правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
бхӣшма парва
бхӣшмавадха парва
адхйа̄йа 87
са̄ра
гхат̣откача-дурйодханара йуддха (1-30).
06087001 дхр̣тара̄шт̣ра ува̄ча।
06087001a ира̄вам̣там̣ ту нихатам̣ др̣шт̣ва̄ па̄ртха̄ маха̄ратха̄х̣।
06087001c сам̣гра̄мэ кимакурвам̣та танмама̄чакшва сам̣джайа।।
дхр̣тара̄шт̣рану хэл̤идану: “сам̣джайа! ира̄вам̣тану хатана̄дуданну нод̣и маха̄ратха па̄ртхару сам̣гра̄мадалли эну ма̄д̣идару аданну нанагэ̆ хэл̤у.”
06087002 сам̣джайа ува̄ча।
06087002a ира̄вам̣там̣ ту нихатам̣ сам̣гра̄мэ вӣкшйа ра̄кшасах̣।
06087002c вйанадатсумаха̄на̄дам̣ бхаимасэниргхат̣откачах̣।।
сам̣джайану хэл̤идану: “ира̄вам̣тану сам̣гамадалли хатана̄дуданну нод̣и ра̄кшаса бхаимасэни гхат̣откачану маха̄гарджанэ̆йанну гарджисидану.
06087003a надатастасйа ш́абдэна пр̣тхивӣ са̄гара̄м̣бара̄।
06087003c сапарватавана̄ ра̄джам̣ш́чача̄ла субхр̣ш́ам̣ тада̄।
06087003e ам̣тарикшам̣ диш́аш́чаива сарва̄ш́ча прадиш́астатха̄।।
ра̄джан! авана кӯгина ш́абдхадим̣да пр̣тхви, са̄гара, а̄ка̄ш́а, парвата-ванагал̤у, ам̣тарикша, диккугал̤у, упадиккугал̤у э̆ллавӯ над̣угидаву.
06087004a там̣ ш́рутва̄ сумаха̄на̄дам̣ тава саинйасйа бха̄рата।
06087004c ӯрустам̣бхах̣ самабхавадвэпатхух̣ свэда эва ча।।
бха̄рата! а̄ маха̄на̄даванну кэл̤и нинна сэнэ̆йаллирувавара то̆д̣э̆гал̤у кам̣бхагал̤ам̣та̄даву матту авара бэ̆варил̤ийиту.
06087005a сарва эва ча ра̄джэм̣дра та̄вака̄ дӣначэтасах̣।
06087005c сарпаватсамавэшт̣ам̣та сим̣хабхӣта̄ гаджа̄ ива।।
ра̄джэм̣дра! ниннаварэ̆лларӯ дӣна чэтасара̄ги сарпагал̤ам̣тэ̆ сурул̤исуттико̆м̣д̣ару матту сим̣хаккэ̆ хэ̆дарида а̄нэ̆гал̤ам̣та̄дару.
06087006a нинадатсумаха̄на̄дам̣ ниргха̄тамива ра̄кшасах̣।
06087006c джвалитам̣ ш́ӯламудйамйа рӯпам̣ кр̣тва̄ вибхӣшан̣ам̣।।
06087007a на̄на̄прахаран̣аиргхораирвр̣то ра̄кшасапум̣гаваих̣।
06087007c а̄джага̄ма сусам̣круддхах̣ ка̄ла̄м̣такайамопамах̣।।
а̄ маха̄ гарджанэ̆йанну гарджиси ра̄кшасану вибхӣшан̣а рӯпаванну ма̄д̣ико̆м̣д̣у, праджвалисуттирува ш́ӯлаванну э̆ттико̆м̣д̣у на̄на̄ прахаран̣агал̤анну хид̣ида гхора ра̄кшасапум̣гаварим̣да а̄вр̣тана̄ги ка̄ла̄м̣така йаманам̣тэ̆ сам̣круддхана̄ги бам̣дану.
06087008a тама̄патам̣там̣ сам̣прэкшйа сам̣круддхам̣ бхӣмадарш́анам̣।
06087008c свабалам̣ ча бхайа̄ттасйа пра̄йаш́о вимукхӣкр̣там̣।।
сам̣круддхана̄да бхӣмадарш́анана̄да авану мэлэ̆ бӣл̤увуданну нод̣и авана бхайадим̣да нинна сэнэ̆йа хэ̆ччу бха̄гаву пала̄йана ма̄д̣иту.
06087009a тато дурйодхано ра̄джа̄ гхат̣откачамупа̄драват।
06087009c прагр̣хйа випулам̣ ча̄пам̣ сим̣хавадвинаданмухух̣।।
а̄га ра̄джа̄ дурйодханану випула ча̄паванну хид̣иду сим̣хадам̣тэ̆ пунах̣ пунах̣ гарджисутта̄ гхат̣откачана мэлэ̆ э̆рагидану.
