pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
udyōga parva
aṁbō'pākhyāna parva
adhyāya 175
sāra
adē samayadalli allige baṁda paraśurāmana mitra akr̥tavraṇanige hōtravāhananu aṁbeya kaṣṭagaḷannu tiḷisi bhīṣmanē ī kaṣṭagaḷige mūla kāraṇaneṁdu tiḷisalu paraśurāmanu ā tapōvanakke baruvavaniddāne eṁdu tiḷiyuvudu (1-30).
05175001 hōtravāhana uvāca।
05175001a rāmaṁ drakṣyasi vatsē tvaṁ jāmadagnyaṁ mahāvanē।
05175001c ugrē tapasi vartaṁtaṁ satyasaṁdhaṁ mahābalaṁ।।
hōtravāhananu hēḷidanu: “vatsē! mahāvanadalli ugratapassinalli niratanāgiruva satyasaṁdha mahābala jāmadagniyannu nīnu kāṇuttīye.
05175002a mahēṁdrē vai giriśrēṣṭhē rāmaṁ nityamupāsatē।
05175002c r̥ṣayō vēdaviduṣō gaṁdharvāpsarasastathā।।
giriśrēṣṭhavāda mahēṁdradalli r̥ṣigaḷu, vēdaviduṣaru, mattu gaṁdharvāpsareyaru nityavū rāmanannu upāsisuttāre.
05175003a tatra gaccasva bhadraṁ tē brūyāścainaṁ vacō mama।
05175003c abhivādya pūrvaṁ śirasā tapōvr̥ddhaṁ dr̥ḍhavrataṁ।।
allige hōgu! ninage maṁgaḷavāgali. modalu ā tapōvr̥ddha dr̥ḍhavratanige śirasā vaṁdisi nānu hēḷidudannu avanige hēḷu.
05175004a brūyāścainaṁ punarbhadrē yattē kāryaṁ manīṣitaṁ।
05175004c mayi saṁkīrtitē rāmaḥ sarvaṁ tattē kariṣyati।।
bhadrē! yāva kāryavāgabēkeṁdu bayasuttīyō adannū hēḷu. nanna hesarannu hēḷu. rāmanu ellavannū ninage māḍuttāne.
05175005a mama rāmaḥ sakhā vatsē prītiyuktaḥ suhr̥cca mē।
05175005c jamadagnisutō vīraḥ sarvaśastrabhr̥tāṁ varaḥ।।
vatsē! vīra, sarvaśastradhārigaḷalli śrēṣṭha, jamadagnisuta rāmanu nanna sakha. prītiya snēhita.”
05175006a ēvaṁ bruvati kanyāṁ tu pārthivē hōtravāhanē।
05175006c akr̥tavraṇaḥ prādurāsīdrāmasyānucaraḥ priyaḥ।।
pārthiva hōtravāhananu kanyege hīge hēḷuttiralu allige rāmana priya anucara akr̥tavraṇanu āgamisidanu.
05175007a tatastē munayaḥ sarvē samuttasthuḥ sahasraśaḥ।
05175007c sa ca rājā vayōvr̥ddhaḥ sr̥ṁjayō hōtravāhanaḥ।।
āga sahasrāru saṁkhyegaḷalli ā munigaḷellarū oṭṭigē mēleddaru. rājā vayōvr̥ddha sr̥ṁjaya hōtravāhananū kūḍa hāgeyē māḍidanu.
05175008a tataḥ pr̥ṣṭvā yathānyāyamanyōnyaṁ tē vanaukasaḥ।
05175008c sahitā bharataśrēṣṭha niṣēduḥ parivārya taṁ।।
bharataśrēṣṭha! āga ā vanaukasaribbarū yathānyāyavāgi anyōnyarannu praśnisi, oṭṭigē suttuvareyalpaṭṭu kuḷitu koṁḍaru.
05175009a tatastē kathayāmāsuḥ kathāstāstā manōramāḥ।
05175009c kāṁtā divyāśca rājēṁdra prītiharṣamudā yutāḥ।।
rājēṁdra! āga avaribbarū prīti, harṣa, mudadiṁda kūḍida manōrama divya kathegaḷannu hēḷi mātanāḍidaru.
