ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఉద్యోగ పర్వ
అంబోఽపాఖ్యాన పర్వ
అధ్యాయ 182
సార
పరశురామ-భీష్మర మూరనెయ దినద యుద్ధ (1-16).
05182001 భీష్మ ఉవాచ।
05182001a సమాగతస్య రామేణ పునరేవాతిదారుణం।
05182001c అన్యేద్యుస్తుములం యుద్ధం తదా భరతసత్తమ।।
భీష్మను హేళిదను: “భరతసత్తమ! అవనన్ను పునః ఎదురిసిదాగ నన్న మత్తు రామన నడువె ఇన్నొందు అతిదారుణ తుములయుద్ధవు నడెయితు.
05182002a తతో దివ్యాస్త్రవిచ్చూరో దివ్యాన్యస్త్రాణ్యనేకశః।
05182002c అయోజయత ధర్మాత్మా దివసే దివసే విభుః।।
ఆగ దివస దివసవూ ఆ దివ్యాస్త్రవిదు ధర్మాత్మ విభు శూరను అనేక దివ్యాస్త్రగళన్ను ప్రయోగిసిదను.
05182003a తాన్యహం తత్ప్రతీఘాతైరస్త్రైరస్త్రాణి భారత।
05182003c వ్యధమం తుములే యుద్ధే ప్రాణాంస్త్యక్త్వా సుదుస్త్యజాన్।।
భారత! నాను త్యజిసలు దుష్కరవాద ప్రాణవన్నూ త్యజిసి ఆ తుములయుద్ధదల్లి అవుగళన్ను ప్రతిఘాతిసువ అస్త్రగళింద నిష్ఫలగొళిసిదెను.
05182004a అస్త్రైరస్త్రేషు బహుధా హతేష్వథ చ భార్గవః।
05182004c అక్రుధ్యత మహాతేజాస్త్యక్తప్రాణః స సంయుగే।।
సంయుగదల్లి బహళష్టు అస్త్రగళన్ను అస్త్రగళింద హతగొళిసలు ఆ మహాతేజస్వి భార్గవను ప్రాణవన్నూ త్యజిసి క్రోధితనాదను.
05182005a తతః శక్తిం ప్రాహిణోద్ఘోరరూపాం అస్త్రై రుద్ధో జామదగ్న్యో మహాత్మా।
05182005c కాలోత్సృష్టాం ప్రజ్వలితామివోల్కాం సందీప్తాగ్రాం తేజసావృత్య లోకాన్।।
ఆగ మహాత్మ జామదగ్నియు కోపదింద ఘోరరూపద కాలనే బిసుట అస్త్రదంతిరువ, ఉల్కెయంతె ఉరియుత్తిరువ, బాయి తెరెదిరువ, తేజస్సినింద లోకగళన్ను ఆవరిసిద శక్తియన్ను నన్న మేలె ఎసెదను.
05182006a తతోఽహం తామిషుభిర్దీప్యమానైః సమాయాంతీమంతకాలార్కదీప్తాం।
05182006c చిత్త్వా త్రిధా పాతయామాస భూమౌ తతో వవౌ పవనః పుణ్యగంధిః।।
ఆగ నాను ఉరియుత్తా అంతకాలదంతె, సూర్యనంతె బెళగుత్తా హత్తిర బరుత్తిద్ద అదన్ను మూరుతుండుగళన్నాగిసి భూమియ మేలె బీళిసిదెను. ఆగ పుణ్యగంధీ గాళియు బీసితు.
05182007a తస్యాం చిన్నాయాం క్రోధదీప్తోఽథ రామః శక్తీర్ఘోరాః ప్రాహిణోద్ద్వాదశాన్యాః।
05182007c తాసాం రూపం భారత నోత శక్యం తేజస్విత్వాల్లాఘవాచ్చైవ వక్తుం।।
అదు తుండాగలు క్రోధదీప్తనాద రామను ఇన్నూ హన్నెరడు ఘోర శక్తిగళన్ను ఎసెదను. భారత! అవుగళ రూపవన్ను వర్ణిసలు, అవుగళ తేజస్సు మత్తు లాఘవగళ కురితు హేళలూ అసాధ్యవాగిత్తు.
05182008a కిం త్వేవాహం విహ్వలః సంప్రదృశ్య దిగ్భ్యః సర్వాస్తా మహోల్కా ఇవాగ్నేః।
05182008c నానారూపాస్తేజసోగ్రేణ దీప్తా యథాదిత్యా ద్వాదశ లోకసంక్షయే।।
ఎల్ల కడెగళిందలూ మహా ఉల్కెగళంతిరువ, అగ్నిగళంతిరువ, లోకసంక్షయదల్లి ద్వాదశాదిత్యరు హేగో హాగె నానారూపగళల్లి ఉగ్ర తేజస్సినింద ఉరియుత్తిరువ అవుగళన్ను నోడి నాను విహ్వలనాదెను.