06087010a пр̣шт̣хато'нуйайау чаинам̣ сравадбхих̣ парватопамаих̣।
06087010c кум̣джараирдаш́аса̄хасраирвам̣га̄на̄мадхипах̣ свайам̣।।
авананну анусариси парватагал̤ам̣тирува хатту са̄вира мадодакаванну срависуттидда а̄нэ̆гал̤о̆м̣дигэ̆ свайам̣ вам̣гара̄джану ходану.
06087011a тама̄патам̣там̣ сам̣прэкшйа гаджа̄нӣкэна сам̣вр̣там̣।
06087011c путрам̣ тава маха̄ра̄джа чукопа са ниш́а̄чарах̣।।
маха̄ра̄джа! гаджасэнэ̆йо̆м̣дигэ̆ а̄вр̣тана̄ги а̄краман̣исуттирува нинна магананну нод̣и ниш́а̄чарану купитана̄дану.
06087012a татах̣ прававр̣тэ йуддхам̣ тумулам̣ ломахаршан̣ам̣।
06087012c ра̄кшаса̄на̄м̣ ча ра̄джэм̣дра дурйодханабаласйа ча।।
ра̄джэм̣дра! а̄га ра̄кшасара матту дурйодханана сэнэ̆гал̤а над̣увэ̆ рома̄м̣чака̄рӣ тумула йуддхаву над̣э̆йиту.
06087013a гаджа̄нӣкам̣ ча сам̣прэкшйа мэгхавр̣м̣дамиводйатам̣।
06087013c абхйадха̄вам̣та сам̣круддха̄ ра̄кшаса̄х̣ ш́астрапа̄н̣айах̣।।
мод̣агал̤а гум̣пинам̣тэ̆ мэлэри баруттидда а̄ гаджасэнэ̆йанну нод̣и ш́астрагал̤анну хид̣идидда сам̣круддха ра̄кшасару мум̣дэ̆ дха̄висидару.
06087014a надам̣то вивидха̄нна̄да̄нмэгха̄ ива савидйутах̣।
06087014c ш́араш́актйр̣шт̣ина̄ра̄чаирнигхнам̣то гаджайодхинах̣।।
видйуттиним̣да кӯд̣ида мэгхагал̤ам̣тэ̆ вивидха гарджанэ̆гал̤анну ма̄д̣утта̄ авару ба̄н̣а-ш́акти-р̣шт̣и-на̄ра̄чагал̤им̣да гаджайодхигал̤анну сам̣харисидару.
06087015a бхим̣д̣ипа̄лаистатха̄ ш́ӯлаирмудгараих̣ сапараш́вадхаих̣।
06087015c парвата̄граиш́ча вр̣кшаиш́ча ниджагхнустэ маха̄гаджа̄н।।
бхим̣д̣ипа̄ла, ш́ӯла, мудгара, параш́а̄йудха, парвата ш́икхарагал̤у матту марагал̤им̣да а̄ маха̄гаджагал̤анну сам̣харисидару.
06087016a бхиннакум̣бха̄нвирудхира̄нбхиннага̄тра̄м̣ш́ча ва̄ран̣а̄н।
06087016c апаш́йа̄ма маха̄ра̄джа вадхйама̄на̄нниш́а̄чараих̣।।
маха̄ра̄джа! ниш́а̄чарарим̣да вадхисалпат̣т̣а кум̣бхагал̤у о̆д̣э̆духогирува, ш́арӣрагал̤у рактадалли тойду хогирува, о̆д̣э̆ду хогирува а̄нэ̆гал̤анну нод̣идэ̆ву.
06087017a тэшу пракшӣйама̄н̣эшу бхагнэшу гаджайодхишу।
06087017c дурйодхано маха̄ра̄джа ра̄кшаса̄нсамупа̄драват।।
маха̄ра̄джа! а̄ гаджайодхигал̤у бхагнара̄ги кад̣имэ̆йа̄галу дурйодханану ра̄кшасаранну а̄краман̣исидану.
06087018a амаршаваш́ама̄паннастйактва̄ джӣвитама̄тманах̣।
06087018c мумоча ниш́ита̄нба̄н̣а̄нра̄кшасэшу маха̄балах̣।।
копада ваш́адалли бам̣ду, танна джӣвитаваннэ тйаджиси а̄ маха̄балану ра̄кшасара мэлэ̆ ниш́ита ба̄н̣агал̤анну прайогисидану.
06087019a джагха̄на ча махэшва̄сах̣ прадха̄на̄м̣статра ра̄кшаса̄н।
06087019c сам̣круддхо бхараташ́рэшт̣ха путро дурйодханастава।।
бхараташ́рэшт̣ха! нинна путра махэшва̄са дурйодханану алли сам̣круддхана̄ги прадха̄на ра̄кшасаранну сам̣харисидану.
06087020a вэгавам̣там̣ маха̄раудрам̣ видйуджджихвам̣ прама̄тхинам̣।
06087020c ш́араиш́чатурбхиш́чатуро ниджагха̄на маха̄ратхах̣।।
а̄ маха̄ратхану вэгавам̣та, маха̄раудра, видйуджджихва матту прама̄тхи ӣ на̄лваранну на̄лку ш́арагал̤им̣да сам̣харисидану.
