ප්රවේශ
.. ඕං ඕං නමෝ නාරායණාය.. ශ්රී වේදව්යාසාය නමඃ ..
ශ්රී කෘෂ්ණද්වෛපායන වේදව්යාස විරචිත
ශ්රී මහාභාරත
උද්යෝග පර්ව
රථාථිරථසංඛ්ය පර්ව
අධ්යාය 164
සාර
ශකුනියු ඒකරථනෙංදූ, ජීවවන්නු අතියාගි ඉච්ඡිසුව අශ්වත්ථාමනු රථනූ අල්ල අතිරථනූ අල්ලවෙංදු භීෂ්මනු හේළි අශ්වත්ථාමන ගුණගළන්නු වර්ණිසිදුදු (1-21). පෞරව, කර්ණපුත්ර වෘෂෂේණ, මාගධ ජලසංධ, බාහ්ලීක, සත්යවාන, රාක්ෂස අලායුධ, භගදත්ත, ඉවරු මහාරථරෙංදු භීෂ්මනු වර්ණිසිදුදු (22-38).
05164001 භීෂ්ම උවාච.
05164001a ශකුනිර්මාතුලස්තේ(අ)සෞ රථ ඒකෝ නරාධිප.
05164001c ප්රසජ්ය පාංඩවෛර්වෛරං යෝත්ස්යතේ නාත්ර සංශයඃ..
භීෂ්මනු හේළිදනු: “නරාධිප! නින්න සෝදරමාව ශකුනියු ඒකරථ. අවනු පාංඩවරොංදිගින වෛරවන්නු මුංදිට්ටුකොංඩු යුද්ධමාඩුත්තානෙ එන්නුවුදරල්ලි සංශයවිල්ල.
05164002a ඒතස්ය සෛන්යා දුර්ධර්ෂාඃ සමරේ(අ)ප්රතියායිනඃ.
05164002c විකෘතායුධභූයිෂ්ඨා වායුවේගසමා ජවේ..
ඉවන සේනෙගළු ගෙල්ලලසාධ්යවාදවුගළු. සමරදල්ලි හිංජරියදවුගළු. විකෘතායුධගළන්නු හොංදි අවු වේගදල්ලි වායුවේගක්කෙ සමනාදවුගළු.
05164003a ද්රෝණපුත්රෝ මහේෂ්වාසඃ සර්වේෂාමති ධන්විනාං.
05164003c සමරේ චිත්රයෝධී ච දෘඪාස්ත්රශ්ච මහාරථඃ..
ද්රෝණපුත්රනු මහේෂ්වාස, සර්ව ධන්විගළන්නු මීරිසිදවනු. සමරදල්ලි චිත්රයෝධී. දෘඪාස්ත්ර මත්තු මහාරථ.
05164004a ඒතස්ය හි මහාරාජ යථා ගාංඩීවධන්වනඃ.
05164004c ශරාසනාද්විනිර්මුක්තාඃ සංසක්තා යාංති සායකාඃ..
මහාරාජ! ගාංඩීවධනුස්සන්නු හිඩිදවනංතෙ ඉවන ධනුස්සිනිංද හොරට බාණගළූ කූඩ ඔංදක්කොංදු තාගි ඔංදේ සාලිනල්ලි සාගුත්තවෙ.
05164005a නෛෂ ශක්යෝ මයා වීරඃ සංඛ්යාතුං රථසත්තමඃ.
05164005c නිර්දහේදපි ලෝකාංස්ත්රීනිච්චන්නේෂ මහායශාඃ..
ඊ මහායශනු ඉච්ඡිසිදරෙ මූරු ලෝකගළන්නූ සුඩබල්ලවනාදරූ ඊ වීරනන්නු රථසත්තමර ලෙඛ්කක්කෙ සේරිසලු බරුවුදිල්ල.
05164006a ක්රෝධස්තේජශ්ච තපසා සංභෘතෝ(අ)ශ්රමවාසිනා.
05164006c ද්රෝණේනානුගෘහීතශ්ච දිව්යෛරස්ත්රෛරුදාරධීඃ..
