правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
удйога парва
улӯкадӯта̄гамана парва
адхйа̄йа 160
са̄ра
арджунану улӯкана мӯлака дурйодхананигэ̆ пратиджн̃э̆гал̤а рӯпадалли сам̣дэш́аванну кал̤ухисидуду (1-23). улӯкану хим̣дируги дурйодхананигэ̆ па̄м̣д̣авара сам̣дэш́аванну хэл̤идуду (24-29).
05160001 сам̣джайа ува̄ча।
05160001a дурйодханасйа тадва̄кйам̣ ниш́амйа бхаратаршабхах̣।
05160001c нэтра̄бхйа̄матита̄мра̄бхйа̄м̣ каитавйам̣ самудаикшата।।
сам̣джайану хэл̤идану: “дурйодханана а̄ ва̄кйаванну кэл̤и бхаратаршабхану танна кэ̆м̣па̄да кан̣н̣угал̤им̣да каитавйананну нод̣идану.
05160002a са кэш́авамабхипрэкшйа гуд̣а̄кэш́о маха̄йаш́а̄х̣।
05160002c абхйабха̄шата каитавйам̣ прагр̣хйа випулам̣ бхуджам̣।।
маха̄йаш́а гуд̣а̄кэш́ану кэш́авананну нод̣и, танна випула бхуджаванну хид̣иду каитавйанигэ̆ хэл̤идану:
05160003a свавӣрйам̣ йах̣ сама̄ш́ритйа сама̄хвайати ваи пара̄н।
05160003c абхӣтах̣ пӯрайам̣ ш́актим̣ са ваи пуруша учйатэ।।
“таннадэ вӣрйаванну сама̄ш́райиси ш́атругал̤анну а̄хва̄нисувавананну матту бхӣтана̄гадэ танна ш́актийанну сам̣пӯрн̣аго̆л̤исувавананнэ пурушанэ̆м̣ду хэл̤утта̄рэ̆.
05160004a паравӣрйам̣ сама̄ш́ритйа йах̣ сама̄хвайатэ пара̄н।
05160004c кшатрабам̣дхураш́актатва̄ллокэ са пуруша̄дхамах̣।।
итарара вӣрйаванну сама̄ш́райиси ш́атругал̤анну а̄хва̄нисува, кшатрабам̣дхугал̤игим̣та аш́актана̄даванэ локадалли пуруша̄дхама.
05160005a са твам̣ парэша̄м̣ вӣрйэн̣а манйасэ вӣрйама̄тманах̣।
05160005c свайам̣ ка̄пурушо мӯд̣хах̣ пара̄м̣ш́ча кшэптумиччаси।।
итарара вӣрйада а̄дха̄рада мэлэ̆ нӣну сватах̣ вӣранэ̆м̣ду тил̤идуко̆м̣д̣иддӣйэ̆. свайам̣ ка̄пурушана̄да мӯд̣хану параранну гэ̆ллалу байасутта̄нэ̆!
05160006a йаствам̣ вр̣ддхам̣ сарвара̄джн̃а̄м̣ хитабуддхим̣ джитэм̣дрийам̣।
05160006c маран̣а̄йа маха̄буддхим̣ дӣкшайитва̄ викаттхасэ।।
нӣну э̆лла ра̄джаралли вр̣ддхана̄да, хитабуддхи, джитэм̣дрийа, маха̄буддхийанну маран̣аккэ̆ дӣкшэ̆ко̆т̣т̣у джам̣ба ко̆ччико̆л̤л̤уттиддӣйэ̆!
05160007a бха̄вастэ видито'сма̄бхирдурбуддхэ кулапа̄м̣сана।
05160007c на ханишйам̣ти гам̣гэйам̣ па̄м̣д̣ава̄ гхр̣н̣айэти ча।।
дурбуддхэ! кулапа̄м̣сана! нинна бха̄ваву намагэ̆ тил̤идидэ̆! нинаганисуттадэ̆ па̄м̣д̣авару га̄м̣гэйананну сам̣харисалу хим̣джарийутта̄рэ̆м̣ду.
