প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
ভীষ্ম পৰ্ৱ
ভগৱদ্গীতা পৰ্ৱ
অধ্যায 18
সাৰ
কুৰুসেনাৱৰ্ণনॆ (1-18).
06018001 সংজয উৱাচ।
06018001a ততো মুহূৰ্তাত্তুমুলঃ শব্দো হৃদযকংপনঃ।
06018001c অশ্ৰূযত মহাৰাজ যোধানাং প্ৰযুযুত্সতাং।।
সংজযনু হেল়িদনু: “মহাৰাজ! আগ মুহূৰ্তকালদল্লিযে উত্সাহদিংদ বংদিৰুৱ যোধৰ হৃদযৱন্নু কংপিসুৱ তুমুল শব্ধৱু কেল়িবংদিতু.
06018002a শংখদুংদুভিনিৰ্ঘোষৈৰ্ৱাৰণানাং চ বৃংহিতৈঃ।
06018002c ৰথানাং নেমিঘোষৈশ্চ দীৰ্যতীৱ ৱসুংধৰা।।
শংখ-দুংদুভিগল় নিৰ্ঘোষদিংদ, আনॆগল় ঘীল়িনিংদ, ৰথচক্ৰগল় ঘোষদিংদ ৱসুংধৰॆযু অতীৱ নোৱিগॊল়গাদল়ু.
06018003a হযানাং হেষমাণানাং যোধানাং তত্ৰ গৰ্জতাং।
06018003c ক্ষণেন খং দিশশ্চৈৱ শব্দেনাপূৰিতং তদা।।
আগ ক্ষণদল্লি আকাশ দিক্কুগল়ু কুদুৰॆগল় হেংকাৰ মত্তু যোধৰ গৰ্জনॆগল় শব্ধগল়িংদ তুংবিদৱু.
06018004a পুত্ৰাণাং তৱ দুৰ্ধৰ্ষ পাংডৱানাং তথৈৱ চ।
06018004c সমকংপংত সৈন্যানি পৰস্পৰসমাগমে।।
নিন্ন দুৰ্ধৰ্ষ পুত্ৰৰ মত্তু পাংডৱৰ সেনॆগল়ু পৰস্পৰৰন্নু সেৰি তত্তৰিসিদৱু.
06018005a তত্ৰ নাগা ৰথাশ্চৈৱ জাংবূনদৱিভূষিতাঃ।
06018005c ভ্ৰাজমানা ৱ্যদৃশ্যংত মেঘা ইৱ সৱিদ্যুতঃ।।
অল্লি বংগাৰদিংদ ৱিভূষিতৰাদ আনॆ-ৰথগল়ু মিংচিনিংদ কূডিদ মোডগল়ংতॆ হॊল়ॆযুত্তিদ্দৱু.
06018006a ধ্ৱজা বহুৱিধাকাৰাস্তাৱকানাং নৰাধিপ।
06018006c কাংচনাংগদিনো ৰেজুৰ্জ্ৱলিতা ইৱ পাৱকাঃ।।
নৰাধিপ! নিন্ন সেনॆয বহুৱিধাকাৰদ ধ্ৱজগল়ু মত্তু কাংচনাংগদৰ সুৰুল়িগল়ু উৰিযুত্তিৰুৱ পাৱকনংতॆ তোৰিদৱু.
06018007a স্ৱেষাং চৈৱ পৰেষাং চ সমদৃশ্যংত ভাৰত।
06018007c মহেংদ্ৰকেতৱঃ শুভ্ৰা মহেংদ্ৰসদনেষ্ৱিৱ।।
ভাৰত! নিন্ন মত্তু শত্ৰুগল় শুভৱাদ মহেংদ্ৰ ধ্ৱজগল়ু মহেংদ্ৰন সদনদংতॆ তোৰিদৱু.
06018008a কাংচনৈঃ কৱচৈৰ্ৱীৰা জ্ৱলনাৰ্কসমপ্ৰভৈঃ।
06018008c সন্নদ্ধাঃ প্ৰত্যদৃশ্যংত গ্ৰহাঃ প্ৰজ্ৱলিতা ইৱ।।
সন্নদ্ধৰাগিদ্দ প্ৰজ্ৱলিসুৱ সূৰ্যনংতॆ প্ৰভॆযিদ্দ কাংচন কৱচগল়িদ্দ আ ৱীৰৰু প্ৰজ্ৱলিসুত্তিৰুৱ গ্ৰহগল়ংতॆ কংডুবংদৰু.
06018009a উদ্যতৈৰাযুধৈশ্চিত্ৰৈস্তলবদ্ধাঃ পতাকিনঃ।
06018009c ঋষভাক্ষা মহেষ্ৱাসাশ্চমূমুখগতা বভুঃ।।
বণ্ণ বণ্ণদ কৰবংধগল়ন্নু ধৰিসিদ্দ, আযুধগল়ন্নু ऎত্তিহিডিদ ঋষভাক্ষ মহেষ্ৱাস পতাকিগল়ু সেনॆগল় মুংদॆ ইদ্দৰু.
