പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ഭീഷ്മ പര്വ
ജംബൂഖംഡവിനിര്മാണ പര്വ
അധ്യായ 2
സാര
വ്യാസനു സംജയനിഗെ ദിവ്യദൃഷ്ഠിയന്നിത്തു ധൃതരാഷ്ട്രനിഗെ യുദ്ധദ വര്ണനെയന്നു മാഡലു ഹേളിദുദു (1-14). യുദ്ധദല്ലി മഹാക്ഷയവന്നു സൂചിസുവ ഭയാനക നിമിത്തഗള കുരിതു വ്യാസനു ഹേളിദുദു (15-33).
06002001 വൈശംപായന ഉവാച।
06002001a തതഃ പൂര്വാപരേ സംധ്യേ സമീക്ഷ്യ ഭഗവാനൃഷിഃ।
06002001c സര്വവേദവിദാം ശ്രേഷ്ഠോ വ്യാസഃ സത്യവതീസുതഃ।।
06002002a ഭവിഷ്യതി രണേ ഘോരേ ഭരതാനാം പിതാമഹഃ।
06002002c പ്രത്യക്ഷദര്ശീ ഭഗവാന്ഭൂതഭവ്യഭവിഷ്യവിത്।।
06002003a വൈചിത്രവീര്യം രാജാനം സ രഹസ്യം ബ്രവീദിദം।
06002003c ശോചംതമാര്തം ധ്യായംതം പുത്രാണാമനയം തദാ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ഹീഗെ പൂര്വ-പശ്ചിമ മുഖഗളാഗി സേരിദ്ദ അവരന്നു നോഡി ഭഗവാന് ഋഷി, സര്വവേദവിദരല്ലി ശ്രേഷ്ഠ വ്യാസ സത്യവതീ സുത, ഭരതര പിതാമഹ, ഭൂത-ഭവ്യ-ഭവിഷ്യഗളന്നു തിളിദിദ്ദ, ഘോര രണവു നഡെയലിദെയെംദു പ്രത്യക്ഷവാഗി കംഡ ഭഗവാനനു തന്ന പുത്രര അന്യായദ കുരിതു യോചിസി ശോകിസി ആര്തനാഗിരുവ രാജ വൈചിത്രവീര്യനിഗെ രഹസ്യദല്ലി ഇദന്നു ഹേളിദനു.
06002004 വ്യാസ ഉവാച।
06002004a രാജന്പരീതകാലാസ്തേ പുത്രാശ്ചാന്യേ ച ഭൂമിപാഃ।
06002004c തേ ഹനിഷ്യംതി സംഗ്രാമേ സമാസാദ്യേതരേതരം।।
വ്യാസനു ഹേളിദനു: “രാജന്! നിന്ന പുത്രരു മത്തു അന്യ ഭൂമിപര കാലവു ബംദാഗിദെ. അവരു സംഗ്രാമദല്ലി പരസ്പരരരന്നു കൊല്ലുത്താരെ.
06002005a തേഷു കാലപരീതേഷു വിനശ്യത്സു ച ഭാരത।
06002005c കാലപര്യായമാജ്ഞായ മാ സ്മ ശോകേ മനഃ കൃഥാഃ।।
ഭാരത! കാലദ ബദലാവണെഗളിംദ ആഗുവ ഈ വിനാശവന്നു കാലപര്യായവെംദു തിളിദു മനസ്സിനല്ലി ശോകപഡബേഡ.
06002006a യദി ത്വിച്ഛസി സംഗ്രാമേ ദ്രഷ്ടുമേനം വിശാം പതേ।
06002006c ചക്ഷുര്ദദാനി തേ ഹംത യുദ്ധമേതന്നിശാമയ।।
വിശാംപതേ! ഈ സംഗ്രാമവന്നു നോഡലു ബയസുവെയാദരെ നിനഗെ കണ്ണുഗളന്നു കൊഡുത്തേനെ. അദന്നു നോഡു!”
