praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
bhīṣma parva
bhīṣmavadha parva
adhyāya 47
sāra
kaurava senèya vyūha racanè (1-20). siṃhanāda-śaṃkhanādagal̤u (21-30).
06047001 saṃjaya uvāca|
06047001a krauṃcaṃ tato mahāvyūhamabhedyaṃ tanayastava|
06047001c vyūḍhaṃ dṛṣṭvā mahāghoraṃ pārthenāmitatejasā||
06047002a ācāryamupasaṃgamya kṛpaṃ śalyaṃ ca māriṣa|
06047002c saumadattiṃ vikarṇaṃ ca aśvatthāmānameva ca||
06047003a duḥśāsanādīn bhrātṝṃśca sa sarvāneva bhārata|
06047003c anyāṃśca subahūn śūrānyuddhāya samupāgatān||
06047004a prāhedaṃ vacanaṃ kāle harṣayaṃstanayastava|
saṃjayanu hel̤idanu: “bhārata! āga amitatejasa pārthara mahāghora abhedya krauṃcavyūhavannu noḍi ninna maganu ācārya, kṛpa, śalya, saumadatti, vikarṇa, aśvatthāma, duḥśāsanane mòdalāda sahodararèllara hāgū yuddhakkāgi seriruva bahal̤aṣṭu anya śūrara bal̤isāri avarannu harṣagòl̤isuttā kālakkè takkudāda ī mātannu āḍidanu:
06047004c nānāśastrapraharaṇāḥ sarve śastrāstravedinaḥ||
06047005a ekaikaśaḥ samarthā hi yūyaṃ sarve mahārathāḥ|
06047005c pāṃḍuputrānraṇe haṃtuṃ sasainyānkimu saṃhatāḥ||
“nīvèllarū nānā śastrapraharaṇamāḍaballari mattu śastrāstragal̤annu til̤idiruviri. nīvèllaralli òbbòbbarū sainyadòṃdigiruva pāṃḍuputrarannu raṇadalli kòllalu samartharāgiddīri. nīvèlla òṭṭigè iruvāga innenu?
06047006a aparyāptaṃ tadasmākaṃ balaṃ bhīṣmābhirakṣitaṃ|
06047006c paryāptaṃ tvidameteṣāṃ balaṃ pārthivasattamāḥ||
bhīṣmaniṃda rakṣitavāda namma senèyu aparyāptavādudu. ādarè pārthivasattamara avara balavu paryāptavādudu.
06047007a saṃsthānāḥ śūrasenāśca veṇikāḥ kukurāstathā|
06047007c ārevakāstrigartāśca madrakā yavanāstathā||
06047008a śatruṃjayena sahitāstathā duḥśāsanena ca|
06047008c vikarṇena ca vīreṇa tathā naṃdopanaṃdakaiḥ||
06047009a citrasenena sahitāḥ sahitāḥ pāṇibhadrakaiḥ|
06047009c bhīṣmamevābhirakṣaṃtu saha sainyapuraskṛtāḥ||
saṃsthānikaru, śūrasenaru, veṇikaru, kukuraru, ārevakaru, trigartaru, madrakaru, yavanaru śatruṃjayana sahita mattu duḥśāsana, vīra vikarṇa, naṃdopanaṃdakaru mattu citrasenana sahita, pāṇibhadrakara sahita sainyavannu muṃdiṭṭukòṃḍu bhīṣmanannu rakṣisali.”
06047010a tato droṇaśca bhīṣmaśca tava putraśca māriṣa|
06047010c avyūhaṃta mahāvyūhaṃ pāṃḍūnāṃ pratibādhane||
āga pāṃḍavarannu pratibādhisalu droṇa, bhīṣma mattu ninna putraru mahāvyūhavannu racisidaru.