ආශ්රමවාසියාගිද්දාග ඉවනු සාකෂ්ටු ක්රෝධ මත්තු තේජස්සුගළන්නු බෙළෙසිකොංඩිද්දානෙ. ද්රෝණනිංද අනුගෘහීතනාගි ඊ උදාරධියු දිව්යාස්ත්රගළන්නු පඩෙදිද්දානෙ.
05164007a දෝෂස්ත්වස්ය මහානේකෝ යේනෛෂ භරතර්ෂභ.
05164007c න මේ රථෝ නාතිරථෝ මතඃ පාර්ථිවසත්තම..
භරතර්ෂභ! පාර්ථිවසත්තම! ඉවනල්ලි ඔංදේ ඔංදු මහා දෝෂවිරුව කාරණදිංද අවනු රථ අථවා අතිරථනෙංදු නනගනිසුවුදිල්ල.
05164008a ජීවිතං ප්රියමත්යර්ථමායුෂ්කාමඃ සදා ද්විජඃ.
05164008c න හ්යස්ය සදෘශඃ කශ්චිදුභයෝඃ සේනයෝරපි..
ජීවවු අවනිගෙ අත්යංත ප්රියවාදුදු. ආ ද්විජනු සදා බදුකිරලු බයසුත්තානෙ1. එරඩූ සේනෙගළල්ලි අවන සදෘශරාදවරු යාරූ ඉල්ල.
05164009a හන්යාදේකරථේනෛව දේවානාමපි වාහිනීං.
05164009c වපුෂ්මාංස්තලඝෝෂේණ ස්ඵෝටයේදපි පර්වතාන්..
ඉවනොබ්බනේ රථදල්ලි දේවතෙගළ සේනෙයන්නූ සදෙබඩිය බල්ලනු. ඊ සුංදරනු කෛ චප්පාළෙය ඝෝෂදිංද පර්වතගළන්නූ ස්පෝටිසබල්ලනු.
05164010a අසංඛ්යේයගුණෝ වීරඃ ප්රහර්තා දාරුණද්යුතිඃ.
05164010c දංඩපාණිරිවාසහ්යඃ කාලවත්ප්රචරිෂ්යති..
අසංඛ්ය ගුණගළුළ්ළ ඊ දාරුණද්යුති, ප්රහර්ත වීරනු දංඩපාණි කාලනංතෙ සහිසලසාධ්යනාගි සුත්තාඩුත්තානෙ.
05164011a යුගාංතාග්නිසමඃ ක්රෝධේ සිංහග්රීවෝ මහාමතිඃ.
05164011c ඒෂ භාරත යුද්ධස්ය පෘෂ්ටං සංශමයිෂ්යති..
භාරත! ක්රෝධදල්ලි යුගාංතද අග්නිය සමනාද ඊ සිංහග්රීව මහාමතියු යුද්ධද බෙන්නු මුරියුත්තානෙ එන්නුවුදරල්ලි සංශයවිල්ල.
05164012a පිතා ත්වස්ය මහාතේජා වෘද්ධෝ(අ)පි යුවභිර්වරඃ.
05164012c රණේ කර්ම මහත්කර්තා තත්ර මේ නාස්ති සංශයඃ..
ඉවන තංදෙ, වෘද්ධනාදරූ යුවකරිගිංත ශ්රේෂ්ඨනාගිරුව මහාතේජස්වියු රණදල්ලි මහාකාර්යගළන්නු එසගුත්තානෙ එන්නුවුදරල්ලි නනගෙ සංශයවිල්ල.
05164013a අස්ත්රවේගානිලෝද්ධූතඃ සේනාකක්ෂේංධනෝත්ථිතඃ.
05164013c පාංඩුපුත්රස්ය සෛන්යානි ප්රධක්ෂ්යති ජයේ ධෘතඃ..
අස්ත්රවේගගළ ගාළියිංද උරිසල්පට්ටු, ඔණ කට්ටිගෙයංතිරුව සේනෙයිංද මේලෙද්ද බෙංකියිංද ජයදල්ලි ධෘතනාගිරුව ඉවනු පාංඩුපුත්රර සේනෙයන්නු සුට්ටුහාකුත්තානෙ.
05164014a රථයූථපයූථානාං යූථපඃ ස නරර්ෂභඃ.