05160008a йасйа вӣрйам̣ сама̄ш́ритйа дха̄ртара̄шт̣ра викаттхасэ।
05160008c хам̣та̄сми пратхамам̣ бхӣшмам̣ мишата̄м̣ сарвадханвина̄м̣।।
а̄дарэ̆ дха̄ртара̄шт̣ра! йа̄ра вӣрйаванну сама̄ш́райиси ко̆ччико̆л̤л̤уттиддӣйо а̄ бхӣшмананнэ мо̆далу э̆лла дханвигал̤ӯ кан̣н̣умуччи тэ̆рэ̆йувударо̆л̤агэ̆ ко̆ллуттэнэ̆.
05160009a каитавйа гатва̄ бхарата̄нсамэтйа суйодханам̣ дха̄ртара̄шт̣рам̣ бравӣхи।
05160009c татхэтйа̄ха арджунах̣ савйаса̄чӣ ниш́а̄вйапа̄йэ бхавита̄ вимардах̣।।
каитавйа! бхаратараллигэ̆ хоги дха̄ртара̄шт̣ра суйодхананигэ̆ хэл̤у! савйаса̄чӣ арджунану хэл̤ида - ра̄три кал̤э̆йалу видхвам̣саву над̣э̆йалидэ̆!
05160010a йадво'бравӣдва̄кйамадӣнасаттво мадхйэ курӯн̣а̄м̣ харшайансатйасам̣дхах̣।
05160010c ахам̣ хам̣та̄ па̄м̣д̣ава̄на̄манӣкам̣ ш́а̄лвэйака̄м̣ш́чэти мамаиша бха̄рах̣।।
адӣнасатвана̄ги авану сам̣тошадим̣да сатйасам̣дхана̄ги куругал̤а мадхйадалли на̄ну па̄м̣д̣авара матту ш́а̄лвэйара сэнэ̆йанну сам̣харисуттэнэ̆м̣ду хэл̤идэ̆йалла, адара бха̄раву нанна мэлидэ̆.
05160011a ханйа̄махам̣ дрон̣амр̣тэ хи локам̣ на тэ бхайам̣ видйатэ па̄м̣д̣авэбхйах̣।
05160011c тато хи тэ лабдхатамам̣ ча ра̄джйам̣ кшайам̣ гата̄х̣ па̄м̣д̣ава̄ш́чэти бха̄вах̣।।
дрон̣ананну бит̣т̣у локаваннэ сам̣харисуттэнэ̆. па̄м̣д̣аваригэ̆ бхайавэ̆ннувудэ тил̤идилла. нинагэ̆ ра̄джйаву до̆рэ̆там̣тэ̆йэ! экэ̆м̣дарэ̆ нӣну па̄м̣д̣авару на̄ш́ава̄гибит̣т̣идда̄рэ̆ э̆м̣ду тил̤идуко̆м̣д̣иддӣйэ̆.
05160012a са дарпапӯрн̣о на самӣкшасэ твам̣ анартхама̄тманйапи вартама̄нам̣।
05160012c тасма̄дахам̣ тэ пратхамам̣ самӯхэ хам̣та̄ самакшам̣ курувр̣ддхамэва।।
дарпадим̣да тум̣бихогирува нӣну нинналлийэ над̣э̆йуттирува анартхаванну ка̄н̣уттилла. а̄дударим̣да ниммэ̆ллара самакшамадалли мо̆далу курувр̣ддхананнэ ко̆ллуттэнэ̆.
05160013a сӯрйодайэ йуктасэнах̣ пратӣкшйа дхваджӣ ратхӣ ракша ча сатйасам̣дхам̣।
05160013c ахам̣ хи вах̣ паш́йата̄м̣ двӣпамэнам̣ ратха̄дбхӣшмам̣ па̄тайита̄сми ба̄н̣аих̣।।
сӯрйодайадалли сэнэ̆йо̆м̣дигэ̆, дхваджа, ратхагал̤им̣да сатйасам̣дхананну ракшису. нинагэ̆ двӣпадам̣тирува бхӣшмананну ратхадим̣да на̄нэ бӣл̤иси торисуттэнэ̆.
