ปฺรวเศ
ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ
ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต
ศฺรี มหาภารต
อุทฺยโค ปรฺว
ภควทฺยาน ปรฺว
อธฺยาย 129
สาร
ตานโะพฺพนเ อิทฺทเนเะํทุ ติฬิทุกโะฬฺฬพเฑวเะํทุ ทุรฺยโธนนิคเะ หเฬิ ชโราคิ นกฺกุ กฺฤษฺณนุ ตนฺน วิศฺวรูปวนฺนุ กุรุสภเะยลฺลิ ปฺรกฏปฑิสิทุทุ (1-15). กุรุสภเะยุ ทิคฺภฺรมเะคโะฬฺฬลุ ตนฺน นิชสฺวรูปวนฺนุ หิํตเะคเะทุกโะํฑุ ฤษิคฬ อปฺปณเะปฑเะทุ สาตฺยกิ-กฺฤตวรฺมรโะฑนเะ อวนุ สภเะยิํท หโะรพํทุทุ (16-18). หโะรฏุหโคุตฺติทฺท กฺฤษฺณนนฺนุ หิํพาลิสิ หโคิ, ธฺฤตราษฺฏฺรนุ ตนฺน อสหายกตเะยนฺนุ หเฬิกโะํฑุ ตนฺนนฺนุ ศํกิสพารทเะํทุ หเฬลุ กฺฤษฺณนุ อวริํท พีฬฺกโะํฑุ กุํติยนฺนุ กาณลุ หโทุทุ (19–34).
05129001 วไศํปายน อุวาจฯ
05129001a วิทุรเณไวมุกฺตเ ตุ กเศวห์ ศตฺรุปูคหาฯ
05129001c ทุรฺยโธนํ ธารฺตราษฺฏฺรมภฺยภาษต วีรฺยวานฺฯฯ
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “วิทุรนุ หีคเะ หเฬลุ ศตฺรุปูคห วีรฺยวานฺ กเศวนุ ธารฺตราษฺฏฺร ทุรฺยโธนนิคเะ หเฬิทนุ.
05129002a เอกโ'หมิติ ยนฺมโหานฺมนฺยสเ มาํ สุยโธนฯ
05129002c ปริภูย จ ทุรฺพุทฺธเ คฺรหีตุํ มาํ จิกีรฺษสิฯฯ
“สุยโธน! นานุ โอะพฺพนเ เอะํทุ มโหทิํท นีนุ ติฬิทุกโะํฑิทฺทียเะ. อาทุทริํท ทุรฺพุทฺธเ! นนฺนนฺนุ พลวนฺนุปยโคิสิ สเะรเะหิฑิยลุ พยสุตฺติรุวเะ.
05129003a อิหไว ปาํฑวาห์ สรฺวเ ตถไวาํธกวฺฤษฺณยห์ฯ
05129003c อิหาทิตฺยาศฺจ รุทฺราศฺจ วสวศฺจ มหรฺษิภิห์ฯฯ
อิลฺลิยเ ปาํฑวรู, หาคเะยเ เอะลฺล อํธก-วฺฤษฺณิยรู อิทฺทารเะ. อิลฺลิยเ อาทิตฺยรู, รุทฺรรุ, วสุคฬู, มหรฺษิคฬู อิทฺทารเะ!”
05129004a เอวมุกฺตฺวา ชหาสโจฺจไห์ กเศวห์ ปรวีรหาฯ
05129004c ตสฺย สํสฺมยตห์ ศเารเรฺวิทฺยุทฺรูปา มหาตฺมนห์ฯ
05129004e อํคุษฺฐมาตฺราสฺตฺริทศา มุมุจุห์ ปาวการฺจิษห์ฯฯ
หีคเะ หเฬิ ปรวีรห กเศวนุ ชโราคิ นกฺกนุ. หีคเะ อา มหาตฺม ศเาริยุ นคุตฺติทฺทํตเะ อวนิํท พเะํกิยํตเะ ปฺรกาศมานราท อํคุษฺฐ มาตฺรท ตฺริทศรุ หโะรหโะมฺมิทรุ.
05129005a ตสฺย พฺรหฺมา ลลาฏสฺถโ รุทฺรโ วกฺษสิ จาภวตฺฯ
05129005c ลโกปาลา ภุชเษฺวาสนฺนคฺนิราสฺยาทชายตฯฯ
อวน หณเะยลฺลิ พฺรหฺมนิทฺทนุ. เอะทเะยลฺลิ รุทฺรนุ กาณิสิกโะํฑนุ. ภุชทิํท ลโกปาลกรุ มตฺตุ มุขทิํท อคฺนิยุ หโะรพํทรุ.