05175010a tataḥ kathāṁtē rājarṣirmahātmā hōtravāhanaḥ।
05175010c rāmaṁ śrēṣṭhaṁ maharṣīṇāmapr̥ccadakr̥tavraṇaṁ।।
āga mātina koneyalli rājarṣi mahātma hōtravāhananu śrēṣṭha rāmana kuritu maharṣi akr̥tavraṇanalli kēḷidanu:
05175011a kva saṁprati mahābāhō jāmadagnyaḥ pratāpavān।
05175011c akr̥tavraṇa śakyō vai draṣṭuṁ vēdavidāṁ varaḥ।।
“mahābāhō! pratāpavān jāmadagniyu īga elli kāṇalu siguttāne? akr̥tavraṇa! vēdavidaralli śrēṣṭhanāda avanannu nōḍalu śakyavideyē?”
05175012 akr̥tavraṇa uvāca।
05175012a bhavaṁtamēva satataṁ rāmaḥ kīrtayati prabhō।
05175012c sr̥ṁjayō mē priyasakhō rājarṣiriti pārthiva।।
akr̥tavraṇanu hēḷidanu: “prabhō! pārthiva! rāmanu rājarṣi sr̥ṁjayanu nanna priya sakhaneṁdu satatavāgi ninna kuritē hēḷuttiruttāne.
05175013a iha rāmaḥ prabhātē śvō bhavitēti matirmama।
05175013c draṣṭāsyēnamihāyāṁtaṁ tava darśanakāṁkṣayā।।
nāḷe prabhātadalli rāmanu illiruttāneṁdu nanagannisuttade. ninnannu nōḍalu bayasi illigē baruva avanannu nīnu kāṇuttīye.
05175014a iyaṁ ca kanyā rājarṣē kimarthaṁ vanamāgatā।
05175014c kasya cēyaṁ tava ca kā bhavatīccāmi vēdituṁ।।
rājarṣē! ī kanyeyādarō ēke vanakke baṁdiddāḷe? ivaḷu yāravaḷu? mattu ninagēnāgabēku? idannu tiḷiyalu bayasuttēne.”
05175015 hōtravāhana uvāca।
05175015a dauhitrīyaṁ mama vibhō kāśirājasutā śubhā।
05175015c jyēṣṭhā svayaṁvarē tasthau bhaginībhyāṁ sahānagha।।
hōtravāhananu hēḷidanu: “vibhō! anagha! ivaḷu nanna magaḷa magaḷu. kāśirāja sute. ī śubhe hiriyavaḷu svayaṁvaradalli tanna ibbaru taṁgiyaroṁdige niṁtiddaḷu.
05175016a iyamaṁbēti vikhyātā jyēṣṭhā kāśipatēḥ sutā।
05175016c aṁbikāṁbālikē tvanyē yavīyasyau tapōdhana।।
ivaḷu aṁbeyeṁdu vikhyātaḷāda kāśipatiya jēṣṭha magaḷu. tapōdhana! aṁbikā mattu aṁbālikeyaru ivaḷa itara kiriyaru.
05175017a samētaṁ pārthivaṁ kṣatraṁ kāśipuryāṁ tatō'bhavat।
05175017c kanyānimittaṁ brahmarṣē tatrāsīdutsavō mahān।।
brahmarṣē! āga kāśipuriyalli kṣatriya pārthivarellarū kanyanimittavāgi sēriddaru. alli mahā utsavavē naḍedittu.
05175018a tataḥ kila mahāvīryō bhīṣmaḥ śāṁtanavō nr̥pān।
05175018c avākṣipya mahātējāstisraḥ kanyā jahāra tāḥ।।
āga mahāvīryaśālī śāṁtanava bhīṣmanu mahātējasvi nr̥parannu sadebaḍidu mūvaru kanyeyarannū apaharisidanu.
05175019a nirjitya pr̥thivīpālānatha bhīṣmō gajāhvayaṁ।
05175019c ājagāma viśuddhātmā kanyābhiḥ saha bhārata।।
pr̥thivīpālarannu geddu ā viśudhdhātma bhārata bhīṣmanu kanyeyaroḍane gajāhvayakke hiṁdirugidanu.
05175020a satyavatyai nivēdyātha vivāhārthamanaṁtaraṁ।
05175020c bhrāturvicitravīryasya samājñāpayata prabhuḥ।।
anaṁtara satyavatige hēḷi prabhuvu tamma vicitravīryana vivāhavannu ājñāpisidanu.
