ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଉଦ୍ଯୋଗ ପର୍ଵ
ସେନାନିର୍ଯାଣ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 151
ସାର
ତମଗॆ କ୍ଷମଵାଦ ମାର୍ଗଵନ୍ନୁ ସୂଚିସॆଂଦୁ ପୁନଃ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନୁ କେଳଲୁ କୃଷ୍ଣନୁ ଯୁଦ୍ଧଵଲ୍ଲଦେ ବେରॆ ମାର୍ଗଵିଲ୍ଲଵॆନ୍ନୁଵୁଦୁ (1-15). ଆଗ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନୁ “ଯାଵ ଆପତ୍ତନ୍ନୁ ତଡॆଯୁଵୁଦକ୍କାଗି ନାନୁ ଵନଵାସଦ ଦୁଃଖଵନ୍ନୁ ଅନୁଭଵିସିଦॆନୋ ଅଦୁ, ପ୍ରଯତ୍ନଵୁ ପରମ ଅନର୍ଥଵୋ ऎନ୍ନୁଵଂତॆ ନମ୍ମନ୍ନୁ ବିଡୁତ୍ତିଲ୍ଲ”ଵॆଂଦୂ “ଗୁରୁଗଳନ୍ନୂ ଵୃଦ୍ଧରନ୍ନୂ କॊଂଦୁ ହେଗॆ ନମଗॆ ଵିଜଯଵୁଂଟାଗୁତ୍ତଦॆ?” ऎଂଦୁ କେଳଲୁ ଅର୍ଜୁନନୁ ଵିଦୁର ମତ୍ତୁ କୁଂତିଯରୁ ତାଵୁ ଯୁଦ୍ଧମାଡବେକॆଂଦୁ ହେଳି କଳୁହିସଲିଲ୍ଲଵେ ऎଂଦୁ ହେଳୁଵୁଦୁ, ଅଦନ୍ନୁ କୃଷ୍ଣନୁ ଅନୁମୋଦିସୁଵୁଦୁ (16-27).
05151001 ଵୈଶଂପାଯନ ଉଵାଚ।
05151001a ଵାସୁଦେଵସ୍ଯ ତଦ୍ଵାକ୍ଯମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
05151001c ପୁନଃ ପପ୍ରଚ୍ଚ ଵାର୍ଷ୍ଣେଯଂ କଥଂ ମଂଦୋଽବ୍ରଵୀଦିଦଂ।।
ଵୈଶଂପାଯନନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଵାସୁଦେଵନ ଆ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ ନॆନପିସିକॊଂଡୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନୁ ପୁନଃ ଵାର୍ଷ୍ଣେଯନନ୍ନୁ ପ୍ରଶ୍ନିସିଦନୁ: “ଆ ମଂଦନୁ ହେଗॆ ମାତନାଡିଦନୁ?
05151002a ଅସ୍ମିନ୍ନଭ୍ଯାଗତେ କାଲେ କିଂ ଚ ନଃ କ୍ଷମମଚ୍ଯୁତ।
05151002c କଥଂ ଚ ଵର୍ତମାନା ଵୈ ସ୍ଵଧର୍ମାନ୍ନ ଚ୍ଯଵେମହି।।
ଅଚ୍ଯୁତ! ଈଗ କାଲଵୁ ନମ୍ମ ବଳି ବଂଦିରୁଵାଗ ନମଗॆ ऒଳ୍ଳॆଯଦାଦୁଦୁ ଏନୁ? ସ୍ଵଧର୍ମଵନ୍ନୁ ତॊରॆଯଦେ ନାଵୁ ହେଗॆ ନଡॆଦୁକॊଳ୍ଳବହୁଦୁ?