06002007 ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച।
06002007a ന രോചയേ ജ്ഞാതിവധം ദ്രഷ്ടും ബ്രഹ്മര്ഷിസത്തമ।
06002007c യുദ്ധമേതത്ത്വശേഷേണ ശൃണുയാന്തവ തേജസാ।।
ധൃതരാഷ്ട്രനു ഹേളിദനു: “ബ്രഹ്മര്ഷിസത്തമ! ജ്ഞാതിവധെയന്നു നോഡലു നനഗെ ഇഷ്ടവില്ല. ആദരെ നിന്ന തേജസ്സിനിംദ ഈ യുദ്ധദ കുരിതു യാവുദന്നൂ ബിട്ടുഹോഗദ ഹാഗെ കേളുത്തേനെ.””
06002008 വൈശംപായന ഉവാച।
06002008a തസ്മിന്നനിച്ഛതി ദ്രഷ്ടും സംഗ്രാമം ശ്രോതുമിച്ഛതി।
06002008c വരാണാമീശ്വരോ ദാതാ സംജയായ വരം ദദൌ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “അവനു സംഗ്രാമവന്നു നോഡലു ഇച്ഛിസുവുദില്ല. കേളലു ബയസുത്താനെ എംദു തിളിദ ഈശ്വര വ്യാസനു സംജയനിഗെ വരവന്നിത്തനു.
06002009 വ്യാസ ഉവാച।
06002009a ഏഷ തേ സംജയോ രാജന്യുദ്ധമേതദ്വദിഷ്യതി।
06002009c ഏതസ്യ സര്വം സംഗ്രാമേ നപരോക്ഷം ഭവിഷ്യതി।।
വ്യാസനു ഹേളിദനു: “രാജന്! ഈ സംജയനു നിനഗെ യുദ്ധദല്ലി നഡെയുവ സകല സമാചാരഗളന്നൂ ഹേളുത്താനെ. സംഗ്രാമദല്ലി എല്ലവൂ ഇവനിഗെ കാണുവംതാഗുത്തദെ.
06002010a ചക്ഷുഷാ സംജയോ രാജന്ദിവ്യേനൈഷ സമന്വിതഃ।
06002010c കഥയിഷ്യതി തേ യുദ്ധം സര്വജ്ഞശ്ച ഭവിഷ്യതി।।
രാജന്! ദിവ്യദൃഷ്ടിയിംദ സമന്വിതനാദ ഈ സംജയനു സര്വജ്ഞനാഗുത്താനെ മത്തു നിനഗെ യുദ്ധദ എല്ലവന്നൂ ഹേളുത്താനെ.
06002011a പ്രകാശം വാ രഹസ്യം വാ രാത്രൌ വാ യദി വാ ദിവാ।
06002011c മനസാ ചിംതിതമപി സര്വം വേത്സ്യതി സംജയഃ।।
ബഹിരംഗവാഗിരലി അഥവാ രഹസ്യവാഗിരലി, രാത്രിയാഗിരലി അഥവാ ദിനവാഗിരലി, മനസ്സിനല്ലി യോചിസിദ്ദു കൂഡ ഏല്ലവൂ സംജയനിഗെ തിളിയുത്തദെ.
06002012a നൈനം ശസ്ത്രാണി ഭേത്സ്യംതി നൈനം ബാധിഷ്യതേ ശ്രമഃ।
06002012c ഗാവല്ഗണിരയം ജീവന്യുദ്ധാദസ്മാദ്വിമോക്ഷ്യതേ।।
ഇവനന്നു ശസ്ത്രഗളു ഭേദിസുവുദില്ല. ഇവനന്നു ശ്രമവു ബാധിസുവുദില്ല. ഈ ഗാവല്ഗണിയു ജീവംതനാഗിയേ യുദ്ധദിംദ ആചെ ബരുത്താനെ.
06002013a അഹം ച കീര്തിമേതേഷാം കുരൂണാം ഭരതര്ഷഭ।
06002013c പാംഡവാനാം ച സര്വേഷാം പ്രഥയിഷ്യാമി മാ ശുചഃ।।
ഭരതര്ഷഭ! നാനാദരോ ഈ കുരുഗള മത്തു പാംഡവര എല്ലര കീര്തിയന്നു പസരിസുത്തേനെ. ശോകിസബേഡ.
