praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
bhīṣma parva
bhagavadgītā parva
adhyāya 17
sāra
yuddhakkè seridda mahīpālarigè bhīṣmana mātu; karṇanu tanna anuyāyi-baṃdhugal̤òḍanè śastravannu kèl̤agiṭṭududu (1-13). karṇanillade tavakagòṃḍa kaurava senèya raṇayātrè (14-39).
06017001 saṃjaya uvāca|
06017001a yathā sa bhagavānvyāsaḥ kṛṣṇadvaipāyano'bravīt|
06017001c tathaiva sahitāḥ sarve samājagmurmahīkṣitaḥ||
saṃjayanu hel̤idanu: “ā bhagavāna vyāsa kṛṣṇadvaipāyananu hel̤idahāgèye èlla mahīkṣitarū òṭṭige seriddaru.
06017002a maghāviṣayagaḥ somastaddinaṃ pratyapadyata|
06017002c dīpyamānāśca saṃpeturdivi sapta mahāgrahāḥ||
ā dina somanu maghānakṣatradalliddanu. ākāśadalli el̤u mahāgrahagal̤u bèl̤aguttiruvudu kaṃḍubaruttittu.
06017003a dvidhābhūta ivāditya udaye pratyadṛśyata|
06017003c jvalaṃtyā śikhayā bhūyo bhānumānudito divi||
udayakāladalli sūryanu èraḍāgiddano ènnuvaṃtè toruttittu. allade ā bhānuvu ākāśadalli kāṇisikòṃḍāga jvālègal̤òṃdigè uriyuttiruvaṃtè toruttiddanu.
06017004a vavāśire ca dīptāyāṃ diśi gomāyuvāyasāḥ|
06017004c lipsamānāḥ śarīrāṇi māṃsaśoṇitabhojanāḥ||
uridu bèl̤aguttidda dikkugal̤iṃda mṛtadehagal̤annu bhakṣisuva nari-kāgègal̤u kèl̤agurul̤uva śarīragal̤a māṃsa-raktagal̤a bhojanagal̤igāgi kādu kūguttiruvudu kel̤i baruttittu.
06017005a ahanyahani pārthānāṃ vṛddhaḥ kurupitāmahaḥ|
06017005c bharadvājātmajaścaiva prātarutthāya saṃyatau||
06017006a jayo'stu pāṃḍuputrāṇāṃ ityūcaturariṃdamau|
06017006c yuyudhāte tavārthāya yathā sa samayaḥ kṛtaḥ||
ariṃdamarāda vṛddha kurupitāmaha mattu bharadvājātmajaru, māḍikòṃḍa òppaṃdadaṃtè ninagāgi pārtharannu èdurisi yuddhamāḍuvavarāgiddarū, pratidinavū bèl̤iggè èddu manassannu saṃyamadallirisikòṃḍu “pāṃḍuputrarigè jayavāgali!” èṃdu hel̤uttiddaru.
06017007a sarvadharmaviśeṣajñaḥ pitā devavratastava|
06017007c samānīya mahīpālānidaṃ vacanamabravīt||
ninna pita sarmadharmaviśeṣajña devavratanu mahīpālarannu karèdu ī mātannāḍidanu:
06017008a idaṃ vaḥ kṣatriyā dvāraṃ svargāyāpāvṛtaṃ mahat|
06017008c gacchadhvaṃ tena śakrasya brahmaṇaśca salokatāṃ||
“kṣatriyare! svargada ī mahādvāravu tèrèdukòṃḍidè. idara mūlaka śakra mattu brahmana lokagal̤annu seri.
06017009a eṣa vaḥ śāśvataḥ paṃthāḥ pūrvaiḥ pūrvatarairgataḥ|
06017009c saṃbhāvayata cātmānamavyagramanaso yudhi||
hiṃdè hogiruva hiṃdinavaru ide dāriyalli hogiddaru. yuddhadalli avyagramanaskarāgi iruvaṃtè nimmannu nīvu noḍikòl̤l̤i.