05151003a ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ଯ କର୍ଣସ୍ଯ ଶକୁନେଃ ସୌବଲସ୍ଯ ଚ।
05151003c ଵାସୁଦେଵ ମତଜ୍ଞୋଽସି ମମ ସଭ୍ରାତୃକସ୍ଯ ଚ।।
ଵାସୁଦେଵ! ଦୁର୍ଯୋଧନ, କର୍ଣ, ଶକୁନି ସୌବଲ, ନନ୍ନ ମତ୍ତୁ ନନ୍ନ ସହୋଦରର ମତଵନ୍ନୁ ନୀନୁ ତିଳିଦିଦ୍ଦୀଯॆ.
05151004a ଵିଦୁରସ୍ଯାପି ତେ ଵାକ୍ଯଂ ଶ୍ରୁତଂ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଚୋଭଯୋଃ।
05151004c କୁଂତ୍ଯାଶ୍ଚ ଵିପୁଲପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରଜ୍ଞା କାର୍ତ୍ସ୍ନ୍ଯॆନ ତେ ଶ୍ରୁତା।।
ଵିପୁଲପ୍ରଜ୍ଞା! ଵିଦୁର ମତ୍ତୁ ଭୀଷ୍ମ ଇବ୍ବର ମାତୁଗଳନ୍ନୂ ନୀନୁ କେଳିଦ୍ଦୀଯॆ. କୁଂତିଯ ପ୍ରାଜ୍ଞ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ ସଂପୂର୍ଣଵାଗି ନୀନୁ କେଳିଦ୍ଦୀଯॆ.
05151005a ସର୍ଵମେତଦତିକ୍ରମ୍ଯ ଵିଚାର୍ଯ ଚ ପୁନଃ ପୁନଃ।
05151005c ଯନ୍ନଃ କ୍ଷମଂ ମହାବାହୋ ତଦ୍ବ୍ରଵୀହ୍ଯଵିଚାରଯନ୍।।
ମହାବାହୋ! ଅଵॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ବଦିଗିଟ୍ଟୁ, ପୁନଃ ପୁନଃ ଵିଚାରିସି, ଏନୂ ଯୋଚିସଦେ ନମଗॆ କ୍ଷମଵାଦୁଦନ୍ନୁ ହେଳୁ.”
05151006a ଶ୍ରୁତ୍ଵୈତଦ୍ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ଧର୍ମାର୍ଥସହିତଂ ଵଚଃ।
05151006c ମେଘଦୁଂଦୁଭିନିର୍ଘୋଷଃ କୃଷ୍ଣୋ ଵଚନମବ୍ରଵୀତ୍।।
ଧର୍ମରାଜନ ଈ ଧର୍ମାର୍ଥସହିତ ମାତନ୍ନୁ କେଳି କୃଷ୍ଣନୁ ମେଘଦୁଂଦୁଭିଯ ଧ୍ଵନିଯଲ୍ଲି ଈ ମାତନ୍ନାଡିଦନୁ:
05151007a ଉକ୍ତଵାନସ୍ମି ଯଦ୍ଵାକ୍ଯଂ ଧର୍ମାର୍ଥସହିତଂ ହିତଂ।
05151007c ନ ତୁ ତନ୍ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞେ କୌରଵ୍ଯେ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠତି।।
“ନାନୁ ଯାଵ ଧର୍ମାର୍ଥସଂହିତ ହିତମାତୁଗଳନ୍ନାଡିଦॆନୋ ଅଦୁ ନିକୃତିପ୍ରଜ୍ଞ କୌରଵ୍ଯନିଗॆ ତାଗଲିଲ୍ଲ.
05151008a ନ ଚ ଭୀଷ୍ମସ୍ଯ ଦୁର୍ମେଧାଃ ଶୃଣୋତି ଵିଦୁରସ୍ଯ ଵା।
05151008c ମମ ଵା ଭାଷିତଂ କିଂ ଚିତ୍ସର୍ଵମେଵାତିଵର୍ତତେ।।
ଆ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଯୁ ଭୀଷ୍ମନଦାଗଲୀ, ଵିଦୁରନଦ୍ଦାଗଲୀ, ନାନୁ ହେଳିଦୁଦନ୍ନାଗଲୀ କେଳଲିଲ୍ଲ. ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ନିର୍ଲକ୍ଷିସିଦନୁ.
