039 śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde śraddhātrayavibhāgayogaḥ

praveśa

|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||

śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita

śrī mahābhārata

bhīṣma parva

bhagavadgītā parva

adhyāya 39

sāra

06039001 arjuna uvāca|
06039001a ye śāstravidhimutsṛjya yajaṃte śraddhayānvitāḥ|
06039001c teṣāṃ niṣṭhā tu kā kṛṣṇa sattvamāho rajastamaḥ||

arjunanu hel̤idanu: “kṛṣṇa! śāstravidhigal̤annu biṭṭu śraddhānvitarāgi ninnannu pūjisuvavara niṣṭhèyaṃthahudu - sattvavo, rajavo athavā tamavo?”

06039002 śrībhagavānuvāca|
06039002a trividhā bhavati śraddhā dehināṃ sā svabhāvajā|
06039002c sāttvikī rājasī caiva tāmasī ceti tāṃ śṛṇu||

śrībhagavānanu hel̤idanu: “svabhāvadiṃda huṭṭuva dehigal̤a ā śraddhèyu mūru vidhavāgiruttadè - sāttvikī, rājasī mattu tāmasī. adara kuritu kel̤u.

06039003a sattvānurūpā sarvasya śraddhā bhavati bhārata|
06039003c śraddhāmayo'yaṃ puruṣo yo yacchraddhaḥ sa eva saḥ||

bhārata! èllara śraddhèyū sattvānurūpavāgiruttadè. śraddhāmayanāda ivanu puruṣanu. yārigè yāvudaralli śraddhèyiruttadèyo avaru ade āguttārè.

06039004a yajaṃte sāttvikā devānyakṣarakṣāṃsi rājasāḥ|
06039004c pretānbhūtagaṇāṃścānye yajaṃte tāmasā janāḥ||

sāttvikaru devatègal̤annu, rājasaru yakṣa-rākṣasarannu mattu tāmasa janaru preta-bhūtagaṇagal̤u mattu itararannu pūjisuttārè.

06039005a aśāstravihitaṃ ghoraṃ tapyaṃte ye tapo janāḥ|
06039005c daṃbhāhaṃkārasaṃyuktāḥ kāmarāgabalānvitāḥ||
06039006a karśayaṃtaḥ śarīrasthaṃ bhūtagrāmamacetasaḥ|
06039006c māṃ caivāṃtaḥśarīrasthaṃ tānviddhyāsuraniścayān||

daṃbhāhaṃkāra saṃyuktarāgi, kāmarāgabalānvitarāgi, śarīradalliruva bhūtagrāmagal̤annū, śarīrasthanāgiruva nannannū òṇagisi acetasarannāgisi śāstravihitavallada ghora tapassannu tapisuva janaru asura niścayarèṃdu til̤i.

06039007a āhārastvapi sarvasya trividho bhavati priyaḥ|
06039007c yajñastapastathā dānaṃ teṣāṃ bhedamimaṃ śṛṇu||

èllarigū priyavāgiruva āhāravū, yajña-tapassu-dānagal̤ū mūruvidhagal̤āgivè. avugal̤a bhedavannu kel̤u.

06039008a āyuḥsattvabalārogyasukhaprītivivardhanāḥ|
06039008c rasyāḥ snigdhāḥ sthirā hṛdyā āhārāḥ sāttvikapriyāḥ||

āyussu, sattva, bala, ārogya, sukha mattu prītigal̤annu vardhisuva, rasavattāda, jiḍḍul̤l̤a, dehadalli bahukālaviruva, hṛdayakkè iṣṭavāguva āhāragal̤u sāttvikanigè priyavādavugal̤u.

06039009a kaṭvamlalavaṇātyuṣṇatīkṣṇarūkṣavidāhinaḥ|
06039009c āhārā rājasasyeṣṭā duḥkhaśokāmayapradāḥ||

atiyāgi kaṭu, āmla, lavaṇa, uṣṇa, tīkṣṇa, rūkṣa (òṇagiruva) mattu khāravāgiruva āhāravu rājasarigè iṣṭavādavu. ivu duḥkha, śoka, anārogyagal̤annu kòḍuttavè.