06002014a ദിഷ്ടമേതത്പുരാ ചൈവ നാത്ര ശോചിതുമര്ഹസി1।
06002014c ന ചൈവ ശക്യം സമ്യംതും യതോ ധര്മസ്തതോ ജയഃ।।
ഇദു മൊദലേ ദൈവനിശ്ചയവാദുദു. ഇദര കുരിതു ശോകിസബാരദു. അദന്നു തഡെയലു ശക്യവില്ല. എല്ലി ധര്മവിദെയോ അല്ലി ജയവിദെ.””
06002015 വൈശംപായന ഉവാച।
06002015a ഏവമുക്ത്വാ സ ഭഗവാന്കുരൂണാം പ്രപിതാമഹഃ।
06002015c പുനരേവ മഹാബാഹും ധൃതരാഷ്ട്രം ഉവാച ഹ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ഹീഗെ ഹേളി കുരുഗള പ്രപിതാമഹ ഭഗവാനനു പുനഃ മഹാബാഹു ധൃതരാഷ്ട്രനിഗെ ഹേളിദനു:
06002016a ഇഹ യുദ്ധേ മഹാരാജ ഭവിഷ്യതി മഹാന് ക്ഷയഃ।
06002016c യഥേമാനി നിമിത്താനി ഭയായാദ്യോപലക്ഷയേ।।
“മഹാരാജ! ഭയവന്നു സൂചിസുവ ഈ നിമിത്തഗള പ്രകാര ഈ യുദ്ധദല്ലി മഹാ ക്ഷയവുംടാഗുത്തദെ.
06002017a ശ്യേനാ ഗൃധ്രാശ്ച കാകാശ്ച കംകാശ്ച സഹിതാ ബലൈഃ।
06002017c സംപതംതി വനാംതേഷു സമവായാംശ്ച കുര്വതേ।।
ഗിഡുഗ, ഹദ്ദു, കാഗെ, മത്തു കംകഗളു ഗുംപുഗുംപാഗി മരഗള മേലെ ബംദിളിയുത്തിവെ മത്തു കെളഗെ നോഡുത്താ കായുത്തിവെ.
06002018a അത്യുഗ്രം ച പ്രപശ്യംതി യുദ്ധമാനംദിനോ ദ്വിജാഃ।
06002018c ക്രവ്യാദാ ഭക്ഷയിഷ്യംതി മാംസാനി ഗജവാജിനാം।।
ഉഗ്രവാദവുഗളു യുദ്ധദല്ലി കുദുരെ ആനെഗള മാംസവന്നു ഭക്ഷിസലു കായുത്ത കുളിതിവെ.
06002019a ഖടാഖടേതി വാശംതോ ഭൈരവം ഭയവേദിനഃ।
06002019c കഹ്വാഃ പ്രയാംതി മധ്യേന ദക്ഷിണാമഭിതോ ദിശം।।
ഖടാ ഖടാ എംദു ഭൈരവ ഭയവേദനെയന്നുംടുമാഡുവ കൂഗന്നു കൂഗുത്താ കാഗെഗളു മധ്യദിംദ ദക്ഷിണാഭിമുഖവാഗി ഹാരിഹോഗുത്തിവെ.
06002020a ഉഭേ പൂര്വാപരേ സംധ്യേ നിത്യം പശ്യാമി ഭാരത।
06002020c ഉദയാസ്തമനേ സൂര്യം കബംധൈഃ പരിവാരിതം।।
ഭാരത! ബെളിഗ്ഗെ മത്തു സംധ്യാകാലഗളെരഡൂ ഹൊത്തു നിത്യവൂ നാനു ഉദയ-അസ്തമാനഗള വേളെഗളല്ലി സൂര്യനു കബംധ (തലെയില്ലദ ദേഹ) ഗളിംദ സുത്തുവരെദിദ്ദുദന്നു നോഡുത്തിദ്ദേനെ.
