പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ഭീഷ്മ പര്വ
ഭീഷ്മവധ പര്വ
അധ്യായ 86
സാര
ഉലൂപിയല്ലി അര്ജുനനനിഗെ ഹുട്ടിദ്ദ ഇരാവനനു തന്ന അശ്വസേനെയൊംദിഗെ രണവന്നു പ്രവേശിസിദുദു (1-15). ഇരാവനനു ശകുനിയ ഐദു മക്കളന്നു വധിസിദുദു (16-42). ആര്ശ്യശൃംഗി-ഇരാവനര മായാ യുദ്ധ; ഇരാവനന വധെ (43-71). സംകുലയുദ്ധ (72-86).
06086001 സംജയ ഉവാച।
06086001a വര്തമാനേ തഥാ രൌദ്രേ രാജന്വീരവരക്ഷയേ।
06086001c ശകുനിഃ സൌബലഃ ശ്രീമാന്പാംഡവാന്സമുപാദ്രവത്।।
സംജയനു ഹേളിദനു: “രാജന്! ഹാഗെ നഡെയുത്തിരുവ വീരവരക്ഷയ രൌദ്ര യുദ്ദദല്ലി ശ്രീമാന് സൌബല ശകുനിയു പാംഡവരന്നു എദുരിസിദനു.
06086002a തഥൈവ സാത്വതോ രാജന് ഹാര്ദിക്യഃ പരവീരഹാ।
06086002c അഭ്യദ്രവത സംഗ്രാമേ പാംഡവാനാമനീകിനീം।।
രാജന്! ഹാഗെയേ പരവീരഹ സാത്വത ഹാര്ദിക്യനൂ കൂഡ സംഗ്രാമദല്ലി പാംഡവര സേനെയന്നു ആക്രമണിസിദനു.
06086003a തതഃ കാംബോജമുഖ്യാനാം നദീജാനാം ച വാജിനാം।
06086003c ആരട്ടാനാം മഹീജാനാം സിംധുജാനാം ച സര്വശഃ।।
06086004a വനായുജാനാം ശുഭ്രാണാം തഥാ പര്വതവാസിനാം।
06086004c യേ ചാപരേ തിത്തിരജാ ജവനാ വാതരംഹസഃ।।
06086005a സുവര്ണാലംകൃതൈരേതൈര്വര്മവദ്ഭിഃ സുകല്പിതൈഃ।
06086005c ഹയൈര്വാതജവൈര്മുഖ്യൈഃ പാംഡവസ്യ സുതോ ബലീ।।
06086005e അഭ്യവര്തത തത്സൈന്യം ഹൃഷ്ടരൂപഃ പരംതപഃ।।
ആഗ കാംബോജമുഖ്യ മത്തു നദിഗളല്ലി ഹുട്ടിദ കുദുരെഗളിംദ, അരട്ടരു, മഹീജരു മത്തു സിംധുജരിംദ സുത്തുവരെയല്പട്ടു, വനായുജരു, ശുഭ്രരു മത്തു പര്വതവാസിഗളിംദ, മത്തു ഇതര തിത്തിരജ മൊദലാദ വായുവേഗവുള്ള സുവര്ണാലംകൃതഗൊംഡ, കവചകഗളന്നു ധരിസിദ്ദ സുകല്പിതവാദ, ഹയഗളൊഡനെ പാംഡവന ബലശാലീ മഗ ഹൃഷ്ടരൂപ പരംതപനു ആ സൈന്യവന്നു എദുരിസിദനു.
06086006a അര്ജുനസ്യാഥ ദായാദ ഇരാവാന്നാമ വീര്യവാന്।
06086006c സുതായാം നാഗരാജസ്യ ജാതഃ പാര്ഥേന ധീമതാ।।
ഇവനു ഇരാവന് എംബ ഹെസരിന അര്ജുനന വീര്യവാന് മഗ. നാഗരാജന മഗളല്ലി ധീമത പാര്ഥനിംദ ഹുട്ടിദവനു.
06086007a ഐരാവതേന സാ ദത്താ അനപത്യാ മഹാത്മനാ।
06086007c പത്യൌ ഹതേ സുപര്ണേന കൃപണാ ദീനചേതനാ।।
ഗരുഡനിംദ തന്ന പതിയന്നു കളെദുകൊംഡ മക്കളിരദ, ദീനചേതനളാഗിദ്ദ, കൃപണളാഗിദ്ദ അവളന്നു മഹാത്മ ഐരാവതനു അവനിഗെ കൊട്ടിദ്ദനു.
06086008a ഭാര്യാര്ഥം താം ച ജഗ്രാഹ പാര്ഥഃ കാമവശാനുഗാം।
06086008c ഏവമേഷ സമുത്പന്നഃ പരക്ഷേത്രേഽര്ജുനാത്മജഃ।।
കാമവശാനുഗളാഗിദ്ദ അവളന്നു പാര്ഥനു പത്നിയന്നാഗി സ്വീകരിസിദ്ദനു. ഇവനേ ഇന്നൊബ്ബന ഹെംഡതിയല്ലി (പരക്ഷേത്രദല്ലി) ഹുട്ടിദ അര്ജുനന മഗ1.
06086009a സ നാഗലോകേ സംവൃദ്ധോ മാത്രാ ച പരിരക്ഷിതഃ।
06086009c പിതൃവ്യേണ പരിത്യക്തഃ പാര്ഥദ്വേഷാദ്ദുരാത്മനാ।।
പാര്ഥന ദ്വേഷദിംദാഗി ചിക്കപ്പനിംദ പരിത്യക്തനാദ അവനു നാഗലോകദല്ലി തായിയിംദ പരിരക്ഷിതനാഗി ബെളെദനു[^143].
06086010a രൂപവാന്വീര്യസംപന്നോ ഗുണവാന്സത്യവിക്രമഃ।
06086010c ഇംദ്രലോകം ജഗാമാശു ശ്രുത്വാ തത്രാര്ജുനം ഗതം।।
രൂപവംതനൂ, ഗുണവംതനൂ, വീര്യസംപന്നനൂ, സത്യവിക്രമിയൂ ആദ അവനു അല്ലിഗെ അര്ജുനനു ഹോഗിദ്ദുദന്നു കേളി ഇംദ്രലോകക്കെ ഹോഗിദ്ദനു.