06047011a bhīṣmaḥ sainyena mahatā samaṃtātparivāritaḥ|
06047011c yayau prakarṣanmahatīṃ vāhinīṃ surarāḍiva||
mahāsenèyiṃda èlla kaḍègal̤iṃdalū suttuvarèyalpaṭṭu bhīṣmanu surarājanaṃtè mahā senèyannu èl̤èdukòṃḍu hodanu.
06047012a tamanvayānmaheṣvāso bhāradvājaḥ pratāpavān|
06047012c kuṃtalaiśca daśārṇaiśca māgadhaiśca viśāṃ pate||
06047013a vidarbhairmekalaiścaiva karṇaprāvaraṇairapi|
06047013c sahitāḥ sarvasainyena bhīṣmamāhavaśobhinaṃ||
viśāṃpate! avanannu hiṃbālisi pratāpavān maheṣvāsa bhāradvājanu kuṃtala, daśārṇa, māgadha, vidarbha, mekala, mattu karṇaprāvarara sarvasenègal̤a sahita bhīṣmana yuddhavannu śobhisuttā naḍèdanu.
06047014a gāṃdhārāḥ siṃdhusauvīrāḥ śibayo'tha vasātayaḥ|
06047014c śakuniśca svasainyena bhāradvājamapālayat||
gāṃdhāraru, siṃdhu-sauvīraru, śibi, vasātayaru mattu śakuniyaru svasenègal̤òṃdigè bhāradvājanannu rakṣisidaru.
06047015a tato duryodhano rājā sahitaḥ sarvasodaraiḥ|
06047015c aśvātakairvikarṇaiśca tathā śarmilakosalaiḥ||
06047016a daradaiścūcupaiścaiva tathā kṣudrakamālavaiḥ|
06047016c abhyarakṣata saṃhṛṣṭaḥ saubaleyasya vāhinīṃ||
āga rājā duryodhananu sarvasodararòṃdigè aśvātaka-vikarṇa-śarmila-kosala-darada-cūcupa-kṣudraka-mālavarannu kūḍikòṃḍu saṃtoṣadiṃda saubalana vāhiniyannu rakṣisidanu.
06047017a bhūriśravāḥ śalaḥ śalyo bhagadattaśca māriṣa|
06047017c viṃdānuviṃdāvāvaṃtyau vāmaṃ pārśvamapālayan||
māriṣa! bhūriśrava, śala, śalya, bhagadatta, mattu avaṃtiya viṃdānuviṃdaru èḍapārśvavannu rakṣisuttiddaru.
06047018a saumadattiḥ suśarmā ca kāṃbojaśca sudakṣiṇaḥ|
06047018c śatāyuśca śrutāyuśca dakṣiṇaṃ pārśvamāsthitāḥ||
saumadatti, suśarma, kāṃboja, sudakṣiṇa, śatāyu, śrutāyugal̤u balabhāgadalliddaru.
06047019a aśvatthāmā kṛpaścaiva kṛtavarmā ca sātvataḥ|
06047019c mahatyā senayā sārdhaṃ senāpṛṣṭhe vyavasthitāḥ||
aśvatthāma, kṛpa mattu sātvata kṛtavarmaru òṭṭige mahāsenègal̤òṃdigè senèya pṛṣṭhabhāgadalliddaru.
06047020a pṛṣṭhagopāstu tasyāsannānādeśyā janeśvarāḥ|
06047020c ketumānvasudānaśca putraḥ kāśyasya cābhibhūḥ||
avarannu hiṃbālisi hoguttidda nānā deśagal̤a janeśvararu, ketumān, vasudāna mattu kāśyana maga abhibhū ivaru hiṃbhāgavannu rakṣisidaru.
06047021a tataste tāvakāḥ sarve hṛṣṭā yuddhāya bhārata|
06047021c dadhmuḥ śaṃkhānmudā yuktāḥ siṃhanādāṃśca nādayan||
bhārata! āga ninnavarèllarū yuddhakkè harṣitarāgi śaṃkhagal̤annu ūdidaru mattu muditarāgi siṃhanādagaidaru.