05151009a ନ ସ କାମଯତେ ଧର୍ମଂ ନ ସ କାମଯତେ ଯଶଃ।
05151009c ଜିତଂ ସ ମନ୍ଯତେ ସର୍ଵଂ ଦୁରାତ୍ମା କର୍ଣମାଶ୍ରିତଃ।।
ଅଵନୁ ଧର୍ମଵନ୍ନୁ ବଯସୁତ୍ତିଲ୍ଲ. ଯଶସ୍ସନ୍ନୁ ବଯସୁତ୍ତିଲ୍ଲ. ଦୁରାତ୍ମ କର୍ଣନନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସି ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ଗॆଦ୍ଦିଦ୍ଦେନॆ ऎଂଦୁ ତିଳିଦୁକॊଂଡିଦ୍ଦାନॆ.
05151010a ବଂଧମାଜ୍ଞାପଯାମାସ ମମ ଚାପି ସୁଯୋଧନଃ।
05151010c ନ ଚ ତଂ ଲବ୍ଧଵାନ୍କାମଂ ଦୁରାତ୍ମା ଶାସନାତିଗଃ।।
ସୁଯୋଧନନୁ ନନ୍ନନ୍ନୁ ବଂଧିସଲୂ କୂଡ ଆଜ୍ଞାପିସିଦନୁ. ଆଦରॆ ଆ ଦୁରାତ୍ମ ଶାସନାତିଗନ ବଯକॆଯୁ ପୂର୍ତିଯାଗଲିଲ୍ଲ.
05151011a ନ ଚ ଭୀଷ୍ମୋ ନ ଚ ଦ୍ରୋଣୋ ଯୁକ୍ତଂ ତତ୍ରାହତୁର୍ଵଚଃ।
05151011c ସର୍ଵେ ତମନୁଵର୍ତଂତେ ଋତେ ଵିଦୁରମଚ୍ଯୁତ।।
ଅଚ୍ଯୁତ ଵିଦୁରନନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ଭୀଷ୍ମନାଗଲୀ ଦ୍ରୋଣନାଗଲୀ ଅଲ୍ଲି ଯୁକ୍ତଵାଦୁଦନ୍ନୁ ମାତନାଡଲିଲ୍ଲ. ଅଵରॆଲ୍ଲରୂ ଅଵନନ୍ନୁ ଅନୁସରିସୁତ୍ତାରॆ.
05151012a ଶକୁନିଃ ସୌବଲଶ୍ଚୈଵ କର୍ଣଦୁଃଶାସନାଵପି।
05151012c ତ୍ଵଯ୍ଯଯୁକ୍ତାନ୍ଯଭାଷଂତ ମୂଢା ମୂଢମମର୍ଷଣଂ।।
ଶକୁନି ସୌବଲ, କର୍ଣ-ଦୁଃଶାସନରୂ କୂଡ ମାଢରଂତॆ ମୂଢ କୋପିଷ୍ଟନିଗॆ ନିନ୍ନ କୁରିତୁ ଅଯୁକ୍ତ ମାତୁଗଳନ୍ନାଡିଦରୁ.
05151013a କିଂ ଚ ତେନ ମଯୋକ୍ତେନ ଯାନ୍ଯଭାଷଂତ କୌରଵାଃ।
05151013c ସଂକ୍ଷେପେଣ ଦୁରାତ୍ମାସୌ ନ ଯୁକ୍ତଂ ତ୍ଵଯି ଵର୍ତତେ।।
କୌରଵରୁ ଏନୁ ହେଳିଦରॆଂଦୁ ନାନୁ ପୁନଃ ହେଳୁଵୁଦୁ ଏକॆ? ସଂକ୍ଷେପଦଲ୍ଲି ଆ ଦୁରାତ୍ମରୁ ନିନ୍ନॊଡନॆ ସରିଯାଗି ଵର୍ତିସୁତ୍ତିଲ୍ଲ.
