023 ш́рӣкр̣шн̣а̄рджунасам̣ва̄дэ арджунавиш́а̄дайогах̣

правэш́а

।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।

ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита

ш́рӣ маха̄бха̄рата

бхӣшма парва

бхагавадгӣта̄ парва

адхйа̄йа 23

са̄ра

06023001 1дхр̣тара̄шт̣ра ува̄ча।
06023001a дхармакшэтрэ курукшэтрэ самавэта̄ йуйутсавах̣।
06023001c ма̄мака̄х̣ па̄м̣д̣ава̄ш́чаива кимакурвата сам̣джайа2।।

дхр̣тара̄шт̣рану хэл̤идану: “сам̣джайа! дхармакшэтра3 курукшэтрадалли йуддхама̄д̣алу утсукара̄ги сэридда наннавару матту па̄м̣д̣авару эну ма̄д̣идару?”

06023002 сам̣джайа ува̄ча।
06023002a др̣шт̣ва̄ ту па̄м̣д̣ава̄нӣкам̣ вйӯд̣хам̣ дурйодханастада̄।
06023002c а̄ча̄рйамупасам̣гамйа ра̄джа̄ вачанамабравӣт।।

сам̣джайану хэл̤идану: “а̄га па̄м̣д̣ава сэнэ̆йу йуддхавйӯхадалли рачисико̆м̣д̣иддуданну нод̣ида ра̄джа̄ дурйодханану а̄ча̄рйана бал̤ибам̣ду хэл̤идану:

06023003a паш́йаита̄м̣ па̄м̣д̣упутра̄н̣а̄ма̄ча̄рйа махатӣм̣ чамӯм̣।
06023003c вйӯд̣ха̄м̣ друпадапутрэн̣а тава ш́ишйэн̣а дхӣмата̄।।

“а̄ча̄рйа! па̄м̣д̣упутрара ӣ маха̄ сэнэ̆йанну нинна ш́ишйа друпадапутрану буддхивам̣тикэ̆йим̣да вйӯхадалли рачисидуданну нод̣у!

06023004a атра ш́ӯра̄ махэшва̄са̄ бхӣма̄рджунасама̄ йудхи।
06023004c йуйудха̄но вира̄т̣аш́ча друпадаш́ча маха̄ратхах̣।।
06023005a дхр̣шт̣акэтуш́чэкита̄нах̣ ка̄ш́ира̄джаш́ча вӣрйава̄н।
06023005c пуруджиткум̣тибходжаш́ча ш́аибйаш́ча нарапум̣гавах̣।।
06023006a йудха̄манйуш́ча викра̄м̣та уттамауджа̄ш́ча вӣрйава̄н।
06023006c саубхадро драупадэйа̄ш́ча сарва эва маха̄ратха̄х̣।।

алли йуддхадалли ш́ӯрара̄да махэшва̄са бхӣма̄рджунаридда̄рэ̆, йуйудха̄на4, вира̄т̣а, маха̄ратхи друпада, дхр̣шт̣акэту5, чэкита̄на6, вӣрйава̄н ка̄ш́ира̄джа, пуруджита7, кум̣тибходжа, нарапум̣гава ш́аибйа, викра̄м̣та йудха̄манйу, вӣрйава̄н уттамауджассу8, саубхадра, драупадийа маккал̤у - э̆лларӯ маха̄ратхигал̤э идда̄рэ̆.

06023007a асма̄кам̣ ту виш́ишт̣а̄ йэ та̄ннибодха двиджоттама।
06023007c на̄йака̄ мама саинйасйа сам̣джн̃а̄ртхам̣ та̄нбравӣми тэ।।

двиджоттама! наммаллирува виш́ишт̣а на̄йакараннӯ тил̤идуко! нинна сӯчанэ̆га̄ги на̄ну хэл̤уттэнэ̆.

06023008a бхава̄нбхӣшмаш́ча карн̣аш́ча кр̣паш́ча самитим̣джайах̣।
06023008c аш́ваттха̄ма̄ викарн̣аш́ча саумадаттистатхаива ча।।

нӣну, бхӣшма, карн̣а, йуддхадалли сада̄ джайаваннэ хо̆м̣дува кр̣па, аш́ваттха̄ма, викарн̣а, матту саумадатти.

06023009a анйэ ча бахавах̣ ш́ӯра̄ мадартхэ тйактаджӣвита̄х̣।
06023009c на̄на̄ш́астрапрахаран̣а̄х̣ сарвэ йуддхавиш́а̄рада̄х̣।।

иннӯ итара бахал̤а мам̣ди ш́ӯрару, на̄на̄ ш́астрагал̤анну прахарама̄д̣абаллавару, э̆лла̄ йуддха виш́а̄радару нанага̄ги тамма джӣванаванну муд̣упа̄гит̣т̣идда̄рэ̆.

06023010a апарйа̄птам̣ тадасма̄кам̣ балам̣ бхӣшма̄бхиракшитам̣।
06023010c парйа̄птам̣ твидамэтэша̄м̣ балам̣ бхӣма̄бхиракшитам̣।।

бхӣшманим̣да ракшисалпат̣т̣а намма сэнэ̆йу парйа̄птава̄гилла. а̄дарэ̆ бхӣмана9 ракшан̣э̆йаллирува авара сэнэ̆йу парйа̄птава̄гидэ̆10.

06023011a айанэшу ча сарвэшу йатха̄бха̄гамавастхита̄х̣।
06023011c бхӣшмамэва̄бхиракшам̣ту бхавам̣тах̣ сарва эва хи।।

ӣга нӣвэ̆лларӯ нимма нимма стха̄нагал̤алли ним̣ту э̆лла кад̣э̆гал̤им̣далӯ бхӣшмананну ракшисабэку.”

