101

പ്രവേശ

।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।

ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത

ശ്രീ മഹാഭാരത

ഭീഷ്മ പര്വ

ഭീഷ്മവധ പര്വ

അധ്യായ 101

സാര

ദുഃശാസനനിഗെ ഭീഷ്മനന്നു രക്ഷിസലു ഹേളി ദുര്യോധനനു ശകുനിയ ഒംദുലക്ഷ കുദുരെഗള അശ്വസേനെയിംദ പാംഡവര മേലെ ആക്രമണ മാഡിസിദുദു (1-15). യുധിഷ്ഠിര-മാദ്രീപുത്രരു ആ അശ്വസേനെയന്നു ധ്വംസഗൊളിസിദുദു (16-24). യുധിഷ്ഠിര-മാദ്രീപുത്രരു ശല്യന സേനെയൊംദിഗെ യുദ്ധമാഡിദുദു (25-33).

06101001 സംജയ ഉവാച।
06101001a ദൃഷ്ട്വാ ഭീഷ്മം രണേ ക്രുദ്ധം പാംഡവൈരഭിസംവൃതം।
06101001c യഥാ മേഘൈര്മഹാരാജ തപാംതേ ദിവി ഭാസ്കരം।।
06101002a ദുര്യോധനോ മഹാരാജ ദുഃശാസനമഭാഷത।
06101002c ഏഷ ശൂരോ മഹേഷ്വാസോ ഭീഷ്മഃ ശത്രുനിഷൂദനഃ।।
06101003a ചാദിതഃ പാംഡവൈഃ ശൂരൈഃ സമംതാദ്ഭരതര്ഷഭ।
06101003c തസ്യ കാര്യം ത്വയാ വീര രക്ഷണം സുമഹാത്മനഃ।।

സംജയനു ഹേളിദനു: “മഹാരാജ! ആകാശദല്ലി ബേസഗെയ കൊനെയല്ലി മോഡഗളു ഭാസ്കരനന്നു ഹേഗോ ഹാഗെ രണദല്ലി പാംഡവരു ഭീഷ്മനന്നു മുത്തികൊംഡിരുവുദന്നു നോഡി ക്രുദ്ധനാദ ദുര്യോധനനു ദുഃശാസനനിഗെ ഹേളിദനു: “ഭരതര്ഷഭ! ഈ ശൂര മഹേഷ്വാസ ശത്രുനിശൂദന ഭീഷ്മനന്നു ശൂര പാംഡവരു എല്ല കഡെഗളിംദ മുത്തിഗെ ഹാകിദ്ദാരെ. വീര! ആ സുമഹാത്മന രക്ഷണെയ കാര്യവു നിന്നദു.

06101004a രക്ഷ്യമാണോ ഹി സമരേ ഭീഷ്മോഽസ്മാകം പിതാമഹഃ।
06101004c നിഹന്യാത്സമരേ യത്താന്പാംചാലാന്പാംഡവൈഃ സഹ।।

ഏകെംദരെ സമരദല്ലി നമ്മന്നു രക്ഷിസുത്തിരുവ പിതാമഹനന്നു സംഹരിസലു പാംഡവരൊംദിഗെ പാംചാലരു പ്രയത്നിസുത്തിദ്ദാരെ.

06101005a തത്ര കാര്യമഹം മന്യേ ഭീഷ്മസ്യൈവാഭിരക്ഷണം।
06101005c ഗോപ്താ ഹ്യേഷ മഹേഷ്വാസോ ഭീഷ്മോഽസ്മാകം പിതാമഹഃ।।

അല്ലി ഭീഷ്മനന്നു രക്ഷിസുവുദേ കാര്യവെംദു നനഗന്നിസുത്തിദെ. ഈ മഹേഷ്വാസ ഭീഷ്മ പിതാമഹനേ നമ്മ രക്ഷക.