06086011a സോഽഭിഗമ്യ മഹാത്മാനം പിതരം സത്യവിക്രമം।
06086011c അഭ്യവാദയദവ്യഗ്രോ വിനയേന കൃതാംജലിഃ।
06086011e ഇരാവാനസ്മി ഭദ്രം തേ പുത്രശ്ചാഹം തവാഭിഭോ।।
ആ അവ്യഗ്രനു അല്ലിഗെ ഹോഗി തംദെ മഹാത്മ സത്യവിക്രമിഗെ വിനയദിംദ കൈമുഗിദു നമസ്കരിസി ഹേളിദ്ദനു: “പ്രഭോ! നാനു ഇരാവാന്. നിന്ന മഗ.”
06086012a മാതുഃ സമാഗമോ യശ്ച തത്സര്വം പ്രത്യവേദയത്।
06086012c തച്ച സര്വം യഥാവൃത്തമനുസസ്മാര പാംഡവഃ।।
അവനു തായിയന്നു എംദു ഭേടിയാഗിദ്ദനു എല്ലവന്നൂ ഹേളികൊംഡനു. അവെല്ലവന്നു നഡെദ ഹാഗെയേ പാംഡവനു നെനപിസികൊംഡനു.
06086013a പരിഷ്വജ്യ സുതം ചാപി സോഽആത്മനഃ സദൃശം ഗുണൈഃ।
06086013c പ്രീതിമാനഭവത്പാര്ഥോ ദേവരാജനിവേശനേ।।
ദേവരാജ നിവേശനദല്ലി പാര്ഥനു തന്നദേ സമാന ഗുണഗളന്നു ഹൊംദിദ്ദ മഗനന്നു പ്രീതിയിംദ അപ്പികൊംഡു സംതോഷഭരിതനാഗിദ്ദനു.
06086014a സോഽര്ജുനേന സമാജ്ഞപ്തോ ദേവലോകേ തദാ നൃപ।
06086014c പ്രീതിപൂര്വം മഹാബാഹുഃ സ്വകാര്യം പ്രതി ഭാരത।
06086014e യുദ്ധകാലേ ത്വയാസ്മാകം സാഹ്യം ദേയമിതി പ്രഭോ।।
നൃപ! പ്രഭോ! ഭാരത! ആഗ ദേവലോകദല്ലി മഹാബാഹു അര്ജുനനു സ്വകാര്യക്കാഗി പ്രീതിപൂര്വകവാഗി യുദ്ധകാലദല്ലി നമഗെ നിന്ന സഹായവന്നു നീഡു എംദു ആജ്ഞെയിത്തിദ്ദനു.
06086015a ബാഢമിത്യേവമുക്ത്വാ ച യുദ്ധകാല ഉപാഗതഃ।
06086015c കാമവര്ണജവൈരശ്വൈഃ സംവൃതോ ബഹുഭിര്നൃപ।।
ഒള്ളെയദു എംദു ഹേളി അവനു യുദ്ധകാലദല്ലി അനേക കാമവര്ണഗള, വേഗശാലീ കുദുരെഗളിംദ സംവൃതനാഗി ബംദനു.
06086016a തേ ഹയാഃ കാംചനാപീഡാ നാനാവര്ണാ മനോജവാഃ।
06086016c ഉത്പേതുഃ സഹസാ രാജന് ഹംസാ ഇവ മഹോദധൌ।।
രാജന്! കാംചനദേഹദ, നാനാവര്ണഗള, മനസ്സിന വേഗവുള്ള ആ കുദുരെഗളു ഒമ്മിംദൊമ്മെലേ ഹംസഗളംതെ മഹാസാഗരദിംദ മേലെദ്ദവു.
06086017a തേ ത്വദീയാന്സമാസാദ്യ ഹയസംഘാന്മഹാജവാന്।
06086017c ക്രോഡൈഃ ക്രോഡാനഭിഘ്നംതോ ഘോണാഭിശ്ച പരസ്പരം।
06086017e നിപേതുഃ സഹസാ രാജന്സുവേഗാഭിഹതാ ഭുവി।।
അവു നിന്ന സേനെയ കുദുരെഗള ഗുംപന്നു തലുപി മൂഗിനിംദ മൂഗുഗളന്നു, കുത്തിഗെഗളന്നു പരസ്പര ഹൊഡെയലു നിന്നവര കുദുരെഗളു തക്ഷണവേ ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദവു.
06086018a നിപതദ്ഭിസ്തഥാ തൈശ്ച ഹയസംഘൈഃ പരസ്പരം।
06086018c ശുശ്രുവേ ദാരുണഃ ശബ്ദഃ സുപര്ണപതനേ യഥാ।।
ആ കുദുരെഗള സമൂഹഗളു പരസ്പരരന്നു ഹൊഡെദു ബീളിസുവാഗ ഗരുഡനു കെളഗിളിയുവംതെ ദാരുണ ശബ്ധവു കേളിബംദിതു.
06086019a തഥൈവ ച മഹാരാജ സമേത്യാന്യോന്യമാഹവേ।
06086019c പരസ്പരവധം ഘോരം ചക്രുസ്തേ ഹയസാദിനഃ।।
മഹാരാജ! ഹാഗെയേ യുദ്ധദല്ലി അന്യോന്യരന്നു താഗി ആ അശ്വാരോഹിഗളു ഘോര പരസ്പരവധെയല്ലി തൊഡഗിദരു.
06086020a തസ്മിംസ്തഥാ വര്തമാനേ സംകുലേ തുമുലേ ഭൃശം।
06086020c ഉഭയോരപി സംശാംതാ ഹയസംഘാഃ സമംതതഃ।।
നഡെയുത്തിദ്ദ ആ തുമുല സംകുല യുദ്ധദല്ലി എരഡൂ കഡെയ കുദുരെഗളു ഗുംപു ഗുംപാഗി എല്ല കഡെ ഓഡുത്തിദ്ദവു.
06086021a പ്രക്ഷീണസായകാഃ ശൂരാ നിഹതാശ്വാഃ ശ്രമാതുരാഃ।
06086021c വിലയം സമനുപ്രാപ്താസ്തക്ഷമാണാഃ പരസ്പരം।।
സായകഗളിംദ ഗായഗൊംഡു, അശ്വഗളന്നു കളെദുകൊംഡു ആയാസഗൊംഡ ശൂരരു പരസ്പരരന്നു എദുരിസി നാശ ഹൊംദിദരു.