06023012a тасйа сам̣джанайан харшам̣ курувр̣ддхах̣ пита̄махах̣।
06023012c сим̣хана̄дам̣ винадйоччхаих̣ ш́ам̣кхам̣ дадхмау прата̄пава̄н।।

аванигэ̆ харшаваннум̣т̣ума̄д̣алосуга прата̄пава̄н курувр̣ддха пита̄махану сим̣хана̄да ма̄д̣и джора̄ги ш́ам̣кхаванну ӯдидану.

06023013a татах̣ ш́ам̣кха̄ш́ча бхэрйаш́ча пан̣ава̄накагомукха̄х̣।
06023013c сахасаива̄бхйаханйам̣та са ш́абдхастумуло'бхават।।

адэ самайадалли о̆м̣дэ саманэ̆ ш́ам̣кхагал̤у, бхэригал̤у, пан̣ава̄накагал̤у, матту гомукхагал̤у мо̆л̤агидаву. а̄ ш́абдхаву э̆лла кад̣э̆йӯ тум̣биту.

06023014a татах̣ ш́вэтаирхайаирйуктэ махати сйам̣данэ стхитау।
06023014c ма̄дхавах̣ па̄м̣д̣аваш́чаива дивйау ш́ам̣кхау прададхматух̣।।

а̄га бил̤ийа кудурэ̆гал̤анну кат̣т̣идда маха̄ратхадалли ним̣тидда ма̄дхава-па̄м̣д̣аварӯ кӯд̣а дивйа ш́ам̣кхагал̤анну ӯдидару.

06023015a па̄м̣чаджанйам̣ хр̣шӣкэш́о дэвадаттам̣ дханам̣джайах̣।
06023015c паум̣д̣рам̣ дадхмау маха̄ш́ам̣кхам̣ бхӣмакарма̄ вр̣кодарах̣।।
06023016a анам̣тавиджайам̣ ра̄джа̄ кум̣тӣпутро йудхишт̣хирах̣।
06023016c накулах̣ сахадэваш́ча сугхошаман̣ипушпакау।।
06023017a ка̄ш́йаш́ча парамэшва̄сах̣ ш́икхам̣д̣ӣ ча маха̄ратхах̣।
06023017c дхр̣шт̣адйумно вира̄т̣аш́ча са̄тйакиш́ча̄пара̄джитах̣।।
06023018a друпадо драупадэйа̄ш́ча сарваш́ах̣ пр̣тхивӣпатэ।
06023018c саубхадраш́ча маха̄ба̄хух̣ ш́ам̣кха̄ндадхмух̣ пр̣тхак пр̣тхак।।

хр̣шӣкэш́а11ну па̄м̣чаджанйаваннӯ, дханам̣джайану дэвадаттаваннӯ, бхӣмакарми вр̣кодарану паум̣д̣хравэ̆м̣ба маха̄ш́ам̣кхаваннӯ, кум̣тӣпутра ра̄джа йудхишт̣хирану анам̣тавиджайаваннӯ, накулану сугхошаваннӯ, сахадэвану пан̣ипушпакаваннӯ ӯдидару. ха̄гэ̆йэ маха̄ дхануссанну хид̣идидда ка̄ш́ӣра̄джа, маха̄ратхи ш́икхам̣д̣и, дхр̣шт̣адйумна, вира̄т̣а, соларийада са̄тйаки, друпада, драупадийа маккал̤у матту сарва пр̣тхвӣпатигал̤ӯ, маха̄ба̄ху саубхадра абхиманйувӯ бэрэ̆ бэрэ̆йа̄ги тамма тамма ш́ам̣кхагал̤анну ӯдидару.

06023019a са гхошо дха̄ртара̄шт̣ра̄н̣а̄м̣ хр̣дайа̄ни вйада̄райат।
06023019c набхаш́ча пр̣тхивӣм̣ чаива тумуло вйануна̄дайан।।

локаваннэ тум̣бида а̄ ш́ам̣кхагхошаву пр̣тхивйа̄ка̄ш́агал̤алли ма̄рданиго̆м̣д̣у кауравара э̆дэ̆гал̤анну над̣угиситу.

06023020a атха вйавастхита̄ндр̣шт̣ва̄ дха̄ртара̄шт̣ра̄нкапидхваджах̣।
06023020c правр̣ттэ ш́астрасам̣па̄тэ дханурудйамйа па̄м̣д̣авах̣।।
06023021a хр̣шӣкэш́ам̣ тада̄ ва̄кйамидама̄ха махӣпатэ।
06023021c сэнайорубхайормадхйэ ратхам̣ стха̄пайа мэ'чйута।।

махӣпатэ! ш́астрагал̤анну хид̣иду кадана кутӯхалигал̤а̄ги танна э̆диру ним̣та дха̄ртара̄шт̣ра каураваранну нод̣и капидхваджа арджунану билланнэ̆тти хид̣иду сарвэм̣дрийа нийа̄макана̄да ш́рӣкр̣шн̣анигэ̆ ӣ ма̄танну хэл̤идану: “ачйута! э̆рад̣ӯ сэнэ̆гал̤а над̣увэ̆ нанна ратхаванну о̆йду ниллису.

06023022a йа̄вадэта̄ннирӣкшэ'хам̣ йоддхука̄ма̄навастхита̄н।
06023022c каирмайа̄ саха йоддхавйамасминран̣асамудйамэ।।

ӣ ран̣арам̣гадалли йуддхама̄д̣алу сиддхара̄давараннӯ, йа̄ру наннэ̆дуру йуддхама̄д̣алу утсукара̄ги ним̣тидда̄рэ̆ э̆ннувуданну на̄но̆ммэ̆ нод̣уттэнэ̆.