06101006a സ ഭവാന്സര്വസൈന്യേന പരിവാര്യ പിതാമഹം।
06101006c സമരേ ദുഷ്കരം കര്മ കുര്വാണം പരിരക്ഷതു।।

നീനു സര്വസേനെഗളൊംദിഗെ പിതാമഹനന്നു സുത്തുവരെദു സമരദല്ലി അവനന്നു രക്ഷിസുവ ദുഷ്കര കെലസവന്നു മാഡബേകു.”

06101007a ഏവമുക്തസ്തു സമരേ പുത്രോ ദുഃശാസനസ്തവ।
06101007c പരിവാര്യ സ്ഥിതോ ഭീഷ്മം സൈന്യേന മഹതാ വൃതഃ।।

സമരദല്ലി ഇദന്നു കേളി നിന്ന മഗ ദുഃശാസനനു മഹാ സേനെയൊംദിഗെ ആവൃതനാഗി ഭീഷ്മനന്നു സുത്തുവരെദു നിംതനു.

06101008a തതഃ ശതസഹസ്രേണ ഹയാനാം സുബലാത്മജഃ।
06101008c വിമലപ്രാസഹസ്താനാം ഋഷ്ടിതോമരധാരിണാം।।
06101009a ദര്പിതാനാം സുവേഗാനാം ബലസ്ഥാനാം പതാകിനാം।
06101009c ശിക്ഷിതൈര്യുദ്ധകുശലൈരുപേതാനാം നരോത്തമൈഃ।।
06101010a നകുലം സഹദേവം ച ധര്മരാജം ച പാംഡവം।
06101010c ന്യവാരയന്നരശ്രേഷ്ഠം പരിവാര്യ സമംതതഃ।।

ആഗ സുബലാത്മജനു ഒംദു ലക്ഷ കുദുരെഗളിദ്ദ, ഹൊളെയുത്തിരുവ പ്രാസഗളന്നു ഹിഡിദിദ്ദ, ഋഷ്ടി-തോമര ധാരിഗള, ദര്പിതരാദ, ഒള്ളെയ വേഗവുള്ള, പ്രബലരാഗിരുവ, പതാകെഗളിംദ കൂഡിദ, യുദ്ധദല്ലി തരബേതി ഹൊംദി കുശലരാഗിരുവ നരോത്തമരൊഡഗൂഡി നകുല, സഹദേവ, മത്തു നരശ്രേഷ്ഠ പാംഡവ ധര്മരാജനന്നു എല്ല കഡെഗളിംദലൂ സുത്തുവരെദു തഡെദു നില്ലിസിദനു.

06101011a തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ ശൂരാണാം ഹയസാദിനാം।
06101011c അയുതം പ്രേഷയാമാസ പാംഡവാനാം നിവാരണേ।।

ആഗ രാജാ ദുര്യോധനനു പാംഡവരന്നു നിവാരിസലു ഹത്തുസാവിര ശൂര അശ്വാരോഹിഗളന്നു കളുഹിസികൊട്ടനു.

06101012a തൈഃ പ്രവിഷ്ടൈര്മഹാവേഗൈര്ഗരുത്മദ്ഭിരിവാഹവേ।
06101012c ഖുരാഹതാ ധരാ രാജംശ്ചകംപേ ച നനാദ ച।।

രാജന്! മഹാവേഗദിംദ ഒംദേ സമനെ അനേക ഗരുഡഗളംതെ ആഹവദല്ലി ബംദെരഗിദ അവുഗള ഖുരപുടഗളിംദാഗി ഭൂമിയു കംപിസിതു മത്തു കൂഗികൊംഡിതു.

06101013a ഖുരശബ്ദശ്ച സുമഹാന്വാജിനാം ശുശ്രുവേ തദാ।
06101013c മഹാവംശവനസ്യേവ ദഹ്യമാനസ്യ പര്വതേ।।

പര്വതദ മേലെ ബിദിരിന മഹാവനവു സുഡുത്തിദെയോ എന്നുവംതെ ആ കുദുരെഗള ഖുരപുടഗള മഹാ ശബ്ധവു കേളിബംദിതു.

