ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
భీష్మ పర్వ
భగవద్గీతా పర్వ
అధ్యాయ 33
సార
06033001 అర్జున ఉవాచ।
06033001a మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితం।
06033001c యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ।।
అర్జునను హేళిదను: “నన్నమేలిన అనుగ్రహదింద ఆధ్యాత్మవెందు కరెయల్పడువ యావ పరమగుహ్యవాద మాతన్ను నీను హేళిదెయో అదరింద నన్నీ మోహవు తొలగితు.
06033002a భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా।
06033002c త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయం।।
కమలపత్రాక్ష! భూతగళ హుట్టువికె మత్తు నాశద కురితు మత్తు నిన్న అవ్యయ మహాత్మెయన్నూ విస్తారవాగి నాను కేళిదె.
06033003a ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర।
06033003c ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ।।
పరమేశ్వర! నిన్నన్ను నీను హేగెందు హేళికొండిరువెయో అదు హాగెయే సరి. పురుషోత్తమ! నిన్న ఐశ్వర రూపవన్ను నోడలు బయసుత్తేనె.
06033004a మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో।
06033004c యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయం।।
ప్రభో! ఒందువేళె నాను అదన్ను నోడలు శక్యనాగిద్దరె యోగేశ్వర! ననగె నిన్న అవ్యయ ఆత్మనన్ను తోరిసు!”
06033005 శ్రీభగవానువాచ।
06033005a పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః।
06033005c నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ।।
శ్రీభగవానను హేళిదను: “పార్థ! నన్న నూరారు సహస్రారు నానావిధగళ, నానా వర్ణ-ఆకృతిగళ దివ్య రూపగళన్ను నోడు!
06033006a పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా।
06033006c బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత।।
భారత! ఆదిత్యరన్నూ, వసుగళన్నూ, రుద్రరన్నూ, అశ్వియరన్నూ, మత్తు మరుతరన్నూ నోడు. హిందె నోడదే ఇరద ఆశ్చర్యగళన్నూ నోడు!
06033007a ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరం।
06033007c మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ద్రష్టుమిచ్ఛసి।।
గుడాకేశ! ఇందు చరాచరగళింద కూడిద సంపూర్ణ జగత్తు ఇల్లియే ఇదె. నోడు! బేరె యావుదన్ను నోడలిచ్ఛిసుత్తీయో అవుగళన్ను నన్న దేహదల్లియే నోడు!
06033008a న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా।
06033008c దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరం।।
ఆదరె నిన్న ఇదే కణ్ణుగళింద నన్నన్ను నీడు నోడలు శక్తనిల్ల. నినగె దివ్యచక్షుగళన్ను కొడుత్తేనె. నన్న ఐశ్వరయోగవన్ను నోడు!””
06033009 సంజయ ఉవాచ।
06033009a ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః।
06033009c దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరం।।
06033010a అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనం।
06033010c అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధం।।
06033011a దివ్యమాల్యాంబరధరం దివ్యగంధానులేపనం।
06033011c సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనంతం విశ్వతోముఖం।।
సంజయను హేళిదను: “రాజన్! హీగె హేళి మహాయోగేశ్వర హరియు పార్థనిగె అనేక వక్త్రనయనగళుళ్ళ, అనేక అద్భుతదర్శనగళుళ్ళ, అనేకదివ్యాభరణగళ, అనేక దివ్య ఆయుధగళన్ను హిడిదిరువ, దివ్యమాలాంబరధరనాగి, దివ్యగంధానులేపననాగి, సర్వవూ ఆశ్చర్యమయవాగిరువ, దేవ, అనంత, విశ్వతోముఖవాద తన్న పరమ ఐశ్వర రూపవన్ను తోరిసిదను.
06033012a దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా।
06033012c యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః।।
ఒందువేళె దివియల్లి ఒమ్మెగే సహస్ర సూర్యర బెళకు ఉద్భవాదరె అదు ఆ మహాత్మన బెళకిగె సమానవాదీతు!