06023023a йотсйама̄на̄навэкшэ'хам̣ йа этэ'тра сама̄гата̄х̣।
06023023c дха̄ртара̄шт̣расйа дурбуддхэрйуддхэ прийачикӣршавах̣।।

дурбуддхи дурйодхананигэ̆ о̆л̤л̤э̆йаданну ма̄д̣алэ̆м̣ду иллигаитам̣да йуддхакутӯхалигал̤у йа̄рэ̆м̣буданну о̆ммэ̆ нод̣уттэнэ̆.”

06023024a эвамукто хр̣шӣкэш́о гуд̣а̄кэш́эна бха̄рата।
06023024c сэнайорубхайормадхйэ стха̄пайитва̄ ратхоттамам̣।।
06023025a бхӣшмадрон̣апрамукхатах̣ сарвэша̄м̣ ча махӣкшита̄м̣।
06023025c ува̄ча па̄ртха паш́йаита̄нсамавэта̄нкурӯнити।।

бха̄рата! гуд̣а̄кэш́а12 арджунану хӣгэ̆ хэл̤алу, хр̣шӣкэш́ану ратхаванну э̆рад̣ӯ сэнэ̆гал̤а над̣увэ̆ бхӣшма-дрон̣арэ мо̆дала̄да сарва махӣкшитара мум̣дэ̆ там̣ду ниллиси “па̄ртха! сэрирува ӣ куругал̤анну нод̣у!” э̆м̣дану.

06023026a татра̄паш́йат стхита̄нпа̄ртхах̣ питр̣̄натха пита̄маха̄н।
06023026c а̄ча̄рйа̄нма̄тула̄н бхра̄тр̣̄нпутра̄нпаутра̄нсакхӣм̣статха̄।।
06023027a ш́ваш́ура̄нсухр̣даш́чаива сэнайорубхайорапи।

а̄ э̆рад̣ӯ сэнэ̆гал̤алли там̣дэ̆гэ̆ сама̄нара̄давару, аджджам̣диру, гуругал̤у, содара ма̄вам̣диру, о̆д̣ахут̣т̣идавару, маккал̤у, мо̆ммаккал̤у, гэ̆л̤э̆йару, ма̄вам̣диру, матту сухр̣дайару ним̣тирувуданну па̄ртхану кам̣д̣ану13.

06023027c та̄нсамӣкшйа са каум̣тэйах̣ сарва̄нбам̣дхӯнавастхита̄н।।
06023028a кр̣пайа̄ парайа̄вишт̣о вишӣданнидамабравӣт।

алли сэридда а̄ э̆лла бам̣дхугал̤аннӯ нод̣ида каум̣тэйану карун̣э̆йум̣т̣а̄ги но̆м̣дуко̆м̣д̣у ӣ ма̄тугал̤анна̄д̣идану:

06023028c др̣шт̣вэма̄нсваджана̄н кр̣шн̣а йуйутсӯнсамавастхита̄н।।
06023029a сӣдам̣ти мама га̄тра̄н̣и мукхам̣ ча париш́ушйати।
06023029c вэпатхуш́ча ш́арӣрэ мэ ромахаршаш́ча джа̄йатэ।।

“кр̣шн̣а! илли йуддхакка̄ги калэ̆та ӣ сваджанаранну кам̣д̣у нанна авайавагал̤э̆лла сад̣ила̄гуттивэ̆. ба̄йи о̆н̣агуттидэ̆. маи над̣угуттидэ̆. навирэл̤уттидэ̆.

06023030a га̄м̣д̣ӣвам̣ срам̣сатэ хаста̄ттвакчаива паридахйатэ।
06023030c на ча ш́акномйавастха̄тум̣ бхраматӣва ча мэ манах̣।।

га̄м̣д̣ӣва дхануссу каийим̣да джа̄руттидэ̆. чарма суд̣уттидэ̆. ниллувудаккӯ тра̄н̣авилла. манассу га̄бариго̆м̣д̣идэ̆.

06023031a нимитта̄ни ча паш́йа̄ми випарӣта̄ни кэш́ава।
06023031c на ча ш́рэйо'нупаш́йа̄ми хатва̄ сваджанама̄хавэ।।

кэш́ава! кэ̆т̣т̣а ш́акунагал̤у ка̄н̣уттивэ̆. ӣ йуддхадалли сваджанаранну ко̆м̣дарэ̆ эну ш́рэйассо ка̄н̣э̆.

06023032a на ка̄м̣кшэ виджайам̣ кр̣шн̣а на ча ра̄джйам̣ сукха̄ни ча।
06023032c ким̣ но ра̄джйэна говим̣да ким̣ бхогаирджӣвитэна ва̄।।

говим̣да! кр̣шн̣а! нанагэ̆ идарим̣да до̆рэ̆йува виджайавӯ бэд̣а. ра̄джйавӯ бэд̣а. сукхавӯ бэд̣а. ӣ ра̄джйадим̣да̄галӣ бхогагал̤им̣да̄галӣ, бадукиним̣да̄галӣ намагэ̆ а̄габэка̄гиддэнидэ̆?

06023033a йэша̄мартхэ ка̄м̣кшитам̣ но ра̄джйам̣ бхога̄х̣ сукха̄ни ча।
06023033c та имэ'вастхита̄ йуддхэ пра̄н̣а̄м̣стйактва̄ дхана̄ни ча।।
06023034a а̄ча̄рйа̄х̣ питарах̣ путра̄статхаива ча пита̄маха̄х̣।
06023034c ма̄тула̄х̣ ш́ваш́ура̄х̣ паутра̄х̣ сйа̄ла̄х̣ сам̣бам̣дхинастатха̄।।

ра̄джйа, бхога, сукхагал̤анну на̄ву йа̄рига̄ги коруттиддэво а̄ гуругал̤у, питр̣гал̤у, маккал̤у, пита̄махару, ма̄тулару, ма̄вам̣диру, мо̆ммаккал̤у, маидунару матту итара сам̣бам̣дхикарэ̆лларӯ илли йуддодйамигал̤а̄ги бам̣дидда̄рэ̆.