05175021a tatō vaivāhikaṁ dr̥ṣṭvā kanyēyaṁ samupārjitaṁ।
05175021c abravīttatra gāṁgēyaṁ maṁtrimadhyē dvijarṣabha।।
dvijarṣabha! āga vivāhada siddhategaḷannu nōḍi ī kanyeyu maṁtrigaḷa madhyadalli gāṁgēyanige hēḷidaḷu:
05175022a mayā śālvapatirvīra manasābhivr̥taḥ patiḥ।
05175022c na māmarhasi dharmajñā paracittāṁ pradāpituṁ।।
“vīra! śālvapatiyannu nānu manasāre patiyannāgi ārisikoṁḍiddēne. dharmajña! innobbana mēle manassiṭṭiruva nannannu koḍuvudu sariyalla.”
05175023a taccrutvā vacanaṁ bhīṣmaḥ sammaṁtrya saha maṁtribhiḥ।
05175023c niścitya visasarjēmāṁ satyavatyā matē sthitaḥ।।
avaḷa mātannu kēḷi bhīṣmanu maṁtrigaḷoṁdige samālōcane māḍi satyavatiya abhiprāyadaṁteyū ivaḷannu visarjisalu niścayisidanu.
05175024a anujñātā tu bhīṣmēṇa śālvaṁ saubhapatiṁ tataḥ।
05175024c kanyēyaṁ muditā vipra kālē vacanamabravīt।।
vipra! bhīṣmaniṁda anujñātaḷāgi saṁtōṣagoṁḍu ī kanyeyu saubhapatige hēḷidaḷu:
05175025a visarjitāsmi bhīṣmēṇa dharmaṁ māṁ pratipādaya।
05175025c manasābhivr̥taḥ pūrvaṁ mayā tvaṁ pārthivarṣabha।।
“pārthivarṣabha! bhīṣmanu nannannu biṭṭiddāne. dharmavannu pratipādisu. hiṁdeyē nānu ninnannu manasā ārisikoṁḍidde.”
05175026a pratyācakhyau ca śālvō'pi cāritrasyābhiśaṁkitaḥ।
05175026c sēyaṁ tapōvanaṁ prāptā tāpasyē'bhiratā bhr̥śaṁ।।
ivaḷa cāritravannu śaṁkisi śālvanū kūḍa ivaḷannu tyajisidanu. ā ivaḷu ī tapōvanavannu sēri tuṁbā tapassinalli nirataḷāgiddāḷe.
05175027a mayā ca pratyabhijñātā vaṁśasya parikīrtanāt।
05175027c asya duḥkhasya cōtpattiṁ bhīṣmamēvēha manyatē।।
avaḷa vaṁśada vivaragaḷannu hēḷikoṁḍāga nānu ivaḷannu gurutiside. bhīṣmanē ī duḥkhakke kāraṇaneṁdu ivaḷa abhiprāya.”
05175028 aṁbōvāca।
05175028a bhagavannēvamēvaitadyathāha pr̥thivīpatiḥ।
05175028c śarīrakartā māturmē sr̥ṁjayō hōtravāhanaḥ।।
aṁbeyu hēḷidaḷu: “bhagavan! pr̥thivīpatiyu hēḷidaṁteyē naḍedide. sr̥ṁjaya hōtravāhananu nanna tāyiya śarīrakarta.
05175029a na hyutsahē svanagaraṁ pratiyātuṁ tapōdhana।
05175029c avamānabhayāccaiva vrīḍayā ca mahāmunē।।
tapōdhana! nanna nagarakke hiṁdirugalu utsāhavilla. mahāmunē! avamāna bhayavū ide. nācikeyū āguttide.
05175030a yattu māṁ bhagavānrāmō vakṣyati dvijasattama।
05175030c tanmē kāryatamaṁ kāryamiti mē bhagavanmatiḥ।।
dvijasattama! bhagavan! bhagavān rāmanu ēnu hēḷuttānō adannē māḍabēkeṁdu nanagannisuttide.”
samāpti
iti śrī mahābhāratē udyōga parvaṇi aṁbō'pākhyāna parvaṇi akr̥tavraṇāṁbāsaṁvādē paṁcasaptatyadhikaśatatamō'dhyāyaḥ।
idu śrī mahābhāratadalli udyōga parvadalli aṁbō'pākhyāna parvadalli akr̥tavraṇāṁbāsaṁvādadalli nūrāeppattaidaneya adhyāyavu.