ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఉద్యోగ పర్వ
అంబోఽపాఖ్యాన పర్వ
అధ్యాయ 184
సార
ఒందు రాత్రి వసుగళు కనసినల్లి బందు భీష్మనిగె ప్రస్వాపవెంబ అస్త్రవన్ను బళసెందు సూచిసిదుదు (1-18).
05184001 భీష్మ ఉవాచ।
05184001a తతోఽహం నిశి రాజేంద్ర ప్రణమ్య శిరసా తదా।
05184001c బ్రాహ్మణానాం పితౄణాం చ దేవతానాం చ సర్వశః।।
05184002a నక్తంచరాణాం భూతానాం రజన్యాశ్చ విశాం పతే।
05184002c శయనం ప్రాప్య రహితే మనసా సమచింతయం।।
భీష్మను హేళిదను: “రాజేంద్ర! విశాంపతే! ఆ రాత్రి నాను బ్రాహ్మణరిగె, పితృగళిగె, దేవతెగళెల్లరిగూ, రాత్రి సంచరిసువ ఎల్ల భూతగళిగూ, రాత్రిగూ తలెబాగి నమస్కరిసి, ఏకాంతద శయనవన్ను తలుపి మనస్సినల్లియే చింతిసిదెను.
05184003a జామదగ్న్యేన మే యుద్ధమిదం పరమదారుణం।
05184003c అహాని సుబహూన్యద్య వర్తతే సుమహాత్యయం।।
“జామదగ్ని మత్తు నన్న ఈ పరమదారుణ మత్తు మహాత్యయ యుద్ధవు ఈగ బహళ దినగళింద నడెయుత్తిదె.
05184004a న చ రామం మహావీర్యం శక్నోమి రణమూర్ధని।
05184004c విజేతుం సమరే విప్రం జామదగ్న్యం మహాబలం।।
నాను మహావీర్య, మహాబల, విప్ర జామదగ్ని రామనన్ను సమర రణదల్లి జయిసలు సాద్యనాగిల్ల.
05184005a యది శక్యో మయా జేతుం జామదగ్న్యః ప్రతాపవాన్।
05184005c దైవతాని ప్రసన్నాని దర్శయంతు నిశాం మమ।।
ప్రతాపవాన్ జామదగ్నియన్ను నాను జయిసలు శక్యనెందాదరె ప్రసన్నరాగి దేవతెగళు ఈ రాత్రి ననగె కాణిసికొళ్ళలి.”
05184006a తతోఽహం నిశి రాజేంద్ర ప్రసుప్తః శరవిక్షతః।
05184006c దక్షిణేనైవ పార్శ్వేన ప్రభాతసమయే ఇవ।।
05184007a తతోఽహం విప్రముఖ్యైస్తైర్యైరస్మి పతితో రథాత్।
05184007c ఉత్థాపితో ధృతశ్చైవ మా భైరితి చ సాంత్వితః।।
05184008a త ఏవ మాం మహారాజ స్వప్నదర్శనమేత్య వై।
05184008c పరివార్యాబ్రువన్వాక్యం తన్నిబోధ కురూద్వహ।।
మహారాజ! ఆగ నాను బాణగళింద గాయగొండ బలభాగదల్లి రాత్రి మలగిదెను. బెళగాగుత్తదె ఎన్నువ సమయదల్లి నాను రథదింద బిద్దాగ మేలెత్తి హెదరబేడ ఎందు సంతవిసి ధైర్యవన్నిత్తిద్ద ఆ విప్రరే స్వప్నదల్లి కాణిసికొండరు. నన్నన్ను సుత్తువరెదు హేళిద మాతుగళన్ను కేళు కురూద్వహ!
05184009a ఉత్తిష్ఠ మా భైర్గాంగేయ భయం తే నాస్తి కిం చన।
05184009c రక్షామహే నరవ్యాఘ్ర స్వశరీరం హి నో భవాన్।।
“ఎద్దేళు! గాంగేయ! భయపడబేడ! నినగె యావ రీతియ భయవూ ఇల్ల. నరవ్యాఘ్ర! నమ్మదే శరీరవాగిరువ నిన్నన్ను నావు రక్షిసుత్తేవె!