06023035a эта̄нна хам̣тумиччха̄ми гхнато'пи мадхусӯдана।
06023035c апи траилокйара̄джйасйа хэтох̣ ким̣ ну махӣкр̣тэ।।

мадхусӯдана! ивару наннанну ко̆ллувам̣тиддарӯ на̄ну аваранну ко̆ллала̄радавану мӯрулокада о̆д̣э̆тана сигуваха̄гиддарӯ ӣ бхӯмийа о̆д̣э̆танада а̄сэ̆йим̣да ко̆м̣дэнэ?

06023036a нихатйа дха̄ртара̄шт̣ра̄ннах̣ ка̄ прӣтих̣ сйа̄джджана̄рдана।
06023036c па̄памэва̄ш́райэдасма̄н хатваита̄на̄тата̄йинах̣14।।

джана̄рдана! ӣ каураваранну ко̆ллувударим̣да намага̄гува сам̣тошавэну? па̄такигал̤а̄гиддарӯ ӣ бам̣дхугал̤анну ко̆м̣ду намагэ̆ па̄павэ гам̣т̣у биддӣту15!

06023037a тасма̄нна̄рха̄ вайам̣ хам̣тум̣ дха̄ртара̄шт̣ра̄нсаба̄м̣дхава̄н।
06023037c сваджанам̣ хи катхам̣ хатва̄ сукхинах̣ сйа̄ма ма̄дхава।।

ма̄дхава! бам̣дхугал̤а̄да каураваранну ко̆ллувуду сарийалла. наммавараннэ ко̆м̣ду на̄ву хэгэ̆ сукхигал̤а̄дэву?

06023038a йадйапйэтэ на паш́йам̣ти лобхопахатачэтасах̣।
06023038c кулакшайакр̣там̣ дошам̣ митрадрохэ ча па̄такам̣।।
06023039a катхам̣ на джн̃эйамасма̄бхих̣ па̄па̄дасма̄ннивартитум̣।
06023039c кулакшайакр̣там̣ дошам̣ прапаш́йадбхирджана̄рдана।।

ивара̄даро дура̄сэ̆йим̣да буддхигэ̆т̣т̣у митрадрохадим̣да̄гува па̄паваннӯ кулана̄ш́адим̣да̄гува дошаваннӯ тил̤ийадавара̄гидда̄рэ̆. кулакшайадим̣да̄гува кэд̣анну тил̤ийабалла намага̄дарӯ ӣ па̄падим̣да нивр̣ттара̄габэкэ̆м̣ду тил̤ийаба̄радэкэ̆ джана̄рдана!

06023040a кулакшайэ пран̣аш́йам̣ти куладхарма̄х̣ сана̄тана̄х̣।
06023040c дхармэ нашт̣э кулам̣ кр̣тснамадхармо'бхибхаватйута।।

кулаву на̄ш́ава̄галу сана̄тана куладхармагал̤у на̄ш́ава̄гуттавэ̆. дхармаву нашт̣ава̄галу кулаваннэ̆лла адхармавэ а̄варисибид̣увуду.

06023041a адхарма̄бхибхава̄т кр̣шн̣а прадушйам̣ти куластрийах̣।
06023041c стрӣшу душт̣а̄су ва̄ршн̣эйа джа̄йатэ варн̣асам̣карах̣।।

кр̣шн̣а! адхармавэ бэ̆л̤э̆да̄га куластрӣйару кэ̆д̣увару. стрӣйару ш́ӣлабхрашт̣э̆йара̄ги кэ̆т̣т̣а̄га джа̄тигал̤а бэ̆ракэ̆йа̄гувуду.

06023042a сам̣каро нарака̄йаива кулагхна̄на̄м̣ куласйа ча।
06023042c патам̣ти питаро хйэша̄м̣ луптапим̣д̣одакакрийа̄х̣।।

ӣ варн̣аса̄м̣карйаву кулагха̄такараннӯ кулаваннӯ кӯд̣ийэ наракаккэ̆ бӣл̤исувуду. ам̣тхавара питр̣гал̤у пим̣д̣апрада̄навилладаварӯ джалатарпан̣авилладаварӯ а̄ги наракаккэ̆ бӣл̤увару.

06023043a дошаирэтаих̣ кулагхна̄на̄м̣ варн̣асам̣карака̄ракаих̣।
06023043c утса̄дйам̣тэ джа̄тидхарма̄х̣ куладхарма̄ш́ча ш́а̄ш́вата̄х̣।।

джа̄тийа бэ̆ракэ̆гэ̆ ка̄ран̣ара̄да кулагха̄такара ӣ дошагал̤им̣да̄ги бахука̄ладим̣да анусарисико̆м̣д̣у бам̣да ка̄ладхармагал̤ӯ, джа̄тидхармагал̤у кэ̆т̣т̣у хогуваву.

06023044a утсаннакуладхарма̄н̣а̄м̣ манушйа̄н̣а̄м̣ джана̄рдана।
06023044c наракэ нийатам̣ ва̄со бхаватӣтйануш́уш́рума।।

джана̄рдана! куладхармаванну кэ̆д̣исико̆м̣д̣а манушйаригэ̆ наракава̄саву таппиддаллавэ̆м̣буданну кэл̤иддэвэ̆.