06086022a തതഃ ക്ഷീണേ ഹയാനീകേ കിംചിച്ഛേഷേ ച ഭാരത।
06086022c സൌബലസ്യാത്മജാഃ ശൂരാ നിര്ഗതാ രണമൂര്ധനി।।
ഭാരത! കുദുരെഗള സേനെഗളു നാശവാഗി സ്വല്പവേ ഉളിദിരലു സൌബലന ശൂര മക്കളു രണമൂര്ധനിഗെ തെരളിദരു.
06086023a വായുവേഗസമസ്പര്ശാ ജവേ വായുസമാംസ്തഥാ।
06086023c ആരുഹ്യയ ശീലസംപന്നാന്വയഃസ്ഥാംസ്തുരഗോത്തമാന്।।
06086024a ഗജോ ഗവാക്ഷോ വൃഷകശ്ചര്മവാനാര്ജവഃ ശുകഃ।
06086024c ഷഡേതേ ബലസംപന്നാ നിര്യയുര്മഹതോ ബലാത്।।
ഗജ, ഗവാക്ഷ, വൃഷക, ചര്മവാന്, ആര്ജവ മത്തു ശുക ഈ ആരു ബലസംപന്നരു മുട്ടിദരെ വായുവേഗദല്ലി ഹോഗബല്ല, വേഗദല്ലി വായുവിന സമനാഗിരുവ, ശീലസംപന്ന, തരുണ, ഉത്തമ കുദുരെഗളന്നേരി, മഹാ സേനെയൊംദിഗെ ബംദരു.
06086025a വാര്യമാണാഃ ശകുനിനാ സ്വൈശ്ച യോധൈര്മഹാബലൈഃ।
06086025c സന്നദ്ധാ യുദ്ധകുശലാ രൌദ്രരൂപാ മഹാബലാഃ।।
സ്വയം ശകുനിയിംദ മത്തു മഹാബല യോധരിംദ തഡെയല്പട്ടരൂ കൂഡ ആ രൌദ്രരൂപീ യുദ്ധ കുശല മഹാബലരു സന്നദ്ധരാദരു.
06086026a തദനീകം മഹാബാഹോ ഭിത്ത്വാ പരമദുര്ജയം।
06086026c ബലേന മഹതാ യുക്താഃ സ്വര്ഗായ വിജയൈഷിണഃ।
06086026e വിവിശുസ്തേ തദാ ഹൃഷ്ടാ ഗാംധാരാ യുദ്ധദുര്മദാഃ।।
മഹാബാഹോ! യുദ്ധ ദുര്മദരാഗിദ്ദ ഹൃഷ്ടരാഗിദ്ദ ഗാംധാരരു സ്വര്ഗ അഥവാ വിജയവന്നു ബയസി മഹാ സേനെയൊഡഗൂഡി ആ പരമ ദുര്ജയ സേനെയന്നു ഭേദിസി ഒളഹൊക്കരു.
06086027a താന്പ്രവിഷ്ടാംസ്തദാ ദൃഷ്ട്വാ ഇരാവാനപി വീര്യവാന്।
06086027c അബ്രവീത്സമരേ യോധാന്വിചിത്രാഭരണായുധാന്।।
അവരു ഹാഗെ പ്രവേശിസിദന്നു നോഡി വീര്യവാന് ഇരാവാനനൂ കൂഡ സമരദല്ലി വിചിത്ര ആഭരണ ആയുധഗളന്നു ധരിസിദ്ദ യോധരിഗെ ഹേളിദനു:
06086028a യഥൈതേ ധാര്തരാഷ്ട്രസ്യ യോധാഃ സാനുഗവാഹനാഃ।
06086028c ഹന്യംതേ സമരേ സര്വേ തഥാ നീതിര്വിധീയതാം।।
“അനുചരരു മത്തു വാഹനഗളൊംദിഗെ ബംദിരുവ ഈ ധാര്തരാഷ്ട്രന യോധരു എല്ലരൂ സമരദല്ലി മൃത്യുവന്നപ്പുവംഥഹ നീതിയന്നു കൈഗൊള്ളിരി!”
06086029a ബാഢമിത്യേവമുക്ത്വാ തേ സര്വേ യോധാ ഇരാവതഃ।
06086029c ജഘ്നുസ്തേ വൈ പരാനീകം ദുര്ജയം സമരേ പരൈഃ।।
ഒള്ളെയദു എംദു ഹേളി ഇരാവതന എല്ല യോധരൂ സമരദല്ലി ശത്രുഗളിഗെ ദുര്ജയരാദ ആ ശത്രുസേനെയന്നു സംഹരിസിദരു.
06086030a തദനീകമനീകേന സമരേ വീക്ഷ്യ പാതിതം।
06086030c അമൃഷ്യമാണാസ്തേ സര്വേ സുബലസ്യാത്മജാ രണേ।
06086030e ഇരാവംതമഭിദ്രുത്യ സര്വതഃ പര്യവാരയന്।।
അവന സേനെയിംദ തമ്മ സേനെയു സമരദല്ലി ബിദ്ദുദന്നു നോഡി രണദല്ലി ഉദ്രിക്തരാഗി സുബലന മക്കളെല്ലരൂ ഇരാവംതനന്നു എദുരിസി എല്ല കഡെഗളിംദ സുത്തുവരെദരു.
06086031a താഡയംതഃ ശിതൈഃ പ്രാസൈശ്ചോദയംതഃ പരസ്പരം।
06086031c തേ ശൂരാഃ പര്യധാവംത കുര്വംതോ മഹദാകുലം।।
ഹരിത പ്രാസഗളിംദ ഹൊഡെയുത്താ, പരസ്പരരന്നു പ്രചോദനെഗൊളിസുത്താ ആ ശൂരരു അവനന്നു സുത്തുവരെദു മഹാ വ്യാകുലവന്നുംടുമാഡിദരു.
06086032a ഇരാവാനഥ നിര്ഭിന്നഃ പ്രാസൈസ്തീക്ഷ്ണൈര്മഹാത്മഭിഃ।
06086032c സ്രവതാ രുധിരേണാക്തസ്തോത്ത്രൈര്വിദ്ധ ഇവ ദ്വിപഃ।।
ആ മഹാത്മര തീക്ഷ്ണ പ്രാസഗളിംദ ഗായഗൊംഡു ഇരാവാനനു രക്തദിംദ തോയ്ദു അംകുശദിംദ തിവിയല്പട്ട ആനെയംതെ വ്യാകുലഗൊംഡനു.