06033013a తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా।
06033013c అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాండవస్తదా।।
ఆగ పాండవను అనేకప్రకారవాగి వింగడవాగిరువ జగత్తెల్లవూ ఆ దేవదేవన శరీరదల్లి ఏకస్థవాగిద్దుదన్ను నోడిదను.
06033014a తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనంజయః।
06033014c ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాంజలిరభాషత।।
ఆగ ధనంజయను విస్మయావిష్టనాగి, రోమాంచనగొండు, దేవనిగె శిరసా సమస్కరిసి, కైముగిదు హేళిదను:
06033015 అర్జున ఉవాచ।
06033015a పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసంఘాన్।
06033015c బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థం ఋషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్।।
అర్జునను హేళిదను: “దేవా! నిన్న దేహదల్లి ఎల్ల దేవతెగళన్నూ, బేరెబేరె ప్రాణిగళ గుంపుగళన్ను, కమలాసనస్థనాగిరువ ఈశ బ్రహ్మనన్నూ, సర్వ ఋషిగళన్నూ ఉరుగరన్నూ కాణుత్తిద్దేనె.
06033016a అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం పశ్యామి త్వా సర్వతోఽనంతరూపం।
06033016c నాంతం న మధ్యం న పునస్తవాదిం పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప।।
విశ్వేశ్వర! విశ్వరూప! నిన్నన్ను అనేక బాహు, ఉదర, వక్త్ర, నేత్రగళుళ్ళవనాగి సర్వతవూ అనంతరూపనన్నాగి నోడుత్తిద్దేనె. అంతవూ ఇల్ల. మద్యవూ ఇల్ల. మత్తె ప్రారంభవూ ఇల్లవెందు కాణుత్తిద్దేనె.
06033017a కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమంతం।
06033017c పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమంతాద్ దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయం।।
కిరీటియూ, గదియూ, చక్రియూ, తేజోరాశియూ, సర్వతవూ బెళగుత్తిరువ, దుర్నిరీక్ష్యనాద, ఎల్లెల్లియూ అనల మత్తు అర్కరంతె జ్వాలెగళింద బెళగుత్తిరువ అప్రమేయనాద నిన్నన్ను నోడుత్తిద్దేనె.
06033018a త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానం।
06033018c త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే।।
అరితుకొళ్ళబేకాగిరువ పరమ అక్షరను నీను. ఈ విశ్వద పరమ నిధానను నీను. నీను అవ్యయ, శాశ్వత మత్తు ధర్మగోప్త. నీను సనాతన పురుషనెందు ననగన్నిసుత్తిదె.
06033019a అనాదిమధ్యాంతమనంతవీర్యం అనంతబాహుం శశిసూర్యనేత్రం।
06033019c పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం స్వతేజసా విశ్వమిదం తపంతం।।
ఆది, మధ్య, అంతగళిల్లద, అనంతవీర్యనాద, అనంతబాహుగళన్నుళ్ళ, శశి-సూర్యరన్నే నేత్రగళన్నాగుళ్ళ, అగ్నియంతె ఉరియుత్తిరువ, నిన్నదే తేజస్సినింద ఈ విశ్వవన్ను సుడుత్తిరువ నిన్నన్ను నోడుత్తిద్దేనె.
06033020a ద్యావాపృథివ్యోరిదమంతరం హి వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః।
06033020c దృష్ట్వాద్భుతం రూపమిదం తవోగ్రం లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్।।
దివి మత్తు భూమియ నడువినదెల్లవూ నిన్నొబ్బనిందలే వ్యాప్తవాగిరువుదు. మహాత్మన్! నిన్న ఈ ఉగ్ర అద్భుత రూపవన్ను నోడి లోకత్రయగళు ప్రవ్యథితవాగుత్తివె.
06033021a అమీ హి త్వా సురసంఘా విశంతి కే చిద్భీతాః ప్రాంజలయో గృణంతి।
06033021c స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసంఘాః స్తువంతి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః।।
ఈ సురసంఘగళు నిన్నన్నే ప్రవేశిసుత్తివె. కెలవరు భీతరాగి కైముగిదు నింతిరువరు. మహర్షి-సిద్ధ గణగళు “స్వస్తి” ఎందు హేళుత్తా నిన్నన్ను పుష్కల స్తుతిగళింద స్తుతిసుత్తిద్దారె.