05129006a อาทิตฺยาศฺจไว สาธฺยาศฺจ วสวโ'ถาศฺวินาวปิฯ
05129006c มรุตศฺจ สหเํทฺรเณ วิศฺวเทเวาสฺตถไว จฯ
05129006e พภูวุศฺจไว รูปาณิ ยกฺษคํธรฺวรกฺษสาํฯฯ
อาทิตฺยรุ, สาธฺยรุ, วสวรุ, อศฺวินิยรุ, มรุตรุ, อิํทฺรนโะํทิคเะ วิศฺวเทเวรุ, มตฺตุ ยกฺษ คํธรฺว รากฺษสร รูปคฬุ กํฑุพํทวุ.
05129007a ปฺราทุราสฺตาํ ตถา ทโรฺภฺยาํ สํกรฺษณธนํชยเาฯ
05129007c ทกฺษิณเ'ถารฺชุนโ ธนฺวี หลี รามศฺจ สวฺยตห์ฯฯ
อวน เอะรฑุ ตโฬุคฬิํท สํกรฺษณ-ธนํชยรุ หโะรพํทรุ. ธนฺวี อรฺชุนนุ เอะฑคฑเะยิํท มตฺตุ หลายุธวนฺนุ หิฑิท รามนุ พลคฑเะยิํท.
05129008a ภีมโ ยุธิษฺฐิรศฺจไว มาทฺรีปุตฺรเา จ ปฺฤษฺฐตห์ฯ
05129008c อํธกา วฺฤษฺณยศฺจไว ปฺรทฺยุมฺนปฺรมุขาสฺตตห์ฯฯ
05129009a อคฺรเ พภูวุห์ กฺฤษฺณสฺย สมุทฺยตมหายุธาห์ฯ
ภีม, ยุธิษฺฐิร, มตฺตุ มาทฺรีปุตฺรริพฺพรุ อวน พเะนฺนินิํท มตฺตุ ปฺรทฺยุมฺนนเ มโะทลาท อํธก วฺฤษฺณิยรุ มุขทิํท หโะรพํทุ มหายุธคฬนฺนุ หิฑิทุ กฺฤษฺณน เอะทิรุ พํทรุ.
05129009c ศํขจกฺรคทาศกฺติศารฺมฺคลาํคลนํทกาห์ฯฯ
05129010a อทฺฤศฺยํตโทฺยตานฺยเว สรฺวปฺรหรณานิ จฯ
05129010c นานาพาหุษุ กฺฤษฺณสฺย ทีปฺยมานานิ สรฺวศห์ฯฯ
ศํข, จกฺร, คทเะ, ศกฺติ, ศาํงฺฤ, ลาํคล มตฺตุ นํทกคฬุ ตโริสิกโะํฑวุ. อินฺนู อิตร สรฺว อายุธคฬุ กฺฤษฺณน เอะลฺล นานา พาหุคฬลฺลิ พเะฬคุตฺติทฺทวุ.
05129011a นเตฺราภฺยาํ นสฺตตศฺจไว ศฺรโตฺราภฺยาํ จ สมํตตห์ฯ
05129011c ปฺราทุราสนฺมหารเาทฺราห์ สธูมาห์ ปาวการฺจิษห์ฯ
05129011e รโมกูปเษุ จ ตถา สูรฺยสฺยเว มรีจยห์ฯฯ
อวน เอะรฑู กณฺณุคฬิํท, มูคินิํท มตฺตุ เอะรฑุ กิวิคฬิํท สุตฺตลู มหารเาทฺรวาท หโะคเะยิํท กูฑิท พเะํกิยุ ปฺรกาศิสิ หโะรพํทิตุ. อวน รูมกูปคฬิํท สูรฺยนํตเะ กิรณคฬุ หโะรสูสิทวุ.