05182009a తతో జాలం బాణమయం వివృత్య సందృశ్య భిత్త్వా శరజాలేన రాజన్।
05182009c ద్వాదశేషూన్ప్రాహిణవం రణేఽహం తతః శక్తీర్వ్యధమం ఘోరరూపాః।।
రాజన్! బందెరగుత్తిద్ద ఆ బాణగళ జాలవన్ను నోడి నన్నదే శరజాలదింద హొడెదు ఆ హన్నెరడూ ఘోరరూపీ శక్తిగళన్ను రణదల్లి నాను తుండరిసిదెను.
05182010a తతోఽపరా జామదగ్న్యో మహాత్మా శక్తీర్ఘోరాః ప్రాక్షిపద్ధేమదండాః।
05182010c విచిత్రితాః కాంచనపట్టనద్ధా యథా మహోల్కా జ్వలితాస్తథా తాః।।
ఆగ మహాత్మ జామదగ్నియు ఇన్నొందు హేమదండద ఘోర శక్తిగళన్ను ఎసెదను. బంగారదింద మాడల్పట్టిద్ద అవు విచిత్రవాగిద్దు మహా ఉల్కెగళంతె జ్వలిసుత్తిద్దవు.
05182011a తాశ్చాప్యుగ్రాశ్చర్మణా వారయిత్వా ఖడ్గేనాజౌ పాతితా మే నరేంద్ర।
05182011c బాణైర్దివ్యైర్జామదగ్న్యస్య సంఖ్యే దివ్యాంశ్చాశ్వానభ్యవర్షం ససూతాన్।।
నరేంద్ర! అవుగళన్నూ కూడ తోమరగళింద తడెదు ఖడ్గదింద నాను కెళగె బీళిసి, దివ్య బాణగళింద జామదగ్నియ దివ్య రథవన్నూ కుదురెగళన్నూ సారథియొందిగె ముచ్చిదెను.
05182012a నిర్ముక్తానాం పన్నగానాం సరూపా దృష్ట్వా శక్తీర్హేమచిత్రా నికృత్తాః।
05182012c ప్రాదుశ్చక్రే దివ్యమస్త్రం మహాత్మా క్రోధావిష్టో హైహయేశప్రమాథీ।।
నాను ప్రయోగిసిద హావుగళంతిద్ద హేమచిత్ర శక్తిగళన్ను నోడి క్రోధావిష్టనాద ఆ మహాత్మ హైహయేశప్రమాథియు పునః దివ్యాస్త్రగళన్ను బళసిదను.
05182013a తతః శ్రేణ్యః శలభానామివోగ్రాః సమాపేతుర్విశిఖానాం ప్రదీప్తాః।
05182013c సమాచినోచ్చాపి భృశం శరీరం హయాన్సూతం సరథం చైవ మహ్యం।।
ఆగ మిడతెగళ గుంపినంతిరువ, తుదిగళల్లి రెక్కెగళన్నుళ్ళ, ఉరియుత్తిరువ బాణగళ రాశియు నన్న శరీరవన్ను, కుదురెగళన్ను, రథదొందిగె సూతనన్ను తుంబా ఆళవాగి చుచ్చిదవు.
05182014a రథః శరైర్మే నిచితః సర్వతోఽభూత్ తథా హయాః సారథిశ్చైవ రాజన్।
05182014c యుగం రథేషా చ తథైవ చక్రే తథైవాక్షః శరకృత్తోఽథ భగ్నః।।
అదర హొడెతదిందాగి నన్న రథ, కుదురెగళు మత్తు సారథియూ, రథద ఎరడు చక్రగళొందిగె ఎల్ల రీతియల్లి మురిదు బిద్దవు.
05182015a తతస్తస్మిన్బాణవర్షే వ్యతీతే శరౌఘేణ ప్రత్యవర్షం గురుం తం।
05182015c స విక్షతో మార్గణైర్బ్రహ్మరాశిర్ దేహాదజస్రం ముముచే భూరి రక్తం।।
ఆ బాణవర్షవు ముగియలు నానూ కూడ శరగళ మళెయన్ను గురువిన మేలె సురిసిదెను. ఆ బాణగళింద గాయగొండ ఆ బ్రహ్మరాశియు తుంబా కడెగళింద ఒందే సమనె రక్తవన్ను సురిసిదను.
05182016a యథా రామో బాణజాలాభితప్తస్ తథైవాహం సుభృశం గాఢవిద్ధః।
05182016c తతో యుద్ధం వ్యరమచ్చాపరాహ్ణే భానావస్తం ప్రార్థయానే మహీధ్రం।।
రామను హేగె బాణజాలగళింద నోయుత్తిద్దనో హాగె నానూ కూడ తుంబా గాఢవాద నోవినల్లిద్దెను. కొనెయల్లి మధ్యాహ్నద నంతర సూర్యను అస్తవాగలు నమ్మ యుద్ధవూ నింతితు.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఉద్యోగ పర్వణి అంబోఽపాఖ్యాన పర్వణి రామభీష్మయుద్ధే ద్విశీత్యధికశతతమోఽధ్యాయః।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి ఉద్యోగ పర్వదల్లి అంబోఽపాఖ్యాన పర్వదల్లి రామభీష్మయుద్ధదల్లి నూరాఎంభత్తెరడనెయ అధ్యాయవు.