06002021a ശ്വേതലോഹിതപര്യംതാഃ കൃഷ്ണഗ്രീവാഃ സവിദ്യുതഃ।
06002021c ത്രിവര്ണാഃ പരിഘാഃ സംധൌ ഭാനുമാവാരയംത്യുത।।
ബിളി മത്തു കെംപു രെക്കെഗളു ഹാഗൂ കപ്പു കൊരളു - ഈ മൂരു വര്ണദ പക്ഷിഗളു സംധ്യാസമയദല്ലി സൂര്യനന്നു ഗുംപാഗി മുത്തുത്തിവെ.
06002022a ജ്വലിതാര്കേംദുനക്ഷത്രം നിര്വിശേഷദിനക്ഷപം।
06002022c അഹോരാത്രം മയാ ദൃഷ്ടം തത്ക്ഷയായ ഭവിഷ്യതി।।
പ്രജ്വലിസുവ സൂര്യ, ചംദ്ര, നക്ഷത്രഗളന്നു വിശേഷ ദിനഗളല്ലദിദ്ദരൂ നാനു ആഹോ രാത്രി നോഡുത്തിദ്ദേനെ. ഇദരിംദ ക്ഷയവാഗുത്തദെ.
06002023a അലക്ഷ്യഃ പ്രഭയാ ഹീനഃ പൌര്ണമാസീം ച കാര്ത്തികീം।
06002023c ചംദ്രോഽഭൂദഗ്നിവര്ണശ്ച സമവര്ണേ നഭസ്തലേ।।
കാര്തീക പൂര്ണിമെയംദൂ പ്രഭെയന്നു കളെദുകൊംഡ ചംദ്രനു കാണദംതാഗിദ്ദാനെ. അവനു നഭസ്തലദല്ലി അഗ്നിവര്ണദ മംഡലദല്ലി കാണുത്താനെ.
06002024a സ്വപ്സ്യംതി നിഹതാ വീരാ ഭൂമിമാവൃത്യ പാര്ഥിവാഃ।
06002024c രാജാനോ രാജപുത്രാശ്ച ശൂരാഃ പരിഘബാഹവഃ।।
പരിഘദംഥഹ ബാഹുഗളിംദ വീര പാര്ഥിവരു, രാജരു, രാജപുത്രരു, ശൂരരു ഭൂമിയല്ലി ഹതരാഗി മലഗുത്താരെ.
06002025a അംതരിക്ഷേ വരാഹസ്യ വൃഷദംശസ്യ ചോഭയോഃ।
06002025c പ്രണാദം യുധ്യതോ രാത്രൌ രൌദ്രം നിത്യം പ്രലക്ഷയേ।।
നിത്യവൂ രാത്രിയല്ലി അംതരിക്ഷദല്ലി വരാഹ വൃഷദംശഗളീര്വര രൌദ്ര രോദനെയു ക്ഷയവന്നു സൂചിസുത്തദെ.
06002026a ദേവതാപ്രതിമാശ്ചാപി കംപംതി ച ഹസംതി ച।
06002026c വമംതി രുധിരം ചാസ്യൈഃ സ്വിദ്യംതി പ്രപതംതി ച।।
ദേവതെഗള പ്രതിമെഗളൂ കൂഡ അലുഗാഡുത്തവെ മത്തു നഗുത്തവെ. കെലവൊമ്മെ രക്തവന്നു കാരുത്തവെ, മുക്കരിസി ബീളുത്തിവെ.
06002027a അനാഹതാ ദുംദുഭയഃ പ്രണദംതി വിശാം പതേ।
06002027c അയുക്താശ്ച പ്രവര്തംതേ ക്ഷത്രിയാണാം മഹാരഥാഃ।।
വിശാംപതേ! ബാരിസദെയേ നഗാരിഗളു ശബ്ധമാഡുത്തിവെ. ക്ഷത്രിയര മഹാരഥഗളു കുദുരെഗളന്നു കട്ടദെയേ നഡെയുത്തിവെ.