05129012a ตํ ทฺฤษฺฏฺวา ฆโรมาตฺมานํ กเศวสฺย มหาตฺมนห์ฯ
05129012c นฺยมีลยํต นเตฺราณิ ราชานสฺตฺรสฺตจเตสห์ฯฯ
05129013a ฤตเ ทฺรโณํ จ ภีษฺมํ จ วิทุรํ จ มหามติํฯ
05129013c สํชยํ จ มหาภาคมฺฤษีํศฺจไว ตปโธนานฺฯฯ
05129013e ปฺราทาตฺตเษาํ ส ภควานฺทิวฺยํ จกฺษุรฺชนารฺทนห์ฯฯ
ทฺรโณ, ภีษฺม, มหามติ วิทุร, มหาภาค สํชย มตฺตุ ตปโธน ฤษิคฬนฺนุ พิฏฺฏุ อลฺลิทฺท ราชรุ อา มหาตฺม กเศวน ฆโรรูปวนฺนุ นโฑิ จเตนคฬุ นฑุคิ กณฺณุคฬนฺนุ มุจฺจิทรุ. ภควานฺ ชนารฺทนนุ อวริคเะ ทิวฺย ทฺฤษฺฏิยนฺนุ นีฑิทฺทนุ.
05129014a ตทฺทฺฤษฺฏฺวา มหทาศฺจรฺยํ มาธวสฺย สภาตลเฯ
05129014c ทเวทุํทุภยโ นเทุห์ ปุษฺปวรฺษํ ปปาต จฯฯ
สภาตลทลฺลิ มาธวน อา มหทาศฺจรฺยวนฺนุ นโฑิ ทเวทุํทุภิคฬุ มโะฬคิทวุ มตฺตุ ปุษฺปวฺฤษฺฐิยุ พิทฺทิตุ.
05129015a จจาล จ มหี กฺฤตฺสฺนา สาครศฺจาปิ จุกฺษุภเฯ
05129015c วิสฺมยํ ปรมํ ชคฺมุห์ ปารฺถิวา ภรตรฺษภฯฯ
อิฑี ภูมิยุ นฑุคิตุ มตฺตุ สาครวู กฺษโภเะคโะํฑิตุ. ภรตรฺษภ! ปารฺถิวรเะลฺลรู ปรม วิสฺมิตราทรุ.
05129016a ตตห์ ส ปุรุษวฺยาฆฺรห์ สํชหาร วปุห์ สฺวกํฯ
05129016c ตาํ ทิวฺยามทฺภุตาํ จิตฺรามฺฤทฺธิมตฺตามริํทมห์ฯฯ
อาค อา ปุรุษวฺยาฆฺร อริํทมนุ ตนฺนทเ สฺวรูปวาท อา ทิวฺย, อทฺภุต, วิจิตฺร วไภวยุกฺต รูปวนฺนุ หิํทเะ ตเะคเะทุกโะํฑนุ.
05129017a ตตห์ สาตฺยกิมาทาย ปาณเา หารฺทิกฺยมเว จฯ
05129017c ฤษิภิสฺตไรนุชฺญาตโ นิรฺยยเา มธุสูทนห์ฯฯ
อาค สาตฺยกิ มตฺตุ หารฺทิกฺยริพฺพร กไคฬนฺนุ หิฑิทุ มธุสูทนนุ ฤษิคฬิํท อปฺปณเะปฑเะทุ หโะรฏนุ.
05129018a ฤษยโ'ํตรฺหิตา ชคฺมุสฺตตสฺตเ นารทาทยห์ฯ
05129018c ตสฺมินฺกโลาหลเ วฺฤตฺตเ ตททฺภุตมภูตฺตทาฯฯ
นารทาทิ ฤษิคฬุ อลฺลิยเ อํตรฺหิตราทรุ. อา กโลาหลทลฺลิ อทู โอะํทุ อทฺภุตวาคิยเ นฑเะยิตุ.
05129019a ตํ ปฺรสฺถิตมภิปฺรเกฺษฺย กเารวาห์ สห ราชภิห์ฯ
05129019c อนุชคฺมุรฺนรวฺยาฆฺรํ ทเวา อิว ศตกฺรตุํฯฯ
อวนุ หโคุตฺติรุวุทนฺนุ นโฑิ ราชรโะํทิคเะ กเารวรุ ศตกฺรตุวนฺนุ ทเวตเะคฬุ หเคโ หาคเะ อา นรวฺยาฆฺรนนฺนุ หิํพาลิสิทรุ.
05129020a อจิํตยนฺนมเยาตฺมา สรฺวํ ตทฺราชมํฑลํฯ
05129020c นิศฺจกฺราม ตตห์ ศเาริห์ สธูม อิว ปาวกห์ฯฯ
อา สรฺว ราชมํฑลวนฺนู นิรฺลกฺษิสิ อา อมเยาตฺม ศเาริยุ หโะคเะยิํท หิํพาลิสลฺปฑุว พเะํกิยํตเะ หโะร พํทนุ.