06023045a ахо бата махатпа̄пам̣ картум̣ вйавасита̄ вайам̣।
06023045c йадра̄джйасукхалобхэна хам̣тум̣ сваджанамудйата̄х̣।।

ра̄джйада ла̄бхадим̣да до̆рэ̆йабахуда̄да сукхада лобхадим̣да сваджанаранну ко̆ллалу мум̣да̄гирува на̄ву до̆д̣д̣адо̆м̣ду па̄пака̄рйаванну ма̄д̣алу хо̆рат̣иддӣвалла! аййо!

06023046a йади ма̄мапратӣка̄рамаш́астрам̣ ш́астрапа̄н̣айах̣।
06023046c дха̄ртара̄шт̣ра̄ ран̣э ханйустанмэ кшэматарам̣ бхавэт।।

пратӣка̄раванну ма̄д̣ада, ш́астраванну хид̣ийада наннанну а̄йудхапа̄н̣игал̤а̄да каураварэ ко̆м̣дубит̣т̣арэ̆ э̆шт̣о кшэмава̄дӣту!16

06023047a эвамуктва̄рджунах̣ сам̣кхйэ ратхопастха упа̄виш́ат।
06023047c виср̣джйа саш́арам̣ ча̄пам̣ ш́окасам̣вигнама̄насах̣।।

хӣгэ̆ хэл̤и дух̣кхадим̣да кадад̣ида манассул̤л̤а арджунану биллу ба̄н̣агал̤анну бисут̣у ратхадалли кул̤итубит̣т̣ану.17

сама̄пти

ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ бхӣшма парван̣и бхагавадгӣта̄ парван̣и ш́рӣмадбхагавадгӣта̄сӯпанишатсу брахмавидйа̄йа̄м̣ йогаш́а̄стрэ ш́рӣкр̣шн̣а̄рджунасам̣ва̄дэ арджунавиш́а̄дайого на̄ма пратхамо'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли бхӣшма парвадалли бхагавадгӣта̄ парвадалли ш́рӣмадбхагавадгӣта упанишаттиналли брахмавидйэ̆йа йогаш́а̄страдалли ш́рӣкр̣шн̣а̄рджунасам̣ва̄дадалли арджунавиш́а̄дайогавэ̆м̣ба мо̆даланэ адхйа̄йаву. бхӣшма парван̣и трайовим̣ш́о'дхйа̄йах̣।।
бхӣшма парвадалли иппатмӯранэ адхйа̄йаву.