05151014a ନ ପାର୍ଥିଵେଷୁ ସର୍ଵେଷୁ ଯ ଇମେ ତଵ ସୈନିକାଃ।
05151014c ଯତ୍ପାପଂ ଯନ୍ନ କଲ୍ଯାଣଂ ସର୍ଵଂ ତସ୍ମିନ୍ପ୍ରତିଷ୍ଠିତଂ।।
ଅଵନଲ୍ଲି ଇରୁଵଷ୍ଟୁ ପାପଵୁ ନିନ୍ନ ସୈନିକରୁ ମତ୍ତୁ ପାର୍ଥିଵରୁ ଯାରଲ୍ଲିଯୂ ଇଲ୍ଲ. ଅଵନଲ୍ଲି ଅଷ୍ଟॊଂଦୁ କଲ୍ଯାଣଗୁଣଗଳ କॊରତॆଯିଦॆ.
05151015a ନ ଚାପି ଵଯମତ୍ଯର୍ଥଂ ପରିତ୍ଯାଗେନ କର୍ହି ଚିତ୍।
05151015c କୌରଵୈଃ ଶମମିଚ୍ଚାମସ୍ତତ୍ର ଯୁଦ୍ଧମନଂତରଂ।।
ନାଵୂ କୂଡ ऎଂଦୂ ପରିତ୍ଯାଗମାଡି କୌରଵରॊଂଦିଗॆ ଶାଂତିଯନ୍ନୁ ବଯସୁତ୍ତିଲ୍ଲ. ଯୁଦ୍ଧଵଲ୍ଲଦେ ବେରॆ ଯାଵ ଦାରିଯୂ ଇଲ୍ଲ.”
05151016a ତଚ୍ଚ୍ରୁତ୍ଵା ପାର୍ଥିଵାଃ ସର୍ଵେ ଵାସୁଦେଵସ୍ଯ ଭାଷିତଂ।
05151016c ଅବ୍ରୁଵଂତୋ ମୁଖଂ ରାଜ୍ଞାଃ ସମୁଦୈକ୍ଷଂତ ଭାରତ।।
ଭାରତ! ଵାସୁଦେଵନାଡିଦୁଦନ୍ନୁ କେଳି ऎଲ୍ଲ ପାର୍ଥିଵରୂ ଏନନ୍ନୂ ହେଳଦେ ରାଜନ ମୁଖଵନ୍ନୁ ନୋଡିଦରୁ.
05151017a ଯୁଧିଷ୍ଠିରସ୍ତ୍ଵଭିପ୍ରାଯମୁପଲଭ୍ଯ ମହୀକ୍ଷିତାଂ।
05151017c ଯୋଗମାଜ୍ଞାପଯାମାସ ଭୀମାର୍ଜୁନଯମୈଃ ସହ।।
ମହୀକ୍ଷିତର ଅଭିପ୍ରାଯଵନ୍ନୁ ପଡॆଦ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନୁ ଭୀମାର୍ଜୁନରୁ ମତ୍ତୁ ଯମଳରॊଂଦିଗॆ ଯୋଗଵନ୍ନୁ ଆଜ୍ଞାପିସିଦନୁ.
05151018a ତତଃ କିଲକିଲାଭୂତମନୀକଂ ପାଂଡଵସ୍ଯ ହ।
05151018c ଆଜ୍ଞାପିତେ ତଦା ଯୋଗେ ସମହୃଷ୍ଯଂତ ସୈନିକାଃ।।
ଯୋଗଵନ୍ନୁ ଆଜ୍ଞାପିସିଦାଗ ପାଂଡଵର ସେନॆଯଲ୍ଲି କିଲକିଲଗଳୁଂଟାଯିତୁ. ସୈନିକରୁ ବହଳ ହର୍ଷିତରାଦରୁ.
