020 সৈন্যৱৰ্ণনঃ

প্ৰৱেশ

।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।

শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত

শ্ৰী মহাভাৰত

ভীষ্ম পৰ্ৱ

ভগৱদ্গীতা পৰ্ৱ

অধ্যায 20

সাৰ

সৈন্যৱৰ্ণনॆ (1-20).

06020001 ধৃতৰাষ্ট্ৰ উৱাচ।
06020001a সূৰ্যোদযে সংজয কে নু পূৰ্ৱং যুযুত্সৱো হৃষ্যমাণা ইৱাসন্।
06020001c মামকা ৱা ভীষ্মনেত্ৰাঃ সমীকে পাংডৱা ৱা ভীমনেত্ৰাস্তদানীং।।

ধৃতৰাষ্ট্ৰনু হেল়িদনু: “সংজয! সূৰ্যোদযৱাদাগ যাৰু হৰ্ষিতৰাগি ইন্নॊব্বৰ মেলॆ আক্ৰমণ মাডিদৰু? ভীষ্মন নেত্ৰত্ৱদল্লিদ্দ নন্নৱৰ সেনॆযো অথৱা ভীমন নেতৃত্ৱদল্লিদ্দ পাংডৱৰ সেনॆযো?

06020002a কেষাং জঘন্যৌ সোমসূৰ্যৌ সৱাযূ কেষাং সেনাং শ্ৱাপদা ৱ্যাভষংত।
06020002c কেষাং যূনাং মুখৱৰ্ণাঃ প্ৰসন্নাঃ সৰ্ৱং হ্যেতদ্ব্ৰূহি তত্ত্ৱং যথাৱত্।।

যাৰ কডॆ সূৰ্য, চংদ্ৰ মত্তু ৱাযুৱু হॊডॆদৰু? যাৱ সেনॆযল্লি শ্ৱাপদগল়ু বॊগল়িদৱু? যাৰ কডॆয যুৱকৰ মুখগল়ু প্ৰসন্নৱাগিদ্দৱু? ইৱॆল্লৱন্নূ যথাৱত্তাগি ৱিৱৰিসি হেল়ু.”

06020003 সংজয উৱাচ।
06020003a উভে সেনে তুল্যমিৱোপযাতে উভে ৱ্যূহে হৃষ্টৰূপে নৰেংদ্ৰ।
06020003c উভে চিত্ৰে ৱনৰাজিপ্ৰকাশে তথৈৱোভে নাগৰথাশ্ৱপূৰ্ণে।।

সংজযনু হেল়িদনু: “নৰেংদ্ৰ! ऎৰডূ সেনॆগল় ৱ্যূহগল়ূ সমনাগি হৃষ্টৰূপৱাগিদ্দৱু. ऎৰডূ সেনॆগল়ূ সমনাগি ৱনৰাজিযংতॆ প্ৰকাশিতৰাগি সুংদৰৱাগিদ্দৱু. অৱॆৰডূ আনॆ-ৰথ-অশ্ৱগল়িংদ পূৰ্ণগॊংডিদ্দৱু.

06020004a উভে সেনে বৃহতী ভীমৰূপে তথৈৱোভে ভাৰত দুৰ্ৱিষহ্যে।
06020004c তথৈৱোভে স্ৱৰ্গজযায সৃষ্টে তথা হ্যুভে সত্পুৰুষাৰ্যগুপ্তে।।

ভাৰত! ऎৰডূ সেনॆগল়ূ দॊড্ডৱাগিদ্দৱু মত্তু ভীমৰূপিগল়াগিদ্দৱু. ऎৰডূ ऒব্বৰন্নॊব্বৰু সহিসিকॊল়্ল়লাৰদংতিদ্দৱু. ऎৰডূ কডॆযৱৰু স্ৱৰ্গৱন্নে জযিসবল্লৰো ऎংদু তোৰুত্তিদ্দৱু. ऎৰডূ কডॆযৱৰূ সত্পুৰুষৰিংদ ৰক্ষিসল্পট্টিদ্দৰু.