05129021a ตตโ รถเน ศุภฺรเณ มหตา กิํกิณีกินาฯ
05129021c หเมชาลวิจิตฺรเณ ลฆุนา มเฆนาทินาฯฯ
05129022a สูปสฺกรเณ ศุภฺรเณ วไยาฆฺรเณ วรูถินาฯ
05129022c สไนฺยสุคฺรีวยุกฺตเน ปฺรตฺยทฺฤศฺยต ทารุกห์ฯฯ
อาค ศุภฺรวาท, คํฏเะคฬ นาทมาฑุตฺติทฺท, หเมชาลวิจิตฺรวาท, มฬเะคาลท มโฑทํตเะ ชโราคิ คุฑุคุตฺต พํท, วไยาฆฺร จรฺมคฬนฺนุ หโะทเะสิท สูปคฬิรุว, สไนฺย-สุคฺรีวรนฺนุ กฏฺฏิทฺท มหา รถทลฺลิ ทารุกนุ กาณิสิกโะํฑนุ.
05129023a ตถไว รถมาสฺถาย กฺฤตวรฺมา มหารถห์ฯ
05129023c วฺฤษฺณีนาํ สมฺมตโ วีรโ หารฺทิกฺยห์ ปฺรตฺยทฺฤศฺยตฯฯ
หาคเะยเ วฺฤษฺณิคฬ นายก, วีร หารฺทิกฺย มหารถิ กฺฤตวรฺมนุ รถทลฺลิ กุฬิตุ กาณิสิกโะํฑนุ.
05129024a อุปสฺถิตรถํ ศเาริํ ปฺรยาสฺยํตมริํทมํฯ
05129024c ธฺฤตราษฺฏฺรโ มหาราชห์ ปุนรเวาภฺยภาษตฯฯ
รถทลฺลิ กุฬิตุ หโะรฑุตฺติทฺท อริํทม ศเาริคเะ มหาราช ธฺฤตราษฺฏฺรนุ ปุนห์ หเฬิทนุ:
05129025a ยาวทฺพลํ มเ ปุตฺรเษุ ปศฺยสฺยเตชฺชนารฺทนฯ
05129025c ปฺรตฺยกฺษํ ตเ น ตเ กิํ จิตฺปรโกฺษํ ศตฺรุกรฺศนฯฯ
“ชนารฺทน! ปุตฺรร มเลเะ นนคเะ เอะษฺฏุ พลวิทเะ เอะนฺนุวุทนฺนุ นีนุ นโฑิทฺทียเะ. ศตฺรุกรฺศน! เอะลฺลวู นินฺน ปฺรตฺยกฺษทลฺลิยเ อิทเะ. ปรโกฺษวาคิ เอนู นฑเะยุตฺติลฺล.
05129026a กุรูณาํ ศมมิจฺจํตํ ยตมานํ จ กเศวฯ
05129026c วิทิตฺวไตามวสฺถาํ มเ นาติศํกิตุมรฺหสิฯฯ
กเศว! กุรุคฬลฺลิ ศาํติยนฺนุ อิจฺฉิสุว, อทกฺกาคิ ปฺรยตฺนิสุตฺติรุว นนฺน อวสฺถเะยุ นินคเะ ติฬิทเ อิทเะ. นนฺน มเลเะ ศํกิสพารทุ.
05129027a น มเ ปาปโ'สฺตฺยภิปฺรายห์ ปาํฑวานฺปฺรติ กเศวฯ
05129027c ชฺญาตมเว หิ ตเ วากฺยํ ยนฺมยโกฺตห์ สุยโธนห์ฯฯ
กเศว! ปาํฑวร กุริตุ นนคเะ ปาปตฺวท อภิปฺรายวิลฺล. เอกเะํทรเะ นานุ สุยโธนนิคเะ เอนุ หเฬิทเะนเะนฺนุวุทุ นินคเะ ติฬิทเ อิทเะ.
05129028a ชานํติ กุรวห์ สรฺวเ ราชานศฺจไว ปารฺถิวาห์ฯ
05129028c ศมเ ปฺรยตมานํ มาํ สรฺวยตฺนเน มาธวฯฯ
มาธว! นานุ สรฺวยตฺนคฬิํท ศาํติคเะ ปฺรยตฺนปฏฺฏิทฺทเนเะ เอะนฺนุวุทุ เอะลฺล กุรุคฬิคู ปารฺถิว ราชริคู ติฬิทิทเะ.”