05164014c භාරද්වාජාත්මජඃ කර්තා කර්ම තීව්රං හිතාය වඃ..
රථයූථපයූථර යූථපනාගිරුව ආ නරෂර්ෂභ භරද්වාජාත්මජනු නින්න හිතදල්ලි තීව්ර කර්මගළන්නු මාඩුත්තානෙ.
05164015a සර්වමූර්ධාභිෂික්තානාමාචාර්යඃ ස්ථවිරෝ ගුරුඃ.
05164015c ගච්චේදංතං සෘංජයානාං ප්රියස්ත්වස්ය ධනංජයඃ..
මූර්ධාභිෂික්තරාද එල්ලර ආචාර්ය, ඊ වෘද්ධ ගුරුවු සෘංජයරන්නු කොනෙගොළිසුත්තානෙ. ආදරෙ ධනංජයනු ඉවනිගෙ ප්රියනාදවනු.
05164016a නෛෂ ජාතු මහේෂ්වාසඃ පාර්ථමක්ලිෂ්ටකාරිණං.
05164016c හන්යාදාචාර්යකං දීප්තං සංස්මෘත්ය ගුණනිර්ජිතං..
තන්න ආචාර්යත්වද ගුණගළිංද ගෙද්ද ඊ දීපවන්නු නෙනපිනල්ලිට්ටුකොංඩු ඊ මහේෂ්වාසනු අක්ලිෂ්ටකාරි පාර්ථනන්නු කොල්ලුවුදිල්ල.
05164017a ශ්ලාඝත්යේෂ සදා වීරඃ පාර්ථස්ය ගුණවිස්තරෛඃ.
05164017c පුත්රාදභ්යධිකං චෛව භාරද්වාජෝ(අ)නුපශ්යති..
භාරද්වාජනු යාවාගලූ වීර පාර්ථන ගුණගළන්නු විස්තරිසි හොගළුත්තානෙ. තන්න මගනිගිංතලූ හෙච්චාගි ඉවනන්නු කාණුත්තානෙ.
05164018a හන්යාදේකරථේනෛව දේවගංධර්වදානවාන්.
05164018c ඒකීභූතානපි රණේ දිව්යෛරස්ත්රෛඃ ප්රතාපවාන්..
ඊ ප්රතාපවංතනු ඔංදේ රථදල්ලි දිව්යාස්ත්රගළිංද රණදල්ලි ඔංදාගි බංදරූ දේව-ගංධර්ව-දානවරන්නු සංහරිසබල්ලනු.
05164019a පෞරවෝ රාජශාර්දූලස්තව රාජන්මහාරථඃ.
05164019c මතෝ මම රථෝ වීර පරවීරරථාරුජඃ..
රාජන්! වීර! රාජශාර්දූල නින්න මහාරථි පෞරවනු, පරවීරර රථගළන්නු සදෙබඩියබල්ල රථනෙංදු නන්න මත.
05164020a ස්වේන සෛන්යේන සහිතඃ ප්රතපං ශත්රුවාහිනීං.
05164020c ප්රධක්ෂ්යති ස පාංචාලාන්කක්ෂං කෘෂ්ණගතිර්යථා..
තන්න සේනෙයොංදිගෙ ශත්රුවාහිනියන්නු සුඩුව අවනු ඔණහුල්ලන්නු බෙංකියු හත්ති සුඩුවංතෙ පාංචාලරන්නු සුට්ටුහාකුත්තානෙ.
05164021a සත්යව්රතෝ රථවරෝ රාජපුත්රෝ මහාරථඃ.
05164021c තව රාජන් රිපුබලේ කාලවත්ප්රචරිෂ්යති..
රාජන්! ආ සත්යව්රත, රථවර, රාජපුත්ර, මහාරථනු නින්න ශත්රුබලදල්ලි කාලනංතෙ සංචරිසුත්තානෙ.
05164022a ඒතස්ය යෝධා රාජේංද්ර විචිත්රකවචායුධාඃ.
05164022c විචරිෂ්යංති සංග්රාමේ නිඝ්නංතඃ ශාත්රවාංස්තව..