06033022a రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ।
06033022c గంధర్వయక్షాసురసిద్ధసంఘా వీక్షంతే త్వా విస్మితాశ్చైవ సర్వే।।
రుద్రరు, ఆదిత్యరు, సాధ్యరు, విశ్వేదేవరు, అశ్వినిగళు, మరుతరు, ఊష్మపరు, గంధర్వరు, యక్షరు, అసురరు, మత్తు సిద్ధ సంఘగళెల్లరూ విస్మితరాగి నిన్నన్ను నోడుత్తిద్దారె.
06033023a రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం మహాబాహో బహుబాహూరుపాదం।
06033023c బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహం।।
మహాబాహో! బహువక్త్రనేత్రగళుళ్ళ, బహు బాహు, తొడె, పాదగళన్నుళ్ళ, బహు ఉదరగళుళ్ళ, బహుదంష్ట్రకరాలనాగిరువ నిన్నన్ను నోడి నానూ లోకగళూ ప్రవ్యథితరాగిద్దేవె.
06033024a నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రం।
06033024c దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాంతరాత్మా ధృతిం న విందామి శమం చ విష్ణో।।
విష్ణో! నభవన్ను స్పర్శిసువ, అనేక వర్ణగళల్లి బెళగుత్తిరువ, అగల తెరెద బాయియుళ్ళ, హొళెయువ విశాలనేత్రగళన్నుళ్ళ నిన్నన్ను నోడియే నాను అంతరాత్మదల్లి ప్రవథితనాగిద్దేనె. ధృతి మత్తు శాంతియన్ను పడెయదంతాగిద్దేనె.
06033025a దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని దృష్ట్వైవ కాలానలసన్నిభాని।
06033025c దిశో న జానే న లభే చ శర్మ ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస।।
కాలానలనంతిరువ దంష్ట్రాకరాల ముఖగళన్ను నోడియే ననగె దిక్కు తోచదంతాగిదె. నెలెయు దొరెయుత్తిల్ల. దేవేశ! జగన్నివాస! ప్రసన్ననాగు.
06033026a అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః సర్వే సహైవావనిపాలసంఘైః।
06033026c భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః।।
06033027a వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశంతి దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని।
06033027c కే చిద్విలగ్నా దశనాంతరేషు సందృశ్యంతే చూర్ణితైరుత్తమాంగైః।।
అవనిపాలసంఘగళొడనె ఈ ధృతరాష్ట్రన మక్కళెల్లరూ, భీష్మ, ద్రోణ, సూతపుత్రరొందిగె నమ్మ యోధముఖ్యరొందిగె కోరెదాడెగళింద వికారవాగి భయంకరవాగిరువ నిన్న ముఖగళన్ను త్వరెమాడి హొగుత్తిరువరు. కెలవరు హల్లుసందుగళల్లి సిలుకికొండు చూర్ణిత ఉత్తమాంగగళొడనె కాణుత్తిద్దారె.
06033028a యథా నదీనాం బహవోఽంబువేగాః సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవంతి।
06033028c తథా తవామీ నరలోకవీరా విశంతి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలంతి।।
హేగె నదిగళ నీరు బహువేగదింద సముద్రక్కె అభిముఖవాగియే ఓడుత్తదెయో హాగె ఈ నరలోకవీరరు ప్రజ్వలిసుత్తిరువ నిన్న బాయిగళొళగె హొగుత్తిరువరు.
06033029a యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతంగా విశంతి నాశాయ సమృద్ధవేగాః।
06033029c తథైవ నాశాయ విశంతి లోకాస్ తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః।।
నాశగొళ్ళలు హేగె పతంగగళు సమృద్ధవేగదింద ధగధగనె ఉరియుత్తిరువ బెంకియకడె మున్నుగ్గుత్తవెయో హాగె లోకగళు నాశగొళ్ళలు నిన్న ముఖగళన్నూ సమృద్ధవేగదింద హొగుత్తివె.
