ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఉద్యోగ పర్వ
భగవద్యాన పర్వ
అధ్యాయ 108
సార
గరుడను గాలవనిగె పశ్చిమ దిక్కన్ను వర్ణిసిదుదు (1-19).
05108001 సుపర్ణ ఉవాచ।
05108001a ఇయం దిగ్దయితా రాజ్ఞో వరుణస్య తు గోపతేః।
05108001c సదా సలిలరాజస్య ప్రతిష్ఠా చాదిరేవ చ।।
సుపర్ణను హేళిదను: “ఇదు గోపతి వరుణ రాజన దిక్కు. సలిలరాజను సదా ఇల్లియే ప్రతిష్ఠనాగిద్దానె.
05108002a అత్ర పశ్చాదహః సూర్యో విసర్జయతి భాః స్వయం।
05108002c పశ్చిమేత్యభివిఖ్యాతా దిగియం ద్విజసత్తమ।।
ద్విజసత్తమ! దినద పశ్చాత్ సూర్యను స్వయం కిరణగళన్ను అల్లి విసర్జిసువుదరింద ఈ దిక్కు పశ్చిమవెందు విఖ్యాతవాగిదె.
05108003a యాదసామత్ర రాజ్యేన సలిలస్య చ గుప్తయే।
05108003c కశ్యపో భగవాన్దేవో వరుణం స్మాభ్యషేచయత్।।
జలచరర మత్తు సలిలగళ రక్షణెగాగి భగవాన్ కశ్యప దేవను వరుణనన్ను ఇల్లి అభిషేకిసిదను.
05108004a అత్ర పీత్వా సమస్తాన్వై వరుణస్య రసాంస్తు షట్।
05108004c జాయతే తరుణః సోమః శుక్లస్యాదౌ తమిస్రహా।।
అల్లి వరుణన ఎల్ల ఆరు రసగళన్ను కుడిదు తమస్సన్ను కళెయువ సోమను శుక్లపక్షద ఆదియల్లి తరుణనాగి హుట్టుత్తానె.
05108005a అత్ర పశ్చాత్కృతా దైత్యా వాయునా సమ్యతాస్తదా।
05108005c నిఃశ్వసంతో మహానాగైరర్దితాః సుషుపుర్ద్విజ।।
ఈ దిక్కినల్లి దైత్యరు వాయువినింద కట్టి ఎసెయల్పట్టిద్దరు. ద్విజ! ఆ భిరుగాళిగె సిలుకి నిట్టుసిరు బిడుత్తా అవరు ఇల్లియే నిద్దె మాడిదరు.
05108006a అత్ర సూర్యం ప్రణయినం ప్రతిగృహ్ణాతి పర్వతః।
05108006c అస్తో నామ యతః సంధ్యా పశ్చిమా ప్రతిసర్పతి।।
అల్లి సాయంకాలద సంధ్యా సమయవన్ను ఒదగిసువ అస్త ఎంబ హెసరిన పర్వతవు సూర్యనన్ను ప్రణయిసి స్వీకరిసుత్తదె.
05108007a అతో రాత్రిశ్చ నిద్రా చ నిర్గతా దివసక్షయే।
05108007c జాయతే జీవలోకస్య హర్తుమర్ధమివాయుషః।।
దివసవు కళెదు హోదాగ అల్లి రాత్రి మత్తు నిద్దెగళు జీవలోకద అర్ధ ఆయుస్సన్ను కదియలు పసరిసుత్తవె.
05108008a అత్ర దేవీం దితిం సుప్తామాత్మప్రసవధారిణీం।
05108008c విగర్భామకరోచ్చక్రో యత్ర జాతో మరుద్గణః।।
అల్లి గర్భవన్ను ధరిసి మలగిద్ద దితి దేవియ గర్భవన్ను శక్రను విభజనె మాడిదను మత్తు అవుగళింద మరుద్గణరు జనిసిదరు.
05108009a అత్ర మూలం హిమవతో మందరం యాతి శాశ్వతం।
05108009c అపి వర్షసహస్రేణ న చాస్యాంతోఽధిగమ్యతే।।
అల్లి హిమవత్ పర్వతద బేరుగళు మందర పర్వతద వరెగూ శాశ్వతవాగి పసరిసివె. సావిర వర్షగళు ప్రయాణిసిదరూ ఈ బేరుగళ కొనెయన్ను తలుపలారెవు.
05108010a అత్ర కాంచనశైలస్య కాంచనాంబువహస్య చ।
05108010c ఉదధేస్తీరమాసాద్య సురభిః క్షరతే పయః।।
అల్లి కాంచనశైలద కాంచన సరోవరద తీరవన్ను సేరి సురభియు హాలన్ను సురిసిదళు.