05129029a ตตโ'พฺรวีนฺมหาพาหุรฺธฺฤตราษฺฏฺรํ ชนเศฺวรํฯ
05129029c ทฺรโณํ ปิตามหํ ภีษฺมํ กฺษตฺตารํ พาหฺลิกํ กฺฤปํฯฯ
อาค อา มหาพาหุวุ ชนเศฺวร ธฺฤตราษฺฏฺร, ทฺรโณ, ปิตามห ภีษฺม, กฺษตฺต, พาหฺลีก มตฺตุ กฺฤปรนฺนุ อุทฺทเศิสิ หเฬิทนุ:
05129030a ปฺรตฺยกฺษมเตฺภวตาํ ยทฺวฺฤตฺตํ กุรุสํสทิฯ
05129030c ยถา จาศิษฺฏวนฺมํทโ รโษาทสกฺฤทุตฺถิตห์ฯฯ
“กุรุสํสทิยลฺลิ เอนุ นฑเะยิตโ อทุ นิมฺม ปฺรตฺยกฺษทลฺลิยเ นฑเะยิตุ. หเคเะ อา ศิษฺฏาจารคฬิลฺลท มูฒนุ สิฏฺฏินิํท หาริ มเลเฬุตฺติทฺทนุ!
05129031a วทตฺยนีศมาตฺมานํ ธฺฤตราษฺฏฺรโ มหีปติห์ฯ
05129031c อาปฺฤจฺจเ ภวตห์ สรฺวานฺคมิษฺยามิ ยุธิษฺฐิรํฯฯ
มหีปติ ธฺฤตราษฺฏฺรนุ ตนฺนนฺนุ อนีศนเะํทุ กรเะทุกโะฬฺฬุวุทุ สริยาทุทเ! นิมฺมเะลฺลรนฺนู พีฬฺกโะฬฺฬุตฺติทฺทเนเะ. ยุธิษฺฐิรน พฬิ หโคุตฺตเนเะ.”
05129032a อามํตฺรฺย ปฺรสฺถิตํ ศเาริํ รถสฺถํ ปุรุษรฺษภํฯ
05129032c อนุชคฺมุรฺมหเษฺวาสาห์ ปฺรวีรา ภรตรฺษภาห์ฯฯ
05129033a ภีษฺมโ ทฺรโณห์ กฺฤปห์ กฺษตฺตา ธฺฤตราษฺฏฺรโ'ถ พาหฺลิกห์ฯ
05129033c อศฺวตฺถามา วิกรฺณศฺจ ยุยุตฺสุศฺจ มหารถห์ฯฯ
กไมุคิทุ รถทลฺลิ กุฬิตุ หโะรฏ ปุรุษรฺษภ ศเาริยนฺนุ ภรตรฺษภ ปฺรวีรราท, มหเษฺวาสราท ภีษฺม, ทฺรโณ, กฺษตฺต, ธฺฤตราษฺฏฺร, พาหฺลีก, อศฺวตฺถาม, วิกรฺณ มตฺตุ มหารถิ ยุยุตฺสุวุ หิํพาลิสิ หโทรุ.
05129034a ตตโ รถเน ศุภฺรเณ มหตา กิํกิณีกินาฯ
05129034c กุรูณาํ ปศฺยตาํ ปฺรายาตฺปฺฤถาํ ทฺรษฺฏุํ ปิตฺฤษฺวสาํฯฯ
อาค ศุภฺรวาท, คํฏเะคฬ นาทคไยุตฺติทฺท ทโะฑฺฑ รถทลฺลิ, กุรุคฬุ นโฑุตฺติทฺทํตเะยเ กฺฤษฺณนุ ตนฺน สโทรตฺตเะยนฺนุ กาณลุ หโะรฏนุ.”
สมาปฺติ
อิติ ศฺรี มหาภารตเ อุทฺยโค ปรฺวณิ ภควทฺยาน ปรฺวณิ วิศฺวรูปทรฺศนเ เอกโนตฺริํศทธิกศตตมโ'ธฺยายห์ฯ
อิทุ ศฺรี มหาภารตทลฺลิ อุทฺยโค ปรฺวทลฺลิ ภควทฺยาน ปรฺวทลฺลิ วิศฺวรูปทรฺศนทลฺลิ นูราอิปฺปตฺตโะํภตฺตนเะย อธฺยายวุ.