05184010a న త్వాం రామో రణే జేతా జామదగ్న్యః కథం చన।
05184010c త్వమేవ సమరే రామం విజేతా భరతర్షభ।।
జామదగ్ని రామను రణదల్లి ఎందూ నిన్నన్ను గెల్లలారను. భరతర్షభ! నీనే సమరదల్లి రామనన్ను గెల్లుత్తీయె.
05184011a ఇదమస్త్రం సుదయితం ప్రత్యభిజ్ఞాస్యతే భవాన్।
05184011c విదితం హి తవాప్యేతత్పూర్వస్మిన్దేహధారణే।।
నీను ఈ ప్రియవాద అస్త్రవన్ను గురుతిసుత్తీయె. ఏకెందరె నిన్న పూర్వ దేహధారణెయల్లి ఇదన్ను నీను తిళిదిద్దె.
05184012a ప్రాజాపత్యం విశ్వకృతం ప్రస్వాపం నామ భారత।
05184012c న హీదం వేద రామోఽపి పృథివ్యాం వా పుమాన్క్వ చిత్।।
భారత! ప్రస్వాపవెంబ హెసరిన ఇదన్ను ప్రజాపతిగాగి విశ్వకర్మను నిర్మిసిదను. ఇదు రామనిగూ అథవా భూమియల్లిరువ యావ పురుషనిగూ గొత్తిల్ల.
05184013a తత్స్మరస్వ మహాబాహో భృశం సమ్యోజయస్వ చ।
05184013c న చ రామః క్షయం గంతా తేనాస్త్రేణ నరాధిప।।
మహాబాహో! నరాధిప! అదన్ను స్మరిసికొండు చెన్నాగి ప్రయోగిసు. ఈ అస్త్రదింద రామను సాయువుదిల్ల.
05184014a ఏనసా చ న యోగం త్వం ప్రాప్స్యసే జాతు మానద।
05184014c స్వప్స్యతే జామదగ్న్యోఽసౌ త్వద్బాణబలపీడితః।।
మానద! ఇదరింద నీను యావుదే పాపవన్నూ హొందువుదిల్ల. ఈ బాణద బలదింద పీడితనాగి జామదగ్నియు నిద్దెమాడుత్తానె అష్టె.
05184015a తతో జిత్వా త్వమేవైనం పునరుత్థాపయిష్యసి।
05184015c అస్త్రేణ దయితేనాజౌ భీష్మ సంబోధనేన వై।।
భీష్మ! ఇదరింద అవనన్ను సోలిసి నినగె ప్రియవాద సంబోదనాస్త్రదింద అవనన్ను పునః ఎచ్చరిసబల్లె.
05184016a ఏవం కురుష్వ కౌరవ్య ప్రభాతే రథమాస్థితః।
05184016c ప్రసుప్తం వా మృతం వాపి తుల్యం మన్యామహే వయం।।
కౌరవ్య! ప్రభాతదల్లి రథదల్లిద్దు హీగె మాడు. మలగిరువ అథవా సత్తిరువవరన్ను నావు సమనాగి కాణుత్తేవల్లవే?
05184017a న చ రామేణ మర్తవ్యం కదా చిదపి పార్థివ।
05184017c తతః సముత్పన్నమిదం ప్రస్వాపం యుజ్యతామితి।।
పార్థివ! రామను ఎందూ సాయువుదిల్ల. ఆదన్ను నెనపిగె తందుకొండు ఈ ప్రస్వాపవన్ను బళసు.”
05184018a ఇత్యుక్త్వాంతర్హితా రాజన్సర్వ ఏవ ద్విజోత్తమాః।
05184018c అష్టౌ సదృశరూపాస్తే సర్వే భాస్వరమూర్తయః।।
రాజన్! హీగె హేళి ఆ ఎంటు ఒందే రూపదవరాద, భాస్వరమూర్తరాద ద్విజోత్తమరెల్లరూ అంతర్హితరాదరు.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఉద్యోగ పర్వణి అంబోఽపాఖ్యాన పర్వణి భీష్మప్రస్వాపనాస్త్రలాభే చతురశీత్యధికశతతమోఽధ్యాయః।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి ఉద్యోగ పర్వదల్లి అంబోఽపాఖ్యాన పర్వదల్లి భీష్మప్రస్వాపనాస్త్రలాభదల్లి నూరాఎంభత్నాల్కనెయ అధ్యాయవు.