06017010a nābhāgo hi yayātiśca māṃdhātā nahuṣo nṛgaḥ|
06017010c saṃsiddhāḥ paramaṃ sthānaṃ gatāḥ karmabhirīdṛśaiḥ||
ekèṃdarè nābhāga, yayāti, māṃdhāta, nahuṣa, nṛga mòdalādavaru iṃtahade karmagal̤iṃda saṃsiddharāgi parama gatiyannu paḍèdaru.
06017011a adharmaḥ kṣatriyasyaiṣa yadvyādhimaraṇaṃ gṛhe|
06017011c yadājau nidhanaṃ yāti so'sya dharmaḥ sanātanaḥ||
manèyalli vyādhiyiṃda maraṇahòṃduvudu kṣatriyarigè adharma. yuddhadalli nidhanavannu hòṃduvude ivara sanātana dharma.”
06017012a evamuktā mahīpālā bhīṣmeṇa bharatarṣabha|
06017012c niryayuḥ svānyanīkāni śobhayaṃto rathottamaiḥ||
bharatarṣabha! bhīṣmanu hīgè hel̤alu mahīpālaru uttama rathagal̤iṃda śobhisuttidda tamma tamma senègal̤igè tèral̤idaru.
06017013a sa tu vaikartanaḥ karṇaḥ sāmātyaḥ saha baṃdhubhiḥ|
06017013c nyāsitaḥ samare śastraṃ bhīṣmeṇa bharatarṣabha||
ādarè vaikartana karṇanu mātra tanna amātya- baṃdhugal̤òṃdigè bhīṣmana samaradalli śastravannu kèl̤agiṭṭanu.
06017014a apetakarṇāḥ putrāste rājānaścaiva tāvakāḥ|
06017014c niryayuḥ siṃhanādena nādayaṃto diśo daśa||
āga karṇanillade tavakagòṃḍa ninna putraru mattu rājaru hattū dikkugal̤annu siṃhanādadiṃda mòl̤agisuttā hòraṭaru.
06017015a śvetaiścatraiḥ patākābhirdhvajavāraṇavājibhiḥ|
06017015c tānyanīkānyaśobhaṃta rathairatha padātibhiḥ||
śveta chatragal̤iṃda, patākègal̤iṃda, dhvaja, ānè, kudurègal̤iṃda, rathagal̤iṃda, pādātigal̤iṃda ā senègal̤u śobhisidavu.
06017016a bherīpaṇavaśabdaiśca paṭahānāṃ ca nisvanaiḥ|
06017016c rathanemininādaiśca babhūvākulitā mahī||
bheri-paṇavagal̤a śabdhagal̤iṃda, paṭahagal̤a nisvanagal̤iṃda, rathagāligal̤a ninādagal̤iṃda mahiyu vyākulitagòṃḍitu.
06017017a kāṃcanāṃgadakeyūraiḥ kārmukaiśca mahārathāḥ|
06017017c bhrājamānā vyadṛśyaṃta jaṃgamāḥ parvatā iva||
kāṃcanada aṃgada-keyūragal̤u mattu dhanussugal̤iṃda ā mahāratharu uriyuttiruva jaṃgama parvatagal̤aṃtè toruttiddaru.
06017018a tālena mahatā bhīṣmaḥ paṃcatāreṇa ketunā|
06017018c vimalādityasaṃkāśastasthau kurucamūpatiḥ||
mahā tālavṛkṣa mattu aidu nakṣatragal̤a dhvajada kurucamūpati bhīṣmanu vimala ākāśadalliruva ādityanaṃtè niṃtiddanu.
06017019a ye tvadīyā maheṣvāsā rājāno bharatarṣabha|
06017019c avartaṃta yathādeśaṃ rājan śāṃtanavasya te||
bharatarṣabha! rājan! ninna ā èlla maheṣvāsa rājarū śāṃtanavana ādeśadaṃtè tamma tamma sthal̤agal̤alli niṃtukòṃḍaru.