05151019a ଅଵଧ୍ଯାନାଂ ଵଧଂ ପଶ୍ଯନ୍ଧର୍ମରାଜୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ।
05151019c ନିଷ୍ଟନନ୍ଭୀମସେନଂ ଚ ଵିଜଯଂ ଚେଦମବ୍ରଵୀତ୍।।
ଅଵଧ୍ଯର ଵଧॆଯନ୍ନୁ କଂଡ ଧର୍ମରାଜ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନୁ ଆଳଵାଦ ନିଟ୍ଟିସୁରୁ ବିଡୁତ୍ତା ଭୀମସେନ-ଵିଜଯରିଗॆ ଇଦନ୍ନୁ ହେଳିଦନୁ:
05151020a ଯଦର୍ଥଂ ଵନଵାସଶ୍ଚ ପ୍ରାପ୍ତଂ ଦୁଃଖଂ ଚ ଯନ୍ମଯା।
05151020c ସୋଽଯମସ୍ମାନୁପୈତ୍ଯେଵ ପରୋଽନର୍ଥଃ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ।।
“ଯାଵ ଆପତ୍ତନ୍ନୁ ତଡॆଯୁଵୁଦକ୍କାଗି ନାନୁ ଵନଵାସଦ ଦୁଃଖଵନ୍ନୁ ଅନୁଭଵିସିଦॆନୋ ଅଦୁ, ପ୍ରଯତ୍ନଵୁ ପରମ ଅନର୍ଥଵୋ ऎନ୍ନୁଵଂତॆ ନମ୍ମନ୍ନୁ ବିଡୁତ୍ତିଲ୍ଲ.
05151021a ଯସ୍ମିନ୍ଯତ୍ନଃ କୃତୋଽସ୍ମାଭିଃ ସ ନୋ ହୀନଃ ପ୍ରଯତ୍ନତଃ।
05151021c ଅକୃତେ ତୁ ପ୍ରଯତ୍ନେଽସ୍ମାନୁପାଵୃତ୍ତଃ କଲିର୍ମହାନ୍।।
ନାଵୁ ଏନॆଲ୍ଲ ପ୍ରଯତ୍ନଗଳନ୍ନୁ ମାଡିଦ୍ଦେଵୋ ଅଵୁ ହୀନ ପ୍ରଯତ୍ନଗଳାଗିଵॆ. ପ୍ରଯତ୍ନଦିଂଦ ନାଵୁ ଈ ମହା କଲିଯନ୍ନୁ ତପ୍ପିସଲୁ ଅସମର୍ଥରାଗିଦ୍ଦେଵॆ.
05151022a କଥଂ ହ୍ଯଵଧ୍ଯୈଃ ସଂଗ୍ରାମଃ କାର୍ଯଃ ସହ ଭଵିଷ୍ଯତି।
05151022c କଥଂ ହତ୍ଵା ଗୁରୂନ୍ଵୃଦ୍ଧାନ୍ଵିଜଯୋ ନୋ ଭଵିଷ୍ଯତି।।
ଏକॆଂଦରॆ ସଂଗ୍ରାମଦଲ୍ଲି ଅଵଧ୍ଯରନ୍ନୁ ଵଧିସୁଵ କାର୍ଯଵୁ ହେଗॆ ନଡॆଯୁତ୍ତଦॆ? ଗୁରୁଗଳନ୍ନୂ ଵୃଦ୍ଧରନ୍ନୂ କॊଂଦୁ ହେଗॆ ନମଗॆ ଵିଜଯଵୁଂଟାଗୁତ୍ତଦॆ?”