06086033a ഉരസ്യപി ച പൃഷ്ഠേ ച പാര്ശ്വയോശ്ച ഭൃശാഹതഃ।
06086033c ഏകോ ബഹുഭിരത്യര്ഥം ധൈര്യാദ്രാജന്ന വിവ്യഥേ।।
രാജന്! ഒബ്ബനാഗിദ്ദരൂ അനേകരു എദുരിനിംദ, ഹിംദിനിംദ മത്തു പക്കഗളിംദ ചെന്നാഗി പ്രഹരിസുത്തിദ്ദരൂ അവനു ധൈര്യവന്നു കളെദുകൊള്ളലില്ല.
06086034a ഇരാവാനഥ സംക്രുദ്ധഃ സര്വാംസ്താന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ।
06086034c മോഹയാമാസ സമരേ വിദ്ധ്വാ പരപുരംജയഃ।।
ആഗ സംക്രുദ്ധനാദ പരപുരംജയ ഇരാവാനനു സമരദല്ലി അവരെല്ലരന്നൂ നിശിത ശരഗളിംദ ഹൊഡെദു മൂര്ഛെഗൊളിസിദനു.
06086035a പ്രാസാനുദ്ധൃത്യ സര്വാംശ്ച സ്വശരീരാദരിംദമഃ।
06086035c തൈരേവ താഡയാമാസ സുബലസ്യാത്മജാന്രണേ।।
തന്ന ശരീരര സര്വാംഗഗളിഗെ ചുച്ചികൊംഡിദ്ദ പ്രാസഗളന്നു കിത്തു തെഗെദു അവുഗളിംദലേ രണദല്ലി സുബലന മക്കളന്നു പ്രഹരിസിദനു.
06086036a നികൃഷ്യ നിശിതം ഖഡ്ഗം ഗൃഹീത്വാ ച ശരാവരം।
06086036c പദാതിസ്തൂര്ണമാഗച്ഛജ്ജിഘാംസുഃ സൌബലാന്യുധി।।
അനംതര നിശിത ഖഡ്ഗവന്നു എളെദു തെഗെദുകൊംഡു ഗുരാണിയന്നൂ ഹിഡിദു തക്ഷണവേ ആ സൌബലരന്നു യുദ്ധദല്ലി സംഹരിസലു പദാതിയാഗിയേ നഡെദനു.
06086037a തതഃ പ്രത്യാഗതപ്രാണാഃ സര്വേ തേ സുബലാത്മജാഃ।
06086037c ഭൂയഃ ക്രോധസമാവിഷ്ടാ ഇരാവംതമഥാദ്രവന്।।
ആഗ പുനഃ എച്ചെത്തിദ്ദ ആ എല്ല സുബലാത്മജരു പുനഃ ക്രോധസമാവിഷ്ടരാഗി ഇരവംതനന്നു ആക്രമണിസിദരു.
06086038a ഇരാവാനപി ഖഡ്ഗേന ദര്ശയന്പാണിലാഘവം।
06086038c അഭ്യവര്തത താന്സര്വാന്സൌബലാന്ബലദര്പിതഃ।।
ബലദര്പിത ഇരവാനനൂ കൂഡ ഖഡ്ഗദല്ലി തന്ന കൈചളകവന്നു തോരിസുത്താ അവരെല്ല സൌബലരന്നൂ എദുരിസിദനു.
06086039a ലാഘവേനാഥ ചരതഃ സര്വേ തേ സുബലാത്മജാഃ।
06086039c അംതരം നാധ്യഗച്ഛംത ചരംതഃ ശീഘ്രഗാമിനഃ।।
ചാകചക്യതെയിംദ ഓഡാഡുത്തിദ്ദ ആ സുബലാത്മജരെല്ലരൂ ശീഘ്രവാഗി ചലിസുത്തിരുവ അവനന്നു ഹൊഡെയലു അവകാശവന്നേ പഡെയലില്ല.
06086040a ഭൂമിഷ്ഠമഥ തം സംഖ്യേ സംപ്രദൃശ്യ തതഃ പുനഃ।
06086040c പരിവാര്യ ഭൃശം സര്വേ ഗ്രഹീതുമുപചക്രമുഃ।।
യുദ്ധദല്ലി നെലദ മേലെ നിംതിദ്ദ അവനന്നു നോഡി അവരെല്ലരൂ അവനന്നു സുത്തുവരെദു പുനഃ പുനഃ സെരെഹിഡിയലു പ്രയത്നിസിദരു.
06086041a അഥാഭ്യാശഗതാനാം സ ഖഡ്ഗേനാമിത്രകര്ശനഃ।
06086041c ഉപഹസ്താവഹസ്താഭ്യാം തേഷാം ഗാത്രാണ്യകൃംതത।।
ആഗ മേലെ ബീളുത്തിദ്ദ ആ അമിത്രകര്ശനനു അവര എരഡൂ ഹസ്തഗളന്നു കത്തരിസി ശരീരഗളന്നൂ തുംഡരിസിദനു.
06086042a ആയുധാനി ച സര്വേഷാം ബാഹൂനപി ച ഭൂഷിതാന്।
06086042c അപതംത നികൃത്താംഗാ ഗതാ ഭൂമിം ഗതാസവഃ।।
അവരെല്ലര ആയുധഗളു മത്തു ഭൂഷിത ബാഹുഗളു ബിദ്ദു അംഗഗളു തുംഡാഗി അസുനീഗി അവരു ഭൂമിയ മേലെ ബിദ്ദരു.
06086043a വൃഷകസ്തു മഹാരാജ ബഹുധാ പരിവിക്ഷതഃ।
06086043c അമുച്യത മഹാരൌദ്രാത്തസ്മാദ്വീരാവകര്തനാത്।।
മഹാരാജ! വൃഷകനു മാത്ര ഹെച്ചാഗി ഗായഗൊംഡു വീരരന്നു തുംഡരിസുവ ആ മഹാരൌദ്ര യുദ്ധദിംദ തപ്പിസികൊംഡനു.