06033030a లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమంతాల్ లోకాన్ సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః।
06033030c తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపంతి విష్ణో।।
సుత్తలూ సమగ్రవాద లోకగళన్నూ ఉరియుత్తిరువ వదనగళింద నుంగుత్తా చప్పరిసుత్తిద్దీయె. విష్ణో! సమగ్ర జగత్తూ నిన్న తేజస్సినింద తుంబికొండు ఉగ్ర ప్రభెగళింద పరితపిసుత్తివె.
06033031a ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద।
06033031c విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవంతమాద్యం న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిం।।
ఉగ్రరూపనాద నీను యారు? ననగె హేళు. దేవవర! ప్రసన్ననాగు. నినగె నమస్కార. ఆద్యనాద నిన్నన్ను అరియలిచ్ఛిసుత్తేనె. నిన్న ప్రవృత్తియన్ను నాను తిళియలారెను.”
06033032 శ్రీభగవానువాచ।
06033032a కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః।
06033032c ఋతేఽపి త్వా న భవిష్యంతి సర్వే యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః।।
శ్రీభగవానను హేళిదను: “లోకవన్ను క్షయగొళిసువ, ప్రవృద్ధనాగిరువ కాలను నాను (I am time grown old). ఇల్లి నాను లోకగళన్ను సమాహరణమాడలు తొడగిరువెను. నీనిల్లదిద్దరూ అల్లి ఒందొందు సేనెయల్లియూ నింతిరువ యోధరు ఇల్లవాగువరు.
06033033a తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ జిత్వా శత్రూన్భుంక్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధం।
06033033c మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్।।
ఆదుదరింద ఎద్దేళు. యశస్సన్ను పడె. శత్రుగళన్ను గెద్దు సమృద్ధ రాజ్యవన్ను గెల్లు! ఇవరెల్లరూ ఈ మొదలే నన్నింద హతరాగిరువరు. సవ్యసాచిన్! నీను నిమిత్తమాత్రనాగు!
06033034a ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్।
06033034c మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్।।
నన్నింద హతరాగిరువ ద్రోణ, భీష్మ, జయద్రథ, కర్ణ మత్తు ఇతర యోధవీరరన్నూ కొల్లు. వ్యథెపడబేడ. యుద్ధమాడు. రణదల్లి నిన్న దాయాదిగళన్ను గెల్లువె.””
06033035 సంజయ ఉవాచ।
06033035a ఏతచ్ఛృత్వా వచనం కేశవస్య కృతాంజలిర్వేపమానః కిరీటీ।
06033035c నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య।।
సంజయను హేళిదను: “కేశవన ఈ మాతన్ను కేళి నడుగుత్తిద్ద కిరీటియు అంజలీబద్ధనాగి కృష్ణనిగె మత్తె మత్తె నమస్కరిసుత్తా, హెదరికొండు నమస్కరిసుత్తా, కణ్ణీరుతుంబిద కంఠదల్లి హేళిదను:
06033036 అర్జున ఉవాచ।
06033036a స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ।
06033036c రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవంతి సర్వే నమస్యంతి చ సిద్ధసంఘాః।।
అర్జునను హేళిదను: “హృషీకేశ! నిన్న ప్రకీర్తియింద జగత్తు ప్రహర్షగొండిదె. అనురాగదింద కూడికొండిదె. రాక్షసరు భీతరాగి దిక్కు దిక్కుగళల్లి ఓడి హోగుత్తిద్దారె. మత్తు సిద్ధసంఘగళెల్లవూ నమస్కరిసుత్తివె.
06033037a కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్ గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే।
06033037c అనంత దేవేశ జగన్నివాస త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్।।
మహాత్మన్! బ్రహ్మనిగూ ఆదికర్తృవాగిరువ, దొడ్డవనాగిరువ నినగె ఏకె నమస్కరిసువుదిల్ల? అనంత! దేవేశ! జగన్నివాస! సత్త-అసత్తరన్నూ మీరిరువవ అక్షరను నీను.