05151023a ତଚ୍ଚ୍ରୁତ୍ଵା ଧର୍ମରାଜସ୍ଯ ସଵ୍ଯସାଚୀ ପରଂତପଃ।
05151023c ଯଦୁକ୍ତଂ ଵାସୁଦେଵେନ ଶ୍ରାଵଯାମାସ ତଦ୍ଵଚଃ।।
ଧର୍ମରାଜନ ଆ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ କେଳି ପରଂତପ ସଵ୍ଯସାଚିଯୁ ଵାସୁଦେଵନୁ ହେଳିଦୁଦନ୍ନେ ଅଵନିଗॆ ହେଳିଦନୁ.
05151024a ଉକ୍ତଵାନ୍ଦେଵକୀପୁତ୍ରଃ କୁଂତ୍ଯାଶ୍ଚ ଵିଦୁରସ୍ଯ ଚ।
05151024c ଵଚନଂ ତତ୍ତ୍ଵଯା ରାଜନ୍ନିଖିଲେନାଵଧାରିତଂ।।
“ରାଜନ୍! ଦେଵକୀପୁତ୍ରନୁ ହେଳିଦ, କୁଂତି ମତ୍ତୁ ଵିଦୁରରୁ ହେଳି କଳୁହିସିଦ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ ନୀନୁ କେଳଲିଲ୍ଲଵେ?
05151025a ନ ଚ ତୌ ଵକ୍ଷ୍ଯତୋଽଧର୍ମମିତି ମେ ନୈଷ୍ଠିକୀ ମତିଃ।
05151025c ନ ଚାପି ଯୁକ୍ତଂ କୌଂତେଯ ନିଵର୍ତିତୁମଯୁଧ୍ଯତଃ।।
ଅଵରିବ୍ବରୂ ऎଂଦୂ ଅଧର୍ମଵାଦୁଦନ୍ନୁ ହେଳୁତ୍ତାରॆ ऎଂଦୁ ନନଗॆ ଅନ୍ନିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ. କୌଂତେଯ! ଯୁଦ୍ଧଵନ୍ନୁ ମାଡଦେ ନାଵୁ ହିଂଦିରୁଗୁଵୁଦୁ ଯୁକ୍ତଵଲ୍ଲ.”
05151026a ତଚ୍ଚ୍ରୁତ୍ଵା ଵାସୁଦେଵୋଽପି ସଵ୍ଯସାଚିଵଚସ୍ତଦା।
05151026c ସ୍ମଯମାନୋଽବ୍ରଵୀତ୍ପାର୍ଥମେଵମେତଦିତି ବ୍ରୁଵନ୍।।
ସଵ୍ଯସାଚିଯନ୍ନୁ କେଳି ଵାସୁଦେଵନୂ କୂଡ ପାର୍ଥନିଗॆ “ଇଦୁ ସରି” ऎଂଦୁ ହେଳିଦନୁ.
05151027a ତତସ୍ତେ ଧୃତସଂକଲ୍ପା ଯୁଦ୍ଧାଯ ସହସୈନିକାଃ।
05151027c ପାଂଡଵେଯା ମହାରାଜ ତାଂ ରାତ୍ରିଂ ସୁଖମାଵସନ୍।।
ଅନଂତର ମହାରାଜ! ପାଂଡଵରୁ ସୈନିକରॊଂଦିଗॆ ଯୁଦ୍ଧକ୍କॆ ଧୃତସଂକଲ୍ପରାଗି ଆ ରାତ୍ରିଯନ୍ନୁ ସୁଖଵାଗି କଳॆଦରୁ.”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଉଦ୍ଯୋଗ ପର୍ଵଣି ସେନାନିର୍ଯାଣ ପର୍ଵଣି ଯୁଧିଷ୍ଠିରାର୍ଜୁନସଂଵାଦେ ଏକପଂଚାଶଦଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଉଦ୍ଯୋଗ ପର୍ଵଦଲ୍ଲି ସେନାନିର୍ଯାଣ ପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଯୁଧିଷ୍ଠିରାର୍ଜୁନସଂଵାଦଦଲ୍ଲି ନୂରାଐଵତ୍ତॊଂଦନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.