06020005a পশ্চান্মুখাঃ কুৰৱো ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰাঃ স্থিতাঃ পাৰ্থাঃ প্ৰাঙ্মুখা যোত্স্যমানাঃ।
06020005c দৈত্যেংদ্ৰসেনেৱ চ কৌৰৱাণাং দেৱেংদ্ৰসেনেৱ চ পাংডৱানাং।।

ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰৰ কৌৰৱ সেনॆযু পশ্চিমক্কॆ মুখমাডিত্তু. পাংডৱৰু পূৰ্ৱদিক্কিগॆ মুখমাডি যুদ্ধমাডুৱৱৰিদ্দৰু. কৌৰৱৰদ্দু দৈত্যেংদ্ৰন সেনॆযংতিত্তু. পাংডৱৰদ্দু দেৱেংদ্ৰসেনॆযংতিত্তু.

06020006a শুক্ৰো ৱাযুঃ পৃষ্ঠতঃ পাংডৱানাং ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰাং শ্ৱাপদা ৱ্যাভষংত।
06020006c গজেংদ্ৰাণাং মদগংধাংশ্চ তীৱ্ৰান্ ন সেহিৰে তৱ পুত্ৰস্য নাগাঃ।।

পাংডৱৰ হিংদিনিংদ গাল়িযু বীসিতু, ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰৰল্লি শ্ৱাপদগল়ু বॊগল়িদৱু. নিন্ন পুত্ৰন আনॆগল়ু অৱৰ গজেংদ্ৰৰ তীৱ্ৰ মদগংধৱন্নু সহিসলাৰদে হোদৱু.

06020007a দুৰ্যোধনো হস্তিনং পদ্মৱৰ্ণং সুৱৰ্ণকক্ষ্যং জাতিবলং প্ৰভিন্নং।
06020007c সমাস্থিতো মধ্যগতঃ কুৰূণাং সংস্তূযমানো বংদিভিৰ্মাগধৈশ্চ।।

কুৰুগল় মধ্যদল্লি দুৰ্যোধননু মদৱॊডॆদ, বলৱাদ জাতিয, পদ্মৱৰ্ণদ আনॆয মেলॆ সুৱৰ্ণদ কক্ষॆযল্লি কুল়িতিদ্দনু. বংদি-মাগধৰু অৱনন্নু সংস্তুতিসুত্তিদ্দৰু.

06020008a চংদ্ৰপ্ৰভং শ্ৱেতমস্যাতপত্ৰং সৌৱৰ্ণী স্ৰগ্ ভ্ৰাজতে চোত্তমাংগে।
06020008c তং সৰ্ৱতঃ শকুনিঃ পাৰ্ৱতীযৈঃ সাৰ্ধং গাংধাৰৈঃ পাতি গাংধাৰৰাজঃ।।

বংগাৰদ সৰপল়িযিদ্দ চংদ্ৰপ্ৰভॆয শ্ৱেতছত্ৰৱু অৱন শিৰদ মেলॆ হॊল়ॆযুত্তিত্তু. অৱনন্নু সত্তুৱৰॆদু গাংধাৰৰাজ শকুনিযু পৰ্ৱতেযৰু মত্তু গাংধাৰৰॊংদিগॆ ৰক্ষিসুত্তিদ্দনু.

06020009a ভীষ্মোঽগ্ৰতঃ সৰ্ৱসৈন্যস্য ৱৃদ্ধঃ শ্ৱেতচ্ছত্ৰঃ শ্ৱেতধনুঃ সশংখঃ।
06020009c শ্ৱেতোষ্ণীষঃ পাংডুৰেণ ধ্ৱজেন শ্ৱেতৈৰশ্ৱৈঃ শ্ৱেতশৈলপ্ৰকাশঃ।।

সৰ্ৱসেনॆগল় অগ্ৰস্থানদল্লিদ্দ ৱৃদ্ধ ভীষ্মনু শ্ৱেত ছত্ৰ, শ্ৱেত ধনুস্সু মত্তু শংখগল়ু, শ্ৱেত কিৰীট, শ্ৱেত ধ্ৱজ, মত্তু শ্ৱেত অশ্ৱগল়ॊংদিগॆ শ্ৱেতশৈলদংতॆ প্ৰকাশিসুত্তিদ্দনু.