06101014a ഉത്പതദ്ഭിശ്ച തൈസ്തത്ര സമുദ്ധൂതം മഹദ്രജഃ।
06101014c ദിവാകരപഥം പ്രാപ്യ ചാദയാമാസ ഭാസ്കരം।।

അവു ഭൂമിയ മേലെ ഹോഗുത്തിരലു മേലെദ്ദ മഹാ ധൂളിന രാശിയു ദിവാകര പഥവന്നു തലുപി ഭാസ്കരനന്നു മുസുകിദവു.

06101015a വേഗവദ്ഭിര്ഹയൈസ്തൈസ്തു ക്ഷോഭിതം പാംഡവം ബലം।
06101015c നിപതദ്ഭിര്മഹാവേഗൈര്ഹംസൈരിവ മഹത്സരഃ।
06101015e ഹേഷതാം ചൈവ ശബ്ദേന ന പ്രാജ്ഞായത കിം ചന।।

വേഗദിംദ ബംദെരഗിദ ആ കുദുരെഗളിംദ പാംഡവ സേനെയു മഹാ വേഗദിംദ ഹംസഗളു ബംദു മഹാ സരോവരദല്ലി ബിദ്ദരെ ഹേഗോ ഹാഗെ ക്ഷോഭെഗൊംഡിതു. അവുഗള ഹേഷാവര ശബ്ധദിംദ ബേരെ ഏനൂ കേളുത്തിരലില്ല

06101016a തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ മാദ്രീപുത്രൌ ച പാംഡവൌ।
06101016c പ്രത്യഘ്നംസ്തരസാ വേഗം സമരേ ഹയസാദിനാം।।
06101017a ഉദ്വൃത്തസ്യ മഹാരാജ പ്രാവൃത്കാലേന പൂര്യതഃ।
06101017c പൌര്ണമാസ്യാമംബുവേഗം യഥാ വേലാ മഹോദധേഃ।।

മഹാരാജ! ആഗ രാജ യുധിഷ്ഠിര മത്തു മാദ്രീപുത്ര പാംഡവരിബ്ബരൂ വേഗവാഗി സമരദല്ലി ബംദ അശ്വാരോഹിഗളന്നു മളെഗാലദ ഹുണ്ണിമെയല്ലി ഉക്കി മേലെ ബരുവ മഹാസാഗരവന്നു ദഡഗളു ഹേഗോ ഹാഗെ ബേഗനേ തഡെദരു.

06101018a തതസ്തേ രഥിനോ രാജന് ശരൈഃ സന്നതപര്വഭിഃ।
06101018c ന്യകൃംതന്നുത്തമാംഗാനി കായേഭ്യോ ഹയസാദിനാം।।

രാജന്! ആഗ ആ രഥിഗളു സന്നതപര്വ ശരഗളിംദ അശ്വാരോഹിഗള ശിരഗളന്നു ദേഹദിംദ കത്തരിസിദരു.

06101019a തേ നിപേതുര്മഹാരാജ നിഹതാ ദൃഢധന്വിഭിഃ।
06101019c നാഗൈരിവ മഹാനാഗാ യഥാ സ്യുര്ഗിരിഗഹ്വരേ।।

മഹാരാജ! ദൃഢധന്വിഗളിംദ നിഹതരാദ അവരു മഹാഗജദിംദ നൂകല്പട്ടു ഗിരിഗുഹ്വരദല്ലി ബീളുവ ആനെഗളംതെ ബിദ്ദരു.

06101020a തേഽപി പ്രാസൈഃ സുനിശിതൈഃ ശരൈഃ സന്നതപര്വഭിഃ।
06101020c ന്യകൃംതന്നുത്തമാംഗാനി വിചരംതോ ദിശോ ദശ।।

അവരു പ്രാസഗളിംദ മത്തു നിശിത സന്നതപര്വ ശരഗളിംദ ശിരഗളന്നു കത്തരിസുത്താ ഹത്തൂ ദിക്കുഗളല്ലി സംചരിസിദരു.