06039010a yātayāmaṃ gatarasaṃ pūti paryuṣitaṃ ca yat|
06039010c ucchiṣṭamapi cāmedhyaṃ bhojanaṃ tāmasapriyaṃ||

svalpavāgi bèṃdiruva, sāravillada, kèṭṭa vāsanèya, hal̤asida (beyisida naṃtara òṃdu rātriyannu kal̤èda), ūṭamāḍi mikkidda, yajñakkè takkudallada bhojanavu tāmasarigè priyavāgiruttadè.

06039011a aphalākāṃkṣibhiryajño vidhidṛṣṭo ya ijyate|
06039011c yaṣṭavyameveti manaḥ samādhāya sa sāttvikaḥ||

yāgavannu māḍale bekèṃdu manassannu samādhānagòl̤isikòṃḍu phalākāṃkṣigal̤āgiradavariṃda vidhidhṛṣṭavāgi naḍèsida yajñavu sātvikavu.

06039012a abhisaṃdhāya tu phalaṃ daṃbhārthamapi caiva yat|
06039012c ijyate bharataśreṣṭha taṃ yajñaṃ viddhi rājasaṃ||

bharataśreṣṭha! ādarè phalavanne manassinalliṭṭukòṃḍu, torisuvudakkāgi māḍuva yajñavu rājasavèṃdu til̤i.

06039013a vidhihīnamasṛṣṭānnaṃ maṃtrahīnamadakṣiṇaṃ|
06039013c śraddhāvirahitaṃ yajñaṃ tāmasaṃ paricakṣate||

vidhigal̤illade, karèdu āhāravannu nīḍade, maṃtragal̤illade, dakṣiṇègal̤illade, śraddhèyillade naḍèsida yajñavu tāmasavèṃdènisikòl̤l̤uttadè.

06039014a devadvijaguruprājñapūjanaṃ śaucamārjavaṃ|
06039014c brahmacaryamahiṃsā ca śārīraṃ tapa ucyate||

deva-dvija-guru-prājñara pūjana, śauca, ārjava, brahmacarya, mattu ahiṃsègal̤annu śārīra tapassu ènnuvaru.

06039015a anudvegakaraṃ vākyaṃ satyaṃ priyahitaṃ ca yat|
06039015c svādhyāyābhyasanaṃ caiva vāṅmayaṃ tapa ucyate||

udvegakaravallada, satyavū, priyahitavū āgiruva vākya, svādhyāya abhyāsagal̤annu vāṅmaya tapassèṃdu hel̤uttārè.

06039016a manaḥprasādaḥ saumyatvaṃ maunamātmavinigrahaḥ|
06039016c bhāvasaṃśuddhirityetattapo mānasamucyate||

manaḥprasannatè, saumyatva, mauna, ātmavinigraha, bhāvasaṃśuddhi, ivu manassina tapassugal̤èṃdu karèyalpaḍuttavè.

06039017a śraddhayā parayā taptaṃ tapastattrividhaṃ naraiḥ|
06039017c aphalākāṃkṣibhiryuktaiḥ sāttvikaṃ paricakṣate||

ī mūrūvidhada tapassugal̤annu phalākāṃkṣigal̤āgirada narariṃda tapisalpaṭṭarè adu sāttvika èṃdènisikòl̤l̤uttadè.

06039018a satkāramānapūjārthaṃ tapo daṃbhena caiva yat|
06039018c kriyate tadiha proktaṃ rājasaṃ calamadhruvaṃ||

satkāra-māna-pūjanègal̤igāgi, torisuvudakkū māḍuva ī tapassugal̤annu calisuva, sthiravallada rājasavèṃdu hel̤uttārè.

06039019a mūḍhagrāheṇātmano yatpīḍayā kriyate tapaḥ|
06039019c parasyotsādanārthaṃ vā tattāmasamudāhṛtaṃ||

mūḍha viśvāsadiṃda, tanage tòṃdarèyannu māḍikòṃḍu athavā innòbbarannu hāl̤umāḍuvudakkāgi māḍuva tapassu tāmasavèṃdènisikòl̤l̤uttadè.