06086044a താന്സര്വാന്പതിതാന്ദൃഷ്ട്വാ ഭീതോ ദുര്യോധനസ്തതഃ।
06086044c അഭ്യഭാഷത സംക്രുദ്ധോ രാക്ഷസം ഘോരദര്ശനം।।
06086045a ആര്ശ്യശൃംഗിം മഹേഷ്വാസം മായാവിനമരിംദമം।
06086045c വൈരിണം ഭീമസേനസ്യ പൂര്വം ബകവധേന വൈ।।
അവരെല്ലരൂ ബിദ്ദുദന്നു നോഡി ഭീതനാദ ദുര്യോധനനു സംക്രുദ്ധനാഗി ഘോരദര്ശന മഹേഷ്വാസ മായാവീ അരിംദമ ബകവധദ കാരണദിംദ ഹിംദിനിംദലേ ഭീമസേനന വൈരിയാഗിദ്ദ രാക്ഷസ ആര്ശ്യശൃംഗിഗെ ഹേളിദനു:
06086046a പശ്യ വീര യഥാ ഹ്യേഷ ഫല്ഗുനസ്യ സുതോ ബലീ।
06086046c മായാവീ വിപ്രിയം ഘോരമകാര്ഷീന്മേ ബലക്ഷയം।।
“വീര! ഹേഗെ ഈ ഫല്ഗുനന ബലശാലീ മായാവീ മഗനു നന്ന സേനെയന്നു നാശഗൊളിസി വിപ്രിയവാദ ഘോര കൃത്യവന്നെസഗിദ്ദാനെ നോഡു!
06086047a ത്വം ച കാമഗമസ്താത മായാസ്ത്രേ ച വിശാരദഃ।
06086047c കൃതവൈരശ്ച പാര്ഥേന തസ്മാദേനം രണേ ജഹി।।
അയ്യാ! നീനൂ കൂഡ ബയസിദല്ലിഗെ ഹോഗബല്ലെ. മായാസ്ത്രഗളല്ലി വിശാരദനാഗിദ്ദീയെ. പാര്ഥനൊംദിഗെ വൈരവന്നൂ സാധിസുത്തിദ്ദീയെ. ആദുദരിംദ രണദല്ലി ഇവനന്നു കൊല്ലു!”
06086048a ബാഢമിത്യേവമുക്ത്വാ തു രാക്ഷസോ ഘോരദര്ശനഃ।
06086048c പ്രയയൌ സിംഹനാദേന യത്രാര്ജുനസുതോ യുവാ।।
ആഗലെംദു ഹേളി ഘോരദര്ശന രാക്ഷസനു സിംഹനാദദൊംദിഗെ അര്ജുനന യുവ മഗനിരുവല്ലിഗെ ഹൊരടനു.
06086049a സ്വാരൂഢൈര്യുദ്ധകുശലൈര്വിമലപ്രാസയോധിഭിഃ।
06086049c വീരൈഃ പ്രഹാരിഭിര്യുക്തഃ സ്വൈരനീകൈഃ സമാവൃതഃ।
06086049e നിഹംതുകാമഃ സമരേ ഇരാവംതം മഹാബലം।।
യുദ്ധ കുശലരാദ ഹരിത പ്രാസഗളന്നു ഹിഡിദ അശ്വാരോഹി വീര യോധ പ്രഹാരീ തന്നദേ സൈനികരിംദ സുത്തുവരെയല്പട്ട അവനു സമരദല്ലി മഹാബല ഇരാവംതനന്നു സംഹരിസലു ബയസിദനു.
06086050a ഇരാവാനപി സംക്രുദ്ധസ്ത്വരമാണഃ പരാക്രമീ।
06086050c ഹംതുകാമമമിത്രഘ്നോ രാക്ഷസം പ്രത്യവാരയത്।।
പരാക്രമീ അമിത്രഘ്ന ഇരാവനനൂ കൂഡ സംക്രുദ്ധനാഗി ആ രാക്ഷസനന്നു കൊല്ലലു ബയസി ത്വരെമാഡി ആക്രമണിസിദനു.
06086051a തമാപതംതം സംപ്രേക്ഷ്യ രാക്ഷസഃ സുമഹാബലഃ।
06086051c ത്വരമാണസ്തതോ മായാം പ്രയോക്തുമുപചക്രമേ।।
മേലെ ബീളുത്തിദ്ദ അവനന്നു നോഡി മഹാബല രാക്ഷസനു ത്വരെമാഡി മായെയന്നുപയോഗിസ തൊഡഗിദനു.
06086052a തേന മായാമയാഃ ക്ലപ്താഹയാസ്താവംത ഏവ ഹി।
06086052c സ്വാരൂഢാ രാക്ഷസൈര്ഘോരൈഃ ശൂലപട്ടിശപാണിഭിഃ।।
ആഗ അവനു ഇരാവാനന അശ്വാരോഹിഗളിഗെ പ്രതിയാഗി മായെയിംദ കുദുരെഗളന്നേരിദ ശൂല-പട്ടിശഗളന്നു ഹിഡിദിദ്ദ ഘോര രാക്ഷസര പഡെയന്നു നിര്മിസിദനു.
06086053a തേ സംരബ്ധാഃ സമാഗമ്യ ദ്വിസാഹസ്രാഃ പ്രഹാരിണഃ।
06086053c അചിരാദ്ഗമയാമാസുഃ പ്രേതലോകം പരസ്പരം।।
ആ എരഡു സാവിര പ്രഹാരിണരു എദുരാഗി ബേഗനേ പരസ്പരരന്നു പ്രേതലോകഗളിഗെ കളുഹിസിദരു.
06086054a തസ്മിംസ്തു നിഹതേ സൈന്യേ താവുഭൌ യുദ്ധദുര്മദൌ।
06086054c സംഗ്രാമേ വ്യവതിഷ്ഠേതാം യഥാ വൈ വൃത്രവാസവൌ।।
ആ സേനെഗളു ഹാഗെ നാശവാഗലു അവരിബ്ബരു യുദ്ധ ദുര്മദരൂ സംഗ്രാമദല്ലി വൃത്ര-വാസവരംതെ എദുരാഗി നിംതരു.
06086055a ആദ്രവംതമഭിപ്രേക്ഷ്യ രാക്ഷസം യുദ്ധദുര്മദം।
06086055c ഇരാവാന്ക്രോധസംരബ്ധഃ പ്രത്യധാവന്മഹാബലഃ।।
യുദ്ധദുര്മദ രാക്ഷസനു മുംദെ ബംദുദന്നു നോഡി ക്രോധസംരബ്ധനാദ മഹാബല ഇരാവാനനു എദുരാദനു.