06033038a త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణస్ త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానం।
06033038c వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ త్వయా తతం విశ్వమనంతరూప।।
నీను ఆదిదేవ. పురుష. పురాణ. నీను ఈ విశ్వద పరమ నిధాన. తిళియబేకాదుదెల్లవన్నూ తిళితిరువె. తిళియబేకాగిరువవనూ నీనె. నీను పరంధామ. అనంతరూప! విశ్వవెల్లవూ నిన్నిందలే వ్యాప్తవాగిదె.
06033039a వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాంకః ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ।
06033039c నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే।।
నీను వాయు, యమ, అగ్ని, వరుణ, శశాంక, ప్రజాపతి ప్రపితామహనూ కూడ. నినగె నమస్కార! సావిర నమస్కారగళు! మత్తె ఇన్నొమ్మె నమస్కార! నినగె నమస్కార!
06033040a నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ।
06033040c అనంతవీర్యామితవిక్రమస్త్వం సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః।।
సర్వ! నినగె ముందినింద నమస్కార. హిందినింద నమస్కార. ఎల్ల కడెగళింద నినగె నమస్కార. అనంత వీర్య మత్తు అమితవిక్రమను నీను. సర్వవన్నూ చెన్నాగి వ్యాపిసిరువె. ఆదుదరింద సర్వనాగిరువె.
06033041a సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి।
06033041c అజానతా మహిమానం తవేదం మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి।।
06033042a యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి విహారశయ్యాసనభోజనేషు।
06033042c ఏకోఽథ వాప్యచ్యుత తత్సమక్షం తత్ క్షామయే త్వామహమప్రమేయం।।
నిన్న ఈ మహిమెగళన్ను అరియదె, సఖనెందు తిళిదు, “ఎలె కృష్ణ!”, “ఎలె యాదవ!”, “ఎలె గెళెయ!” ఎందు దిట్టతనదింద అథవా ప్రణయదింద అథవా ప్రమాదదింద ఏను హేళిరువెనో; విహార, శయ్యె, ఆసన మత్తు భోజనగళల్లి అపహాసక్కాగి ఒబ్బనే ఇరువాగ అథవా ఇతరర సమక్షమదల్లి ఏను అసత్కార మాడిదెనో అదన్ను అప్రమేయనాద నీను క్షమిసబేకు!
06033043a పితాసి లోకస్య చరాచరస్య త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్।
06033043c న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ।।
ఈ లోకద చరాచరగళ పితనాగిరువె. నీను ఇదర గరీయ గురువూ పూజ్యనూ ఆగిరువె. అప్రతిమప్రభావ! లోకత్రయదల్లియూ నిన్న సమనాదవను ఇల్ల. ఇన్ను నినగింత హెచ్చినవను ఎల్లి?
06033044a తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యం।
06033044c పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుం।।
ఆదుదరింద ప్రణామమాడి, కాయదింద అడ్డబిద్దు ఈశ ఈడ్యనాద నిన్నన్ను ప్రసన్నగొళిసుత్తిద్దేనె. తందెయు మగనన్ను, సఖను సఖనన్ను మత్తు ప్రియను ప్రియెయన్ను సహిసికొళ్ళువంతె దేవ! సహిసికొళ్ళబేకు.
06033045a అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే।
06033045c తదేవ మే దర్శయ దేవ రూపం ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస।।
హిందె ఎందూ నోడిరదుదన్ను కండు హర్షితనాగిద్దేనె. మత్తు భయదింద నన్న మనస్సు తుంబా వ్యథితగొండిదె. దేవ! ననగె అదే రూపవన్ను తోరిసు. దేవేశ! జగన్నివాస! ప్రసన్ననాగు!
06033046a కిరీటినం గదినం చక్రహస్తం ఇచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ।
06033046c తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే।।
కిరీటియూ, గదియూ, చక్రవన్ను హిడిదిరువవనూ ఆగిద్ద అదే నిన్నన్ను నోడలు బయసుత్తేనె. సహస్రబాహో! విశ్వమూర్తే! అదే చతుర్భుజగళ రూపదింద తోరు!”