06087021a татах̣ пунарамэйа̄тма̄ ш́араваршам̣ дура̄садам̣।
06087021c мумоча бхараташ́рэшт̣ха ниш́а̄чарабалам̣ прати।।
бхараташ́рэшт̣ха! а̄га пунах̣ а̄ амэйа̄тману дура̄сада ш́аравр̣шт̣ийанну ниш́а̄чарасэнэ̆йа мэлэ̆ прайогисидану.
06087022a татту др̣шт̣ва̄ махаткарма путрасйа тава ма̄риша।
06087022c кродхэна̄бхипраджаджва̄ла бхаимасэнирмаха̄балах̣।।
ма̄риша! нинна магана а̄ махатка̄рйаванну нод̣и маха̄бала бхаимасэнийу кродхадим̣да бхугилэ̆ддану.
06087023a виспха̄рйа ча махачча̄пам̣ им̣дра̄ш́анисамасванам̣।
06087023c абхидудра̄ва вэгэна дурйодханамарим̣дамам̣।।
им̣драна ваджрада дхванийирува маха̄ дхануссанну т̣эм̣кариси арим̣дама дурйодханананну вэгадим̣да а̄краман̣исидану.
06087024a тама̄патам̣тамудвӣкшйа ка̄ласр̣шт̣амива̄м̣такам̣।
06087024c на вивйатхэ маха̄ра̄джа путро дурйодханастава।।
маха̄ра̄джа! ка̄ланим̣да бид̣алпат̣т̣а ам̣таканам̣тирува авану мэлэ̆ бӣл̤увуданну нод̣и нинна путра дурйодханану вйатхитана̄галилла.
06087025a атхаинамабравӣткруддхах̣ крӯрах̣ сам̣ракталочанах̣।
06087025c йэ твайа̄ сунр̣ш́ам̣сэна дӣргхака̄лам̣ права̄сита̄х̣।
06087025e йачча тэ па̄м̣д̣ава̄ ра̄джам̣ш́чаладйӯтэ пара̄джита̄х̣।।
06087026a йаччаива драупадӣ кр̣шн̣а̄ экавастра̄ раджасвала̄।
06087026c сабха̄ма̄нӣйа дурбуддхэ бахудха̄ клэш́ита̄ твайа̄।।
06087027a тава ча прийака̄мэна а̄ш́рамастха̄ дура̄тмана̄।
06087027c саим̣дхавэна париклишт̣а̄ парибхӯйа питр̣̄нмама।।
06087028a этэша̄мавама̄на̄на̄манйэша̄м̣ ча кула̄дхама।
06087028c ам̣тамадйа гамишйа̄ми йади нотср̣джасэ ран̣ам̣।।
а̄га а̄ крӯрану кродхадим̣да сам̣ракталочанана̄ги хэл̤идану: “ра̄джан! дурбуддхэ! кула̄дхама! па̄м̣д̣аваранну мосадим̣да солиси крӯратанадим̣да дӣргхака̄ла хо̆рагат̣т̣идудара, раджасвалэ̆йа̄ги экавастраванну дхарисидда кр̣шн̣э̆ драупадийанну сабхэ̆гэ̆ э̆л̤э̆дутам̣ду бахурӣтийа̄ги кашт̣ако̆т̣т̣идудара, нинагэ̆ прийава̄дуданну байаси а̄ш́рамастхара̄гидда нанна там̣дэ̆йам̣диранну а̄ дура̄тма саим̣дхавану ка̄д̣идудара ӣ э̆лла матту итара анйа̄йагал̤анну им̣ду, ран̣аванну бит̣т̣у нӣну хогадэ иддарэ̆, ам̣тйаго̆л̤исийэ хогуттэнэ̆.”
06087029a эвамуктва̄ ту хаид̣им̣бо махадвиспха̄рйа ка̄рмукам̣।
06087029c сам̣даш́йа даш́анаирошт̣хам̣ ср̣ккин̣ӣ парисам̣лихан।।
06087030a ш́араваршэн̣а махата̄ дурйодханамава̄кират।
06087030c парватам̣ ва̄ридха̄ра̄бхих̣ пра̄вр̣шӣва бала̄хаках̣।।
хӣгэ̆ хэл̤и хаид̣им̣бийу дхануссанну джора̄ги э̆л̤э̆ду хатту ба̄н̣агал̤анну хӯд̣и тут̣икаччи, кат̣ава̄йигал̤анну нэ̆ккутта̄, мод̣агал̤у мал̤э̆йа нӣриним̣да парватаванну хэго ха̄гэ̆ маха̄ ш́араваршадим̣да дурйодханананну муччидану.”
сама̄пти
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ бхӣшма парван̣и бхӣшмавадха парван̣и хаид̣им̣байуддхэ сапта̄ш́ӣтитамо'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли бхӣшма парвадалли бхӣшмавадха парвадалли хаид̣им̣байуддха э̆ннува э̆м̣бхаттэл̤анэ адхйа̄йаву.