06018010a পৃষ্ঠগোপাস্তু ভীষ্মস্য পুত্ৰাস্তৱ নৰাধিপ।
06018010c দুঃশাসনো দুৰ্ৱিষহো দুৰ্মুখো দুঃসহস্তথা।।
06018011a ৱিৱিংশতিশ্চিত্ৰসেনো ৱিকৰ্ণশ্চ মহাৰথঃ।
নৰাধিপ! ভীষ্মনন্নু হিংদিনিংদ নিন্ন পুত্ৰৰাদ দুঃশাসন, দুৰ্ৱিষহ, দুৰ্মুখ, ৱিৱিংশতি, চিত্ৰসেন মত্তু মুহাৰথি ৱিকৰ্ণৰু ৰক্ষিসুত্তিদ্দৰু.
06018011c সত্যৱ্ৰতঃ পুৰুমিত্ৰো জযো ভূৰিশ্ৰৱাঃ শলঃ।।
06018012a ৰথা ৱিংশতিসাহস্ৰাস্তথৈষামনুযাযিনঃ।
অৱৰন্নু অনুসৰিসি সত্যৱ্ৰত, পুৰুমিত্ৰ, জয, ভূৰিশ্ৰৱ, শল, হাগূ ইপ্পত্তু সাৱিৰ ৰথগল়ু হোদৱু.
06018012c অভীষাহাঃ শূৰসেনাঃ শিবযোঽথ ৱসাতযঃ।।
06018013a শাল্ৱা মত্স্যাস্তথাংবষ্ঠাস্ত্ৰিগৰ্তাঃ কেকযাস্তথা।
06018013c সৌৱীৰাঃ কিতৱাঃ প্ৰাচ্যাঃ প্ৰতীচ্যোদীচ্যমালৱাঃ।।
06018014a দ্ৱাদশৈতে জনপদাঃ সৰ্ৱে শূৰাস্তনুত্যজঃ।
06018014c মহতা ৰথৱংশেন তেঽভ্যৰক্ষন্পিতামহং।।
অভীষাহৰু, শূৰসেনৰু, শিবিগল়ু, ৱসাতযৰু, শাল্ৱৰু, মত্স্যৰু, অংবষ্ঠৰু, ত্ৰিগৰ্তৰু, কেকযৰু, সৌৱীৰৰু, কিতৱৰু, প্ৰাচ্যৰু, পতীচ্যৰু, উদীচ্যৰু, মালৱৰু ঈ হন্নॆৰডু জনপদগল়ু, ऎল্লৰূ তনুৱন্নু ত্যজিসিদ শূৰৰু, মহা ৰথগুংপুগল়ॊংদিগॆ পিতামহনন্নু ৰক্ষিসুত্তিদ্দৰু.
06018015a অনীকং দশসাহস্ৰং কুংজৰাণাং তৰস্ৱিনাং।
06018015c মাগধো যেন নৃপতিস্তদ্ৰথানীকমন্ৱযাত্।।
হত্তু সাৱিৰ তৰস্ৱি আনॆগল় সেনॆযॊংদিগॆ নৃপতি মাগধনু আ সেনॆযন্নু অনুসৰিসিদনু.
06018016a ৰথানাং চক্ৰৰক্ষাশ্চ পাদৰক্ষাশ্চ দংতিনাং।
06018016c অভূৱন্ৱাহিনীমধ্যে শতানামযুতানি ষট্।।
সেনॆগল় মধ্যॆ ৰথগল় চক্ৰগল়ন্নু কাযুৱৱৰু মত্তু আনॆগল় পাদগল়ন্নু ৰক্ষিসুত্তিদ্দৱৰ সংখ্যॆযে ৬০ লক্ষৱাগিত্তু.
06018017a পাদাতাশ্চাগ্ৰতোঽগচ্ছন্ধনুশ্চৰ্মাসিপাণযঃ।
06018017c অনেকশতসাহস্ৰা নখৰপ্ৰাসযোধিনঃ।।
দনুস্সু, খড্গ তোমৰগল়ন্নু হিডিদু সেনॆগল় মুংদॆ হোগুত্তিদ্দ পদাতিগল় সংখ্যॆযু অনেক লক্ষগল়াগিত্তু. অৱৰু উগুৰু মত্তু প্ৰাসগল়ন্নূ বল়সি হোৰাডুৱৱৰাগিদ্দৰু.
06018018a অক্ষৌহিণ্যো দশৈকা চ তৱ পুত্ৰস্য ভাৰত।
06018018c অদৃশ্যংত মহাৰাজ গংগেৱ যমুনাংতৰে।।
ভাৰত! মহাৰাজ! হন্নॊংদু অক্ষৌহিণিয নিন্ন পুত্ৰন সেনॆযু গংগॆযিংদ অগলিদ যমুনॆযংতॆ তোৰিতু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে ভীষ্ম পৰ্ৱণি ভগৱদ্গীতা পৰ্ৱণি সৈন্যৱৰ্ণনে অষ্টাদশোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি ভীষ্ম পৰ্ৱদল্লি ভগৱদ্গীতা পৰ্ৱদল্লি সৈন্যৱৰ্ণনॆযॆংব হদিনॆংটনে অধ্যাযৱু.