06086056a സമഭ്യാശഗതസ്യാജൌ തസ്യ ഖഡ്ഗേന ദുര്മതേഃ।
06086056c ചിച്ഛേദ കാര്മുകം ദീപ്തം ശരാവാപം ച പംചകം।।
തുംബാ ഹത്തിരക്കെ ബംദിദ്ദ ആ ദുര്മതിയ ബില്ലു ഭത്തളികെഗളന്നു ഖഡ്ഗദിംദ കത്തരിസിദനു.
06086057a സ നികൃത്തം ധനുര്ദൃഷ്ട്വാ ഖം ജവേന സമാവിശത്।
06086057c ഇരാവംതമഭിക്രുദ്ധം മോഹയന്നിവ മായയാ।।
തന്ന ധനുസ്സു തുംഡാഗിദുദന്നു നോഡി അവനു ക്രുദ്ധനാദ ഇരാവംതനന്നു മോഹഗൊളിസലോസുഗ മായെയിംദ വേഗദിംദ ആകാശവന്നു സേരിദനു.
06086058a തതോഽംതരിക്ഷമുത്പത്യ ഇരാവാനപി രാക്ഷസം।
06086058c വിമോഹയിത്വാ മായാഭിസ്തസ്യ ഗാത്രാണി സായകൈഃ।
06086058e ചിച്ഛേദ സര്വമര്മജ്ഞഃ കാമരൂപോ ദുരാസദഃ।।
ആഗ സര്വമര്മഗളന്നൂ തിളിദിദ്ദ, കാമരൂപീ, ദുരാസദ ഇരാവാനനൂ കൂഡ അംതരിക്ഷക്കെ ഹാരി രാക്ഷസനന്നു തന്ന മായെയിംദ ഭ്രാംതഗൊളിസി അവന ശരീരവന്നു സായകഗളിംദ ഗായഗൊളിസിദനു.
06086059a തഥാ സ രാക്ഷസശ്രേഷ്ഠഃ ശരൈഃ കൃത്തഃ പുനഃ പുനഃ।
06086059c സംബഭൂവ മഹാരാജ സമവാപ ച യൌവനം।।
ഹാഗെ ആ രാക്ഷസ ശ്രേഷ്ഠനന്നു പുനഃ പുനഃ ശരഗളിംദ ഗായഗൊളിസിദ ഹാഗെല്ല അവനു ഹൊസ ഹൊസ ശരീരഗളന്നു പഡെയുത്തിദ്ദനു മത്തു യൌവനവന്നു താളുത്തിദ്ദനു.
06086060a മായാ ഹി സഹജാ തേഷാം വയോ രൂപം ച കാമജം।
06086060c ഏവം തദ്രാക്ഷസസ്യാംഗം ചിന്നം ചിന്നം വ്യരോഹത।।
മായാവിഗളിഗെ സഹജവാഗി ബേകാദ രൂപ വയസ്സു ദൊരെയുത്തവെ. ഹീഗെ ആ രാക്ഷസന അംഗഗളു കത്തരിസിദംതെല്ലാ പുനഃ പുനഃ ബെളെയുത്തിദ്ദവു.
06086061a ഇരാവാനപി സംക്രുദ്ധോ രാക്ഷസം തം മഹാബലം।
06086061c പരശ്വധേന തീക്ഷ്ണേന ചിച്ഛേദ ച പുനഃ പുനഃ।।
ഇരാവാനനൂ കൂഡ സംക്രുദ്ധനാഗി ആ മഹാബല രാക്ഷസനന്നു തീക്ഷ്ണ പരശുവിനിംദ പുനഃ പുനഃ കത്തരിസിദനു.
06086062a സ തേന ബലിനാ വീരശ്ചിദ്യമാന ഇവ ദ്രുമഃ।
06086062c രാക്ഷസോ വ്യനദദ്ഘോരം സ ശബ്ദസ്തുമുലോഽഭവത്।।
മരദംതെ ആ വീരനന്നു ബലശാലിയു കഡിയുത്തിദ്ദംതലെല്ലാ രാക്ഷസനു ഘോരവാഗി കൂഗുത്തിദ്ദനു. തുമുല ശബ്ധവു ഉംടായിതു.
06086063a പരശ്വധക്ഷതം രക്ഷഃ സുസ്രാവ രുധിരം ബഹു।
06086063c തതശ്ചുക്രോധ ബലവാംശ്ചക്രേ വേഗം ച സംയുഗേ।।
പരശുവിനിംദ ഗായഗൊംഡ രാക്ഷസനു ബഹളഷ്ടു രക്തവന്നു സുരിസിദനു. അദരിംദ ക്രോധഗൊംഡ ബലവാനനു വേഗവാഗി യുദ്ധ മാഡതൊഡഗിദനു.
06086064a ആര്ശ്യശൃംഗിസ്തതോ ദൃഷ്ട്വാ സമരേ ശത്രുമൂര്ജിതം।
06086064c കൃത്വാ ഘോരം മഹദ്രൂപം ഗ്രഹീതുമുപചക്രമേ।
06086064e സംഗ്രാമശിരസോ മധ്യേ സര്വേഷാം തത്ര പശ്യതാം।।
സമരദല്ലി തന്ന ശത്രുവു വര്ധിസുത്തിരുവുദന്നു നോഡി ആര്ശ്യശൃംഗിയു മഹാ ഘോര രൂപവന്നു താളി സംഗ്രാമദ മധ്യെ എല്ലരൂ നോഡുത്തിരുവംതെയേ അവനന്നു ഹിഡിയലു മുംദാദനു.
06086065a താം ദൃഷ്ട്വാ താദൃശീം മായാം രാക്ഷസസ്യ മഹാത്മനഃ।
06086065c ഇരാവാനപി സംക്രുദ്ധോ മായാം സ്രഷ്ടും പ്രചക്രമേ।।
മഹാത്മ രാക്ഷസന ആ മായെയന്നു നോഡി ഇരാവാനനൂ കൂഡ സംക്രുദ്ധനാഗി അദരംതഹ മായെയന്നു സൃഷ്ടിസലു തൊഡഗിദനു.
06086066a തസ്യ ക്രോധാഭിഭൂതസ്യ സംയുഗേഷ്വനിവര്തിനഃ।
06086066c യോഽന്വയോ മാതൃകസ്തസ്യ സ ഏനമഭിപേദിവാന്।।
യുദ്ധദിംദ ഹിംദെസരിയദ ക്രോധാഭിഭൂതനാദ ഇരാവാനനിഗെ അവന തായിയ കഡെയവരു നെരവാഗലു ബംദരു.