06101021a അത്യാസന്നാ ഹയാരോഹാ ഋഷ്ടിഭിര്ഭരതര്ഷഭ।
06101021c അച്ഛിനന്നുത്തമാംഗാനി ഫലാനീവ മഹാദ്രുമാത്।।

ഭരതര്ഷഭ! ഹീഗെ ഋഷ്ടി മത്തു ഖഡ്ഗഗളിംദ ഹൊഡെയല്പട്ട ആ അശ്വാരോഹിഗള ശിരഗളു ദൊഡ്ഡ മരദിംദ ഹണ്ണുഗളു ഉദുരുവംതെ ഉദുരി ബിദ്ദവു.

06101022a സസാദിനോ ഹയാ രാജംസ്തത്ര തത്ര നിഷൂദിതാഃ।
06101022c പതിതാഃ പാത്യമാനാശ്ച ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ।।

രാജന്! അല്ലി നൂരാരു സഹസ്രാരു സവാരരു സംഹരിസല്പട്ടു കുദുരെഗള മേലിനിംദ ബിദ്ദിദ്ദരു മത്തു ബീളുത്തിദ്ദരു.

06101023a വധ്യമാനാ ഹയാസ്തേ തു പ്രാദ്രവംത ഭയാര്ദിതാഃ।
06101023c യഥാ സിംഹാന്സമാസാദ്യ മൃഗാഃ പ്രാണപരായണാഃ।।

വധിസല്പഡുത്തിരുവ കുദുരെഗളു സിംഹവന്നു കംഡ ജിംകെഗളു പ്രാണഗളന്നു ഉളിസികൊള്ളലു ഓഡിഹോഗുവംതെ ഭയാര്ദിതഗൊംഡു ഓഡിഹോഗുത്തിദ്ദവു.

06101024a പാംഡവാസ്തു മഹാരാജ ജിത്വാ ശത്രൂന്മഹാഹവേ।
06101024c ദധ്മുഃ ശംഖാംശ്ച ഭേരീശ്ച താഡയാമാസുരാഹവേ।।

മഹാരാജ! പാംഡവരാദരോ മഹാഹവദല്ലി ശത്രുഗളന്നു ഗെദ്ദു ശംഖഗളന്നു മൊളഗിസി ഭേരിഗളന്നു ബാരിസിദരു.

06101025a തതോ ദുര്യോധനോ ദൃഷ്ട്വാ ദീനം സൈന്യമവസ്ഥിതം।
06101025c അബ്രവീദ്ഭരതശ്രേഷ്ഠ മദ്രരാജമിദം വചഃ।।

ഭരതശ്രേഷ്ഠ! ആഗ തന്ന സൈന്യവു നാശവാദുദന്നു നോഡി ദീനനാഗി മദ്രരാജനിഗെ ഈ മാതന്നാഡിദനു:

06101026a ഏഷ പാംഡുസുതോ ജ്യേഷ്ഠോ ജിത്വാ മാതുല മാമകാന്।
06101026c പശ്യതാം നോ മഹാബാഹോ സേനാം ദ്രാവയതേ ബലീ।।

“സോദരമാവ! മഹാബാഹോ! ഈ ജ്യേഷ്ഠ പാംഡുസുതനു നന്നവരന്നു ഗെദ്ദു നീനു നോഡുത്തിരുവംതെയേ സേനെഗളന്നു ഓഡിസുത്തിദ്ദാനെ.

06101027a തം വാരയ മഹാബാഹോ വേലേവ മകരാലയം।
06101027c ത്വം ഹി സംശ്രൂയസേഽത്യര്ഥമസഹ്യബലവിക്രമഃ।।

മഹാബാഹോ! സമുദ്രവന്നു ഭൂമിയു തഡെയുവംതെ നീനു അവരന്നു തഡെദു നില്ലിസു. നീനു അസഹ്യ ബല വിക്രമനെംദു പ്രസിദ്ധനാഗിദ്ദീയെ.”