  1. бхагавадгӣта̄парваву бхӣшмапарвада 14нэ̆йа адхйа̄йадим̣далэ пра̄рам̣бхава̄гиддарӯ, са̄м̣прада̄йикава̄да “бхагавадгӣтэ̆”йу ӣ 23нэ̆йа адхйа̄йадим̣да пра̄рам̣бхава̄гуттадэ̆. мӯлава̄ги вйа̄сару бхагавадгӣта̄парвавэ̆м̣ду бхӣшмапарвада 14 рим̣да 40нэ адхйа̄йада варэ̆гина 36 адхйа̄гал̤игэ̆ хэ̆сараннит̣т̣иддарӯ, ш́рӣ ш́ам̣карарэ мо̆дала̄да мата̄ча̄рйару о̆т̣т̣у 700 ш́локагал̤аннул̤л̤а ӣ 23рим̣да 40нэ адхйа̄йада варэ̆гина о̆т̣т̣у 18 адхйа̄йагал̤игэ̆ ма̄тра “бхагавадгӣта̄” э̆м̣ба хэ̆саранниттидда̄рэ̆. ӣ бха̄гаккэ̆ ш́рӣ мадхусӯданасарасватигал̤у па̄ртха̄йа пратибодхита̄м̣ - мо̆дала̄да о̆м̣бхатту пра̄ртхана̄ ш́локагал̤аннӯ ма̄д̣идда̄рэ̆. мум̣дэ̆ ам̣ганйа̄са, каранйа̄са, па̄ра̄йан̣акрама э̆ллавӯ бэ̆л̤э̆йутта̄ хогидэ̆. бхагавадгӣтэ̆йа пратийо̆м̣ду адйа̄йада ко̆нэ̆йаллийӯ ш́рӣмадбхагавадгӣта̄су упанишатсу брахма видйа̄йа̄м̣ йогаш́а̄стрэ ш́рӣ кр̣шн̣а̄рджунасам̣ва̄дэ…э̆м̣буда̄ги идэ̆. идӯ кӯд̣а ш́рӣ ш́ам̣кара бха̄шйадим̣да рӯд̣хийаллидэ̆. бхагавам̣тану хэл̤иддидарим̣да иду бхагавадгӣтэ̆. упанишаттугал̤а са̄равэ а̄гирувударим̣да “гӣтопанишатту” э̆м̣ба хэ̆сараннӯ пад̣э̆дидэ̆. брахмавастувина куритэ хэл̤увударим̣да “брахмавидйэ̆”йэ̆м̣дӯ карэ̆йалпат̣т̣идэ̆. ш́рӣ ш́ам̣кара̄ча̄рйара бха̄шйагал̤анну прастха̄натрайа - упанишаттугал̤у, бхагавадгӣтэ̆, брахмасӯтра - бха̄шйагал̤э̆м̣ду карэ̆йутта̄рэ̆. прастха̄навэ̆м̣дарэ̆ татваванну тил̤ийувудаккэ̆ ирува ма̄ргагал̤у. вэдада аран̣йакавэ̆м̣ба бха̄гадаллийэ балумат̣т̣игэ̆ ирува упанишаттугал̤у а̄тмаджн̃а̄наванну нӣд̣идарэ̆, бхагавадгӣтэ̆йу упанишаттугал̤аннэ а̄дха̄раванна̄гит̣т̣уко̆м̣д̣у карма, йога, бхакти э̆м̣ба са̄дханагал̤игӯ а̄тмаджн̃а̄навэ̆м̣ба са̄дхйаккӯ ирува сам̣бам̣дхаванну виш́адаго̆л̤исуттадэ̆. брахмасӯтраву упанишатту матту бхагавадгӣтэ̆йалли пратипа̄дитава̄да татвагал̤анну тарка-нйа̄йагал̤а мӯлака го̆ттупад̣исуттадэ̆. хӣгэ̆ упанишаттугал̤алли са̄ма̄нйава̄ги пратипа̄дисалпат̣т̣ирува вишайаванну бхагавадгӣтэ̆-брахмасӯтрагал̤у виш́эшарӣтийалли нирдхарисирувударим̣да вэда̄м̣тасиддха̄м̣таванну сам̣пӯрн̣ава̄ги тил̤ийабэка̄дарэ̆ ӣ мӯраннӯ крамава̄ги тил̤идуко̆л̤л̤абэка̄гуттадэ̆. ӣ крамадалли гӣта̄прастха̄наву э̆рад̣анэ̆йада̄гидэ̆. ш́рӣ ш́ам̣кара̄ча̄рйара матадалли “джн̃а̄надим̣далэ мукти; а̄ муктийэ̆м̣буду ш́арӣраву биддухода бал̤ика а̄гувудалла, джн̃а̄нава̄дакӯд̣алэ бадукирува̄галэ до̆ракувам̣тахуду. джн̃а̄наккэ̆ танна пхалава̄да муктийанну ко̆д̣увудаккэ̆ кармада нэ̆равэнӯ бэкирувудилла. “сарвакармасам̣нйа̄сапӯрвакава̄да джн̃а̄наништ̣хэ̆йанну сам̣па̄дисико̆л̤л̤увударим̣далэ сам̣са̄раву самӯлава̄ги на̄ш́ава̄гуттадэ̆; варн̣а̄ш́рамадхармарӯпава̄гирува кармаву абхйудайаванну ко̆д̣уттадэ̆, дэва̄ди стха̄нагал̤анну пад̣э̆йалу са̄дханава̄гируттадэ̆; а̄дарэ̆ ӣш́вара̄рпан̣абуддхийим̣да кармагал̤анну ма̄д̣идарэ̆ саттваш́уддха̄дигал̤а мӯлака муктигӯ парама са̄дханава̄гуттадэ̆. кармарӯпава̄да правр̣ттидхарма, джн̃а̄наваира̄гйарӯпава̄да нивр̣ттидхарма, ва̄судэванэ̆м̣ба парабрахма – ивугал̤анну тил̤исувудэ гӣтэ̆йа уддэш́аву.” курукшэтрада йуддхабхӯмийалли арджуна матту кр̣шн̣ара над̣увэ̆ над̣э̆да ӣ дӣргха (18 адхйа̄йагал̤анно̆л̤аго̆м̣д̣а) сам̣ва̄даванну бхагавадгӣта̄ э̆м̣ду карэ̆йутта̄рэ̆. ш́ам̣кара̄ча̄рйарэ ӣ хадинэ̆м̣т̣у адхйа̄йагал̤игэ̆ арджуна виша̄да йога мо̆дала̄да ш́ӣршикэ̆гал̤анну ко̆т̣т̣идда̄рэ̆ . ӣ ш́ӣршикэ̆гал̤у мӯла маха̄бха̄ратадалли илла. мадхусӯдана сарасватийару бхагавадгӣтэ̆йа 18 адхйа̄йагал̤анну 6 адхйа̄йагал̤а мӯру бха̄гагал̤анна̄ги вим̣гад̣исидда̄рэ̆: мо̆дала 6 адхйа̄йагал̤у кармайогада куриту, мадхйада 6 адхйа̄йагал̤у бхакти йога матту ко̆нэ̆йа 6 адхйа̄йагал̤у джн̃а̄найогада курита̄гивэ̆ э̆м̣ду. мо̆даланэ̆йа 6 адхйа̄йагал̤у твам̣, э̆рад̣анэ̆йа 6 адхйа̄йагал̤у тат матту ко̆нэ̆йа 6 адхйа̄йагал̤у аси – хӣгэ̆ таттвамаси э̆м̣ба вэдава̄кйаваннӯ хэл̤уттавэ̆ э̆м̣ду кэ̆лавару хэл̤утта̄рэ̆. ↩︎

  2. гӣтэ̆йу брахмавидйэ̆йанну пратипа̄дисувуда̄гирувударим̣да ӣ ш́локаккэ̆ кэвала а̄дхйа̄тмапарава̄да артхавӯ идэ̆. “дхармакшэтравӯ курукшэтравӯ а̄да манушйа ш́арӣрадалли йуйутсугал̤а̄гирува мамата̄ди дурвр̣ттигал̤ӯ, дхарма̄ди садвр̣ттигал̤ӯ эну ма̄д̣идаву?” илли ма̄мака̄х̣ э̆ннувудаккэ̆ мамата̄-наннаду э̆м̣ба бха̄ванэ̆. мамэти ка̄йам̣тӣти мамака̄х̣। та эва ма̄мака̄х̣। па̄м̣д̣ава̄х̣ э̆м̣дарэ̆ сваччхава̄да садвр̣ттигал̤у э̆м̣дартха. пам̣д̣а̄ а̄тмавишайа̄ буддхих̣। э̆м̣ду бхагаватпа̄дару ва̄кхйа̄на ма̄д̣ирутта̄рэ̆. кау раутӣти курух̣। бхӯмийалли ш́абдха ма̄д̣увуду куру артха̄т пра̄н̣и. адара кшэтра ш́арӣра. пра̄н̣ийа ш́арӣра. курукшэтрам̣ кучастха̄нэ прайа̄гам̣ хр̣тсарорухэ। ш́арӣрийа кучастха̄нагал̤игӯ курукшэтравэ̆м̣ду хэ̆сару э̆м̣ду джн̃а̄найогака̄м̣д̣адалли хэл̤идэ̆. дхармакшэтравэ̆м̣дарэ̆ дхарма̄нушт̣ха̄наккэ̆ адхикр̣тава̄да ш́арӣра; аду манушйа ш́арӣравэ а̄гидэ̆. итара пра̄н̣игал̤а ш́арӣрагал̤ӯ дэвата̄ ш́арӣрагал̤ӯ кэвала бхогакшэтрагал̤а̄гидду дхармапрадава̄да кармагал̤анну ма̄д̣алу а̄ ш́арӣрагал̤игэ̆ са̄дхйавилла. манушйа ш́арӣраккэ̆ ма̄тра ӣ адхика̄равидэ̆. а̄дударим̣да дхармакшэтра-курукшэтра ш́абдхагал̤им̣да илли дха̄рмикава̄да манушйа ш́арӣрада париграхава̄гидэ̆. ↩︎