06086067a സ നാഗൈര്ബഹുശോ രാജന്സര്വതഃ സംവൃതോ രണേ।
06086067c ദധാര സുമഹദ്രൂപമനംത ഇവ ഭോഗവാന്।
06086067e തതോ ബഹുവിധൈര്നാഗൈശ്ചാദയാമാസ രാക്ഷസം।।
രാജന്! ഹെച്ചാഗി നാഗഗളിംദലേ എല്ലകഡെഗളിംദ സുത്തുവരെയല്പട്ടിദ്ദ അവനു ഹെഡെയുള്ള അനംതന മഹാ രൂപവന്നേ താളിദനു. ആഗ അവനു ബഹുവിധദ നാഗഗളിംദ രാക്ഷസനന്നു മുച്ചിദനു.
06086068a ചാദ്യമാനസ്തു നാഗൈഃ സ ധ്യാത്വാ രാക്ഷസപുംഗവഃ।
06086068c സൌപര്ണം രൂപമാസ്ഥായ ഭക്ഷയാമാസ പന്നഗാന്।।
സര്പഗളിംദ ആച്ഛാദിതനാദ ആ രാക്ഷസപുംഗവനു ഒംദു ക്ഷണ യോചിസി ഗരുഡന രൂപവന്നു താളി നാഗഗളന്നു ഭക്ഷിസതൊഡഗിദനു.
06086069a മായയാ ഭക്ഷിതേ തസ്മിന്നന്വയേ തസ്യ മാതൃകേ।
06086069c വിമോഹിതമിരാവംതമസിനാ രാക്ഷസോഽവധീത്।।
അവനന്നു അനുസരിസി ബംദിദ്ദ അവന തായിയ കഡെയവരന്നു മായെയിംദ ഭക്ഷിസി, ഇരാവംതനന്നു മോഹഗൊളിസി രാക്ഷസനു ഖഡ്ഗദിംദ അവനന്നു വധിസിദനു.
06086070a സകുംഡലം സമുകുടം പദ്മേംദുസദൃശപ്രഭം।
06086070c ഇരാവതഃ ശിരോ രക്ഷഃ പാതയാമാസ ഭൂതലേ।।
കുംഡല മുകുടഗളിംദ കൂഡിദ, പദ്മ മത്തു ചംദ്രന കാംതിയുള്ള ഇരാവതന ശിരവന്നു രാക്ഷസനു ഭൂമിയ മേലെ കെഡവിദനു.
06086071a തസ്മിംസ്തു നിഹതേ വീരേ രാക്ഷസേനാര്ജുനാത്മജേ।
06086071c വിശോകാഃ സമപദ്യംത ധാര്തരാഷ്ട്രാഃ സരാജകാഃ।।
രാക്ഷസനിംദ അര്ജുനനന ആ വീര മഗനു ഹതനാഗലു ധാര്തരാഷ്ട്രരു ഇതര രാജരൊംദിഗെ ശോക രഹിതരാദരു.
06086072a തസ്മിന്മഹതി സംഗ്രാമേ താദൃശേ ഭൈരവേ പുനഃ।
06086072c മഹാന്വ്യതികരോ ഘോരഃ സേനയോഃ സമപദ്യത।।
ഭയംകര സ്വരൂപവന്നു താളിദ്ദ ആ മഹാ സംഗ്രാമദല്ലി എരഡു സേനെഗള നഡുവെ പുന മഹാ ഘോര യുദ്ധവു പ്രാരംഭവായിതു.
06086073a ഹയാ ഗജാഃ പദാതാശ്ച വിമിശ്രാ ദംതിഭിര്ഹതാഃ।
06086073c രഥാശ്ച ദംതിനശ്ചൈവ പത്തിഭിസ്തത്ര സൂദിതാഃ।।
കുദുരെ, ആനെ മത്തു പദാതിഗളു മിശ്രിതവാഗി ആനെഗളിംദ ഹതവാദരു. രഥിഗളു മത്തു ആനെഗളു പദാതിഗളിംദ സംഹരിസല്പട്ടരു.
06086074a തഥാ പത്തിരഥൌഘാശ്ച ഹയാശ്ച ബഹവോ രണേ।
06086074c രഥിഭിര്നിഹതാ രാജംസ്തവ തേഷാം ച സംകുലേ।।
രാജന്! ഹാഗെയേ പദാതി-രഥസമൂഹഗളു മത്തു ബഹളഷ്ടു കുദുരെഗളു നിന്ന മത്തു അവര സംകുല രണദല്ലി രഥിഗളിംദ ഹതവാദവു.
06086075a അജാനന്നര്ജുനശ്ചാപി നിഹതം പുത്രമൌരസം।
06086075c ജഘാന സമരേ ശൂരാന്രാജ്ഞസ്താന്ഭീഷ്മരക്ഷിണഃ।।
അര്ജുനനാദരോ തന്ന ഹിരിയ മഗന സാവന്നു തിളിയദെയേ ഭീഷ്മനിംദ രക്ഷിതവാദ ശൂരരാജരന്നു സമരദല്ലി സംഹരിസിദനു.
06086076a തഥൈവ താവകാ രാജന്സൃംജയാശ്ച മഹാബലാഃ।
06086076c ജുഹ്വതഃ സമരേ പ്രാണാന്നിജഘ്നുരിതരേതരം।।
രാജന്! ഹാഗെയേ നിന്നവരു മത്തു മഹാബല സൃംജയരു സമരവെംബ അഗ്നിയല്ലി ആഹുതിഗളന്നാഗിത്തു പരസ്പരര പ്രാണഗളന്നു തെഗെദരു.
06086077a മുക്തകേശാ വികവചാ വിരഥാശ്ചിന്നകാര്മുകാഃ।
06086077c ബാഹുഭിഃ സമയുധ്യംത സമവേതാഃ പരസ്പരം।।
കൂദലു കെദരി, കവചഗളില്ലദേ, രഥഗളന്നു കളെദുകൊംഡു, ധനുസ്സുഗളു തുംഡാഗിരലു പരസ്പരരന്നു സേരി ബാഹുഗളിംദലേ യുദ്ധ മാഡുത്തിദ്ദരു.