05160014a ш́вобхӯтэ каттхана̄ва̄кйам̣ виджн̃а̄сйати суйодханах̣।
05160014c ардитам̣ ш́араджа̄лэна майа̄ др̣шт̣ва̄ пита̄махам̣।।
на̄л̤э̆ нанна ш́араджа̄ладим̣да пита̄махану га̄йаго̆м̣д̣идуданну нод̣ида̄га суйодханану джам̣бако̆ччико̆л̤л̤увуду энэ̆ннувуданну тил̤ийутта̄нэ̆.
05160015a йадукташ́ча сабха̄мадхйэ пурушо храсвадарш́анах̣।
05160015c круддхэна бхӣмасэнэна бхра̄та̄ дух̣ш́а̄санастава।।
05160016a адхармаджн̃о нитйаваирӣ па̄пабуддхирнр̣ш́ам̣сакр̣т।
05160016c сатйа̄м̣ пратиджн̃а̄м̣ начира̄дракшйасэ та̄м̣ суйодхана।।
суйодхана! круддхана̄да бхӣмасэнану нинна бхра̄та̄ а̄ дӣргхадарш́ийаллада, адхармаджн̃а, нитйаваирӣ, па̄пабуддхи, крӯракарми, дух̣ш́а̄сананигэ̆ сабха̄мадхйэ̆ хэл̤ида пратиджн̃э̆йанну сатйаго̆л̤исувуданну бэганэ нӣну нод̣уттӣйэ̆.
05160017a абхима̄насйа дарпасйа кродхапа̄рушйайостатха̄।
05160017c наишт̣хурйасйа̄валэпасйа а̄тмасам̣бха̄ванасйа ча।।
05160018a нр̣ш́ам̣сата̄йа̄стаикшн̣йасйа дхармавидвэшан̣асйа ча।
05160018c адхармасйа̄тива̄дасйа вр̣ддха̄тикраман̣асйа ча।।
05160019a дарш́анасйа ча вакрасйа кр̣тснасйа̄панайасйа ча।
05160019c дракшйаси твам̣ пхалам̣ тӣврамачирэн̣а суйодхана।।
суйодхана! нинна абхима̄нада, дарпада, кродхада, паурушада, ништ̣хӯрада, авалэпанада, а̄тма сам̣бха̄ванэ̆йа, крӯратэ̆йа, аснэхабха̄вада, дхарвавидвэшан̣э̆йа, адхармада, атива̄дада, вр̣ддхаранну атикрамисидудара, вакрадр̣шт̣ийа, матту э̆лла апанайагал̤а тӣвра пхалаванну бэганэ пад̣э̆йуттӣйэ̆.
05160020a ва̄судэвадвитӣйэ хи майи круддхэ нара̄дхипа।
05160020c а̄ш́а̄ тэ джӣвитэ мӯд̣ха ра̄джйэ ва̄ кэна хэтуна̄।।
экэ̆м̣дарэ̆ нара̄дхипа! ва̄судэвана саха̄йавирува, круддхана̄да нанним̣да джӣвада атхава ра̄джйада а̄сэ̆йанну йа̄ва ка̄ран̣адим̣да ит̣т̣уко̆м̣д̣иддӣйэ̆?
05160021a ш́а̄м̣тэ бхӣшмэ татха̄ дрон̣э сӯтапутрэ ча па̄титэ।
05160021c нира̄ш́о джӣвитэ ра̄джйэ путрэшу ча бхавишйаси।।
бхӣшма-дрон̣аранну ш́а̄м̣таго̆л̤исида̄га, сӯтапутрананну кэ̆л̤агурул̤исида̄га нӣну джӣванадалли, ра̄джйадалли матту путраралли нира̄ш́ана̄гуттӣйэ̆.
05160022a бхра̄тр̣̄н̣а̄м̣ нидханам̣ др̣шт̣ва̄ путра̄н̣а̄м̣ ча суйодхана।
05160022c бхӣмасэнэна нихато душкр̣та̄ни смаришйаси।।
суйодхана! бхӣмасэнаним̣да хатара̄ги нидханара̄да нинна саходараранну матту путраранну нод̣и нӣну душкр̣тагал̤анну нэ̆написико̆л̤л̤уттӣйэ̆.