  3. дхарма матту адхармагал̤а над̣увина йуддхаву над̣э̆йалирува йуддхабхӯми э̆м̣ду хэл̤абахуду. мум̣дэ̆ ш́алйапарвада са̄расватапарвадалли барува курукшэтра маха̄тмэ̆йа прака̄ра ра̄джа̄ куруву танна тапассиним̣да а̄ кшэтраванну дхармакшэтраванна̄гисиддану. Adharma is born of ignorance. авидйэ̆йанну сӯчисува ам̣дхара̄джа дхр̣тара̄шт̣рана мага дурйодханану свабха̄ватах̣ адхармийа̄гиддану – танна да̄йа̄дигал̤а̄да па̄м̣д̣авара мэлина двэша-асӯйэ̆гал̤им̣да чиккавайассиним̣далэ аваранну ко̆ллалу анэка прайатнагал̤анну ма̄д̣идану. авидйэ̆йим̣да адхармавум̣т̣а̄гуттадэ̆. The veil of ignorance prevents us from recognizing the innate divinity of everything. ↩︎

  4. са̄тйаки . ↩︎

  5. ш́иш́упа̄лана мага. мум̣дэ̆ 14нэ динада йуддхадалли дрон̣аним̣да хатана̄давану. ↩︎

  6. вр̣шн̣ивам̣ш́ада кшатрийа. ↩︎

  7. кум̣тийа содара; дрон̣аним̣да хатана̄давану. ↩︎

  8. йудха̄манйу матту уттамауджасару па̄м̣ча̄лйару; арджунана чакраракшакару; аш́ваттха̄маним̣да хатара̄давару. ↩︎

  9. бхӣману ваджравйӯхада мум̣дидду аданну ка̄па̄д̣ико̆м̣д̣иддану. па̄м̣д̣ава сэнэ̆гэ̆ а̄га дхр̣шт̣адйумнанэ сэна̄патийа̄гиддарӯ ‘бхӣма̄бхиракшитам̣’ э̆м̣ду хэл̤ала̄гидэ̆. ↩︎

  10. ӣ ш́локадаллирува парйа̄птам̣ матту апарйа̄птам̣ ш́абдхагал̤у э̆рад̣увидхава̄да артхагал̤анну ко̆д̣уттавэ̆. сам̣скр̣та-каннад̣а ш́абдхакош́адалли апарйа̄птам̣ э̆м̣будаккэ̆ апа̄рава̄да, апаримитава̄да, ал̤атэ̆йанну мӣрида э̆м̣ба артхагал̤ивэ̆. са̄ка̄гада, кад̣имэ̆йа̄да, асам̣пӯрн̣ава̄да, асамартхава̄да, ш́актийиллада - э̆м̣ба артхагал̤ӯ ивэ̆. бхӣшманим̣да ракшитава̄да намма саинйаву апаримитава̄гидэ̆; бхӣманим̣да ракшитава̄да па̄м̣д̣авара саинйавӯ паримитава̄гидэ̆ - э̆м̣дӯ ӣ ш́локаккэ̆ артхаисабахуда̄гидэ̆. апарйа̄птам̣ э̆м̣дарэ̆ са̄ка̄гада э̆м̣ба артхаваннэ пратипа̄дисутта̄ ш́рӣ ра̄ма̄нуджару ӣ ш́локаккэ̆ хӣгэ̆ вйа̄кхйа̄на ма̄д̣ирутта̄рэ̆: дурйодханах̣ свайамэва бхӣма̄бхиракшитам̣ па̄м̣д̣ава̄на̄м̣ балам̣, а̄тмӣйам̣ ча бхӣшма̄бхиракшитам̣ балавалокйа а̄тмавиджайэ тасйа баласйа парйа̄птата̄м̣ а̄тмӣйасйа баласйа тадвиджайэ ча̄парйа̄птата̄ма̄ча̄рйа̄йа нивэдйа нирвишан̣н̣о'бхӯт। итара анува̄дагал̤у ӣ рӣти ивэ̆: (1) намма саинйаву самартха атхава̄ апаримита; па̄м̣д̣авараду асамартха атхава̄ паримита - брахма̄нам̣дагири. (2) намма саинйаву таккашт̣иллава̄дарӯ бхӣшма ракшита; авараду таккашт̣иддарӯ бхӣмаракшитава̄гидэ̆; а̄дударим̣да наммаду джайаккэ̆ са̄ку - ш́ам̣кара̄нам̣да (3) намма саинйаванну па̄м̣д̣авару суттугат̣т̣ала̄рару; на̄ву аваранну муттабахуду - нӣлакам̣т̣ха (4) бхӣшмару убхайа пакшапа̄тигал̤а̄дударим̣да намма саинйаву самартхавалла - ш́рӣдхара. ↩︎