06086078a തഥാ മര്മാതിഗൈര്ഭീഷ്മോ നിജഘാന മഹാരഥാന്।
06086078c കംപയന്സമരേ സേനാം പാംഡവാനാം മഹാബലഃ।।
ആഗ മഹാബല ഭീഷ്മനു മര്മസ്ഥളഗളന്നു ഭേദിസുവ ബാണഗളിംദ മഹാരഥരന്നു സംഹരിസി പംഡവര സേനെയന്നു സമരദല്ലി നഡുഗിസിദനു.
06086079a തേന യൌധിഷ്ഠിരേ സൈന്യേ ബഹവോ മാനവാ ഹതാഃ।
06086079c ദംതിനഃ സാദിനശ്ചൈവ രഥിനോഽഥ ഹയാസ്തഥാ।।
അവനു യുധിഷ്ഠിരന സേനെയ ബഹളഷ്ടു മനുഷ്യരു, ആനെഗളു, അശ്വാരോഹിഗളു, രഥിഗളു മത്തു കുദുരെഗളന്നു സംഹരിസിദനു.
06086080a തത്ര ഭാരത ഭീഷ്മസ്യ രണേ ദൃഷ്ട്വാ പരാക്രമം।
06086080c അത്യദ്ഭുതമപശ്യാമ ശക്രസ്യേവ പരാക്രമം।।
ഭാരത! അല്ലി രണദല്ലി ഭീഷ്മന പരാക്രമവന്നു നോഡി ശക്രനദേ അത്യദ്ഭുത പരാക്രമവന്നു നോഡിദംതായിതു.
06086081a തഥൈവ ഭീമസേനസ്യ പാര്ഷതസ്യ ച ഭാരത।
06086081c രൌദ്രമാസീത്തദാ യുദ്ധം സാത്വതസ്യ ച ധന്വിനഃ।।
ഭാരത! ഹാഗെയേ ധന്വിഗളാദ ഭീമസേന, പാര്ഷത മത്തു സാത്ത്വതര യുദ്ധവൂ രൌദ്രവാഗിത്തു.
06086082a ദൃഷ്ട്വാ ദ്രോണസ്യ വിക്രാംതം പാംഡവാന്ഭയമാവിശത്।
06086082c ഏക ഏവ രണേ ശക്തോ ഹംതുമസ്മാന്സസൈനികാന്।।
06086083a കിം പുനഃ പൃഥിവീശൂരൈര്യോധവ്രാതൈഃ സമാവൃതഃ।
06086083c ഇത്യബ്രുവന്മഹാരാജ രണേ ദ്രോണേന പീഡിതാഃ।।
മഹാരാജ! ദ്രോണന വിക്രാംതവന്നു നോഡി പാംഡവരിഗെ ഭയവു തുംബികൊംഡിതു. “രണദല്ലി അവനൊബ്ബനേ സൈനികരൊംദിഗെ നമ്മന്നു സംഹരിസലു ശക്ത. ഇന്നു ഇല്ലി സേരിരുവ പൃഥ്വിയ ശൂരരെല്ലരദ്ദേനു?” എംദു രണദല്ലി ദ്രോണനിംദ പീഡിതരാദവരു ഹേളികൊംഡരു.
06086084a വര്തമാനേ തഥാ രൌദ്രേ സംഗ്രാമേ ഭരതര്ഷഭ।
06086084c ഉഭയോഃ സേനയോഃ ശൂരാ നാമൃഷ്യംത പരസ്പരം।।
ഭരതര്ഷഭ! ഹാഗെ നഡെയുത്തിദ്ദ രൌദ്ര സംഗ്രാമദല്ലി എരഡൂ സേനെഗള ശൂരരു പരസ്പരരന്നു സഹിസികൊളുത്തിരലില്ല.
06086085a ആവിഷ്ടാ ഇവ യുധ്യംതേ രക്ഷോഭൂതാ മഹാബലാഃ।
06086085c താവകാഃ പാംഡവേയാശ്ച സംരബ്ധാസ്താത ധന്വിനഃ।।
അയ്യാ! ആ മഹാബല ധന്വിഗളു - നിന്നവരു മത്തു പാംഡവേയരു - രാക്ഷസ ഭൂതഗളിംദ ആവിഷ്ടരാദവരംതെ സംരബ്ധരാഗി യുദ്ധ മാഡുത്തിദ്ദരു.
06086086a ന സ്മ പശ്യാമഹേ കം ചിദ്യഃ പ്രാണാന്പരിരക്ഷതി।
06086086c സംഗ്രാമേ ദൈത്യസംകാശേ തസ്മിന്യോദ്ധാ നരാധിപ।।
നരാധിപ! ദൈത്യരദ്ദംതിദ്ദ ആ സംഗ്രാമദല്ലി യാവ യോധനൂ തന്ന പ്രാണഗളന്നു രക്ഷിസികൊള്ളുത്തിരുവുദന്നു നാവു നോഡലില്ല.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മ പര്വണി ഭീഷ്മവധ പര്വണി ഇരാവാദ്വധേ ഷഷ്ഠ്യാശീതിതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മ പര്വദല്ലി ഭീഷ്മവധ പര്വദല്ലി ഇരാവാദ്വധ എന്നുവ എംഭത്താരനേ അധ്യായവു.
-
ദ്രൌപദിയ കുരിതു സഹോദരരു മാഡികൊംഡിദ്ദ ഒപ്പംദവന്നു മുരിദുദക്കാഗി അര്ജുനനു വനവാസവന്നു കൈഗൊംഡു ഗംഗാദ്വാരദല്ലി സ്നാനക്കെംദു ഗംഗെയല്ലി ഇളിദാഗ കാമ മൂര്ഛിതളാദ ഉലൂപിയു അവനന്നു നാഗലോകക്കെ കൊംഡൊയ്ദു അവനൊംദിഗെ രാത്രിയന്നു കളെദ വിഷയവു ആദിപര്വദ അധ്യായ ൨൦൬രല്ലി ബംദിദെ. ആദരെ ഈ അധ്യായദല്ലി ഉലൂപിയു വിധവെ എംബ വിഷയവു ബംദിരുവുദില്ല. വിധവെയാഗിദ്ദ ഉലൂപിയല്ലി ഹുട്ടിദവനാദുദരിംദ ഇരാവാനനു അര്ജുനനിഗെ പരക്ഷേത്രദല്ലി ഹുട്ടിദ മഗനെംദു തിളിയബേകു. ↩︎