රාජේංද්ර! ඊ විචිත්රකවචායුධ යෝධනු සංග්රාමදල්ලි නින්න ශත්රුගළන්නු සංහරිසුත්තා තිරුගාඩුත්තානෙ.
05164023a වෘෂසේනෝ රථාග්ර්යස්තේ කර්ණපුත්රෝ මහාරථඃ.
05164023c ප්රධක්ෂ්යති රිපූණාං තේ බලානි බලිනාං වරඃ..
නින්න රථද මුංදිරුව කර්ණපුත්ර මහාරථි බලශාලිගළල්ලි ශ්රේෂ්ඨ වෘෂසේනනු නින්න රිපුගළ බලවන්නු සුට්ටුහාකුත්තානෙ.
05164024a ජලසංධෝ මහාතේජා රාජන්රථවරස්තව.
05164024c ත්යක්ෂ්යතේ සමරේ ප්රාණාන්මාගධඃ පරවීරහා..
රාජන්! නින්න රථවර්ය මහාතේජස්වි, පරවීරහ, මාගධ ජලසංධනු සමරදල්ලි ප්රාණගළන්නු තෙගෙදුකොළ්ළුත්තානෙ.
05164025a ඒෂ යෝත්ස්යති සංග්රාමේ ගජස්කංධවිශාරදඃ.
05164025c රථේන වා මහාබාහුඃ ක්ෂපයං ශත්රුවාහිනීං..
ගජස්කංධවිශාරදනාද ඊ මහාබාහුවු සංග්රාමදල්ලි රථද මේලෙ හෝරාඩි ශත්රුවාහිනියන්නු කඩිමෙමාඩුත්තානෙ.
05164026a රථ ඒෂ මහාරාජ මතෝ මම නරර්ෂභඃ.
05164026c ත්වදර්ථේ ත්යක්ෂ්යති ප්රාණාන්සහ සෛන්යෝ මහාරණේ..
මහාරාජ! ඊ නරර්ෂභනු රථනෙංදු නන්න අභිප්රාය. ඉවනු නිනගෝස්කර මහාරණදල්ලි ප්රාණගළන්නූ සහ තොරෙයුත්තානෙ.
05164027a ඒෂ වික්රාංතයෝධී ච චිත්රයෝධී ච සංගරේ.
05164027c වීතභීශ්චාපි තේ රාජන් ශාත්රවෛඃ සහ යෝත්ස්යතේ..
රාජන්! සංගරදල්ලි ඉවනු වික්රාංතයෝධී මත්තු චිත්රයෝධී. ඉවනු භයවන්නු තොරෙදු නින්න ශත්රුගළොංදිගෙ හෝරාඩුත්තානෙ.
05164028a බාහ්ලීකෝ(අ)තිරථශ්චෛව සමරේ චානිවර්තිතා.
05164028c මම රාජන්මතෝ යුද්ධේ ශූරෝ වෛවස්වතෝපමඃ..
සමරදල්ලි හිංදෙ සරියද බාහ්ලීකනූ අතිරථනේ. රාජන්! නන්න අභිප්රායදල්ලි ආ ශූරනු යුද්ධදල්ලි වෛවස්වතනංතෙ.
05164029a න හ්යේෂ සමරං ප්රාප්ය නිවර්තේත කථං චන.
05164029c යථා සතතගෝ රාජන්නාභිහත්ය පරාන්රණේ..
රාජන්! ඉවනු සමරවන්නු සේරි, ශත්රුගළන්නු රණදල්ලි කොල්ලදේ සතතවාගි එංදූ හිංදිරුගුවුදිල්ල.
05164030a සේනාපතිර්මහාරාජ සත්යවාංස්තේ මහාරථඃ.
05164030c රණේෂ්වද්භුතකර්මා ච රථඃ පරරථාරුජඃ..
මහාරාජ! නින්න සේනාපති සත්යවානනු මහාරථ. රණදල්ලි අද්භුතකර්මගළන්නු මාඩුත්තානෙ. ආ රථනු පරර රථවන්නු පුඩිමාඩුත්තානෙ.
05164031a ඒතස්ය සමරං දෘෂ්ට්වා න ව්යථාස්ති කථං චන.