  11. хр̣шӣка э̆м̣дарэ̆ им̣дрийагал̤игэ̆, ӣш́а э̆м̣дарэ̆ о̆д̣э̆йана̄давану хр̣шӣкэш́а. хр̣шт̣ава̄ги нимири ним̣тирува талэ̆гӯдалул̤л̤аванэ̆м̣дӯ кэ̆лавару артхаисидда̄рэ̆. ↩︎

  12. гуд̣а̄ка э̆м̣дарэ̆ нидрэ̆, ӣш́а э̆м̣дарэ̆ о̆д̣э̆йана̄давану. гуд̣а̄кэш́ану нидрэ̆йанну нийам̣тран̣адаллит̣т̣уко̆м̣д̣авану э̆м̣дартха. по̆дэ̆йам̣таха талэ̆гӯдалул̤л̤аванэ̆м̣дӯ кэ̆лавару артхаисидда̄рэ̆. ↩︎

  13. а̄дарэ̆ арджунану а̄ самайадалли хадимӯру варшагал̤у таммэ̆ллараннӯ ка̄д̣исида парамаваири дурйодханананну ка̄н̣алилла. саходарана̄да дурйодханананну кам̣д̣ану. ↩︎

  14. манэ̆гэ̆ бэ̆м̣кийит̣т̣авану, вишаванну ха̄кидавану, ш́астраваннэ̆тти хо̆д̣э̆йувудаккэ̆ барувавану, итарара бхӯмийанну хэ̆м̣д̣атийаннӯ апахарисувавану – а̄тата̄йи (манусмр̣ти). ↩︎

  15. а̄тата̄йинама̄йа̄м̣там̣ ханйа̄дэва̄вича̄райан। на̄тата̄йивадхэ дошо хам̣турбхавати каш́чана।। артха̄т а̄тата̄йийу сикко̆д̣анэ̆йэ йа̄вуданнӯ вича̄рисадэ вадхисабэку. а̄тата̄йийа вадхэ̆йалли йа̄ва дошавӯ илла (манусмр̣ти). а̄дарэ̆ илли арджунану а̄тата̄йи каураваранну ко̆ллувуду па̄павэ̆м̣ду тил̤ийутта̄нэ̆. ↩︎

  16. др̣шт̣вэмам̣ э̆м̣ба ш́лока̄рдхадим̣да йади ма̄м̣ э̆м̣ба ш́лока̄м̣тйадаварэ̆гина 18 1/2 ш́локагал̤у бхагавадгӣтэ̆йа авата̄раккэ̆ мӯла ш́локагал̤а̄гивэ̆. арджунана ӣ виша̄дасам̣дарбхаву ш́рӣкр̣шн̣ану ма̄д̣ида джн̃а̄найога-кармайога-бхактийогагал̤а упадэш́аккэ̆ ка̄ран̣ава̄дударим̣да арджунана ӣ виша̄даваннӯ кӯд̣а а̄ча̄рйару йогавэ̆м̣дэ хэ̆сарисидда̄рэ̆. хим̣дэ̆ бахал̤аба̄ри йуддхама̄д̣идда арджунанигэ̆ ӣгалэ экэ̆ ӣ рӣтийа виша̄давум̣т̣а̄йиту? арджунанигэ̆ э̆дура̄ги ним̣тиддавару им̣ду аванигэ̆ - мо̆далина йуддхасам̣дарбхагал̤алли кам̣д̣убам̣диддам̣тэ̆ - ш́атругал̤а̄ги ка̄н̣алилла. э̆рад̣у кад̣э̆гал̤алли питр̣, пита̄маха, а̄ча̄рйа, ма̄тула, бхра̄тр̣, путра-паутраранну авану кам̣д̣ану. йуддхада самайадалли мамака̄ракко̆л̤ага̄да̄га го̆м̣далаккӣд̣а̄гувуду сва̄бха̄викавэ! авана ш́арӣрагал̤алли кам̣д̣убарува вика̄рагал̤у сва̄бха̄викава̄гивэ̆. нӯра̄ру мам̣дигэ̆ ш́астрачикитсэ̆ ма̄д̣ува ваидйану танна маганигэ̆ ш́астрачикитсэ̆ ма̄д̣ала̄ра. бэрэ̆йа ваидйарим̣да ма̄д̣исутта̄нэ̆. та̄нэ ма̄д̣алу ходарэ̆ каинад̣угувуду сва̄бха̄вика. дум̣бийу кат̣т̣игэ̆йаннэ ко̆рэ̆йабалладу. а̄дарэ̆ камаладо̆л̤агэ̆ са̄йам̣ка̄лава̄гутталэ сэрико̆м̣д̣а дум̣бийу камалада мо̆гганну ко̆рэ̆дуко̆м̣д̣у хо̆рабарува са̄мартхйавиддарӯ маматэ̆йим̣да ха̄гэ̆ ма̄д̣адэ сӯрйодайава̄ги камалаву арал̤ида нам̣таравэ хо̆рабаруттадэ̆! ↩︎

  17. 21нэ̆йа адхйа̄йадалли йуддхасаннаддхава̄гидда дурйодханана маха̄сэнэ̆йанну нод̣и йудхишт̣хирану виша̄даго̆м̣д̣идда̄га арджунанэ аванигэ̆ дхармама̄ргадаллирува тамагэ̆ виджайаву сиддхавэ̆м̣дӯ, ш́рӣкр̣шн̣анирувалли виджайаву ниш́читавэ̆м̣дӯ хэл̤и сама̄дха̄нама̄д̣ида прасам̣гавидэ̆. а̄дарэ̆ илли свайам̣ та̄нэ виша̄даго̆м̣д̣ирувуду а̄ш́чарйа! ↩︎