06020010a তস্য সৈন্যং ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰাশ্চ সৰ্ৱে বাহ্লীকানামেকদেশঃ শলশ্চ।
06020010c যে চাংবষ্ঠাঃ ক্ষত্ৰিযা যে চ সিংধৌ তথা সৌৱীৰাঃ পংচনদাশ্চ শূৰাঃ।।

অৱন সেনॆযল্লি ধৃতৰাষ্ট্ৰন ऎল্ল মক্কল়ূ, বাহ্লীক দেশদ নাযক শল, অংবষ্ঠৰॆংব ক্ষত্ৰিযৰু, হাগॆযে সিংধু মত্তু পংচনদিগল় শূৰ সৌৱীৰৰু ইদ্দৰু.

06020011a শোণৈৰ্হযৈ ৰুক্মৰথো মহাত্মা দ্ৰোণো মহাবাহুৰদীনসত্ত্ৱঃ।
06020011c আস্তে গুৰুঃ প্ৰযশাঃ সৰ্ৱৰাজ্ঞাং পশ্চাচ্চমূমিংদ্ৰ ইৱাভিৰক্ষন্।।

সৰ্ৱৰাজৰ গুৰু মহাবাহু দীনসত্ৱ মহাত্ম দ্ৰোণনু কॆংপু কুদুৰॆগল়ন্নু কট্টিদ্দ বংগাৰদ ৰথদল্লি ইংদ্ৰনংতॆ হিংদিনিংদ ৰক্ষিসুত্তিদ্দনু.

06020012a ৱাৰ্দ্ধক্ষত্ৰিঃ সৰ্ৱসৈন্যস্য মধ্যে ভূৰিশ্ৰৱাঃ পুৰুমিত্ৰো জযশ্চ।
06020012c শাল্ৱা মত্স্যাঃ কেকযাশ্চাপি সৰ্ৱে গজানীকৈৰ্ভ্ৰাতৰো যোত্স্যমানাঃ।।

ऎল্ল সেনॆগল় মধ্যॆ ৱাৰ্দ্ধক্ষত্ৰি, ভূৰিশ্ৰৱ, পুৰুমিত্ৰ, জয, শাল্ৱ, মত্স্যৰু, কেকয সহোদৰৰু ऎল্লৰূ তম্ম আনॆগল় সেনॆগল়ॊংদিগॆ হোৰাডুত্তিদ্দৰু.

06020013a শাৰদ্ৱতশ্চোত্তৰধূৰ্মহাত্মা মহেষ্ৱাসো গৌতমশ্চিত্ৰযোধী।
06020013c শকৈঃ কিৰাতৈৰ্যৱনৈঃ পহ্লৱৈশ্চ সাৰ্ধং চমূং উত্তৰতোঽভিপাতি।।

মহাত্ম শাৰদ্ৱত মহেষ্ৱাস চিত্ৰযোধী গৌতমনু শক-কিৰাত-যৱন-পহ্লৱৰ সেনॆগল়ॊংদিগॆ উত্তৰ দিক্কিগॆ হোগি নॆলॆসিদনু.

06020014a মহাৰথৈৰংধকৱৃষ্ণিভোজৈঃ সৌৰাষ্ট্ৰকৈৰ্নৈৰৃতৈৰাত্তশস্ত্ৰৈঃ।
06020014c বৃহদ্বলঃ কৃতৱৰ্মাভিগুপ্তো বলং ত্ৱদীযং দক্ষিণতোঽভিপাতি।।

মহাৰথৰাদ অংধক-ৱৃষ্ণি-ভোজ-সৌৰাষ্ট্ৰৰিংদ উত্তম আযুধগল়ন্নু হॊংদিদ্দ মহাবলৱু কৃতৱৰ্মনিংদ ৰক্ষিতগॊংডু নিন্ন সেনॆয দক্ষিণ দিক্কিগॆ হোগি নিংতিতু.