06002028a കോകിലാഃ ശതപത്രാശ്ച ചാഷാ ഭാസാഃ ശുകാസ്തഥാ।
06002028c സാരസാശ്ച മയൂരാശ്ച വാചോ മുംചംതി ദാരുണാഃ।।
കോകിലഗളു, മരകുടുകഗളു, നീരു കാരുംഡെഗളു, ഗിളിഗളു, സാരസഗളു, നവിലുഗളു ദാരുണവാഗി കൂഗുത്തിവെ.
06002029a ഗൃഹീതശസ്ത്രാഭരണാ വര്മിണോ വാജിപൃഷ്ഠഗാഃ।
06002029c അരുണോദയേഷു ദൃശ്യംതേ ശതശഃ ശലഭവ്രജാഃ।।
ശസ്ത്രാഭരണഗളന്നു ഹിഡിദ, കവചധാരിഗളു കുദുരെഗള മേലെ ഇരുത്താരെ. അരുണോദയദല്ലി നൂരാരു ചിട്ടെഗളു കാണുത്തവെ.
06002030a ഉഭേ സംധ്യേ പ്രകാശേതേ ദിശാം ദാഹസമന്വിതേ।
06002030c ആസീദ്രുധിരവര്ഷം ച അസ്ഥിവര്ഷം ച ഭാരത।।
ഭാരത! എരഡൂ സംധ്യെഗളല്ലി പ്രകാശിസുവ ദിക്കുഗളു ബായാരികെഗൊംഡിവെയോ എന്നുവംതെ രക്ത മത്തു എലുബുഗള മളെയാഗുത്തിവെ.
06002031a യാ ചൈഷാ വിശ്രുതാ രാജംസ്ത്രൈലോക്യേ സാധുസമ്മതാ।
06002031c അരുംധതീ തയാപ്യേഷ വസിഷ്ഠഃ പൃഷ്ഠതഃ കൃതഃ।।
രാജന്! ത്രൈലോക്യഗളല്ലി സാധുസമ്മതളാദ അരുംധതിയു വസിഷ്ഠനന്നു ഹിംദെ ഹാകിദളെംദു തോരുത്തിദെ.
06002032a രോഹിണീം പീഡയന്നേഷ സ്ഥിതോ രാജന് ശനൈശ്ചരഃ।
06002032c വ്യാവൃത്തം ലക്ഷ്മ സോമസ്യ ഭവിഷ്യതി മഹദ്ഭയം।।
രാജന്! രോഹിണിയന്നു പീഡിസുത്തിരുവംതെ ശനൈശ്ചരനു നിംതിദ്ദാനെ. ചംദ്രന ലക്ഷണവാഗിരുവ ജിംകെയു തന്ന സ്ഥാനവന്നു തപ്പി മഹാഭയവുംടാഗലിദെ.
06002033a അനഭ്രേ ച മഹാഘോരം സ്തനിതം ശ്രൂയതേഽനിശം।
06002033c വാഹനാനാം ച രുദതാം പ്രപതംത്യശ്രുബിംദവഃ।।
മോഡഗളില്ലദിദ്ദരൂ ആകാശദല്ലി മഹാഘോര ശബ്ധവു കേളിബരുത്തിദെ. വാഹന പ്രാണിഗളെല്ലവൂ അളുത്താ കണ്ണീരന്നു ബീളിസുത്തിവെ.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ഭീഷ്മ പര്വണി ജംബൂഖംഡവിനിര്മാണ പര്വണി ശ്രീവേദവ്യാസദര്ശനേ ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ഭീഷ്മ പര്വദല്ലി ജംബൂഖംഡവിനിര്മാണ പര്വദല്ലി ശ്രീവേദവ്യാസദര്ശന എന്നുവ എരഡനേ അധ്യായവു.
-
ദിഷ്ടമേതന്നരവ്യാഘ്ര നാഭിശോചിതുമര്ഹസി| എംബ പാഠാംതരവിദെ (ഭാരത ദര്ശന, സംപുട 12, പുടസംഖ്യെ 11). ↩︎