06039020a dātavyamiti yaddānaṃ dīyate'nupakāriṇe|
06039020c deśe kāle ca pātre ca taddānaṃ sāttvikaṃ smṛtaṃ||

dānamāḍabekèṃdu, pratiyāgi upakāramāḍalu śaktanilladiruvavanigè, śaktanāgiddarū yāva apekṣèyū illade, sariyāda deśa-kālagal̤alli pātranigè kòḍuva dānavu sāttvikavèṃdènisikòl̤l̤uttadè.

06039021a yattu pratyupakārārthaṃ phalamuddiśya vā punaḥ|
06039021c dīyate ca parikliṣṭaṃ taddānaṃ rājasaṃ smṛtaṃ||

ādarè pratyupakāravannu paḍèyalosuga, athava punaḥ phalavannu uddeśisi, kaṣṭapaṭṭu kòḍuva dānavu rājasavèṃdènisikòl̤l̤uttadè.

06039022a adeśakāle yaddānamapātrebhyaśca dīyate|
06039022c asatkṛtamavajñātaṃ tattāmasamudāhṛtaṃ||

sariyāgillada deśa-kālagal̤alli, apātranigè, satkāragal̤illade, avahel̤anè māḍuttā kòḍuva dānavu tāmasada udāharaṇèyu.

06039023a oṃ tatsaditi nirdeśo brahmaṇastrividhaḥ smṛtaḥ|
06039023c brāhmaṇāstena vedāśca yajñāśca vihitāḥ purā||

oṃ, tat mattu sat èṃdu brahmakkè mūru vidhada nirdeśagal̤annu hel̤iddārè. hiṃdè ivugal̤iṃdale brāhmaṇarannū, vedagal̤annū, yajñagal̤annū māḍalāgittu.

06039024a tasmādoṃ ityudāhṛtya yajñadānatapaḥkriyāḥ|
06039024c pravartaṃte vidhānoktāḥ satataṃ brahmavādināṃ||

ādudariṃda brahmavādigal̤a vidhānokta yajña-dāna-tapaḥ-kriyègal̤u oṃ èṃdu hel̤iye prāraṃbhavāguttavè.

06039025a tadityanabhisaṃdhāya phalaṃ yajñatapaḥkriyāḥ|
06039025c dānakriyāśca vividhāḥ kriyaṃte mokṣakāṃkṣibhiḥ||

tat èṃdu hel̤i phalavannu manassinalliṭṭukòl̤l̤ade mokṣakāṃkṣigal̤u vividha yajña-tapassu-kriyègal̤annū dānakriyègal̤annū māḍuttārè.

06039026a sadbhāve sādhubhāve ca sadityetatprayujyate|
06039026c praśaste karmaṇi tathā sacchabdaḥ pārtha yujyate||

pārtha! sat ènnuvudu sadbhāvadalliyū, sādhubhāvalliyū bal̤akèyāguttadè. mattu praśastavāda karmagal̤alli sat śabdhavu prayogavāguttadè.

06039027a yajñe tapasi dāne ca sthitiḥ saditi cocyate|
06039027c karma caiva tadarthīyaṃ sadityevābhidhīyate||

yajña, tapassu mattu dānagal̤alli nèlèsiruvudannu sat ènnuttārè. ade arthadalli māḍuva karmagal̤ū sat èṃde hel̤alpaḍuttadè.

06039028a aśraddhayā hutaṃ dattaṃ tapastaptaṃ kṛtaṃ ca yat|
06039028c asadityucyate pārtha na ca tatpretya no iha||

pārtha! śraddhèyillade nīḍida āhuti, kòṭṭa dāna, tapisida tapassu, mattu māḍida yāvudū asat èṃdènisikòl̤l̤uttadè. adu sattamelū iruvudilla. illiyū iruvudilla.”

samāpti

iti śrī mahābhārate bhīṣma parvaṇi bhagavadgītā parvaṇi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde śraddhātrayavibhāgayogo nāma saptadaśo'dhyāyaḥ||
idu śrī mahābhāratadalli bhīṣma parvadalli bhagavadgītā parvadalli śrīmadbhagavadgītā upaniṣattinalli brahmavidyèya yogaśāstradalli śrīkṛṣṇārjunasaṃvādadalli śraddhātrayavibhāgayogavèṃba hadinel̤ane adhyāyavu.
bhīṣma parvaṇi ekānacatvāriṃśo'dhyāyaḥ||
bhīṣma parvadalli mūvattòṃbhattane adhyāyavu.