05164031c උත්ස්මයන්නභ්යුපෛත්යේෂ පරාන්රථපථේ ස්ථිතාන්..
ඉවනු සමරවන්නු නෝඩි එංදූ ව්යථෙපඩුවුදිල්ල. තන්න රථද මාර්ගදල්ලි නිල්ලුව ශත්රුගළන්නු එදුරිසි අවර මේලෙ බීළුත්තානෙ.
05164032a ඒෂ චාරිෂු වික්රාංතඃ කර්ම සත්පුරුෂෝචිතං.
05164032c කර්තා විමර්දේ සුමහත්ත්වදර්ථේ පුරුෂෝත්තමඃ..
සත්පුරුෂරිගෙ උචිතවාද වික්රාංත කර්මගළන්නු මාඩි ඊ පුරුෂෝත්තමනු නිනගාගි සුමහත්තර යුද්ධවන්නු මාඩුත්තානෙ.
05164033a අලායුධෝ රාක්ෂසේංද්රඃ ක්රූරකර්මා මහාබලඃ.
05164033c හනිෂ්යති පරාන්රාජන්පූර්වවෛරමනුස්මරන්..
රාජන්! රාක්ෂසේංද්ර, ක්රූරකර්මි, මහාබලි අලායුධනු හිංදින වෛරවන්නු නෙනපිසිකොංඩු ශත්රුගළන්නු සංහරිසුත්තානෙ.
05164034a ඒෂ රාක්ෂසසෛන්යානාං සර්වේෂාං රථසත්තමඃ.
05164034c මායාවී දෘඪවෛරශ්ච සමරේ විචරිෂ්යති..
ඉවනු රාක්ෂස සේනෙය එල්ලරල්ලි රථසත්තමනු. ඊ මායාවි දෘඪවෛරියු සමරදල්ලි සංචරිසුත්තානෙ.
05164035a ප්රාග්ජ්යෝතිෂාධිපෝ වීරෝ භගදත්තඃ ප්රතාපවාන්.
05164035c ගජාංකුශධරශ්රේෂ්ඨෝ රථේ චෛව විශාරදඃ..
ප්රාග්ජෝතිෂාධිප වීර භගදත්තනු ප්රතාපවංතනු. ඊ ගජාංකුශධරශ්රේෂ්ඨනු රථදල්ලියූ විශාරදනු.
05164036a ඒතේන යුද්ධමභවත්පුරා ගාංඩීවධන්වනඃ.
05164036c දිවසාන්සුබහූන්රාජන්නුභයෝර්ජයගෘද්ධිනෝඃ..
රාජන්! හිංදෙ ඉවනොංදිගෙ ගාංඩීවධන්වියු යුද්ධ මාඩිද්දනු. විජයවන්නු බයසිද්ද ඉබ්බර නඩුවෙ බහුදිනගළ යුද්ධ නඩෙදිත්තු2.
05164037a තතඃ සඛායං ගාංධාරේ මානයන්පාකශාසනං.
05164037c අකරෝත්සංවිදං තේන පාංඩවේන මහාත්මනා..
ආග ගාංධාරේ! පාකශාසනනන්නු සඛනෙංදු මන්නිසි මහාත්ම පාංඩවනොංදිගෙ අවනු සංධි මාඩිකොංඩනු.
05164038a ඒෂ යෝත්ස්යති සංග්රාමේ ගජස්කංධවිශාරදඃ.
05164038c ඓරාවතගතෝ රාජා දේවානාමිව වාසවඃ..
ඊ ගජස්කංධ විශාරදනු ඓරාවතවන්නේරි දේවතෙගළ රාජ වාසවනංතෙ සංග්රාමදල්ලි යුද්ධ මාඩුත්තානෙ.”
සමාප්ති
ඉති ශ්රී මහාභාරතේ උද්යෝග පර්වණි රථාථිරථසංඛ්යාන පර්වණි චතුඃෂෂ්ට්යධිකශතතමෝ(අ)ධ්යායඃ.
ඉදු ශ්රී මහාභාරතදල්ලි උද්යෝග පර්වදල්ලි රථාථිරථසංඛ්යාන පර්වදල්ලි නූරාඅරවත්නාල්කනෙය අධ්යායවු.