06101028a പുത്രസ്യ തവ തദ്വാക്യം ശ്രുത്വാ ശല്യഃ പ്രതാപവാന്।
06101028c പ്രയയൌ രഥവംശേന യത്ര രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ।।

നിന്ന മഗന ആ മാതന്നു കേളി പ്രതാപവാന് ശല്യനു രഥസമൂഹഗളൊംദിഗെ രാജാ യുധിഷ്ഠിരനിദ്ദല്ലിഗെ ഹൊരടനു.

06101029a തദാപതദ്വൈ സഹസാ ശല്യസ്യ സുമഹദ്ബലം।
06101029c മഹൌഘവേഗം സമരേ വാരയാമാസ പാംഡവഃ।।

സമരദല്ലി തന്ന മേലെ ഒമ്മിംദൊമ്മെലേ ബംദു എരഗിദ മഹാവേഗവുള്ള ശല്യന മഹാസേനെയന്നു പാംഡവനു തഡെദനു.

06101030a മദ്രരാജം ച സമരേ ധര്മരാജോ മഹാരഥഃ।
06101030c ദശഭിഃ സായകൈസ്തൂര്ണമാജഘാന സ്തനാംതരേ।
06101030e നകുലഃ സഹദേവശ്ച ത്രിഭിസ്ത്രിഭിരജിഹ്മഗൈഃ।।

തക്ഷണവേ മഹാരഥ ധര്മരാജനു സമരദല്ലി മദ്രരാജന എദെഗെ ഹത്തു സായകഗളിംദ മത്തു നകുല സഹദേവരു മൂരു മൂരു ജിഹ്മഗഗളിംദ ഹൊഡെദരു.

06101031a മദ്രരാജോഽപി താന്സര്വാനാജഘാന ത്രിഭിസ്ത്രിഭിഃ।
06101031c യുധിഷ്ഠിരം പുനഃ ഷഷ്ട്യാ വിവ്യാധ നിശിതൈഃ ശരൈഃ।
06101031e മാദ്രീപുത്രൌ ച സംരബ്ധൌ ദ്വാഭ്യാം ദ്വാഭ്യാമതാഡയത്।।

മദ്രരാജനൂ കൂഡ അവരെല്ലരന്നു മൂരു മൂരു ബാണഗളിംദ ഹൊഡെദനു. പുനഃ യുധിഷ്ഠിരനന്നു അരവത്തു നിശിത ബാണഗളിംദ ഹൊഡെദനു. സംരബ്ധരാഗി മാദ്രീപുത്രരിബ്ബരന്നു എരെഡെരഡു ബാണഗളിംദ ഹൊഡെദനു.

06101032a തതോ ഭീമോ മഹാബാഹുര്ദൃഷ്ട്വാ രാജാനമാഹവേ।
06101032c മദ്രരാജവശം പ്രാപ്തം മൃത്യോരാസ്യഗതം യഥാ।
06101032e അഭ്യദ്രവത സംഗ്രാമേ യുധിഷ്ഠിരമമിത്രജിത്।।

ആഗ മഹാബാഹു ഭീമനു ആഹവദല്ലി രാജനു മൃത്യുവിന ബായിയ ബളിയംതെ മദ്രരാജന വശദല്ലിദ്ദുദന്നു നോഡി സംഗ്രാമദല്ലി അമിത്രജിതു യുധിഷ്ഠിരന ബളി ധാവിസി ബംദനു.

06101033a തതോ യുദ്ധം മഹാഘോരം പ്രാവര്തത സുദാരുണം।
06101033c അപരാം ദിശമാസ്ഥായ ദ്യോതമാനേ ദിവാകരേ।।

സൂര്യനു ഇളിമുഖദല്ലി ബെളഗുത്തിരുവാഗ സുദാരുണ മഹാഘോര യുദ്ധവു നഡെയിതു.”

സമാപ്തി

ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മപര്വണി ഭീഷ്മവധപര്വണി ഏകാധികശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മപര്വദല്ലി ഭീഷ്മവധപര്വദല്ലി നൂരാഒംദനേ അധ്യായവു.