06033047 శ్రీభగవానువాచ।
06033047a మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్।
06033047c తేజోమయం విశ్వమనంతమాద్యం యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వం।।
శ్రీభగవానను హేళిదను: “అర్జున! నాను నిన్న మేలె ప్రసన్ననాగిరువుదరింద నినగె నాను తేజోమయవూ, విశ్వవూ, అనంతవూ, ఆదియల్లిరువుదూ ఆద ఈ పరమ రూపవన్ను ఆత్మయోగదింద తోరిసిదె. ఇదక్కూ మొదలు నీనల్లదే బేరె యారూ నన్నన్ను హీగె కండద్దిల్ల.
06033048a న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానైర్ న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః।
06033048c ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర।।
కురుప్రవీర! వేద, యజ్ఞ, అధ్యయన, దానగళిందాగలీ క్రియెగళిందాగలీ, ఉగ్ర తపస్సుగళిందాగలీ నన్న ఈ రూపవన్ను నరలోకదల్లి నిన్న హొరతు మత్తొబ్బనింద నోడలు శక్యవిల్ల.
06033049a మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదం।
06033049c వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య।।
నన్న ఈ ఘోర రూపవన్ను కండు నినగె వ్యథెయాగదిరలి. విమూఢభావవూ ఆగదిరలి. భయవన్ను కళెదుకొండు పునః నీను ప్రీతమనస్కనాగు. నన్న అదే రూపవన్ను ఇగో నోడు!””
06033050 సంజయ ఉవాచ।
06033050a ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః।
06033050c ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా।।
సంజయను హేళిదను: “అర్జుననిగె హీగె హేళి వాసుదేవను మత్తె తన్న మొదలిన రూపవన్నే తోరిసిదను. పునః సౌమ్యరూపవన్ను తళెద ఆ మహాత్మను భీతనాగిద్ద అర్జుననన్ను సంతవిసిదను.
06033051 అర్జున ఉవాచ।
06033051a దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన।
06033051c ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః।।
అర్జునను హేళిదను: “జనార్దన! సౌమ్యవాద నిన్న ఈ మానుషరూపవన్ను నోడి ఈగ సచేతనగొండు స్వభావవన్ను హిందె పడెదిద్దేనె.”
06033052 శ్రీభగవానువాచ।
06033052a సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ।
06033052c దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకామ్క్షిణః।।
శ్రీభగవానను హేళిదను: “దొరెయలు తుంబా కష్టవాద ఆదరె నీను నోడిద నన్న ఈ రూపవన్ను నోడలు దేవతెగళూ కూడ నిత్యవూ బయసుత్తిరుత్తారె.
06033053a నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా।
06033053c శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా।।
నీను హేగె నన్నన్ను నోడిదెయో హాగె నోడలు వేదగళింద సాధ్యవిల్ల. తపస్సినింద ఆగువుదిల్ల. దానగళింద మత్తు ఇజ్యగళింద ఆగువుదిల్ల.
06033054a భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున।
06033054c జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరంతప।।
అర్జున! పరంతప! అనన్య భక్తియింద ఈ విధద నన్నన్ను ఇద్దహాగె తిళిదుకొళ్ళలు మత్తు నోడలు సాధ్య.
06033055a మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సంగవర్జితః।
06033055c నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాండవ।।
పాండవ! ననగాగియే మాడువవను, నానే పరమగతియెందు తిళిదుకొండిరువవను, నన్న భక్తను, సంగవర్జితనాగి, సర్వభూతగళల్లి నిర్వైరనాగిరువవను నన్నన్నే సేరుత్తానె.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే భీష్మ పర్వణి భగవద్గీతా పర్వణి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విశ్వరూపదర్శనయోగో నామ ఏకాదశోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి భీష్మ పర్వదల్లి భగవద్గీతా పర్వదల్లి శ్రీమద్భగవద్గీతా ఉపనిషత్తినల్లి బ్రహ్మవిద్యెయ యోగశాస్త్రదల్లి శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదదల్లి విశ్వరూపదర్శనయోగవెంబ హన్నొందనే అధ్యాయవు.
భీష్మ పర్వణి త్రయస్త్రింశోఽధ్యాయః।।
భీష్మ పర్వదల్లి మూవత్మూరనే అధ్యాయవు.