradu.
06102067a mithyāvādīti lōkastvāṁ kathayiṣyati mādhava।
06102067c mamaiṣa bhāraḥ sarvō hi haniṣyāmi yatavrataṁ।।
mādhava! ninnannu janaru suḷḷuburuka eṁdu kareyuttāre. yuddhamāḍuva saṁpūrṇa bhāravū nannadu. ī yatavratanannu nānu saṁharisuttēne.
06102068a śapē mādhava sakhyēna satyēna sukr̥tēna ca।
06102068c aṁtaṁ yathā gamiṣyāmi śatrūṇāṁ śatrukarśana।।
mādhava! idannu nānu sakhya, satya mattu sukr̥tagaḷa mēle āṇeyiṭṭu hēḷuttiddēne. śatrusūdana! nānu ella śatrugaḷannū konegāṇisuttēne.
06102069a adyaiva paśya durdharṣaṁ pātyamānaṁ mahāvrataṁ।
06102069c tārāpatimivāpūrṇamaṁtakālē yadr̥cchayā।।
pūrṇacaṁdranaṁtiruva ī durdharṣa mahāvratanannu iṁdē avana iccheyaṁteyē saṁhāramāḍuvudannu nīnu kāṇuve.”
06102070a mādhavastu vacaḥ śrutvā phalgunasya mahātmanaḥ।
06102070c nakiṁciduktvā sakrōdha ārurōha rathaṁ punaḥ।।
mahātma mādhavanādarō phalgunana mātannu kēḷi ēnannū hēḷadē siṭṭiniṁda punaḥ rathavannēridanu.
06102071a tau rathasthau naravyāghrau bhīṣmaḥ śāṁtanavaḥ punaḥ।
06102071c vavarṣa śaravarṣēṇa mēghō vr̥ṣṭyā yathācalau।।
avaribbarū naravyāghraru rathadalli kuḷitukoḷḷalu bhīṣma śāṁtanavanu punaḥ avara mēle mōḍavu parvatada mēle surisuvaṁte bāṇagaḷa maḷeyannu surisidanu.
06102072a prāṇāṁścādatta yōdhānāṁ pitā dēvavratastava।
06102072c gabhastibhirivādityastējāṁsi śiśirātyayē।।
gabhasti ādityanu śiśira r̥tuvinalli tējassugaḷannu hīrikoḷḷuvaṁte ninna pita dēvavratanu yōdhara prāṇagaḷannu tegedukoṁḍanu.
06102073a yathā kurūṇāṁ sainyāni babhaṁja yudhi pāṁḍavaḥ।
06102073c tathā pāṁḍavasainyāni babhaṁja yudhi tē pitā।।
yuddhadalli kurugaḷa sēneyannu pāṁḍava arjunanu hēge sadebaḍidanō hāge ninna taṁdeyū kūḍa pāṁḍava sēnegaḷannu yuddhadalli sadebaḍidanu.
06102074a hatavidrutasainyāstu nirutsāhā vicētasaḥ।
06102074c nirīkṣituṁ na śēkustē bhīṣmamapratimaṁ raṇē।।
06102074e madhyaṁ gatamivādityaṁ pratapaṁtaṁ svatējasā।।
hatarāgi, nirutsāharāgi, vicētasarāgi sēnegaḷu raṇadalli madhyāhnada sūryanaṁte tannadē tējassiniṁda uriyuttidda apratima bhīṣmanannu nōḍalū śakyarāgalilla.
06102075a tē vadhyamānā bhīṣmēṇa kālēnēva yugakṣayē।
06102075c vīkṣāṁ cakrurmahārāja pāṁḍavā bhayapīḍitāḥ।।
mahārāja! bhīṣmanu yugakṣayadallina kālanaṁte avarannu vadhisuttiddudannu nōḍi pāṁḍavaru bhayapīḍitarādaru.
06102076a trātāraṁ nādhyagacchaṁta gāvaḥ paṁkagatā iva।
06102076c pipīlikā iva kṣuṇṇā durbalā balinā raṇē।।
kesarinalli silukikoṁḍidda gōvugaḷaṁte trātārarannu kāṇadē ā baligaḷu raṇadalli pipīlikagaḷaṁte durbalarū kṣuṇṇarū ādaru.
06102077a mahārathaṁ bhārata duṣpradharṣaṁ śaraughiṇaṁ pratapaṁtaṁ narēṁdrān।
06102077c bhīṣmaṁ na śēkuḥ prativīkṣituṁ tē śarārciṣaṁ sūryamivātapaṁtaṁ।।
bhārata! mahāratha, duṣpradharṣa, śaraughagaḷiṁda narēṁdrarannu suḍuttidda, śaragaḷē kiraṇagaḷāgiruva sūryanaṁte suḍuttidda ā bhīṣmanannu nōḍalikkū sādhyavāguttiralilla.
06102078a vimr̥dnatastasya tu pāṁḍusēnāṁ astaṁ jagāmātha sahasraraśmiḥ।
06102078c tatō balānāṁ śramakarśitānāṁ manō'vahāraṁ prati saṁbabhūva।।
avanu hīge pāṁḍusēneyannu mardisuttiralu sahasraraśmi sūryanu astanādanu. āga āyāsagoṁḍiruva sēnegaḷige hiṁdesariyuva kuritu manassu māḍidaru.”
samāpti
iti śrī mahābhāratē bhīṣma parvaṇi bhīṣmavadha parvaṇi navamadivasayuddhasamāptau dvādhikaśatatamō'dhyāyaḥ।।
idu śrī mahābhāratadalli bhīṣma parvadalli bhīṣmavadha parvadalli navamadivasayuddhasamāpti ennuva nūrāeraḍanē adhyāyavu.