06017020a sa tu govāsanaḥ śaibyaḥ sahitaḥ sarvarājabhiḥ|
06017020c yayau mātaṃgarājena rājārheṇa patākinā|
govāsana śaibyanu èlla rājaròṃdigè rājārhavāda, patākègal̤ul̤l̤a mātaṃgarājanòṃdigè naḍèdanu.
06017020e padmavarṇastvanīkānāṃ sarveṣāmagrataḥ sthitaḥ||
06017021a aśvatthāmā yayau yattaḥ siṃhalāṃgūlaketanaḥ|
dhvajadalli siṃhada bālavidda padmavarṇi aśvatthāmanu sarva senègal̤a muṃdè hogi niṃtukòṃḍanu.
06017021c śrutāyuścitrasenaśca purumitro viviṃśatiḥ||
06017022a śalyo bhūriśravāścaiva vikarṇaśca mahārathaḥ|
06017022c ete sapta maheṣvāsā droṇaputrapurogamāḥ||
06017022e syaṃdanairvaravarṇābhairbhīṣmasyāsanpuraḥsarāḥ||
śrutāyu, citrasena, purumitra, viviṃśati, śalya, bhūriśrava, mahāratha vikarṇa ī el̤u maheṣvāsaru, varavarṇada kavacagal̤annu dharisi rathagal̤alli niṃtu droṇaputranannu muṃdiṭṭukòṃḍu, bhīṣmana muṃdè sāgidaru.
06017023a teṣāmapi mahotsedhāḥ śobhayaṃto rathottamān|
06017023c bhrājamānā vyadṛśyaṃta jāṃbūnadamayā dhvajāḥ||
avara uttama rathagal̤igè kaṭṭidda èttaravāda baṃgārada dhvajagal̤u hòl̤èyuttiruvudu toritu.
06017024a jāṃbūnadamayī vediḥ kamaṃḍaluvibhūṣitā|
06017024c keturācāryamukhyasya droṇasya dhanuṣā saha||
ācārya mukhya droṇana baṃgārada dhvajadalli kamaṃḍalu vibhūṣita vediya jòtè dhanussu ittu.
06017025a anekaśatasāhasramanīkamanukarṣataḥ|
06017025c mahānduryodhanasyāsīnnāgo maṇimayo dhvajaḥ||
aneka śatasahasra senègal̤u hiṃbālisuttiruva duryodhanana mahā dhvajavu maṇimaya ānèya cihnèyannu hòṃdittu.
06017026a tasya pauravakāliṃgau kāṃbojaśca sudakṣiṇaḥ|
06017026c kṣemadhanvā sumitraśca tasthuḥ pramukhato rathāḥ||
avana rathadalli pramukha rathigal̤āda paurava-kaliṃgaru, kāṃbojada sudakṣiṇa, kṣemadhanvi sumitraru niṃtiddaru.
06017027a syaṃdanena mahārheṇa ketunā vṛṣabheṇa ca|
06017027c prakarṣanniva senāgraṃ māgadhaśca nṛpo yayau||
vṛṣabhada cihnèya dhvajaviruva mahārhada rathadalli, tanna senèyannu èl̤èdukòṃḍu hoguttiruvaṃtè māgadha nṛpanu naḍèdanu.
06017028a tadaṃgapatinā guptaṃ kṛpeṇa ca mahātmanā|
06017028c śāradābhracayaprakhyaṃ prācyānāmabhavadbalaṃ||
śubhra moḍagal̤aṃtè toruttidda ā pūrvadavara mahāsenèyannu aṃgapati mattu mahātma kṛparu rakṣisuttiddaru.
06017029a anīkapramukhe tiṣṭhanvarāheṇa mahāyaśāḥ|
06017029c śuśubhe ketumukhyena rājatena jayadrathaḥ||
varāhada mukhya dhvajavannu hòṃdida rajata rathadalli tanna senèya pramukhanāgi jayadrathanu virājisuttiddanu.