06020015a সংশপ্তকানামযুতং ৰথানাং মৃত্যুৰ্জযো ৱাৰ্জুনস্যেতি সৃষ্টাঃ।
06020015c যেনাৰ্জুনস্তেন ৰাজন্কৃতাস্ত্ৰাঃ প্ৰযাতা ৱৈ তে ত্ৰিগৰ্তাশ্চ শূৰাঃ।।

মৃত্যুৱাগলী জযৱাগলী অৰ্জুননিংদলে ऎংদু সৃষ্টিসল্পট্টিদ্দ সংশপ্তকৰॆংব হত্তু সাৱিৰ কৃতাস্ত্ৰ ৰথিকৰু অৰ্জুনন্নে ऎদুৰিসিসলু শূৰৰাদ ত্ৰিগৰ্তৰॊংদিগॆ হॊৰটৰু.

06020016a সাগ্ৰং শতসহস্ৰং তু নাগানাং তৱ ভাৰত।
06020016c নাগে নাগে ৰথশতং শতং চাশ্ৱা ৰথে ৰথে।।

ভাৰত! নিন্ন সেনॆযল্লি নূৰু সাৱিৰ আনॆগল়িদ্দৱু. প্ৰতি আনॆগॆ নূৰু ৰথিকৰন্নূ, ऒংদু ৰথক্কॆ নূৰু অশ্ৱযোধৰন্নূ ইডলাগিত্তু.

06020017a অশ্ৱেঽশ্ৱে দশ ধানুষ্কা ধানুষ্কে দশ চৰ্মিণঃ।
06020017c এৱং ৱ্যূঢান্যনীকানি ভীষ্মেণ তৱ ভাৰত।।

ভাৰত! প্ৰতি অশ্ৱযোধনিগূ হত্তু ধানুষ্কৰিদ্দৰু. প্ৰতি ধানুষ্কনিগূ হত্তু চৰ্মিগল়িদ্দৰু. হীগॆ নিন্ন সেনॆযন্নু বীষ্মনু ৱ্যূহৱন্নাগি ৰচিসিদ্দনু.

06020018a অৱ্যূহন্মানুষং ৱ্যূহং দৈৱং গাংধৰ্ৱমাসুৰং।
06020018c দিৱসে দিৱসে প্ৰাপ্তে ভীষ্মঃ শাংতনৱোঽগ্ৰণীঃ।।

দিৱস দিৱসৱূ অগ্ৰণী শাংতনৱ ভীষ্মনু মানুষ, দেৱ, গাংধৰ্ৱ, অসুৰ ৱ্যূহগল়ন্নু ৰচিসুত্তিদ্দনু.

06020019a মহাৰথৌঘৱিপুলঃ সমুদ্ৰ ইৱ পৰ্ৱণি।
06020019c ভীষ্মেণ ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰাণাং ৱ্যূহঃ প্ৰত্যঙ্মুখো যুধি।।

ৱিপুলৱাগি মহাৰথৰিংদ কূডিদ, ভোৰগৰॆযুৱ সমুদ্ৰদংতিৰুৱ ধাৰ্তৰাষ্ট্ৰৰ সেনॆযু ভীষ্মনিংদ ৱ্যূহগॊংডু পশ্চিম মখৱাগি যুদ্ধক্কॆ নিংতিতু.

06020020a অনংতৰূপা ধ্ৱজিনী ত্ৱদীযা নৰেংদ্ৰ ভীমা ন তু পাংডৱানাং।
06020020c তাং ত্ৱেৱ মন্যে বৃহতীং দুষ্প্ৰধৃষ্যাং যস্যা নেতাৰৌ কেশৱশ্চাৰ্জুনশ্চ।।

নৰেংদ্ৰ! নিন্ন সেনॆযু অনংতৱাগিযূ ভযংকৰৱাগিযূ তোৰুত্তিত্তু. আদৰॆ কেশৱ-অৰ্জুনৰু নেতাৰৰাগিদ্দ পাংডৱৰ সেনॆযু ননগॆ অত্যংত দॊড্ডদাগি, গॆল্ললসাধ্যৱাগি তোৰুত্তিত্তু.”

সমাপ্তি

ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে ভীষ্ম পৰ্ৱণি ভগৱদ্গীতা পৰ্ৱণি সৈন্যৱৰ্ণনে ৱিংশোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি ভীষ্ম পৰ্ৱদল্লি ভগৱদ্গীতা পৰ্ৱদল্লি সৈন্যৱৰ্ণনॆযॆংব ইপ্পত্তনে অধ্যাযৱু.