05160023a на двитӣйа̄м̣ пратиджн̃а̄м̣ хи пратиджн̃а̄сйати кэш́авах̣।
05160023c сатйам̣ бравӣмйахам̣ хйэтатсарвам̣ сатйам̣ бхавишйати।।
кэш́авану э̆рад̣у ба̄ри пратиджн̃э̆гал̤анну ма̄д̣увудилла. на̄ну сатйаванну хэл̤уттиддэнэ̆. пратиджн̃э̆йэ̆ллавӯ сатйава̄гуттавэ̆.”
05160024a итйуктах̣ каитаво ра̄джам̣стадва̄кйамупадха̄рйа ча।
05160024c ануджн̃а̄то нивавр̣тэ пунарэва йатха̄гатам̣।।
ра̄джан! ӣ рӣти хэл̤алпат̣т̣а каитавану а̄ ма̄тугал̤анну нэ̆напиналлит̣т̣уко̆м̣д̣у ануджн̃э̆йанну пад̣э̆ду бам̣даха̄гэ̆йэ пунах̣ хим̣диругидану.
05160025a упа̄вр̣тйа ту па̄м̣д̣убхйах̣ каитавйо дхр̣тара̄шт̣раджам̣।
05160025c гатва̄ йатхоктам̣ татсарвамува̄ча курусам̣сади।।
па̄м̣д̣аварим̣да хим̣дируги каитавйану курусам̣садигэ̆ хоги хэл̤идудэ̆ллаваннӯ дхр̣тара̄шт̣раджанигэ̆ хэл̤идану.
05160026a кэш́ава̄рджунайорва̄кйам̣ ниш́амйа бхаратаршабхах̣।
05160026c дух̣ш́а̄санам̣ ча карн̣ам̣ ча ш́акуним̣ ча̄бхйабха̄шата।।
кэш́ава̄рджунара ва̄кйаванну кэл̤и бхаратаршабхану дух̣ш́а̄сана, карн̣а матту ш́акунийаро̆м̣дигэ̆ ма̄тана̄д̣идану.
05160027a а̄джн̃а̄пайата ра̄джн̃а̄ш́ча балам̣ митрабалам̣ татха̄।
05160027c йатха̄ пра̄гудайа̄тсарва̄ йукта̄ тишт̣хатйанӣкинӣ।।
ра̄джана сэнэ̆ матту митрасэнэ̆гал̤у бэ̆л̤ага̄гувударо̆л̤агэ̆ сиддхара̄ги ниллабэкэ̆м̣ду а̄джн̃а̄писидану.
05160028a татах̣ карн̣асама̄дишт̣а̄ дӯта̄х̣ пратварита̄ ратхаих̣।
05160028c ушт̣рава̄мӣбхирапйанйэ садаш́ваиш́ча маха̄джаваих̣।।
05160029a тӯрн̣ам̣ парийайух̣ сэна̄м̣ кр̣тсна̄м̣ карн̣асйа ш́а̄сана̄т।
05160029c а̄джн̃а̄пайам̣то ра̄джн̃а̄ста̄нйогах̣ пра̄гудайа̄дити।।
а̄га карн̣ана а̄джн̃э̆йам̣тэ̆ дӯтару ратхадалли, о̆м̣т̣э̆гал̤а мэлэ̆, матту маха̄вэгада кудурэ̆гал̤а мэлэ̆ кул̤иту бэганэ̆ сам̣пӯрн̣а сэнэ̆йанну суттуварэ̆ду ра̄джаригэ̆ “бэ̆л̤ага̄гувударо̆л̤агэ̆ сэнэ̆гал̤анну кӯд̣иси!” э̆м̣ду карн̣ана а̄джн̃э̆гал̤анниттару.”
сама̄пти
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ удйога парван̣и улӯкадӯта̄гамана парван̣и улӯка̄пайа̄нэ шашт̣йадхикаш́ататамо'дхйа̄йах̣।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли удйога парвадалли улӯкадӯта̄гамана парвадалли улӯка̄пайа̄надалли нӯра̄араваттанэ̆йа адхйа̄йаву.
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ удйога парван̣и улӯкадӯта̄гамана парвах̣।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли удйога парвадалли улӯкадӯта̄гамана парваву.
идӯварэ̆гина о̆т̣т̣у маха̄парвагал̤у-4/18, упапарвагал̤у-58/100, адхйа̄йагал̤у-823/1995, ш́локагал̤у-26788/73784.