06017030a śataṃ rathasahasrāṇāṃ tasyāsanvaśavartinaḥ|
06017030c aṣṭau nāgasahasrāṇi sādināmayutāni ṣaṭ||
òṃdu lakṣa rathagal̤u, èṃṭu sāvira ānègal̤u mattu āru sāvira aśvārūḍharu avana vaśadalliddaru.
06017031a tatsiṃdhupatinā rājanpālitaṃ dhvajinīmukhaṃ|
06017031c anaṃtarathanāgāśvamaśobhata mahadbalaṃ||
rājan! ā dhvajinī pramukha siṃdhupatiyiṃda pālitagòṃḍa anaṃta ratha-ānè-kudurègal̤iṃda kūḍida mahābalavu śobhisitu.
06017032a ṣaṣṭyā rathasahasraistu nāgānāmayutena ca|
06017032c patiḥ sarvakaliṃgānāṃ yayau ketumatā saha||
aravattu sāvira rathagal̤u mattu òṃdu lakṣa ānègal̤a senèya pati kaliṃganu ketumatanòṃdigè hòraṭanu.
06017033a tasya parvatasaṃkāśā vyarocaṃta mahāgajāḥ|
06017033c yaṃtratomaratūṇīraiḥ patākābhiśca śobhitāḥ||
avana parvatasaṃkāśa mahāgajagal̤u yaṃtra-tomara-tūṇīragal̤iṃda mattu śobhisuva patākègal̤iṃda virājisidavu.
06017034a śuśubhe ketumukhyena pādapena kaliṃgapaḥ|
06017034c śvetacchatreṇa niṣkeṇa cāmaravyajanena ca||
kaliṃgarājanādaro èttara pādapada dhvaja, śveta chatra, niṣka-cāmaragal̤iṃda śobhisidanu.
06017035a ketumānapi mātaṃgaṃ vicitraparamāṃkuśaṃ|
06017035c āsthitaḥ samare rājanmeghastha iva bhānumān||
rājan! ketumānanū kūḍa vicitra parama aṃkuśada ānèyannu eri samaradalli meghavannerida bhānuvaṃtè kaṃḍanu.
06017036a tejasā dīpyamānastu vāraṇottamamāsthitaḥ|
06017036c bhagadatto yayau rājā yathā vajradharastathā||
vajradharanaṃtè tejassiniṃda bèl̤aguttidda rājā bhagadattanu uttama ānèya melè kul̤itu hòraṭanu.
06017037a gajaskaṃdhagatāvāstāṃ bhagadattena sammitau|
06017037c viṃdānuviṃdāvāvaṃtyau ketumaṃtamanuvratau||
ānèya hègalameleri hoguttiruva bhagadattanòṃdigè, ketumaṃtanannu anusarisi avaṃtiya viṃdānuviṃdaru hòraṭaru.
06017038a sa rathānīkavānvyūho hastyaṃgottamaśīrṣavān|
06017038c vājipakṣaḥ patannugraḥ prāharatsarvatomukhaḥ||
06017039a droṇena vihito rājanrājñā śāṃtanavena ca|
06017039c tathaivācāryaputreṇa bāhlīkena kṛpeṇa ca||
rājan! droṇa, rāja śāṃtanava, ācāryaputra, bāhlīka, kṛpariṃta racitagòṃḍa ā vyūhavu aneka rathagal̤iṃda kūḍiddu, ānègal̤u adara uttamāṃgagal̤u, rājaru talègal̤u, kudurègal̤u adara rèkkègal̤āgiddu, èllakaḍèyiṃdalū melè noḍuttā ugravāgi toruttittu.”
samāpti
iti śrī mahābhārate bhīṣma parvaṇi bhagavadgītā parvaṇi sainyavarṇane saptadaśo'dhyāyaḥ||
idu śrī mahābhāratadalli bhīṣma parvadalli bhagavadgītā parvadalli sainyavarṇanèyèṃba hadinel̤ane adhyāyavu.