05108011a అత్ర మధ్యే సముద్రస్య కబంధః ప్రతిదృశ్యతే।
05108011c స్వర్భానోః సూర్యకల్పస్య సోమసూర్యౌ జిఘాంసతః।।
అల్లి సముద్రద మధ్యదల్లి సోమ-సూర్యరన్ను నుంగలు కాతరనాగిరువ సూర్యనంతెయే ఇరువ స్వర్భాను (రాహు) విన శిరవిల్లద దేహవు కాణుత్తదె.
05108012a సువర్ణశిరసోఽప్యత్ర హరిరోమ్ణః ప్రగాయతః।
05108012c అదృశ్యస్యాప్రమేయస్య శ్రూయతే విపులో ధ్వనిః।।
ఇల్లి అదృశ్యనూ, అప్రమేయనూ, హసిరుబణ్ణద కూదలిరువవనూ ఆద సువర్ణశిరసను దొడ్డ ధ్వనియల్లి వేదగళన్ను హాడువుదు కేళిబరుత్తదె.
05108013a అత్ర ధ్వజవతీ నామ కుమారీ హరిమేధసః।
05108013c ఆకాశే తిష్ఠ తిష్ఠేతి తస్థౌ సూర్యస్య శాసనాత్।।
అల్లి హరిమేధసన కుమారి ధ్వజవతీ ఎంబ హెసరినవళు “నిల్లు! నిల్లు!” ఎంబ సూర్యన శాసనదంతె అల్లియే నింతుబిట్టిద్దాళె.
05108014a అత్ర వాయుస్తథా వహ్నిరాపః ఖం చైవ గాలవ।
05108014c ఆహ్నికం చైవ నైశం చ దుఃఖస్పర్శం విముంచతి।
05108014e అతః ప్రభృతి సూర్యస్య తిర్యగావర్తతే గతిః।।
గాలవ! అల్లి వాయు, అగ్ని, నీరు, ఆకాశ, దిన, రాత్రిగళు దుఃఖస్పర్షదింద ముక్తవాగుత్తవె. అల్లింద ముందె సూర్యన గతియు వక్రవాగుత్తదె.
05108015a అత్ర జ్యోతీంషి సర్వాణి విశంత్యాదిత్యమండలం।
05108015c అష్టావింశతిరాత్రం చ చంక్రమ్య సహ భానునా।
05108015e నిష్పతంతి పునః సూర్యాత్సోమసంయోగయోగతః।।
అల్లి ఎల్ల నక్షత్రగళూ సూర్యమండలవన్ను ప్రవేశిసుత్తవె. భానువినొందిగె ఇప్పత్తెంటు రాత్రిగళన్ను కళెదు, సూర్యన సంగవన్ను తొరెదు పునః సోమన సంగదల్లి బరుత్తవె.
05108016a అత్ర నిత్యం స్రవంతీనాం ప్రభవః సాగరోదయః।
05108016c అత్ర లోకత్రయస్యాపస్తిష్ఠంతి వరుణాశ్రయాః।।
అల్లి నిత్యవూ సాగరవన్ను హుడుకికొండు హోగువ నదిగళు హుట్టుత్తవె. ఇల్లి మూరు లోకగళ నీరుగళూ వరుణన ఆశ్రయదల్లివె.
05108017a అత్ర పన్నగరాజస్యాప్యనంతస్య నివేశనం।
05108017c అనాదినిధనస్యాత్ర విష్ణోః స్థానమనుత్తమం।।
అల్లి పన్నగరాజ అనంతన మనెయిదె. అల్లి అనాదినిధన విష్ణువిన అనుత్తమ స్థానవూ ఇదె.
05108018a అత్రానలసఖస్యాపి పవనస్య నివేశనం।
05108018c మహర్షేః కశ్యపస్యాత్ర మారీచస్య నివేశనం।।
అల్లి అనలసఖ పవనన మనెయిదె. అల్లి మహర్షి కశ్యప మత్తు మారీచన నివేశనగళూ ఇవె.
05108019a ఏష తే పశ్చిమో మార్గో దిగ్ద్వారేణ ప్రకీర్తితః।
05108019c బ్రూహి గాలవ గచ్చావో బుద్ధిః కా ద్విజసత్తమ।।
గాలవ! ద్విజసత్తమ! ఇదు పశ్చిమ మార్గ. ఈ దిక్కన్ను నినగె వర్ణిసిద్దేనె. నినగె ఎల్లిగె హోగువ బుద్ధియిదె? హేళు!”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఉద్యోగ పర్వణి భగవద్యాన పర్వణి గాలవచరితే అష్టాధికశతతమోఽధ్యాయః।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి ఉద్యోగ పర్వదల్లి భగవద్యాన పర్వదల్లి గాలవచరితెయల్లి నూరాఎంటనెయ అధ్యాయవు.