06047022a teṣāṃ śrutvā tu hṛṣṭānāṃ kuruvṛddhaḥ pitāmahaḥ|
06047022c siṃhanādaṃ vinadyoccaiḥ śaṃkhaṃ dadhmau pratāpavān||
hṛṣṭarāgidda avarannu kel̤i kuruvṛddha pitāmaha pratāpavānanu siṃhanādavannu māḍi jorāgi śaṃkhavannu ūdidanu.
06047023a tataḥ śaṃkhāśca bheryaśca peśyaśca vividhāḥ paraiḥ|
06047023c ānakāścābhyahanyaṃta sa śabdastumulo'bhavat||
āga śaṃkha, bheri, paṇava, ḍhakkè, mṛdaṃga, anaka mòdalādavugal̤u mòl̤agidavu mattu tumulaśabdavuṃṭāyitu.
06047024a tataḥ śvetairhayairyukte mahati syaṃdane sthitau|
06047024c pradadhmatuḥ śaṃkhavarau hemaratnapariṣkṛtau||
śvetahayagal̤annu kaṭṭidda mahā rathadalli kul̤itidda kṛṣṇārjunaribbarū hemaratna pariṣkṛtavāda śreṣṭha śaṃkhagal̤annu ūdidaru.
06047025a pāṃcajanyaṃ hṛṣīkeśo devadattaṃ dhanaṃjayaḥ|
06047025c pauṃḍraṃ dadhmau mahāśaṃkhaṃ bhīmakarmā vṛkodaraḥ||
06047026a anaṃtavijayaṃ rājā kuṃtīputro yudhiṣṭhiraḥ|
06047026c nakulaḥ sahadevaśca sughoṣamaṇipuṣpakau||
hṛṣīkeśanu pāṃcajanyavannū, dhanaṃjayanu devadattavannū, bhīmakarmi vṛkodaranu mahāśaṃkha pauṃḍravannū, rājā kuṃtīputra yudhiṣṭhiranu anaṃtavijayavannū, nakula-sahadevaru sughoṣa-maṇipuṣpakagal̤annū ūdidaru.
06047027a kāśirājaśca śaibyaśca śikhaṃḍī ca mahārathaḥ|
06047027c dhṛṣṭadyumno virāṭaśca sātyakiśca mahāyaśāḥ||
06047028a pāṃcālyaśca maheṣvāso draupadyāḥ paṃca cātmajāḥ|
06047028c sarve dadhmurmahāśaṃkhānsiṃhanādāṃśca nedire||
kāśirāja, śaibhya, mahāratha śikhaṃḍī, dhṛṣṭadyumna, virāṭa, mahāyaśa sātyaki, maheṣvāsa pāṃcālya, mattu draupadiya aivaru makkal̤ū èllarū mahāśaṃkhagal̤annu ūdidaru mattu siṃhanāda gaidaru.
06047029a sa ghoṣaḥ sumahāṃstatra vīraistaiḥ samudīritaḥ|
06047029c nabhaśca pṛthivīṃ caiva tumulo vyanunādayat||
alli seridda vīrara ā sumahā ghoṣada tumulavu bhūmi-ākāśagal̤alli mòl̤agitu.
06047030a evamete mahārāja prahṛṣṭāḥ kurupāṃḍavāḥ|
06047030c punaryuddhāya saṃjagmustāpayānāḥ parasparaṃ||
hīgè mahārāja! prahṛṣṭarāda kurupāṃḍavaru paraspararannu suḍuttā punaḥ yuddhakkè tòḍagidaru.”
samāpti
iti śrī mahābhārate bhīṣma parvaṇi bhīṣmavadha parvaṇi kauravavyūharacanāyāṃ saptacatvāriṃśo'dhyāyaḥ||
idu śrī mahābhāratadalli bhīṣma parvadalli bhīṣmavadha parvadalli kauravavyūharacanè ènnuva nalvattel̤ane adhyāyavu.